IMmtire jCcütsdjf GTonraut
Tweede Kamer waagt met 76-22 stemmen
sprong in Indisch duister
Incident te Batavia aanleiding
tot chicanes
Wist U
943
VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1948
DIRECTIE- F DIEMER.
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stanlwistirli Is ahcMmn
my a bert in teggeniipptt"
Ne?en en twintigste jaargang No. 7592
Het gewone leven
onzer Koningin
Zie paft- 2
Ook andere Grondwetsherzieningen met
grote meerderheid aanvaard
(Van onze Parlementsredacteur)
Gisteravond om 10 uur begonnen in de Tweede Kamer de stemmingen over de vier
ontwerpen tot wijziging van de <Jrondwet. Dat inzake de nieuwe rechtsorde werd
aangenomen met 76 tegen 22 stemmen (tegen A.R-, S.G.P., C.P.N. en de heer Wei
ter); dat inzake het inkomen van een afstand gedaan hebbende Koning (in) met
98 tegen 0 stemmen; dat tot invoering van het statuut van staatssecretarissen met
83 tegen 15 stemmen (tegen C.H. en C.P-N.) en tenslotte dat over de mogelijkheid
van de invoering van de burgerlijke staat van beleg met 92 tegen 6 (communisti
sche) stemmen.
van zijn, dat, gelijk prof. Gerbrandy had
betoogd, in de Unie-organen niet tot be
slissingen gekomen zou kunnen worden,
omdat bij paritaire samenstelling de ver
houding steeds 11 zou zijn. In deze orga-
moet niet uitsluitend met nationali-
Deze beslissingen vielen dus in een
bijna voltallige Kamer: 98 leden waren
aanwezig en slechts twee communisten,
n.l. de heren Wagenaar en De Groot ont
braken. In de loop van de middag werd
de heer J. A. M. Th. Cals uit Nijmegen
beëdigd en geïnstalleerd als. Kamerlid
de vacature-Van Schaik. zodat de K.V.P.-
fractie voltallig was. Voor het behalen
van de 2/3 meerderheid der uitgebrachte
stemmen, waren 66 stemmen nodig:
alle wetsvoorstellen werd dit aantal
ruimschoots bereikt.
Het antwoord van min. Sassen.
In een uitermate korte rede verdedigde
de nieuwe minister van Overzeese Ge
biedsdelen, mr Sassen de grondwetswij
ziging met betrekking tot de voorberei
ding van een nieuwe rechtsorde. Hij
hoopte, dat deze nieuwe rechtsorde zot
zijn een monument van moderne staats
rechtelijke vormkracht. Hij ontkende, dat
het voorstel vaag zou zijn: het laat geen
twijfel over, dat er een rechtsorde
moet komen. En deze moet er komen op
de hechte grondslag van de constitutie,
waarbij gemeen overleg met de Staten
Generaal telkens nodig is: er zullen
mers uitvoeringswetten nodig zijn, die
met 2/3 meerderheid moeten worden
vaard. Daarom geeft de nieuwe artike
lenreeks geen blanco volmacht aar
Regering. Ook bij de voorbereiding
de wettelijke maatregelen wenste de
minister het contact met het parlement
te onderhouden. Daarom had hij eer
spoedige aanvulling van de commissie
der „negen mannen" bewerkstelligd er
reeds contact gezocht met de Indonesi
sche Commissie uit de Kamer. De grond
wetsherziening is niet vaag, onduidelijk
of onbepaald, maar kan er niet anders
uitzien, omdat het niet gaat om eer
reeds voltooide constructie, maar om eer
bouwwerk, dat nog moet worden opge
trokken op de grondslag van de Ko
ninklijke rede van 7 December 1942 er
op het basement van de grondwet. En
voorts niet, omdat de Nederlanders niet
de enige en uitsluitende bouwers zijn: het
wezen der nieuwe rechtsorde wordt niet
bepaald door en voor Nederland alleen,
maar samen met de volken overzee, op
grondslag van vrijheid, gelijkwaardigheid
en duurzaamheid. In dit overleg treedt
de Regering niet normloos en als wind-
hanen op, gelijk de oppositie betoogt.
Dat er een welgeordende rechtsstaat
moest komen noemde de minister niet,
gelijk de heer Meyerink (A.R.) had be
toogd een beperkend iets, maar een be
ginsel, dat vaste richting aan het beleid
geeft en het bezielt. Daarom wordt niet,
gelijk prof. Gerbrandy meende, het
schild des rechts weggeworpen, maar het
wordt gesmeed met Oost en West samen.
Er moeten komen krachtige Ver
enigde Staten van Indonesië. Er moet
evenzeer komen een sterk en krachtig
Verenigd Koninkrijk tussen Nederland,
Suriname en de Antillen. Dit kan niet
zonder een welgeordende rechtsstaat er
daarvoor is een reële Unie nodig. Vol
gens minister Sassen zou er geen sprake
Doorbraak in financiële moeilijk
heden
Bladen worden opgeheven
Wegens financiële moeilijkheden zul
len zowel het weekblad „De Stem van
Nederland", waarin opgenomen „Je
Maintiendrai", hoofdredacteur prof. ir
W. Schermerhorn, als „Vrij Nederland"
van H. M. van Randwijk, ophouden te
bestaan. „J. M. De Stem" verdwijnt per
1 Sept. en „V. N." op 1 October. Wat dit
laatste doorbraak-blad betreft hoopt men
nog vóór 1 October tot een oplossing te
geraken in die zin, dat de P.v.d.A. dit
Weekblad in andere vorm en onder
dere leiding zal trachten uit te geven.
GROTE CLANDESTIENE SLACHTING
BIJ ARNHEM ONTDEKT.
Op de boerderij van de landbouwer V.
by Arnhem zijn sedert November 1947
ongeveer 45 runderen en 6 a 8 jpaarden
door een drietal Arnhemmers geslacht.
Het vlees werd meestal per taxi door de
chauffeur V. bij vaste afnemers bezorgd.
Bjj de boerderij werden 25 kuilen met
•lachtafvallen door de politie ontdekt. In
totaal werden twaalf personen in het Huis
van Bewaring te Arnhem ingesloten. De
misdaad werd ontdekt, toen de taxi dezer
dagen werd aangehouden.
Iedereen is „zoet" aan boord.
Begin volgende week wordt het 10.000
ton metende m.s. „Kertosono" van de
Hott. Lloyd uit Batavia te Rotterdam
verwacht. De gezagvoerder, kpt Knook,
teelt aan de passagiers en bemanning"
geen kind: iedereen is „zoet" aan boord,
want het schip heeft voor Nederland
bijna 3% millioen kilo suiker in de rui
men! Deze „suikeitooot" brengt ook nog
copra en rutober mee.
NIEUW AMERIKAANS C. G. D-LID
DOET INTREDE IN BATAVIA
In Hotel des Indes te Batavia had een
Wcepfaie plaats ter ere van het nieuwe
lid van de Amerikaanse delegatie in de
Co missie van Goede Diensten, de heer
Merle Cochran. Aanwezig waren o.m.
dr Van Mook, de voorzitter van de Ne-
ttert. delegatie AbdoeQ Kadrir Wddjojoat-
ttodjo, vice-adm. Finke en mr Van Hoog
straten. secretaris van staat van E. Z. Van
republikeinse zijde waren aanwezig de
voorzitter van de delegatie, mr Moh.
«°®n en de Djakjase minister van bui
tenlandse zaken, Hadjo Agoee Salim.
teitsvragen worden gewerkt: op deze
wijze krijgt men een vermenging van de
begrippen staat en natie en ziet prof.
Gerbrandy de Unie als een volkenrechte
lijke constructie, hetgeen de Regering nu
juist niet wil.
Tegenover de heren Tilanus (C.H.) en
Vonk (V.V.D.) verklaarde de minister,
dat het hoofd der Unie een constitutioneel
vorst zal zijn en geen absoluut monarch.
Het Unie-statuut dat in gemeen overleg
tot stand moet komen, zal het constitu
tionele karakter hebben te bepalen.
Voorts wees de bewindsman er uitdruk
kelijk op, dat de Regering geen volken
rechtelijke verhouding in de Unie wil,
maar dat er moet komen een eigen, Ne
derlands-Indonesisch staatsrecht, uitdruk
kelijk onderscheiden van het Nederlandse,
het Indonesische en het volkeren-recht.
Er zal inderdaad meer dan één Unie
orgaan komen, doch de mogelijkheid Is
opengelaten, of het hoogste gezag zal
komen in handen van één of meer orga
nen. (De heer Tilanus wees er in zijn
repliek op, dat er maar één hoogste ge-
zags-orgaan in de Unie kan zijn, n.l. d<
Kroon, hetgeen minister Sassen moes"
toestemmen)
Fel keerde de nieuwe minister zich
tegen de communisten Stokvis en Hoog-
carspel, die de republiek hadden ver
heerlijkt en de federalisten hadden be
schimpt. De deelstaten zijn geen marionet-
staten doch werken zelfstandig en
structief mee.
Voor de nieuwe rechtsorde is de grond
wetsherziening nodig, aldus besloot de
bewindsman en van de oppositie heb ik
geen constructief alternatief gehoord. Er
is weer groot werk te doen: de nic
rechtsorde zal worden gebouwd en
grote daarin zal zijn, dat wij het niet
alleen doen.
(Voor vervolg te Pag
In het gebouw van de A.N.V.V- aan de Parkstraat in Den Haag, wordt momen
teel een tentoonstelling gehouden, die een beeld geeft van de manier, waarop
Nederland in Amerika propaganda maakt, om het tourisme naar ons land te
bevorderen. Gisteren bozocht de Amerikaanse ambassadeur. Herman B. Baruch
(1.) deze expositie, in gezelschap van (v.l.n.r.) mr Valentine, die hier vertoeft
voor uitvoering van het Marshall-plan, jhr Boreel, directeur A.N.V.V. en de heer
Plesman, directeur K-L.M.
Franse regering erkent
onafhankelijkheid van
Vietnam
In de nationale vergadering heeft de
Franse premier Marie verklaard, dat de
regering haar volledige goedkeuring zal
geven aan de beginselen der overeen
komst waarbij Frankrijk de onafhanke
lijkheid van Vietnam, binnen het kader
van de Franse Unie. zal erkennen. Zoals
men weet, werd deze overeenkomst in
Juni aan boord van een Franse kruiser,
in de Baai van Along door de Franse
hogecommissaris en ex-keizer Bao Dai
getekend. Ondanks de protesten der com
munisten, die de overeenkomst als „im
perialistisch" scholden, werd de politiek
der regering inzake Indo-Ohina met 347
tegen 183 stemmen goedgekeurd.
(Deze erkenning betekent geenszins,
dat een compromis gesloten is met de
leider van de Viet-mdnlh, de Indo-Chi
nese beweging voor zelfstandigheid,
want de strijd tegen Ho-Tsji-Minh duurt
voort Red.)
Komt Donaukwestie voor Int. Hof
in Den Haag?
De „Commissie voor Buitenlandse Za
ken" van de Raad der Franse republiek,
heeft verklaard, dat inzake de Donau
kwestie een beroep zal worden gedaan
op het Internationale Hof van Justitie in
Den Haag. Het gaat erom, of dit lichaam
zyn advies wil geven inzake de conventie
van 1921, of deze n.'L nog van kracht is.
Er is nog geen beslissing genomen om de
Donau-towestie, na de besluiten van Bel
grado. waarbij de Russen de westelijke
mogendheden uitsloten, voor de Veilig
heidsraad te brengen.
ENG. EN A ME RIK. VERTEGENWOOR
DIGERS BIJ DE INHULDIGING.
Prinses Margaret vertrekt 5 Sept. per
vliegtuig naar ons land om de inhuldi
ging van Koningin Juliana bij te woner
en zal vergezeld zijn van de hertog var
Beaufort, opperstalmeester van de Ko
ning, gravin Halifax, echtgenote van de
ex-min. van Buitenl. Zaken en gezant ie
de V.St., lady Margaret Egerton, hofdame
van Prinses Elizabeth en de commandant
van de luchtmacht Townsend, stalmeester
van de Koning.
President Truman heeft afgevaardigd:
de ambassadeur in Den Haag, dr Herman
Baruch, mevr. Eleanor Wilson, een doch
ter van de voormalige president der V.S.
en Thomas J. Watson, president van de
„International Business Machines Cy."
Zwitserse jodeler in Nederland
overleden.
Een van de leden van het gezelschap
Zwitserse jodelers en zangers, dat een
tournée maakt door ons land, is in Kam
pen door een hartaanval plotseling over
leden. De tournée (onder auspiciën van
de Stichting NederlandZwitserlapd)
wordt onderbroken en de Zwitsers
kéren naar huis terug.
HAMID H NAAR DJOKJA.
Sultan Hamid II van Ponianak arri
veerde vanmorgen uit Nederland te Ba-
via en zou deze middag nog doorreizen
lar Djokja.
Dinsdag keert hij weer naar Neder
land terug ter bijwoning van de jubi
leumfeesten.
Wel culturele- en uitwisselings-
reizen naar België
In aansluiting op ons bericht van giste
ren, waarin gemeld werd, dat voor dag
tochten per touringcar naar België, op
collectief bewijs van Nederlanderschap,
geen 40 francs per reiziger meer wor
den verstrekt, wordt nog medegedeeld,
dat deze regeling, niet slaat op hen die
in verenigingsverband en met cultureel
doel reizen op een z.g. collectief pas
poort (voor deze reizen waren'geen de
viezen beschikbaar gesteld). Evenmin
de nieuwe maatregel van toepassing op
reizen die op grond van een uitwisse-
lings-overeenkomsit tussen een Neder
landse en een Belgische- of Luxemburg
se touringcar-ondernemer goedgekeurd
<foor de Nederlandse bank, worden ge
organiseerd.
SEIZOENVERLAGING LUCHTREIS-
TARIEVEN NAAR AMERIKA
Nagenoeg alle luchtvaartmaatschap
pijen. die diensten tussen Europa en
Noord-Amerika onderhouden, waaronder
ook de K. L. M hebben voor he*, minder
drukke winterseizoen (1 Oct. tot 1 April)
verlaagde retourtarieven ingevoerd met
beperkte geldigheidsduur: f 1355, binnen
4 weken retour.
W.-BORNEÓ OVERSCHRIJDT VOOR
OORLOGSE COPRAPRODUCTIE
De productie van copra in West-Borneo
overschreed het vooroorlogse pei/1, zodat
het Pontianakse Coprafonds het s.s. „Bil-
li'ton" charterde voor regelmatige afvoer.
West-Indische films voor Nederland
Binnenkort worden 9 korte culturele
films over West-Inddë in die bioscopen
vertoond. Ook is een door „Prafültd" ver
vaardigde grote film over Suriname ge
reed gekomen.
Bijna 2500 woningen in Juni
gereed gekomen
Grootste maandproductie sinds
de bevrijding.
Volgens voorlopige cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek bedraagt
het aantal gereed gekomen woningen in
de maand Juni 2467 stuks.
Deze productie is de grootste maand
productie sinds de bevrijding.
In het eerste halfjaar kwamen gereed
12.552 woningen; de cijfers over Mei en
Juni zijn echter voorlopig, zodat het
totaal aantal nog met enige honderden
moet worden verhoogd. In A'dam kwa-
70 woningen gereed,, in Zuid-Hol
land, exclusief Den Haag en Rotterdam
167, Den Haag 20, Rotterdam 10, Zeeland
188, Noord-Brabant 463, Limburg 397.
Begonnen werd in Juni aan 3502 wonin
gen, terwijl aan het einde van deze
maand 44.115 woningen in aanbouw wa-
CHURCHILL BRENGT BEZOEK AAN
FRANKRIJK
Churchill is voornemens morgen een
particulier bezoek te brengen aan „Aix-
en Provence" in Frankrijk. Tijdens zijn
verblijf aldaar, waar hij de gast is van
het Amerikaanse weekblad „Life" als
mede van de „New York Times", zal hij
werken aan zijn oorlogsmémoires.
Aflevering rijst stagneert nog
Begin September 120 gram slaolie
per persoon.
Het wil met de rijstlevering nog niet
erg vlotten. Konden wij eerst melden, dat
deze maand een bon voor rijst zou wor
den aangewezen, thans vernemen wij,
dat het in de bedoeling ligt deze koop
voor 200 gram op te nemen in de
bonnenlijst van 9 September. Tevens zal
in die lijst een bon voor 120 gram slaolie
per persoon worden aangewezen.
De militaire politie ontdekte te
Pontianak een geheim wapenreparatie-
atelier. Men nam enige geweren in be-
g en stelde de Indo-Chinese eigenaar
verzekerde bewaring.
Wenst Djokja geen vreedzame regeling met Nederland
MERDEKA
honderd procent
Volgens het republ. persbureau ,.An-
tara", zijn regeringskringen te Djokja
van mening, dat de schietpartij bjj het
republikeinse hoofdkwartier te Batavia
de toestand heeft verslechterd en de rao
gelijkheid van een vreedzame regeling
tussen Nederland en de republiek prac-
tlsch heeft geëlimineerd.
Aneta meldt, dat bij de uitvoering van
de opdracht van de procureur-generaal
te Batavia tot onmiddellijke teruggave
van de. na de schietpartij in beslag ge
nomen documenten, misverstanden zijn
gerezen, maar dat de polltie-autoriteiten,
vanmorgen, tezamen met vertegenwoor
digers van de republikeinse delegatie,
bezig geweest zijn vast te stellen, welke
documenten aan de delegatie behoren en
welke niet. Men verwacht, dat vanavond
alle papieren weer in het bezit van de
delegatie zullen zijn. Dr Leimena. voor
zitter van de republikeinse veiligheids
commissie, verklaarde, dat van Djokja
een officiële reactie was gekomen op het
besluit om de bestaande onderhandelin
gen uit te stellen, tot de delegatie weer
de beschikking heeft over de documen
ten. Over de inhoud van deze reactie,
die ook een commentaar over de schiet
partij bevat, wilde dr Leimena zich ech
ter niet uitlaten.
Hij achtte de sfeer tussen Nederland en
Djokja ernstig vertroebeld door dit inci
dent en toen een persvertegenwoordiger
hem vroeg, of de bestandsbesprekingen
weer zullen worden voortgezet, ant
woordde hij: „Dit hangt af van de vraag
of alle documenten zullen worden terug
gegeven. Bovendien heeft Djokja hier
over te beslissen."
Inmiddels is het voorgenomen vertrek
van de C.v.G.D. en de vertegenwoordigers
van de beide delegaties naar Kalioerang
weer uitgesteld, aangezien de regelmatige
vliegverbinding tussen Batavia en Djokja.
In Berlijn raakte menigte slaags met
politie van Russische zone
Twee doden, gewonden, en de „staat van beleg"
Ongeveer 1500 Franse mannen, vrouwen Idadiger" genoemd. Voor de politie in
n kinderen zijn volgens het Franse mi- West-Berlijn is de alarmtoestand afgekon-
Buitenlandse Zaken in de af
gelopen twee weken uit Berlijn geëvacu-
éerd. Dit betekent echter geenszins, dat de
Fransen bezig zouden zijn Berlijn te ont
ruimen. Maar onder degenen, die Berlijn
verlaten, bevinden zich ook verschillende
regeringsfunctionarissen, die uit zuinig
heidsoverwegingen zijn teruggetrokken
De Russen hebben bij de Amerikaanse
autoriteiten geprotesteerd tegen het vlie
gen over het Russisch hoofdkwartier te
Karlshorst op een hoogte vai) 1000 m
maar zij hebben aan de Engelsen de te
ruggave beloofd van het Vampire-straal-
vliegtuig, dat een noodlanding maakte bij
Lubeck.
Bij een razzia in Berlijn raakte de me
nigte slaags m^t politie van de Russische
sector, over welk incident Reuter de vol
gende bijzonderheden vertelt:
Toen de Sowjet-politie in de buurt var
het Potzdammerplein de razzia op zwart
handelaren aanving, vluchtte een aantal
Duitse burgers naar de Britse sector,
waarbij enige hunner door de Sowjet-
politie werden doodgeschoten, ofschoon
zij zich blijkbaar reeds op grondgebied
bevonden, dat door de Engelsen bezet is.
Duitsers wierpen met stenen naar Paul
Markgraf, het hoofd der politie in de Rus
sische sector, toen hij met zijn auto op de
plaats van het incident aankwam. Eerst
toen talrijke schoten in de lucht werden
afgevuurd, verspreidde de menigte zich.
Volgens een later bericht verscheen na
een nieuwe razzia een Russisch officier
op de Potzdammerplatz, die met de ad
junct-chef van de politie in de Ameri
kaanse sector in heftige woordenwisseling
geraakte. Deze, Bleimeister genaamd,
werd door de Russische officier een „mis-
Truman valt methodes spion na ge-
onderzoek aan
President Truman heeft de commissie
voor on-Amerikaanse activiteit er van
beschuldigd de grondwet te schenden bij
het onderzoek naar communistische com
plotten in de Ver. Staten. Naar zijn
mening zijn de „ondervragingen over
spionnage", zoals het Congres die thans
doet plaats hebben, in strijd met de bur
gerlijke vrijheden der Amerik. staatsbur
gers. Er wordt naar middelen gezocht
om een strengere spionnage-wetgeving
tot stand te brengen. Over het geval-
Kosenkina zei Truman, dat dit er op
wijst, dat vele mensen in Rusland nog in
de vrijheid van het individu geloven.
digd, hetgeen neerkomt op de staat
beleg.
Russische bladen insinuéren, dat de in
cidenten werden uitgelokt door Westerse
„agenten", beschermd door de Britse
Amerikaanse militaire politie.
Thans worden stappen overwogen welke
het mogelijk maken, dat ondanks het be
staan van twee afzonderlijke politie
apparaten te Berlijn, bij razzia's in net
grensgebied, gemeenschappelijk kan wor
den opgetreden.
BAKKERSARBEID OP 30 EN 31 AUG.
Bakkers en bakkersgezellen mogen op
30 Augustus om 2 uur 's morgens met de
arbeid beginnen i. v. m. de viering van
het Regeringsjubieum. lln bakkerijen,
voor welke een vergunning als bedoeld
in art. 37 eertse lid der Arbeidswet 1919
is verleend, mag reeds te middernacht
met gereedmaken van deeg
\v rden begonnen. Dit laatste onder
voorwaarde, dat op 31 Aug, geen arbeid
wordt verricht, uitgezonderd door ban
ketbakkers. In de nacht Van 31 Aug. op
1 Sept. mogen van middernacht af door
dén 3rsoon van 18 jaar of ouder de
ovens worden gestookt. Aan
kersgezel, die tussen 20 uur des avonds
en 5 uur des morgens arbeid verr
moet onmiddellijk voor de aanvang
zijn arbeid, die geheel of gedeeltelijk
tussen die uren ligt, een onafgebróken
rusttijd van 10 uur worden gegeven.
SURINAAMSE DELEGATIE KEERT
TERUG
De Surinaamse delegatie, dae op uit
nodiging van de minister van Over
zeese Gebiedsdelen naar Nederland
kwam, voor financieel-economische be
sprekingen, vertrek*, via New York naar
Paramaribo.
NIEUW NOODGELD IN DJOKJA
„Arntara" meldt, dat van de Djokjase
regering een verordening te verwachten
is, die" de gewestelijke besturen het recht
geeft, om bommetjes te drukken
circulatie te brengen teneinde op deze
wijze aan het gebrek aan klein geld te
gemoet te komen,
EREVELD KOEPANG INGEWIJD
Onder aanwezigheid van kolonel
Scheffelaar, lt.-kol. Doup, president
Soekawati van Oost-Iindonesië, resident
Venhoeff. mgr. Pessers en ds Smit werd
het Ere veld te Koepang (Timor), waar
250 doden rusten, ingewijd.
die de C.V.G.D. eiste, dreigt te stagneren
door de toestand van het Djokjase vlieg
veld, dat een dergelijke verbinding niet
in garanderen.
Wel bestaat de mogelijkheid, dat Maan-
ig een trein met bagage en enige leden
in het secretariaat van de C.v.G.D naar
Djokja zal vertrekken.
Duitse krijgsgevangenen uit Enge
land eindelijk thuis
Gerepatrieerde Duitse krijgsgevangenen
lit Engeland zijm thans in de Britse sec-
or van Berlijn per speciale trein aange
komen. De krijgsgevangenen vertoefden
reeds enige weken in Duitsland, doch
konóen wegens de Russische blokkade
hun woningen in Berlijn niet bereiken,
rein reed de Russische zone bin-
op een punt aan de Brits-Russische
grens nabij Goettingen waaruit blijkt
dat het traject Helmstedt-Berlijn nog
steeds ontoegankelijk is.
MINISTER STIKKER VOERT EERSTE
BESPREKINGEN.
Minister Stikker voerde gisteren te
Ulvenhout besprekingen met de Belgische
minister van buitenlandse handel Van
der Straeten Waillet, in aanwezigheid
de secr.-gen. der douane-unie, dr E
J. A. M. H Jaspar De besprekingen droe
gen oriënterend karakter ter kennis
making met Beneluxproblemen en d£
dragspartners, die er bij betrokken
zijn.
Noodkreet van graaf
Bernadotte
Over toestand in Jeruzalem
i; Veiligheidsraad kwam gisteravond
r een speciale zitting bijeen,
aanleiding van een telegram van Berna
dotte over de „slechter wordende
stand in Jeruzalem", waarin de bemid
delaar o.m. zegt, dat, ondanks zijn pogin
gen, het
Jeruzalem en de toestand geleidelijk
onhoudbaar wordt. Het is moeilijk uit te
maken bij wie de schuld ligt en beide
partijen negeren opzettelijk het gezag
der Ver Naties. Bernadotte verzocht de
Raad dan ook na te gaan, wie verant-
oordelijk is. de leden van de leger
machten of ongeregelde troepen. Elke
partij moet verplicht worden haar eigen
dissidente elementen en ongeregelde
troepen, die de wapenstilstand schenden,
ter verantwoording te roepen en Joden,
noch Arabieren mogen enig voordeel
behalen door een schending van
bestand. De toestand in Jeruzalem
kunnen leiden tot een hervatting va
strijd over geheel Palestina, indien
snel wordt ingegrepen.
Nieuwe Nederlandsé gezant op
de Philippynen.
De nieuwe Nederlandse gezant op de
Philippijnen, A. J. D. Steenstra Toussaint,
overhandigde gisteren zyn geloofsbrie
ven aan president Quirino.
i Pontianak (West-
Borneo) zyn voor de eerste maal i
geschiedenis van de stad naar de stem
bus getogen ter verkiezing van eer
meenteraad bestaande uit vijf Chin
vijf Indor—iërs. twee Nederlander
één vreemde Oosterling.
DAT de heer Ph. J. Gomperts, secretaris
van de Ned. K. v. K. in New-York,
6 weken naar ons land komt om de moge
lijkheden van uitbreiding der Nederlandse
export naar Amerika te bestuderen.
DAT gisteren onder grote belangstelling
te Breda het stoffelijk overschot va
dezer dagen overleden commandant der
3de divisie, luit.-gen. A. van Nijnatten, i«
ter aarde besteld.
DAT het dividend van de Kon. Handel-
mij v/h Boeke en Huidekoper N.V. te Gro
ningen over 1947 op 12 pet is vastgesteld.
DAT het aanbod van ruim 4000 kisten
Noord Indiathee, van 4100 kisten Ceylon-
thee en bijna 2700 kisten Javathee giste
ren te Amsterdam practisch geheel werd
opgenomen en de prijzen varieerden
f 1.73 tot f 2.80 per pond.
DAT mevr. C. E. Peereboom-Kikkert te
Haarlem in het 9 leden tellende bestuur
van de Wereldbond van padvindsters ge-
DAT te New-York, 61 jaar oud, overle
den is de wandschilderes mevr. Gerda
Rinkel-Cornelissen, die in 1907 naar de
Ver. Staten vertrok.
DAT op 1 Juli jl. nog 1678 gevallen van
oorlogspleegkinderen bij de desbetreffen-
commissie in behandeling waren.
DAT aan de Rotterdamse Ryksaccoun-
nt H. J. W. Stegeman op verzoek eervol
ontslag is verleend.
DAT gedurende de feestweek in Haar
lem het spel van Eduard Veterman „Va
der des vaderlands" op een vlot in de
Schotersingel aldaar zal worden opge-
DAT mr J. C. Brons, voorheen gouver
neur van Suriname, is benoemd tot bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister bij de republieken Cuba en Haiti
en bij de Dominicaanse republiek.
DAT tot voorzitter van de Raad
Beheer der N.V. Ver. Nederl. Scheep
vaartmij. benoemd is in de vacature
de overleden L. C. M. van Eendenburg
de heer H. A. Crommelin, directeur van de
Rott. Lloyd.
DAT Hugo van Dalen voor de Nederl.
Accordeonvereniging een 7-tal composi
ties geschreven heeft.
DAT de blinde Belgische beiaardier
Marcel Trimbos hedenmiddag het caril
lon van het paleis op de Dam bespeelde
en vanavond dat van de Amsterdamse
Zuidertoren zal laten klinken.
DAT de zee Ameland aan het afknabbe
len is, maar thans een deel van hen die
Walcheren op het water hebben heroverd,
daar met zinkstukken en het aanleggen
van hoofden de strijd tegen het opdrin
gen zijn begonnen.
DAT de Haarlemse politierechter de
vrouwen Joh. Bom (39 jaar) en D. Dirks
(42 jaar) wegens het afleggen van
memeed in echtscheidingszaken, tot 8
maanden veroordeelde en hen onmiddel-
lyk in hechtenis liet nemen.
DAT Maandag op Schiphol de algemeen
directeur van de American Overseas Air
lines, generaal Harold R. Harris, verwacht
wordt, die op inspectiereis langs AOA-
bases in Europa is.
DAT de Stcrt van gisteren o.m. een prij-
zenbeschikking minerale terpentijn 1948
no 2 bevatte.
DAT mr J. Willeumier te Baarn, pres.-
comm. van de Spaarbank van het Nederl.
Onderwijzersgenootschap en J. Ph. M.
't Hoff, oudste directeur van de N.V.
Gebrs. Van Uden's Scheepvaart
Agentuurmij te Rotterdam, zijn benoemd
tot Officier in de O.V.O.N.
DAT de ingenieur B. A. van Nes. var
het Rijksinstituut voor Drinkwatervoor
ziening te Den Haag. is bevorderd tot
hoofdingenieur.
DAT het in een sloot bij Schoonhoven
gevonden, aan handen en voeten gebon
den, lijk van de 79-jarige J. de B., aldaar,
geen tekenen van misdaad vertoonde
vrij werd gegeven.
DAT op een boerderij van dc Italiaanse
prinses M. C. di Bassiano by Rome
langs 20 Friese koeien zijn aangekomen,
die rich uitstekend aan hun nieuwe
geving hebben aangepast.
DAT deze zelfde prinses momenteel als
toe riste in Friesland vertoeft en daar enige
boerderijen bezocht.
DAT de „Kamerlingh Onnes" var
Rott. Lloyd 240 spoorwagens van Singa
pore naar Soerabaja vervoerde voor de
spoorwegen.
(Van onze Parlementsredacteur).
De Tweede Kamer heeft gesproken, de
grondwetsherziening, die een „reconstruc
tie-program" in onze constitutie brengt,
is met grote meerderheid aangenomen.
Daar zowel de Christelijk-Hisïoriscne
fractie als die van de Volkspartij voor
Vrijheid en Democratie zich achter de
Regeringsplannen plaatsten, werd de er-
eiste 2/3 meerderheid ruimschoots be-
Hiermee hebben Regering en Parlement
(er is nJ. geen reden om aan te nemeh,
dat de Eerste Kamer het wetsvoorstel zal
verwerpen) afstand gedaan.»van de con
stitutionele zekerheid, dat bij de recon
structie van de verhouding tussen Neder
land en Indië, de eenheid des rijks zal
worden bewaard. Wij zeggen met opzet:
afstand gedaan van de zekerheid. Want
ook wij zijn overtuigd van de goede be
doelingen van Regering en voorstemmers.
Zij willen wel de eenheid des rijks be
waren. -Maar zij hebben de waarbo een
daarvoor in beginsel uit de grondwet ge
nomen. Zij hebben de mogelijkheid ge
opend voor het waar worden van de re
volutionaire republikeinse slogan: mer-
deka 100 procent, algehele vrijheid.
De Regering heeft uitdrukkelijk ver
klaard. gelijk dat reeds vele malen ver
klaard is. dat de nieuwe rechtsorde zal
worden opgebouwd op de drie zuilen van
gelijkwaardigheid, vrijwilligheid en duur
zaamheid. Maar haar interpretatie van
„vrijwilligheid" sluit in het recht van In
donesië, nu of later, de band met Neder
land geheel te verbreken. Deze uitleg
maakt de andere zuil, de duurzaamheid,
illusoir. Meen niet, dat de republiek, ook
al wordt zij gedegradeerd tot „gewone"
deelstaat in de Verenigde Staten van In
donesië, ooit het „Merdeka 100 pet" zal
loslaten: het- is immers de grondslag van
haar bestaan. Evenzeer zal zy nimmer
loslaten haar streven naar een ene en
ondeelbare staat, de gehele Archipel om
vattende. En daarbij zal zij in het grote,
roerige Azië machtige steun krijgen van
buitenaf. Zijn de andere deelstaten uit
zichzelf sterk genoeg om aan dit jagen
naar macht en eenheid, dat de vrijheid
doodt, de nodige weerstand te bieden?
Zal de communistische vloedgolf, die
Europa langzaam, maar Azië in zeer snel
practisch niet gestaakt is tempo overstroomt, de buiten-republikein-
se gebieden onberoerd laten? Niemand,
die dit gelooft.
Neen. er is naar onze mening een juiste
re interpretatie van het begrip „vrijwil
ligheid" Deze slaat' niet op het aanvaar
den van de band tussen Nederland en
Indië. Deze band dient, historisch, staat
kundig. cultureel, economisch enz. ge
zien. vast te staan als een onwrikbaar
axioma, tot heil van Nederland en van
Indië beide. Deze vrijwilligheid slaat op
het aanvaarden van gezag als zodanig.
Zonder dit kan immers geen enkel gezag
daadwerkelijk worden uitgeoefend. Dit
geldt zowel voor het Nederlandse volk
als voor de Indonesische volkeren.
De Kamer heeft gesproken. Dit feit zal
ook de oppositie hebben te aanvaarden.
Maar zy zal er, bij het verdere beleid,
dat er gevoerd zal moeten worden, tel
kens weer op hebben te hameren, dat de
mogelijkheid van het „Merdeka 100 pet",
dat impliceert het doorsnijden van de
band tussen Nederland en Indië, geen
werkelijkheid wordt. Zo de Regering, die
zegt, deze band hecht te willen bewa
ren. iderdaad deze koers vaart, zal zij
behoren te worden gesteund. Maar het
zal steeds de grote fout van de beide
vorige kabinetten en ook van dit kabinet
blijven, dat de mo g e 1 ij k h e i d van het
breken van deze band binnen de grond
wet is gehaald. Gev God, dat alles nog ten
goede komt.
REYNAUD HOUDT EEN PLEIDOOI VOOR
„NATIONAAL REVEIL"
Een rouwdag, voor wie 100.000 fr. zou verdienen
De Franse minister
Paul Reynaud. heeft in een radiorede
een beroep gedaan op alle Fransen, om
dat zij allen door hetzelfde gevaar be
dreigd worden. Laten wij niet wachten
tot de catastrophe pal voor ons opdoemt,
en men er wel doorheen rolt, wanneer
de crisis er eenmaal is. Het is zelfs in de
donkerste uren onzer geschiedenis nog
nooit zo geweest, dat wij leefden van
liefdadigheid van anderen. Belangrijk
het probleem van lonen en prijzen, ms
veel belangrijker is de kwestie of er
een bepaald ogenblik nog wel sprake kan
zijn van salarissen. De loontrekkenden
moeten oppassen voor massale werkloos
heid wegens gebrek aan grondstoffen en
kolen. De Amerikaanse hulp zal ten
hoogste nog vier jaar duren en dan rijst
de grote vraag of Frankrijk in staat is,
eigen onafhankelijk economisch be
staan op te bouwen. De leuze moet zijn:
Meer en goedkoper produceren teneinde
meer te exporteren en minder impor
teren. Reynaud deed een krachtig beroep
op de landbouwers; een Franse boer
voedt slechts vijf personen, een Duitse
zeven, een Belgische negen, een Ameri
kaanse dertien, een Nederlandse
zestien en een Engelse zeventien perso
nen. Frankrijk moet zich dus vastklam-
Financiën, pen aan de realiteit. Er wonen 40 000 000
mensen in het Franse moederland en als
e schoenfab: ikanten slechts 20.000.000
paar per jaar vervaardigen, dan 's er één
op de twee Fransen, die geen schoenen
krygt en zelfs als plotseling de salarissen
werden vertienvoudigd of verhonderd
voudigd, dan is er toch altijd één Frans-
op de twee. die de schoenen moet
ontberen. Het enige verschil is, dat de
prijzen op waanzinnige wijze stijgen.
I'aar, meende Reynaud, de Franse werk
lieden, '-intoo tipnden en ambtenaren
zijn te ven idig om niet te begrijpen,
dat de dag waarop zy 100.000 franc sala
ris per week zouden ontvangen, voor
hen een rouwdag betekent Reynaud be
sloot zijn pathetische rede met een be
roep op heel het Franse volk, de regering
te steunen, want „Wij bevinden ons allen
op hetzelfde schip en wij zullen tezamen
gered worden of tezamen ondergaan".
Niet-communistische vakbonden tegen
Volgens Reuter hebben de niet-com
munistische Franse vakbonden, die on
geveer 2.500.000 arbeiders vertegenwoor
digen, besloten hun samenwerking met
de regering te beëindigen aangezien deze
regering evenals haar voorgangers, zich
onmachtig toont een politiek te voeren,
die rekening houdt met de belangen van
het land en de arbeiders een stabiele
koopkracht verzekert.
Zij -"llen "ech'.or tot 1 September wach
ten met hun actie, teneinde de resultaten
van de economische campagne der rege
ring te bestuderen!
Morgen wordt prinses Margaret Rose
van Engeland 18 jaar en bereikt daar
mee de meerderjarige leeftUd Zoals
bekend, zal zij <>P 6 September aan-
weiig z(jn by de inhuldiging van
H.M. Koningin Juliana.
WEERBERICHT
Weinig verandering
De Bilt verw-cht voor morgenavonóe
Hier en daar ochtendmist. Overigens
half tot zwaar bewolkt met enkele plaat
selijke buien en later in het Z.-Westen
van het land opklaringen. Zwakke tot
matige wind overwegend uit Zuidelijk#
richtingen, morgen overdag in het Zuid-
Westen van het land draaiend naar Wet
telijke richtingen. Weinig verandering
van temperatuur.
ZON EN MAAN.
Zaterdag 21 Aug.: zon op 5.33. onder
19.52 uu« maan op 20.50, onder 7.02 uur.
26 Aug. L.K.