JHeuurr ^ritisrljr (üaurant Wist U DINSDAG 20 JANUART 1948 ABONNEMENTSPR1J ZEN t 0.30 per week; 1.30 per maand; 390 per kwartaal; bij betaling per kwitantie (verh met adm-kosten) ADVERTENTLEN o 15 per millimeter Bij contract belangrijke korting. TELEFOONNUMMERS; Directie en Redactie 20408. Administratie 22710. Acht en twintigste jaargang No. 7413 Christelijk-JSationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken U ohfblmrt myo bert in tetjijen-spDrt- BUR REDACTIE EN ADMIN 1STRAT li HOGEWOERD 103 Postrekening 58936. HOOFDREDACTEUR; Dr E DIEMiR CHEF REDACTIE: H W J ENS ERIN K DIRECTIE: F DIE MER Kan Djokja zijn ondertekening honoreren „Nou moeten we gaan uitkijken: de republiek gaat de wapenstilstand inschieten" Herhaalde malen hebben wij reeds uiting gegeven aan ons scepticisme met betrek king tot de gang van zaken in de verhouding tot de republiek. Interessant is, wat dc Indische correspondent van „De Maasbode", die dagelijks met de neus op het probleem zit en temidden van de Nederlandse soldaten zijn indrukken opdoet, aan zijn blad schrijft. Enkele gedeelten willen wO hieruit „Op Java en Sumatra luisterden wijd en zjjd duizenden Ned. soldaten naar de radiorede van legercommandant S. H. Spoor, waarbij ongetwijfeld het „herha- lings-element" in zijn rede. woorden zoals j „wederom en opnieuw", de meeste indruk maakte, evenals zijn beroep op disci- Kasimir - een waar schuwend voorbeeld WIJ NEDERLANDERS, hebben onze koloniale bezittingen met tact. ener gie en tot het welzijn der Oosterse bevolking, die uit zo heterogene bestand delen bestaat, goed bestuurd. Een voor beeld waren wij voor andere kolonise rende mogendheden. Daar zijn getuige- I nissen van. Maar met het begrip „kolo- l niaal" what's in a name trapt men I heden ten dage het „ontwaakte Oosten" op de nationalistisch gevoelige teentjes. Dus dient het etiket „koloniaal" vervan gen te worden door een ander, namelijk t Verklaarde uitzicht Na-oorlogse. psychologische omstan digheden rukten aan de verhouding tus sen moederland en koloniën (wij wagen het er op!) en de zelfstandigheidsdrang van een relatief kleine minderheid der inheemsen werd tot een obsessie. Mach tiger huitonlandse mogendheden dan wij hebben zich met ons Tobleem bemoeid, de Veiligheidsraad heeft het geanaly seerd, aan mootjes gesneden en een ver- jpolitiekte oplossing aan de hand gedaan De vraag is, of het „Indonesisch accoord" leen stap zal zijn. die óók in de toekomst het welzijn der Oosterse bevolking blijft (bevorderen Het Britse Imperium heeft een soortgelijke methodiek toegepast als Amerika. Ontvoogding, prijs geven van historisch gegroeide, politieke rechten met handha ving van de economische belangen en ivoorwat de verdediging betreft, het (streven naar een gemeenschappelijke strategie Sinds het einde, van de oorlog (geschiedde deze politieke loswikkeling in versneld tempo en het toegepaste pro cédé in Brits-Indië was een noodzakelijk geworden „geste". Veel genoegen heeft het ..Imperium" er tot nu toe niet van beleefd. Wij hebben Ihet reeds vroeger betoogd, dat opgelegde (regelingen, beslissingen per Veiligheids raad en „Ver. Naties" geen waarborgen 'bieden, dat het driftende. instinctieve lelement. veroorzaakt door ras- en ge loofsverschillen. beteugeld wordt. 1 Met de ondertekening van de clausules (van een „accoord." heeft de vulpen het zwaard nog niet verdrongen. Papier is jgeduldig, maar verhitte politieke gemoe deren blijven besprongen door ongeduld. De Britten lag het mandaat in Palestina ^waar op de maag en het Salomo's oor- peel der Ver. Naties, heeft de betrokken partijen. Joden en Arabieren, niet kun nen verzoenen. Birma werd voor de Britten geen succesnummer. Bekend is de politieke lijdensweg in Brits-Indië, het toegeven aan zelfstandigheidsdrang en autonomie .de onverkwikkelijke moei lijkheden bij de procedure, uitlopende pp de fprmering van het vrije Hindoe- ptan, thans aangeduid als „Indië" en het yrije Pakistan. Maar sinds de beslissing „op hoop van fegen" hebben de bevolkingen van Hin- jloestan en Pakistan elkaar terdege te pakken gehad. Ook in.het omstreden ge bied van Kasjmir vloog men elkaar in de j Men zal zich het geval kunnen herin heren. De puzzle was: moest Kasjmir aan Indië of aan Pakistan toebehoren? Gewa pende benden vielen Kasjmir binnen, forceerden de toestand met het doel de rechten voor Pakistan af te dwingen De legering van Kasjmir voelde zich echter meer tot „Indië" aangetrokken, wier hulp men dan ook inriep. Het had zus Df zo gescheeld, of het gekrakeel om Ilasjmir had opnieuw tot omvangrijker evechten tussen Hindoes en Moslems eleid. De Veiligheidsraad moet dit Oos- •rse varkentje nu wassen. Natuurlijk oopt men, dat beide partijen water un wijn zullen doen en een compromis tot stand komt. Indië wil. dat eerst de vrede in Kasjmir zal worden hersteld en daarna een referendum gehouden kan worden knder internationaal toezicht. Er zijn dan jlrie oplossingen mogelijk. Kasjmir blijft een deel van Indië of komt aan Pakistan. En als derde mogelijkheid: het wordt een Onafhankelijke staat. Maar met Oosterse vurigheid beschul- Jigen de twee partijen elkaar. De Hin- ioes koesteren het voornemen, om in een Rozijn provincies de Mohammedaanse be volking te vernietigen, aldus het verwijl tan Pakistan. De behandeling in de Vei- ttgheidsraad heeft weinig Kasjmir-wol Dpgeleverd. Een niets zeggende revolutie: Jeide regeringen dienen maatregelen te treffen tot verbetering van de situatie er poeten niets doen om de zaak nog be roerder te maken. Een interessante kant aan het geval vas het verzoek van Pakistan, om e internationale politiemacht" de orde Sasjmir te doen herstellen. De weri fent nog geen internationale veldwachter |U politieke geschillen, maar er begint behoefte aan te ontstaan. Bij de regeling fan de Griekse kwestie is dezelfde vraag prezen en het Palestijnse vraagstuk teeft blijkbaar ter handhaving va: )rde, het balletje van een internationale ibobby" opgeworpen. Naar verluidt, zouden leden van dc inilitaire stafcommissie der „Ver. Naties" ïeze mogelijkheid overwogen hebben. Nog een andere interessante bijzonder heid inzake het Kasjmir-probleem is. dat Gandhi zijn vasten, als passief strijdmid- Sel. ter verwezenlijking van de vrede tus- len Indië en Pakistan heeft beëindigd, kenende zijn doel bereikt te hebben. pline. Dit laatste was overigens nauwe lijks noodzakelijk, omdat overal disci pline heerst. Hoewen men er volkomen van overtuigd is, dat van Ned. zijde de bestandsbepalingen nauwkeurig nage leefd zullen worden, is het toch moeilijk te ontkennen, dat er een grote scepsis heerst in alle kringen, uitgezonderd uiteraard het „optimisme ex officio". Aangenomen, dat zelfs grote goodwill aanwezig is bij Djokja, is de vraag naar aanleiding van de treurige ervaringen in het verleden ougedaan wel gewettigd, of de papieren garanties werkelijk door de republiek kunnenn worden verwezenlijkt dit zelf moeten bewijzen. En verder: „De situatie op Java is de laatste we ken snel verslechterd door grotere onvei ligheid en grotere driestheid in optreden aan republikeinse zijde. Nederlandse mi litairen hebben republ. instructies onder schept, waarin wordt aangespoord tot vorming van „Wehrkreisen" ver achter de Ned. linies. Het „ervaringspessimisme", dat in som mige kringen heerst, werd door een ge wone soldaat tegenover mU als volgt weergegeven: „Nou moeten we gaan uit kijken. De republiek gaat de wapenstil stand inschieten." Daartegenover staat het optimisme van officiële zijde, al dan niet uit „hoofde van beroep" of uit „fair- heidsoverwegingen." zich uitend in spee ches op de „Renville", hoewel niemand verzuimde melding te maken van de ko menden moeilijkheden 'bij de uitwerking van de politieke basis." Het heersende sceptisisme blijkt sterk uit het volgende: „Er mag nu wel geëist worden, dat de Ned verliezen snel zullen afnemen en op het einde van deze maand het nulpunt zullen bereiken. Gewapend met een be hoorlijke dosis realiteitszin na de harde lessen uit het verleden, welke men des gewenst als „scepsis" kan betitelen, star ten we dus met een schone lei. We ver wachten daarbij, dat Djokja de eerstko mende tijd zeer actief zal blijken in het hanteren van het „chirurgenmes" ter ver wijdering van alle in de rep. samenleving voorkomende „tumor", hetgeen gepaard moet gaan met de besprekingen om te komen op tot een politieke basis. Het interessantste zal voorlopig de krachtenontwikkeling zijn in de boezem der republiek, welke mogelijk grote ver- issingen kan brengen Hoe weinig hoopgevend de jongste out- wikkeling in Bataviase kringen wordt ge acht, blijkt, wanneer „De Maasbode" schrijft: a manier, waarop Soekarno Zater dagavond aan zijn volk de nieuwe situatie bekend maakte, was duidend op de moeilijkheden alweer weinig hoopge vend vanwege de xaagheid en het bena drukken van: „ons doel is nog lang niet bereikt." Van nog minder begrip voor de nieuwe situatie getuigde de rep. ondertekening het verdrag met Egypte op Vrijdag, hoewel toen de wapenstilstandsvoorwaar den nog niet geaccepteerd waren. Indische gulden verdubbeld in waarde Na de ondertekening van de overeen komst der „Renville" is de Indische gul- in waarde verdubbeld op de zwarte markt. De Am, dollar daalde nl. va tot 9 gulden in koers. Ronde-tafel-conferentie pas op 27 Januari geopend Het „Hbld" meldt, dat de Rijksconfe- •ntie met de West pas 27 Jan. a.s. te Der Haag een aanvang zal nemen, zulks we gens het te laat komen der heren uit Curacao. Bij informatie bleek ons, dat dit bericht juist moet worden geacht, hoe wel het officiële besluit tot vaststelling de nieuwe datum nog niet is ge- VANDAAG STELLEN WIJ U VOOR: ÏFim Vliem, Oude Haven 7, Sassenheim Met de veel- besproken „Zuiderkruis' vertrok Wim op 11 Juni van het vorige jaar naar Palembang, waar hij als teur in een garage kwam. Na vier ir Eir was er één jarig hoezee! Cadeaux op Soestdyk. t is gisteren groot.feest geweest op het paleis Soestdijk, waar de verjaardag in Prinses Margriet werd gevierd. H- M. de Koningin kwam met een groot bruin pak onder de arm en de chauffeur droeg Haar nog een wit pak na. Er waren bloemen van de Baarnse buurtvereniging, een grote taart van het Margrietfonds, een chocolade schip vol suikeren Margrieten en het koopvaardy- cadeau, nl. een miniatuur kleerkast van a hoogte met een pop in uniform van zeekapitein en verder op miniatuur-han gertjes vier uniformjasjes in de rang van matroos tot kapitein met bijbehorende pet echte knopen, waarin de namen van de verschillende bootmaatschappijen. De zusjes hadden vrij van school en oor het paleishek stonden vele Baarnse Soestse kinderen, grote oranjestrikken op de borst en in het haar, die probeerden :e zien van alle heerlijkheden achter de blinkende glazen deuren. KOORWERK AAN DE KONINGIN OPGEDRAGEN. H. M. de Koningin heeft de Haagse com poniste Johan-na Bordewijk-Roepman toe stemming gegeven het op verzoek van het Kon. Ned Zangersverbond gecomponeerde werk voor mannenkoor t-g.v. van H. M.'s 50-jarig regeringsjubileum, aan Haar op PRINSES JULIANA NAAR AMSTER DAM. Prinses Juliana zal Zaterdag a.s. de ope ning van hét nieuwe Parkherstellingsoord het Blderdijkpark te Amsterdam bij- Benoeming prof. v. d. Brink officieel afgekomen Dr Huysmans ridder in de Orde van dc Ned. Leeuw. Thans is officieel medegedeeld, dat met ingang van 21 Januari bij K B is be noemd tot minister van Economische Za ken prof. dr J. R. M. van den Brink te Laren (N.H.) hoogleraar aan de R.K. Universiteit te Nijmegen en lid van de Eerste Kamer. De afgetreden minister van dit depar tement, dr G. W. M. Huysmans is be noemd tot ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. COMM. DER KONINGIN IN ZEELAND BEËDIGD. H, M. de Koningin heeft heden de ieuwe Commissaris der Koningin in Zee land, jhr mr A. F. C. de CasembrooL in het paleis op de Dam te Amsterdam h®- Kraaien in de aanval Het dak van de kerktoren te Neer kant (gem. Deurne) is beschadigd. Niet door storm, nikt door regen, niet door oorlogsgeweld, doch door de tal rijke aanvallen van grote Het haantje van de toren, heeft nu gezelschap gekregen van een dode kraai, die men daar als „vogelver schrikker" heeft neergehangen en die zijn plicht blijkbaar naar behoren ver vult. Want zijn levende collega's blij ven nu tenminste verre. Opzettelijk papiermachine vernield „Om zelf te kunnen utrusten". Enkele weken geleden werd in de pa pierfabriek van de gebr. Tielens te Meers-1 L.) een ijzeren schroefbout in een op volle toeren draaiende machine geworpen, waardoor een productieverlies van 12.000 kg papier werd geleden, terwijl een derde in het personeel enkele dagen werkloos De politie heeft thans de 18-j arbeider J. W. W. uit Meerssen aangehouden,-,die bekende de schroefbout opzettelijk tussen de machine te hebben geworpen „om eens lekker te kunnen uitrusten". De Justitie zal waarschijnlijk aan deze wens wel kunnen voldoen. Alhoewel het „sneeuwde", kon men gisteren al heel moeilijk van een witte wereld spreken. Met overschoenen en parapluies gewapend baanden de voet gangers zich een weg door natte tneeuwd en modder Congres van de Italiaanse Brits-Amerikaanse zone Rooms-Katholieken over het radio-vraagstuk Wat is een nationale omroep? Iets, dat allen, eensgezind omvat? In wezen kar dat niet. al kunnen op 31 Augustus do- miné, pastoor en rabbi samengaan! Maar het jaar heeft nog 364 dagen méér! En op die dagen kerken we niet bij elkaar! Aldus sprak de heer Paul de Waard, hoofd van de reportage-afdeling van de KR.O. te Hilversum. Voorts betoogde hij, dat de KR.O.-studio njet het eigen dom is van het K.R.O.-bestuur, maar van het Katholieke volksdeel in Nederland. Geen wonder dan ook, dat hij zich fel keerde tegen het bekende advies van de Radioraad. Het Episcopaat, de Kardinaal aan het hoofd, staat een autonome KR.O. voor, met een zendtijd beantwoordend aan het belang en de invloed van het Kath. volks deel, op federatieve grondslag met an dere omroepen samenwerkend. Met algemene stemmen nam de verga dering, die onder auspiciën van de afd. Hilversum van de KR.O. stond, een mo tie aan, waarin de wensen ter kennis van de Overheid worden gebracht. Franse franc met 40 pet gedevalueerd Transacties in dollars per vlottende Gemeld wordt, dat de Franse regering aan het bestuur van het Internationale Monetaire Fonds een nieuwe officiële wisselkoers van de franc zou hebben voorgesteld. Hierdoor is de verhouding van dollar tot franc gewijzigd van 1 op 119 in 1 op 250. Voor de transacties ln dollars of andere in deze muntsoort een vrije, vlottende koers gelden, welke van dag tot dag bepaald wordt. De aldus verkregen deviezen zouden alleen de import van goederen mogen worden gebruikt. Deze vrye koers zou ook gelden voor de toeristen, die over dollars of andere „hard-currency" valuta's schikken. Bevestiging van deze berichten konden nog niet verkregen worden. Door deze maatregel zou dus de Franse franc met 40 pet. gedevalueerd zijn. Socialistische Partij De communist Togliatti pleit voor eenheid Te Rome is gisteren het 26ste congres van de Italiaanse socialistische partij be gonnen, waaraan afgevaardigden uit Oostenrijk, België, Frankrijk, Neder- 1 a nd, Polen en Spaanse socialisten in ballingschap deelnemen. De eerste spreker was Togliatti, de lei der der Italiaanse communisten. Hij drong aan op de noodzakelijkheid van een fusie tussen communisten en socia listen, vooral in de komende algemene verkiezingen. Mollet, de secr.-gein. van de Franse socialisten, viel de commu nisten van zijn land aan, over hun „on derdrukkingspolitiek". De R.P.F. (partij van De Gaulle) brandmerkte hij als neo- fascistisch. „Onze socialisten rullen zich nooit met de communisten verenigen", zo besloot hij. Men was algemeen van mening dat bij het uiteengaan van het Congres zich een nieuwe groep van gematigde socialisten Ten slotte werd er nog critiek op het Plan-Marshall uitgeoefend. Banvloek voor de communisten? Uit Rome meldt A.P. dat de katholieke kerk in Italië wellicht haar zwaarste ge schut. de excommunicatie, tegen de com munistische partij zal richten. Hoge auto riteiten in het Vaticaan verklaren nJ. dat het niet uitgesloten is dat dit zal gebeurenaangezien het communisme een bedreiging voor de kerk ls. ZWANEN DWONGEN PILOOT TE LANDEN Gisteren geraakte een Deens passa giersvliegtuig in een vlucht wilde zwa nen. Het toestel werd zodanig bescha digd, dat de piloot het maar beter vond terug te keren en te landen op het vlieg veld bij Kopenhagen. Drie zwanen ble ven in de strijd. De passagiers moesten overstappen in een ander toestel. Die jeugd van tegenwoordig Een 13-jarige jongen uit Ohio (V S.) stapte Zaterdag met drie kameraadjes stilletjes in het vliegtuig van z'n vader zag kans twee uur lang in de wolken te blijven. Toen Jimmy weer behouden was geland, kreeg hij van vader een pak slaag. Dat was dan ook 't enige waar hij niets van snapte. weldra zelfstandig Geallieerd bureaupersoneel wordt door Duitsers vervangen Het Engelse en Amerikaanse bestuur in Duitsland hebben de bepalingen be kend gemaakt van een handvest voor de ontwikkeling tot een zelfstandige en eco nomische een heid van 't z.g. „Bizonie", dat dan niet langer gesteund behoeft te worden door Amerika en Engeland. Het Engels-Amerikaanse bureau voor irr export en het gemeenschappelijke devie- zenbureau worden een eenheid met vol ledige bevoegdheid, waarvan de Ameri kaanse bankier William Logan directeur- generaal wordt. De taak van het bureau zal zo spoedig mogelijk door Duits per soneel ontvangen worden, dat eerst een opleiding zal ontvangen. Politie schoot bij vergissing een Italiaans generaal neer Tengevolge van een misverstand is d« Italiaanse luchtmacht-generaal, Ernesto Coup, in zijn woning door een recher cheur doodgeschoten! Dc politie kreeg de indruk dat de' generaal thuis gelegen heid tot hazardspel gaf. Bij een inval scheen de generaal met een revolver. De mannen, die hem gewapend zagen, schrokken. Een hunner, een rechercheur, loste een schot, met het noodlottige ge volg. Bodemonderzoek van het Kanaal in verband met tunnelplannen Zoals we gisteren al in een deel onzer edities meldden worden er besprekingen gehouden tussen Britse en Frahse auto riteiten inzake een tunnelverbinding tus sen hun landen. Drie Britse geleerden maken zich thans gereed, aldus A.F.P.. om met een onderzeeboot de bodem van het Engelse Kanaal te onderzoeken, met het oog op een eventueel te bouwen tun nel. Het onderzoek zal ongeveer 5 weken duren. Tevens hopen de geleerden het bewijs te kunnen leveren dat Engeland vroeger deel uitmaakte van het Europese vasteland. De op 20 Mei 1946 door de Belgische regering ingevoerde verlaging der spoor wegtarieven met 10 pet. is ingaande heden weer opgeheven moeten worden. den werd hij overgeplaatst naar Tand- jong-Enim. Van daar gaat hij thans per jeep de pelotons langs, om te zien of er wagens ie repareren vallen. Ook wordt de jeep wel op de trein gezet en zo maakt Wim hele mooie reizen en ziet hij veel Het meeste vermaak heeft hij in de vrij rondspringende apen. „Ik kan niet beschrijven hoe mooi het hier is", schrijft hij. Met St. Nicolaas was Wim Zwarte Piet, met zyn jeep bracht hij de jongens op eenzame posten hun pakket ten. Hij heeft het best naar zijn zin, maar zal toch blij zijn, als hij weer Sas- senheimse grond onder zijn voeten heeft. DAT op voorstel van de directeur van hotel „Wittebrug" te Den Haag, J. G. Meyer, honderd leden van de Interna tional Hotel Association op 27 en 28 April te Den Haag bijeenkomen en op 29 April een excursie door Nederland maken. DAT te Halsteren (N.B.) de 14-j. P. J. v. A. is gearresteerd wegens diefstallen uit offerblokken voor het Kath. Thuis front. DAT de R'damse douane in 1947 op binnenkomende schepen ruim drie mil- lioen sigaretten in beslag nam. DAT bij het schoonmaken van een kleed met gasoline de keuken van wacht meester H. te Vaals door een explosie werd vernield en de vrouw met zware brandwonden in het ziekenhuis te Heer len werd opgenomen. DAT enkele filmverenigingen aan mm. Witteman hebben verzocht een speciale commissie in het leven te roepen films te keuren op haar culturele en rele waarde. DAT de leger- en vlootaalmoezenlers sinds 1 Jan. weer het priesterboord ei collaar dragen in plaats van khakiover- hemd en stropdas. DAT in de R.K. Kerk te Goirle schilderij, voorstellende de onthoofding van Joh. de Doper hangt, hetwelk eerst thans wordt toegeschreven aan Rubens. DAT de E.V.C. het bouwconflict t« A'dam slechts wil beëindigen tegen eer basis-uurloon van f 1.25 en het huidige contractloon f 0.90 bedraagt. DAT in verband met de verkeersactie inspecteur K. J Muller uit R'dam mor genavond om 8.05 via Hilversum II een lezing zal houden. DAT in Baarle-Nassau thans voor het eerst vermakelijkheidsbelasting (max. 20 pet.) en straatbelasting worden gehe- DAT te Baarle-Nassau met razende vaart een auto voorbij douane en politie naar België is gereden en dit ver delijk weer een gepantserde smokkelauto is geweest. DAT twee personen uit Maastricht aldaar zijn ingesloten wegens een zeden- delict met minderjarigen. DAT het Rijk de Gooise landgoederen ,Oud-Bussum" en de „Bank", die ong. 40 ha. van het Bos van Bredius beslaan, heeft aangekocht teneinde verkaveling te voorkomen. DAT te Den Bosch, Grevelduin, en Ca- pelle vier veesmokkelaars zijn gearres teerd, die koeien op de Bossche veemarkt stalen en dan naar België vervoerden. DAT wegens reorganisatie C. G. C. v. Stolk eervol is ontslagen als directeur- generaal voor zeehaven- en Rijnvaartza- =n gelijktijdig is benoemd tot raads adviseur bij het dep. van Verkeer. DAT de prov. bureaux van de Weder opbouw en Volkshuisvesting te Den Bosch zijn gecombineerd en thans onder leiding staan van ir. G. J. P. M. Belsius. DAT W. A. H. Jansge en G. T. Peere boom zijn benoemd tot wnd. hoofd van de plaatselijke bureaux voor de weder opbouw resp. te Nijmegen en Venlo. DAT de bekende Chr. onderwijsinstel ling „Groen van Prinsterer" te Hilver- op 24 Jan. a. s. 40 jaar bestaat omstreeks 1 Mei a. s. de oud-leerlingen een réunie houden. DAT het R'damse B. G. gisteren de 34-j. vlasbewerker J. J. Bouwmeester, bijge naamd „Rooie Jan", die in het tratiekamp te Höésum enkele medegevan genen had doodgeslagen, tot 20 jaar a.) veroordeelde. DAT het echtpaar Welters-v. Beilo te Opstal-Aarle Rixtel op 7 Febr. 60 jaar 's getrouwd. DAT wegens de vele verkeersongeluk ken. de KNAC bestuurders aanraadt de portieren voorzichtig te openen, sers om langzaam en op voldoende af stand stilstaande auto's te passeren. DAT de pluimveehouders in Zuid-Hol land tot 30 Jan. a. s. bij de plaatselijke bureauhouders aanvraagformulieren kuikens kunnen krijgen. DAT de tol bij Gouda en die bij Reeu- wijk in de weg GoudaBodegraven gen om 11 uur worden opgeheven. DAT het A'damse B.G. levenslang eiste tegen de Larense autohandelaar N. J. Ros wegens verraad en beroving van enkele tonnen van Joden. DAT het enige dagen geleden bij Delf zijl vastgelopen Poolse s.s. „Wisla gesleept en geen schade heelt opgelopen. DAT burg. d'Ailly gisteren de demobi- lisatieraad Amsterdam installeerde welke optreedt als plaatselijk comité van de Nat: Demobilisatieraad. DAT aan de Tweede Kamer vertrou welijk een juridisch rapport is overge legd inzake het kortgeleden plaats ge- hebbende Surinaamse oproer- Sanches. DAT ir. A. J. Ophof ir. Zegers opvolgt als secretaris van de landbouw-organisa- toegepast natuurwetenschappe lijk onderzoek en van de landbouwnijver- heidsorganisatie TNO. DAT de „Bienville" gisteren met 1000 ton „Care"-kolen uit Amerika te R'dam arriveerde. DAT de Hilversumse C.C.D. met be hulp van stengun en lichtkogels een complot clandestiene slachters in een af gelegen boerderij heeft overvallen. DAT vorig jaar 5000 Ned. trekpaarden naar Frankrijk en enkele duizenden Spanje werden uitgevoerd. DAT de in Leiden geboren dirigent Paul van Kempen, die deze winter we derom grote successen boekte in Italië, vandaag naar Spanje is vertrokken om gedurende drie weken daar op te treden. DAT van de 330.000 bij de Raden van Arbeid op 1 Jan. j.l. binnengekomen aan vragen om uitkering ingevolge de Nood wet Ouderdomsvoorziening, een tiende gedeelte werd afgewezen. DAT het Rode Kruis een gemotori seerde hulpcolonne voor rampen gereed houdt, bestaande uit 15 auto"s en zestig verplegenden. DAT de Regering sluiting der Rijks kantoren op Zaterdagochtend en daarmee dus het z.g. „Engelse Weekeinde" afwijst. DAT 600 firma's' wegens gebrek aan standruimte van deelneming aan de Utr. Jubileum Jaarbeurs moeten afzien. DAT de op 23 Oct. J.l. gepleegde roof overval bij een aannemersfirma te Heer len tot klaarheid is gebracht en de vijf daders zijn gearresteerd. DAT de 29-j. N. Frickls uit Brunssum in de Staatsmijn Emma tussen twee ko lenwagens is doodgedrukt en hij vrouw en een kind achterlaat. DAT te Heerlen bij een botsing tussen een tram en een babyford de 29-j. chauf feur J. H. D. uit Heerlen werd gedood en 3 personen zwaar werden gewond. DAT dr. A. Treep, thesaurier-generaal jn het dep. van Financiën, momenteel i de Ver. Staten besprekingen voert. DAT voor het A'damse B.G. tegen de leider van het beruchte Bussumse „spit- bureau" P. Hoek. 15 jaar werd geëist. DAT het echtpaar J. Swinkels-Verstap- en te Lieshout op 7 Feb. a.s. 60 jaar is getrouwd. DAT tijdelijk zijn ingesteld een com- issie inzake waterverontreiniging en een Rijksinstituut voor zuivering van afval- DAT de St.Crt. van gisteren o.m. loonregeling voor de kleinmetaalnijver- heid bevat DAT het kerkdorp Neerkant (gemeente Deurne) momenteel met Poolse arbeids krachten weer wordt opgebouwd. DAT het Groningse B.G. de voorm. di recteur van de „Rhumpunex"-fabriek, G. Wilbrink, wegens verraad tot 8 jaar ver oordeelde. DAT te Zelhem van 7 t/m. 10 Juli a.s. een landbouw- en middenstandstentoon stelling „Lamito" wordt gehouden. DAT in de distributiefraude te Harlin- gen, waarbij, zoals wij reeds meldden. 100.000 levensmiddelenrantsoenen, gehouden" uit de handel met buitenlandse schepen, in de zwarte handel verdwenen, reeds 30 arrestaties zijn verricht en soms per week voor f 5000 werd verhandeld. DAT de 71-J. A. Verhoef uit de Da Costastraat te Rotterdam door een auto is doodgereden. DAT 60 jaar oud te Rotterdam is i leden B. Tans.directeur van de Scheeps bouw- en Transportmij. N.V. B. Tans Zn. DAT het dep. van Soc. Zaken aan Gezondheidsraad heeft opgedragen na gaan ln hoeverre de beweringen van A'damse arts dr. J. Samuels juist zijn. als zou hij een niet-operatieve methode voor genezing van kanker hebben gevon- DAT een deel van de lading rubber copra door een brand, die 22 uur woedde in het ruim van het Ned. schip „Brede- rode" (7300 ton) voor de rede \an nang (Malakka) werd vernield en bootsman met brandwonden in een kenhuis is opgenomen. DAT jhr H. C. F. C. von Heyden 25 Jan. 25 J. burgemeester van Rosmalen is. Nationalisatie van de Ned. Bank? (Door mr. J. A. de Wilde, oud-minister van Financiën) In de loop van deze week zal de Twee de Kamer beraadslagen over twee wets ontwerpen betreffende de Nederlands» Bank. het ene strekkend tot naasting van de aandelen, het andere tot vernieuwing van het Statuut dier instelling. Op 27 Juni 1945 heeft minister Scher- merhorn in zijn voor de radio gehouden program-rede reeds de nationalisering aangekondigd - Het ministerie-Beel heeft dat denkbeeld overgenomen. Blijkbaar stond de Partij van de Arbeid er op. dat dit stukje „socialisatie" zou worden bin nengehaald. Trouwens, de minister van Financiën, de heer Lieftinck ging van het kabinet-Schermerhorn over in dat van Beel. Wie kennis neemt van de stukken, leest tot zijn verwondering, dat zich tot heden toe geen moeilijkheden met de Ned. Bank hebben voorgedaan. De ver houding van haar Directie tot de Rege ring was steeds goed. Een dwingend mo de Bank van haar beperkte zelf standigheid te beroven, is er derhalve niet. Hier wordt weer een offer gebracht de theorie en aan het bedenkelijk streven om de leiding van het economisch leven rechtstreeks onder de overheid te brengen. wel merkwaardig, dat ook de Belgische Regering plannen heeft gehad om de circulatiebank te nationaliseren, maar dat zij toch bij nadere overweging daarvan heeft afgezien. Onze Zuidelijke buren zijn soms practischer dan wij. Het is eigenlijk overbodig de grote be tekenis te schetsen, die van haar oprich ting bij Besluit van de Souvereine Vorst in 1814 af, de Nederlandse Bank voor het credietwezen en voor de geldcirculatie in ons land gehad heeft De uitdrukking: zo secuur als de Bank, slaat op de Neder landse Bank. Hoogst bekwame en des kundige mannen hebben als President aan het hoofd van deze instelling gestaan. We noemen alleen maar de namen van Mees. Pierson, Van den Berg. Vissering en Trip. Een zelfstandige, van de Regering on afhankelijke positie heeft de Nederlandse Bank nooit gehad. Vóór de tweede we reldoorlog, in 1937, werd haar werkkring en positie opnieuw geregeld bij de z.g. Bankwet. Deze wet stelt regels, die be ogen haar betrekking tot de Regering te omschrijven en voorts om zoveel mo gelijk de soliditeit van de Bank te waar borgen En terecht. Want deze Bank heeft bij uitsluiting het recht om bankbiljetten in circulatie te brengen en bovendien is zij centrale bank voor heel ons crediet wezen. Eerste vereiste is dus: soliditeit. En daarom schrijft de wet haar voor, dat zij alleen op solide manier wissels en schuldbrieven mag disconteren, wis sels en schatkistpapier mag kopen en verkopen, effecten en andere waardepa pieren mag belenen, handelen mag in edele metalen, enz. Credieten geven in blanco, dat is dus zonder voldoende on derpand. mag zy niet. Tegenover haar exclusief recht (oc trooi) om bankbiljetten uit te geven bepaalde verplichtingen tegenover de Staat. Zo moet zij zich kosteloos be lasten met de bewaring der Algemene Rijkskas en is zij desgewenst verplicht tot het renteloos verstrekken van voor schotten aan de Staat tot een bedrag van n hoogste 15 millioen gulden. De president en de secretaris worden door de Kroon benoemd, de directeuren door de aandeelhouders. Naast de directie commissie van advies, bestaan de uit vijf personen. Voorts is er nog een Koninklijke Commissaris, die van Rege ringswege toezicht uitoefent. Volgens de Bankwet heeft de Staat een groot aandeel i de winst, die de Bank maakt. De voornaaste persoon in deze organi satie is de President. Al wordt hij door de Kroon benoemd, toch is hij geen amb tenaar of regeringspersoon. Als vrij en zelfstandig man, natuurlijk binnen de perken der wet, spreekt hij en overlegt iet de Minister van Financiën, die lette daar wèl op niet zijn chef aar met wie hy uit hoofde van zijn gewichtige functie in voortdurend con tact staat. De opeenvolgende presidenten hebben zoals de geschiedenis leert altijd beseft, dat zy niet alleen met de be langen van de Bank maar evenzeer met die van de Nederlandse Staat te rekenen hadden. In hun bekende jaarverslagen spraken zy zich met grote kennis van zaken en met gepaste vrijmoedigheid uit, niet alleen over de toestand van handel bedrijf, maar ook over de financiële economische toestand en het financieel beleid. Het spreekt van zelf. dat de Duitsers, «n zij ons land bezet hadden, met deze vrij zelfstandige positie van de Ned. Bank geen genoegen namen. Zij maakten haar al heel spoedig geheel afhankelijk van de Rijkscommissaris Seyss Inquart. Na tuurlijk dacht een uitnemende vaderlan der als mr Trip er niet aan om een vol komen afhankelijke positie in te nemen. Hij vroeg en verkreeg zijn ontslag en de landverrader Rost van Tonningen kwam in zijn plaats Deze was een meer dan gewillig werktuig, een enthousiaste satel liet in de handen van de bezettende macht. Hij heeft van zijn positie schan- Nauweltjka waren de Duitsers vertrok ken. of mr Trip kwam weer aan het hoofd van de Bank te staan. Maar heel lang heeft dat niet meer ge duurd. In hoeverre zijn aftreden een gevolg was van zijn physische toestand of van de boze voornemens van minister Lief tinck ten opzichte van de Bank zullen we maar niet onderzoeken. Het staat in elk geval wel vast, dat mr Trip van na tionalisatie niets hebben moest. Tijdelijk rustig weer Het KN M I. te De Bilt verwacht tot morgenavond: Plaatselijk nevel of mist, overigens zwaar bewolkt met opklaringen. Op de meeste plaatsen morgen droog weer met aanvankelijk weinig wind. doch later weer wat toenemend uit Zuidelijke rich tingen Ongeveer dezelfde emperatuur als vandaag ZON EN MAAN. Woensdag 21 Januari. Zon op ö.o7 en onder 17.06. Maan op 12.25 en onder 3-26, Maandag 26 Januari V.M.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1948 | | pagina 1