Jlietup* geittód)t GTourant
Troonrede
Het sprookje van de Gouden Koets was
vandaag weer werkelijkheid
Begroting biedt voor 1949
een wat beter perspectief
Min. Stikker steekt Moh. Hatta
een hand toe
Wist U
.DINSDAG 21 SEPTEMBER 1948
BUR. en REDACTIE; Hogewoerd 103.
Tel- redactie: 20408; Adm. 22710.
Postrekening 58936.
ABONNEMENTEN: ƒ3.90 per kwartaal;
/1-30 per maand; 0-30 per week.
Negen en twintigste jaargang No. 7617
DIRECTIE: F DIEMER-
CHRISTELIJ K-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
Is ofjefcktw!
myn b«rt in tegfjenspoet-
Zie pag. 2
Ondanks het buiige weer een enorm aantal
provincialen in de Residentie
(Van onze verslaggevers)
Voor het eerst na de oorlog heeft Den Haag weer het aloude
sprookje van de Gouden Koets beleefd. En ditmaal was het ivel een
bijzonder schouwspel, wat zich omstreeks 1 uur afspeelde in het
bekende centrum van de Residentie: Juliana, Koningin der Neder
landen, opende, voor het eerst in Haar leven, als vorstin de plech
tige zitting van de Staten-Generaal in de Ridderzaal.
Het was dan ook alleszins begrijpelijk
dat al heel vroeg in de ochtend drommen
mensen naar de zo bekende route trok
ken, om maar verzekerd te zijn van een
goede plaats. Het eerst vulde zich het
Schelpenpad op het Lange Voorhout,
waar men. beschut onder de bomen tegen
de regenbuien, zich de tijd bekortte met
het kijken naar de velen, die langs trók
ken om elders een standplaats te kiezen.
Al gauw verspreidde zich de slagzin:
„Ieder uur een buitje", maar de stem
ming bleef desondanks opperbest. Gelei
delijk vulden zich ook het Tournooiveld
en de Korte Vijverberg. De trams en
treinen voerden, naar mate de ochtend
verstreek, duizenden mensen aan, allen
diep weggedoken in regenjassen en
plastic-capes in vrolijke tinten. Toch ver
toonde het onontbeerlijke Oranjezonnetje
zich af en toe en dan was meteen de aan
blik van de binnenstad vrolijk met z'n
klapperende vlaggen in de wind.
Vele muzikanten trokken er eveneens
op uit en incasseerden menig dubbeltje
van het dankbare publiek, dat deze korte
intermezzo's zeer naar waarde wist te
aanvaarden.
Omstreeks 12 uur namen de erewach
ten en militaire afzettingen hun plaatsen
in, zodat om half een alles klaar was, in
afwachting van de vorstelijke stoet. Toen
stond ook langs de gehele route het pu
bliek rijen dik. Hoe groot het enthou
siasme voor het gebeuren was, blijkt uit
het feit, dat om middernacht al kijklus-
tigen bij het Paleis aan het Noordeinde
zaten bij de klok. Allemaal mensen uit
Utrecht, die echter nog bijtijds door de
Haagse politie gewaarschuwd werden,
dat dit deel was gereserveerd, Daarom
verhuisden ze kwart over 12 naar het
schelpenpad.
Precies 1 uur vanmiddag weerklonk
het eerste saluutschot, afgevuurd door de
batterij op het Malieveld, teken dat de
stoet zich in beweging zette. Ieder rekte
zich de hals: een groots en vorstelijk
schouwspel zou zich zo dadelijk gaan
afspelen.
De communist Moeso roept
op tot revolutie
Te Solo sloten leger en opstan
delingen vrede
De opperste leider van de communi
ten, Moeso, bevindt zich thans te Madioen
en heeft door de radio aldaar een oproep
doen uitgaan om in geheel Indonesië de
revolutie te beginnen. In de eerste plaats
wil hij, dat Soekarno en Hatta worden
weggevaagd omdat zij de Japanners heb
ben gediend en nu een capitulatiepolitiek
voeren ten opzichte van Nederland. Hij
beweerde voorts, dat er 20 millioen
duwen rondlopen van mensen, die door
Soekarno als dwangarbeiders aan de Ja
panners zijn uitgeleverd. Ook wilde hij
het land aan de boeren geven en de wa
pens aan de arbeiders, en gelastte de in
stelling van de bekende veiligheids-
comité's in fabrieken en openbare ge
bouwen. Soeripno, die zich bekendheid
had verworven wegens het sluiten van
de overeenkomst met de Sowjet-Unie te
Praag, hield eveneens de demagogische
redevoeringen voor de radio.
Mag men echter het Djokjase pers
bureau Antara geloven, dan zou het de
communisten buiten Madioen nie
voorspoedig gaan. Immers te Solo heet
het vuren te zijn gestaakt. De jeugdgroe
pen zouden zich met de republiek heb
ben verzoend, en besloten hebben, deze
te steunen. Zij hebben gisteren gepara
deerd voor de republikeinse bevelhebber
Gatot Soebrotoé (Deze plotselinge vrede
tussen de het leger en de communistisch-
gezinde jeugdgroepen is anders niet ge
heel onverdacht. Red.) Te Djokja i:
een aantal linkse bladen verboden.
Vandaag stellen wij V voor:
Korp. J. VAN TOL,
Van Hemessenkade 30, Woubrugge
De foto toont onze vandaag voorge
stelde Jaap van Tol uit Woubrugge, me
zijn beste glimlach, want Jaap weet maai
al te goed, dat het plaatje ook onder
ogen van zijn „Tiny" komt. Tiny, die met
al de anderen vandaag veel aan Jaap
denkt, omdat hij zijn 23ste verjaardag
Bij het Paleis aan het Noordeinde klin
ken commando's geweren worden
gepresenteerdhet Wilhelmus schalt
op. Onder groot gejuich treedt dan Ko
ningin Juliana naar buiten, gevolgd door
Prins, Bernhard. Zij nemen plaats in de
Gouden Koets. Dan zet de stoet zich in
beweging: het sprookje van de Gouden
Koets is begonnen. Overal wordt luid
geroepen en met zakdoeken gewuifd.
Minzaam groet de Vorstin. Waar de Gou
den Koets langs komt, barsten de ovaties
los. Het is een waarlijk majestueus ge
zicht, deze kleurrijke stoet, die zich sta
tig beweegt langs de route. De menigte,
die zich heeft opgesteld, staat overal
opgepropt. Alle tribunes zijn overvol. Zo
bereikt de Gouden Koets het aloude
Binnenhof. Hier herhaalt zich hetzelfde
eerbetoon als bij het Paleis aan
Noordeinde. Erewachten brengen
saluut!
In de Ridderzaal
Als Koningin Juliana het bordes be
treden heeft en, door Haar Gemaal ge
volgd, de zaal binnengaat, staan alle le-
van de Staten-Generaal op. Zij gaar
als de Vorstelijke personen plaats
•genomen hébben. Even is het doodstil
in de Ridderzaal. Dan leest Koningin
Juliana met rustige, heldere stem d*
Troonrede voor, die door allen aandach
tig beluisterd wordt. Klaar klinken de
Koninklijke woorden door het gebouw.
Hier bemerkt men niets van het gedruis
de binnenstad. Het is een treffend ge
beuren. Dan is de Troonrede ten .einde.
Een stem weerklinkt: „Leve Koningin
Juliana". Als één stem klinkt vlak daar
op het driewërf hoera! Nu jfaarn Konin
gin Juliana en Prins Bernhard de Rid
derzaal uit. Vriendelijk nijgt Zij nas
aanwezige volksvertegenwoordigers. De
Staten-Generaal, in bijzondere zitting bij-
ia, is plechtig geopend.
De rit terug
Geduldig hebben de tienduizenden ge
wacht op dit ogenblik, want nog een
maal willen zij het schouwspel zien
Knarsend gaan de wielen van de Gou
den Koets over het Schelppad van hel
Lange Voorhout. Opnieuw moet Konin
gin Juliana vele ovaties in ontvangst ne
men. Af en toe worden de paarden van
de begeleidende officieren er schiohtig
maar de officieren zijn hun rossi-
en baas. Nu venten de krantenver
kopers ook hun extra-edities met daarin
de Troonrede, die gretig aftrek vindt. De
stoet vordert. Zij zwenkt de Heulstraat
i aan het gejuich bemerkt men dat
het Paleis weer bereikt is. Een jaar zal
Den Haag weer op de Gouden Koets
moeten wachten
viert. Jaap vertrok op 6 Februari 1947
met de „Johan van „Oldenbarnevelt"
verblijft thans te Tjabang, niet ver
Batavia. Hij heeft het buitengewoon ge
troffen, dat hij ook daar geweermaker
bleef. Hij maakt het dan ook goed ei
hoopt binnen niet al te lange tijd, bij le-| gunning
ven en welzijn, te repatriëren.
Generaal Spoor spreekt
premier Drees tegen
Er zjjn inderdaad 15.000 gevangenen
in de republiek.
In antwoord op een adres van de Ge
meenschappelijke Actie van Nederlandse
Vrouwen heeft generaal Spoor verklaard,
=r zeker 15.000 personen door de
republiek verhinderd worden, om naar
Nederlands gebied uit te wijken. De
mededelingen van de minister-president
in de Tweede Kamer hebben hem ver
wonderd, doch hij meent, deze zo te moe-
verstaan, dat deze door de repu
bliek vastgehoudenen niet in concentra-
of andere kampen verblijven, hoe
wel zij de republiek niet uit mogen.
Een pantservuist in de slaap
kamer
In Dedemsvaart ontdekte dezer dagen
;n vader in een der slaapkamers van zijn
kinderen een eigenaardig voorwerp aan
de wand. Bij nader onderzoek bleek, dat
kinderen het in het veld hadden ge
vonden en dat het een nog niet ontplofte
pantservuist was. Zonder schadelijke ge
volgen te hebben kunnen aanrichten, is
het projectiel verwijderd door de hulp
verleningsdienst uit Den Haag.
Nu mogen de Nederlanders liet
opknappen
De „Evening Star" te Washington
schrijft naar aanleiding van de staats
greep te Madioen, dat tussenkomst var
de Nederlanders nodig is.
AMERIKAANSE VERKLARING OVER
MADIOEN
Een woordvoerder van het Amerikaam-
departement van buitenlandse zaken
te Washington verklaarde, dat de staats
greep van Madioen een bevestiging er
een bewijs is van de op 16 dezer door
het departement uitgegeven verklaring,
volgens welke de communistische leiders
Zuid-Oost-Azië het nationalisme ge
bruiken als middel om de macht in han-
te krijgen. „De werkelijke nationa
listische leiders zijn echter waakzaam",
aldus de woordvoerder.
Frankrijk gaat toch weer
staken
De drie grote vakverenigingen vai
Frankrijk hebben een, oproep gedaan tot
een algemene staking van 2 uur op Vrij
dag, als protest tegen de aangekondigde
bezuiniging in de administratieve dien
sten en tegen de hoge kosten van levens
onderhoud. Arbeiders in het vervoer
bedrijf en openbare diensten wordt ver
zocht aan het werk te blijven. De arbei
ders van de genationaliseerde electrici-
teitsfabriek te Parijs zijn twee uur in
staking gegaan. De „Force Ouvrière"
heeft om een staking in het gasbedrijf
in de Parijse voorsteden verzocht,
daag tussen 8 en 12 uur.
Bernadotte liet testament achter van 35.000
woorden over Palestina
De schaar knipt het Heilige Land in stukken
Terwijl het stoffelijk overschot van
graaf Bernadotte op weg was naar Orly
(bij Parijs), waar heden een plechtige
dienst zou worden gehouden en terwijl
de Veiligheidsraad in pleohtige stilte van
een minuut lang de grote dode herdacht,
werd gisteren onder de 58 deelnemende
landen van de vergadering der V.N. Ber-
nadotte's politiek testament verspreid.
Een dooument van 35.000 woorden, vol
tooid op de dag voor de moord, waarin
de graaf zijn conclusies voor de toekomst
an Palestina heeft gegeven.
Zijn voorstel houdt in de erkenning,
dat de staart Israel bestaart, en voorts dat
Palestina verdeeld zal worden in twee
dalen, een Arabisch en een Isnaelietisch.
Het eerste zou Negev in Zuid-Palestina
ontvangen en ingelijfd worden bij Trans-
jordanië, het tweede zou Galilea ont
vangen.
Haifa met zijn oliehaven zou inter-
naltionaal worden, doch met de mogelijk
heid van vereniging mert Israel, en de
luchthaven Lydda zou vrij zijn èn vooi
Joden èn voor Arabieren. Voor Jeruza
lem wilde Bernadotte een internationaal
bestuur onder toezicht van een commis-
der V.N., ter waarborging van reli
gieuze en andere belangen.
Inmiddels gaat de jacht op de moorde-
aars voort. De tweede commandant var
de Sternroep is gearresteerd en tevens
jonge Israeliert, die er van verdacht
wordt, de chauffeur te zijn geweest van
de jeep, waarmede de aanslag was ge
pleegd. In Jeruzalem kwam het tot een
nieuwe uitbarsting van geweld tussen
beide partijen, waarbij vele slachtoffers
vielen, en de moeilijkheden worden nog
vergroot doordat koning Abdoellah van
Transjordanië protesteert tegen plannen
Arabisdhe regering in Palestina
op te richten. Zijn leger, verklaart hij,
zal dergelijke dingen niet tolereren.
Op Orly echter stond vannacht de do
denwacht opgesteld vam Zwitserse offi-
i. Vincent Auriol zou in bijzijn var
Trygve Lie de herdenkingsplechtigheid
leid^ en nog heden zal het stoffelijk
overschot naar zijn laatste rustplaats b
Zweden worden overgebracht.
Dr Visser was te Moskou niet
nodig
In antwoord op vragen van het Tweede
Kamerlid Van Heuven-Goedhart, inzake
de afwezigheid van ambassadeur Visser
tijdens de viermogendhedenbesprekingen
te Moskou, heeft minister Stikker geant
woord, dat de ambassadeur een compe
tente vervanger had, terwijl wegens de
grote geheimzinnigheid der besprekin
gen zijn aanwezigheid niet van groot
Minister Lieftinck vanavond
naar Amerika
Vanavond om half tien zal minister
Lieftinck per vliegtuig naar New York
vertrekken om, zoals bekend, in Washing
ton de vergadering van de Board of
Governors van het Internationale Mone
taire Fonds en de Internationale Bank
voor Herstel en Ontwikkeling bij te
In de Koninklijke Schouwburg te Den Haag woonden H.M. de Koningin en
Prins Bernhard gisteren een galavoorstelling bij van Shakespeare's „Spel der
vergissingen". De vorstelijke personen in de Koninklijke loge
Gelijk reeds aangekondigd was, biedt de begroting voor het jaar 1949
beter perspectief. Al is het nog wel niet zo, dat het staatsbudget
sluitend kon worden gemaakt, niettemin is er een opmerkelijke vooruit
gang te constateren.
De gewone dienst levert ditmaal een overschot van niet minder dan
f 738.994.907 hetgeen t.o.v. 1948 een verbetering van meer dan f 400
millioen is. De middelen van de gewone dienst vertonen een stijging tot
f 3.156.000.421 (v.j. f k.738.189.736) waarin de opbrengst der belastingen
een belangrijke rol speelt
De opbrengst daarvan wordt geraamd op f 2.919 millioen tegen het
vorig jaar op f 2.333 millioen.
Het voordelig saldo van de gewone dienst dekt vrijwel het deficit van de
buitengewone dienst I omvattende uitgaven en ontvangsten van aflopend
karakter.
De kapitaalsdienst toont een deficit van f 294.141.617 tegen
f 422.Ó16.484 over 1948.
Het Landbouw-egalisatiefonds laat tengevolge van verlaging der
prijzen van te importeren goederen en vermindering der subsidies een na
delig saldo van f 364.833.000 hetgeen niet onbelangrijk minder is dan het
vorig jaar.
Voor woningbouwvoorzieningen wordt in totaal voor 1949 een bedrag
f 54 millioen uitgetrokken hetgeen belangrijk lager is dan het vorig
jaar, toen onder de Kapitaalsuitgaven f 248 millioen voor woningbouw
voorzieningen werd uitgetrokken.
De personeelssterkte der crisisdiensten wordt aanmerkelijk terugge
bracht.
De minister verwacht van de nieuwe begroting geen verdere inflatoire
tendenties.
De positie der betalingsbalans wordt bepaald verontrustend genoemd
en de verbetering in de verhouding tussen in- en uitvoer nog verre van
voldoende. De betalingsbalans is de zwakke stee onzer nationale economie.
De Amerikaanse hulp via het Marshall-plan is juist op tijd gekomen
om ons uit de acute nood te helpen.
De gevaren voor onze financiële en economische verhoudingen zijn
nog niet voorgoed geweken.
Geen politie-actie in Indonesië en een sluitende
begroting in Nederland
Op een persconferentie te Washington
voor zijn vertrek naar Nederland heeft
minister Stikker gisteren verklaard, dat
de Nederlandse Regering bereid is, Hatta
tegemoet te treden, indien deze stappen
zou nemen om tot een practische rege
ling te komen tussen Nederland en de
republiek.
Er was echter van de zijde van Hatta
nog geen verzoek om hulp binnenge
komen. Nederland zou evenwel geen
overeenkomst goedkeuren, die het com
munisme zou ten goede komen. De hui
dige pogingen der Nederlandse Regering
hebben te doel, „de positie van de op
rechte nationalistische leiders op Java en
elders in de Archipel te versterken tegen
de ontbindende en verwarring zaaiende
communistische elementen."
Hoewel minister Stikker weigerde, bij
zonderheden te geven over zijn bespre
kingen in Amerika, verklaarde hij, dat
er niet gesproken is over militaire en
economische bijstand en niet over een
nieuwe politie-actie, daar de Nederlandse
Regering „alles" wil doen om „bloedver
gieten te voorkomen".
De huidige communistische actie in
Zuid-Oost-Azië is onderdeel van een
door Moskou gedicteerd plan. Behalve
Moeso waren er vele anderen, die #n
Europa waren opgeleid. Moeso was 25
jaar uit Indië weg geweest en had zijn
opleiding in Moskou ontvangen. Het pas
opgerichte Russische gezantschap te
Bangkok verleent onmiddellijk medewer
king aan een communistische poging om
in dat deel van de wereld zo veel moge
lijk moeilijkheden te veroorzaken. Dit
gezantschap heeft de grootste staf van
geheel Zuid-Oost-Azië en telt 40 man,
aldus mr Stikker. Hij ontkende elk ver
band tussen de anti-communistische ver
klaring van de Amerikaanse regering en
zyn bezoek.
Wat Nederland betreft, voorspelde mr
Stikker, dat de begroting practisch slui
tend wordt en dat de Regering voorne
mens is, zekere economische beperkingen
af te schaffen, om zich beter aan te pas
bij het Belgische systeem. Weder
opbouw van het land is slechts mogelijk,
het Indonesisch probleem kunnen
oplossen, sprak de minister.
Einde dezer week vertrekt mr Stikker
aar Parijs, waar hij met Bevin het com-
lunisme in het Oosten zal bespreken,
laar op een vraag naar een gezamenlijk
Brits-Nederlands optreden, zeide hij, dat
beiden hun eigen boontjes moeten dop-
De republikeinse premier Hatta heeft
i een persgesprek te Djokja verklaard,
dat de republikeinse regering een Neder
landse interventie in de communistische
opstand niet zal toestaan.
Dit is een antwoord op het (onjuist
weergegeven. Red.) voorstel van minister
Stikker om gezamenlijk het commun
Indië te bestrijden. „Wij aanvaarden
geen enkel voorstel, gedaan door m
ter Stikker, in welke aangelegenheid ook.
De republikeinse regering zal niet toe
staan, dat de Nederlanders tussenbeide
komen in iets, dat op republikeins gebied
geschiedt De opstand in Madioen is
interne aangelegenheid. De Nederlanders
hebben zich nergens mee te bemoeien"
aldus Hatta.
Dr Van Mook ziet nog wel
een zonnestraaltje
Maar de demobilisatie zal
worden geremd
Hedenmorgen om 6 uur 39 is dr Van
Mook definitief naar Indië vertrokken
nadat zijn toestel was teruggekeerd
kleine storing te verhelpen. „Ik ga terug",
zeide hij, „omdat de gebeurtenissen
dusdanige ontwikkeling nemen, dat ik
t langer weg te kunnen blijven.
De besprekingen met de Nederlandse Re
gering zijn hiermede afgebroken en zul
len op een daartoe geschikt tijdstip
worden opgenomen.
Beslissingen in verband met de
munistische actie op republikeins gebied
zijn nog niet door mij genomen. Dat zal
ik eerst te Batavia doen".
Over communistische woelingen bui*
de republiek had de Landvoogd niets v>
De verklaring der Regering te
Batavia over het communisme was reeds
Juli opgesteld, doch niet uitgevaardigd,
omdat de Regering niet de schijn op zich
wilde laden, dat zij invloed zou wilh
oefenen op de politieke toestand te
Djokja. Voorts beweerde de Landvoogd,
Mei jl. van een invloedrijke
communistische actie niets te bespeuren
vieL Hij ontkende, dat Chinezen een
langrijk aandeel in het communism*
Indonesië zouden hebben. De invloed
de gebeurtenissen in de republiek op de
verhouding tussen Nederlanders en i
blikeinen achtte dr Van Mook niet
gunstig en hij meende, dat de
king met Singapore en Australië
beteren. In de republiek zou de oppositie
tegen de samenwerking met de Nederlan
ders zich om de communisten groeperen,
terwijl de voorstanders zich in het andere
kamp zouden verzamelen. De opstand te
Madioen zou echter een kleine remming
van de demobilisatie veroorzaken,
het overgrote deel van de oorlogsvrijwil
ligers is vertrokken.
Dr Van Mook werd uitgeleid door
Van Mook, minister Götzen en dr P. J. A.
Idenburg.
DAT sinds Zondagmorgen half tien het
2-jarig jongetje H. Vrijdaghs uit Gronin
gen vermist wordt en de politie namens
de ouders zijn opsporing verzoekt.
DAT de Nederl. Federatie van beroeps
verenigingen van kunstenaars 9 en 10 Oct.
te Arnhem een congres organiseert, met
verschillende sprekers.
DAT op 29 Sept. aan de Singel 138 te
Amsterdam een gedenkteken voor 3 ge-
fusilleerden zal onthuld worden.
DAT ir S. Kramer afscheid nam als
voorzitter van het Ec. Technologisch In
stituut voor Friesland en opgevolgd werd
door ir D. S. Visser.
DAT te Dedemsvaart een uitgebreide
bonnenhandel is ontdekt en de politie
reeds de hoofddaders heeft gearresteerd.
DAT J. G. H. Sauveplanne te Wasse
naar, hoofddirecteur van de „Nederlan
den van 1845", benoemd werd tot ridder
in de Orde van de Nederl. Leeuw.
DAT de kunstschilders Joh. van Zwe
den en Gerard van Vliet aan Prinses Wil-
helmina op het Loo, namens de leden
van de vakgroep, een herinneringsalbum
aanboden.
„MAN ZONDER LAND" DUIKT
WEER OP.
„Eerste wereldburger", Garry Davis,
die tijdens het weekend tweemaal te Pa
rijs in de gevangenis werd gezet en beide DAT de Ned. Stucadoorsbond op
malen werd vrijgelaten, was weer bij gres besloot door te strijden tegen de lage
het Paleis de Caillot te zien. Zijn ver-1 lonen en te voorkomen dat buitenlandse
Frankrijk te mogen blij- krachten als loondrukkers worden ge-
verlengd. bruikt
DAT weer enige tientallen ongewenste
Duitsers naar het kamp Mariënbosch, bij
Nijmegen, werden overgebracht, waar er
thans 100 op transport naar de Heimat
wachten.
DAT Bert Brugmans' marionetten
theater 28 Oct. voor de Philips-televisie-
zender zal optreden.
DAT het ondanks alle te Loon op Zand
gedane moeite niet gelukt is, om het graf
14 in de bezettingstijd gefusilleerde
Tilburgers te vinden en men de nasporin-
sn maar opgaf.
DAT de eerste geluidssmalfilm van ju
bileum en inhuldiging te Amsterdam ge
reed kwam, die „Gouden Banden" heet
en geschikt is voor vertoning in kleine
kring.
DAT met de torpedobootjager „Banc-
kert" It. S. K. v. d. Zee naar Nederland
kwam, die een nieuw strijdkrachtenpro
gramma „Afspraak met de Rimboe" ui'
Indonesië meebracht.
DAT de heer J. Hazelhoff op 1 Oct. der
tig jaar notulist is in de Zaandamse ge
meenteraad.
DAT Zaandam 10 mille bijeenbracht
voor de kankerbestrijding.
DAT half December de „Volendam" met
emigranten naar Australië vertrekt.
DAT vandaag de mosselbanken in de
Zeeuwse stromen werden opengesteld.
DAT 't vanaf 1 Oct. a.s. weer mogelijk
is gelukwenstelegrammen te verzenden
naar Suriname en West-Indië.
Eerste reactie-bommenwerper
neergestort
Het eerste bombardementsvliegtuig der
Amerikaanse luchtmacht, dat geheel op
reactiemotoren vliegt, een B-45, en van
de proefvluchtbasis Muroc was opgeste
gen. is bij Alpaugh (Californië) in de
lucht ontploft en in een bouwland terecht
gekomen. Waarschijnlijk zijn alle zes of
zeven inzittenden gedood.
UITSPRAKEN RAAD VAN CASSATIE
De Bijz. R. van C. verwierp het beroep
de Rotterdammer G- Kruithof, die
door het Haagse B.G. tot 5 j. was vt
deeld (Vrijwilligerslegioen) en liet voorts
psychiatrisch rapport uitbrengen
B. E. Walet uit Amsterdam, die tot
s veroordeeld (Vrijwilligerslegioen).
Zeven j. kreeg J. Schedeier uit Olden
burg, (N.S.D-A.P.-vrijwilligerslegioen)
die tot 12 jaar was veroordeeld. J. Vos
uit Klazinaveen (Wasserschutzpolizei)
kreeg *11 j- (uitspraak B.G.: 15 j.).
„DE TELEGRAAF" VOOR RAAD VAN
BEROEP
Naar de Nieuwe Leidsche
verneemt zal de zaak tegen „De Tele
graaf' betreffende naamsverbod en ont
eigeningsplannen op 11, 18 en 19 October
hoger beroep voor de Raad van Be
roep der Perszuivering, onder voorzitter
schap van jhr mr Van Vierssen Trip, be
handeld worden.
Amsterdamse zeeman slachtoffer
van kolendamp
Vier leden van de bemanning van de
Nederlandse coaster „Feducian" uit
Zaandam, werden aan boord, toen het
schip in de Oostzeehaven van Soederham
lag. met verstikking door kolendamp be
dreigd. Bij het overbrengen naar een
ziekenhuis bleek, dat de negentienjarige
Gerardus Schluter, uit Amsterdam, reeds
was gestorven.
HAIDERABAD IN DE VEILIGHEIDS
RAAD
De Veiligheidsraad heeft besloten, de
behandeling van het geschil over Haide-
rabad uit te stellen, totdat er opheldering
is verkregen over de stand van zaken.
Troonrede in kort bestek
Buiten een aantal reeds ingediende
wetsontwerpen somt de Troonrede ou
der meer de volgende plannen op:
Versterking van de internationale
gemeenschapsgedachte;
spoedige totstandkoming der Econo
mische Unie met België en Luxem
burg;
gemeenschappelijke verdediging van
West-Europa;
nieuwe rechtsorde tussen Nederland,
Oost en West;
normalisering van productie en con
sumptie;
minder overheidsbemoeiing met het
bedrijfsleven;
vergroting van het bouwprogramma;
minder subsidies op levensmidde-
zorg voor behoeften van kinderrijke
gezinnen;
correcties in de kinderbijslagrege-
sociale verzekeringen voor zelfstan-
duurzame voorziening voor ouden
groter bestaanszekerheid voor boe
ren, tuinders en middenstanders;
vereenvoudiging van belasting-
pensioenwetgeving;
nieuwe regeling samenwerking
gemeenten en andere lichamen;
liquidatie van buitengewone rechts
maatregelen;
nieuwe wetten op onderwijsgebied;
regeling van het tuchtrecht bij het
perswezen!
Geen slecht geluid
De uitvoerige Troonrede, welke H. M.
Koningin Juliana hedenmiddag heeft uit
gesproken, brengt de aanvulling die da
Regeringsverklaring van het kabinet-
Drees zozeer behoefde. Van die Rege
ringsverklaring hebben wij geschreven,
dat zij maar weinig aan program bevatte,
ook al noemde het kabinet zichzelf dan
„programkabinet". Maar van da
Troonrede mag worden gezegd, dat zij
werkelijk een program brengt.
Alles wordt niet even duidelijk inge
luid: er zijn nog vele vage aankondigin
gen; en die vage aankondigingen gaan
vaak nog schuil onder allerhande type
ringen van de toestanden en omstandig
heden, waaronder \^ij leven. Maar wan
neer men zich de moeite getroost om uit
de soep de balletjes op te vissen elders
blad hebben wij daartoe een
poging gedaan dan is de oogst niet
onbevredigend.
Maar is het niet wat voorbarig, reeds
van oogst te gian spreken? Betreft het
in tal van gevallen niet juist zaaigoed
en moeten we niet afwachten, zowel of
er iets van terecht komt als wat er van
terecht komt? Veel van wat in deze
Troonrede in het uitzicht is gesteld, be
hoort immers nog slechts tot het studie
materiaal van deze of gene commissie.
Toch willen wij in deze eerste com
mentaar op deze eerste Troonrede van
Koningin Juliana niet in twijfelzucht ver
vallen. Want in elk geval valt van deze
Troonrede veel goeds te zeggen. In af
wachting van de verwezenlijking der
plannen, wijst zij ons, in welke richting
het Regeringsbeleid gaan zal. Zij doet
uitkomen, dat dit kabinet het ernstige
voornemen heeft, stevig en onafgebro
ken te arbeiden. Het kabinet is niet van
plan zichzelf te sparen. En daarom zal
ook van het parlement stellig een grote
activiteit worden gevraagd.
Dit is de eerste indruk, die de Troon
rede wekt. Een tweede indruk voegt zich
daarbij. Deze is. dat de Regering in al
haar activiteit er blijkbaar op uit is,
land en volk niet te plaatsen voor expe
rimenten. Ook worden geen specifieke
partij-stokpaardjes bereden. Neen, van
dit program, zoals het hier is aangekon
digd, kan stellig worden gezegd, dat
velen er zich wel bij kunnen vinden. In
deze voorlopig commentaar zouden w»
deze politiek, die het kabinet voorstaat,
willen betitelen als van gezond karak
ter. Zij is gezond in haar activiteit, maar
zij is ook gezond in haar streven naar
normalisering van het leven, naar in
perking van de overheidsbemoeiing, ge
zond eveneens in haar zwijgen over
socialistische eisen, die blijkbaar niet
aan bod komen.
Het wachten is na deze aankondiging
op de uitwerking van de hier in
grote lijnen gegeven gedachten. Want
zelfs na zulk een zakelijke Troonrede,
zich niet in fantasieën en illusies
verliest, is het de uitwerking waarop
het aankomt.
Of wij in deze Troonrede geen leem
ten zien? Die leemten zijn er, ondanks
haar opvallende wijze waarop de Troon
rede zwijgt over het communisme, dat
zich juist nu in Indonesië op zulk een
bedenkelijke manier doet gelden. De
mededeling, dat krachtig optreden tegen
orde- en rustverstorende elementen nood
zakelijk blijkt, lijkt ons toch geenszins
voldoende. Dit krachtig optreden blijft
niet alleen noodzakelijk, het zou na de
drie jaren van droeve ervaringen op dit
punt zelfs iets nieuws zijn. Of is dit daa
mede een van die nieuwe dingen, die
deze Troonrede ons tamelijk verholen
aankondigt?
TIEN CLANDESTIENE SLACHTERS
HIELDEN HET LANG UIT.
Van November 1947 tot 11 Augustus
1948 werden in een schuur bij de boer
derij van H.J.V., bij Arnhem, minsten:
45 runderen en 8 paarden clandestien ge
slacht en onlangs meldden wij, dat de
tien daders zijn gegrepen. Gisteren werd
deze zaak, op dit gebied een der grootste
in de laatste jaren, voor de bijzondere
politierechter te Arnhem behandeld. Er
werden gevangenisstraffen, variërend van
2 maanden gev. straf m.a. en 10 maanden
R.W.I. tot 2 mnd. gev. straf en 2 jr en
6 mnd. voorw. R.W.I. uitgesproken voor
de vijf hoofddaders, en één drie mnd.
m.a. voor de vijf anderen.
Koud voor de tijd van het jaar
Tot morgenavond verwacht De Bilt:
In de kuststreken: wisselende bewolking
met vooral aanvankelijk nog enkel»
buien, geleidelijk wat afnemende, maar
langs de Waddenzee tijdelijk nog krach
tige Noord-Westelijke wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
In het binnenland: tamelijk helder»
en koude nacht. Morgen overdag wisse
lende bewolking met enkele verspreid»
lichte buien. Ongeveer dezelfde tempe
ratuur als vandaag. Zwakke tot matig»
wind tussen West en Noord-West
ZON EN MAAN.
Woensdag 22 Sept.: Zon op 6.25, onder
18.39 uur: Maan op 19.57, onder 10.51 uur,
25 September L.K.