Oplossing van het Spoorwegvraagstuk is thans in zicht! NIEUWE LEIDSCHE COURANT MAANDAG 19 JANUARI 1948 De kosten worden geraamd op 20 millioen Een kwart voor rekening van de gemeente Leiden Na overleg met de Commissie van Financiën en van Fabricage geven B. en W. de raad In overweging te besluiten, behoudens de vereiste goedkeuring van Ged. Sta ten. een bijdrage van f5.000.000. toe te zeggen in de op f20.000.000 geraamde kosten van de oplossing van het spoorwegvraagstuk overeenkomstig het plan-1943. waarop de latere wijzigingen zijn aangebracht, met dien verstande, dat die bijdrage bij toeneming van de kosten boven de f 20.000.000 gehandhaafd blijft op 25 pet en dat b|j daling van die kosten daarin 30 pet wordt bügëdragen met een maximum van f 5.000.000. tionsplein naar de Stationsweg of. via een verbindingsweg, naar de ontworpen weg over het Schuttersveld en omgekeerd. Alle goederenvervoer zou geconcen treerd worden op het emplacement aan de Haagweg; de spoorbaan Leiden Woerden zou tot voorbij de Haagweg worden opgehoogd en voorzien worden van onderdoorgangen in de Morsweg en de Haagweg en een beweegbare brug over de Rijn Later is in dit plan nog een onderdoorgang ter plaatse van de krui sing met de Gevangenlaan opgenomen. De kosten van uitvoering van dit plan De langdurige en moeizame onderhan delingen inzake de verbinding van de delen der gemeente ter weerszijden van de spoorbaan A'damR'dam, in het bij zonder ter plaatse van de spoorwegover gang StationswegRijnsburgerweg heb ben thans tot een h.i. aanvaardbaar resul taat geleid. Het is zonder meer duidelijk, dat de oplossing van het overwegvraagstuk het voornaamste probleem uitmaakte. De moeizaamheid van de onderhandelingen vond haar grond in de technische kant en in de moeilijkheid van het vinden van een aannemelijke verdeling der kosten De spoorbaan omhoog Van meet af aan is door het gemeente bestuur het standpunt in genomen.'dat een afdoende oplossing slechts zou worden verkregen door het omhoogbrengen van de spoorbaan en het maken van een on derdoorgang bij de overweg-Rijnsburger- wég. Mede zouden dan andere bestaande of ontworpen wegkruisingen door onder doorgangen kunnen worden vervangen Bij het in 1933 vastgestelde uitbreidings plan is van het omhoogbrengen van de spoorbaan uitgegaan Bij het contact dat met de bij het vraagstuk betrokken in stanties plaats had is dan ook steeds dit standpunt verdedigd en werden andere oplossingen van de hand gewezen. Inzake de in de loop der jaren opge maakte plannen, volstaan B. en W met een bespreking van het z.g. pl§n-1939, dat. al is het later vervangen door het plan- 1943. toch de grondslag is geworden, waarop partijen elkander hebben gevon- werden, op basis van de prijzen van 1939. geraamd op f 4.230.000. Wensen der spoorwegen. Aan de uitvoering van dit plan scheen, behalve de oorlog, niets in de weg te In 1943 werd evenwel door de Spoorwegen een nieuw plan ingediend omvangrijke afwijkingen van het plan 1939 zijn de volgénde: le. In plaats van één middenperron zijn twee middenperrons geprojecteerd Het aantal sporen wordt van vijf op n gebracht. De lijn LeidenWoerden zal „hoog binnenkomen" en een goede- renspoor zal worden doorgetrokken tot de spooraansluiting naar de Lichtfabrie- 2e. Het emplacement aan de Haagweg is aanzienlijk ruimer ontworpen. 3e. De onderdoorgangen Rijnsburger weg, Gevangenlaan en gordelweg zijn royaler getraceerd. De ontworpen onderdoorgang ten be hoeve van de Gevangenlaan is later danig gewijzigd, dat zij ook geschikt eal zijn voor rijverkeer, terwijl in het wederopbouwplan een verbindingsweg van het Stationsplein naar de Gevangen laan is ontworpen. Het grote verschil In kosten van plannen 19391943 wordt grotendeels veroorzaakt door de uitbreiding van spoorwegwerken. De kosten van uitvi ring van het plan 1943 worden naar thans geldende prUzen geraamd op pi. f 20.000.000. De uitvoering zal ongeveer vier jaren duren De financiële kant van de zaak Natuurlijk moet de gemeente een deel der kosten bejalen Het gaat er maar om. welk deel. Bij het plan-1939 heeft Leiden f 1.000 000 toegezegd Besprekin gen met de Spoorwegen, de departemen ten van Waterstaat, Financiën en Sociale Zaken en de provincie leidden namelijk tot dit resultaat: gemeente 30 N S 40 Financiën 20 provincie. Sociale Zaken en belanghebbende gemeenten samen 10 Bij het plan-1943 gingen de Spoorwe gen eï van uit, dat de bijdrage van Lei den 30 moest blijven. De gemeente maakte bezwaar. Een groot deel der ho gere kosten immers hield verband met de uitbreiding van spoorwegwerken bui ten het overwegvraagstuk. De Spoor wegen bleven echter tot medio 1947 vol harden in hun houding, de Inspecteur- Generaal van het Verkeer was het met de N. S. eens Een bespreking met de Minister van Verkeer had, tot grote voldoening van W., tot gevolg, dat de Minister De viaducten. Het plan 1939 omvatte de ophoging van de spoorbaan van de Vink tot voorbij de Haarlemmerweg en gaf gelegenheid ter plaatse van de Haarlemmerweg, de Mare-g' dyk. de Rynsburgerweg, de Lage Mors- m'e^iö m7 Teer*wêten7"bereid"ie zijn weg en de geprojecteerde gordelweg on- de onderhandelingen met de N. S. voort derdoorgangen te .maken. Het projec- xetten, uitgaande van een van Leiden teerde een ruim Stationsplein o.m. door M verwachten, voorlopig gefixeerde, bij- amovering van „Zomerzorg" en omge- drage van f5.000.000 of van 25 der ving, tengevolge waarvan alle verkeer geraamde kosten, met dien verstande dat van en naar de Rijnsburgerweg door één ten minste 25 en ten hoogste 30 onderdoorgang zou kunnen worden ge-1 van de kosten ten laste der gemeente leid en vervolgens, via het ruime Sta- zou komen. B. en W. hebben toen, in Partieel uitbreidingsplan Leiden-Zuidwést Begrensd door Galgewater, Korte Vliet, Trék vliet, Zoeter- woudseweg en Goedérenemplacement Als onderdeel van de algemene herzie ning van het uitbreidingsplan der gemeen te Leiden kan thans een partieel plan voor het gebied, begrensd door het Galge water, de Korte Vliet, de Trekvliet. de Zoeterwoudseweg en het goederenempla cement N.S. worden vastgesteld. B. en W- hebben de raad dan ook een ontwerp-plan voor dit gebied met de er by behorende bebouwingsvoorschriften ter vaststelling aangeboden. Uit practische overwegingen ls het partiële plan-Trekvilet er in opge- De in het ontwerp-plan begrepen gron den zyn voornamelijk bestemd voor de bouw van arbeiders- en middenstandswo ningen, gebouwen voor openbare en bij zondere doeleinden en bedryfsgebouwen, voorts voor industrie.erreinen. kinder speelplaatsen, sportvelden, volkstuinen en voor agrarische doeleinden. By het ontwerp is rekening gehouden met de laatste (globale) gegevens betref fende de vermoedelyke omlegging van 't tnowerptracé voor de Rijksweg 4b Ver der is het gekarakteriseerd door een as- senkruis van twee hoofdwegen, tw. eer radiaalweg, die, uitgaande van de 3 Octo- berstraat, via een te maken brug over de Trekvliet, een verbinding geeft met de Rijksweg nabij de Vink, er. een gordelweg, die aan de Noordzijde door eep nieuw te bouwen brug over het Galgewater ver binding zal geven met het Morskwartier. Deze gordelweg zal aan de Zuidzyde op de nieuw aan te leggen provinciale weg VoorschotenLammebrug waarover we reeds berichten uitkomen. Nab(j het kruispunt van de radiaalweg en de gordelweg is een wykcentrum ont worpen, waar de voornaamste wykwinkels *yn geconcentreerd en waar tevens de znogeiykheld wordt geboden tot het stich ten van een wykgebouw. Ter plaatse is gedeelteiyk een bebouwing van vier woonlagen ontworpen. Langs de belde hoofdwegen werden beneden- en boven woningen geprojecteerd. De woningen zUn overheersend arbeiderswoningen, met uit zondering van die in het Noordeiyk deel van de wyk, direct aansluitend aan d« Haagweg, waar grotere middenstandswo ningen zijn geprojecteerd. Het deel ten Zuiden van de genoemde weg VoorschotenLammebrug zal in de eerstvolgende jaren nog niet voor uitbrei ding der stad in aanmerking komen, waar- om voor dat deel met besteming in hoofd zaak kan worden volstaan, en wel eens deels voor Industriële doeleinden, ander- zijds voor volkstuinen. Mogeiykheld voor reizigersstation Er werden drie bezwaarschriften tegen het ontwerp ingediend, nl. door Th. J. M. Noordman, enig firmant van de firma D. D. Noordman, de Ned. Spoorwegen en mevrouw W. Lolkes de BeerBrakel. Laatstbedoeld bezwaarschrift werd echter niet binnen de gestelde termün ingediend. Met betrekking tot de overige bezwaar schriften delen B. en W. het volgende mede Het bezwaar van reclamant Noordman is gericht tegen de bestemming van gronden aan de Haagweg, gelegen ten Noorden van de gordelweg, voor de bouw van arbeiderswoningen. Tegen inwilliging van zyn verzoek, om daar middenstands- woningen A te projecteren, bestaat geen bezwaar. Deze wijziging zal bij de eerst volgende herziening van het plan worden ontworpen. Het bezwaar van de Spoorwegen komt hierop neer, dat de wenseiykheid wordt bepleit om ongeveer in het verlengde van de 3-Octoberstraat de mogeiykheid open te houden een reizigersstation in het Ject Leiden-lVoerden te vestigen en terwille van de aanleg van voldoende lange perrons, de radicaalweg öf te ver schuiven óf onder de spoorbaan te bren gen. Te dien aanzien merken B. en W. op, dat de mogelijkheid, om tz t in de omge ving van de thans geprojecteerde over weg in het verlengde van de 3-October- t een reizigersstation te vestigen, aanwezig is op het -terrein, legen langs de spoorbaan, hetwelk bestemd is voor „openbaar of bijzonder gebouw". De perrons van dit station zul len evenwijdig aan de spoorbaan moeter komen. Voor deze oplossing is het ver plaatsen van de weg of het onder de spoorbaan brengen van die weg niet nood zakelijk. Mei het oog op de hoog gelegen brug over de Trekvliet en de korte af stand van de brug tot de spoorbaan, is makén van een onderdoorgang practisch niet mogeiyk, zonder extra omhoogvoe- :n van de spoorbaan. Omtrent deze aangelegenheid zal nader overleg met de Spoorwegen worden ge pleegd. Zwart gebouwd Ambtenaren van de C. C. D. uit Leiden maakten tegen een aannemersfirma te Noordwijkerhout proces-verbaal op t gens het „zwart" verbouwen van woning, het bouwen van een schuur het verrichten van werkzaamheden. De firma had voor het verbouwen van woning, waarvan de kosten op f 2500 werden begroot, f 4700 gerekend, voo: bouwen van een schuur in plaats f 900 f 2600 en voor het verrichten verschillende werkzaamheden f» 600 in plaats van f 309. Prof. dr J. Haantjes wordt hoogleraar te Leiden Zün benoeming dezer dagen te verwachten Naar de Nieuwe Leidsche Crt. verneemt, is de benoeming te verwach- prof. dr J. Haantjes tot hoog leraar in de analistysohe en beschrijven de meetkunde aan de Rijksuniversiteit te Leiden in de vacature van prof dT VV. van der Woude. Prof. dr J. Haantjes werd in 1909 te Itens (Fr.) geboren en na de Ohr. H.B.S. eerst te Leeuwarden en later te Leiden te hebben doorlopen, volgde zijn studie aan de R.U. te Leiden. In 1933 promoveerde prof. Haentjes bij prof. dT W. v d. Woude en was hierna assistent aan de Technische Hogeschool te Delft. In 1934 werd hij benoemd tot privaat docent aan de Rijksuniversiteit te Lei den, terwijl in 1938 een lectoraat aan de Vrye Universiteit te A'dam werd aan geboden. Dé benoeming tot hoogleraar aan de V.U te A'dair vond in 1945 plaats. Prof. Haantjes is een schoonzoon van de heer J. P. Mulder Sr, bekend figuur in Ned. Hen' kringen te Leiden. Directie van „De Hoop" bood personeel recreatiezaal aan Het personeel van de N V. scheeps bouw- en réparatiewerf „De Hoop" (v.h Gebr. Boot) had Zaterdag een buiten gewone feestavond. De directie bood de personeelsvereniging een modern inge richte ontspannlragszaal aan. De voorzitter sprak een inleidend woord, waarna de directeur, de heer J Boot, de officiële opening verrichtte. Hij bracht dank aan diegenen van het be drijf. die de restauratie van de zaal had den 'tot stand gebracht. Hierna werden toneelstukjes opgevoerd Liedjes werden gezongen en de verloting werd een succes Het was een geslaagde avond De beer J. Cuperus vertrekt De heer J Cuperus. onderwyzer aan de of f 6.000.000 terugbracht tot f 5.000 000. Chr. school Lus hoflaan. ouderling der en er van overtuigd zijnde, dat. indien Geref. kerk en bestuurslid van „De Pro- op dit voorstel niet werd ingegaan, de fessorenwyk", is benoemd tot hoofd va oplossing van het spoorwegvraagstuk een Geref. school te Wolvega (Fr.) voor lange tyd zou worden uitgesteld, gemeend behondena Restitutie verhoging kolenprijs De terugbetaling der verhoging raad, deze regeling t Gaan de raad en Ged. Staten aceoord, dan is er geen beletsel meer om tot op lossing van het zo dringende vraagstuk te komen. De uitvoering van de werken zal ongeveer vier jaren duren. Een groot offer. B. en W. zyn er diep van doordron gen. dat de f5 000.000 der begroting ge durende vele jaren in ernstige mate zal belasten en. tenzij er een gelukkige keer mocht komen, de armslag om andere noodzakelijke voorzieningen te financie ren in niet geringe mate zal belemme ren. Met de oplossing van het vraagstuk zijn evenwel, zowel voor het thans le vende als voor het toekomstige geslacht, overheersende belangen gemoeid. Ook de Commissie van Financiën heeft zich ernstig afgevraagd, of de uitgave wel aanvaardbaar is. Enige leden aar zelden daarop een antwoord te geven B. en W. menen echter, dat thans de tijd van aarzelen voorbij is. Anders komt de oplossing er vooreerst niet! Door B en W. wordt nog onder ogen gezien, of wellicht bijzondere middelen kunnen worden gevonden om tot gedeeltelijke dekking te dienen. Tuinders moeten hun gronden ontruimen Onteigening in plan-Zuidwest definitief B en W. willen thans overgaan tot de finitieve onteigening van gronden in en nabij de Stadspolder (plan-Leiden- Noord") en in en naby de Bos- of Gast huispolder (plan Leiden-Zuidwest"). Tegen het plan „Leiden-Zuidwest" ;s naast enkele kleine bezwaren door de Spoorwegen en anderen, zwaarschriften ingediend door de eigena ren of pachters van tuingronden, die hun bedrijven moeten verlaten en dus hun broodwinning gaan verliezen. Hoewel B- en W. overtuigd zijn van ae ernstige gevolgen, die de plannen met zich brengen, menen zy toch, dat deze niet uit gesteld mogen en kunnen worden de ingediende bezwaren geen grond kun nen opleveren daarin wijzigingen aan te brengen De onderhavige gror.den zijn door hun ligging aangewezen voor de stadsuitbreiding en reeds in 1933 dan ook de kolenprijs zal door de P.T.T.-kantoren plaats vinden van 9 uur tot 3 uur. Brand- stoffenkaarten meebrengen. Dinsdag zyn aan de beurt: de letters Be tm BI. MUNDI-JUS IS HÉ PROBEKEN Israël. Weeshuis opent zijn deuren weer voor Joodse kinderen Veel leed hoopt men te kunnen verzachten C.Ê.U. te Lisse Mr. Beernink sprak Vrijdagavond kwam de Chr.-Hist, kies vereniging te Lisse in vergadering bijeen met als spreker mr Beernink, lid der Tweede Kamer. Na opening door de nieu we voorzitter, de heer A. de Vries, wees mr Beernink er op, dat de C. H. U. by de laatste verkiezingen zo goed als dood ver- klaard was. Het had er ook de schijn van Naar de Nieuwe Leidsche Courant verneemt, bestaan er plannen tot her- AUes wag Qns tegen: geen pers ter be- opening en herinrichting van het Centraal Israëlietisch Wees- en Doorgangshuis schikking, geen geld, geen goede orga- aan de Cronesteynkade. Tijdens een onderhoud, dat we met de heer Is. Leman nisatie. Predikanten verlieten hadden, vertelde deze ons, dat het „Joodse Weeshuis", zoals het dan onvolledig in sohaarden zich by de Partij de volksmond heet. binnen zeer korte tyd door ongeveer zestig kinderen zal wor- beid, den bevolkt. (Van c verslaggever) In 1892 werd de Vereniging tot ver zorging van Joodse wezen door een ze kere heer Kiek. Israëlietisch godsdienst onderwijzer. opgericht: zulks naar aan leiding van het feit, dat de Moeder van een Joods gezin te Leiden, door het overlijden van haar man, met negen kin deren aohterbleef. Toen de vereniging eenmaal in het leven was geroepen en men ervoer, dat zij in een dringende be hoefte voorzag, meende men, dat zy eerst volledig aan haar doel beantwoordde, als het plaatselijke karakter werd opgehe ven, omdat er buiten Leiden ook nog veel kinderen waren, die verzorging no dig hadden. Zodoende is men overge gaan tot oprichting van een landelyke vereniging. Het weeshuis was eerst iri de Nieuw- steeg, later aan de StiHe Ryn er wa ren toen dertig kinderen terwijl in de twintiger jaren de plannen werden gemaakt tot de bouw van een groot wees- en doorgangshuis dat geheel zou voldoen aan de eisen van de tyd In 1930 werd het huis gebouwd. Tot 1943 ont vingen de kinderen hier onderdak en verzorging, maar de hand van de be zetter was te wreed om hen gedurende de gehele oorlog met rust te laten Kin deren. directie en personeel werden naar Polen getransporteerd. Hun lot was vre selijk Allen vonden de dood in de gas kamer Eén overleefde de hel Na 1943 nam de N.V.D. zyn intrek in het huis. N.S.B.-kinderen werden er tot „dolle Dinsdag" in ondergebracht, ter wijl na de bevrijding tot voor kort de militaire keuringsraad er zyn werkzaam heden uitoefende. Thans staat het leeg, Reeds in de loop van deze maand ko men er enige tientallen kinderen displaced persons (Joden, die wachten op de terugkeer naar hon land: Pales tina. en die niet meer in het land waai zy eerst woonden, wensen te komen). Nederland heeft de toezegging geda: dat het 500 van deze mensen wil op nemen. Bovendien zullen er 25 O.P.K. ers in het huls worden ondergebracht. Deze Oorlogs-PIeeg-Kinderen zyn Nederlandse nationaliteit. Men neemt aan, dat hun ouders het slachtoffer Ds J. Ph. Makkink vierde zijn veertig-jarig ambtsjubileum Indrukwekkende ure in de Evang.-Luth. Kerk In een gistermorgen in het kerkgebouw van de Evang. Luth. Gemeente gehou den dienst heeft ds J. Ph. Makkink, nestor van de Evang, Luth. predikanten stad, zijn veertig-jarig ambtsju bileum hèrdacht. Deze feestelyke ure, die op de vele aanwezigen een diepe in druk maakte, werd geopend met het zingen van Gezang 1871, 4 en 5: Mor genglans der eeuwigheid. Voor de prediking hield ds Makkink een voorafspraak, waarin enige persona lia en memorabilia werden gegeven uit zijn persoonlyk en ambtelijk leven. Als tekstwoorden waren gekozen: uit het Oude Testament 1 Kon 22 14. Doch Micha zeide: Zo waarachtig als de Heer leeft, hetgeen de Heer tot mij zeggen zal, dat zal ik spreken; en uit het N. T. 1 Cor. 916 b: En wee mij, indien ik het Evangelie niet verkondig. Het woord van een profeet en van een apostel zeggen beide hetzelfde, aldus spreker. De prediker moet aan zyn ge meente, aan zyn hoorders overbrengen, wat God tot hem spreekt. De prediker predikt niet zichzelf. Onze God, die er wezenlijk is, openbaart zich schemer achtig in de natuur en in de geschiede nis der mensheid, maar Hy spreekt klaar en onomwonden in Jezus Christus, het mysterie, dat we met intuïtief besef niet het uitbreidingsplan grotendeels daar- willen ontluisteren. Waar Jezus Christus bestemd. Er zal echter door inbezitneming van de gronden ir. etappes naar gestreefd wor den de tegenwoordige eigenaren en ge bruikers zo lang mogelyk in het genot van hun gronden te laten. Voorts zullen B. en W. ernstige pogingen aanwenden om te bereiken, dat zy. die op de te ont eigenen gronden hun bedryven hebben, op andere gronden worden geplaatst. Reeds thans zU er echter op gewezen, dat dit, naar zy verwachten, ernstige moei- lykheden zal ontmoeten verschynt in glorie en heerlykheid. zyn hemel en aarde verbonden In het vervolg van zyn toespraak merkte ds Makkink op, dat de inhoud van de prediking datgene is, wat de Heer zelf tot ons zegt. God zegt: Ik zal met U zijn en gij moet in My blijven. De Vader is er en Hy bekommert zich om ons. Hy leeft met ons mee. Hy wil ons troosten en zegenen. Maar wy moeten Hem dienen in ons leven, in de wereld, met al haar ellende en kommer, Ijaar hardheid en vrees. Profeten en apostelen zyn wij niet. Toch hebben wij het werk van deze mensen voort te zetten en wy willen van hen de trouw leren, om van de ons aan gewezen taak niet te wijken. Nimmer moge in de preek ontbreken het zachte woord van troost in droefheid, dat we in onze tijden zo zeer behoeven, noch die Goddelijke boodschap van vergeving over het bedreven kwaad wie onzer kan die missen? maar godsdienst wijst ons ook niet minder een weg vooruit. Spr. was zich er diep van bewust, dat de vervulling van zyn ambt in veel op zichten „stukwerk" is geweest. Niettemin waagde hy het, het apostolische woord tot het zijne te maken: „Ik dank de Heer Jezus Christus, die mij heeft sterk ge maakt en getrouw geacht en gesteld ir het ambt". Na de preek richtte de jubilerende predikant zich met een kort woord de burgemeester, jhr. mr F. H. van Kin schot, de wethouders, de heren D. der Kwaak en J. C. van Schaik, de tegenwoordigers van de zustergemeen- ten en de verschillende verenigingen. Aan het einde van de dienst sprak de voorzitter van de Kerkeraad, ds J. Smit Duyzentkunst. ds Makkink toe. Na afloop maakten velen van de gelegen heid gebruik, de predikant te feliciteren. In een korte bijeenkomst met de Luthera nen werd hem een schilderij en enve loppe met inhoud voor een radiotoestel overhandigd Verscheidene sprekers den nog het woord. de Ar- daar te zyn het zoutend zout de kracht van het Evanagelie uit te dra- 1 gen en zo Evangeliserend te werken, de oorlogsomstandigheden zyn geworden.Maar het blijkt nu, dat dit ideaal niet Zy ressorteren onder het ministerie van het hoofdmotief is geweest. Mr vi Justitie. sum heeft verklaard, dat hy lid Wie het Joodse weeshuis in zyn hui- P- v. d. A. is, omdat hij socialist is. Meer- dige staat bekijikt moet wel de verzuoh- deren gingen de ogen open en kwamen ting slaken, dat het in zeer gehavende in onze party terug, aldus spreker, toestand verkeert. Veel zal er vernieuwd De uitslag van de verkiezingen moeten worden. Het meubilair is gro- niettemin zeer verblydend. Prof. Van tendeels geroofd. Ongetwijfeld zal men Niftrik verklaarde dat met deze W' vergoedingen hiervoor ontvangen, doch den, dat in de verkiezingsstrijd het particuliere giften zijn eveneens onont- loof heeft gesproken, heerlijk. Binnenkort zullen er weer kin- Tot de politiek van de dag komend, deren spelen op de grote plaats achter mgrWg spr_ 0p dat wij ten opzichte het weeshuis. Tiet als vroeger. Otldtmks d indische kwestie van meet at aan al het gruwzame, dat u geschied, krijgt ,e,der luid van protest hebbe„ doal vUW WeCr ihoren. Aan onderhandelen met Soekarno stemming aan dg Vejiigheidsraad hebben geen behoefte. Het lot van Indië moet I niet in handen van buitenstaanders Archeologische lezingen in hetden gele§d- Er vloeit nu nog veel bloed ui ien daarvoor stellen wy de regering Rijksmuseum van oudheden antwoordelyk. Wat zal nu de fieuwe Voorjaars-programma 1948 verschenen 'wapenstilstand worden? Niets! Men kan In het rijksmuseum van oudheden zal gedurende het voorjaar weer een serie archaeologische lezingen worden gehou den Inschrijvingen voor de najaars lezingen 1947 zijn ook voor deze voor- jaars-lezimgen geldig De eerste avond lezing vindt plaats op 27 Jan. a.s. Dr J. H. Jonigkees te Utrecht hoopt dan te spreken over het onderwerp: „Indruk ken van een reis naar Rome" „Opgra vingen in de Ned. Herv. kerk te Eist (Betuwe)" is het onderwerp, dat door de heer P Glazema te Den Haag op 10 Febr. zal worden behandeld. 24 Febr. hoopt prof J. Doresse te Parijs te spre ken over: „Monastères coptes de la re gion thébaine". Dr B H. Strieker' be spreekt 9 Maart .Het Labyrinth", terwijl dr W. D. van Wijngaarden de rij sluit met een verhandeling over „Schetsen en studies van Egyptische schilders" Ouderraad te Leiden In de in ,-Het Gulden Vlies" gehouden jaarvergadering van de ouderraad by het openbaar onderwijs heette de voorzitter, de heer M. B de Jong, alle aanwezigen hartelijk welkom, in het byzonder de wethouder van Onderwys en de voorzitter van de Nederl. Ouderraad Hij wekte de leden op, de komende uitwisseling van leerlingen van de scholen te Vlissingen te doen slagen, door deze kinderen een paar dagen gastvrij te ontvangen. Na de jaarverslagen hield de heer J- C. de Glopper uit Rotterdam een causerie over het onderwerp: „Doel en taak vaD de Oudercommissie". Door verkiezing van mevr E. Mulder- Middelham en de heer A. Waasdorp werd het bestuur met 2 leden ui.gebreid, ter wijl de heer Th, v. d. Burgh als secretaris werd gekozen en de heer F. W. Korten de plaats van de aftredende voorzitter ging De heer J C. van Schaik. weth. van Onderwys, deed vervolgens enkele be langrijke mededelingen en richtte zich daarna met een persoonlyk woord tot de aftredende voorzitter Namens de aange sloten oudercommissies en de medebe stuurders richtte de heer Korten woorden van dank aan het adres van de heer De Jong en bood hem als aandenken een fraaie sigarettendqps aan. De afdeling Leiden eo van de RK. vereniging van kleinhandelaren in aard appelen, groente en fruit „St. Petrus" heeft zich aangesloten bij de RK. Midden standsbond te Leiden. Op 2 Februari za) een feestavond worden gehouden in df „Harmonie". Soekarno en de zijnen niet vertrouwen. De C. H. vil zelfstandigheid geven, v dat mogelijk is, maar wil Indië niet zyn lot overlaten. Aan de socialisatie wil de C H.U. niet mededoen, omdat het particulier initia tief daardoor wordt gedood en daarvoor in de plaats komt een systeem als het fascisme en het nationaal-socialisme. Hoewel in bepaalde gevallen maatre gelen van hoger hand nodig kunnen worden geacht, aldus spreker, is geleide economie in brede omvang niet ideaal. Wij willen sociale rechtvaardig heid, oplossing der sociale problemen, bezuiniging over de gehele linie, inkrim ping van het ambtenarenapparaat. Tegenover alle revolutie stelde spr. het aloude beginsel van Gods Woord. Met een opwekking tot trouw besloot Beernink zyn rede, die door een dachtenwisseling werd gevolgd. Bedrijfsunie handels- en kantoor bedienden in de Bollenstreek Onderwerp: De pensioenregeling Zaterdagmiddag vergaderde in Nachtegaal" te Lisse de bedTyfsunie v de samenwerkende verenigingen van kan en handelsbedienden in de Bloem bollenstreek. De heer Steenvoorden t« Hillegom presideerde de vergadering memoreerde in zijn openingswoord de po gingen om te komen f tot een pensioenre geling. Tot op heden heeft onze act: veel resultaten bereikt, maar wy blijven werken, aldus spr. Wy zoeken ons recht Spr. hoopte, dat alle werknemers zich zouden organiseren. De heer Van Baar van de handels kan toorbediendenbond „Mercurius" klaarde, dat de werkgevers geen mede werking willen verlenen- Er wordt be weerd. dat de werknemers niet georgani seerd zyn en geen prijs blijken te stellen op verbetering van de pensionnering, Daarom: Schaart U aaneen! Namens de organisatie sprak de heer Kriek. Hij gaf een overzicht van de werk. zaamheden en zeide, dat door bemidde- van verscheidene instanties getracht zal worden, de zaak tol een goed einde tt brengen. Ohze verlangens ten aanzit een pensioenregeling zijn gerechtvaardigd g meer sprekers kregen het woord Allen wezen op de belangrijkheid vi grote en hechte organisatie. Niet voldoende hulp in striid tegen t.b.c. Propaganda-avond Ver. bev. belangen van t.b.c.-patiënten In de geheel gevulde Schouwburg werd Zaterdagavond door de bovengenoemde vereniging een propaganda-avond ge houden ten bate van het steunfonds Door de heer Berg, hoofdbestuurslid, werd een propagandaspeech gehouden, waarin hij wees op de grote betekenis van een goede zorg voor de t.b.c.-patiën- ten. In de oudheid reeds kwam de t.b.c. voor. by mummies heeft men afwykingen aangetroffen, die daarop zouden wijzen Ook wist men toen reeds, dat het een infectie-ziekte is. Door vermindering van het weerstandsvermogen breidt de t.b.c. zich geweldig uit. Na 1940 is het aantal gevallen met 300 pet. gestegen. Het is bij uitstek een volksziekte of ziekte der armen. De statistiek van Amsterdam heeft uitgewezen, dat de sterfte onder de armen 1 Mr maal groter is dan onder de meer gegoeden. De ziekte moet worden bestreden door opvoering van het weerstandsvermogen, wat o.m. bereikt kan worden door goede voeding en het wegnemep van maat- schappelyke misstanden. Door gebrek Het I K. Jonkheid geheimzinnige deserteurtje Schroot denkt aan de woorden van de veldwachter: „Niet 'alleen de deserteur wordt doodgeschoten, maar ook iedere medeplichtige, die hem helpt". Als Arie ontdekt wordt, zyn hy en Verwiele bei den medeplichtig. Maar Verwiele schynt dat niet te weten, du9 daar zwygt hy van. „Laat Arie by Je blyven, tot hy beter is. Thuis kan ik hem niet nemen, dat zou dadelijk ontdekt worden. Ik zal een an dere schuilplaats voor hem zoeken. Laat hem nog een week blyven, dan kom ik hem halen." „Niet langer dan een week", antwoordt Verwiele. „Afgesproken. Dan ga ik nu heen. Mag ik Arie goeiendag zeggen „Welzeker." Schroot gaat naar boven. Hy spreekt overdreven opgewekt. „Blyf nog één weekje hier. Dan ben Je helemaal beter en kom ik je halen." „Naar huis? Dat kan toch niet?" „Ergens anders. Dat komt in orde. Ik zoek wel een veilige plek voor Je." Zyn opgewektheid vermag niet, Arie op te heffen uit diens gedrukte stemming. Zodra Schroot vertrokken is, zegt vrouw Verwiele: „Je kunt deze toestand zo niet laten. man. Je moet de burge meester of de veldwachter waarschuwen en zeggen, dat hy Arie Schroot is en een deserteur. Denk eens in, dat alles aan het licht komt! Dan kan jy in grote moei- lykheden komen." „Ik zal er met Arie over praten." be looft Verwiele. Als Schroot thuis komt, staat zijn vrouw hem in het schuurtje op te wach ten. Het is de enige plaats, waar ze on gehinderd kunnen praten. „Hoe is het?" vraagt ze. „Goed. Hy wordt uitstekend opgepast en vandaag is de chirurgyn geweest. Die heeft gezegd, dat hy binnen een week be ter ls." „Is hij dan ziek?" „Een beetje," zegt Schroot, die ontdekt, dat hy zich al dadelijk verpraat heeft „Het heeft niets te beduiden." „Ben je by hen in huis geweest?" „Ja zeker, aan zijn bed. Hy moet een paar dagen blyven liggen, dan kan hy „Dus ze weten niets?" „Ze weten alles." „Weten ze alles? Heeft Arie het ver teld?" „Alles verteld." „Een wat zeggen ze daarvan." „Ze zeiden er niets van." „Hoe i het nu?" „Ik heb afgesproken, dat ik nog eens terug kom." „Wat zeiden ze van de tuin?" Daar heb ik niet over gepraat. Ik werd er zo vriendelyk ontvangen!" „Ze weten alles en tóch zo vriende lyk?" Ze kykt ongelovig. „Ja", zegt Schroot, „het zyn byzondere XVI het dan mogelijk! En hoe gaat „Het is niet gemakkelijk," antwoordt Schroot. „We moeten hem thuis verstoppen." „Dat is veel te gevaarlyk. Nee, ik zal vragen, .of hy by Verwiele mag blyven. Ik ben toch van plan, met hem te pra ten over de tuin. Daar is niets van ge komen. Ik ga er heen en doe hem mijn aanbod onder voorwaarde, dat Arie by hem blyft." Schroot wil zichzelf buiten schot hou den, maar hy waagt er zyn vroegere buurman aan. Hy tracht zich vrij te plei ten met de overweging: Ik kan niet hel pen, dat Verwiele van het gevaar niet Neen, Verwiele weet niets van het ge vaar, dat dreigend nader komt. De na sporingen worden krachtig voortgezet. Het kan niet geduld worden, dat er on vindbare deserteurs achterblyven. Verwiele begrijpt niet, waarom Schroot niet terugkomt. Het is nu de twaalfde dag sedert hy stellig beloofde: over een week kom ik Arie halen. Arie is flink opgeknapt. Hy is wet de been en begonnen met lichte bezig heid. Verwiele is naar de markt geweest. Op de terugweg ontmoet hy de veldwachter, die een praatje maakt en met hem loopt. HeJ gesprek vlot nog al, de veld wachter is byzonder spraakzaam, spreekt over de algemene toestand, de schaarste aan levens- en genotmiddelen en de deserteurs. (Wordt vervolgd). Beiden zitten met het geval in de war. Schroot en Verwiele. Verwiele kan er niet toe komen, met Arie te praten over aangifte by de burgemeester. Daardoor zou hij .weer totaal van streek raken. Hy moet eerst goed beter zijn. Voorlopig begint hy over wat anders. „Zeg. Arie, ik moet je iets vragen. Hoe zit het met de doopacte? Daar staat een verkeerde naam op. Waardoor komt dat?" „Dat weet ik niet. Ik wist niets van die doopacte, voordat vader hem my gaf. Va der kan u inlichten, zodra hy hier komt." „Goed, binnen een paar dagen wacht ik hem." Maar Schroot haast zich niet. Hy ziet evenmin een oplossing als de anderen. De afgesproken week gaat voorby. En nog twee of drie dagen. „Wat ben je nu van plan?" vraagt zijn vrouw tenslotte. geld. verpleegsters, sanatoria, kort- door gebrek aan alles, worden de wachtlijsten steeds langer. Ongeveer 5000 patiënten liggen te wachten om opgeno- te worden Het particulier initiatief, aldus spreker, is niet mij machte vol doende hulp te bieden: daarom moet de Staat het doen en de nodige gelden voor dit doel^voteren. nu een patiënt ontslagen, dan zal hy le nazorg weer in het maatschap pelijk leven moeten terugkeren. Het doel de nazorg is. de patiënt te wennen de overgang van het sanatorium naar maatschappy. Ook bij nazorg is geld gebrek weer de oorzaak, dat velen niet geholpen kunnen worden, waardoor de kans groot is, dat het oude ziekte-proces zich herhaalt. Op het jubileum-congres der vereniging, verleden jaar December, werd besloten tot stichting en oprichting sen eigen nazorg-inrichting, waar de ien weer gevormd en omgeschoold kunnen worden., Met een oproep, om als lid toe te treden, besloot de heer Berg zyn rede. Nog vermeld moge worden, dat de vereniging vorig jaar in Leiden een steunbedrag uitkeerde van f5000. Het toneelgezelschap D.O.S.. onder regie van de heer A. C. van der Woerd, voerde van Jan Fabricius op het toneel spel „Onder één dak." We betreuren het dat deze vereniging, die vele malen getoond heeft goede stukken te kunnen brengen, de keuze op dit stuk heeft laten vallen. De stukken van Fabricius mogen vroeger met succes opgevoerd zyn, nu ;n we ze toch niet meer, en al is het dat het publiek nogal luidruchtig (er moest zelfs enkele malen om stilte worden gevraagd), het is toch ook bewys, dat men de zaal niet i had, ondanks de waardeerbare pogingen i mevr. J de Cler-De Bruin, als Dora, de heer A. C. v. d. Woerd als de vader. Wy hopen, dat D.O.S. in het vervolg, al vorens een stuk te kiezen, zich eerst eens goed bezinne op haar taak, die zU als toneelgezelschap heeft. Meer willen wy er nu niet over zeggen. De muziekclub van de korfbalclub „De Algemene" verleende op verdienstelyke wyze haar muzikale medewerking. BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN GEBOREN: Hendrik P. zn v. H. P. van Duiken en I. M, Hermans: Gerrit zn v. G. Mieremet en C. Boezelyai; Elisabeth H. dr v. W. J. Fukken en J. Hoëk; Wou ter zn v. P. Teske en E. C. van Oosten: Gerard-us J. A. zn v. J. A. Beekman er G van Eijfc. OVERLEDEN: E Blom, buisvr. van M van Polanen, 83 jr; M. v. d. Oever, wed. van J. Brieër, 77 Jr; G. M. Speet. Jr. Heren-in-spe icht tapen, ondert twaalf jaar. tri, zich Vrijiagax loten sluiten in een warenhuis te loeiden. Dat de daad van tevoren was beraamd, bleek wel hieruit, dat zij uit voorzorg kaarsen en drie pakken lucifers bij zich hadden gestoken, om geen lampen te behoeven aan te steken. In de lunchroom deden zij zich aller eerst te goed aan ijs. Verzadigd zijnde, organiseerden ï(j een gooi- en smijtpartij met ijs, lepels, kopjes en schalen. Door deze inspanning kregen zij een goeds eetlust, waarvoor de chocolaterie een gunstig domein bleek. Toen de zoete maaltijd voor een gezonde ontspanning. Ze haal den uit de kiiylerafdeling twee autosteps, om tegelijkertijd twee meer afgelegen af delingen aan te doen. Toeh vonden zij op den duur een auto- ètep te modern en gaven ze by nader inzien de voorkeur aan het ouderwetse paardrijden, maar dan per hobbelpaard. Doch dit edele dier gaf na weinige ogen blikken, krakend tn al zijn houten bot ten, de strijd op. Op hun beurt bleken de jeugdige in brekers niet afkerig van een welverdien de rust, zodat zij zich in de baby-afde ling behagelijk in een bedje neervlijden. B(j gebrek aan nachtgerief werd een en ander op de grond gedeponeerd. Ook af gebrande lucifers werden overal aange troffen. Om kwart voor negen Zaterdagochtend wilde het tweetal vertrekken en vatte dus post bij de uitgang.... Zo liepen ze natuurlijk wel erg in de gaten. De Leldse recherche zorgde daardoor voor het slot bedrijf. HAAGSE GERECHTSHOF. Het vaste adres. Het was in Leiderdorp bekend, dat mes by mej. S. van K. terecht kon om distri butiebonnen te kopen, zo werd medege deeld. Voor het verhandelen van di nen was zy door de politierechter ver oordeeld tot drie maanden gevangenil- straf, van welk vonnis zy in hoger be roep kwam. De proc.-generaal zag ech ter geen termen, wyziging in de straf brengen, en voredre bevestiging daarvan In de hongertyd. He twas in de hongertijd van Januai 1945, dat de grondwerker N. B. te Hill* gom diefstal van bruine bonen pleegd uit de schuur van een kweker. Daarvoo werd hy in 1946 veroordeeld iot twe maanden gevangenisstraf van welk nis hy in hoger beroep kwam by Hof. De proc.-generaal wees erop. dat bi feit een tyd geleden is gebeurd e dachte sindsdien geen nieuwe klachte heeft gegeven. De eis luidde thans f^ boete of 25 dagen hecht»is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1948 | | pagina 2