Oplossing van het Spoorwegvraagstuk
is thans in zicht!
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 19 JANUARI 1948
De kosten worden geraamd op 20 millioen
Een kwart voor rekening van de gemeente Leiden
Na overleg met de Commissie van Financiën en van Fabricage geven B. en W. de
raad In overweging te besluiten, behoudens de vereiste goedkeuring van Ged. Sta
ten. een bijdrage van f5.000.000. toe te zeggen in de op f20.000.000 geraamde kosten
van de oplossing van het spoorwegvraagstuk overeenkomstig het plan-1943. waarop
de latere wijzigingen zijn aangebracht, met dien verstande, dat die bijdrage bij
toeneming van de kosten boven de f 20.000.000 gehandhaafd blijft op 25 pet en dat
b|j daling van die kosten daarin 30 pet wordt bügëdragen met een maximum van
f 5.000.000.
tionsplein naar de Stationsweg of. via een
verbindingsweg, naar de ontworpen weg
over het Schuttersveld en omgekeerd.
Alle goederenvervoer zou geconcen
treerd worden op het emplacement aan
de Haagweg; de spoorbaan Leiden
Woerden zou tot voorbij de Haagweg
worden opgehoogd en voorzien worden
van onderdoorgangen in de Morsweg en
de Haagweg en een beweegbare brug
over de Rijn Later is in dit plan nog een
onderdoorgang ter plaatse van de krui
sing met de Gevangenlaan opgenomen.
De kosten van uitvoering van dit plan
De langdurige en moeizame onderhan
delingen inzake de verbinding van de
delen der gemeente ter weerszijden van
de spoorbaan A'damR'dam, in het bij
zonder ter plaatse van de spoorwegover
gang StationswegRijnsburgerweg heb
ben thans tot een h.i. aanvaardbaar resul
taat geleid.
Het is zonder meer duidelijk, dat de
oplossing van het overwegvraagstuk het
voornaamste probleem uitmaakte. De
moeizaamheid van de onderhandelingen
vond haar grond in de technische kant
en in de moeilijkheid van het vinden van
een aannemelijke verdeling der kosten
De spoorbaan omhoog
Van meet af aan is door het gemeente
bestuur het standpunt in genomen.'dat een
afdoende oplossing slechts zou worden
verkregen door het omhoogbrengen van
de spoorbaan en het maken van een on
derdoorgang bij de overweg-Rijnsburger-
wég. Mede zouden dan andere bestaande
of ontworpen wegkruisingen door onder
doorgangen kunnen worden vervangen
Bij het in 1933 vastgestelde uitbreidings
plan is van het omhoogbrengen van de
spoorbaan uitgegaan Bij het contact dat
met de bij het vraagstuk betrokken in
stanties plaats had is dan ook steeds dit
standpunt verdedigd en werden andere
oplossingen van de hand gewezen.
Inzake de in de loop der jaren opge
maakte plannen, volstaan B. en W met
een bespreking van het z.g. pl§n-1939, dat.
al is het later vervangen door het plan-
1943. toch de grondslag is geworden,
waarop partijen elkander hebben gevon-
werden, op basis van de prijzen van 1939.
geraamd op f 4.230.000.
Wensen der spoorwegen.
Aan de uitvoering van dit plan scheen,
behalve de oorlog, niets in de weg te
In 1943 werd evenwel door de
Spoorwegen een nieuw plan ingediend
omvangrijke afwijkingen van het
plan 1939 zijn de volgénde:
le. In plaats van één middenperron
zijn twee middenperrons geprojecteerd
Het aantal sporen wordt van vijf op
n gebracht. De lijn LeidenWoerden
zal „hoog binnenkomen" en een goede-
renspoor zal worden doorgetrokken tot
de spooraansluiting naar de Lichtfabrie-
2e. Het emplacement aan de Haagweg
is aanzienlijk ruimer ontworpen.
3e. De onderdoorgangen Rijnsburger
weg, Gevangenlaan en gordelweg zijn
royaler getraceerd.
De ontworpen onderdoorgang ten be
hoeve van de Gevangenlaan is later
danig gewijzigd, dat zij ook geschikt eal
zijn voor rijverkeer, terwijl in het
wederopbouwplan een verbindingsweg
van het Stationsplein naar de Gevangen
laan is ontworpen.
Het grote verschil In kosten van
plannen 19391943 wordt grotendeels
veroorzaakt door de uitbreiding van
spoorwegwerken. De kosten van uitvi
ring van het plan 1943 worden naar
thans geldende prUzen geraamd op pi.
f 20.000.000.
De uitvoering zal ongeveer vier jaren duren
De financiële kant van de zaak
Natuurlijk moet de gemeente een deel
der kosten bejalen Het gaat er maar
om. welk deel. Bij het plan-1939 heeft
Leiden f 1.000 000 toegezegd Besprekin
gen met de Spoorwegen, de departemen
ten van Waterstaat, Financiën en Sociale
Zaken en de provincie leidden namelijk
tot dit resultaat: gemeente 30 N S
40 Financiën 20 provincie. Sociale
Zaken en belanghebbende gemeenten
samen 10
Bij het plan-1943 gingen de Spoorwe
gen eï van uit, dat de bijdrage van Lei
den 30 moest blijven. De gemeente
maakte bezwaar. Een groot deel der ho
gere kosten immers hield verband met
de uitbreiding van spoorwegwerken bui
ten het overwegvraagstuk. De Spoor
wegen bleven echter tot medio 1947 vol
harden in hun houding, de Inspecteur-
Generaal van het Verkeer was het met
de N. S. eens
Een bespreking met de Minister van
Verkeer had, tot grote voldoening van
W., tot gevolg, dat de Minister
De viaducten.
Het plan 1939 omvatte de ophoging van
de spoorbaan van de Vink tot voorbij de
Haarlemmerweg en gaf gelegenheid ter
plaatse van de Haarlemmerweg, de Mare-g'
dyk. de Rynsburgerweg, de Lage Mors- m'e^iö m7 Teer*wêten7"bereid"ie zijn
weg en de geprojecteerde gordelweg on- de onderhandelingen met de N. S. voort
derdoorgangen te .maken. Het projec- xetten, uitgaande van een van Leiden
teerde een ruim Stationsplein o.m. door M verwachten, voorlopig gefixeerde, bij-
amovering van „Zomerzorg" en omge- drage van f5.000.000 of van 25 der
ving, tengevolge waarvan alle verkeer geraamde kosten, met dien verstande dat
van en naar de Rijnsburgerweg door één ten minste 25 en ten hoogste 30
onderdoorgang zou kunnen worden ge-1 van de kosten ten laste der gemeente
leid en vervolgens, via het ruime Sta- zou komen. B. en W. hebben toen, in
Partieel uitbreidingsplan Leiden-Zuidwést
Begrensd door Galgewater, Korte Vliet, Trék vliet, Zoeter-
woudseweg en Goedérenemplacement
Als onderdeel van de algemene herzie
ning van het uitbreidingsplan der gemeen
te Leiden kan thans een partieel plan
voor het gebied, begrensd door het Galge
water, de Korte Vliet, de Trekvliet. de
Zoeterwoudseweg en het goederenempla
cement N.S. worden vastgesteld. B. en W-
hebben de raad dan ook een ontwerp-plan
voor dit gebied met de er by behorende
bebouwingsvoorschriften ter vaststelling
aangeboden. Uit practische overwegingen
ls het partiële plan-Trekvilet er in opge-
De in het ontwerp-plan begrepen gron
den zyn voornamelijk bestemd voor de
bouw van arbeiders- en middenstandswo
ningen, gebouwen voor openbare en bij
zondere doeleinden en bedryfsgebouwen,
voorts voor industrie.erreinen. kinder
speelplaatsen, sportvelden, volkstuinen en
voor agrarische doeleinden.
By het ontwerp is rekening gehouden
met de laatste (globale) gegevens betref
fende de vermoedelyke omlegging van 't
tnowerptracé voor de Rijksweg 4b Ver
der is het gekarakteriseerd door een as-
senkruis van twee hoofdwegen, tw. eer
radiaalweg, die, uitgaande van de 3 Octo-
berstraat, via een te maken brug over de
Trekvliet, een verbinding geeft met de
Rijksweg nabij de Vink, er. een gordelweg,
die aan de Noordzijde door eep nieuw te
bouwen brug over het Galgewater ver
binding zal geven met het Morskwartier.
Deze gordelweg zal aan de Zuidzyde op
de nieuw aan te leggen provinciale weg
VoorschotenLammebrug waarover
we reeds berichten uitkomen.
Nab(j het kruispunt van de radiaalweg
en de gordelweg is een wykcentrum ont
worpen, waar de voornaamste wykwinkels
*yn geconcentreerd en waar tevens de
znogeiykheld wordt geboden tot het stich
ten van een wykgebouw. Ter plaatse is
gedeelteiyk een bebouwing van vier
woonlagen ontworpen. Langs de belde
hoofdwegen werden beneden- en boven
woningen geprojecteerd. De woningen zUn
overheersend arbeiderswoningen, met uit
zondering van die in het Noordeiyk deel
van de wyk, direct aansluitend aan d«
Haagweg, waar grotere middenstandswo
ningen zijn geprojecteerd.
Het deel ten Zuiden van de genoemde
weg VoorschotenLammebrug zal in de
eerstvolgende jaren nog niet voor uitbrei
ding der stad in aanmerking komen, waar-
om voor dat deel met besteming in hoofd
zaak kan worden volstaan, en wel eens
deels voor Industriële doeleinden, ander-
zijds voor volkstuinen.
Mogeiykheld voor reizigersstation
Er werden drie bezwaarschriften tegen
het ontwerp ingediend, nl. door Th. J. M.
Noordman, enig firmant van de firma D.
D. Noordman, de Ned. Spoorwegen en
mevrouw W. Lolkes de BeerBrakel.
Laatstbedoeld bezwaarschrift werd echter
niet binnen de gestelde termün ingediend.
Met betrekking tot de overige bezwaar
schriften delen B. en W. het volgende
mede
Het bezwaar van reclamant Noordman
is gericht tegen de bestemming van
gronden aan de Haagweg, gelegen ten
Noorden van de gordelweg, voor de bouw
van arbeiderswoningen. Tegen inwilliging
van zyn verzoek, om daar middenstands-
woningen A te projecteren, bestaat geen
bezwaar. Deze wijziging zal bij de eerst
volgende herziening van het plan worden
ontworpen.
Het bezwaar van de Spoorwegen komt
hierop neer, dat de wenseiykheid wordt
bepleit om ongeveer in het verlengde van
de 3-Octoberstraat de mogeiykheid open
te houden een reizigersstation in het
Ject Leiden-lVoerden te vestigen en
terwille van de aanleg van voldoende
lange perrons, de radicaalweg öf te ver
schuiven óf onder de spoorbaan te bren
gen.
Te dien aanzien merken B. en W. op,
dat de mogelijkheid, om tz t in de omge
ving van de thans geprojecteerde over
weg in het verlengde van de 3-October-
t een reizigersstation te vestigen,
aanwezig is op het -terrein,
legen langs de spoorbaan, hetwelk
bestemd is voor „openbaar of bijzonder
gebouw". De perrons van dit station zul
len evenwijdig aan de spoorbaan moeter
komen. Voor deze oplossing is het ver
plaatsen van de weg of het onder de
spoorbaan brengen van die weg niet nood
zakelijk. Mei het oog op de hoog gelegen
brug over de Trekvliet en de korte af
stand van de brug tot de spoorbaan, is
makén van een onderdoorgang practisch
niet mogeiyk, zonder extra omhoogvoe-
:n van de spoorbaan.
Omtrent deze aangelegenheid zal nader
overleg met de Spoorwegen worden ge
pleegd.
Zwart gebouwd
Ambtenaren van de C. C. D. uit Leiden
maakten tegen een aannemersfirma te
Noordwijkerhout proces-verbaal op t
gens het „zwart" verbouwen van
woning, het bouwen van een schuur
het verrichten van werkzaamheden. De
firma had voor het verbouwen van
woning, waarvan de kosten op f 2500
werden begroot, f 4700 gerekend, voo:
bouwen van een schuur in plaats
f 900 f 2600 en voor het verrichten
verschillende werkzaamheden f» 600 in
plaats van f 309.
Prof. dr J. Haantjes wordt
hoogleraar te Leiden
Zün benoeming dezer dagen te
verwachten
Naar de Nieuwe Leidsche Crt.
verneemt, is de benoeming te verwach-
prof. dr J. Haantjes tot hoog
leraar in de analistysohe en beschrijven
de meetkunde aan de Rijksuniversiteit
te Leiden in de vacature van prof dT
VV. van der Woude. Prof. dr J. Haantjes
werd in 1909 te Itens (Fr.) geboren en
na de Ohr. H.B.S. eerst te Leeuwarden
en later te Leiden te hebben doorlopen,
volgde zijn studie aan de R.U. te Leiden.
In 1933 promoveerde prof. Haentjes bij
prof. dT W. v d. Woude en was hierna
assistent aan de Technische Hogeschool
te Delft.
In 1934 werd hij benoemd tot privaat
docent aan de Rijksuniversiteit te Lei
den, terwijl in 1938 een lectoraat aan de
Vrye Universiteit te A'dam werd aan
geboden.
Dé benoeming tot hoogleraar aan de
V.U te A'dair vond in 1945 plaats.
Prof. Haantjes is een schoonzoon van
de heer J. P. Mulder Sr, bekend figuur
in Ned. Hen' kringen te Leiden.
Directie van „De Hoop" bood
personeel recreatiezaal aan
Het personeel van de N V. scheeps
bouw- en réparatiewerf „De Hoop" (v.h
Gebr. Boot) had Zaterdag een buiten
gewone feestavond. De directie bood de
personeelsvereniging een modern inge
richte ontspannlragszaal aan.
De voorzitter sprak een inleidend
woord, waarna de directeur, de heer J
Boot, de officiële opening verrichtte. Hij
bracht dank aan diegenen van het be
drijf. die de restauratie van de zaal had
den 'tot stand gebracht. Hierna werden
toneelstukjes opgevoerd Liedjes werden
gezongen en de verloting werd een
succes Het was een geslaagde avond
De beer J. Cuperus vertrekt
De heer J Cuperus. onderwyzer aan de
of f 6.000.000 terugbracht tot f 5.000 000. Chr. school Lus hoflaan. ouderling der
en er van overtuigd zijnde, dat. indien Geref. kerk en bestuurslid van „De Pro-
op dit voorstel niet werd ingegaan, de fessorenwyk", is benoemd tot hoofd va
oplossing van het spoorwegvraagstuk een Geref. school te Wolvega (Fr.)
voor lange tyd zou worden uitgesteld,
gemeend behondena Restitutie verhoging kolenprijs
De terugbetaling der verhoging
raad, deze regeling t
Gaan de raad en Ged. Staten aceoord,
dan is er geen beletsel meer om tot op
lossing van het zo dringende vraagstuk
te komen. De uitvoering van de werken
zal ongeveer vier jaren duren.
Een groot offer.
B. en W. zyn er diep van doordron
gen. dat de f5 000.000 der begroting ge
durende vele jaren in ernstige mate zal
belasten en. tenzij er een gelukkige keer
mocht komen, de armslag om andere
noodzakelijke voorzieningen te financie
ren in niet geringe mate zal belemme
ren. Met de oplossing van het vraagstuk
zijn evenwel, zowel voor het thans le
vende als voor het toekomstige geslacht,
overheersende belangen gemoeid.
Ook de Commissie van Financiën heeft
zich ernstig afgevraagd, of de uitgave
wel aanvaardbaar is. Enige leden aar
zelden daarop een antwoord te geven
B. en W. menen echter, dat thans de tijd
van aarzelen voorbij is. Anders komt de
oplossing er vooreerst niet! Door B en
W. wordt nog onder ogen gezien, of
wellicht bijzondere middelen kunnen
worden gevonden om tot gedeeltelijke
dekking te dienen.
Tuinders moeten hun
gronden ontruimen
Onteigening in plan-Zuidwest definitief
B en W. willen thans overgaan tot de
finitieve onteigening van gronden in en
nabij de Stadspolder (plan-Leiden-
Noord") en in en naby de Bos- of Gast
huispolder (plan Leiden-Zuidwest").
Tegen het plan „Leiden-Zuidwest" ;s
naast enkele kleine bezwaren door de
Spoorwegen en anderen,
zwaarschriften ingediend door de eigena
ren of pachters van tuingronden, die hun
bedrijven moeten verlaten en dus hun
broodwinning gaan verliezen.
Hoewel B- en W. overtuigd zijn van ae
ernstige gevolgen, die de plannen met zich
brengen, menen zy toch, dat deze niet uit
gesteld mogen en kunnen worden
de ingediende bezwaren geen grond kun
nen opleveren daarin wijzigingen aan te
brengen De onderhavige gror.den zijn
door hun ligging aangewezen voor de
stadsuitbreiding en reeds in 1933 dan ook
de kolenprijs zal door de P.T.T.-kantoren
plaats vinden van 9 uur tot 3 uur. Brand-
stoffenkaarten meebrengen. Dinsdag zyn
aan de beurt: de letters Be tm BI.
MUNDI-JUS
IS HÉ PROBEKEN
Israël. Weeshuis opent zijn deuren
weer voor Joodse kinderen
Veel leed hoopt men te kunnen verzachten
C.Ê.U. te Lisse
Mr. Beernink sprak
Vrijdagavond kwam de Chr.-Hist, kies
vereniging te Lisse in vergadering bijeen
met als spreker mr Beernink, lid der
Tweede Kamer. Na opening door de nieu
we voorzitter, de heer A. de Vries, wees
mr Beernink er op, dat de C. H. U. by de
laatste verkiezingen zo goed als dood ver-
klaard was. Het had er ook de schijn van
Naar de Nieuwe Leidsche Courant verneemt, bestaan er plannen tot her- AUes wag Qns tegen: geen pers ter be-
opening en herinrichting van het Centraal Israëlietisch Wees- en Doorgangshuis schikking, geen geld, geen goede orga-
aan de Cronesteynkade. Tijdens een onderhoud, dat we met de heer Is. Leman nisatie. Predikanten verlieten
hadden, vertelde deze ons, dat het „Joodse Weeshuis", zoals het dan onvolledig in sohaarden zich by de Partij
de volksmond heet. binnen zeer korte tyd door ongeveer zestig kinderen zal wor- beid,
den bevolkt.
(Van c
verslaggever)
In 1892 werd de Vereniging tot ver
zorging van Joodse wezen door een ze
kere heer Kiek. Israëlietisch godsdienst
onderwijzer. opgericht: zulks naar aan
leiding van het feit, dat de Moeder van
een Joods gezin te Leiden, door het
overlijden van haar man, met negen kin
deren aohterbleef. Toen de vereniging
eenmaal in het leven was geroepen en
men ervoer, dat zij in een dringende be
hoefte voorzag, meende men, dat zy eerst
volledig aan haar doel beantwoordde, als
het plaatselijke karakter werd opgehe
ven, omdat er buiten Leiden ook nog
veel kinderen waren, die verzorging no
dig hadden. Zodoende is men overge
gaan tot oprichting van een landelyke
vereniging.
Het weeshuis was eerst iri de Nieuw-
steeg, later aan de StiHe Ryn er wa
ren toen dertig kinderen terwijl in
de twintiger jaren de plannen werden
gemaakt tot de bouw van een groot
wees- en doorgangshuis dat geheel zou
voldoen aan de eisen van de tyd In 1930
werd het huis gebouwd. Tot 1943 ont
vingen de kinderen hier onderdak en
verzorging, maar de hand van de be
zetter was te wreed om hen gedurende
de gehele oorlog met rust te laten Kin
deren. directie en personeel werden naar
Polen getransporteerd. Hun lot was vre
selijk Allen vonden de dood in de gas
kamer Eén overleefde de hel Na
1943 nam de N.V.D. zyn intrek in het
huis. N.S.B.-kinderen werden er tot
„dolle Dinsdag" in ondergebracht, ter
wijl na de bevrijding tot voor kort de
militaire keuringsraad er zyn werkzaam
heden uitoefende. Thans staat het leeg,
Reeds in de loop van deze maand ko
men er enige tientallen kinderen
displaced persons (Joden, die wachten
op de terugkeer naar hon land: Pales
tina. en die niet meer in het land waai
zy eerst woonden, wensen te komen).
Nederland heeft de toezegging geda:
dat het 500 van deze mensen wil op
nemen. Bovendien zullen er 25 O.P.K.
ers in het huls worden ondergebracht.
Deze Oorlogs-PIeeg-Kinderen zyn
Nederlandse nationaliteit. Men neemt
aan, dat hun ouders het slachtoffer
Ds J. Ph. Makkink vierde zijn veertig-jarig
ambtsjubileum
Indrukwekkende ure in de Evang.-Luth. Kerk
In een gistermorgen in het kerkgebouw
van de Evang. Luth. Gemeente gehou
den dienst heeft ds J. Ph. Makkink,
nestor van de Evang, Luth. predikanten
stad, zijn veertig-jarig ambtsju
bileum hèrdacht. Deze feestelyke ure,
die op de vele aanwezigen een diepe in
druk maakte, werd geopend met het
zingen van Gezang 1871, 4 en 5: Mor
genglans der eeuwigheid.
Voor de prediking hield ds Makkink
een voorafspraak, waarin enige persona
lia en memorabilia werden gegeven uit
zijn persoonlyk en ambtelijk leven. Als
tekstwoorden waren gekozen: uit het
Oude Testament 1 Kon 22 14. Doch
Micha zeide: Zo waarachtig als de Heer
leeft, hetgeen de Heer tot mij zeggen
zal, dat zal ik spreken; en uit het N. T.
1 Cor. 916 b: En wee mij, indien ik het
Evangelie niet verkondig.
Het woord van een profeet en van een
apostel zeggen beide hetzelfde, aldus
spreker. De prediker moet aan zyn ge
meente, aan zyn hoorders overbrengen,
wat God tot hem spreekt. De prediker
predikt niet zichzelf. Onze God, die er
wezenlijk is, openbaart zich schemer
achtig in de natuur en in de geschiede
nis der mensheid, maar Hy spreekt klaar
en onomwonden in Jezus Christus, het
mysterie, dat we met intuïtief besef niet
het uitbreidingsplan grotendeels daar- willen ontluisteren. Waar Jezus Christus
bestemd.
Er zal echter door inbezitneming van
de gronden ir. etappes naar gestreefd wor
den de tegenwoordige eigenaren en ge
bruikers zo lang mogelyk in het genot
van hun gronden te laten. Voorts zullen
B. en W. ernstige pogingen aanwenden
om te bereiken, dat zy. die op de te ont
eigenen gronden hun bedryven hebben,
op andere gronden worden geplaatst.
Reeds thans zU er echter op gewezen, dat
dit, naar zy verwachten, ernstige moei-
lykheden zal ontmoeten
verschynt in glorie en heerlykheid. zyn
hemel en aarde verbonden
In het vervolg van zyn toespraak
merkte ds Makkink op, dat de inhoud
van de prediking datgene is, wat de Heer
zelf tot ons zegt. God zegt: Ik zal met U
zijn en gij moet in My blijven. De Vader
is er en Hy bekommert zich om ons. Hy
leeft met ons mee. Hy wil ons troosten en
zegenen. Maar wy moeten Hem dienen
in ons leven, in de wereld, met al haar
ellende en kommer, Ijaar hardheid en
vrees. Profeten en apostelen zyn wij
niet. Toch hebben wij het werk van deze
mensen voort te zetten en wy willen van
hen de trouw leren, om van de ons aan
gewezen taak niet te wijken. Nimmer
moge in de preek ontbreken het zachte
woord van troost in droefheid, dat we
in onze tijden zo zeer behoeven, noch die
Goddelijke boodschap van vergeving over
het bedreven kwaad wie onzer kan
die missen? maar godsdienst wijst ons
ook niet minder een weg vooruit.
Spr. was zich er diep van bewust, dat
de vervulling van zyn ambt in veel op
zichten „stukwerk" is geweest. Niettemin
waagde hy het, het apostolische woord
tot het zijne te maken: „Ik dank de Heer
Jezus Christus, die mij heeft sterk ge
maakt en getrouw geacht en gesteld ir
het ambt".
Na de preek richtte de jubilerende
predikant zich met een kort woord
de burgemeester, jhr. mr F. H. van Kin
schot, de wethouders, de heren D.
der Kwaak en J. C. van Schaik, de
tegenwoordigers van de zustergemeen-
ten en de verschillende verenigingen.
Aan het einde van de dienst sprak de
voorzitter van de Kerkeraad, ds J.
Smit Duyzentkunst. ds Makkink toe. Na
afloop maakten velen van de gelegen
heid gebruik, de predikant te feliciteren.
In een korte bijeenkomst met de Luthera
nen werd hem een schilderij en enve
loppe met inhoud voor een radiotoestel
overhandigd Verscheidene sprekers
den nog het woord.
de Ar-
daar te zyn het zoutend zout
de kracht van het Evanagelie uit te dra-
1 gen en zo Evangeliserend te werken,
de oorlogsomstandigheden zyn geworden.Maar het blijkt nu, dat dit ideaal niet
Zy ressorteren onder het ministerie van het hoofdmotief is geweest. Mr vi
Justitie. sum heeft verklaard, dat hy lid
Wie het Joodse weeshuis in zyn hui- P- v. d. A. is, omdat hij socialist is. Meer-
dige staat bekijikt moet wel de verzuoh- deren gingen de ogen open en kwamen
ting slaken, dat het in zeer gehavende in onze party terug, aldus spreker,
toestand verkeert. Veel zal er vernieuwd De uitslag van de verkiezingen
moeten worden. Het meubilair is gro- niettemin zeer verblydend. Prof. Van
tendeels geroofd. Ongetwijfeld zal men Niftrik verklaarde dat met deze W'
vergoedingen hiervoor ontvangen, doch den, dat in de verkiezingsstrijd het
particuliere giften zijn eveneens onont- loof heeft gesproken,
heerlijk. Binnenkort zullen er weer kin- Tot de politiek van de dag komend,
deren spelen op de grote plaats achter mgrWg spr_ 0p dat wij ten opzichte
het weeshuis. Tiet als vroeger. Otldtmks d indische kwestie van meet at aan
al het gruwzame, dat u geschied, krijgt ,e,der luid van protest hebbe„ doal
vUW WeCr ihoren. Aan onderhandelen met Soekarno
stemming aan dg Vejiigheidsraad hebben
geen behoefte. Het lot van Indië moet
I niet in handen van buitenstaanders
Archeologische lezingen in hetden gele§d- Er vloeit nu nog veel bloed
ui ien daarvoor stellen wy de regering
Rijksmuseum van oudheden antwoordelyk. Wat zal nu de fieuwe
Voorjaars-programma 1948 verschenen 'wapenstilstand worden? Niets! Men kan
In het rijksmuseum van oudheden zal
gedurende het voorjaar weer een serie
archaeologische lezingen worden gehou
den Inschrijvingen voor de najaars
lezingen 1947 zijn ook voor deze voor-
jaars-lezimgen geldig De eerste avond
lezing vindt plaats op 27 Jan. a.s. Dr
J. H. Jonigkees te Utrecht hoopt dan te
spreken over het onderwerp: „Indruk
ken van een reis naar Rome" „Opgra
vingen in de Ned. Herv. kerk te Eist
(Betuwe)" is het onderwerp, dat door
de heer P Glazema te Den Haag op 10
Febr. zal worden behandeld. 24 Febr.
hoopt prof J. Doresse te Parijs te spre
ken over: „Monastères coptes de la re
gion thébaine". Dr B H. Strieker' be
spreekt 9 Maart .Het Labyrinth", terwijl
dr W. D. van Wijngaarden de rij sluit
met een verhandeling over „Schetsen en
studies van Egyptische schilders"
Ouderraad te Leiden
In de in ,-Het Gulden Vlies" gehouden
jaarvergadering van de ouderraad by het
openbaar onderwijs heette de voorzitter,
de heer M. B de Jong, alle aanwezigen
hartelijk welkom, in het byzonder de
wethouder van Onderwys en de voorzitter
van de Nederl. Ouderraad Hij wekte de
leden op, de komende uitwisseling van
leerlingen van de scholen te Vlissingen
te doen slagen, door deze kinderen een
paar dagen gastvrij te ontvangen.
Na de jaarverslagen hield de heer J- C.
de Glopper uit Rotterdam een causerie
over het onderwerp: „Doel en taak vaD
de Oudercommissie".
Door verkiezing van mevr E. Mulder-
Middelham en de heer A. Waasdorp werd
het bestuur met 2 leden ui.gebreid, ter
wijl de heer Th, v. d. Burgh als secretaris
werd gekozen en de heer F. W. Korten de
plaats van de aftredende voorzitter ging
De heer J C. van Schaik. weth. van
Onderwys, deed vervolgens enkele be
langrijke mededelingen en richtte zich
daarna met een persoonlyk woord tot de
aftredende voorzitter Namens de aange
sloten oudercommissies en de medebe
stuurders richtte de heer Korten woorden
van dank aan het adres van de heer De
Jong en bood hem als aandenken een
fraaie sigarettendqps aan.
De afdeling Leiden eo van de RK.
vereniging van kleinhandelaren in aard
appelen, groente en fruit „St. Petrus"
heeft zich aangesloten bij de RK. Midden
standsbond te Leiden. Op 2 Februari za)
een feestavond worden gehouden in df
„Harmonie".
Soekarno en de zijnen niet vertrouwen.
De C. H. vil zelfstandigheid geven, v
dat mogelijk is, maar wil Indië niet
zyn lot overlaten.
Aan de socialisatie wil de C H.U. niet
mededoen, omdat het particulier initia
tief daardoor wordt gedood en daarvoor
in de plaats komt een systeem als
het fascisme en het nationaal-socialisme.
Hoewel in bepaalde gevallen maatre
gelen van hoger hand nodig kunnen
worden geacht, aldus spreker, is geleide
economie in brede omvang niet
ideaal. Wij willen sociale rechtvaardig
heid, oplossing der sociale problemen,
bezuiniging over de gehele linie, inkrim
ping van het ambtenarenapparaat.
Tegenover alle revolutie stelde spr. het
aloude beginsel van Gods Woord. Met
een opwekking tot trouw besloot
Beernink zyn rede, die door een
dachtenwisseling werd gevolgd.
Bedrijfsunie handels- en kantoor
bedienden in de Bollenstreek
Onderwerp: De pensioenregeling
Zaterdagmiddag vergaderde in
Nachtegaal" te Lisse de bedTyfsunie v
de samenwerkende verenigingen van kan
en handelsbedienden in de Bloem
bollenstreek. De heer Steenvoorden t«
Hillegom presideerde de vergadering
memoreerde in zijn openingswoord de po
gingen om te komen f tot een pensioenre
geling. Tot op heden heeft onze act:
veel resultaten bereikt, maar wy blijven
werken, aldus spr. Wy zoeken ons recht
Spr. hoopte, dat alle werknemers zich
zouden organiseren.
De heer Van Baar van de handels
kan toorbediendenbond „Mercurius"
klaarde, dat de werkgevers geen mede
werking willen verlenen- Er wordt be
weerd. dat de werknemers niet georgani
seerd zyn en geen prijs blijken te stellen
op verbetering van de pensionnering,
Daarom: Schaart U aaneen!
Namens de organisatie sprak de heer
Kriek. Hij gaf een overzicht van de werk.
zaamheden en zeide, dat door bemidde-
van verscheidene instanties getracht
zal worden, de zaak tol een goed einde tt
brengen. Ohze verlangens ten aanzit
een pensioenregeling zijn gerechtvaardigd
g meer sprekers kregen het woord
Allen wezen op de belangrijkheid vi
grote en hechte organisatie.
Niet voldoende hulp in striid tegen t.b.c.
Propaganda-avond Ver. bev. belangen van t.b.c.-patiënten
In de geheel gevulde Schouwburg werd
Zaterdagavond door de bovengenoemde
vereniging een propaganda-avond ge
houden ten bate van het steunfonds
Door de heer Berg, hoofdbestuurslid,
werd een propagandaspeech gehouden,
waarin hij wees op de grote betekenis
van een goede zorg voor de t.b.c.-patiën-
ten. In de oudheid reeds kwam de t.b.c.
voor. by mummies heeft men afwykingen
aangetroffen, die daarop zouden wijzen
Ook wist men toen reeds, dat het een
infectie-ziekte is. Door vermindering
van het weerstandsvermogen breidt de
t.b.c. zich geweldig uit. Na 1940 is het
aantal gevallen met 300 pet. gestegen. Het
is bij uitstek een volksziekte of ziekte der
armen. De statistiek van Amsterdam
heeft uitgewezen, dat de sterfte onder de
armen 1 Mr maal groter is dan onder de
meer gegoeden.
De ziekte moet worden bestreden door
opvoering van het weerstandsvermogen,
wat o.m. bereikt kan worden door goede
voeding en het wegnemep van maat-
schappelyke misstanden. Door gebrek
Het
I K. Jonkheid
geheimzinnige
deserteurtje
Schroot denkt aan de woorden van de
veldwachter: „Niet 'alleen de deserteur
wordt doodgeschoten, maar ook iedere
medeplichtige, die hem helpt". Als Arie
ontdekt wordt, zyn hy en Verwiele bei
den medeplichtig. Maar Verwiele schynt
dat niet te weten, du9 daar zwygt hy van.
„Laat Arie by Je blyven, tot hy beter
is. Thuis kan ik hem niet nemen, dat zou
dadelijk ontdekt worden. Ik zal een an
dere schuilplaats voor hem zoeken. Laat
hem nog een week blyven, dan kom ik
hem halen."
„Niet langer dan een week", antwoordt
Verwiele.
„Afgesproken. Dan ga ik nu heen. Mag
ik Arie goeiendag zeggen
„Welzeker."
Schroot gaat naar boven. Hy spreekt
overdreven opgewekt. „Blyf nog één
weekje hier. Dan ben Je helemaal beter
en kom ik je halen."
„Naar huis? Dat kan toch niet?"
„Ergens anders. Dat komt in orde. Ik
zoek wel een veilige plek voor Je."
Zyn opgewektheid vermag niet, Arie
op te heffen uit diens gedrukte stemming.
Zodra Schroot vertrokken is, zegt
vrouw Verwiele: „Je kunt deze toestand
zo niet laten. man. Je moet de burge
meester of de veldwachter waarschuwen
en zeggen, dat hy Arie Schroot is en een
deserteur. Denk eens in, dat alles aan het
licht komt! Dan kan jy in grote moei-
lykheden komen."
„Ik zal er met Arie over praten." be
looft Verwiele.
Als Schroot thuis komt, staat zijn
vrouw hem in het schuurtje op te wach
ten. Het is de enige plaats, waar ze on
gehinderd kunnen praten.
„Hoe is het?" vraagt ze.
„Goed. Hy wordt uitstekend opgepast
en vandaag is de chirurgyn geweest. Die
heeft gezegd, dat hy binnen een week be
ter ls."
„Is hij dan ziek?"
„Een beetje," zegt Schroot, die ontdekt,
dat hy zich al dadelijk verpraat heeft
„Het heeft niets te beduiden."
„Ben je by hen in huis geweest?"
„Ja zeker, aan zijn bed. Hy moet een
paar dagen blyven liggen, dan kan hy
„Dus ze weten niets?"
„Ze weten alles."
„Weten ze alles? Heeft Arie het ver
teld?"
„Alles verteld."
„Een wat zeggen ze daarvan."
„Ze zeiden er niets van."
„Hoe i
het nu?"
„Ik heb afgesproken, dat ik nog eens
terug kom."
„Wat zeiden ze van de tuin?"
Daar heb ik niet over gepraat. Ik werd
er zo vriendelyk ontvangen!"
„Ze weten alles en tóch zo vriende
lyk?" Ze kykt ongelovig.
„Ja", zegt Schroot, „het zyn byzondere
XVI
het dan mogelijk! En hoe gaat „Het is niet gemakkelijk," antwoordt
Schroot.
„We moeten hem thuis verstoppen."
„Dat is veel te gevaarlyk. Nee, ik zal
vragen, .of hy by Verwiele mag blyven.
Ik ben toch van plan, met hem te pra
ten over de tuin. Daar is niets van ge
komen. Ik ga er heen en doe hem mijn
aanbod onder voorwaarde, dat Arie by
hem blyft."
Schroot wil zichzelf buiten schot hou
den, maar hy waagt er zyn vroegere
buurman aan. Hy tracht zich vrij te plei
ten met de overweging: Ik kan niet hel
pen, dat Verwiele van het gevaar niet
Neen, Verwiele weet niets van het ge
vaar, dat dreigend nader komt. De na
sporingen worden krachtig voortgezet.
Het kan niet geduld worden, dat er on
vindbare deserteurs achterblyven.
Verwiele begrijpt niet, waarom Schroot
niet terugkomt. Het is nu de twaalfde dag
sedert hy stellig beloofde: over een week
kom ik Arie halen.
Arie is flink opgeknapt. Hy is wet
de been en begonnen met lichte bezig
heid.
Verwiele is naar de markt geweest. Op
de terugweg ontmoet hy de veldwachter,
die een praatje maakt en met hem
loopt. HeJ gesprek vlot nog al, de veld
wachter is byzonder spraakzaam,
spreekt over de algemene toestand, de
schaarste aan levens- en genotmiddelen
en de deserteurs.
(Wordt vervolgd).
Beiden zitten met het geval in de war.
Schroot en Verwiele. Verwiele kan er
niet toe komen, met Arie te praten over
aangifte by de burgemeester. Daardoor
zou hij .weer totaal van streek raken. Hy
moet eerst goed beter zijn.
Voorlopig begint hy over wat anders.
„Zeg. Arie, ik moet je iets vragen. Hoe
zit het met de doopacte? Daar staat een
verkeerde naam op. Waardoor komt dat?"
„Dat weet ik niet. Ik wist niets van die
doopacte, voordat vader hem my gaf. Va
der kan u inlichten, zodra hy hier komt."
„Goed, binnen een paar dagen
wacht ik hem."
Maar Schroot haast zich niet. Hy ziet
evenmin een oplossing als de anderen.
De afgesproken week gaat voorby. En
nog twee of drie dagen.
„Wat ben je nu van plan?" vraagt zijn
vrouw tenslotte.
geld. verpleegsters, sanatoria, kort-
door gebrek aan alles, worden de
wachtlijsten steeds langer. Ongeveer 5000
patiënten liggen te wachten om opgeno-
te worden Het particulier initiatief,
aldus spreker, is niet mij machte vol
doende hulp te bieden: daarom moet de
Staat het doen en de nodige gelden voor
dit doel^voteren.
nu een patiënt ontslagen, dan zal hy
le nazorg weer in het maatschap
pelijk leven moeten terugkeren. Het doel
de nazorg is. de patiënt te wennen
de overgang van het sanatorium naar
maatschappy. Ook bij nazorg is geld
gebrek weer de oorzaak, dat velen niet
geholpen kunnen worden, waardoor de
kans groot is, dat het oude ziekte-proces
zich herhaalt. Op het jubileum-congres
der vereniging, verleden jaar December,
werd besloten tot stichting en oprichting
sen eigen nazorg-inrichting, waar de
ien weer gevormd en omgeschoold
kunnen worden., Met een oproep, om als
lid toe te treden, besloot de heer Berg
zyn rede. Nog vermeld moge worden, dat
de vereniging vorig jaar in Leiden een
steunbedrag uitkeerde van f5000.
Het toneelgezelschap D.O.S.. onder
regie van de heer A. C. van der Woerd,
voerde van Jan Fabricius op het toneel
spel „Onder één dak." We betreuren het
dat deze vereniging, die vele malen
getoond heeft goede stukken te kunnen
brengen, de keuze op dit stuk heeft laten
vallen. De stukken van Fabricius mogen
vroeger met succes opgevoerd zyn, nu
;n we ze toch niet meer, en al is het
dat het publiek nogal luidruchtig
(er moest zelfs enkele malen om
stilte worden gevraagd), het is toch ook
bewys, dat men de zaal niet i
had, ondanks de waardeerbare pogingen
i mevr. J de Cler-De Bruin, als Dora,
de heer A. C. v. d. Woerd als de vader.
Wy hopen, dat D.O.S. in het vervolg, al
vorens een stuk te kiezen, zich eerst eens
goed bezinne op haar taak, die zU als
toneelgezelschap heeft. Meer willen wy
er nu niet over zeggen.
De muziekclub van de korfbalclub „De
Algemene" verleende op verdienstelyke
wyze haar muzikale medewerking.
BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN
GEBOREN: Hendrik P. zn v. H. P. van
Duiken en I. M, Hermans: Gerrit zn v.
G. Mieremet en C. Boezelyai; Elisabeth
H. dr v. W. J. Fukken en J. Hoëk; Wou
ter zn v. P. Teske en E. C. van Oosten:
Gerard-us J. A. zn v. J. A. Beekman er
G van Eijfc.
OVERLEDEN: E Blom, buisvr. van M
van Polanen, 83 jr; M. v. d. Oever, wed.
van J. Brieër, 77 Jr; G. M. Speet.
Jr.
Heren-in-spe
icht
tapen, ondert
twaalf jaar.
tri, zich Vrijiagax
loten
sluiten in een warenhuis te loeiden. Dat
de daad van tevoren was beraamd, bleek
wel hieruit, dat zij uit voorzorg kaarsen
en drie pakken lucifers bij zich hadden
gestoken, om geen lampen te behoeven
aan te steken.
In de lunchroom deden zij zich aller
eerst te goed aan ijs. Verzadigd zijnde,
organiseerden ï(j een gooi- en smijtpartij
met ijs, lepels, kopjes en schalen. Door
deze inspanning kregen zij een goeds
eetlust, waarvoor de chocolaterie een
gunstig domein bleek.
Toen de zoete maaltijd
voor een gezonde ontspanning. Ze haal
den uit de kiiylerafdeling twee autosteps,
om tegelijkertijd twee meer afgelegen af
delingen aan te doen.
Toeh vonden zij op den duur een auto-
ètep te modern en gaven ze by nader
inzien de voorkeur aan het ouderwetse
paardrijden, maar dan per hobbelpaard.
Doch dit edele dier gaf na weinige ogen
blikken, krakend tn al zijn houten bot
ten, de strijd op.
Op hun beurt bleken de jeugdige in
brekers niet afkerig van een welverdien
de rust, zodat zij zich in de baby-afde
ling behagelijk in een bedje neervlijden.
B(j gebrek aan nachtgerief werd een en
ander op de grond gedeponeerd. Ook af
gebrande lucifers werden overal aange
troffen.
Om kwart voor negen Zaterdagochtend
wilde het tweetal vertrekken en vatte
dus post bij de uitgang.... Zo liepen ze
natuurlijk wel erg in de gaten. De Leldse
recherche zorgde daardoor voor het slot
bedrijf.
HAAGSE GERECHTSHOF.
Het vaste adres.
Het was in Leiderdorp bekend, dat mes
by mej. S. van K. terecht kon om distri
butiebonnen te kopen, zo werd medege
deeld. Voor het verhandelen van di
nen was zy door de politierechter ver
oordeeld tot drie maanden gevangenil-
straf, van welk vonnis zy in hoger be
roep kwam. De proc.-generaal zag ech
ter geen termen, wyziging in de straf
brengen, en voredre bevestiging daarvan
In de hongertyd.
He twas in de hongertijd van Januai
1945, dat de grondwerker N. B. te Hill*
gom diefstal van bruine bonen pleegd
uit de schuur van een kweker. Daarvoo
werd hy in 1946 veroordeeld iot twe
maanden gevangenisstraf van welk
nis hy in hoger beroep kwam by
Hof.
De proc.-generaal wees erop. dat bi
feit een tyd geleden is gebeurd e
dachte sindsdien geen nieuwe klachte
heeft gegeven. De eis luidde thans f^
boete of 25 dagen hecht»is.