Veldmaarschalk Smuts werd doctor in de
rechtsgeleerdheid honoris causa
Leiden vertolkte Nederlands vriendschap
Is wat in Suid-Afrika gebeur nie
ook in Europa moontlik?
Wankelbaar
evenwicht
TAXI'S
HAASNOO
NIEUWE LEIDSCHE COURANT 2 VRIJDAG 18 JUNI L!
„De senaat verheugt zich99
In de Pieterskerk te Leiden vond hedenmiddag de erepromotie van veldmaarschalk
Smuts plaats, aan wie door de senaat van de Rijksuniversiteit In de Sleutelstad het
dootoraat honoris causa In de faculteit der rechtsgeleerdheid was toegekend. De
promotie zelve werd voorafgegaan door een lunch in het Oosterse Instituut aan
het Rapenburg, waar Smuts omstreeks één uur arriveerde, in gezelschap van de
Zuidafrikaanse gezant in Nederland, prof. dr L. Fouché, en de gezantschaps
secretaris, de heer Uys-
Voorts zaten aan de lunch aan de rec
tor magnificus, prof. mr J. C. van Oven,
de secretaris van de academische senaat,
prof. dr C. C. Berg, de promotor, prof.
mr J. M. van Bemmelen, de president-
curator, dr J. E. baron de Vos van Steen-
wijk en mr A. F. Visser van IJzendoorn,
curator, mr K. Wiersma als secretaris van
curatoren, mr P. J. Idenburg, voorzitter
van de Ned.-Zuidafrikaanse Vereniging,
en mr H. Ch. G. J. v. d. Mandere, beiden
persoonlijke bekenden van de heer
Smuts, de praeses collegii van het Leids
Studentencorps, de heer J. Drijber en de
presidente van de V.V.S.L. freule
Siokinghe.
Deze lunch vond plaats in Oud-Hol
landse stijl en werd verzorgd door de
Bötisserie „Oudt Leyden". Onder, meer
werd gebruik gemaakt van het Leidse
stadszilver, afgestaan door het stedelijk
museum „De Lakenhal". De bedienden
serveerden in Oud-Hollandse kleder
dracht
Om ongeveer half drie begaf Smuts
zich, in gezelschap van de deelnemers
aan de lunch, te voet naar de Academie,
om vandaar om kwart voor drie in gezel
schap van de senaat naar de Pieterskerk
te gaan. Inmiddels waren daar omstreeks
kwart voor 3 onder grote belangstelling
H.H.K.K.H.H. Prinses-Regentes Juliana
en Prins Bernhard gearriveerd. Zij had
den in het midden van de overvolle
Pieterskerk aldaar plaats genomen, toen
de senaat met de bejaarde eredoctor
de kerk arriveerde.
Wij hebben lang gewacht
De rector-magnificus, prof. mr J. C.
Oven, richtte als eerste spreker het woord
tot Hunne Koninklijke Hoogheden, de
aanwezige vertegenwoordigers van buiten
landse mogendheden aan het Nederlandse
Hof, en veldmaarschalk Smuts. „De senaat
verheugt zich", aldus spreker, „in haar
midden een man te ontvangen, die i
laatste halve eeuw in de geschiedenis der
wereld een zo belangrijke en heilzame
rol heeft gespeeld. Wij zijn er trots
hem het hoogste eerbewijs te kunnen
verlenen, waarover een universiteit de
beschikking heeft. Lange tijd hebben wij
op U gewacht, maar het verheugt mij
meer dan ik U zeggen kan, dat wij in
staat zijn, U persoonlijk met de waardig
heid van doctor honoris causa te bekle
den. Het noodlot heeft gewild, dat wij U
dit eerbewijs toekennen op een tijdstip,
waarop aller ogen op U gericht zijn, want
nadat gij lange jaren met vaste hand en
wijs beleid het schip van Uw staat hebt
bestuurd, is thans het roer in andere han
den overgegaan en wij huldigen nu
de eerste minister, maar de leider der
oppositie in de Unie van Zuid-Afrika.
Evenwel, wij huldigen ook een vriend
van ons land, die zijn vriendschap óp
menig critiek ogenblik met de daad be
wezen heeft. En zoals gij een vriend var
ons volk zijt, zo heeft Uw volk talrijke
vrienden onder het onze, dat, zoals gij
weet, sinds lange tijd innig met de lot
gevallen der Zuid-Afrikaanse natie heeft
meegeleefd. Het vervult de Leidse senaat
met trots, dat de grootste van Zuid-
Afrika's zonen en de wijste van
leiders, van Nederlandse afkomst, Leids
eredoctor zal zijn.
Uw eerste belangstelling voor het recht
en wjj ontwaken aan de universiteit te
Stellenbosch. Na Stellenbosch komt Uw
studietijd in Cambridge in Christ's Col
lege. Hier studeert U rechten. De bekende
rechtsgeleerde Maitland zegt, dat U "ver
reweg de beste student waart, die hij
ooit heeft gehad. Welke student presteert
trouwens om naast zijn juridische
studie een boek van 70.000 woorden te
schrijven over de dichter Walt Whitman?
In dit boek trok U reeds twee con
clusies, die ook voor de rechtsgeleer
de en in het bijzonder voor de straf
rechtswetenschap van belang zijn: 1.
iedere individuele vorm van leven is
een eenheid, een centrum van activi
teit, beheerst door één fundamentele
eigenschap. Het is deze uiteindelijke
innerlijke eenheid, die de talloze
voortbrengselen des levens tot een
ordelijk en harmonieus geheel vormt.
2. In iedere individuele vorm van
leven werkt deze fundamentele eigen
schap overeenkomstig zijn eigen wet
ten en vormen.
Voor U waren het onbewuste en het
bewuste één groot geheel en het onbe
wuste achtte U belangrijker dan het be
wuste deel. Nimmer zullen wij er in
slagen om 's mensen toerekeningsvat
baarheid te beoordelen door uitsluitend
naar delen van zijn persoonlijkheid te
kijken. Niet uitsluitend de beantwoor
ding van de vraag, of iemand in staat is
te onderscheiden tussen goed en kwaad,
niet alleen van de vraag of zijn weer
standsvermogen nog groot genoeg is, niet
afzonderlijk de oplossing van de kwestie
en bepaalde daad in overeenstem
ming is met zijn karakter, dus met zijn
geheel van neigingen, is voldoende om
te bepalen, of hij nog toerekeningsvat
baar geacht kan worden. Altijd weer
moeten wij kijken naar de mens als ge
heel. Wij moeten ons afvragen of dat
geheel nog in staat is aan de normen der
gemeensohap te beantwoorden en als dat
nog het geval is, dan is iemand ook toe
rekeningsvatbaar en dus aansprakelijk
voor zijn daden. Dan kunnen wij hem
daarvoor lof of blaam toekennen. Deze
opvatting wordt op* dit moment door
vele strafrecbtstheoretioi verdedigd, al is
Ofschoon Smuts geen enkel persge-
sprek wenste te voeren stond hij wel
de fotografen toe een plaatje te ma
ken. Deze opname werd gisteren
vervaardigd terstond na z'n aankomst
op het Z.-Afrikaanse gezantschap aan
de Alexander Gogelweg te Den Haag
De promotor, prof. mr J. M. van Bem
melen, trok een vergelijking met de pro
motie van een "juist afgestudeerd student,
waarbij de promotor een korte beschrij
ving van het door de student reeds ver
richte werk geeft en hem geluk wenst ir
zijn verder leven. Bij dit eredoctoraat is
zulks anders. Nu zit tegenover de pro
motor een man, die reeds een geheel
'leven achter zich heeft. Hier is het
leden van groter belang dan de toekomst.
„Aan mij valt de eervolle taak ten deel,
U hulde te brengen voor datgene, wat U
ln Uw leven hebt verricht, en in het bij'
zonder Uw verdiensten voor de weten'
schap uiteen te zetten. Om twee redenen
is het echter niet zo gemakkelijk om
verdiensten uit te meten. Uw wetenschap
pelijk werk ligt niet in de eerste plaats
op juridisch maar op philosophisch ge
bied en dus op een ander terrein, dan dat
waarop heden de doctorsgraad wordt
verleend. De tweede moeilijkheid is,
U. behalve man van wetenschap,
staatsman zijt en dat Uw werk als staats
man en politicus zeker niet minder ge
wichtig is geweest dan Uw theoretisch
wetenschappelijk werk.
Politiek terrein betreedt de man
wetenschap echter slechts ongaarne. Im
mers de politiek is de kunst van het be
reikbare. In de wetenschap vragen wij
ons niet af, wat bereikbaar is, doch wat
het ideaal en dus onbereikbaar is. Toch
hebt U in Uw leven, juist omdat U zo
zeer door wetenschappelijke overtui
fingen en idealen gedragen werd, in Uw
politiek dikwijls verder gekeken dan
Baar het bereikbare.
zij zeker nog met overal in de recht
spraak doorgedrongen.
Na Cambridge kwaamt U terug naar
Afrika en in de eerstvolgende dertig
jaar ligt Uw wetenschappelijke arbeid
wel niet geheel stil, maar wordt U toch
voor het grootste deel opgeslokt door
het publieke en politieke leven. Wij
volgen U in gedachte even in de teleur
stelling, die U ondervond, toen Rhodes
Uw vertrouwen beschaamde; wij ziien U
vervolgens als staatsprocureur der Zuid
afrikaanse republiek, de toenmaals be
staande corruptie bestrijdend. Daarna de
oorlog tussen Boer en Brit en Uw ge
weldige raid door de gehele Kaapkolonie
Niemand vertegenwoordigt
zijn eigen commando.
Na de oorlog bij de bijeenkomst in
Vereeniging spreekt U tot de Boeren en
zegt U woorden, die ook weer geheel
bij Uw persoon passen: „Niemand van
U vertegenwoordigt zijn eigen comman
do. Iedereen hier vertegenwoordigt het
Afri'kaandervolk". Ook hier ziet U niet
de delen, maar het geheel. Aan dat prin
cipe zult U trouw blijven en zo ontstaat
mede door Uw toedoen de Unie van
Zuid-Afrika en dan, om een grote sprong
in de geschiedenis te doen, de Volken
bond. Hoezeer moet U tot 1920 het ge
voel hebben gehad, dat Uw phi'losopfoa-
sche theorie werkelijkheid werd. Zowel
in Zuid-Afrika als in de gehele wereld
leek het, alsof uit de samenstellende
delen een groter geheel ontstond. Hoe
ver echter zijn wij verwijderd van de
tempel ener duurzame wereldregering!
Hoe weinig ziet het er op dit ogenblik
naar uit, dat dit ideaal zal worden ver
wezenlijkt. Na de volkenbond zijn wij
opnieuw door de verschrikkingen van
een wereldoorlog heengegaan en de UNO
heeft nog niet veel gelijkenis met een
wereld gouvernement Doch tevens zegt
U: ..Maar overal héb ik gezien, dat er
in de grond van de zaak een strijd is
om het goede, een wild, ongecoördineerd
streven naar verbetering van het mens
dom." Dit vertrouwen moet U over veel
teleurstellingen hebben heengeholpen.
Uw biographie vertelt, dat U ais jon
gen van 16 jaar aan een vreemde sdhreef,
dat Uw dierbaarste wens was om een
vriend te hebben en omslechtheid te
vermijden. Op dit ogenblik, waarop aan
U door onze universiteit de doctors
graad wordt verleend vanwege Uw grote
verdiensten, kunt U er verzekerd van
zijn, dat dit tevens het bewijs is van
het feit, dat U in ons land vele vrienden
hebt en dat die vrienden U vereren,
omdat U naar het hoogste goed hebt
gestreefd. Het is om al deze redenen,
dat de Leidse universiteit U heeft wil
len eren.
Na deze toespraak sprak prof. Van
Bemmelen de traditionele Latijnse for
mule uit, waarmee de doctorsgraad wordt
verleend. Na het overhandigen van de
bul sprak veldmaarschalk Smuts de vol
gende rede uit.
Het Regeringsjubileum van
H.M. de Koningin
Wandel- en fietstochten.
Vanavond, ditmaal bij uitzondering o
half acht, zullen de heren G. A. de Bruyn
en A. Valkepburg via de derde lijn
het gemeentelijk radiodistributienet het
een en ander vertellen over de in
kader van de hier ter stede te houden
jubileumfeesten te organiseren wandel
fietstochten.
Nieuw Levenseerste Plantsoen-
concert
De arbeiders-muziekvereniging ..Ndeuw
Leven", dir. de heer P. Baart, zal
genavond haar eerste Plantsoenconcert
geven. Het begint om acht uur. In
blad van morgen hopen wij het volledige
programma bekend te maken.
Prijscontrole had het druk
De Leidse prijscontróle had het druk.
Een dertigtal kruideniers te Warmond,
Alphen aan den Rijn, Oegstgeest. Leiden
andere plaatsen werd geverbaliseerd
wegens overtreding van de prijzenwet-
Vooral bij peulvruchten, stroopwa
fels, jam, cichorei en havermout werden
prijsovertredingen aangetroffen.
Ook op het gebied van autohuren, ad
ministratievoorschriften, electriséhe arti
kelen, prijsaanduidingen en restaurant
bedrijven moesten talrijke processen-ver
baal worden opgemaakt.
De strijd tot handhaving van het prijs
peil is hardnekkig.
HAAGSE RECHTBANK
Diefstal.
De monteur J. C. R. uit Voorschoten
heeft terecht gestaan wegens diefstal var
goederen die waren opgeslagen. De recht
bank heeft hem veroordeeld tot zes maan
den gevangenisstraf met aftrek van pre
ventief, waardoor verdachte meteen op
vrije voeten kon worden gesteld.
Kerk en Zending
In de Ned. Herv. Gemeente van.Le
werd vorig jaar een bedrag van f 11.9
voor de zending bijeengebracht.
Dr Jan Christaan Smüts sprak na zijn promotie
hieïdie funksie i
vandag.
Die toekenning van die eregraad van
'n Universiteit is altyd 'n hoe eerbewijs
van die kant van die betrokke universi
teit. en in 'n lange leeftijd is die eer my
dikwels te beurt geval. Maar onder al die
eerbewyse heg ek heel besonder waarde
aan hierdie eregraad van die Universiteit
van Leiden. In die eerste plaas omdat dit
van die Universiteit van Leiden kom, en
in die tweede plaas, omdat dit kom aan
my als Afrikaner afstammeling van die
Hollandse stam. Suid Afrika deel ook in
die eerbewys en sal dit met genoeë ver
welkom. Dus beide namens myself en die
Afrikanerdom wens ek my innige dank
vir hierdie eer te betuig. Hierdie hoë er
kenning sal ook gewaardeer word deur
die beide Universiteite waarvan ek die
het kanselier te wees. nL die van
ad en van Cambridge.
rees dot op bloot akademiese
gronde ek geen besonder aanspraak op
hierdie hoë eer het, en ek vrees dat die
erkenning meer deur geskiedkundige
gronde gemotifeer is. Tremens, my lewe
en lotgevalle het plaasgevind im een van
die mees die bewoë tydperke van die ge-
skiedenis, in 'n tyd van wereldwye woe
ling en' stryd, waaraan ek my deel ge-
neem het- Met reg dus mag ek se: „troes
fuimus". Ek is ook een van die Trojane
die die ondergang beleef het, niet alleen
van eie stad maar van 'n ganse wereld.
Die stad is in heerlijke gedaante herrys.
en daarop kom ek terug.
Hier op Holland bodem staan ek aan
die strand van een van die lande wat
swaar gely het in die grootste foltering
van die geskiedcnis. Dit was byna nog
erger gegaan. Wie kan vergeet hoe die
dyke op die punt was van verniel te
word en die vloedwaters van losgelaat
te word om die vrugbare. pragtig be
plante aarde weer te bedek. So sou op
groter skaal herhaal geword het die tra
gedie waaraan hierdie universiteit haar
roemryk oftstaan te dank het. My bly
dit nog een van dé lewendlgste her-
inneringe hoe ek op as het ware op die
allerbeste tydstip daartoe kon hydra om
so'n ramp te verhinder. Daardie Sondag
op weg na die San Francisco-konferensie
te Checquers waar, in oorleg met mnr
Churchill en op my aandrang, besluit
werd om Seyss Inquart van die uitvoe
ring van die Duitse plan af te skrik, het
ek miskien die beste diens verrig in my
ermoë om die ou moederland te hulp te
kom. Holland is daardeur bewaar van
die lot wat my ou voorvader stad Mid
delburg en die eiland Walcheren oorval
het.
Wat vah die toekoms? Europa kan en
sal nie by hierdie ramp berus nie. Selfs
noual is daar welkom tekens ooral
hier im Holland sowel as in nabuur
lande van die opstanding as het ware
uit die doode. Deur hard werk sal die
stoffeldke verwoesting allengs verdwyn.
Die gevaarliker en diepgaander verwoes
ting van die gees sal ook verdwyn. Dit
is in die aard van die mens om nie ver
goed voor die noodlot te swig nie. Ons
geslag is nie vir die wanhoop aangelé
nie. Dit is ons aard weer op te staan,
moed te skep en vorentoe te woel. Die
opstanding bly die ewige symbool van
die onsterflike mense gees. Wat vafdag
nodig is in Europa is vorm en uitdruk
king te gee aam die ingebore drang tot
herlewing en wederopstanding.
Ek het van Hitler en Stalln se kolosale
pogings gewag gemaak. Laat my hier "n
kleiner maar edeler poging noem wat
met volkome sukses bekroon ls. Ek
spreek nou van persoonlike ondervin-
kampe ls ons volk teruggekeer na *n
land ln puin verwoes en verbrand,
sodat met uitsonderings van eenige grote
stede, net die bloote natuur was oorge-
bly. Maar die gees van die volk
ongeskonde en ongewond gebly. "Hul het
met oorwinnaars' hulp weer begrn her-
bou. Daar was geen pleklike gees van
selfbejammering. Onder wyse leiding is
daar vrede gemaak tussen beide blanke
rasse. Allengs is reg van selfregerlng
weer herstel. Die ou republieke en Britse
kolonies het bymekaar gekom, en as *n
Suid Afrikaanse Unie wat alle dele in-
gesluit het, het ons in een mense geslag
•n ekonomiese en nasionale vordering
gemaak soos niemand ooit moontlik geag
het. En die res is aan vele van u wel
bekend hoe 'n nuwe volk in wording
ls, en 'n nuwe Afrikaanse letterkunde
uitbloei alles in een geslag.
Is wat in Suid-Afrika na ongelooflike
smarte in die kleine gebeur nie ook in
Europa op veel groter skaal moontlik'
Die moeilikhede is nie verskillend vai
aard, hoewel natuurlik oneindig groter
in omvang.
Ek persoonlik het geen twyfel aam die
wedergeboorte van Europa. Holland het
ook haar onderskeie bydrae tot hierdie
grootse herrysing te bring, wart haar edel
verlede waardig sail wees. haar toekomst
sal verseker, en die grootse rol van hier
die lage lande in die geskiedenis van
Europa met verwesenlykdmg sal bekroon.
Die belofte van die zeventiende eeu
moet vervul worde.
so wens ek haaT en hierdie histo-
Universiteiit al die beste toe vir die
jare van vervulling wat voorlé.
In het groot auditorium van de acade
mie vond hierna een drukbezochte recep
tie plaats, waar o.m. het Prinselijk Paar
zijn gelukwensen aanbood.
GESLAAGD VOOR COSTUMIèRE
Zuster Aldonsa (Blokwljk), Hona
(Derkseu), Marcia (Scheenaard) en mej.
A. van Heeke, C. Pie'ers, M. Geerlings
en R. Walraven zijm te Den Haag ge
slaagd voor het diploma costumdère.
Den Bosch in het teken van
het Ned. Trekpaard
Grote belangstelling
'e 's-Hertogenbosch is onder grote be
langstelling, zowel uit binnen- als buiten
land, de zestiende jaarlijkse tentoonstel
ling geopend van de Koninkl. Vereniging
„Het Trekpaard". In de Veemarkthallen
waren ongeveer 450 paarden tentoon
gesteld.
De paarden waren in niet minder dan
25 klassen ingedeeld en de taak van de
beoordelaars was allerminst gemakkelijk.
Op fokprestatie, afstamming en uiterlijk
van elk dier werd bijzondere nadruk ge
legd.
Maandagavond was het bestuur met zijn
buitenlandse gasten officieel ontvangen
door het Bossche gemeentebestuur, waar
bij de voorzitter jhr J. van Vredenburch
de burgemeester mr H. J. Loeff hartelijk
dankte voor zijn welkomstrede en voor
de betoonde medewerking, die het orga
niseren van de tentoonstelling in Den
Bosch als vanouds tot een succes had
gemaakt.
Tijdens een feestmaal in het Casino
voerden verschillende sprekers het
woord, o.a. de vertegenwoordigers van
België, Frankrijk, Zwitserland en Dene
marken. De vertegenwoordiger van de
miniter van Landbouw prees het werk
van de trekpaardfokkerijen, die door voor
de export alles in het werk te stellen, de
deviezenpositie verbeteren.
EEN TUNIEK VOL
ONDERSCHEIDINGEN
telstad
is e
andeel in de bevordering
van de vredeis een toevoeging tot een
reeks eerbewijzen en huldebetuigingen,
die een waarderend mensdom door de
jaren heen heeft gebracht aan deze Zuid-
Afrikaanse staatsman, veldheer, politi
cus. wijsgeer en natuurkundige.
Generaal Smuts ontving o.'m.: de
Afriha-Ster, de verdedigingsmedaille, de
Britse oorlogsmedaille 1939-1045, de
Afrika-dienstmedallle, de koning George
V-kroningsmedaille, de koning George VI-
kroningsmedaille en het grootkruis van
de orde van de ster van Zuid-Afrika.
Onder de onderscheidingen noemen
Wij verder die van groot officier in de
orde van Leopold (België), kanselier van
de universiteit van Kaapstad en van de
universiteit van Cambridge.
reburger
steden Londei
Glasgow, Cardiff, Sheffield, 1
Bristol en^York.
De promovendus heeft 21 eregrat
de voornaamste en oudste univer
van Amerika, Groot-Brittannië,
en Zuid-Afrika.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
GEBOREN: Machiel A. I. zn v. M. A.
Siezenga en C. E. Hensen; Susanna J.
dr v. P. van der Waals en M. C. Kuijper;
Naragoenja T. zm v. J. Piry en M. G.
Boer ah: Johan zn v. F. A. van Leeuwen
en H. M. de Rooode; Johannes zn v. W.
F. Gressie en M. W. Bastiaan; Henricus
L. M. zn v. H. L. Snijders en A. H. M.
Stol: Hendrik a A. dr v. J. Lubach en
H. Lehman de Lehnsfeld; Jan W. zn v.
idem; Anthonius M. zn v. P J. van Re-
mundrt en J. S. van Meijgaarden; Jacobus
C. M. zn v. C. A. J. van Schie en M. M.
Slierings.
OVERLEDEN: H. Slijkhuis, zn, 2 we
ken; W. C. v. d. Plank, man. 75 jr.
ONDERTROUWD: K. Boehlee, 20 jr en
S. G. Lares, 19 jr; C Botermans, 28 jr
en A. M. Ruigrok, 33 jr; J. F. Buirghouwt,
25 jr en W. C. Groen im 't Wout. 22 jr;
L. H. de Heiden, 22 jr en N. A. Droog,
25 jr; A. J. Jansen, 53 jr en H. van der
Blom, 54 jr; C. F. de Kier, 58 jr en M.
W. Buitendijk, 46 jr; A. Kruit. 28 jr en
J. Mulder, 25 jr; A. den Os. 20 jr en L.
van der Blom, 21 jr; H. J. Ouwerkerk,
34 jr en J. M. Braggaar, 20 jr; J. H. van
Dijk. 20 jr en H. M M. Rooijakkers. 21
jr; A. G. de Groort, 31 jr en A. S. Kuy-
venhoven. 32 jr; H. Waszink, 34 jr
W. v. Weizen, 40 jr; Jonkhr J. de Graeff,
27 j. en J. H. A. Bijl de Vroe, 22 j.; J. C
F. v. Tol, 28 j. en J. v. d. Veer. 22 j.; C.
H. Verstraeten, 24 j. en C. Fikaar
T. v. Wetten, 31 j. en H. R. Verstraeten,
22 j.; T. Haalebos, 31 j. en C. J. Verbrug-
ge, 25 j.; J. Rysdam, 31 j. en H. v. d. Lin
den, 24 j.; J. H. Minke, 25 j. en J. H. C.
By. 24 j.; G. Mulder, 28 j. en H. J. v. d.
Laaken, 27 j.; J. Jansen, 24 j. en J. E.
Seis, 21 j.; H. B. F. Tobé, 32 j. en J. M.
Sasburg. 20 j.
Sfeer in 't gezin?
De Nieuwe Leidsche" er in!
Kunstmatige bevruchting
van rundvee
Praotisch de gehele veestapel van Wal
cheren ging tijdens de oorlog verloren.
Na de droogmaking werd Walcheren
langzamerheand weer met vee bevolkt.
Hiertoe deden deskundigen vooral in
Friesland en Noord-Holland aamkopen,
waarbij er op gelet werd een zo goed mo
gelijke veestapel terug te krijgen. Bij de
veeaankoop werd in het bijzonder gelet
op de aanwezigheid van t.b.c. Door ver
schillende maatregelen kon worden be
reikt, dat het eiland een t.b.c. vrije vee
stapel kreeg.
Moeilijker was echter te constateren, of
het gekochte vee een goede melkproduc
tie had en of de dieren al dan niet besmet
waren met geslachtsziekte. De boeren in
Friesland en Noord-Holland verkochten
bovendien niet hun beste exemplaren.
Daardoor heeft zich op het eiland het
euvel van de besmettelijke onvruchtbaar
heid van rundvee voorgedaan, dat steeds
onrustbarender vormer, aannam. Ook
vroeger werd dit wel geconstateerd, de
ziekte bleef toen gewoonlijk beperkt tot
de stal.
De rijksveeteeltconsulent voor Zeeland
en enige veehouders besloten tot ingrij
pende maatregelen. Er werd een kleine
commissie in het leven geroepen,
lopig nog zonder verenigingsverband
(men hoopt in de herfst te beginnen
de opbouw van een yereniging)die be
werkte, dat met kunstmatige inseminatie
op Walcheren kon worden begonnen. Een
inseminator is opgeleid en alle hulpmid
delen zijn aangeschaft. Deze week is met
deze kunstmatige bevruchting begor
Reeds zijn ongeveer 500 koeien door i
150 veehouders voor directe deelname
opgegeven. Het getal, dat van December
af zal meedoen, is belangrijk groter.
HAAGSE GERECHTSHOF
Wederspannigheid.
De bollenkweker C. de M. uit Rijnsburg
was door de rechtbank veroordeeld tot ze:
maanden gevangenisstraf en een geld
boete van f 250 of 1 maand heohtemis, we
gens wederspannigheid en veroorzaken
van letseL Dit was gebeurd toen moei
lijkheden ontstonden tijdens een bezoek
van een deurwaarder. Van het v<
kwam verdachte in hoger beroep bij het
Haagse Gerechtshof. De proc.-generaal
vond wel termen verlichting van straf
vragen en vorderde nu drie maanden ge
vangenisstraf. Uitspraak 25 Juni.
VOOR MOEDERDAG
koopt U een bloemstuk
maar voor VADER een
MOOIE ZIJDEN DAS of
OVERHEMD bij Planje,
want die brengt U weer
het beste op het gebied
van herenmode.
NOORDEINDE 4-6 - TEL. 2721 (K 1718)
Katwijk aan Zee. (I. M.)
Sport en Weês"
De prestaties op de onderlinge
Jahn-wedstrijden
Zoals we reeds meldden, hield de Chr.
Gymnastiedver. „Jahn" jaarlijkse onder
linge wedstrijden, die er zeer toe bij
droegen om de clubgeest te verhogen. De
jury bestond uit de heren C. A. de
Bruyn, N. de l'Ecluse, C. Taverne en J.
Pommer. De uitslagen waren:
Dames le graad: le pr. mej. A. de Bree
(behoudster) 31 pnt.; le pr. mej. T. Bontje,
30% pnit.; 2e pr. mej. M. Pret, 29% pnt.;
2e pr. mej. G. de Bruin, 29% pnt.; mej. J.
Zilverentant, 29% pnt.; 2e pr. mej. B
Korswagen, 29 pnt.; 2e pr. mej. A. Selier,
29 pnt.; 2e pr. mej. A. Leuering, 29 pnt.;
2e pr. mej. A. Blansjaar, 29 pnt.; 2e pr.
mej. D. Teekens, 28% pnt.; 2e pr. mej. C.
Kuyl, 28 pnt.; 2e pr. mej. C. v. d. Laan,
28 pnt.
Dames 2e graad: 2e pr. mej. L. Moraal,
29 pnt.; 3e pr. mej. F. de Bres, 27% pnt.;
e pr. mevr. B. Stikkelorum, 27 pnt.; 3e
pr. mej. C. de Knegt, 27 pnt.; 3e pr. mej.
R. v. d. Woerd, 26% pnt; 3e pr. mej. C.
de Gunst, 26 pnt.
Dames 3e graad: 3e pr. mej. H. v. Om
men, 26% pnt.; 3e pr. mej. H. Maas, 26%
punt.
Heren le graad: le pr. W. v. Polanen,
26 pnt; (bekerhouder), le pr. Jac. Groe-
neweg, 23% pnt; le pr. D. Bontje, 22%
punt.
Heren 2e graad: 2e pr. A. Neuteboom,
21 pnt; 3e pr. G. v. Eek, 20% pnt; 3e pr.
G. S. de Knegt, 20 pnt, 3e pr. P. Lardee,
20 punten.
Adspirant Meisjes I: le pr. M. Bontje,
25% pnt le pr. S. Flaman 25 pnt le pr.
S. Filippo 24% pnt; le pr N. Poelgeest.
24 pntle pr. R. Marsee 23% pnt, le pr.
L. Zaalberg 23 pnt; le pr. J. Piersma 22%
pnt; le pr. T. Mulder 22% pt, 2e pr. L.
de Gunst 22 pnt 2e pr. L. Gressie.
Meisjes II. le pr. N. Sleyser, 24% pnt
le pr. M. Jagel 22% pnt le pr. M, Zil
verentant 22% pnt; 2e pr. I. Maas, 21%
pnt, 2e S. v. Leeuwen 21% pnt 2e pr. P.
Leuering 21% pnt 2e pr. T. de Bock 21%
punt.
Jongens: 2e pr. M. Leuering 22 pnt, 2e
pr. P. de Knegt Jr., 21% pnt 2e pr. H.
v. Eek 21 pnt, 2e pr. A. Wassenaar 21 pnt,
2e pr. M. v. Kampen 21 pnt.
Neemt Pernix de Amstelland-
wisselbeker definitief in bezit?
Enige weken geleden kwam D.V.S., dat
dit jaar wel weer kampioen van afdeling
Utrecht zal worden, als winnaar van de
Amstellanddag te voorschijn. Pernix, dat
de beker in 1946 en 1947 won, kon door
de competitie die dag de beker niet ver
dedigen, maar krijgt nu morgen daartoe
alsnog de gelegenheid op het Oranje
Nassau-veld te Amsterdam. Tot nu toe
heeft D.V.S. na de oorlog geen kans ge
zien om de C.K.B.-kampioene te ver
slaan en ook morgen heeft Pernix de
meeste kans op de overwinning. Lukt het
onze stadgenoten, dan heeft het de beker
voor de derde achtereenvolgende maal
gewonnen en komt deze definitief in
het bezit van Pernix.
PERNIX 6—PERNIX 5 0—3
Gisteren speelden Pernix 5 en 6 de
returnwedstrijd voor de competitie. Per
nix 5, dat de vorige maal een 2—1 neder
laag had geleden, was natuurlijk belust
op revanche. Inderdaad lukte het de
„vijflingen" nu te winnen. De rust ging
in met de stand 01 en het einde kwam
met een 03 overwinning voor Pernix 5.
WATERPOLO
L.Z.C.-NIEUWS
Gisteravond speelde L.CZ. 2 in de
zweminrichting „De Zijl" een wedstrijd
tegen het jeugdzevental van de kring
Den Haag. Het jeugdzevental won ver
diend met 02. In het kader van het
waterpolo-tournooi van U.Z.C. werd
daarna gespeeld de wedstrijd: L.Z.C. 1-
ZA.R., die in een 73 overwinning vo<
onze stadgenoten eindigde. Teegelaar (3
X), Lut (3 X) en H. v. d. Reyden sc
den voor L.Z.G.
Nationaal polotournool te Alphen
den Ri)n.
Morgenmiddag wordt in hert Alphens
Zwembad een polotournooi gehouden met
uitstekende bezetting. Deelnemende ver
enigingen zijn: D.W.R. (Haarlem), G.Z.C.
(Gouda). L.Z.C. (Leiden) en Merwede
(Dordrecht), die alle met haar e
zevental uitkomen. Na de voorwedstrij
den speelt A.Z.C. 1 tegen L.Z.C. f
A.Z.C. 1 (dames) tegen Merwede (da
mes). Daarna komen de winnaars-
verliezerswedstrijden van de eerstge
noemde clubs. Een mooi programma, dat
om half vier aanvangt
Morgen Rode Kruis-collecte
Het bestuur van de afdelng Leiden doet
een.dringend beroep op iedere Lei denaar,
actief mede te werken aan de grote In-
zamelingsactie op a. s. Zaterdag, door zich
op te geven als collectant by het inza-
melingscomité. Het comité houdt zitting
op Zaterdag a. s. vanaf 8 uur des voor
middags in de bovenzaal van Sociëteit
Amlcitia aan de Steenstraat.
Jan Stout
21
Ach, Arie was negentien jaar oud
bovendien op godsdienstig terrein
domme jongen.
Wie zal hem kwalijk nemen, dat hij
daar nog een tijdlang over piekerde, i
toch niet zó lang of zijn laatste glimlach
net voor hij insliep was voor Nellie, zijn
buurmeisje, want zij zat naast hem en
hU met de teerkwast in zijn rechterhand
het kippenhok aaide, aaide hij met zijn
linker, de haren van Nellie en zij was daar
erg van gediend.
IX.
Arie was kapitein op een schip, dat
voor anker lag in een zee van dauw. Dat
was zijn eerste gedachte toen hij 's mor
gens wakker werd en over het land uit
keer, er voer een lichte bries overheen,
die de Lappen tulile van de nevels'heel
in Suid-Afrika in my voorzichtig oprolde totdat de polder v
gebeur is. Geen deel van Europa zichtbaar te ademenen lag. Langzaam
was in die laatste oorlog so verwoes as kwam de zon over een blauwe berg
die Transvaal en Vrystaat in die boere i een wolk heenklimmen; rood en groot
oorlog. Van die slag velde en gevangenis- was zij en nog slaperig om goed warmte
licht aan de wereld te brengen, maar
het duurde niet lang of zij trok haar
se jurk aan en stond goud-geel aan
de hemel.
De hanen op het erf kraaiden, de kippen
kakelden en ergens in een boom floot
een merel.
Arie haalde diep adem, hij voelde zich
gelukkig om de dag. die voor hem lag en
die zó begon. Wout rekte zich uit, geeuwde
ei tegen zichzelf, dat hij ontwaakt
ij was het, maar daarna tastte hij
een pijnlijk gezicht naar zijn scheen
been. Hij geloofde nu niet meer in de
kracht van zijn autosuggestie, want hij
had, toen Arie hem gisteren schopte, le
gen zichzelf gezegd, dat het geen pijn
deed en ondertussen stond hij nü nog tc
springen, kijk, de plek was blauw gewor
den
Gelukkig, vond Arie. dan ben ik tenmin.
ste van je gezeur af.
De boerin stond in de deur hen U
wenken, zij mochten zich aan de goot
steen wassen en toen zij dat met een over.
vloed van water en met een overdaad
van zeep gedaan hadden mochten zij aan
tafel schuiven.
Daar stond brood met spek en een pot
thee.
En daarom zagen hun koppen niet al
léén rood van de zeep en het water, want
zij waren thuis gewend haast je, rep je,
hun boterham achter de kiezen te smak-
De boer wou voorgaan in het gebed,
dat was zijn dagelijkse gewoonte.
Daar zaten ze dan. de ogen stijf dicht
geknepen, de handen gevouwen.
De boer was kort, maar krachtig.
Hij dankte God voor de verkwikkende
slaap, die zij mochten hebben, vroeg Zijn
zegen over het werk. dat wachtte en of
Hij hen bewaren wou voor het kwade,
waarnaar de mens van nature geneigd is
en aan welks vergeving zij mochten ge
loven om der wille van Zijn Zoon Jezus
Christus, Amen.
En zo begon de dag.
Maar Arie was toch niet meer ih de
stemming om daar over na te denken,
wamt buiten wachtte het feest van wéér
een dag zonder banden
bedankten de boer en de boerin
gastvrijheid, staken onder dankzegging
hun zakken vol met appels en gingen
fluitend op weg. Lopen ging echter niet
snel genoeg, zij hadden beiden de dwaze
drang in zich zo ver mogelijk weg
ten zwerven en daarom kropen zij achter
op een vrachtwagen, die met een tamelijk
vaartje voorbijstoof.
Waarheen die wagen reed deed niets
ter zake als het maar een eind weg
Het wós een eind, na twee uur hobbelen
en schudden en schokken kwamen zij in
een stadje, kinderen speelden in de
straten en verder was er de bedrijvigheid
van alle dagen.
Ze voelden zich wat onwennig, wat de
den ze eigenlijk in dit stadje? Maar toen
ai, ze vergisten zich toch niet, daar kwam
fief en en met een verbaasd gezicht Jan
nechie de Koning op hen af.
Wat voerde zij hier toch im vredesnaam
udt?
De hufters.
•Nu
SCHAKEN.
LEIDS SCHAAKGENOOTSCHAP.
Donderdag publiceerden wij de st
m de uitdagingswedstrijden. Het
in een van die partijen laten wij 1
volgen.
Wit: Van der Nat. Zwart: mr ir Wei
Na velerlei heftige verwikkelingen
het gekomen tot de volgende stelling.
Wit: Khl, Dh4, Tel, Tfl, pi a4, d3,
f4, h4.
Zwart: Kg7, Db3, Ta6, Tf8, pi a5, c7,
5, h7.
Er volgde: 30. e6t (niet de beste
aar 't zag er aardig uit), Kg8; 31,
Te8; 32. Tbl (zeer kansrijk was hier
Df7 (niet Da2 wegens Tb8, Txb8; D<
Txd8, exd8Dt. Kg7, Tfel met ste
aanval) 33. Tfel, Td6; 34. Dc5, Txd3;
Tbdl, Th3t; 36. Kg2, Txh4; (de situ
wel heel gevaarlijk voor x
dreigt Da2t). 37. Db5! (belet Db3
Da2 kan nu Te2, terwijl verder Dxi
Dxe8, Td8 dreigt) daarom C6! (kan
genomen worden wegens Da2t) 38. D
Db3! 39. Td8! (Nu gaat het van wi
kanten er op of er onder! En voo:
volgende 12 zetten hadden beiden slet
bijna 2 minuten bedenktijd!) Tg4t;
Kf2, Tf4t; 41. Ke2, Te4t; 42. Kf2, Tl
43. Ke2, Dc2t 44. Dd2, Te4t; 45. Kfl, D
(hier had zwart de dames moeten rui
en had dan gemakkelijk kunnen
46. Te2, Df7; 47. Txe8t. Dxe8; 48. Tx
fXe4; 49. Dg5, Kf7; 50. Df4t, Kxe7;
tijdnood was voorbij. En nu is een eii
spel ontstaan (na 51. Dxe4) van Dame
1 pion tegen Dame 3 pionnen, dat
ondanks remise is! Echter, zwart
verband met de mat
stand niets en speelde zolang op
dat hijverloor.
Na talloze schaakzetten en omgroe
ringen dewam-het na de 72ste zet tot d
Wit: Kfl, Db6, pi a6; zwart: Ke7, D
pl c6, g6, h3. Wit aan zet.
Opgave: Welke zet is nu direct
nend voor wit?
VOOR
Carage Burggraatf
BADSTRAAT 3, TEL. 229i
KATWIIK AAN ZEE
P. v. d. PLAS
VOOR LEVERING VAN
Fijne Hall. Nieuwe Haring Rolmops
Zure haring en gebakken vis- Ste<
voorradig fijne gerookte paling.
KATWIJK AAN ZEE TEL.
TRAMSTRAAT eindpunt tram
Wat ls een mooier CADEAU VO<
VADER dan een portemonnaie, por
feuille, actetas, peau de pêche kami
pantoffels 5.50, enz.
Schoenhandel en Lederwan.
Uit de Omstrekt
Leiderdorp
Eerbewijs
Naar ons werd medegedeeld, zal
het speelplein der Ned. Herv. school
Zaterdag a. s.. des namiddags om 3 i
aan Piet de Vos een gouden medai
worden uitgereikt wegens het redden v
een drenkeling. De organisatie berust
de plaatselijke commissie van de padvi
Verkiezingen
De aandacht wordt gevestigd op h
bepaalde artikel 57b der kieswet, t
bij de mogelijkheid is geopend, in
andere gemeente aan de stemming
de 2e Kamer deel te pennen. Daart
moeten belanghebbenden uiterlijk 14 d
gen vóór de voor de stemming bepaal
dag in persoon ter secretarie van e«
lekeurige gemeente aangifte doen.
^Bestrijding wandgedierte
Ingevolge de verordening ter bestr
ding van wandgedierte "moet eer
die verhuist, zowel van buiten de
meente naar Leiderdorp als oin
gemeente, een verklaring van zuiverhe
over-leggen ter gemeentesecretarie.
A. R. kiesvereniging
Maandag 5 Juli a. s. zal in ,.Het W
pen van Leiderdorp" voor de A. R. par
spreken de heer C. B. van der Wal
's-Hertogenbosch. Voor de bussen n.
Houtrust (26 Juli) zijn nog enkele plaa)
sen beschikbaar.
V oorschoten
„De Nederlandse Vrouw"
Onder voorzitterschap van mevr. v
Hoevende Jongh de Leeuw kwam
contactcommissie bijeen. Zij kon de t
gadering mededelen, dat de verkoop
de zegeltjes 788.85 had opgebracht. O
de vergadering was ook aanwezig n
Blöte. ontwerpster en tekenaarster
het titelblad voor de afdeling Voorsch
ten van het album, dat aan H.
Koningin Wilhelmina, voorzien van
handtekeningen van de schenksters,
worden aangeboden.
Zendingsavond.
Ds S. J. P. Goossens, missionnair-;
dikant, sprak in de zaal Leidseweg
over zijn werk op Oost-Soemba. Hij
allereerst een overzicht van de huidi
situatie op dit eiland. Spr. legde
nadruk op, dat de zending meer
kwantiteit dan op de kwaliteit let. Do
de zuivere prediking van het Woord
er verandering gekomen in de heiden
samenleving. Ds Goossens hoopte,
daar spoedig zijn arbeid zou mogen he
vatten. Er werd een drietal films vel
Onderling Hulpbetoon 25 jaar.
A.s. Woensdag ds het 25 jaar geleda
dat „Onderling Hulpbetoon" (ter bestra
ding van de onkosten van ziekenhui!
verpleging) werd opgericht.
klein, dat gemiddeld een half uur per dag
iedere dorpeling over de tong ging tot ei
geen spaan meer van hem heel bleef
en wisten zij dan nog niet eens, dat Jan-
nechie hier in betrekking was
Ze vertelden Jannechie van hun om
zwervingen en zij raakte in extase over
zoveel moed en zwerverslust. Moederlijk
informeerde zij naar eventuele vermoeid
heid en nodigde de jongens op visite ix
het doktershuis, waar zij diende.
Een uitnodiging, waaraan goed te vol
doen was, want die dokter was
patiënten en mevrouw naar een kotikele-
foesclub, een theekransje noemde ze dat.
Jannechie. die net naar de bakker jeweest
was (als je zo alleen bent mag je toch
wel eens snoepen.zeg nou zelfen
krakelingen zijn zo duur niet) babbelde
uitvoerig over haar dienst en natuurlijk
keek ze dan alleen Arie aan.
Of Jannechie nog wist dat Arie eieren
bij haar gebakken had?
Nou, en óf zij dat nog wist. ze had nog
al geen ruzie daarover gehad met haar
moeder. Maar wat haar betrekking be
trofze had het daar aardig geschoten,
de dokter noemde haar Jeanne, omdat
Jannechie zo boers klonk en
was zo ontzaglijk deftig en zo beleefd
dart ze tegen een bedelaar nog meneer
en ze wist iemand af te schepen op
manier, die absoluut niet krenkend was.i Raadslid.
En welk een wonderen herbergde dat De benoeming van de heer J. vaè
dat doktershuis niet. Dodeweerd. Wijnigaarderilaan 18, tjj
raadslid als opvolger van de heer 1
(Wordt vervolgd) 1 Buwalda (A.RJ is thans officieel.
