Zondagsscholen „Prediker" en „Immanuel'
vieren resp. 85- en 45-jarig bestaan
Wankelbaar
evenwicht
KUNST EN LETTEREN
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 22 JULI 1943
Indrukwekkende wijdingsdienst in de Mare-
kerk ging de feesten vooraf
(Van een onzer verslaggevers)
Het zal onze lezers voldoende bekend ztfn, dat deze week de Zondagsscholen „Pre
diker" en „Immanuel" resp. haar 85- en 45-jarig bestaan vieren. Uiteraard valt niet
na te gaan, hoeveel kinderen hier in de lange reeks van jaren eenvoudig godsdienst
onderwijs hebben genoten, maar zonder een tegenwerping uit te lokken kan worden
gezegd, dat door middel van deze Zondagsscholen in de loop van de tijd duizenden
en nog eens duizenden kinderen in aanraking zijn gebracht met, of indien hun
opvoeding reeds die geest ademde diepere kennis hebben gekregen van dat
gene, wat het Evangelie van Jezus Christus ons voor ons leven biedt.
van ons gevraagd. En tóch is er de op
dracht van onze Heiland. Rond Hem
staat de hongerige 9chare, maar zij heeft
niet alleen honger in haar maag, vooral
in het hart. Ze ontvangt geen voedsel
voor haar hongerige ziel, zij wordt niet
gebracht naar de goede Herder. Een
knagende leegte heerst in haar.
Zo is het ook gesteld met het Neder
landse volk en zijn gezinnen. In de ka
mers en in de harten leeft de honger. Te
midden van dit hongerige volk heeft
Christus Zijn Kerk geplant, die er is om
te voeden en bij de goede Herder te
brengen. Hij wijst Zijn Kerk op ons volk
en zegt tegen haar: „Geef gij dit volk te
eten".
Uit deze heilige opdracht is het Zon
dagsschoolwerk ontsproten, toen het ra
tionalisme en het modernisme ons volk
deden hongeren door het Jezus Christus,
het hemelse brood, te onthouden.
„Pretliker"-kinderen ravot
ten in Baarn
Sedert de rijpere jeugd meer in de be
langstelling kwam te staan, werd de Zon
dagsschool (en ook het kind helaas) te
licht vergeten. Dit kan slechts worden
betreurd. Al staat de Zondagsschool aan
het begin van het grote Evangelisatie
werk, zij grijpt evenwel in het centrum
van deze zo gewichtige arbeid in. omdat
zij zich via een stille, rustige onderwij
zing rechtstreeks richt tot het hart van
het kind, dit is: tot de menselijke ziel
Zondagsschoolwerk is derhalve van
essentieel belang.
Het feit, dat deze arbeid onder kinde
ren in Leiden een geruststellend peil
heeft bereikt en dat het onderwijzend
personeel er steeds op uit is nog meer
kinderen in de wijde kring van „leerlin
gen" op te nemen, stemt tot grote
vreugde. De Zondagsscholen, die thans
ter gelegenheid van haar lustra onze be
langstelling vragen, omvatten niet min
der dan 500 kinderen. Dit betekent
slechts een klein, niettemin belangrijk
deel van de Leidse jeugd. Haar groei
proces ontwikkelt zich gestadig en men
spreekt reeds van noodzakelijke uitbrei
dingen.
De opdracht
Is het wonder, dat de wijdingsdienst,
welke gisteravond in de Marekerk door
beide Zondagsscholen werd georgani
seerd,, in het teken stond van het „Soli
Deo Gloria"?
Deze dienst, die op alle aanwezigen
een diepe indruk maakte, werd geopend
met het zingen van Psalm 1051, 3 en 5:
„Looft, looft verheugd de Heer der
heren." Vóór de prediking van ds H. J.
van Achterberg, Ned. Herv. predikant,
over het onderwerp: „Geeft gij hun te
eten" (n.a.v. Marcus 6:37b) zong de
Gemeente het „Dankt, dankt nu allen
God" en het koor „Dejo Preza" (de jonge
,,Prediker"-zangers) twee liederen: „Vei
lig" van R. Schumann en „De eer des
Heren" van L. van Beethoven.
„In Berlijn is er thans heel wat
gaande", zo begon ds Van Achterberg zijn
toespraak. „Duizenden tonnen voedsel
en brandstof worden door de lucht aan
gevoerd, zowel door de Engelsen als
door de Russen. Beide partijen zeggen:
„Wij geven hun te eten." Wij hebben hier
te doen met een wedijver
over de mensen.
Christus heeft in Marcus 6
Zijnen ook de opdraoht „Geeft gij hun te
eten" gegeven. Ook rondom Jezus was er
een schare mensen, die honger had. Maar
Hij werd met ontferming over haar bewo
gen, omdat deze mensen
pen zonder herder. „Geeft gij hun te
eten", zei Christus tot de discipelen
't Klinkt als een opdracht. Hoe kon dat?
Duizenden waren bij de berg bijeen. Wat
was de voorraad? Slechts vijf broden
twee vissen. Onmogelijk. Hoe kon Jezus
zó iets zeggen.
Dat heeft menige zendeling gedacht.
Na jaren van werken in een volkomen
heidense omgeving. Onmogelijk. Dat den
ken ook wij zo vaak, die leven in het
in velerlei opzidht verwoeste Europa. Hoe
weinig hebben wij en hoe veel wordt
i de macht
Waar Satan echter een tempel van
afgoderij opricht, plaatst Christus
een heiligdom er naast. Zo ontstond
naast het rationalisme (verheerlijking
van en geloof in de menselijke rede)
het heiligdom der Zondagsschool.
Dit werk werd in de vorige en in
deze eeuw steeds meer een vooruit
geschoven post van de Kerk.
In Marcus 6 laat Christus zien, dat
het schijnbaar onmogelijke toch mo
gelijk is. Wij hebben vijf broden en
twee vissen. Wat moeten we er mee
doen? Wie moeten er mee worden ge
voed? Ons hele Nederlandse volk!
Dit kan, wanneer we het werk in vol
vertrouwen aan Hem overlaten.
„Immanuel": „God n^et ons". Dit is
een noodkreet, ook een juichkreet!"
In het slot van zijn prediking richtte
ds Van Achterberg een speciaal woord
tot het onderwijzend personeel, de ouders
en de kinderen. Tot het personeel zei
spr.: „Ik kan u niet anders dan verwij
zen naar Jezus, Die de opdracht geeft,
maar ook de belofte: Hij doet het." Tot
de ouders: „Het werk der Zondagsschool
dient mede door u te worden gedragen.
De arbeid der Zondagsschoolonderwij
zers (essen) wordt met lamheid geslagen,
wanneer er thuis wordt gespot met het
heilig verhaal, dat de kinderen hebben
gehoord". En tot de kinderen: .Niet
slechts Zondags, maar in de gehele week
zijn jullie van Hem."
Na de prediking zong het koor „In
tochtskoor" van G. H. Vijgeboom. Mevr.
C. Pison, sopraan, bracht met orgel- en
trompetbegeleiding twee verzen van Ge
zang 136: „Lof zij de Heer" ten gehore.
Deze dienst werd bijgewoond door ds
J. Swijnen'burg, predikant van wijk VII
der Ned. Herv. Gemeente.
De reis
Gaat „Immanuel" eerst de volgende
maand met de kinderen naar buiten,
vandaag reeds trokken de kinderen
„Prediker" onder leiding van het per
soneel er op uit.
Om kwart over zeven was er een en
tal bedrijvigheied in het gebouw aan dc
Jan Vossensteeg. Leiders sjouwden kis
ten met broodjes en andere benodigd
heden naar de „cantine-wagen", kinde
ren joelden door de zalen, ouders gaven
ter geruststelling hun kroost nog
aantal vermaningen, terwijl een twintig
tal kinderen in het „dokterszaaltje"
poeders innam tegen de zo zeer gevrees
de wagenziekte. Met grote nauwkeurig
heid werd nagegaan, of alle kinderen
present waren.
Om tien over half acht werd deze dag
geopend met een korte samenkomst. De
voorzitter, de heer Joh. Sierat Jr., bad
en las enkele Schriftgedeelten. De kin
deren zongen verschillende bekende
versjes: „Machtige Schepper, U heb ik
te danken, dat ik ontwaakte, gezond er
verheugd" en „De Heer is mijn Herder"
Op de Volmolengracht stonden ze:
grote „Eltax"-bussen gereed. In lange
rijen trokken de jonge deelnemers
naar toe. Het enthousiasme kende haast
geen grenzen, de spanning was niet
minder groot. Honderden ouders en be
langstellenden sloegen het aardige
schouwspel gade. Al spoedig weerklon
ken de liederen, die de kinderen in de
afgelopen Zondagen hadden geleerd.
In de bussen heerste na het vertrek,
dat om vijf voor half negen plaats vond.
uitbundige vreugde. De onderwijzers
waren eigenlijk geen onderwijzers meer,
maar ooms. De onderwijzeressen waren
vriendelijke tantes geworden.
Bus drie had een primeur. Een vin
dingrijke administrateur had een oude
gramofoon meegebracht. Dat dit een
goede uitwerking had op de zanglustige
jeugd, behoeft geen betoog. Allereerst
ging het naar Utrecht, vervolgens naar
Austerlitz, Amersfoort, Oud-Leusden en
Baarn, waar werd gegeten op een land
bij een boerderij en verschillende spel
letjes werden weggegeven. Bij Amster
dam werd Schiphol bezocht.
Als alles goed verloopt tot twaalf
uur vanmiddag liep alles ook goed, zo
telefoneerde men ons zullen de kin
deren vanavond om zes uur in Leiden
aankomen.
Vermelden wij nog, dat de heer A. van
Rosmalen, ere-lid van „Prediker", en de
heer Joh. Sierat Sr., vertegenwoordiger
van het bouwfonds, de reis meemaakten.
Zomercursus buitenl. studenten geopend
Ook Duitse studenten welkom
Mr J. Slagter dijkgraaf Hoogheem
raadschap Rijnland
Benoemd in vac. Baron W. A. A. J.
Schimmelpenninck v. d. Oye
Bij Kon. Besluis is benoemd tot dijk
graaf van het hoogheemraadschap van
Rijnland in de vacature Baron W. A. A.
J. Sohlmmelpeiminck van der Oye mr
J. Slagter, thans secretaris van het hoog
heemraadschap.
Mr Slagter werd geboren op 5 Maart
1887, studeerde in Utrecht en was tot
1 Dec. 1921 hoofdcommies der Prov. Grif
fie van Overijssel. Op deze datum trad
mr Slagter in functie als secr. van Rijn
land als opvolger van mr dr C. W. van
der Pot Bzn, thans hoogleraar te Gro
ningen.
In 1946 vierde mr Slagter dus zijn
zilveren jubileum, welk feit in intieme
kring werd gevierd. In zijn langdurige
ambtsperiode bewerkstelligde hij een
volledige reorganisatie van de kadastrale
afdeling (1928), de stichting van de afde
ling comptabiliteit (1929) en de invoe
ring van het decimaal registratuurstelsel
voor het nieuwe archief (1932).
DE BAZAR VAN „TESSELSCHADE"
EN „ARBEID ADELT"
De opbrengst van de gisteren in het
Casino te Noordwijk gehouden bazar is
ruim f2250.
In het verslagje werd m plaats van
„een 200 kledingstukken waren in voor
verkoop verkocht" bedoeld: „een 200
kaarten waren in voorverkoop verkocht"
Ter bazar waren de dames vol lof over
de honderden prachtige gladiolen in
allerlei kleuren, door een Noordwykse
firma geschonken.
TERAARDEBESTELLING
STOFFELIJK OVERSCHOT VAN
DE HEER I. M. LEMAN
De teraardebestelling van het stoffe
lijk overschot van de in Tirol plotseling
overleden stadgenoot, de heer I. M. Le-
man, is thans bepaald op a.s. Vrijdag
ochtend, elf uur, op de Israëlietische be
graafplaats te Katwijk a.d. Rijn.
BENOEMINGEN ULO. LEIDSE
HOUTSCHOOL
Tot onderwijzers aan de met Sept. a.s.
te openen U.L.O.-afdeling der Leidse
Houtschool zijn door het bestuur dezer
school benoemd de heren C. Verschoor,
thans werkzaam aan de Chr. U.L.O.-
school te Assen, en C. Keus, hoofd van
een Chr. school te Rotterdam, voordien
onderwijzer bij het Chr. U.L.Ó. te Bos
koop.
Distributievaria
Voor zclfverzorgers.
De uitreiking ban bonkaarten 810 vindt
morgen (Vrijdag) plaats, uitsluitend aan
lelfverzorgers, in het distributiekantoor,
Ingang Langebrug, van 8.3012 en 2
4.30 uur, alle letters.
Het feit in aanmerking genomen, dat
nog niet alle deelnemers aan de zomer-
as voor buitenlandse studenten te
Leiden waren gearriveerd, was het groot-
'auditorium gisteravond toch vrijwel ge
vuld, toen jhr. mr C. J. A. de Ranitz,
hoofd van de afdeling hoger onderwijs
van het departement van O., K. en W., de
cursus namens de minister opende.
Jhr. de Ranitz richtte zich allereerst in
het Engels tot de vertegenwoordigers van
Engeland en Canada, die reeds eerder
per „Tabinta" aankwamen. Spr. wilde
tegenover hen vooral indachtig zijn de
hulp en de sympathie, die Nederland tij
dens de bezetting, de bevrijding en daar
na van deze zijde mocht ondervinden.
Tot de Frans-sprekenden richtte jhr. de
Ranitz zich eveneens in eigen taal, daar
bij wijzend op de problemen, die de Ne
derlanders met deze bevolkingsgroep ge
meen hebben. De Duitse studenten, die
intussen nog niet waren gearriveerd, wer
den tenslotte ook in hun moedertaal wel
kom geheten; een welkom, dat van harte
kon zijn, waar de geallieerde autoriteiten
deze jonge mensen hebben uitgenodigd.
De problemen
In enkele woorden schilderde jhr De
Ranitz vervolgens de problemen, waar-
het in het verloop van deze cursus za)
gaan, speciaal daarbij belichtend de over
bevolking van de universiteiten, de ge
volgen voor de intellectuelen in sociaal
opzicht, de consequenties voor het peil
van het onderwijs en voor de wetenschap
als zodanig en de maatregelen, die men
reeds genomen heeft om de nadelige ge
volgen zoveel mogelijk te neutraliseren.
Enkele aspecten van het Nederlandse stu
dentenleven werden daarbij nader onder
de loupe genomen.
Tenslotte bracht spr. dank aan de vele
instanties, die hadden mee gewerkt om
deze cursus tot stand te brengen, speciaal
aan prof. Bijvanck en mr Wiersma,
die resp. als voorzitter van het uitvoe
rend comité en als secretaris van het col
lege van curatoren menig steentje hebben
bijgedragen.
Prof. dr A. W. Bijvanck memoreerde in
zijn rede de drie Nederlandse jubilea,
waarvan deze buitenlanders getuigen zul
len zijn: t.w. het regeringsjubileum van
onze Koningin, het honderdjarig bestaan
van onze grondwet en het driehonderd
jarig officieel bestaan van de staat der
Nederlanden. Vervolgens roemde prof.
Bijvanck de ruimte, waarin deze bijeen
komst plaats vond: het aloude groot-
auditorium, dat weliswaar te klein ge
worden, toch nog altijd het ideële mid
delpunt vormt van de Leidse universi
taire gemeenschap. Een aansporing, de
colleges niet alleen bij te wonen, maar
ook van daadwerkelijke belangstelling
blijkt te geven, besloot dit gedeelte van
zijn rede.
Doel en betekenis
Het doel en de betekenis van het onder
werp van deze cursus: de problemen en
aspecten van de verhouding tussen be
schaving en moderne maatschappij,
werden vervolgens aan een nadere be-
beschouwing onderworpen. Daarbij wees
spr. er op, dat, waar in de vorige eeuw de
middenstanden zich van de cultuur
meester maakten, thans de arbeiders
standen hun weg zoeken naar de bescha
ving. Wat er gedaan kan worden om dit
proces te vergemakkelijken, zal hoofd
zakelijk neerkomen op het oplossen van
het woningvraagsttuk en van de proble
men van opvoeding en recreatie. De cur
sus is systematisch aan deze onderwerpen
gewijd en prof. Bijvanck gaf een uitvoe
rige uiteenzetting van elk onderdeel van
het programma, gezien tegen de achter
grond van deze vraagstukken.
Een receptie ter nadere kennismaking
in een der zalen van het academie-ge-
bouw aan het Rapenburg besloot deze
eerste samenkomst, die o.a. werd bijge
woond door de rector magnificus, prof
mr J. C. van Oven, en door wethouder S.
Menken namens het gemeentebestuur.
Vanmorgen vroeg vertrokken ruim 250 kinderen van Zondagsschool „Prediker"
in 6 grote bussen van de Eltax naar Baarn en verre omgeving. Dit vroiyke
groepje vond het maar wat leuk, zyn geestdrift op een foto te doen uitkomen.
Wie eenmaal in de Graafschap ivas.
De „Zaalbergfamilie" gaat weer naar Zelhem
Er heerste vanmorgen een geweldige
drukte op het Levendaal. Er stond eer
lange rij autobussen én honderden men
sen krioelden! door elkaar. Koffers, tas
sen, pakken en bij niet een var
deze mensen ontbrak natuurlijk de be
roemde „Leid-se deken". Netjes opgerold
onder de arm of op de rug. De Harmo
niekapel „Werkmans Wilskracht"
ook van de partij. Met een pittige
werd de stemming nog een beetje opge
voerd van de plm. 550 personeelsleden
van de N.V. Kon. Ned. Fabriek van Wol
len Dekens v/h J. C. Zaalberg en Zoon.
Evenals verleden jaar gaat deze uitge
breide familie weer naar Zelhem in de
mooie Gelderse „Graafschap''.
Een uitgebreid programma is samen
gesteld door de V.V.V. te Zelhem. Na
vertrek uit Leiden reist het gezelschap
eerst naar Rosendaal, waar het park
het kasteel van gelijke naam zal worden
bezichtigd. Via Velp, de Steeg, Ellecom,
Doesburg, Laag Keppel en Hummelo
riveert men om vier uur in Zelhem,
waar met „Werkmans Wilskracht"
het hoofd, naar het dorp wordt gemar
cheerd. Nadat de dorstige kelen zullen
zijn gelaafd, volgt een begroeting
tent op het Marktplein. Na de begroeting
zullen zich de tweedaagse gastheren over
hun gasten ontfermen, waarna des avonds
.Werkmans Wilskracht" een concert
geeft in het dorp. In de pauze zullen Gel
derse boerendansers optreden, die met
enthousiasme de „Hoaksebarger"
„Driekusman" zullen presenteren.
Vrijdag wordt allereerst een trip ge
maakt van Zelhem naar Hengelo, Vor-
den, Lochem, Barchem en Ruurlo, welke
eindigt in het Wolfersveen bij Zelhem,
waar op de heide koffie zal worden ge
dronken. In een voetbalwedstrijd zullen
.Zaalberg" en „Werkmans Wilskracht"
hun krachten meten en, wanneer er nog
over is, zal het gezelschap zich kun,-
vermaken met volksspelen. Men zal
tevens'kennis kunnen maken ïiiet de echt
Gelderse kunst van het vendelzwaaien
Vuurwerk op 28 Augustus
Naar wij vernemen heeft het Jubileum
comité besloten, om ter gelegenheid van
de hier ter stede te organiseren jubê
leumfeesten op Zaterdagavond 28 Augus
tus op het Schuttersveld een vuurwerk
te doen afsteken.
Afzonderlijke buurtfeesten op
31 Augustus
Federatie v van buurtverenigingen
nam besluiten
De federatie van buurtvereningen
kwam gisteravond in vergadering bijeen.
De voorzitter, de heer M. I. Smit, opende
de bijeenkomst, waarna met algemene
stemmen werd besloten, dat de buurt
verenigingen op 31 Augustus afzonder
lijk feesten zullen organiseren. Leden,
dde toezicht zullen houden op de ker-
uitgaande van het jubileum-comité,
werden benoemd. Men besloot in de toe
komst toneelwedstrijden voor aangeslo
ten verenigingen uit te schrijven.
De Leidse ballonvaart
Vraaggesprek met balloncommandant
Boesman
In verband met de in het kader van de
Leidse jubileumfeesten op Vrijdag 27
Augustus op initiatief van „De Professo-
renwijk" op te laten ballon zal de secre
taris van deze vereniging, de heer S.
Platteel, morgenavond, te kwart over
n, via de derde lijn van het gemeen
telijk radio-distributienet een vraagge
sprek houden met de balloncommandant,
de heer A. Boesman.
Na het nuttigen van de maaltijd ii
diverse pensions en pensionboerderijen
vertrekt men tegen vijven naar Leiden
langs de volgende route: Zelhem, Vorden,
Zutphen, Apeldoorn, Zeist. In het Jagers
huis te Zeist wordt nog aangelegd, waar
na men via Utrecht naar buis terugkeert.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN.
GEBREN: Huibertina M, d v H J W
Verweij en H M Bronsgeest; Helena C C,
d v W A Lelieveld en H J van Wissen;
Wilhelmina, d v H v d Heijden en C P
v d Reijden; Marianne, d v N J Vavier
en C v Kalkeren; Geertrui W, d v B Los
en K Hillebrand; Alexander T, z v T
Segaar en T J van Thiel; Nicolaas, z v
R Stuart en L van Heusden.
OVERLEDEN: G Flippo,, wed van J
Lepelaar. 69 jr; J Hoek, man, 72 jaar.
GEHUWD: E H C Mengerink en C
Gortzak, J van Belzen en E A Burgers;
J J Buquet en C Pracht; J H van Dijk
H M M Rooijakkers; J A Gottschal en
C M Kostense; N Lens en A H Dool; J
Onderwater en J W Tegelaar; J C Ro
denburg en C M van Haasteren; J Smit
en G C Wielders; A M Starrenburg en
S P Beurze: A P Maassen en B G van
Haeften; F P Kluivers en J W M Lands
bergen.
Jaarverslag Schoolartsendienst „Katwijk"
Omvattende Katwijk, Leidschendam, Valken
burg en Voorschoten
Aan het jaarverslag 1947 van de school
artsendienst „Katwijk" ontlenen we het
volgende: Als schoolarts fungeerde we
derom dr P. Vermet uit Voorschoten. Het
aantal aangesloten scholen bedroeg 37.
tezamen met 6349 leerlingen.
De besmettelijke ziekten vroegen in
1947 geen bijzonder aandacht. Alleen bof,
geelzucht en mazelen kwamen plaatselijk
nog al eens voor. Diphtherie sporadisch.
Alle aangesloten gemeenten, nl. Kat
wijk, Leidschendam, Valkenburg en Voor
schoten. hebben thans een verordening
ter voorkoming van besmettelijke ziek
ten in scholen en kindeibewaarplaatsen.
Besmettelijke huidziekten kwamen ook
veel minder voor dan in vorige jaren,
speciaal hoofdonrein. De scabiës liep
terug tot 3 pet; dit waren meest herha
lingen van vorige perioden.
Het systematisch onderzoek had plaats
bij 442 leerlingen van de kleuterscholen,
terwijl op de lagere school 1716 kinderen
aan de beurt kwamen. Hiervan vertoon
den 1226 kinderen geen afwijkingen. Niet
minder dan 241 kinderen -hadden een
afwijking van het gezichtsvermogen;
vergrote amandelen kwamen voor bij 157
leerlingen; een ruggegraatsvergroeiing
werd geconstateerd bij 28 kinderen; ten
slotte werden er 292 verwezen naar hun
huisarts. We stippen hier enkele dingefa
uit het uitgebreide verslag aan, juist om
de noodzakelijkheid van systematisch
onderzoek aan te tonen. Gelukkig wordt
echter deze noodzaak tegenwoordig bij
de allermeeste ouders gevoeld; vandaar
hun volle medewerking bij dit
onderzoek.
Tuberculose
In 1947 is bij alle nieuwe leerlingen
en bij alle leerlingen, die in 1946 nega
tief reageerden, de tuberculinereactie
verricht. Dit onderzoek had de volgen
de resultaten:
Kleuter- Lagere
scholen scholen
Positief Positief
Katwijk Zee 11 3 312 (13,2
Katwijk Rijn 13 (10 70 (18,1
L'damVeur 4 2,7%) 236 (26,8
L'dam-Stpw. 9 (17 80 (33.2
Valkenburg 7 4,5
Voorschoten 7 3,1 183 (15,9
De cijfers van Leidschendam en spe
ciaal die van de buurtschop Stompwijk
zijn belangrijk hoger dan die van andere
gemeenten. In het vorige jaarverslag
meende de schoolarts hierop de bij de
tuberculosebestrijding betrokken autori
teiten te moeten wijzen. Thans is dit
echter overbodig, daar zowel van de
zijde van het gemeentebestuur als
de medische en veterinaire instanties
hieraan bijzondere aandaorit wordt ge
schonken. Maatregelen van algemene
Koudekerks jeugd werd opgeroepen tot appèl
Het Evangelie spreekt van
toekomstmogelijkheden
In de Ned. Herv Kerk te Koudekerk
aan den Rijn werd door de Herv. Jeugd
raad en de Geref. Jeugdcentrale eer
Jeugdappèl belegd, waarvoor grote be
langstelling bestond.
Na een inleidend woord van de
zittdtv van de Geref. Jeugdcentrale, de
heer J. jle.Wit, sprak ds H. J. Groenewe-
gen, Ned. Herv. pred. te Den Haag
„Sta niet stil."
Spr. ontleende de titel van zijn rede
aan 2 Kon. 1318, waar gesproken wordt
over Joas, die in uiterste nood zijn toe
vlucht neemt tot God. Het leven var
Joas vertoont veel overeenkomst met dat
van de moderne jeugd, die geestelijk
moe is, omdat ze zoveel heeft moeten
meemaken en omdat zoveel problemen
haar bestormen. Het gevaar, een massa
mens te worden, is zo groot en in die
massa gaat de mens onder en komt tot
stilstand. Zo ook bij Joas, aldus spr. Als
hij bij het venster van zijn leven staat,
komt daar de twijfel en ontbreekt de
volharding, waarom de profeet dan ook
het oordeel niet kan aanzeggen.
Met enkele voorbeelden toonde ds Groe-
newegen aan, dat het leven van de
derne mens stilstaan en achteruitgang
betekent. Jezus Christus echter gaat door.
Hij staat niet stil. Zijn toekomst is een
eeuwige glorie.
Daarover sprak ook ds F. H. von
Meyenfeldt, Geref. pred. te Noordwijk-
Binnen. Toekomst is echt een woord voor
de jeugd, die haar levensidealen nog
koestert. Vooral als men gezond en sterk
is. Maar welke toekomstverwachtingen
heeft een oorlogsinvalide b.v.? Tegenover
de bewering van sommigen, die' zeggen,
dat het leven slechts een zinneloos gedol
is. staat het Evangelie van Jezus Chris
tus, dat van de toekomst spreekt. Deze
toekomst is geen rusthuis aan het eind
van de levensbaan, maar waar de mens
is gemaakt en gekneed naar Gods beeld,
Dr MEENK'S
GENEESMIDDELEN
KOORTSPOEDERS
Prijs per poeder 77a cent
Jan Stout
Het instinct van de mens drijft hem
lar de eenzaamheid, waar hij ongestoord
jn aangezicht tot aangezicht kan staan
met zijn leed.
Arie ging naar de „Eendracht".
Hij zat daar in de roef. met de ellebo
gen op tafel, zijn hoofd in de schaal van
zijn handen. Buiten zoefde de wind en
gaf stem aan de stilte, die suizelend over
het land stond.
Met de ellebogen op tafel, zyn hoofd ïu
de schaal zijner handenzo vond
hem de morgen.
Pas toen Arie tot de ontdekking kwam
dat hij zo een ganse nacht had zitten
waken en peinzen, voelde hij zich te
moe om langer daar te zitten.
Hij kroop in de kooi en viel als een
blok in slaap.
Nadat hij diep in de namiddag wakker
werd, bevreemdde het hem, dat hij had
kunnen slapen, terwijl er een wereld ver
gaan was.
De arbeiders, die aan het bieten laden
waren, vonden het vreemd hem aan dek
te zien komen, maar één blik naar zijn
spierwitte gezicht overtuigde hen van eigenlijk by elkaar behoorde.
het feit, dat hy de avond te voren na
tuurlijk te diep in het glaasje had geke
ken en zijn roes aan boord had uitgesla
pen.
Waar is de schipper? vroeg de voor
arbeider.
Voor een karweitje in Puttershoek
gebleven, loog Arie.
Morgen varen?
Ja, morgen varen.
Daarna ging hij naar huis.
Wat was hij veranderd die nacht van
waken en peinzen en vragen. Hij leek
ouder geworden, hij liep met een gebo
gen gestalte als een oud, moe man, zijn
gezicht was hol en bleek, zijn ogen mat
van een onzegbare ontgoocheling.
Zijn moeder schrok bij zijn thuiskomst.
Ze nam hem scherp op, zoals een moe
der een kind opnemen kan, zij wist met
een pijndoende zekerheid, dat in een
nacht tijd haar eigen zoon, haar eigen
vlees en bloed van haar afgegroeid en tot
een zelfstandigheid geworden was.
Ze keek naar zijn afgetobd gezicht, haar
intuïtie wist opeens waarom dat gezicht
zo oud en moe was geworden.
Ze stond daar met de handen in ont
zetting over elkaar.
Is.... is.... Nellie.... in.... ver
wachting? hakkelde ze.
Ja, zei Arie.
Vanvan
De naam wilde haar niet over de lip
pen komen, maar Arie doorvoelde wat
zij zeggen wou. Hij kon plotseling de ge
dachte niet verdragen, dat de naam van
Nellie de eerste tijd door de kletsende
dorpelingen aan die van een ander zou
worden verbonden tot een paar, dat toch
Hij keek zijn moeder aan, hij keek
langs haar heen, hij keek naar een verte
die ver voorbij de kamerwanden lag, hy
luisterde toen verbaasd, naar zijn eigen
Van mij.
Van jou? Je liegt.
Arie ging naar boven.
In hem was de verbazing om het woord,
dat hij gesproken had en dat hij niet had
willen spreken, want hij wilde, hij kón
niet trouwen met een meisje, dat al zijn
luchtkastelen, om haar gebouwd, met één
bedrieglijke stoot in elkaar liet storten.
Van mij, had hij gezegd.
En terwijl hij het zei had hij wel willen
uitschreeuwen, die waarheid, die i
schrikkelijke waarheid.
Hij sloeg zich voor de kop.
Hoe was hij toch daartoe gekomen
zijn moeder, zonder dat zijn verstand daar
eigenlijk deel aan had, een rad voo
ogen te draaien.
Was het omdat hij onbewust toch nog
naar een laatste mogelijkheid gezocht
had om met haar te kunnen trouwen?
Nee, nee, hij wou niet met haar trou\
Dan zat hij schielijk roerloos op zijn
stoel.
Door de dunne wanden heen klonk
erbarmelijk schreien, het was of het huis
vol kwam te staan van oneindig leed.
Arie wist dat het Nellie was. die op zol
der bevrijding zocht uit haar benauwing
in een huilbui. Even dacht hij nog:
Bidden is beter dan huilen.
Maar dan ging hij, om haar te zeggen,
dat hij haar wel vergeven, maar niet lan
ger liefhebben kon en dat zij verstandig
moest zijn en trouwen met de kostgan
ger, omdat het toch niet aan ging een
kind, haar kind, de vader te onthouden.
Hij liep langs zijn moeder, die hem i
zijn mouw staande hield:
Je liegt, je liegt, het is niet van j
Hy keek haar even aan, hy rukte zich
toen los, hij ging naar Nellie. Hij hoorde
op de zolder Nellie's moeder zenuwachtig
tekeer gaan.
Zeg dan toch wat er is? Is er
met Arie?
Er kwam geen antwoord, maar
schrikkelyker was het ijle schreien als van
een kind, dat zich alleen weet in
donker en gelooft dat het nooit
thuis zal komen.
Resoluut stapte Arie de ladder op naar
boven. Hij zou de knoop voor Nellie door
hakken, hij zou haar moeder zeggen dat
Nellie trouwen moest met de kostganger
en dat Nellie zich, om haar kind, daar niet
van mocht terugtrekken, die a zegt moet
ook b zeggen en wat gebeurd is, is ge
beurd, basta, een streep onder het verle
den. Punt.
Nellie hield op met schreien toen Arie
uit het trapgat klom. Ze hield de handen
voor haar hart in een beschermend ge
baar alsof zij zoedoende de wilde bonzin
gen intomen kon.
Arie en Nellie, zij stonden elkaar zwij
gend aan te zien. Arie vermande zich,
maar hij kon er niets aan doen dat hij
haast schreien moest van medelijden om
Nellie. die er niet dóór zag haar moeder
die erge, die heel erge bekentenis te doen.
Hij voelde de tranen over zijn wangen
lopen.
Nellies moeder stond dat aan te zien
en met een schok ontdekte zij, wat er met
haar dochter was.
(Slot volgt.)
aard (bijv. de verplichte tuberculosebe-
strijding onder het rundvee) en van!
plaatselijke aard (bijv. het verbod van.
huisslachtingen) zijn of worden voorga»!
schreven. In het jaarverslag vinden w«
nl. een afzonderlijke tabel, waarin da
resultaten worden aangegeven van een
onderzoek, dat in de gemeenten Voor
schoten en Leidschendam (Veur en
Stompwijk) in ingesteld bij kinderen van
veehouders en niet-veehouders. Hieruit
bleek, dat het percentage bij de kinderen
van veehouders 45,1 bedroeg, terwijl van
de kinderen van niet-veehouders slechts
16,1 pet positief reageerde. Vanzelfspre
kend werd hieraan dus volle aandacht
geschonken. Nooit moet men hier echter
de gevolgtrekking uit maken, dat al deza
positieve reacties gelijk staan met „ge
vallen van tuberculose". Ómdat het vo
rige jaar bij vele ouders omtrent dit
punt grote ongerustheid veroorzaakt is,
betogen we nogmaals met grote klem, dat
men hieruit geen verkeerde conclusie*
moet trekken. Daarom zal binnenkort ia
ons blad het een en ander over de „tu
berculose" in populaire vorm worden
weergegeven.
Niet verontrustend
Uit bovenstaande tabel blijkt verder,
dat de cijfers voor Katwijk aan Zee met
zijn vissersbevolking en Katwijk aan den
Rijn, waar tuinbouw het hoofdmiddel van i
bestaan vormt, afzonderlijk zijn gehou
den. Katwijk aan Zee heeft lage cijfers.
Te Valkenburg, dat in samenstelling van
bevolking niet veel verschilt met Katwijk
aan den Rijn, zijn opvallend weinig posi
tief reagerende kinderen. Een merkwaar
dig groot verschil met de resultaten van
ongeveer 10 jaar geleden. Het percentage
van Voorschoten ligt even onder het ge
middelde.
De Ulo-school in Katwijk haalde een
percentage van 27.7, tewijl de Huishoud-j
school aldaar kwam tot 38 pet. Deze per-1
centages sluiten zich ongeveer aan by de
resultaten van de 7de en 8ste klassen van
de lagere scholen. De Ulo-afd. en de Mid
delbare Meisjesschool van Huize Bijdorp
te Voorschoten kwamen tot 17,7 pet, het
geen in vergelijking met de Katwijksa
scholen bijzonder laag te noemen is. Da
leerlingen van bovengenoemd instituut
komen uit alle delen van het land, meest
uit de stad, waar in 't algemeen bij school
kinderen lagere percentages worden ge
vonden.
Te Voorschoten zijn op een zitting van
het Kleuterbureau nog 232 jongere, du*!
niet-schoolgaande kinderen, onderzocht.
Slechts in 1 geval yond de schoolarts bij
dit grote aantal een positieve reactie.
Van de dit jaar voor het eerst doorge
lichte kinderen moesten er 4 een rust
kuur doen, terwijl 22 kinderen zich onde*
de contröle van een consultatiebureau
moesten stellen. In 1946 waren deze cij
fers resp. 9 en 23. Eerstgenoemde 9 kin
deren zijn althans practisch allen gene
zen. Van de andere 23 zijn er inmiddels
20 van verdere contróle ontslagen. Alles
samengenomen mag men dus zeggen, dat
de situatie op de scholen t.av. de tuber
culose niet verontrustend te noemen ia,
al blijft waakzaamheid geboden.
Voorts werden in 1947 alle onderwij
zeres) (essen) uit Katwijk en Valkenburg
doorgelicht. In het jaarverslag wordt een
woord van bijzondere dank gericht aan dr
De Best, die zo vriendelijk was o.m. dit
onderzoek geheel te leiden. Bij de 104 on
derwijzers en onderwijzeressen werd in
één geval een rustkuur nodig geoordeeld.
Dr Vermet geeft in zijn jaarverslag nog
een overzicht van de andere werkzaam
heden, die door hem moesten worden ver
richt in verband met zijn functie van
heeft dit beeldschap alleen maar zin
als het God laat afbeelden in ons leven
De nood is echter: waar is God in om
leven? Leven wij in Christus? Het Evan
gelie zegt dat God ons zoekt in Jezus
Christus, door Wie weer de gemeenschap
met God komt. Hij is gisteren, heden en
morgen dezelfde en is bezig te komen.
Hij heeft net leven met God verzoend.
Door Christus te dienen, opent zich
perspectief in het leven. De hemel
open gesteld en het leven is geen sleur
meer. We moeten strijden voor Hem
dat niet met de rug naar het leven.
In zijn slotwoord wees ds Van Bins-
bergen er op, dat de Kerk marcheert
dat haar toekomst die van Jezus Chris
tus is. Met het zingen van Gezang 94j schoolarts. Uit alles blijkt wel duidelijk
werd deze mooie manifestatie van samen-1 met welk een nuttige instelling we hie*
werken gesloten. I te maken hebben.
Kunstavond te Katwijk
Een programma voor een kunstavond-
zonder-meer opstellen, is geen gemak
kelijke taak. Er werken dan gewoonlijk
diverse artisten mee, met even zoveel
instrumenten, die een aantal werken
zeer verschillend karakter ten gehore
brengen. Het geheel is doorgaans niet
homogeen en geeft weinig voldoening.
Afgezien van dit formele bezwaar, v,
er gisteravond toch wel het een en ander
te waarderen.
De mezzo-sopraan, mej. S. Hor ten-
si us, heeft een moode stem, die tech
nisch vrij ontwikkeld is. Een zeker ge
brek aan innerlijke gloed en een no£
niet zeer verzorgde dictie kwamen het
toch wel beheerste geluid niet ten goede.
Handel's „Dank sei diir Herr" en Men
delssohn's „Sei stille dem Herrn" (Elias)
waren hiervan het bewijs.
De bariton J. Spaargaren bereikte
juist door grotere zeggingskracht met
mindere stemmiddelen een groter effect.
In Franck's „Panis Angelicus", dat hij
zeer verdienstelijk vertolkte, werkten
verder mee de -heren B.Mastenbro*'"
(cello), J. H. Ruys (viool) en T. K
nenburg (piano). De beide strijkers
gaven op zichzelf tamelijk goed werk, ai
stond hun toon ook niet volkomen vast
en mankeerde er wel iets aan de intona
tie. Zij musiceerden echter gevoelig. Het
geheel had nauwsluitender moeten zijn.
Zo verliep de idylle van koning Xerxes
(„Largo" van Handel) niet storeloos en
kregen ook Schubert (Rosamunde-
extract) en Mozart (Larghetto) niet, wat
hun toekwam. De pianist speelde zeer
vlot, maar had zijn instrument niet mee.
Behalve de onganist J. Plu g, die een
technisch en muzikaal verantwoorde uit
voering gaf, o.a. van Wal-theris koraal-
bewerking „Ei-n feste Burg" en van een
Bach-Fantasïe, wa-ren de 'hoogtepunten
van de avond de declamaties van mevr.
R i e S m a a 1M u 1 d U k uit Dordrecht.
Zij zegde verschillende gedichten van
Gezelle (in een zeer goed Vlaams!). Jo
Kalmijn—Spierenburg, Jan Prins, e.a.
met klankrijke stem, keurige, vaak be
wogen voordracht en bevredigende af
werking.
Ds Jellema, Herv. predikant, leid
de, door ziekte van de aangekondigde
ds Van der Krift, de avond in en ds
Pijlman, Geref. predikant, sprak het
slotwoord.
Het kerkgebouw was voor ongeveer
het derde deel gevuld met een aandach
tig luisterend publiek.
Joh. van W.
Alphen aan den Rijn
Historische tentoonstelling een
éclatant succes
De historische tentoonstelling, in „de
hanebalken" van het raadhuis, welwil
lend door het gemeentebestuur aan de
historische vereniging voor Alphen aan
den Rijn en omgeving ter beschikking
•ld, heeft gedurende tien dagen
niet minder dan vijftienhonderd bezoe
kers getrokken. Dit mag voor een expo
sitie als deze zeker wel een onverwacht
succes worden genoemd. Zy is een his
torie voor de gemeente geworden. Hier
mede is tevens een hoeksteen gelegd,
waar de historie van de Rijnstreek ver
der zal worden gebouwd, zo zei de voor
zitter der vereniging, de heer A. J. Dek
ker in zijn sluitingstoespraak.
Spr. herinnerde aan vele aardige mo
menten, welke zich gedurende de expo
sitie afspeelden. Inzonderheid dankte da
heer Dekker de heren J. W. van Zwie-
ten en mr H. v. d. Linden, die beiden
als deskundigen op historisch gebied, het
leeuwenaandeel hebben bijgedragen en
de heer F. van Elk. Wijzend op hetgeen
nu werd afgesloten, zei spr., dat wat hier
gedaan is, schone beloften inhoudt voor
de toekomst. Spr. gewaagde van da
werkzaamheden van mr v. d. Linden op
historisch gebied, inzonderheid van onze
gemeente en zag met belangstelling het
proefschrift, waaraan deze werkt, tege-
De aan deze tentoonstelling opgedana
ervaringen zullen in de toekomst in toe
passing worden gebracht. In dit verband
wees de heer Dekker op het nabije plan
der vereniging om in de eerste Septem
ber dagen een „Oranje-tentoonstelling te
organiseren, alsmede later b.v. nog een
van foto's, portretten etc. van geestelijk»
en wereldlijke autoriteiten.
Tot slot wees de heer Dekker op het
ontzaglijk grote belang, dat goederen
van enige historische betekenis als ge
meenschapsgoed worden bewaard voo*
het nageslacht. Alvorens de tentoonstel
ling officieel te sluiten, richtte de heer
Dekker zich met enkele woorden tot da
1500e bezoekster, mej. C. Redegeld uit d»
J. van Nieuwenhuizenstraat en overhan
digde haar een zilveren jubileum-lepeltje.
Ned. Wetensch. Boekhandel N.V,
Alg. vergadering van aandeelhouders
In de gisteren gehouden algemene ver
gadering van aandeelhouders van da
Ned. Wetenschappelijke Boekhandel N.V.
te Leiden werden de balans en ver lies
winstrekening over het afgelopen
boekjaar goedgekeurd. Besloten werd tot
uitkering van 5%% dividend. Door da
gewyzigde statuten loopt dit boekjaar
voor deze maal over 11 maanden.
Tot commissarissen werden benoemd
de heren J. G. Kuipers te Gouda, prof.
J. N. van der Ley te Amsterdam, J.
Raven te Utrecht en prof. dr U. G. Bijl-
tia te Utrecht.
De directie deelde mede, dat in het
afgelopen boekjaar f 49.000 aandelen
en geplaatst, terwijl nog tot plaatsing
f 101.000 kon worden overgegaan. Da
directie werd gemachtigd voor verder#
uitbreiding van het bedrijf f 350.000 aan
delen uit te geven, zodra zy het tijdstip
hiervoor wenselijk acht. Op een vraag
van een der aandeelhouders deelde da
voorzitter mede, dat de omzetten bij da
N.V. nog steeds stijgende zijn.
Sfeer in 't gezin?
Nieuwe Leidsche" er in!
