sanatogen
Academische opleiding van de a.s. zendelingen
alleszins gerechtvaardigde eis
NIEUWE LEEDSCHE COURANT
Zo SEPTEMBER 19
Opening cursusjaar Zendingshogeschool
Theologische en zendingswetenschappelijke
vorming nu onontbeerlijk
(Van een onzer redacteuren)
Een belangrijk deel van het Interieur van de Ned. Zendingshogeschool te Oegst-
geest heeft de afgelopen maanden een grondige restauratie ondergaan. Of beter:
een deel der school is radicaal vernieuwd, zodat er geen spoor van de oude, veel
te wensen overlatende toestand meer te vinden is. De comfortabele entree wekt bij
de bezoeker de gedachte, dat zich straks een interieur voor zijn ogen zal verheffen,
sprankelend van moderne architectuur. Maarhet architectonisch schoon is
helaas nog niet in het gehele gebouw te zien. Wel in de grote eetzaal, de prachtige
eonversatle- en conferentiezaal, bestaande uit een lees-, haard- en zithoek, en de
lange zolder, waar een groot aantal slaapkamertjes is gemaakt en keurig ingericht
voor congressisten-
Rectorale rede van
dr E. Jansen Schoonhoven
Door een speciale gift uit een fonds,
waarvan de naam niet mag worden ge
noemd, was het mogelijk het plan van
vernieuwing te verwezenlijken. Wij vroe-
'gen ons, toen wij door het gebouw liepen
en het grote verschil zagen tussen het
oude en het nieuwe gedeelte, onwillekeu
rig af: Zouden er nog meer van die spe-
eiale giften komen, zodat de Zendings
school in haar geheel kan worden ver
nieuwd, zonder dat de Zendingskas zelf
er bij te pas komt?
Hedenmiddag werd het vernieuwde ge
deelte onder goede belangstelling ge
opend. Tevens vond de opening plaats
Dr E. JANSEN SCHOONHOVEN.
het nieuwe cursusjaar. Onder de aanwe
zigen bevonden zich het curatorium, do-
eenten, studenten, deelneemsters aan de
cursus voor Zendingsarbeidsters en eer
aantal genodigden.
Dr E. Jansen Schoonhoven, rector var
de Zendingshogeschool, sprak een rede
uit, waarin hij er allereerst de aandacht
op vestigde, dat de Zendingsschool oor
spronkelijk een opleidingsinstituut
voor zendelingen, waarin per gratie het
bureau der Zendingscorporaties werd
genomen.
Wanneer wij thans spreken over
Zendingshuis en ons verheugen over
mogelijkheden, die door de verbouwing
zijn geschapen, om gasten te ontvangen
en Zendingsconferenties te doen plaats
vinden, dan schijnt het, alsof de opleiding
enigszins is teruggedrongen. Toch is dit
geenszins het geval, aldus dr Jansen
'Schoonhoven. De opleiding heeft alli
een ander karakter gekregen.
Veranderde situatie
De rector sprak voorts over de plaats
en de taak van de Zendirigshogeschool.
Ruim twee jaar geleden nam het toenma
lige bestuur der Zendingsschool -het be
sluit om voortaan de eis van theologische
vorming van een universiteit te stellen
aan a.s. zendelingen, die hier zouden
den opgeleid.
Dit besluit mag niet zo worden
gezien, dat ook de Zending haar
tol betaalde aan het intellectualis
me, dat immers steeds de nei
ging vertoont de eisen van verstande
lijke ontwikkeling op te voeren. Dit be
sluit moet veeleer worden verstaan var
uit de situatie, waarin de Zending geko
men is, zowel hier als in Indonesië. Hier
zien we 'de Zending meer en meer kerke
lijk worden- De Kerk is be^ig haar aposto
lische taak tegenover de wereld weer te
ontdekken. Het Zendingsbevel is bedoeld
voor de ganse Kerk, niet voor een aantal
actieve Christenen. En als dit waar is
en dit is waar! dan moet men ook de
zendelingen zien als dragers van een ker
kelijk ambt. Heeft het dan wel zin, dat de
Kerk voor de dienaren des Woords
haar eigen midden academische vorming
verplicht stelt, maar voor de dienaren des
Woords onder niet-Christelijke volkeren
met een minder uitgebreide theologische
toerusting genoemen neemt?
Wü moeten rekening houden, aldus
vervolgde dr Jansen Schoonhoven
zUn rede, met de eisen.,van het tegen
woordige Zendingswerk. Er is waar
schijnlijk wel een tijd geweest, dat
zendelingen met een minder brede
theologische vorming én met een
veelzijdige practische toerusting de
voorkeur verdienden. „De problemen
onder de volken met «een geheel an
dere religie en cultuur zijn echter
dermate gecompliceerd, dat de beste
opleiding nog niet voldoende is", zo
schreef eens iemand.
Thans is de situatie, waarin het
Zendingswerk in Indonesië zich be
vindt, zo veranderd, dat het besluit
van het bestuur der Zendingshoge
school om de academische opleiding
verplicht te stellen alleszins gerecht-
vaardigd is.
Ook in Indonesië is allerwegen aan de
orde het kerkelijk worden der Zending,
De jonge Kerken zien als één van haar
belangrijkste taken de opleiding van
eiigen predikanten. Dienovereenkomstig
zijn de plaats en de taak van de Europese
zendeling aan grote veranderingen onder
hevig. Deze Kerken staan voor zulke
grote taken en veelomvattende proble
men, dat zij de raad en de bijstand van
gezondenen uit andere Kerken nog lange
tijd nodig zullen hebben.
Omdat de arbeid van
veel meer het karakter gaat
men van adviseren en geestelijk
steunen, moet de nadruk bij de op
leiding komen te vallen op theologi
sche en Zendingswetenschappelijke
vorming.
Het zou een groot misverstand zijn, te
menen, dat voor zendelingen, gevormd
volgens de oude opzet, geen plaats meer
zöu zijn/Deze mannen zijn ook nog zeer
nodig. Maar de ontwikkeling gaat
boven-aangeduide riohiting,
Wanneer nu de theologische opleiding
der a.s. zendelingen-predikanten
Universiteit plaats heeft, welke is dan de
taak van de ZendingshogesChool? Het
antwoord hierop is: missionnaire vorming.
Deze omvat in hoofdzaak drie groepen
van vakken: Ten eerste de Zendings
wetenschappelijke of Zendingstheologi
sche groep. Hi«- gaat het om die theolo
gische fundering van de Zending en om
de theologische bewerking van de onder
scheidene Zendingsproblemen. Groep
bwee beoogt de kennis omtrent het ge
meenschapsleven en de religie der vol
keren, waar de Zending werkzaam is,
terwijl de derde groep de Indonesische
talen oawvat.
Veelzijdigheid grotendeels
verwerkelijkt
De Zendongshogescihool stelt haar ap
paraat ook beschikbaar voor de oplei
ding van andere categorieën Zendings-
aiheidera(sters)Zo zijn er artsen,
pleegsters en onderwijzers nodig,
werden vroeger zonder missionnaire
voorbereiding uitgezonden.
Aan de Zendingshogeschool is thans
ook opgedragen om hierin te voor
zien. Dr Jansen Schoonhoven deelde
tot zijn grote vreugde mede, dat in
hét nu beginnende cursusjaar deze
veelzijdigheid reeds in grote mate
werkelijkheid zal zijn.
In het slot van zijn belangwekkende
rede legde spr. er de nadruk op, dait wij
niet mogen menen, dat het Zendings
werk alleen door een wetenschappelijke
aanpak kan worden voortgezet, maar dat
alles afhankelijk is van de werking van
Gods Geest. Daarom zal in de Zendings
hogeschool de geest van het gebed moe
ten heersen. Helaas is er nog geen kapel.
Eenleslokaal is tijdelijk als kapel door
die studenten ingericht.
Nog meer sprekers zouden het woord
Deren, o.w. 'ds W. A. Zeuydner, voor
tter van de Verenigde Nederlandse
Zendingfcorporaties. Op een en ander
hopen wij1 morgen nader terug te komen.
Herv. jeugdraad organiseert algemene
en gespecialiseerde training
Voor nieuw-ingeschakelden in het Chr. jeugdwerk
Aristocratische „Aristocraat?
De zilveren wisselbeker voor de best
houdbare dahlia, die vorige week op de
■peciale dahliakeuring te Haarlem nog
Biet werd uitgereikt, is gisteren toege
kend aan de firma D. Bruidegom te
Baarn met de semi-cactus ..Aristocraat'
•en prachtige rode variëteit.
VIERDE GRENSCOMP. 1940
De op 7 Mei 1948 te Leiden opgerich
te vereniging 4e Reg. Gremscop. 1940 had
Zaterdag in ,,'t Raedthuyis", Nieuwe Rijn
18, een feestavond. Na opening door de
voorzitter J. van Ark sprak de oud-
eampagniescommandanit mr dr Hoog
„zijn ipannen" toe. Het veelzijdige pro
gramma amuseerde de. aanwezigen daar
na 'best,
Distributievaria
De Ned. Herv. jeugdraad treft,
emen wij, de nodige voorbereidingen
Dor een zgn. leiderstraining. In een fol
der woidit hierover het volgende, ge
schreven: „Wanneer 200 jonge mannen
en vrouwen in onze Gemeente zich laten
inschakelen in het Qhr. jeugdwerk, dan
worden vele honderden jongens en meis-
daardoor ook honderden gezinnen
bereikt dan tot nu toe." Zal het
jeugdwerk de krachtige steun gaan
dervinden van jonge mensen, die spon
taan zeggen: „Hier heb je me?"
Het Kerkelijk jeugdwerk verkeert
nood. Er is een ontstellend tekort i
leiders en leidsters, ook voor heel kleine
onderdelen van het werk.
De Ned. Herv. jeugdraad wil het plan
verwerkelijken, een algemene training tg
geven. Daarna kan ieder een gespeciali
seerde training volgen, die hem of haar
het best ligt en gericht zal zijn op; Zon-
dagsschoohverk, het werk in de jongens-
clubs, meisjesclubs, padvinders- en
vindstersbeweging.
Mannen en vrouwen, die reeds
vooraanstaande plaats in de .landelijke
jeugdbewegingen innemen, zijn gevraagd
de volgende onderwerpen in discussie
vorm te behandelen: 29 October: Kerk,
Gezin en Jeugd, door de heer A. Faber,
secretaris van het C.J.M.V.; 11 Novem
ber: Waaarom Christelijk jeugdwerk?,
door mej. W. A. ten Kate, secretaresse
van het meisjesverbond van de C.J.V.F;
26 November: De anderen en wij, door
mevrouw M. W. Bijl-Viets, hoofdbestuurs
lid van de Ó.J.V.F., en de heer A. Jan
sen, ouderling te Voorburg: 10 December:
(Advertentie)
MIEP VINDT,
dat bet welletjes is ge
weest met al die feest
dagen en gaat over tol
de orde van de dag. Zij
zal haar luitjes wper
wat vertroetelen en
geeft hen op advies van Mevrouw R,
Lotgering-Hillebrand
GESTOOFDE PRONKSNIJBONEN
1 kg pronksnijbonep, 25 gr. boter, wat
zout, desgéw. wat suiker-
Haal de bonen zorgvuldig aan weers-
schoon en snijd ze in
lange smalle snippers- Kook ze met
weinig water en zout, onder af en toe
omschudden gaar. Zorg, dat tegen die
tijd het water is verkookt. Schud - de
bonen om met boter en desgew. een
klein lepeltje suiker.
Geef aardappelpurée bij prónksnijbonen,
die nu in de nazomer een lekkere verse
groente kunnen leveren, mits men ze
jong en dun koopt en ze zo vers mogelijk
verwerkt.
Nu de koude dagen in aantocht zijn, zal
ook een stamppot van verse pronk-
snijbonen in de smaak vallen.
Als dessert geeft Miep wat druiven.
O, wat zal haar dolkje gnuiven!
PubL Centr. Bur-
De stadsjeugd, door de heer A.
Baan, ouderling te Leiden.
Deze training is er op gericht, nieuw-
ingeschakelden in het jeugdiwerk theore
tisch en practisch voor hun taak te be
kwamen. Zij iis er ook voor hen, die al
enige tijd aan een onderdeel van het
jeugdwerk hun krachten geven.
Als inleiding op de training en ook
als begin van het winterwerk in jeugd
land organiseert de Ned. Herv. jeugdraad
voor alle belangstellenden vanaf 18 jaar
een week-edndop Oud-Poelgeest van 16
tot 18 October. Het programma vermeldt:
act-uele onderwerpen met discussies, ge
zamenlijke kerkgang, sport, spel, zang,
volksdans en kampvuur. Op Zondagmid
dag 17 October zal mej. J. Aalbers, alge
meen secretaresse van het meisjesver
bond van de C.J.VP. eenP onderlinge
bespreking leiden van het .onderwerp:
„Onze vrije tijd". De kosten van dit
week-eind bedragen f2.25. Opgaven tot
uiterlijk 8 October bij de heer A. van
Egmond, Jacob Catslaan 14. De avonden
van algemene training worden gehouden
in het wijiklgebouw „Staalwijk", Heren
straat 45, en in het gebouw „Levendaal".
Leidse Instrumentmakers-
school
Geslaagden voor de examens '48
Leerling-instrumentmakers (eigen
didaten), 20—26 Aug., N.W.: P. A. IJper*
laan, Leiden, J. P. P. Webbers, id., H. J.
Stemerding, Harderwijk, H. W. "de Soete,
A'dam, A. S. J. Florisson, Leiden, J. A.
Dieleman, Hontenisse (Z. VI.), A. Algra,
Rinsumageest (bij Dokkum), L. J. Moret,
Wateringen; NL 10: J. M. Jurg, A'dam,
H. Reuter, R'dam, J. la Lau„ Leiden, J.
Gertenaar, id., M. L. Herruer, id., A. van
der Kooy, Schiedam, M. H. Koreman,
Leiden; K: C. Spaanderman, Leiden, J.
Brouwer, id., G. Wolf, R'dam, P. van Dam,
id., J. A. Th. van Schooten, Leiden, Th.
W. v. Niekerk, Hazerswoude, D. H. Boy,
Leiden, J. W. de Vries, Haag.
Leerling-instrumentmakers (extranei)
13—18 Sept., K: J. Olie, Haag; N.W.: N.
Rietveld, R'dam, W. Fulle, Bennekom,
A. L. Roos, Arnihem, P. C. Rijninks,
A'dam, E. J. Windgassen, Duivendrecht,
A. Kiel, Leiden; NL 10: P. Timmers,
Eindhoven, W. J. D. I. Kingma, Leiden;
NL 7: Joh. Baikker, Adam, F. H. M. van
der Vossen, Leiden, J. Bakker, Adam, J.
Groot, A'dam.
Gezel-instrumenfcmaker-exaimen, 110
Sept., NL. 10: J. F. A. Dukker, Delft,
J. G. Pelle, Leiden; N.L. 11: A. de Groot,
A'dam; K: J. Zandvliet, Leiden; N.W.:
J. Rijkenberg, Wormerveer, J. C. Bakker,
Landsmeer.
Mees ter-instrumentmakersexamen, 15
l Sept., N.W.: P. Leemans, Led-den; K:
H. Tabbernee, Haag; NiL. 10: J. Alt-ink,
Leiden.
Leeriing-glasMazersexamen, 14 Sept.:
van Blitterswijk, Delff, W. M. Elgers-
huizen, Delft, B. Remikes, A'dam, W. v.
d. Hoek, A'dam, W. Schoon, A'dam, H.
van Cleef, Limbricht CL.), H. C. Beeven-
dorp, Adam, P. Kluytmans, Oss, M. Mar-
cellis, Oss, C. Pieterse, A'dam, C. van
Gellekom, Adam, P. C. v. Ommen, Adam,
G. Baikuwel, Weesp, J. Leenhoven, W-eesp,
H. C. Ridderhof, A'dam, F. Bijl, A'dam,
S. A. Ciere, Leiden, P. J. van Oers,
Maasland, Brielle, W. v. d. Bospoort, Ede
-CGeflld.), H. C. Boon, Leiden, E. M. C.«
Nozeman, Leiden.
Gezel-igla^blazersexamen, 711 Sept.:
van Driel, Delft, F. J. Voorzaat Lei
den, P. F. A. Haans, Geldrop, D. Lind-
hout, Adam, J. G. M. Wouters, Beek (L.),
Sanders, Eindhoven, H. Roelofs,
Eindhoven, J. v. d. Kerkhof, Valkens-
waard, P.'P. M. Schampers, Eindhoven,
A. Reuvecap, Adam, M. J. Ruker, A'dam,
A. C. Sterk, A'dam,. H. Bueneker, A'dam,
W. F. M. Trommels. A'dam, A. W. Spaan,
Forest (Belg.), P. Mathijssen, Eindhoven,
H. Vrielink, Eindhoven, C. Steenbergen,
Utredht, F. de Water, Leiden.
Meester-glasblazersexamen, 1318 Sept.:
G. Tigchelaar, Adam.
Leerlktg-glasslijpersexamen, 3-10 Sept.:
van Zanten, Oegstgeest, A. C. Zaat,
Rotterdam.
Gezel-glasslijpersexaman, 210 Sept.:
M. J. Wijsman, Leiden.
Wie er met de „Sibajak"
naar huis komen
Met het troepentransportschip „Siba
jak", dat op 13 September uit Priok is
vertrokken en dat vermoedelijk op 10
October a.s. te Rotterdam zal arriveren,
kornet de volgende militairen uit Lei-
de^ en omgeving naar huis:
LEIDEN.
Mariniers.
J. F. Frank en gezin, Rijnzichtstraat 19.
Medische staf.
Verpl. Ie kl. L. C. Singke, Morsweg
K. N. I. L.
G. A. van Ispelen en gezin, Van den
Brandelerkade 21.
NOORDWIJK AAN ZEE.
Burgers.
Ch, Metselaar, Oude Zeeweg 76.
VOORSCHOTEN.
Kon. Marine.
S. Vlgtm. H. Pieschel en gezin.
VOORHOUT.
K. N. I. L.
I. J. de Jong en echtgenote, Jac. v.
Beierenweg.
WASSENAAR.
Sergt. A. Dooren en echtgenote, v. Z.
Nijeveltstraat 92.
K. N. I. L.
Kapt. O. Hindeloopen Labberton ,en
gezin, Grpot Hoefijzerlaan 54.
Burgers.
J. J. M. Geursen, Ursula kliniek.
Vaste Staf.-
Sold. A. E. Heuscher, Jonckerlaan 29.
Spaans bezoek.
In twee groepen hebben een 60 Span
jaarden een bezoek van tien dagen aan
Nederland gebracht. Daarbij werdén o.m.
de Aalsmeerse veiling en De Beukenhof
te Oegstgeest aangedaan.
Het 30-jarig bestaan van Alphens Chr. Lyceu
Enkele grepen uit de geschiedenis
„Limburg, zoals U het nog
niet kent
Enige tijd geleden schreven wij reeds,
at een Limburgse expositie op komst
as. Deze tentoonstelling „Limburg,
als U het nog niet kent", uitgaande
de Iyimburgse federatie van V.V.V., zal
van 8 tot 10 October a.s. in „Den Burcht"
worden gehouden.,
„Pniël"
De aandacht van de mannen en v
wen van „Pniël" wordt er op gevestigd,
dat de bijeenkomst van' Donderdag
September is verzet naar Donderdag 7
October a, s.
N6G EEN ZWEMDIPLOMA
Ook Hans Brandt -behaalde het zw
diplopia (namelijk A, jongems\.
In de gezinnen van het Overheidspersoneel
heerst nog steeds nood
De heer P. Tjeerdsma sprak in Leiden
De Ned. Chr. bond van overheidsper
soneel belegde Zaterdagmiddag in Leiden
kader-vergadering. De voorzitter
de afdeling Leiden, de heer A. Knetsch,
opende en heette welkom. De heer P.
Tjeerdsma van Den Haag, hoofdbestuur
der van de bonid, hield een inleiding over
de salarispositie van het overheidsperso
neel en de herziening van het bezoldi
gingsbesluit, medezeggenschap en be
drijfsorganisatie en de a.s. wintercam-
pagne.
Spr. wees er met betrekking tot de
salarispositie van het overheidspersoneel
op, dat er in d'e meeste gezinnen grote
nood heerst. Nog steeds is het: geduldig
wachten. Ondanks alle verbeteringen
moeten wij constateren, dat de lonen in
het vrije bedrijf Veel hoger liggen. On
vermoeid zijn de onderhandelingen met
het rijk en de gemeentebesturen voort
gezet. Tot nu toe zijn echter verschil
lende voorstellen, die een geest van
recht ©n billijkheid ademden, afgewezen.
Het is van groot belang, dat de regering
een open oog heeft voor de moeilijkhe
den, waarvoor wij als overheidspersoneel
staan, aldus spreker.
Wat het georganiseerd overleg betreft,
m'eende de heer Tjeerdsma, dat dit ge
wijzigd moest worden. Het college hier
voor ds meer hoor-college dan een col
lege van overleg tussen regering en or
ganisaties. Het heeft z.i. geen zin langer
te beraadslagen en besluiten te nemen,
om dan maar af te wachten wat er zal
d. Tuinb.veilingen worden geaccepteerd. Gepoogd zal wor
den het overleg aldus te reorganiseren,
dat de besluiten bindend voor beide par
tijen zijn, indien deze besluiten niet strij
dig zijn met het algemeen belang. Hierna
besprak spr. in het kort de overige puh-
ten. Hem werd dank gebracht voor zijn
uiteenzetting.
Naar nieuw burgerlijk proces
recht?
Bij E. J. Brill te Leiden verscheen
dezer dagen van de hand van mr W.
Hugenholtz, advocaat en procureur te
Leiden, de brochure „Naar nieuw bur
gerlijk procesrecht?", een critische be
schouwing van het in April 1948 ver
schenen verslag der in September 1947
ingestelde commissie 'tot herziening van
ons procesrecht. Mr Hugenholtz kan aan
het einde van zijn beschouwingen slechts
concluderen, dat hij 't ontwerp der com
missie in vrijwel alle opzichten verwer
pelijk acht en funest voor een gpede
rechtsbèdeling. „Doorvoering er van zou
zeker rjiet leiden tot sneller, beter of
goedkoper recht. Niet tot rechtsverfij-
ning,' doch tot rechtsverruwing. Het eer
biedwaardig gebouw van ons tegenwoor
dig civielprocesrecht, geschraagd door de
ervaring van meer dan een eeuw, ver
sierd door een meer dan honderdjarig
sluitend netwerk van knappe jurispru
dentie en gedegen vaklitteratuur, moge
behoed worden voor een dergelijke af
braak."
zijn Nieuwjaarsrede
1918, dat de toenmalige 'burgemeester
van Alphen aan den Rijn, mr Visser, de
wens uitsprak, dat zijn gemeente nog
eens in het bezit mocht komen van een
school voor middelbaar onderwijs. Het
raadslid, de heer A. Verduijn, knoopte
dit in zijn oren, zocht contact met de
heren J. Sprey en J. B. Samsom en er
werd dra overwogen een H.B.S. op te
richten op Chr. grondslag.
Door de drie mannen werd een ver
eniging opgericht, die zich de stichting
en instandhouding van een Chr. H.B.S.
ten doel stelde. Het eerste bestuur be
stond uit de heren J. Sprey, voorzitter,
ds E. Schouten, secretaris, L. de Graaf,
penningmeester (thans nog in functie),
H. J. Lemkes, J. B. Samsom, as mr N.
G. Veldhoen en A. Verduijn.
Reeds op 11 Mei benoemde men de
erste directeur, drs H. J. L.van Hase-
sn, leraar aan de Chr. H.B.S. te Den
laag, die in 1937 zijn functie om ge
zondheidsredenen neerlegde. Benoemd
werd toen de huidige directeur, drs A. J.
Scherpbier, vroeger reeds leraar aan de
school en van19231937 directeur van
de Chr. H.B.S. te Hoogeveen. Onder de
benoemde leraren bevond zich ook de
heer A. Metz te Leiden, die thans nog
ui de school is verbonden.
Het toenmalige hotel „St. Joris'
eerste schoolgebouw. Op 17 Sept. 1918
werd de school geopend met ongeveer 20
leerlingen.
De eerste jaren waren moeilijk. Men
kwam nauwelijks in aanmerking
rijkssubsidies. Maar de uitkomst be
kroonde het „werk door het geloof" der
oprichters. Spoedig was de school te
klein, en in 1924 werd het tegenwoor
dige schoolgebouw aan de Stevinstraat
in aanwezigheid van minister dr De Vis-
geopend. Dit gebouw, dat ongeveer
leerlingen kan bevatten, is ook al
r te klein. Een groot burgerwoonhuis
de Schoolstraat dient momenteel als
lesgelegenheid. Zodra dè mogelijkheid
uitbpuw aanwezig is, zal dit zeker
gebeuren.
De school,' cjpgericht als H.B.S., jubi
leert als Lyceum. Onder voorzittersc!
van wijlen de heer J. B. Samsom
huidige rector, onderging de school tv*
piaal een belangrijke verandering,
eerste vond plaats in 1937, toen zij
een literair-economische afdeling a
uitgebreid. Van nog groter belang
de verandering, dat de H.B.S. in
Lyceum en de inriohting voor midi
baar onderwijs een instelling voor na
delbaar en voorbereidend- hoger ond>
wijs werd.
Er is dan ook alle reden, om dit j
leum feestelijk te vieren. Er is een j
feestprogramma samengesteld, zoals
reeds in ons blad van Zaterdag j.l.
bliceerden.
Kunst en Letten
„KOELTECHNIEK'"' zette jubileum
viering in
Herdenkingsrede van dr ir W. J. Muller
Vanmorgen is de herdenking van het te gaan tot het benoemen
veertig-jarig bestaan der Ned. Vereniging
voor Koeltechniek, gevestigd te Leiden,
in De Lakenhal ingezet met het houden
van de 70ste algemene vergadering. Na
dat de genodigden uit binnen- en bui
tenland waren begroet, en een speciaal
welkom was gericht tot de burgemeester
Leiden, de rector-magnificué van de
T.H. te Delft, de directer van de Land
bouwhogeschool te Wageningen, m
Wiersma, secretaris van het college
curatoren van de Leidse Universiteit,
kleinzoon van de oprichter der
Vereniging en de heer De Jong, voorzit-
de Ned. Bond van Middelbare
Technici, sprak dr ir W. J. Muller, ter
gelegenheid van het jubileum,
denkingsrede uit.
Waar in de N.L.C. van j.l. Zaterdag
reeds uitvoerig aandacht aan de geschie
denis der vereniging en der koeltechniek
algemeen werd gewijd door
middel van het artikel uit „Bedrijf en
Techniek", dat van de hand van de Lëi-
denaaj- J. W. Schneider, adjunct-secre
taris der vereniging, was menen wij
thans met de belangrijkste passages uit
3 rede van dr ir Muller te kunnen vol-
Rede dr ir Muller
Spr herinnerde aan de oprichting der
vereniging door wijlen prof. dr H. Ka
merlingh Onnes, die van 1908 tot zijn
dood in 1926, eerste voorzitter
schetste in korte trékken de bijzondere
verdiensten van deze eminente geleerde
voor de vereniging, alsmede de bedoeling
de stichter. Zijn bedoeling *is geweest
in Nederland een Instituut te krijgen,
dat niet zoals het Kryogeen Labora
torium te Leiden hoofdzakelijk in we
tenschappelijke richting werkzaam zou
zijn, maar meer gericht was op de be
vordering van economische belangen.
Muller gaf vervolgens een o\
zicht van hetgeen de vereniging geduren
de de afgelopen veertig jaar heeft gedaan
en bracht hulde aan de voorzitters, die
prof. Kamerlingh Onnes optraden,
prof. dr M. de Haas, prof. dr W.'H.
Keesom en prof. dr C. F. van Oyen
Tevens herdacht hij de tijdens de bezet
ting overleden secretaris-penningmeester,
J. F. H. Koopman, die bijna dertig ja-
n in deze functie bij de vereniging
werkzaam is geweest en ook internatio
naal seen zeer bekende figuur was in de
koelfechnische wereld. Thans is dr K
Reitsma, directeur van het Leids Open
baar Slachthuis, eerste secretaris.
Dr M.'Piettre, directeur van het bureau
de l'Institute Internationale de Froid te
Parijs, dankte in een toespraak
uitnodiging, bracht-hulde aan prof. dr
Keesom en stond stil bij de fundamentele
arbeid van professor Kamerlingh Onnes.
Dr Piettre ging nog uitvoerig in op de
verrichtingen op dit terrein in Frankrijk.
Dr ir Muller las een telegram voor, dat
aan H. M. de Koningin zal worden ge
zonden.
Met algemene stemmen besloot de ver
gadering het ere-lid prof. dr M. de Haas,
■voorzitter te benoemen en over
Het jacht voor Esther Duurzeel stond
al drie jaar op stapel. En niemand keek
er naar, totdat het ogenblik van Duur-
zeel's ontdekking-van-rommel op zijn
werf was gekomen. Zoals thans. leder-
keek naar het jacht, dat daar in '1
halfdonker op de schragen stond. De
stalen romp met de spitse boeg ei
stompe achtersteven was reeds wit ge
schilderd. Maar er was nog geen boven
bouw. Van een kajuit was niets te zien
as geen motor, die de boot kon
voortbewegen. Het was slechts eemromp.
.Met enkele metalen staanders, waar de
kajuit moest komen.
De morgen, die volgde, was er een van
drukte.
De baas liep rond en gaf orders. Het
as een dag, waarop aan het jacht moest
worden verder gewerkt. Er waren plan-
ken gekomen van Verharen. Goede plan-
Morgen (Woensdag) vindt te Efeiden i ken, geschikt voor de betimmering van
weer uitreiking van bonkaarten plaats. I de kajuit. De arbeiders van Duurzeel
Men raadplege het datumkaartje. maakten de planken pasklaar. En
's avonds waren alle planken gereed. Ge
schaafd en geschuurd. Duurzeel zei, dal
er goed gewerkt was vandaag.
Esther had reeds lang de hoop opge
geven, dat haar motorboot te water ge
laten zou worden. Ze vroeg niet
en haar vader zei niets. Soms wa
bouw van de boot z'n hobby én meestal
vergat hij, dat op de schragen een jacht
stond, wachtend om een geschen^
zijn dochter te worden.
De andere dag gaf Duurzeel orders
voor het*verder slopen van de opbouw
van de 975, het-Norinandisehe landings
vaartuig. Het jacht was vergeten.
Langzaam verscheen een spinneweb in
de hoeken van het nieuwe hout
kajuitgeraamte. En er was niemand, die
het opmerkte, want de energie van allen
werd, zij het slechts matig, botgevierd
op de Normandiër.
En Harry Verharen liep over de dijk
naar het andere dorp. Hij was op weg
om zijn boot te halen. Hij groette be
kenden, die achterdochtig^waren in hun
weergroet.
Voorbij de spoorbrug ging hij rechts,
het kolengruispad over "naar het huis
langs het water. Het huis_ van Lies.
Ze kwam naar buiten,"omdat ze hem
gezien had.
„Hallo, Harry", zei ze.
„Ik kom even m'n' schuit halen. Die
ligt hier nog steeds."
„Ik had je eerder verwacht. Die boot
ligt hier al wger vier dagen. Kom je niet
binnen?"
„Nee, ik kom niet binnen, Lies. Ik moet
die boot voor het gaat vloeien thuis heb
ben, anders heb ik het tij tegen."
„Het tij tegen. Wij hebben dikwijls het
tij tegen gehad. En nog. We vechten
tijd tegen stroom."
Hij keek naar haar, een verwaarloosde
vrouw, die .beter had kunnen zijn, als
alles niet was gegaan, zoals het zijn loop
had gehad. Hij ging in het zand zitten,
aan de rand van de modder.
„Soms heb ik naar je verlangd, Lies."
„Het is niet nodig, dat je me dat ver
telt, Harry Verharen."
„Ik dacht, dat je het misschien wilde
weten. Ik weet, dat je het wilde weten,
want ik weet, wat er tussen on
„Was, ja.' En het is voorbij. We zijn
ieder opze eigen weg gegaan. Jij de
jouwe, en ik de mijne. Jij hoeft geen
wroeging te hebben 'over wat met mij
gebeurde, Harry, jij, oorlogsheld met een
dichtersziel."
Ze lachte schel.
„Dat had je beter niet kunnen zeggen,
Lies. Dat was niet nodig. Dat was ner
gens voor nodig."
Ze keek op hem neer. En ze had spijt,
it ze 't gezegd had.
Hij praatte door: „Ik ben toen weg
gegaan, omdat ik dacht, dat ik wat kon
beleven, Lies. Het was egoïsme. Als ze
helden praten, die hun léven eri
over hadden om hun vaderland te de grote kerk. Grauwe steenmassa'-
verlaten in de strijd voor de bevrijding eeuwen op een achtergrond van licht-
dat land, reken mij daar dan. niet blauw van een zomerlucht.
onder, want ik geloof niet, dat ik daarbij (Wordt vervolgd)
hoorde. Het wgs zucht naar avontuur. En
ik heb ze beleefd. De avontureh.'
„Weet je, dat je pog steeds dezelfde
vreemdeling bent van toen? Je bent
nig veranderd in die jaren, Harry. Soms
begrijp ik heel weinig van je."
„We proberen allemaal onszelf te be
grijpen en dat doen we niet eens. We
denken wel, dat we onszelf door hebben,
maar iedere dag opnieuw ontdek je weer
dingen in je, waarvan je de dag te voren
nog niet wist. Soms kom je zelfs plotse
ling tot de ontdekking, dat je een dwaas
bpnt, iemand die nergens voor deugt.
Iemand, die naar egn oorlog ging, waar
voor hij niet rijp was. Die van die oor
log terugkwam met iets, dat ze „shock"
noemen. „Shock", een mooi woord voor
krankzinnigheid. Doodgewone krankzin
nigheid."
„Is er dan ooit iemand rijp
oorlog? Rijp om een ander te
„Een moordenaar, dat ben ik, Lies.-Ik
ïb van mezelf een moordenaar ge
maakt. En een krankzinnige
Hij stond naast' haar.
Achter het zand en de modder stroom
de de rivier.
Zilver met grillig-bewegende donkere
vlekken. En aan de overkant was de
stad. Een silhouet van verweerde huizen
met hoog daarboven de stompe toren van
leden, t.w. 'de twee oud-voorzitters, prof.
Keesom en prof. Van Oyen te Utrecht,
en de mede-oprichters, de heren* E. S.
Kerkhoven te Amsterdam en C. C. Vat-
tier Kraane te Aerdenhout.
Kamerlingh Ónnes-fonds gesticht.
Onder leiding van de helr Kerkhoven
had zich een comité gevormd met het
doel de nagedachtenis van prof. Kamer
lingh Onnes te eren door het stichtep
van een fonds, waarvan de gelden op de
eerste plaats worden aangewend voor de
instelling van een Kamerlingh Onnes-
medaille, periodiek uit te reiken aan per
sonen? onverschillig van welke- nationali
teit, die zich op enigerlei wijze verdien
stelijk hebben gemaakt voor de koel
techniek. Reeds werden belangrijke gif
ten toegezegd. Bij monde van de heer
Kerkhoven werd de al bijeengebrachte
som aangeboden.
Na afloop van de vergadering begaf
het gezelschap "zich naar het stadhuis,
waar B. en W. het een officiële ontvangst
bereidden. Het woord werd gevoerd door
burgemeester jhr mr F. H. van Kinschot,
de voorzitter van de Ned. Ver. v. Koel
techniek, dr ir W. J. Muller en de heer
M. M. Pittiot vice-president van de As
sociation Frangaise du Froid.
In de middaguren hield prof.'dr C. J.
Gorter in het Kamerlingh Onneslabora-
torium een lezing over „40 jaar onder
zoek bij zeer lage temperaturen", waar
bij spr. stilstond bij de punten de super
geleiding helium 2 en het paramagne-
tisme.
BURGEMEESTER GEEN SPREEKUUR.
De burgemeester is verhinderd, morgen
(Woensdag) spreekuur te houden.
BURG. STAND VAN LEIDEN.
GEBOREN: Christina M., d. van A. den
Os en M. M. Siera; Josina F. M., d. van
A. F. de Jong en A. M. Zaunbrecher;
Peter H. F., z. van H. M. Janssen en P. D.
Stolwijk; Alfred, z. van A. van Assen
Geskus; David, z."van J. Teske en
d. Me,; Johanna H., d. van G. Spieren
burg en J. H. Smit; Eduard B., z. van
Twigt en P. van Leeuwen; Sara M., d.
P. Langezaal en S. M. Velthnijsen; Corne
lia H„ d. van L. L. Cavé en C. H. de Vos.
OVERLEDEN: C. van Zeijl, wed. van
P. Zoet, 85 jaar.
Chopinavond Theo d. P
Als pianist staat Theo van der Pa
vele jaren op een heel grote hoogte.
kunstenaar, als hersohepper ontwikki
hij zich nog steeds. De prachtige geacb
veerde techniek en de grote gemald
lykJheid van spelen, die hij zich
jaren van studeren en concerteren he
mi, stellen hem thans i
zich geheel op de vertolking der werki
te concentreren.
En weer hebben wij kunnen constat
ren, dart zijn vertolkingen grootser
tegelijk inniger, bewogener en te
teerder zijn geworden. Met andere w
den, dat de innerlijke waarden der 1
ken ziflh in zijn spel steeds duidelijk
manifesteren.
Het is moeilijk te zeggen, welke wa
ken ons gisteravond het meest hebbi
getroffen. Wij werden evenzeer geboe
door de tere weergave der nocturne
door de markante opzet van die finale
sonate. De etudes in E en Ges wa
prachtig van plastiek, de drie -ecossa:
werdien als toegift. met, een venrui
kelijke lichtheid gespeeld. Maar ook
beide walsen hebben ons zeer getroffe
niet het minst door het. prachtige rubai
En het rubatospel bij Chopin is zo mos
lijk. Het is eigenlijk niet te leren; m;
kan het of men kan het niet. Maar he
ruibatospel vïn Van dér Pas bevredi;
geheel.
Onnodig te zeggen, dat de stampvol!
zaal haar dankbaarheid voor het gebo
dene duidelijk heeft doen blijken.
Hennie Schoute
Een lied van de aarde
Het Leidse Volkshuis heeft, Zaterda
zijn winterprogrpmma geopend met
voortreffelijke cultuurfilm Het lied v
de aarde. Deze Zweedse documentaire
inderdaad een film met culturele waardi
tera glijdt van de rechte v
de verte verliest, af naar 't kleini
onopvallende leven langs de kant
weg. Buitengewoon boeiend zijn de op
namen van de mierenstaten, die-s
stekend beeld geven yan de merkwaar
dige sociale orde, die daar heerst. D
film toont verder de vitale betekenis
de dunne korst, waarop wij leven,
het bestaan der mensheid. Tenslott
neemt diezelfde camera, die ons he
bijna-nietigste toonde, mee op ei
van de aarde weg, de sterren tege
Lj
En
dan nog dat*
slechte slapen t
Gij kent dat! Dagen van
hangerigheid: futloos en
loom; alles zien van de donke
re kant. En als dan ook nog
's nachts de slaap niet komen
wil, nog méér zwarigheid en
zorgen in het verschiet. Dat
is allemaal een gevolg van
verslapte zenuwen. Neem
regelmatig wat Sanatogen
en reeds na korten tijd blijken
U de heilzame gevolgen aan
lichaam en geest.
De Kaag
Geslaagd.
De heer J. v. d. Bosch is aan de sla
gersvakschool te Utrecht geslaagd voor
het examen vakbekwaamheid en han
delskennis.
Ned. Chr. Reis vereniging
afd. Leiden
De afdeling Leiden van de Ned. Chr
rëisvefénigingi heeft gisteravond in „Di
'Doelen" het winterseizoen geopend. Dr P,
C. Kraan, die als medicus en geestelijkj
verzorger de reis met de „Willem
rentsz" heeft meegemaakt, vertelde op
derhoudende wijze van zijn belevenissen
Allereerst schetste spreker de stemming
aan boord om vervolgens even
staan bij de gevaren van de walvisjacht
Hij wees o.m. op de grote spanning, die
de strijd tussen mens en dier met zich
meebrengt. Ook wijdde dr Kraan enige
woorden aan de geestelijke verzorging.
Afvalwedstrijd „Philidor"
Voor de eerste ronde van de afvalwed
strijd van de L.S.C. „Philidor", werden
gisteravond de volgende partijen gespeeld:
Van WeerenVisser 01; SterkMolen»
kamp 01; De VriesBootsma 10;
Buurmandr Bakhuyzen v. d. Brink
10; Moonenv. d. Meulen 10; en voor
de tweede ronde: ElemansAalbersberg
10; De LaafHeeringa 01; Wakka—
S'legtenhorst 10; Galjaardmr Mulder
liVz (mr M. gaat over naar tweede
ronde).
Jubileum-afval wedstrijd van
de L.S.R
Gisteravond zijn voor de vierde ronde
van de jubileum-afvalwedstrijd van de
L.S.B. de volgende partijen gespeeld: F.
A. Schilthuijzen (Caïssa)ir A. H. J.
Paardekooper (Philidor) 01; mr ir J.
Westra (LSGW. F. Schüss (Philidor)
10; A. C. J. H. Koevoet (Philidor)H.
C. Bouter (id.) afgébr. in gew. stelling
voor K.); J. Volders (Philidor)—J. Kle-
wer (id.) (afgebr. in gelijke stelling).
Voor de derde ronde is nog gespeeld: M.
Optendrees (Philidor)—D. /van Gelder
(id.) 0—1.
Katwijk
Opbrengst collecte.
De oplbrengst van de Zaterdag gehou
den huis- en straaitcolleote ten bate van
het fonds „Draagt elkanders lasten" heeft
tim f1200 opgebracht.
GEBOREN: Krijn, z. van P. M. Du-
rieux en M. v. d. Plas; Antje, d. v
Hoek en N. Schaap; Petronella, d. v
Haasnoot en P. van Duijvenvoorde; Ger-
rit P. L„ Z: van W. v. Leeuwen en S. P.
Haasnbot; Dirk( z. van D. Schaap
Oliemans; Leonardus G. C„ z. vai
Vreeburg en J. C. v. d. Schalk; Willem,
C. de Vreugd en P. Zwanenburg;
Willem L„ z. van L. W. v. d. Plas
d. Plas.
ONDERTROUWD: M. v. d„ Gugten en
A. H. Vermaas: M. van Duijn en J. Haas
noot; A. van Duijn en J. Verloop.
GEHUWD: G. Krijgsman en W. J. de
Boevé: A. F. Erkelens en E. van Dijk;
M. F. Verdoea en D. Zwaan; N. v. d. Eijkel
d. Plas; W. de Vreugd en S. A,
Rijns; J. Maagdelijn en E. Aandewiel.
OVERLEDEN: K, de Vries, 87 j„ wed.
v. J. Boezaard; G. de Mol, 4 dagen; W. F.
d. Akker. 65 j., geh. met W. M. Vogel.
Sassenheim
GEBOREN: Elisabeth, d. van K. Kupe-
ïs en N. Star.
ONDERTROUWD: W. H. Witteman, 32
en C. M. v. d. Weyden, 27 j. H. H. M.
Haverkort, 27 j. en A. E. v. d. Voort, 27 j.
^GETROUWD: A. Dannljs en W. E. de
Woubrugge
„MOEDER "DES LANDS".
Gisteren werd zowel 's middags alj
avonds in de bovenzaal van ,,'t Oud»
Raedthuys", onder zeer grote belangstel
ling, door „Navo", Voorburg de film
„Moeder des lands" gepresenteerd.
