Uan boeken en tijdschriften
NIEUWE LETDSCHE COURANT
Z
ZATERDAG 22 MEI 19:
Lakenfabrikant Krantz veroordeeld tot vier
iaar en f 100.000.- boete
LEIDS TRIBUNAAL DEED UITSPRAAK TIJDENS
BELANGRIJKE SLOTZITTING
Het Leidse Tribunaal te Den Haag ver
oordeelde gisteren de Leidse lakenfabri
kant A. Krsntz tot 4 jaar internering, tot
8 Juni 1949. ontzetting uit de kiesrechten,
het recht om ambten te bekleden en
verbeurdverklaring van het vermogen tot
een bedrag van f 100.000.
Het Tribunaal motiveerde deze uit
spraak met de overweging, dat de be
schuldigde zowel voor als tijdens de be
zetting tot de steunpilaren van de NSB
behoorde, terwijl de verdachte daarbij in
de oorlog nog belangrijke functies be
kleedde, zelfs gedurende enige jaren
toen het landverrederlijk karakter dier
organisatie ieder weldenkend mens dui
delijk werd die van plaatsvervangend
kringleider Het Tribunaal rekende ver
dachte bovendien ernstig aan de beide
brieven, welke beschuldigde geschreven
heeft betreffende het sluiten van de gor
dijnen als teken van rouw en vooral die
betreffende de Leidse Universiteit. Het
Tribunaal kon niet de gedachtengang vol
gen van beschuldigde waar hij betoogde
niet te hebben gedacht aan enig verraad
en slechts de belangen van de Leidse
Universiteit had willen dienen door
op te wijzen op welke clandestiene wijze
daar moest worden gewerkt in de hoop
daardoor een heropening van de Univer
siteit te kunnen bewerkstelligen. Wat het
werken voor de weermacht en de NSB
betreft wil het Tribunaal aannemen, dat
de fabriek van beschuldigde met haar
grote bekendheid op het gebied
farmstoffen ook onder andere leiding niet'
zou zijn ontkomen aan opdrachten voor
de Duitse weermacht, terwijl het Tribu
naal eveneens aanneemt, dat hierbij geen
extra winsten zijn gemaakt. Dit neemt
echter niet weg. dat beschuldigde niet
alles in het werk heeft gesteld om aan
die orders te ontkomen of deze zoveel
mogelijk te saboteren. Het Tribunaal ziet
niet over het hoofd, dat K. ook goede
dingen heeft gedaan met name mevr.
Leembruggen tot drie maal toe uit han
den van de Duitsers heeft gered, maar
daarbij mag niet worden vergeten, dat
zulks voor verdachte als vooraanstaand
lid der NSB en vriend van de vijand ge
makkelijker was dan voor een ander.
Het Tribunaal behandelde ook nog een
drietal nieuwe zaken, waarin gisteren
tevens vonnis werd gewezen. De Amster
dammer J. A. von Morgen, die over een
ellenlange waslijst vol delicten beschikte,
werd veroordeeld tot 5 jaar internering,
tot 12 April 1950, ontzetting uit de kies
rechten. het recht ambten te bekleden en
bij de gewapende macht te dienen. De
Hillegommer J. A .Verkerk, wie ten laste
was gelegd het lidmaatschap van de NSB
en het vrijwillig werken als chauffeur bij
het Reichs Venkehrs Ministerlum Ver
dachte motiveerde een en ander door het
feit. dat hij in ons land nog een kleine
vrijheidsstraf tegoed had en men hem
voorgespiegeld had, dat hem dit bij het
lidmaatschap van de NSB kwijt geschol
den zou worden Bovendien had V., die
sinds 8 Mei 1945 geïnterneerd is, twee
brieven naar de Rijkscommissaris gezon
den en deze ondertekend met Heil Hitier.
Het Tribunaal veroordeelde verdachte tot
de tijd reeds in internering doorgebracht,
ontzetting .uit de kiesrechten, het recht
ambten te bekleden en het dienen bij de
gewapende macht.
W. J. van Zuylen. wonende te Leiden,
werd verdacht V-man van de SD en van
de N.SN.A.P te zijn geweest Beide ge
vallen achtte het Tribunaal niet bewezen
en gelastte onmiddellijke invrijheidstel
ling De verdediger mr Loef.- merkte op.
dat hij zowel in de eerste als laatste
zaak van het Leids Tribunaal als raads
man optrad Namens de balie dankte hij
de president mr Ph J. de Ruyter de Wildt
voor de uitnemende en correcte wijze
waarop hij de zittingen steeds had geleid,
in welke hulde spr ook de andere leden
betrok. Mr De Ruyter de Wildt dankte
mr Loef met de opmerking „Wij hebben
ons werk gedaan, het werk was verre
van eenvoudig en wij hopen van harte,
dat ons land niet nogmaals aan derge
lijke beproevingen zal komen bloot te
staan.
Uitspraken
J. P. Hulshof, internering tot 2 Juli 1951,
ontzetting uit de kiesrechten, het recht
ambten te bekleden en bij de gewapende
macht te dienen. H. J. Kok, internering
tot *8 Sept. 1949, ontzetting uit de kies
rechten, het recht ambten te bekleden
en bij de gewapende macht te dienen.
In de zaak van de in de oorlog over
leden C. Carmoo uit Oegstgeest. wees het
Tribunaal als volgt vonnis: verbeurdver
klaring van het vermogen tot een bedrag
van f 3000.
M. P. Vis werd veroordeeld tot twee
jaar internering, te beperken tot 6 maan
den tot 21 November 1948, daarna toe
zicht van de vereniging voor politieke
delinquenten, ontzetting uit de kiesrech
ten, het bekleden van ambten en het die
nen bij de gewapende macht.
J. A. van Koppelde, internering tot 29
Sept. 1949, ontzetting uit de kiesrechten,
het bekleden van ambten, het dienen bij
de gewapende macht en het verbeurdver-
klaren van het vermogen tot een bedrag
van f 3750.
De 29-jartge G. Jacobs werd veroor
deeld tot een proeftijd van drie Jaar on
der toezicht van de vereniging voor poli
tieke delinquenten, ontzetting uit de kies
rechten, het bekleden van ambten en het
dienen bij de gewapende macht. A. Mayer,
uit 's-Gravenhage, die reeds eerder ver
oordeeld was, kreeg er een maand bij.
C. M. Hermans veroordeeld tot 2 Jaar
voorwaardelijk met een proeftijd van drie
jaar, ontzetting uit de kiesrechten, het
bekleden van ambten, het dienen bij de
gewapende macht en verbeurdverklaring
van zijn vermogen tot een bedrag van
f 14.500.
Ds H. J. van Achterberg voor de
N.C.R.V.
Donderdag, van 10.1510.45 uur, zal
ds H. J. van Achterberg, Ned. Herv. pre
dikant te dezer stede, de morgendienst
voor de N.C.R.V. verzorgen.
Kappersindeling
Voor de kappers, die tot nu toe niet
zijn ingedeeld en geen indeling bij het
Directoraat-Generaal van de prijzen heb
ben aangevraagd, is een laatste termijn
ingesteld. Wie niet ingedeeld is en vóór
30 Mei a.s. geen veraoek tot indeling
heeft ingediend, dus bij contróle geen
indelingskaart of ontvangstbewijs van
een verzoek om indeling kan tonen, mag
niet méér berekenen dan het tarief van
de laagste klasse, zijnde 35 cent voor
knippen, 15 cent voor scheren, 40 cent
voor wassen en, wet het damesvak be
treft, 45 cent voor wassen, 65 cent voor
wassen van opgestoken haar, 80 cent
voor onduleren, f 4 voor permanenten en
f8 voor coldwave.
DE DIENSTEN IN DE HERENGRACHT
EN OUDE VEST-KERK
In de dienst des Woords zullen in te
genstelling met het gepubliceerde in de
Leidse Kerkbode in de Herengracht- en
Oude Vest-kenk voorgaan: Herengracht:
10 u. ds Van Boeyen, Katwijk aan Zee;
5 u. ds Dronkert; Oude Vest: 10 u. ds
Drohkert en 4.30 u. ds Van Boeyen. In
het gebouw Morsweg gaat om 10 u. ds
Arntoen voor.
De Leidse Landbouwschool opende
hedenmorgen haar poorten
De burgemeester wees op het nut
van dit centrum
Hedenmorgen om kwart over elf Is op
plechtjge wijze de Leidse landbouwschool
geopend. Tal van autoriteiten op land
bouw-, veeteelt- en onderwijsgebied uit
Lelden en andere plaatsen waren aan
wezig.
De burgemeester van Leiden, jhr mr
F. H. van Kinsohot. sprak een openings
rede uit, waarin hij zijn dankbaarheid
uitte over het feit, dat velen aan de in
vitatie om de opening van deze zo be
langrijke school bij te wonen, gevolg had-
den gegeven
Spr. wees er op, dat Leiden als markt
stad grote bekendheid geniet. In dit ver
band legde de burgemeester de nadruk
op de jaarlijkse V.E.B.O.-tentoonstelling,
een evenement, dat elke keer in het cen
trum van de belangstelling staat.
Leiden is, zo vervolgde spr. een vee
teelt- en landbouwcentrum van groot be
lang. Om de stad liggen de vele dorpen
met hun uitgestrekte weilanden, Het is
de bedoeling van de landbouwschool om
aan de landbouw in deze plaatsen, die
een niet te onderschatten middel van
bestaan is, een wetenschappelijke basis
te geven. Dit is een eis van deze tijd..
Wanneer in het landbouwbedrijf het
wetenschappelijk aspect niet onbelicht
blijft, zal dit zeker zijn vruchten af
werpen.
De burgemeester bracht verder na;
S todsimpressie
EEN DOKTER NODIGT
De Zondagsdienst der huisartsen zal op
Zondag 23 Mei worden waargenomen door
de doktoren De Bruyne, Langezaal, Hart
man en Veld'huyzen.
WELKE APOTHEEK?
De avond-, nacht en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag
22 Mei 13 uur tot Zaterdag 29 Mei 8 uur
waargenomen door: Apotheek Boekwijt,
Breestraat 74, tel. 20552; de Haven-Apo
theek, Haven 18, tel. 20085; te Oegstgeest
door: de Oegstgeester-Apotheek, Wilh,
park 8, tel. 26274.
„Den-ne-me*
Op het podium, achter In het Jtletne
café, zat de planiet aan de vleugel. Op
de vleugel, voor hem, stond een bordje:
„Niet schieten, hij kan het niet helpen".
Naast hem streek een violist, dat het
lieve lust was.
De fldelaar daalde triomphantelijk het
trapje af en mengde zich onder de be
zoekers aan de vele tafeltjes. Dromerige
klanken ontlokte hij aan zijn Instrument.
Hij had veel succes, bi) ledereen. Maar
niet bij een somber uitziend heer,
heel alleen, In een klein hoekje aan
tafel zat tc staren. Was het niet
vriendelijk gedachte van de strijker, deze
heer eens te gaan opvrolijken. Ik
vlak bij hem en Ik hoorde, hoe de vio
list vroeg: „Meneer Is er soms een nu'
mer, dat we voor V kunnen spelen?"
.Jieus ik meen het, meneer', onder.
streepte de violist zijn aanbod, toen de
sombere mijnheer geen antwoord oaf,
maar een slok bier uit zijn glas nam.
„Ik tvil den-ne-me horen", zei de heer
plotseling.
.fardon", deed de muzikant verbaasd.
„U zei??????"
„Den-ne-me", dat zet ik toch."
De violist ging naar zijn collega, achter
de vleugel en ik zag hoe zjj samen hun
repertoire doorbladerden. Klaarblijke
lijk zonder succes, want de violist kwam
bU de heer terug.
„Mijnheer, we hebben een groot reper
toire en we kunnen veel uit het hoofd
spelen, maar den-ne-me is ons onbe
kend. Wilt U het a. u. b. even fluiten of
neuriën"
„Zeker", rei de heer, nu aller bemin
nelijkst. dat wil Ut."
En daar klonk het, hardop gezongen.
Den-ne-me toffe jonges zijn, dd uiil-
len we weten'
i, dat de algemene klacht is, dat in
de omgeving van Leiden de grond min-
der goed wordt
"3 bewerkt. Het
k I peil van de
landbouw dient
i te worden op-
gevoerd. Deze
school
prachtig middel
om binnen af
zienbare tijd dit
doel te berei
ken.
In het slot
van zijn rede
wenste de bur
gemeester de
heer R. Duurs-
ma uit Hitzem
(Franeker), die
als hoofd zal
fungeren, geluk met de opening van zijn
school. Hij hoopte, dat het aantal leer
lingen onder zijn zeer bekwame leiding
gestadig zou mogen groeien.
Verscheidene aanwezigen voerden nog
het woord. WU hopen in ons blad
Maandag a.s. een beknopt verslag te
geven van de overige toespraken.
R. Duursma.
De lnriohting
Omtrent de inrichting van de land
bouwschool vernemen wij het volgende:
Er zijn 2 lokalen, waarvan 1 leslokaal.
Het andere lokaal biedt de leerlingen
onderdak, als ze 's middags hun brood
willen nuttigen. De heer Duursma, die
reeds een groot aantal jaren een cursus
op landbouwgebied leidde,, begint met
één klas Twee dagen per week genieten
de jongens onderwijs. Komeh ze volgend
jaar in de tweede klas, dan vervalt één
dag onderwijs. Het ls een els, dat de leer
lingen, die per dag 7 uur les krjjgen,
zeven klassen van de lagere school heb
ben doorlopen. Het definitieve aantal, dat
de sohool zal bezoeken, is nog niet be
kend. De leerlingen komen uit de plaat
sen Nieuw-Vennep, Zoeterwoude, 'Voor
schoten, RoelofarendsveenAlphen ei
van andere omliggende gemeenten.
Naar de wethouder van onderwijs, de
heer J. O. van Schalk, ons mededeelde,
wordt eerst over veertien dagen met de
cursus een aanvang gemaakt Het hoofd
der school wil, voordat het met de les
sen begint, de ouders een bezoek brengen.
Paa als de ouders hun wensen te kennen
hebben gegeven, ls met zekerheid te zeg
gen. in welke vakken men zal worden
BEZOEKT dg BRANDWEER
TEN aTOON STELLING
H OUTRUST DEN HAAG 14T/n31 MEI
DAG.GEOPEND VAN 10-10UUR
E N JRE6 ?5ct.
Winkelweek en lunapark in het
kader der jubileumfeesten
Leerlingen van de zesde klas krijgen
feestmuts en vlag
In zijn gisteravond via de derde lijn
in het gemeentelijk radio-distributienet
gehouden toespraak heeft de heer J. C. J.
Lamibermont, bestuurslid van het „Juibi-
leumcomité-1948", enkele mededelingen
gedaan over de in het kader van de jubi
leumfeesten te houden winkelweek er
het lunapark.
Aan de op Woensdag 25 Augustus te
openen winkelweek, waarvoor de in
schrijving vanaf heden tot en met 15 Juli
a.s. voor alle winkeliers openstaat (secre
tariaat de heer P. J. v. d. Zanden, Bree
straat 141), zal een prijsvraag worden
verbonden. In de etalages van de deel
nemende zaken zullen n.L tientallen foto'!
verschillende punten uit onze stad
worden geëxposeerd, zowel van de situa
tie, zoals deze 50 jaar geleden was en die
van thans. In een nog uit te geven boekje
zullen aanwijzingen worden opgenomen,
hoe of men op de eenvoudigste manier
kan antwoorden op de vraag: „Welk punt
in Leiden is (was) dit?"
Het Lunapark.
Wat het op het terrein aan de Heren
gracht te houden lunapark betreft deelde
de heer Lambenmont mede, dat het Jubi
leumcomité er in is geslaagd, elk school
gaand kind van de zesde klas der lagere
school in de gelegenheid te stellen geheel
gratis een bezoek aan verschillende in
richtingen van vermaak te laten brengen.
Na afloop zal aan al deze leerlingen een
feestmuts en een dito vlag worden uit
gereikt.
Aan het einde van zijn causerie deelde
de heer Lambermont nog mede, dai
plan in voorbereiding, is om in deze jubi-
leumdagen ook op zeer originele wijze
alle zieken in de Leidse ziekenhuizen te
gedenken. Om dit plan te doen slagen zal
straks de medewerking van de gehele
burgerij worden ingeroepen. Tenslotte
plaatste spreker nogmaals de jubileum-
spaarzegelactie in het midden der belang
stelling..
Kunst en Letteren
Het programma van het concert door
het Concertgebouworkest
Op 25 Mei in de Stads
gehoorzaal
Hef gebeurt niet dikwijls, dat een eer
sterangs ensemble als het Concertgebouw
orkest in onze 9tad komt concerteren.
Dit, gevoegd bij het feit, dat Pierre Mon-
teux, die tot de allergrootste orkestlei
ders van deze tijd gerekend mag worden,
de dirigeerstaf zal zwaaien, wettigt reeds
een bespreking van het uit te voeren
programma. Bovendien vraagt dit pro-
gramma zelf om een toelichting; twee der
programma-nummers kunnen namelijk
alleen begrepen worden, wanneer men de
litteraire achtergrond kent.
De Symphonie phantastique van Ber
lioz kan niet meer tot de abk>lute muziek
gerekend worden: de opschriften boven
de verschillende delen en het program
ma, d'af de componist bij zijn werk
schreef, bewijzen, dat Berlioz wilde, dat
de toehoorders zich rekenschap zouden
geven van de gevoelens, die de muziek
uitbeeldt. De korte inhoud van dit pro
gramma is als volgt:
Een jon-g musicus ziét voor het eerst
een vrouw, diie geheel aan zijn ideaal
beantwoordt. De gedachte aan haar is van
het begin af geassocieerd met een melo
die, die steeds weer terugkeert. Het eer
ste deel van de symphonie, dat het op
schrift „Rêveries, passions" draagt, beeldt
de tegenstrijdige gevoelens van liefde,
hartstocht, jalouzie en wanhoop, waar
aan de Jonge kunstenaar ten prooi is.
In het tweede deel ,,Un bal" ziet hij de
geliefde op een bal. Het orkest .speelt
LEGER DES HEILS
Men deelt ons mede. dat a.s. Zondag
morgen om tien uur de inzegening zal
plaats vinden van nieuwe leden (solda
ten) in het gebouw aan de Hooigracht.
Deze dienst staat onder leiding van
majoor H. Wels.
Distributievaria
De uitreiking van bonkaarten voedinga.
middelen 808 en tabaks- en versnaperings-
kaarten 808 vindt voor niet-zelfverzor-
gers van de Mors plaats op Dinsdag 25
Mei voor de letters A t/m Z. Zelfver
zorgers dienen htm bonkaarten af
halen op de op de persoonlijke oproepen
vermelde datum.
APPELMOES IN BLIK VRIJGEGEVEN
EN VERLAAGD IN PRIJS.
Appelmoes in blik is thans voor
binnenlands verbruik vrijgegeven,
volgende verlaagde max. prijzen gelden
m.i.v. heden voor de consumenten: per
1 L-blik (geschild) 88 ct., per L-blik
(geschild) 50 cent, per 1 L-blik (gepas
seerd) 77 ct. en per 14 L-blik 45 ct. per
blik. De prijsverlaging komt neer op 6
10 pet.
Mr dr Patijn over de betekenis van de V.N.
Lezing in de Zendingsschool
te Oegstgeest
Voor studenten en genodigden werd
gisteravond in de Zendingsschool te
Oegstgeest een bijeenkomst georgani
seerd, waarbij als spreker was uit
genodigd mr dr C. L. Patijn, verbonden
aan het ministerie.; van Economische
Zaken en regeringageyolmach tigde .-bij
de economisch-sociale raad van de Ver
enigde Naties.
Mr Patijn sprak op ongedwongen
wijze over de sfeer, die Lake Success be
heerst en ging de voor- en nadelen van
de V.N. tegenover de oude Volkenbond
na. Volgens spr. is de organisatie van de
V.N., vergeleken bij het oude instituut,
een grote vooruitgang. Waar de oude
Volkenbond meer was gebouwd op hoog
gestemde idealen, bleef men te Genève
vijftien jaar lang trouw aan een visioen
van beschaving en vrede, dat achter de
politieke coulissen van de grote hoofd
steden weer werd verloochend. De Vol
kenbond was, ongewild, oneerlijk, de
Verenigde Naties zijn geboren uit scep
sis en eerlijker. Dat blijkt al direct uit
de sfeer, die te Lake Success heerst.
Daar worden door de gedelegeerden
harde waarheden gezegd, en daar wordt
zo nu en dan zelfs een hartig woordje
onderwezen. Wel staat vast, dat ook aan gesch0lden.
veeteelt volle aandacht zal worden ge- Van belang achtte spr. ook het feit, dat
schonken. te Lake Success de grote mogendheden,
DE MAN OP STRAAT IN ZIJN DAGELIJKS WERK
«ij L fiy
Wa
idela
Evangelisatle-lectuur.
Het is een zeer gevarieerde zendirag,
welke wij van de Bijbel-Kiosk-Vereni
ging, Keizersgracht 756, Amsterdam, ont
vingen. De altijd actuele brief aan de
Hebreën, een bijzondere radio-toespreak
van ds B. Wentsel, een geschriftje over
de betekenis van de doop, van de hand
van prof. dr Th. L. Haitjema, alsmede
bijdragen van de predikanten A. C. van
Uchelen, W. J. Teeuwen, F. E. Huizinga,
W. Wiersma, dr P. Prins en A. van der
Sloot, vormen het lezenswaardige en ar
tistiek verzorgde pakket. Veelal zijn de
boekjes geïllustreerd De adht platen over
Jozef, welke uitgeknipt, opgeplakt en
gekleurd kunnen worden, zijn voor de
Jeugd zeer leerzaam.
Tom Welders en Tom Welders
op Avontuur, 2e druk. Gebr.
Zomer en Keundng, Wagenin-
gen.
Van deze beide frisse jongensboeken
verscheen een tweede druk, hetgeen ons
niet verwondert, wamt de boeken van
mevr. Jongejan-de Groot behoren tot de
goede Chr. jeugdlectuur in de ware zin
des woords. Het zijn welkome geschen
ken en de jeugd zal van deze vlot ge
schreven boeken, vol avontuur en be
levenissen, volop kunnen gemeten. De
uitgave is keurig verzorgd en de teke
ningen zijn eveneens uitnemend.
„De Wandelaar"
uitgave van A, G. Schoonderbeek te
Laren (NJi.) heeft na de oorlog lang
op zioh laten wachten (een kwestie vah
behoorlijk papier), maar verschijnt thans
weer met de regelmaat van de klok. En
het wordt door de natuurliefhebbers ook
elke maand weer met veel enthousiasme
ontvangen. Dat verdient dit tijdschrift
volkomen, vooral om de steeds weer
treffende illustraties. Dit is werk, dat
een aanbeveling overbodig maakt.
Uitgaven van „De Sleutel'
Alle uitgaven van „De Sleutel" te
Antwerpen en Haarlem ze vliegen
blijkbaar de deur uit! kunnen we
harte aanbevelen. Er zijn naar ons
oordeel wel eens bezwaren, vooral v.
komende uit het feit, dat met God noch
Kerk rekening wordt gehouden,
neemt niet weg, dat onder de „Sleutel"-
boeken tal van goede voorkomen. Dit
maal noemen we: „t Kenson-instl-
tuut" door W. Brugmans, een aardig
jongensboek, geïllustreerd door Van Dam
en behoorlijk boelend. De „Kenson"-
jongens zijn misschien wat tè verstan
dig. Verder: „De draak vertelt",
een bewonderenswaarddg-rij'ke fantasie
van Bep de Boer van der LeyVander,
met dertig heel passende lliustraties van
Johan de Boer van der Ley. „Hop Mar-
j a n n e k e" is een bundel kinderversjes
uit Oma's jeugd, verzameld en geïllu
streerd door Jan Wiegman. Voor ouders
van jonge kinderen en de kinderen zelf:
om van te genieten in hoge matei
evenals iedere kleine staat, beschikken
één stem. De wereldpolitiek wordt
thans niet meer op de eerste plaats be
heerst door de grote staten, maar door
statenblokken. Zulke blokken vormen
de Arabische landen, de landen onder
Russische invloed, de Aziatische landen
de Zuid-Amerikaanse staten. West-
Europa is daarbij slechts een klein en
betrekkelijk invloed-arm. blok, dat ech-
ter ovër één ontzaglijk prestige" "'bè-
schikt als erfgenaam van een oude er
invloedrijke beschaving.
Aan de debetzijde wilde spr. noteren,
dat het beginsel van de V.N. in feite
reeds is aangetast: de grote vijf zijn het
al sinds lang niet meer eens. Het hun
verleende veto-recht krijgt funeste ge
volgen en de vraag dringt zich op, wat
nu eigenlijk achter dit optreden
Rusland schuilt? Volgens mr Patijn
slechts wanbegrip en wantrouwen. Vol
komen onbekend met het begrip demo
cratie en met de herinnering aan het in
grijpen van vreemde naties bij.de revo
lutie van 1918 nog vers in het geheugen,
vooral bedacht op verdediging.
Op de tweede plaats komt dan de drang
tot propaganda, vooral de binnenlandse.
Voor de rest kan men slechts veronder
stellingen opperen.
Dat de Russen het begrip democratie
niet verstaan, toonde mr Patijn met
enige sprekende anecdoten aan; reden
tot verheugen dacht spr. daarbij te kun-
vinden in de mogelijkheid, dat
hier eens zal leren begrijpen.
Intussen heeft het Russische stand
punt ook gevolgen voor onze Indië-poli-
tiek. Rusland immers zal het altijd op-
voór de vroegere koloniale ge
bieden, eenvoudig uit verlangen om
moeilijkheden te scheppen. In Amerika
ligt de zaak anders. Daar heeft men nog
sterke ressentimentsgevoelens voor wat
betreft de koloniale verhoudingen en
alle koloniale gebieden en vroegere ko
loniën kunnen steeds rekenen op Ameri-
ka's publieke opinie. Dat wordt in som
mige Nederlandse kringen, vooral daar,
„hak-er-maar-op"-principe
wordt gehuldigd, wel eens teveel ver
geten. Nog afgezien van de enorme fout
t.o.v. de Indonesische bevolking,
Na afloop bestond er gelegenheid tot
het stellen van vragen, waarvan ruim
gebruik werd gemaakt.
Als we vandaag
aandacht van om
(essen) vragen voo
eenvoudige en toch zo on
ontbeerlijke werk van de
„melkboer", zoals deze
„man van de straat" in de
volksmond wordt genosmd.
dan dóen we dat tevens
voor dat van de slager, de
groenteboer en alle andere
hutsleveranciers.
Immers: wat voor ver-
schil is er tussen de arbeid
van de melkbezorger en die
van de slager. Belden voor
zien de bevolking toch van
het dagelijkse voedsel en de
dagelijkse drank?
't Was een eenvoudige
man op straat, die we In de
De Sitterlaan ontmoetten.
HIJ vond het in één Woord
prachtig, naast zijn trouwe
melkwagen gefotografeerd
te worden. Toen hij gepo
seerd had, vertrouwde hij best
ons tos, dat we geboft had
den, wantwe waren Juist
opgelopen tegen
tven de in het melkvak zit. 2000
lezers liter melk verkoopt hij per
het vrij week aan zijn vaste klan-
zo on- ten. Een eenvoudig reken-
van de sommetje toont i
onze melkboer,
werk nog steeds
liefde en animo doet, al
ruim 3 mtllioen litertjes
De melkboer
vocht aan het publiek heeft
afgeleverd. Dagelijks be
dient hij 180 mensen in „do
Professorenwijk". HIJ was
er trots op, toen wij hem
het respectabele aantal li
ters melk voorhielden. Nau
welijks kon hij het zich
realiseren.
Met de klanten kan „Piet'
it kaasje smaken altijd....
„Helaas moeten wij ons
in de bonnen houden, 'k
ad zo gehoopt, dat de
dat melk deze zomer nog vrij
die zijn zou komen. Maar de mlnls-
met veel ter wil niet. En wat doe je
doet. al er aan? Niets!" zo verklaar
de Piet. „'Je Vind m'n vak
best plezierig, maar als iJe
morgen minister zou kun
nen worden, dan deed tk
het alleen maar
die bonnengeschiedenis
lossen. Die oplossing
het.
Of v
i wij e
staking overgaan
Dat was het relaas van
nze melkboer, die onge-
ivijfeld een goede wil heeft,
raar door de maatregelen
van boven" niet steeds aan
zijn i
r alle
veeleisend,
die op bepaalde dager
liter melk vragi
die niet minder dan 33 Jaar Een pondje boter
ildoen. V<
zijn melkbezorgers hopen we,
spoedig een betere
aanbreken. Zó ls het
ls gedaan!
hier een wals. Dit is de eerste keer, dat
en symphonie een wals voorkomt.
Ook hier wordit weer de „ld<ée fixe", die
de geliefde karakteriseert, gehoord, maar
de oorspronkelijke melodie heeft door de
rhythmische veranderingen een ander
karakter gekregen.
In het derde deel ..Scène aux champs"
hoort de jonge musicus de fluiten
twee herders. De vredige natuurstemming
wordt vergald door de gedachte aan de
geliefde; Als zij hem eens bedroog I
In het vierde deel „De gang naar het
schavot" heeft hij zekerheid gekregen,
dat zijn gevoelens miskend worden. Ten
einde raad neemt hij opium in. De dosis
blijkt te klein om hem te kunnen vergif
tigen; hij valt alleen in een diepe slaap,
in hij droomt, dat hij zijn geliefde
vermoord heeft en nu terechtgesteld zal
wonden.
In het laatste deel „Heksensabbat"
oont hij zijn eigen begrafenis bij, waar
bij ook de geliefde aanwezig is. De ideale
melodie, die haar in het eerste deel karak
teriseerde, is nu vervormd tot een ordi
naire melodie.
Over de muzikale waarde van het werk
van Berlioz zijn de meningen verdeeld.
Over de grote oorspronkelijkheid der in
strumentatie is echter ieder het eens. De
idéé fixe, die in alle delen terugkeert en
andere vormen aanneemt, omdat ook de
gevoelens van de hoofdpersoon zich wij
zigen, verbindt de verschillende delen der
symphonie. Daardoor is deze symphonie
een stap ln de richting ven de cyclische
symphonie geworden.
„Prélude l'après-midi d-'un faiune"
van Debussy is geïnspireerd door een
dicht van Stéphane Mallarmé. Debuwy
volgt dit gedicht echter niet op de voet en
daarom is het ook niet nodig hier op de
inhoud ln te gaan. Liever willen
wijzen op de uitermate oorspronkelijke
bewerking der motieven. Alleen reeds
hierdoor opent dit werk, dat tot de
geniaalste composities behoort, welke de
laatste honderd jaar zijn geschreven, een
nieuw tijdperk in de compositie. Hoogst
oorspronkelijk is ook de orkestrale
kleding. Debussy gebruikt en combnieert
de instrumenten op een geheel nieuwe
manier. Reeds in de fluitsolo, waarmede
het werkje opent, valt dit op.
Aan het symphoniech gedicht
Eulenspiegels lustige Streiche" hebben
wij indertijd in onze kolommen eer
heel artikel gewijd, zodat wij thans wil
len volstaan met het releveren van enkele
belangrijke punten.
Till Eulenspiegel is een aymphonisch
gedicht, dat in een orkestwerk, wat
een litterair programma ten grondslag
ligt. Strauss geeft van de avonturen van
de schalkse Tljl een even rake als gees
tige muzikale verklanking. Als Tijl door
pott'-i en pannen van de marktvrouwen
rijdt, horen wij de scherven vallen
horen wij de verontwaarddge kreten der
koopvrouwen. Wij zien het schijnheilige
gezicht van Tijl voor ons, wanneer hij
als boetprediker optreedt, wij horen het
vonnis uitspreken door de rechters, die
hem ter dood veroordelen. Wij horen
zelfs, hoe Tijl langzaam aan dc galg wordt
opgehesen.
In dergelijke muzikale uitbeeldingen is
Strauss een meester. Nog verwonderlij
ker is het misschien, dat de componist
zich bond aan een litterair programma
toch de klassieke rondovorm in zijn cc
positie wist te handhaven.
- Tijl Uilenspiegel-is een geestig werk,
waarnaar men met plezier luistert. Al
kan het ook niet vergeleken worden met
het meesterlijke stemmingsstuk van
Debussy, dat wij volgende week gelukkig
weer eens te horen krijgen.
Hennle Schouten
Avond-Vierdaagse te Leiden'"
De Nederlandse wandelsport bond
ganiseert op 16, 17, 18 en 19 Juni
door geheel Nederland zijn traditi<
geworden N W-B.-avond-vierdaagse. Di
vierdaagse wordt, als van ouds, ook
Leiden gehouden; de technische org;
salie is opgedragen aan de wandelspo
kring „Lelden en Omstr." (W.K.L.)
Voor genoemde vierdaagse bestaat
geheel het land grote belangstelling.
Iedereen kan aan deze wandeltoch
deelnemen. De afstanden bedragen
maal 20 km en 3 maal 15 km. Zij,
Zaterdag 19 Juni a.s. verhinderd
deel te nemen, kunnen deze vierdaa
reeds op Dinsdag 15 Juni a.s. aanvang
In ieder geval moet op 4 aohtereem
gende dagen gewandeld worden.
De inschrijving is opengesteld t.e.rt
Juni as., daarna worden de insdht
geldien vèihoogd en is men niet ze
de beloning direct te ontvangen.
N.W.B -leden, op vertoon van N.W1
diploma 1948, militairen en semi-milh
ren genieten de gebruikelijke redufceT
op het inschrijfgeld.
Zij, die voor de le maal deelneni tate
ontvangen het N.W.B. avond-vierdae
kruis, zij, die voor de 2de, 3de of
maart deelnemen, ontvangen een cijft
3 of 4.
Groepen en korpsen, bestaande uit
personen plus leider, ontvangen
fraaie groepsprijs. terwijl deelnen*
sbers aan een N.W.B.-avonditocht een
dale herinnering ontvangen,
De start vindt, plaats vanaf het
„t Raedthuys", Nieuwe Rijn 19 te I ïriek
den, 's avonds van 6.30 tot
terdag van 2.30 tot 3 uur.
Inlichtingen en inschrijvingen bij,
plaatselijke regelimgs-commiesie, besta s ou
de uit algemeen leider: K. Breuker, Hi •enfi'
Rijndijk 02; todhtleider: N. J. Beek n
5e Binnenvestgraoht 18; administer
leider: A. van Heusden, Blllitonstr. recht
postrek. 483199 (alleen schriftelijk).
d'./H
J
ion l J.
1
»ieui
lei lu
MORES M
In het Leids Universiteitsblad t
Vrijdag 21 Mei Uwen wij het volgen
Het spijt ons een ergerlijk feit te
ten signaleren. Op 5 Mei heeft '«"«Verse
loed gehad ln het Zuieefcyjep
kamertje de glazen plaat, aangebrat (e]jn
bescherming van Churchill's hanSroOTz
tekening, los te schroeven, zijn eijt0ijei
iet inlet in grote letters onder d®ergc
de Britse staatsman te schrijven
daarna het glas t
motieven, die de dader tot dowape
handeling hebben geleid, liggen i
hand. H(J moet een zekere bewedigiiaanf
hebben gevonden in de gedachte, dat i
blik op Churchtl
handtekening een stille hulde komen 6
tuigen aan de redder van Europa, tsgSWeei
lljkertijd zijn eigen, v
ibeduidende naam zouden lezen. Het
hem blijkbaar niet Ingevallen, dat 1
door voldoening te tonen ln zulle een
tig medegenieten van eens
glorie, zich als een geboren p
kennen.
Indien de bedrijver (die overigens vojtoest;
strekt geen traditioneel recht had c
op de muur van het Zweetkameri refb<
Bft zich op
goedkope maner te Jeunn.
komt bedrogen uit. Zijn
wist en u>ij geven hem h
vergetelheid prijs.
Rijpwetering
Distributienleuws
De uitreiking van bonkaarten
middelen 808 en tabaks- en versnaperi
kaarten 808 vindt voor niet-zelfverz<
plaats op Woensdag 26 Mei voc
letters A t/m Z
Zelfverzorgers dienen hun bonkaa: e 0
af te halen op de op de persoonlijke
roepen vermelde datum.
De reis van prof. dr J. M. J. Scheppi tl
De uitreiking van bonkaarten voedings
middelen 808 en tabaks- en versnaperings-
kaarten 808 vindt voor niet-zelfverzorgers
plaats op Maandag 24 Mei voor de let
ters O t/m S en op Donderdag 27 Mei
voor de letters T t/m Z.
Zelfverzorgers dienen hun bonkaarten
af te halen op de op de persoonlijke op
roepen vermelde datum.
Na-uitreikir>g te Oegstgeest op Vrijdag
28 Mei.
Valkenburg
Distributienleuws
De uitreiking van bonkaarten voedings
middelen 808 en tabaks- en versnaperimgs-
kaarten 808 vindt voor niet-zelfverzorgers
plaats op Dinsdag 25 Mef voor de
letters A t/m Z
Zelfverzorgers dienen hun bonkaarten
af te halen op de op de persoonlijke op
roepen vermelde datum.
Na-uitreiking te Katwijk op nog nader
te publiceren datum.
Warmond
Distributienleuws
De uitreiking van bonkaarten voedings-
middelen 808 en tabaks- en versnaperings
kaarten 808 vindt voor niet-zelfverzorgers
plaats op Woensdag 26 Mei voor de
letters M t/m S en op Donderdag 27 Mei
voor de letters T t/m Z.
Zelfverzorgers dienen hun bonkaarten
af te halen op de op de persoonlijke op
roepen vermelde datum.
Na-uitreiking te Oegstgeest op Vrijdag
28 Mei.
In contact met dr K. J. Brouwer
Na zijn terugkomst uit Djocja en op
het punt naar Sumatra te vertrekken was
prof. Schepper zo vriendelijk om ons iets
van zijn reds haar Oosb-Indonesië te ver
tellen. Als voorzitter van de Nederlandse
Zendingsraad vergaderde hij in Makassar
met de Madjelis Keristen en besprak daar
o.a. de stichting van de Theologische
Schooi De minister-president van Oost-
Indonesië, Amak Agoeng Gdeh Agoeng, i9
één van zijn oud-leerlingen; met hem had
hij in Ambon en langdurig onderhoud.
Prof. Schepper vergaderde met het Syno
daal Bestuur van de Molukse Protestantse
Kerk en was in de gelegenheid om de
leerlingen van de Stovil en de Chr.
Kweekschool toe te spreken.
Van Ambon trok hij naar de Zwd-
Tonadja-landen, waar hij Rante Pao en
Makale bezocht en met de Goeroes Indjil
besprekingen voerde over de aansluiting
bij d'e Madjelis en samenwerking bij de
stichting van de Theologische school; hij
ontmoette er ook zijn zwager, de bekende
taalgeleerde dr H. van der Veen, die met
de vertaling van het N. Testament in het
Zuid-Toradjaas bezig is. Zeer enthousiast
prof. Schepper over Timor, dat hij
uiterst belangrijk zendingsveld noem
de. De pas tot zelfstandigheid gekomen
Timor Kerk bruist van leven en is ver
vuld van die begeerte naar oecumenische
samenwerking. Het zendingsveld in de
binnenlanden is aan de Prot. Kerk toe
vertrouwd; er zijn nu op Timor 80.000
Prot. Christenen, terwijl enkele duizen
den het dooponderricht volgen. Hij be
zocht vele gemeenten, o.a Koepang. Soë
Kapang de oudste zendingspost in
het binnenland. De reis geschiedde met
truck en soms met een jeep; prof.
Schepper werd op zijn tochten begeleid
door de bekwame en voortvarende voor
zitter van de Timorkerk, ds E. Durkstra.
Evenals op Ambon hield hij ook hier,
i Soë, voor de leerlingen van de Theo
logische School een toespraak; de direc
teur, dr I. H. Enklaar, vervult hier eer
belangrijke taak. In Koepang woonde
prof. Schepper een bevestigingsddenst van
nieuwe lidmaten bij, waar zich onder de
Rotinezen, Timorezen, Indonesiërs, ook
vijf Nederlandse aamnemelingen bevon-
N.V. KONINKLIJKE NEDERLANDSE
GROFSMEDERIJ
In de te Leiden onder praesidium var
de heer N. C. F. van Ginkel gehouden
aandeelhoudersvergadering van de N.V.
Koninklijke Nederlandse Grofsmederij
werd de verlies- en winstrekening goed
gekeurd. Er werd over 1947 een netto
winst van. f 188.714 gemaakt. Het divi
dend werd vastgesteld op 24% (inclusief
18% achterstallig dividend) op de priori
teitsaandelen en 6% op de gewone aan
delen Bij acclamatie werd de heer N C
F. van Ginkel tot commissaris herkozen.
Tot leden van de commissie boekjaar 1948
werden benoemd de heren jhr C. C. Roëll,
W. J. Kramer en B. Pot.
Voor het politiediploma zijn te
Amersfoort geslaagd de agenten van po
litie: P. J. v. d. Akker, A. G. Cramer,
M. Foppen, J. B. de Jong, H. var
iKaay, J. van Leeuwen, H. Piket, L. A
I Schmitzler, A. Verseput en R. de Wolf.
oor
beetf
(Tall®
middagdiienst sprak hij to£he
gemeente over de oecumenische
werking. Van Timor trok hij
Minahassa, waar hij tesamen me
J. Brouwer die Synodale vergadering;
Minahassa, waar hij tezamen met c'
besprekingen voerde over de oecui
sche aaneensluiting.
Leiderdorp far'
Gemeenteraad enk
De Raad der gemeente Leiderd «n i
kwam gisteravond bijeen, hoofdzake
ter voorziening in de wethoudersvacatf™
de gunning van de onderhandse a
besteding van de verbetering van de
der Doesstraat. Na drie kwartier kor.-. p
de heren dan ook weer huiswaarts ke:
Inzake de weühoudersvacature bleel
heer Vermeulen (P.v.d.A.) bij zijn i
ning, reedS in 1946 naar voren gebrai
dat het dagelijks betsuur der gemee aar
zoveel mogelijk een afspiegeling behi g
te zijn van de samenstelling van de n et l
In 1940 hebben de samenwerkende P^egei
Chr. raadsfracties beide wethouderszei og
zich opgeëist. Dit was niet da a i
cratisch en daarom zou hij het niet j bv»
vinden, wanneer deze fracties nu er ten
vacature is, weer alles voor zich zoutogsl
opeisen. Is C
De heer De Haas (A.-R.) zeide g
geheimen te verklappen, indien hij teid
deelde, dat de Prot. Chr. raadsfractie
mening is, dat de grootste van de sa® P™
werkende fracties recht meent te hebt j®
wethouderszetel. Dat achtte
democratisch. De heer van Stralen (R
was het met de heer Vermeulen eenl
deelde mede dat de houding der K.l
daarnaar zou worden bepaald. e D
De heer Vermeulen merkte nog op,
de A.-R. fractie toch de lijstaanvoerJ J
als wethouder heeft. De heer de H
repicleerde, dat de heer Splinter t
altijd nog C.-H. was en dat de twee PljDe
Ohr. raadsfracties slechts federatief
menwerkten. Op de heer Snel (A- eye
werden 6 stemmen uitgebracht, op De
heer Gijzel (P.v.d.A.) 3 stemmen en sn
de heren 'Vermeulen en De Haas ellteor
stem, zodat de heer Snel is gekozen, e ki
Het voorstel tot ondehrandse aanbe telt
ding van de Van der Doesstraat aan ;ach
firma de wed. H. van Driel uit Kou 'eui
kerk aan den Rijn, voor de osm
ƒ20 6000 exclusief de benodigde mMn
rialen, ontlokte een discussie uit tusËn
de voorzitter en de heer Van Winkel
H.). De laatste was het n.l. opgeval e|f
dat niet alle in Leidedrop woonach
aannemers waren uitgenodigd. De v«
zitter weerlegde de bezwaren van de t
Van Winkel en na nog een opmerl
van de heer Snel werd het voorstel
aangenomen.
Ook het voorstel B. en W. blanco
diet te verlenen om de gemeentearch
tijdelijk hulp te verschaffen in velt
met de vele in uitvoering zijnde werl
werd na enige discussie aanvaard.
Op Woensdag 26 Mei a.s. hoop!
de bediening des woords voor te
ds L. Vroegindeweij, Ned. Herv.
kant (Ger. grondslag) te Waddings*iage
De dienst heeft plaats in lokaal
laan 12A.
