JHeuurr ^ritisrljr (üaurant
Wist U
DINSDAG 20 JANUART 1948
ABONNEMENTSPR1J ZEN
t 0.30 per week; 1.30 per maand;
390 per kwartaal; bij betaling per
kwitantie (verh met adm-kosten)
ADVERTENTLEN o 15 per millimeter
Bij contract belangrijke korting.
TELEFOONNUMMERS;
Directie en Redactie 20408.
Administratie 22710.
Acht en twintigste jaargang No. 7413
Christelijk-JSationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
U ohfblmrt
myo bert in tetjijen-spDrt-
BUR REDACTIE EN ADMIN 1STRAT li
HOGEWOERD 103
Postrekening 58936.
HOOFDREDACTEUR; Dr E DIEMiR
CHEF REDACTIE: H W J ENS ERIN K
DIRECTIE: F DIE MER
Kan Djokja zijn ondertekening
honoreren
„Nou moeten we gaan uitkijken: de republiek gaat
de wapenstilstand inschieten"
Herhaalde malen hebben wij reeds uiting gegeven aan ons scepticisme met betrek
king tot de gang van zaken in de verhouding tot de republiek. Interessant is, wat
dc Indische correspondent van „De Maasbode", die dagelijks met de neus op het
probleem zit en temidden van de Nederlandse soldaten zijn indrukken opdoet, aan
zijn blad schrijft. Enkele gedeelten willen wO hieruit
„Op Java en Sumatra luisterden wijd
en zjjd duizenden Ned. soldaten naar de
radiorede van legercommandant S. H.
Spoor, waarbij ongetwijfeld het „herha-
lings-element" in zijn rede. woorden zoals
j „wederom en opnieuw", de meeste indruk
maakte, evenals zijn beroep op disci-
Kasimir - een waar
schuwend voorbeeld
WIJ NEDERLANDERS, hebben onze
koloniale bezittingen met tact. ener
gie en tot het welzijn der Oosterse
bevolking, die uit zo heterogene bestand
delen bestaat, goed bestuurd. Een voor
beeld waren wij voor andere kolonise
rende mogendheden. Daar zijn getuige-
I nissen van. Maar met het begrip „kolo-
l niaal" what's in a name trapt men
I heden ten dage het „ontwaakte Oosten"
op de nationalistisch gevoelige teentjes.
Dus dient het etiket „koloniaal" vervan
gen te worden door een ander, namelijk
t Verklaarde
uitzicht
Na-oorlogse. psychologische omstan
digheden rukten aan de verhouding tus
sen moederland en koloniën (wij wagen
het er op!) en de zelfstandigheidsdrang
van een relatief kleine minderheid der
inheemsen werd tot een obsessie. Mach
tiger huitonlandse mogendheden dan wij
hebben zich met ons
Tobleem bemoeid,
de Veiligheidsraad
heeft het geanaly
seerd, aan mootjes
gesneden en een ver-
jpolitiekte oplossing aan de hand gedaan
De vraag is, of het „Indonesisch accoord"
leen stap zal zijn. die óók in de toekomst
het welzijn der Oosterse bevolking blijft
(bevorderen Het Britse Imperium heeft
een soortgelijke methodiek toegepast als
Amerika.
Ontvoogding, prijs geven van historisch
gegroeide, politieke rechten met handha
ving van de economische belangen en
ivoorwat de verdediging betreft, het
(streven naar een gemeenschappelijke
strategie Sinds het einde, van de oorlog
(geschiedde deze politieke loswikkeling
in versneld tempo en het toegepaste pro
cédé in Brits-Indië was een noodzakelijk
geworden „geste".
Veel genoegen heeft het ..Imperium" er
tot nu toe niet van beleefd. Wij hebben
Ihet reeds vroeger betoogd, dat opgelegde
(regelingen, beslissingen per Veiligheids
raad en „Ver. Naties" geen waarborgen
'bieden, dat het driftende. instinctieve
lelement. veroorzaakt door ras- en ge
loofsverschillen. beteugeld wordt.
1 Met de ondertekening van de clausules
(van een „accoord." heeft de vulpen het
zwaard nog niet verdrongen. Papier is
jgeduldig, maar verhitte politieke gemoe
deren blijven besprongen door ongeduld.
De Britten lag het mandaat in Palestina
^waar op de maag en het Salomo's oor-
peel der Ver. Naties, heeft de betrokken
partijen. Joden en Arabieren, niet kun
nen verzoenen. Birma werd voor de
Britten geen succesnummer. Bekend is
de politieke lijdensweg in Brits-Indië, het
toegeven aan zelfstandigheidsdrang en
autonomie .de onverkwikkelijke moei
lijkheden bij de procedure, uitlopende
pp de fprmering van het vrije Hindoe-
ptan, thans aangeduid als „Indië" en het
yrije Pakistan.
Maar sinds de beslissing „op hoop van
fegen" hebben de bevolkingen van Hin-
jloestan en Pakistan elkaar terdege te
pakken gehad. Ook in.het omstreden ge
bied van Kasjmir vloog men elkaar in de
j Men zal zich het geval kunnen herin
heren. De puzzle was: moest Kasjmir aan
Indië of aan Pakistan toebehoren? Gewa
pende benden vielen Kasjmir binnen,
forceerden de toestand met het doel de
rechten voor Pakistan af te dwingen De
legering van Kasjmir voelde zich echter
meer tot „Indië" aangetrokken, wier
hulp men dan ook inriep. Het had zus
Df zo gescheeld, of het gekrakeel om
Ilasjmir had opnieuw tot omvangrijker
evechten tussen Hindoes en Moslems
eleid. De Veiligheidsraad moet dit Oos-
•rse varkentje nu wassen. Natuurlijk
oopt men, dat beide partijen water
un wijn zullen doen en een compromis
tot stand komt.
Indië wil. dat eerst de vrede in
Kasjmir zal worden hersteld en daarna
een referendum gehouden kan worden
knder internationaal toezicht. Er zijn dan
jlrie oplossingen mogelijk. Kasjmir blijft
een deel van Indië of komt aan Pakistan.
En als derde mogelijkheid: het wordt een
Onafhankelijke staat.
Maar met Oosterse vurigheid beschul-
Jigen de twee partijen elkaar. De Hin-
ioes koesteren het voornemen, om in een
Rozijn provincies de Mohammedaanse be
volking te vernietigen, aldus het verwijl
tan Pakistan. De behandeling in de Vei-
ttgheidsraad heeft weinig Kasjmir-wol
Dpgeleverd. Een niets zeggende revolutie:
Jeide regeringen dienen maatregelen te
treffen tot verbetering van de situatie er
poeten niets doen om de zaak nog be
roerder te maken.
Een interessante kant aan het geval
vas het verzoek van Pakistan, om e
internationale politiemacht" de orde
Sasjmir te doen herstellen. De weri
fent nog geen internationale veldwachter
|U politieke geschillen, maar er begint
behoefte aan te ontstaan. Bij de regeling
fan de Griekse kwestie is dezelfde vraag
prezen en het Palestijnse vraagstuk
teeft blijkbaar ter handhaving va:
)rde, het balletje van een internationale
ibobby" opgeworpen.
Naar verluidt, zouden leden van dc
inilitaire stafcommissie der „Ver. Naties"
ïeze mogelijkheid overwogen hebben.
Nog een andere interessante bijzonder
heid inzake het Kasjmir-probleem is. dat
Gandhi zijn vasten, als passief strijdmid-
Sel. ter verwezenlijking van de vrede tus-
len Indië en Pakistan heeft beëindigd,
kenende zijn doel bereikt te hebben.
pline. Dit laatste was overigens nauwe
lijks noodzakelijk, omdat overal disci
pline heerst. Hoewen men er volkomen
van overtuigd is, dat van Ned. zijde de
bestandsbepalingen nauwkeurig nage
leefd zullen worden, is het toch moeilijk
te ontkennen, dat er een grote scepsis
heerst in alle kringen, uitgezonderd
uiteraard het „optimisme ex officio".
Aangenomen, dat zelfs grote goodwill
aanwezig is bij Djokja, is de vraag naar
aanleiding van de treurige ervaringen in
het verleden ougedaan wel gewettigd, of
de papieren garanties werkelijk door de
republiek kunnenn worden verwezenlijkt
dit zelf moeten bewijzen.
En verder:
„De situatie op Java is de laatste we
ken snel verslechterd door grotere onvei
ligheid en grotere driestheid in optreden
aan republikeinse zijde. Nederlandse mi
litairen hebben republ. instructies onder
schept, waarin wordt aangespoord tot
vorming van „Wehrkreisen" ver achter
de Ned. linies.
Het „ervaringspessimisme", dat in som
mige kringen heerst, werd door een ge
wone soldaat tegenover mU als volgt
weergegeven: „Nou moeten we gaan uit
kijken. De republiek gaat de wapenstil
stand inschieten." Daartegenover staat
het optimisme van officiële zijde, al dan
niet uit „hoofde van beroep" of uit „fair-
heidsoverwegingen." zich uitend in spee
ches op de „Renville", hoewel niemand
verzuimde melding te maken van de ko
menden moeilijkheden 'bij de uitwerking
van de politieke basis."
Het heersende sceptisisme blijkt sterk
uit het volgende:
„Er mag nu wel geëist worden, dat de
Ned verliezen snel zullen afnemen en op
het einde van deze maand het nulpunt
zullen bereiken. Gewapend met een be
hoorlijke dosis realiteitszin na de harde
lessen uit het verleden, welke men des
gewenst als „scepsis" kan betitelen, star
ten we dus met een schone lei. We ver
wachten daarbij, dat Djokja de eerstko
mende tijd zeer actief zal blijken in het
hanteren van het „chirurgenmes" ter ver
wijdering van alle in de rep. samenleving
voorkomende „tumor", hetgeen gepaard
moet gaan met de besprekingen om te
komen op tot een politieke basis.
Het interessantste zal voorlopig de
krachtenontwikkeling zijn in de boezem
der republiek, welke mogelijk grote ver-
issingen kan brengen
Hoe weinig hoopgevend de jongste out-
wikkeling in Bataviase kringen wordt ge
acht, blijkt, wanneer „De Maasbode"
schrijft:
a manier, waarop Soekarno Zater
dagavond aan zijn volk de nieuwe situatie
bekend maakte, was duidend op de
moeilijkheden alweer weinig hoopge
vend vanwege de xaagheid en het bena
drukken van: „ons doel is nog lang niet
bereikt."
Van nog minder begrip voor de nieuwe
situatie getuigde de rep. ondertekening
het verdrag met Egypte op Vrijdag,
hoewel toen de wapenstilstandsvoorwaar
den nog niet geaccepteerd waren.
Indische gulden verdubbeld
in waarde
Na de ondertekening van de overeen
komst der „Renville" is de Indische gul-
in waarde verdubbeld op de zwarte
markt. De Am, dollar daalde nl. va
tot 9 gulden in koers.
Ronde-tafel-conferentie pas op 27
Januari geopend
Het „Hbld" meldt, dat de Rijksconfe-
•ntie met de West pas 27 Jan. a.s. te Der
Haag een aanvang zal nemen, zulks we
gens het te laat komen der heren uit
Curacao. Bij informatie bleek ons, dat dit
bericht juist moet worden geacht, hoe
wel het officiële besluit tot vaststelling
de nieuwe datum nog niet is ge-
VANDAAG STELLEN
WIJ U VOOR:
ÏFim Vliem, Oude
Haven 7, Sassenheim
Met de veel- besproken „Zuiderkruis'
vertrok Wim op 11 Juni van het vorige
jaar naar Palembang, waar hij als
teur in een garage kwam. Na vier ir
Eir was er één jarig hoezee!
Cadeaux op Soestdyk.
t is gisteren groot.feest geweest op
het paleis Soestdijk, waar de verjaardag
in Prinses Margriet werd gevierd.
H- M. de Koningin kwam met een groot
bruin pak onder de arm en de chauffeur
droeg Haar nog een wit pak na.
Er waren bloemen van de Baarnse
buurtvereniging, een grote taart van het
Margrietfonds, een chocolade schip vol
suikeren Margrieten en het koopvaardy-
cadeau, nl. een miniatuur kleerkast van
a hoogte met een pop in uniform van
zeekapitein en verder op miniatuur-han
gertjes vier uniformjasjes in de rang van
matroos tot kapitein met bijbehorende pet
echte knopen, waarin de namen van
de verschillende bootmaatschappijen.
De zusjes hadden vrij van school en
oor het paleishek stonden vele Baarnse
Soestse kinderen, grote oranjestrikken
op de borst en in het haar, die probeerden
:e zien van alle heerlijkheden achter
de blinkende glazen deuren.
KOORWERK AAN DE KONINGIN
OPGEDRAGEN.
H. M. de Koningin heeft de Haagse com
poniste Johan-na Bordewijk-Roepman toe
stemming gegeven het op verzoek van het
Kon. Ned Zangersverbond gecomponeerde
werk voor mannenkoor t-g.v. van H. M.'s
50-jarig regeringsjubileum, aan Haar op
PRINSES JULIANA NAAR AMSTER
DAM.
Prinses Juliana zal Zaterdag a.s. de ope
ning van hét nieuwe Parkherstellingsoord
het Blderdijkpark te Amsterdam bij-
Benoeming prof. v. d. Brink
officieel afgekomen
Dr Huysmans ridder in de Orde van dc
Ned. Leeuw.
Thans is officieel medegedeeld, dat met
ingang van 21 Januari bij K B is be
noemd tot minister van Economische Za
ken prof. dr J. R. M. van den Brink te
Laren (N.H.) hoogleraar aan de R.K.
Universiteit te Nijmegen en lid van de
Eerste Kamer.
De afgetreden minister van dit depar
tement, dr G. W. M. Huysmans is be
noemd tot ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw.
COMM. DER KONINGIN IN ZEELAND
BEËDIGD.
H, M. de Koningin heeft heden de
ieuwe Commissaris der Koningin in Zee
land, jhr mr A. F. C. de CasembrooL in
het paleis op de Dam te Amsterdam h®-
Kraaien in de aanval
Het dak van de kerktoren te Neer
kant (gem. Deurne) is beschadigd.
Niet door storm, nikt door regen, niet
door oorlogsgeweld, doch door de tal
rijke aanvallen van grote
Het haantje van de toren, heeft nu
gezelschap gekregen van een dode
kraai, die men daar als „vogelver
schrikker" heeft neergehangen en die
zijn plicht blijkbaar naar behoren ver
vult. Want zijn levende collega's blij
ven nu tenminste verre.
Opzettelijk papiermachine
vernield
„Om zelf te kunnen utrusten".
Enkele weken geleden werd in de pa
pierfabriek van de gebr. Tielens te Meers-1
L.) een ijzeren schroefbout in een op
volle toeren draaiende machine geworpen,
waardoor een productieverlies van 12.000
kg papier werd geleden, terwijl een derde
in het personeel enkele dagen werkloos
De politie heeft thans de 18-j arbeider
J. W. W. uit Meerssen aangehouden,-,die
bekende de schroefbout opzettelijk tussen
de machine te hebben geworpen „om eens
lekker te kunnen uitrusten".
De Justitie zal waarschijnlijk aan deze
wens wel kunnen voldoen.
Alhoewel het „sneeuwde", kon men
gisteren al heel moeilijk van een witte
wereld spreken. Met overschoenen en
parapluies gewapend baanden de voet
gangers zich een weg door natte
tneeuwd en modder
Congres van de Italiaanse Brits-Amerikaanse zone
Rooms-Katholieken over het
radio-vraagstuk
Wat is een nationale omroep? Iets, dat
allen, eensgezind omvat? In wezen kar
dat niet. al kunnen op 31 Augustus do-
miné, pastoor en rabbi samengaan! Maar
het jaar heeft nog 364 dagen méér! En
op die dagen kerken we niet bij elkaar!
Aldus sprak de heer Paul de Waard,
hoofd van de reportage-afdeling van de
KR.O. te Hilversum. Voorts betoogde
hij, dat de KR.O.-studio njet het eigen
dom is van het K.R.O.-bestuur, maar van
het Katholieke volksdeel in Nederland.
Geen wonder dan ook, dat hij zich fel
keerde tegen het bekende advies van de
Radioraad.
Het Episcopaat, de Kardinaal aan het
hoofd, staat een autonome KR.O. voor,
met een zendtijd beantwoordend aan het
belang en de invloed van het Kath. volks
deel, op federatieve grondslag met an
dere omroepen samenwerkend.
Met algemene stemmen nam de verga
dering, die onder auspiciën van de afd.
Hilversum van de KR.O. stond, een mo
tie aan, waarin de wensen ter kennis
van de Overheid worden gebracht.
Franse franc met 40 pet
gedevalueerd
Transacties in dollars per vlottende
Gemeld wordt, dat de Franse regering
aan het bestuur van het Internationale
Monetaire Fonds een nieuwe officiële
wisselkoers van de franc zou hebben
voorgesteld. Hierdoor is de verhouding
van dollar tot franc gewijzigd van 1 op
119 in 1 op 250. Voor de transacties ln
dollars of andere in deze muntsoort
een vrije, vlottende koers gelden, welke
van dag tot dag bepaald wordt. De aldus
verkregen deviezen zouden alleen
de import van goederen mogen worden
gebruikt. Deze vrye koers zou ook gelden
voor de toeristen, die over dollars of
andere „hard-currency" valuta's
schikken. Bevestiging van deze berichten
konden nog niet verkregen worden. Door
deze maatregel zou dus de Franse franc
met 40 pet. gedevalueerd zijn.
Socialistische Partij
De communist Togliatti pleit voor
eenheid
Te Rome is gisteren het 26ste congres
van de Italiaanse socialistische partij be
gonnen, waaraan afgevaardigden uit
Oostenrijk, België, Frankrijk, Neder-
1 a nd, Polen en Spaanse socialisten in
ballingschap deelnemen.
De eerste spreker was Togliatti, de lei
der der Italiaanse communisten. Hij
drong aan op de noodzakelijkheid van
een fusie tussen communisten en socia
listen, vooral in de komende algemene
verkiezingen. Mollet, de secr.-gein. van
de Franse socialisten, viel de commu
nisten van zijn land aan, over hun „on
derdrukkingspolitiek". De R.P.F. (partij
van De Gaulle) brandmerkte hij als neo-
fascistisch. „Onze socialisten rullen zich
nooit met de communisten verenigen",
zo besloot hij.
Men was algemeen van mening dat bij
het uiteengaan van het Congres zich een
nieuwe groep van gematigde socialisten
Ten slotte werd er nog critiek op het
Plan-Marshall uitgeoefend.
Banvloek voor de communisten?
Uit Rome meldt A.P. dat de katholieke
kerk in Italië wellicht haar zwaarste ge
schut. de excommunicatie, tegen de com
munistische partij zal richten. Hoge auto
riteiten in het Vaticaan verklaren nJ.
dat het niet uitgesloten is dat dit zal
gebeurenaangezien het communisme
een bedreiging voor de kerk ls.
ZWANEN DWONGEN PILOOT TE
LANDEN
Gisteren geraakte een Deens passa
giersvliegtuig in een vlucht wilde zwa
nen. Het toestel werd zodanig bescha
digd, dat de piloot het maar beter vond
terug te keren en te landen op het vlieg
veld bij Kopenhagen. Drie zwanen ble
ven in de strijd. De passagiers moesten
overstappen in een ander toestel.
Die jeugd van tegenwoordig
Een 13-jarige jongen uit Ohio (V S.)
stapte Zaterdag met drie kameraadjes
stilletjes in het vliegtuig van z'n vader
zag kans twee uur lang in de wolken te
blijven. Toen Jimmy weer behouden was
geland, kreeg hij van vader een pak slaag.
Dat was dan ook 't enige waar hij niets
van snapte.
weldra zelfstandig
Geallieerd bureaupersoneel wordt
door Duitsers vervangen
Het Engelse en Amerikaanse bestuur
in Duitsland hebben de bepalingen be
kend gemaakt van een handvest voor de
ontwikkeling tot een zelfstandige en eco
nomische een heid van 't z.g. „Bizonie",
dat dan niet langer gesteund behoeft te
worden door Amerika en Engeland. Het
Engels-Amerikaanse bureau voor irr
export en het gemeenschappelijke devie-
zenbureau worden een eenheid met vol
ledige bevoegdheid, waarvan de Ameri
kaanse bankier William Logan directeur-
generaal wordt. De taak van het bureau
zal zo spoedig mogelijk door Duits per
soneel ontvangen worden, dat eerst een
opleiding zal ontvangen.
Politie schoot bij vergissing een
Italiaans generaal neer
Tengevolge van een misverstand is d«
Italiaanse luchtmacht-generaal, Ernesto
Coup, in zijn woning door een recher
cheur doodgeschoten! Dc politie kreeg de
indruk dat de' generaal thuis gelegen
heid tot hazardspel gaf. Bij een inval
scheen de generaal met een revolver. De
mannen, die hem gewapend zagen,
schrokken. Een hunner, een rechercheur,
loste een schot, met het noodlottige ge
volg.
Bodemonderzoek van het Kanaal
in verband met tunnelplannen
Zoals we gisteren al in een deel onzer
edities meldden worden er besprekingen
gehouden tussen Britse en Frahse auto
riteiten inzake een tunnelverbinding tus
sen hun landen. Drie Britse geleerden
maken zich thans gereed, aldus A.F.P..
om met een onderzeeboot de bodem van
het Engelse Kanaal te onderzoeken, met
het oog op een eventueel te bouwen tun
nel. Het onderzoek zal ongeveer 5 weken
duren. Tevens hopen de geleerden het
bewijs te kunnen leveren dat Engeland
vroeger deel uitmaakte van het Europese
vasteland.
De op 20 Mei 1946 door de Belgische
regering ingevoerde verlaging der spoor
wegtarieven met 10 pet. is ingaande
heden weer opgeheven moeten worden.
den werd hij overgeplaatst naar Tand-
jong-Enim. Van daar gaat hij thans per
jeep de pelotons langs, om te zien of er
wagens ie repareren vallen. Ook wordt
de jeep wel op de trein gezet en zo
maakt Wim hele mooie reizen en ziet hij
veel Het meeste vermaak heeft hij in
de vrij rondspringende apen. „Ik kan
niet beschrijven hoe mooi het hier is",
schrijft hij. Met St. Nicolaas was Wim
Zwarte Piet, met zyn jeep bracht hij de
jongens op eenzame posten hun pakket
ten. Hij heeft het best naar zijn zin,
maar zal toch blij zijn, als hij weer Sas-
senheimse grond onder zijn voeten heeft.
DAT op voorstel van de directeur van
hotel „Wittebrug" te Den Haag, J. G.
Meyer, honderd leden van de Interna
tional Hotel Association op 27 en 28
April te Den Haag bijeenkomen en op
29 April een excursie door Nederland
maken.
DAT te Halsteren (N.B.) de 14-j. P. J.
v. A. is gearresteerd wegens diefstallen
uit offerblokken voor het Kath. Thuis
front.
DAT de R'damse douane in 1947 op
binnenkomende schepen ruim drie mil-
lioen sigaretten in beslag nam.
DAT bij het schoonmaken van een
kleed met gasoline de keuken van wacht
meester H. te Vaals door een explosie
werd vernield en de vrouw met zware
brandwonden in het ziekenhuis te Heer
len werd opgenomen.
DAT enkele filmverenigingen aan mm.
Witteman hebben verzocht een speciale
commissie in het leven te roepen
films te keuren op haar culturele en
rele waarde.
DAT de leger- en vlootaalmoezenlers
sinds 1 Jan. weer het priesterboord ei
collaar dragen in plaats van khakiover-
hemd en stropdas.
DAT in de R.K. Kerk te Goirle
schilderij, voorstellende de onthoofding
van Joh. de Doper hangt, hetwelk eerst
thans wordt toegeschreven aan Rubens.
DAT de E.V.C. het bouwconflict t«
A'dam slechts wil beëindigen tegen eer
basis-uurloon van f 1.25 en het huidige
contractloon f 0.90 bedraagt.
DAT in verband met de verkeersactie
inspecteur K. J Muller uit R'dam mor
genavond om 8.05 via Hilversum II een
lezing zal houden.
DAT in Baarle-Nassau thans voor het
eerst vermakelijkheidsbelasting (max.
20 pet.) en straatbelasting worden gehe-
DAT te Baarle-Nassau met razende
vaart een auto voorbij douane en politie
naar België is gereden en dit ver
delijk weer een gepantserde smokkelauto
is geweest.
DAT twee personen uit Maastricht
aldaar zijn ingesloten wegens een zeden-
delict met minderjarigen.
DAT het Rijk de Gooise landgoederen
,Oud-Bussum" en de „Bank", die ong.
40 ha. van het Bos van Bredius beslaan,
heeft aangekocht teneinde verkaveling
te voorkomen.
DAT te Den Bosch, Grevelduin, en Ca-
pelle vier veesmokkelaars zijn gearres
teerd, die koeien op de Bossche veemarkt
stalen en dan naar België vervoerden.
DAT wegens reorganisatie C. G. C. v.
Stolk eervol is ontslagen als directeur-
generaal voor zeehaven- en Rijnvaartza-
=n gelijktijdig is benoemd tot raads
adviseur bij het dep. van Verkeer.
DAT de prov. bureaux van de Weder
opbouw en Volkshuisvesting te Den
Bosch zijn gecombineerd en thans onder
leiding staan van ir. G. J. P. M. Belsius.
DAT W. A. H. Jansge en G. T. Peere
boom zijn benoemd tot wnd. hoofd van
de plaatselijke bureaux voor de weder
opbouw resp. te Nijmegen en Venlo.
DAT de bekende Chr. onderwijsinstel
ling „Groen van Prinsterer" te Hilver-
op 24 Jan. a. s. 40 jaar bestaat
omstreeks 1 Mei a. s. de oud-leerlingen
een réunie houden.
DAT het R'damse B. G. gisteren de 34-j.
vlasbewerker J. J. Bouwmeester, bijge
naamd „Rooie Jan", die in het
tratiekamp te Höésum enkele medegevan
genen had doodgeslagen, tot 20 jaar
a.) veroordeelde.
DAT het echtpaar Welters-v. Beilo te
Opstal-Aarle Rixtel op 7 Febr. 60 jaar 's
getrouwd.
DAT wegens de vele verkeersongeluk
ken. de KNAC bestuurders aanraadt de
portieren voorzichtig te openen,
sers om langzaam en op voldoende af
stand stilstaande auto's te passeren.
DAT de pluimveehouders in Zuid-Hol
land tot 30 Jan. a. s. bij de plaatselijke
bureauhouders aanvraagformulieren
kuikens kunnen krijgen.
DAT de tol bij Gouda en die bij Reeu-
wijk in de weg GoudaBodegraven
gen om 11 uur worden opgeheven.
DAT het A'damse B.G. levenslang eiste
tegen de Larense autohandelaar N. J. Ros
wegens verraad en beroving van enkele
tonnen van Joden.
DAT het enige dagen geleden bij Delf
zijl vastgelopen Poolse s.s. „Wisla
gesleept en geen schade heelt opgelopen.
DAT burg. d'Ailly gisteren de demobi-
lisatieraad Amsterdam installeerde welke
optreedt als plaatselijk comité van de
Nat: Demobilisatieraad.
DAT aan de Tweede Kamer vertrou
welijk een juridisch rapport is overge
legd inzake het kortgeleden plaats ge-
hebbende Surinaamse oproer-
Sanches.
DAT ir. A. J. Ophof ir. Zegers opvolgt
als secretaris van de landbouw-organisa-
toegepast natuurwetenschappe
lijk onderzoek en van de landbouwnijver-
heidsorganisatie TNO.
DAT de „Bienville" gisteren met 1000
ton „Care"-kolen uit Amerika te R'dam
arriveerde.
DAT de Hilversumse C.C.D. met be
hulp van stengun en lichtkogels een
complot clandestiene slachters in een af
gelegen boerderij heeft overvallen.
DAT vorig jaar 5000 Ned. trekpaarden
naar Frankrijk en enkele duizenden
Spanje werden uitgevoerd.
DAT de in Leiden geboren dirigent
Paul van Kempen, die deze winter we
derom grote successen boekte in Italië,
vandaag naar Spanje is vertrokken om
gedurende drie weken daar op te treden.
DAT van de 330.000 bij de Raden van
Arbeid op 1 Jan. j.l. binnengekomen aan
vragen om uitkering ingevolge de Nood
wet Ouderdomsvoorziening, een tiende
gedeelte werd afgewezen.
DAT het Rode Kruis een gemotori
seerde hulpcolonne voor rampen gereed
houdt, bestaande uit 15 auto"s en zestig
verplegenden.
DAT de Regering sluiting der Rijks
kantoren op Zaterdagochtend en daarmee
dus het z.g. „Engelse Weekeinde" afwijst.
DAT 600 firma's' wegens gebrek aan
standruimte van deelneming aan de Utr.
Jubileum Jaarbeurs moeten afzien.
DAT de op 23 Oct. J.l. gepleegde roof
overval bij een aannemersfirma te Heer
len tot klaarheid is gebracht en de vijf
daders zijn gearresteerd.
DAT de 29-j. N. Frickls uit Brunssum
in de Staatsmijn Emma tussen twee ko
lenwagens is doodgedrukt en hij
vrouw en een kind achterlaat.
DAT te Heerlen bij een botsing tussen
een tram en een babyford de 29-j. chauf
feur J. H. D. uit Heerlen werd gedood
en 3 personen zwaar werden gewond.
DAT dr. A. Treep, thesaurier-generaal
jn het dep. van Financiën, momenteel
i de Ver. Staten besprekingen voert.
DAT voor het A'damse B.G. tegen de
leider van het beruchte Bussumse „spit-
bureau" P. Hoek. 15 jaar werd geëist.
DAT het echtpaar J. Swinkels-Verstap-
en te Lieshout op 7 Feb. a.s. 60 jaar is
getrouwd.
DAT tijdelijk zijn ingesteld een com-
issie inzake waterverontreiniging en een
Rijksinstituut voor zuivering van afval-
DAT de St.Crt. van gisteren o.m.
loonregeling voor de kleinmetaalnijver-
heid bevat
DAT het kerkdorp Neerkant (gemeente
Deurne) momenteel met Poolse arbeids
krachten weer wordt opgebouwd.
DAT het Groningse B.G. de voorm. di
recteur van de „Rhumpunex"-fabriek, G.
Wilbrink, wegens verraad tot 8 jaar ver
oordeelde.
DAT te Zelhem van 7 t/m. 10 Juli a.s.
een landbouw- en middenstandstentoon
stelling „Lamito" wordt gehouden.
DAT in de distributiefraude te Harlin-
gen, waarbij, zoals wij reeds meldden.
100.000 levensmiddelenrantsoenen,
gehouden" uit de handel met buitenlandse
schepen, in de zwarte handel verdwenen,
reeds 30 arrestaties zijn verricht en soms
per week voor f 5000 werd verhandeld.
DAT de 71-J. A. Verhoef uit de Da
Costastraat te Rotterdam door een auto
is doodgereden.
DAT 60 jaar oud te Rotterdam is i
leden B. Tans.directeur van de Scheeps
bouw- en Transportmij. N.V. B. Tans
Zn.
DAT het dep. van Soc. Zaken aan
Gezondheidsraad heeft opgedragen na
gaan ln hoeverre de beweringen van
A'damse arts dr. J. Samuels juist zijn.
als zou hij een niet-operatieve methode
voor genezing van kanker hebben gevon-
DAT een deel van de lading rubber
copra door een brand, die 22 uur woedde
in het ruim van het Ned. schip „Brede-
rode" (7300 ton) voor de rede \an
nang (Malakka) werd vernield en
bootsman met brandwonden in een
kenhuis is opgenomen.
DAT jhr H. C. F. C. von Heyden 25
Jan. 25 J. burgemeester van Rosmalen is.
Nationalisatie van de
Ned. Bank?
(Door mr. J. A. de Wilde, oud-minister
van Financiën)
In de loop van deze week zal de Twee
de Kamer beraadslagen over twee wets
ontwerpen betreffende de Nederlands»
Bank. het ene strekkend tot naasting van
de aandelen, het andere tot vernieuwing
van het Statuut dier instelling.
Op 27 Juni 1945 heeft minister Scher-
merhorn in zijn voor de radio gehouden
program-rede reeds de nationalisering
aangekondigd - Het ministerie-Beel heeft
dat denkbeeld overgenomen. Blijkbaar
stond de Partij van de Arbeid er op. dat
dit stukje „socialisatie" zou worden bin
nengehaald. Trouwens, de minister van
Financiën, de heer Lieftinck ging van het
kabinet-Schermerhorn over in dat van
Beel.
Wie kennis neemt van de stukken,
leest tot zijn verwondering, dat zich tot
heden toe geen moeilijkheden met de
Ned. Bank hebben voorgedaan. De ver
houding van haar Directie tot de Rege
ring was steeds goed. Een dwingend mo
de Bank van haar beperkte zelf
standigheid te beroven, is er derhalve
niet. Hier wordt weer een offer gebracht
de theorie en aan het bedenkelijk
streven om de leiding van het economisch
leven rechtstreeks onder de overheid te
brengen.
wel merkwaardig, dat ook de
Belgische Regering plannen heeft gehad
om de circulatiebank te nationaliseren,
maar dat zij toch bij nadere overweging
daarvan heeft afgezien. Onze Zuidelijke
buren zijn soms practischer dan wij.
Het is eigenlijk overbodig de grote be
tekenis te schetsen, die van haar oprich
ting bij Besluit van de Souvereine Vorst
in 1814 af, de Nederlandse Bank voor het
credietwezen en voor de geldcirculatie in
ons land gehad heeft De uitdrukking: zo
secuur als de Bank, slaat op de Neder
landse Bank. Hoogst bekwame en des
kundige mannen hebben als President
aan het hoofd van deze instelling gestaan.
We noemen alleen maar de namen van
Mees. Pierson, Van den Berg. Vissering
en Trip.
Een zelfstandige, van de Regering on
afhankelijke positie heeft de Nederlandse
Bank nooit gehad. Vóór de tweede we
reldoorlog, in 1937, werd haar werkkring
en positie opnieuw geregeld bij de z.g.
Bankwet. Deze wet stelt regels, die be
ogen haar betrekking tot de Regering te
omschrijven en voorts om zoveel mo
gelijk de soliditeit van de Bank te waar
borgen En terecht. Want deze Bank heeft
bij uitsluiting het recht om bankbiljetten
in circulatie te brengen en bovendien is
zij centrale bank voor heel ons crediet
wezen. Eerste vereiste is dus: soliditeit.
En daarom schrijft de wet haar voor, dat
zij alleen op solide manier wissels en
schuldbrieven mag disconteren, wis
sels en schatkistpapier mag kopen en
verkopen, effecten en andere waardepa
pieren mag belenen, handelen mag in
edele metalen, enz. Credieten geven in
blanco, dat is dus zonder voldoende on
derpand. mag zy niet.
Tegenover haar exclusief recht (oc
trooi) om bankbiljetten uit te geven
bepaalde verplichtingen tegenover
de Staat. Zo moet zij zich kosteloos be
lasten met de bewaring der Algemene
Rijkskas en is zij desgewenst verplicht
tot het renteloos verstrekken van voor
schotten aan de Staat tot een bedrag van
n hoogste 15 millioen gulden.
De president en de secretaris worden
door de Kroon benoemd, de directeuren
door de aandeelhouders. Naast de directie
commissie van advies, bestaan
de uit vijf personen. Voorts is er nog een
Koninklijke Commissaris, die van Rege
ringswege toezicht uitoefent. Volgens de
Bankwet heeft de Staat een groot aandeel
i de winst, die de Bank maakt.
De voornaaste persoon in deze organi
satie is de President. Al wordt hij door
de Kroon benoemd, toch is hij geen amb
tenaar of regeringspersoon. Als vrij en
zelfstandig man, natuurlijk binnen de
perken der wet, spreekt hij en overlegt
iet de Minister van Financiën, die
lette daar wèl op niet zijn chef
aar met wie hy uit hoofde van zijn
gewichtige functie in voortdurend con
tact staat. De opeenvolgende presidenten
hebben zoals de geschiedenis leert
altijd beseft, dat zy niet alleen met de be
langen van de Bank maar evenzeer met
die van de Nederlandse Staat te rekenen
hadden. In hun bekende jaarverslagen
spraken zy zich met grote kennis van
zaken en met gepaste vrijmoedigheid uit,
niet alleen over de toestand van handel
bedrijf, maar ook over de financiële
economische toestand en het financieel
beleid.
Het spreekt van zelf. dat de Duitsers,
«n zij ons land bezet hadden, met deze
vrij zelfstandige positie van de Ned. Bank
geen genoegen namen. Zij maakten haar
al heel spoedig geheel afhankelijk van de
Rijkscommissaris Seyss Inquart. Na
tuurlijk dacht een uitnemende vaderlan
der als mr Trip er niet aan om een vol
komen afhankelijke positie in te nemen.
Hij vroeg en verkreeg zijn ontslag en de
landverrader Rost van Tonningen kwam
in zijn plaats Deze was een meer dan
gewillig werktuig, een enthousiaste satel
liet in de handen van de bezettende
macht. Hij heeft van zijn positie schan-
Nauweltjka waren de Duitsers vertrok
ken. of mr Trip kwam weer aan het
hoofd van de Bank te staan.
Maar heel lang heeft dat niet meer ge
duurd.
In hoeverre zijn aftreden een gevolg
was van zijn physische toestand of van
de boze voornemens van minister Lief
tinck ten opzichte van de Bank zullen
we maar niet onderzoeken. Het staat in
elk geval wel vast, dat mr Trip van na
tionalisatie niets hebben moest.
Tijdelijk rustig weer
Het KN M I. te De Bilt verwacht tot
morgenavond: Plaatselijk nevel of mist,
overigens zwaar bewolkt met opklaringen.
Op de meeste plaatsen morgen droog weer
met aanvankelijk weinig wind. doch later
weer wat toenemend uit Zuidelijke rich
tingen Ongeveer dezelfde emperatuur
als vandaag
ZON EN MAAN.
Woensdag 21 Januari. Zon op ö.o7 en
onder 17.06. Maan op 12.25 en onder 3-26,
Maandag 26 Januari V.M.