JHfuinr Crittsdjr (£ourant
ULTIMATUM AAN DJOKJA GESTELD, DAT DINSDAGMIDDAG
OM 12 UUR AFLOOPT
DRIEERLEI
OPVATTING
Arabieren dringen voor het eerst
Palestina binnen
Wist IJ
ZATERDAG 10 JANUARI 1948
ABONNEMENTSPR1J ZEN
t 0.30 pel week, 1-30 pei maand;
390 per kwartaal; bij betaling per
kwitantie iverh met a dm-kosten)
ADVERTENT1EN: 0 15 per millimeter
Bij contract belangrijke korting.
TELEFOONNUMMERS:
Directie en Redactie 20408.
Administratie 22710.
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
„jtanhMsticli is abcMeort
myn b*rl in tc^bcnspoet"
Acht en twintigste jaargang No. 7403
BUR. REDACTIE EN ADMINISTRATIE
HOGEWOERD 103.
Postrekening 589»i
HOOFDREDACTEUR; Dr E. DIEM1.R
CHEF REDACTIE: H. W. i. KNSERINE
DIRECTIE: T. DTEMER
Wordt republiek in buitenspel-positie geplaatst?
Onze tegenstanders vestigen laatste hoop op
(teleurgestelde) Commissie van Drie
Het ls waarschijnlijk, dat er de volgende week beslissende gebeurtenissen in
Nederlands Indië zijn te verwachten. In de eerste plaats valt dit op te maken uit
de conclusie van het Franse persbureau A.F.P. uit de reeds bekende verklaring van
de Commissie van Drie, dat zü door haar gang naar Djokja de besprekingen hoopt
te completeren. A.F.P. meent nl. dat de volgende week de werkzaamheden der
commissie zullen zijn afgelopen.
Zij zullen dan tot een volledige misluk
king of tot een succes der werkzaamhe
den van de Commissie van Drie leiden.
In de tweede plaats Is het duidelijk,
dat de toestand onhoudbaar begint te
worden. Het eeuwige rekken der onder
handelingen begint ook de hopeloos ver
deelde en grotendeels op staatkundig ter
rein uit vreemdelingen in Jeruzalem be-
«taande Commissie van Drie te vervelen.
Dat de Nederlandse Regering in een
zelfde stemming Verkeert, blijkt wel uit
het feit, dat onze correspondent te Ba
tavia, Wim Tausent uit doorgaans be
trouwbare bron heeft vernomen, dat er
sprake is van een soort ultimatum aan de.
republiek, dat Dinsdag a.s. 12 uur het
vuren definitief gestaakt moet zijn. In
verband hiermede komt het afleggen van
een regeringsverklaring op die dag, door
de minister-president thans officieel aan
de voorzitter der Tweede Kamer meege
deeld, in een bijzonder licht staan. Dit
bericht werd later door A. F. P. be
vestigd.
Het plan van de republiek om zelf, bui
ten Nederland om, de Indonesische Fede
ratie tot stand te brengen, heeft een zwa
re slag ontvangen door het besluit van
de Oost-Indonesische Regering om defi
nitief mede te werken aan de interim
regering, of, zoals de Indische federa
listen haar liever noemen, de prae-fede-
rale regering. Premier Anak Agoeng Gde
Agoeng heeft kans gezien, de tegenstand
GEVALLEN VOOR HET
VADERLAND
De Regering maakt bekend, dat tot
haar leedwezen in de afgelopen week
de navolgende verliezen zijn gerap
porteerd:
KONINKLIJKE MARINE.
Vliegtuigm. 3de kl. W. E. HONIG uit
Vledder, telegr. 2e kl. o.v.w. F. MAT-
TEMAN uit Amsterdam,- beiden door
ziekte overleden.
KONINKLIJKE LANDMACHT.
Sold. P. NIEHUIS uit Rotterdam,
serg. D. MIEDEMA uit Minnertsga
(Barradeel, Fr.), korp. H. L. J. EL-
SENBURG uit Rotterdam, sold. J. C.
L. MEIJER uit Stokkum (Bergh).
sold. M. C, KRISTELYN uit EUemeet
(Z.), sold. J. NOEL uit Maastricht
sold. G. DIAMANT uit Rotterdam.
KON. NED. IND. LEGER.
Toradja soldaat SIBAROE. Menado-
nees sold. B. RANSOEN.
De lijst bevat 11 namen; het totaal
der sinds 18 Juli gepubliceerde ver
liezen is 528 namen.
voorlopig te bevredigen door een formu
lering, volgens welke steeds voor de re
publiek de mogelijkheid zal open staan
alsnog mede te werken
e reis van Sjarifoeddin en Salim naar
Singapore heeft niet alleen ten doel
Sjahrir tot een overkomst naar het niet
te veilige Djokja te bewegen, doch ook
iens gastheer, Lord Killearn te ont
moeten. De republikeinse ministers be
grijpen namelijk, dat de bom elk ogen
blik kan barsten en zij wenden zich tot
de Engelse diplomaat om steun en hulp.
Elke strohalm willen zij aangrijpen. In
dit licht moet men ook de republikein-
itnodiging aan Anak Agoeng Gde
Agoeng om naar Djokja te komen zien.
Om het front van de Indonesische federa
listen te verzwakken verzochten zij hem
alleen te komen, doch ook die fede
ralisten mee te nemen, die daartoe be
reid worden gevonden. De weifelende
houding, aanvankelijk door Oost-Indone-
aangenomen, versterkt doordat de
iste leden van het Oost-Indonesische
parlement de „zegeningen" der republiek
aan den lijve hebben ondervonden,
aanleiding tot die stap, zodat de re
publikeinse teleurstelling over de laatste
beslissing van het Oost-Indonesische ka
binet des te bitterder zal zijn. In hoeverre
Batavia in deze beslissing heeft meege
speeld is niet duidelijk. Wel schijnen de
heren Enthoven en van Vredenburch
Makassar te zijn vertrokken om d«
zaken eens te bespreken.
Het federalistisch front heeft boven
dien een krachtig bolwerk in Oost-Su-
matra, waar men niets moet hebben var
de republiek en waar men voor eer
krachtige houding geporteerd is. Trou-
ens, ook omgekeerd voelt de republiek
■einig voor Oost-Sumatra en West-Java.
POSTAUTO MET 20.000.—
GESTOLEN
Gisteravond hebben autodieven te Nij
megen een P.T.T.-auto met postzakken
ter waarde van ongeveer f 20.000 ge-
•tolen.
Toen de twee postbeambten iin het laat-
•te agentschap dat zij moesten bezoeken,
waren afgestapt, sprongen onbekenden
in de wagen en reden ermee in de rich
ting Groesbeek. waar later de lege auto
wjerd aangetroffen. Er zijm nog geen ar
restaties verricht.
NEDERL. MINISTERS NAAR LUXEM
BURG.
Op 29 en 30 Jan. a.s. zal ditmaal in
Luxemburg wederom een bijeenkomst
van „Benelux'-ministers worden gehou
den. Hoogstwaarschijnlijk zullen de
nisters Van Boetzelaer, Mansholt, Vos en
Huysmans hieraan deelnemen.
VANDAAG STELLEN
WIJ U VOOR:
Jan de Bruin, Leiden,
Ovanjegracht 123
„Met" myn vriend Gerrit Smeets uit
Eindhoven heb ik prettige dagen gehad,"
•chrijft soldaat Jan de Bruin van de
Oranjegracht. De foto bewijst ook niet
anders. Ze hebben er samen blijkbaar
nogal plezier In. Het is goed, in Indië
een ware vriend te hebben en.samer
eens hartelijk te kunnen lachen. Jan i:
15 October 1946 met de „Kota Baroe'
vertrokken en werd als administrateur
gestationneerd in Makassar. Later werd
hij overgeplaatst naar Bandjaran.
vindt de natuur in Indië prachtig. Spijt,
dat hij er zit, heeft hij dan ook niet.
Wel mist hij zijn familie en hij hoopt, dat
het niet al te lang zal duren, voo:
de zijnen terug ziet.
DE MARINIERSKAPEL REIST NAAR
INDIË.
De Marinierökapel zal onder leiding
van 1ste luitenant Gijsbert Nieuwland ii
;rste week van Maart naar Indië ver
trekken, om in de gehele Archipel voo
de troepen op te treden, afwisselend met
het Harmonie-orkest. de band, het strijkje
n zo mogelijk, een pianokwartet en ee
io. Men hoopt voor 1 Aug. terug te zij
in verband met de jubileumfeesten.
Christiansen komt begin
Februari voor
„De eenvoudige zeeman"
Het proces tegen generaal Christiansen
zal in Februari te Arnhem beginnen. Het
wachten is op het herstel van de nu zieke
proc-fiscaal mr De Visser. Mocht deze niet
tydig herstellen, dan neemt mr Sikkel de
aanklacht over.
Behalve voor het verbranden van
ten en het wegvoeren van zijn mannelijke
bevolking, wordt Christiansen aansprake
lijk gesteld voor het vermoorden van de
vijf Nederlanders te St. Michielsgestel
op 15 Augustus 1942 (Groep Willem
Ruys)
De voormalige generaal werpt alle
schuld op zijn stafofficieren. Hij
„slechts een eenvoudig zeeman".
Voor de oorlog verwierf Christiansen
bekendheid als bestuurder van de reu-
zenvliegboot DO-X, waarmee hij in 1930
een vlucht om de wereld maakte en ook
Amsterdam aandeed.
RAVTEk WEER IN SCHEVE-
NINGEN TERUGGEKEERD
Naar de Nieuwe Leidsche Cr
verneemt is Rauter, die enige maanden
geledien na een zelfmoordpoging
Scheveningen naar Rotterdam werd
overgebracht, omdat daar de accommoda
tie toen gunstiger was, onlangs weer naai
Scheveningen getransporteerd.
DE RODE LANTAARN VAN
DE C.C.D.
De politierechter te Zwolle, die een
tal automobilisten wegens overtreding
van een ambtelijk bevel (niet stoppen
voor het signaal met de voorgeschreven
rode lantaarn) had te berechten, koos
volgens „De Tijd", tot ieders verbazing de
zijde van de overtreders, die van rechts
vervolging werden ontslagen.
„De automobilist, die niet stopt voor
het rode stopsignaal", aldus de rech
ter mr Van Hasselt, „geef lk groot ge
lijk. Wanneer lk des avonds in een
auto zou zitten en er gaat iemand op
de weg staan, die met een rood licht
zwaait, denk ik er eenvoudig niet aan
te stoppen".
HOGE BOETEN GEËIST TEGEN COL
LABORERENDE STUWADOORS
Voor het Rotterdamse B.G. werd giste
ren tegen de 58-j. J. S. C. Schoufour, di
recteur van de N.V. Francois Swarttouw's
Havenbedrijf en de 57-j. Francois Swart-
directeur van de N.V. Stevedore
Company „Quick Dispatch" aldaar,
gens collaboratie resp. f 30.000 boete subs.
6 maanden hechtenis en f 20.000 boete
subs. 4 maanden geëist.
LOUWES EN VAN LIDTH DE JEUDE
IN NEW-TORK
Met de „Nieuw Amsterdam" arriveer
den gisteren in New-York dr S. L. Lou-
wes, dir.-gen. van de Voedselvoorziening,
om besprekingen te houden i.v.m. de bin
nenkort te Rome te houden conferentie
van de Wereldvoedselorganisatie; jhr O.
C. A van Lidth de Jeude en ir A. M. A.
Wijnass, commissaris en directeur
de BillitonJVIij om tinsmeiterijen in Texas
te bezoeken en A. J. A. v. Abbe en J.
Blum, als gedelegeerden van de Nederl.
sigarenfabrikanten, om tabak aan te
kopen.
omdat zij nog steeds vasthoudt aan de
fictie van haar de facto-gezag over ge
heel Java, Madoera en Sumatra.
Er is na de beslissing van Oost-Indone-
sië echter een duidelijke verandering in
de houding der republiek te bespeuren,
in de verklaring van Sjarifoeddin bij
diens aankomst te Singapore, waar hij
de, dat de republiek geen bezwaren
heeft tegen de voorstellen betreffende de
Verenigde Staten van Indonesië, doch
dat Djokja nog niet beslissen wil zonder
overleg met de Commissie van Drie,
waarop zij tot op zekere hoogte haar
hoop heeft gesteld. Deze hoop wordt ge
voed, naar wij menen tc weten, door de
Kerstvoorstellen der Commissie van Drie,
•in zU tegenover Nederland aandrong
en stopzetten van de daerah-vorming
in oud-republikeins gebied.
Geen hernieuwde politie-actie?
Bovenstaande - zienswijze wordt door
nadere berichten van Ass. Press beves
tigd. Nederland zal niet meer aan
onderhandelingen deelnemen, als de
pubL het ultimatum verwerpt. De Com
missie van Drié zal dan de zaak naa
Veiligheidsraad verwijzen. Geen politie
actie maar grondige zuivering achter het
front zal het gevolg zijn van Nederlands
herneming van de vrijheid van handelen,
gepaard met de onmiddellijke federali-
Indië buiten de repu
bliek om
De nieuwe interim-regering
Aneta verneemt dat lid zullen worden
m de interim-regering de heren Raden
Abdoel Kadir, Wisaksono Wirjodihardjo,
prof. Hoesein Djajadinipgrat, Pangeran
Kartanegara, voorts een lid van Oost-Su-
Raad, en Santoso (vermoedelijk
Raden Soerio Santoso).
VOOR PASEN REEDS ACHT
EIEREN
Verwacht word't dat tot Pasen aan
leeftijdsgroepen acht eieren verstrekt
kunnen worden. De verstrekking zal be
houdens onvoorziene omstandigheden als
•olgt plaats hebben: op 22 Jan., 12 Febr.
«n op 11 Maart wordt een bon voor één
ii aangewezen, op 26 Febr. een bon voor
wee eieren en op 18 Maart een bon voor
drie eieren.
Geen keuzebon afleveren bij
inlevering
Verschillende banketbakkers schijnen
niet goed te weten, wat zij met de keuze-
bonnen voor brood aan moeten. Het komt
wanneer de klant boter, suiker,
doch ook bloem inlevert voor gebakjes,
dat de bakker toch een of meer keuze
bonnen verlangt. Wij wijzen er nadruk
kelijk op, dat dit onjuist is. Een keuzebon
is evengoed een normale broodbon
wanneer men bloem inlevert, behoeft
men geen keuzebon af te geven.'
Min. Lieftlnck heeft aan de Tweede
Kamer overgelegd een staat van beleg
gingen in het Int. monetair fonds e
het kapitaal van de Internationale Re
constructie-Bank.
- de
t niet-
Aanvallers door artillerie en vliegtuigen verjaagd
GISTEREN zijn Arabieren voor het eerst via de Syrische grens Palestina bin
nengedrongen. Ongeveer 600 gewapende mannen omsingelden twee Joodse
nederzettingen. Britse militairen wisten na een strijd van 5 uur met lichte artil
lerie en vliegtuigen de aanvallers ten slotte te verdrijven. Deze activiteit wordt als
voorloper van grotere veldslagen gezien.
kaanse mariniers naar Palestina 'er be
scherming van de consulaire garde aldaar
De Arabieren zullen tegen zulk een maat
regel ernstig protesteren, aangezien zij de
aankomst van de Amerikanen zouden op
vatten als het openen van een deur voor
buitenlandse militaire interventie.
Over het verloop van de aanval ver
neemt A.P. dat des morgens om 8 uur de
eerste groep van 300 leden van het Ara
bische volksleger aanvielen, een uur later
gevolgd door een tweede stoot van 300.
Het schieten duurde 3 uur en gedurende
die tijd werd de watertoevoer door de in
dringers afgesneden. De eerste „vliegende
colonne" der Britten arriveerde pas om
12 uur en werd gedurende de middag nog
versterkt. Pas na lichte artillerie ingezet
te hebben en met inschakeling van de
luchtmacht lukte het de aanvallers te ver
drijven. Over het aantal doden en gewon
den, zijn nog geen juiste cijfers bekend
gemaakt. Nadat de Arabieren verdreven
waren hebben zij onmiddellijk „steun"
gevraagd aan de Libanon, Transjordanië.
Irak, Saoed; Arabië-im* Jemen.
Engeland vraagt opheldering.
De Britse regering van Palestina heeft
door middel van haar gezant bij de Syri
sche regering om opheldering van het
gebeurde gevraagd Men heeft nl. gecon
stateerd dat de gewapende Arabieren hun
opleiding in genoemd land hebben om
vangen.
Amerikanen voor bewaking.
Momenteel worden besprekingen ge
voerd over het zenden van 300 Ameri-
Het laatste deel van de rijksweg Den
HaagRotterdamAntwerpen ls gis
teren tussen Lage Zwaluwe en Breda
De nieuwe baan in vogelvlucht.
Prinses Anne naar Luxemburg
Prinses Anne, die uit Kopenhagen naar
Zwitserland is vertrokken om ex-koning
Michaël van Roemenië te ontmoeten, is
vanmorgen te Luik gearriveerd en van
daar per auto naar Luxemburg verder
gereisd. Zij zal met haar moeder de gast
zijn van het groothertogelijk paar. Groot
hertog Felix van Luxemburg is nl. prin-
Omtrent het vertrek uit Kopenhagen
meldt A. P. nog, dat de prinses er zeer
gelukkig uitzag. Zij lachte voortdurend
en zei tegen de journalisten: „Ik ben
erg bly dat ik naar hem toe ga, de arme
jongen, die ze zo het mes op de keel ge
zet hebben."
PROFESSOR PARHON, 84 JAAR OUD.
HOOFD VAN DE ROEMEENSE STAAT
Uit het nationale presidium van de
Roemeense volksrepubliek, dat uit 5 le
den bestaat, is de 84-jarige professor
Constantin Parhon benoemd tot hoofd
van de Roemeense staat. Hij heeft de
zelfde plichten als de koning vroeger had.
NIEUWE SOCIALISTISCHE PARTIJ LN
FRANKRIJK.
Zeventien linkse leden van de Franse
socialistische partij, die dezer dagen we
gens oppositie voor de disciplinecommis-
der partij moesten verschijnen, heb-
een nieuwe partij opgericht: „de de
mocratische eenheidssocialisten". De partij
et afkerig van samenwerking mc
PLAN-MARSHALL DOET BEDRIJFS
LEVEN SAMENWERKEN
De hoofdgroepen ambacht, banken,
handel, industrie, verkeer, verzekering,
de Stichting voor de Landbouw, de Stich-
van de Arbeid, het N.V.V., de Ned.
Kath. Arbeidersbeweging en het C.N.V.
hebben besloten het onderlinge contact,
dat dezer dagen gelegd is i.v.m. het plan-
Marshall, voort te zetten.
NED. OORLOGSSCHADE IN BELGIË
Aanvragen tot vergoeding op in België
geleden oorlogsschade moeten uiterlijk
10 Febr. as. worden ingediend. Vreem
delingen in België vallen niet onder deze
bepaling, doch nochtans wordt hun aan
geraden binnen deze termijn aangifte te
PIERRE MONTEUX ZAL JUBILEUM
CONCERTEN DIRIGEREN.
De bekende Franse dirigent Pierre
Monteux zal t-g.v. de jubileumviering
het Concertgebouworkest een gedeelte
der concerten dirigeren. Het ligt in de_be-
doeling, dat behalve in A'dam en
Haag. alle hoofdsteden der provincies
bezoek van het jubilerende orkest zullen
krijgen.
ED. VAN BEINUM BLIJFT VERBON
DEN AAN HET CONCERTGEBOUW
De Raad van Bestuur van de N.V. Con
certgebouw deelt mede, dat besprekingen
met de dirigent Eduard van Beinum in
zake een benoeming in het buitenland,
hebben geleid tot een regeling, waardoor
zijn verbintenis met het Concertgebouw
ook voor het volgende seizoen wordt be
stendigd.
TERUG IN HET VADERLAND.'
Gisteren bracht de „Nieuw Holland"
1200 vrijwilligers uit lm
De fraaie schuit vooi
Amsterdar
Eerste gedemobiliserden
keerden terug
Muziek voor de „Nieuw Holland"
De „Nieuw Holland", met 83 leden v;
de Kon. Landmacht, 254 manschappen
L.SK.. 387 mariniers, 149 marinemannen
i 1818 K.N.I.L.-mannen met hun gezin-
;n, meerde gisteren in Amsterdam.
Een deel van deze manschappen wordt
gedemobiliseerd. De Marinierskapel
speelde en gen -majoor H. A. Nijhoff. di
recteur van het Verkeerswezen, sprak
hen toe.
Op de kade was zeer veel belangstelling
_.i de thuisvarenden, die het in IJmuiden
erg „koud" vor.den, hadden niet veel
zich spoedig thuis te voelen,
ïannen vertelden aan boord
prettig Kerstfeest gevierd te hebben,
waarbij aan tafel de officieren, overeen
komstig een oude gewoonte, dienden.
„Oranje" heeft reis voortgezet
Het m.s- „Oranje", dat bij Gibraltar mo.
torpech had gekregen, heeft gisteren, na
dat eigen personeel het, euvel had verhol
pen, de reis naar Indië voortgezet. De
chef van de technische dienst van de Mij
Nederland, die met een Cessna van Ypen-
burg naar Gibraltar was vertrokken, is
teruggekeerd.
2 x MAAL PER WEEK NAAR
JOHANNESBURG PER K.L.M.
De Ni e
Leidsche
verneemt dat met ingang van 10 Februari
a.s. de K.L-M. de frequentie van haar
dienst Amsterdam-Johannesburg zal
hogen to: twee maal per week, nadat
der: 16 Augustus 1946 de dienst eenmaal
per week werd gevlogen. Met de instel
ling van de nieuwe dienstregeling zullen
de vliegtuigen resp. Dinsdag en Zaterdag
uit Amsterdam vertrekken en Donderdag
en Maandag d.a.v. aankomen. Zij vertrek
ken Dinsdags en Vrijdags van Johann'es-
burg en komen resp. Woensdag en Zater
dag d.a.v. te Amsterdam. Óp de heenreis
wordt overnacht te Leopold-Ville, op de
terugreis vliegt men zonder overnachting
door. De beide diensten worden onder
houden met Constellations.
WEER NIEUWE POSTZEGELS
Aan de postkantoren zal deze maand
de verkoop beginnen van frankeerzegels
van het nieuwe type (Hartz) in de waar
den 5 ct (geelgroen), Vn ct (roodbruin)
en 1214 ct (rood).
VIJFTIG MIJNWERKERS
OPGESLOTEN
Minstens 50 mijnwerkers zijn door een
explosie in een kolenmijn te Petite Ros-
selle, bij Metz, van de buitenwereld af
gesloten.
IN aansluiting aan ons artikel
verhouding van de'democratie
democraten in ons blad van gisteren
ilen wij thans wat nader ingaan op
het karakter var. de vrijheidsrechten. Tot
deze vrijheden behoren de vrijheid van
godsdienst, van drukpers, van vereniging
en vergadering, van onderwijs, van pe
titie. Zij vormen ever.zovele belangrijke
elementen in de rechtsstaat. Van deze
vrijheidsrechten bestaan, globaal geno
men, drie opvattingen.
De eerste opvatting gaat uit van de sou-
vereine individuele mer.s. In zichzelf be
zitten de mensen allerlei rechten, maar
aangezien het. aldus deze opvatting, in
de practijk ondoenlijk bleek, dat de indi
viduele mensen elk bovendien souve-
rein zonder meer naast elkaar bleven
leven, stond ieder een deel van zijn rech
ten af. Dit was de geboorte van de staat.
Hoeveel rechten de individuele mens in
tussen wil afstaan, hangt geheel af van
zijn eigen souvereine wil- Het kan wei
nig. maar het kan ook veel zijn. Er zijn
niettemin in deze opvatting ook rechten,
le mens geen afstand mag doen.
Zij zijn „onvervreemdbaar".
Echter, de lezer gevoelt de zwakheid
an dit betoog. De mer.s is souverein,
maar „mag" van bepaalde rechten geen
afstand doen. Doch hij mag juist daarom
geen afstand doen, omdat hij dan zijn sou-
vereiniteit zou prijsgeven.
Zo blijft bij deze opvatting de staat af
hankelijk van de willekeur der burgers.
Zijn bestaan is niet veilig. De wil der
burgers de volksvertegenwoordiging
geeft hem zyn grenzen en heft die op.
DAARNAAST is er een opvatting, die
haar uitgangspunt niet kiest in de
individuele mens, maar in de gemeen
schap. De gemeenschap staat voorop. De
wordt alleen als deel van de ge
meenschap erkend.
Voorzover in deze opvatting de enkele
iens „rechten" bezit, mogen deze uit
sluitend worden bescnouwd als conces-
s, welke de gemeenschap doet- De men»
hier uitdrukkelijk geen „individu",
lar deel van het geheel. De gemeen
schap in feite de staat zal beoor
delen, of en in hoeverre het mogelijk is,
de enkele mens een zekere ..vrij
heidssfeer" over te laten. Maar de ge
meenschap en zij alleer. zal bepalen, waar
hier de grenzen liggen.
In deze opvatting krijgt het instituut
in de Grondwet ook een nieuwe zin.
Bij de opvatting, welke van de enkele
mens uitging, beoogde de Grondwe: ia
het bijzonder tc6 terrein te garanderen.
aarop de mens te.'en de willekeur van
zijn medemensen en.- vaa zichzelf werd
beschermd; een bescht-^'1^ intussen. ai®
in feite weer van de wilkeur der indi
viduele mensen afhankelijk was en daar
om niet wezenlijk kon zijn.
Bij de tweede opvatting ec.
de almachtige gemeenschap
zulk een beschermer.de functie vfi
Grondwet nauwelijks denkbaar. Indien er
bij deze staatsvorm al een Grondwet is,
draagt zij het karakter van een staats
regeling meer niet.
Deze opvatting wordt in de practijk
des te stuitender, naarmate „de gemeen
schap" in werkelijkheid niet meer is dan
een party, die zich opwerpt en dictatoriaal
gedraagt ais de staal. Nog stuitender
wordt het, wanneer daarbij aan de mens
althans voor de schijn en op papier nog
bepaalde rechten worden „toegekend"
HET is duidelijk, dat geen van beide
opvattingen vermag te bevredigen.
Het is niet waar. dat de mens vry en
souverein wordt geboren. Aan de andere
kant is al evenmin als de mens de
staat niet autonoom. Beide zijn zij onder
worpen aan rechtsbeginselen, die gelden
zowel voör de burger als voor de staat.
Wellicht kunnen wy het zo formuleren,
dat het wezen van de vrijheden eerst dan
goed tot zijn recht komt, wanneer wij
deze vrijheden beschouwen als de neer-
i de beperkte competentie der
overheid. Deze competentie, deze bevoegd
heid. is met name beperkt, wanneer ver
banden en levenskringen, in het geding
zijn, waarvan de staat als zodanig zich
heeft te onthouden.
De vrijheid krijgt dan een materiële
inhoud. Zij wordt voor de verbanden en
levenskringen, waarin de mens leeft, de
vrijheid om zich naar eigen aard en
daarin niet belemmerd door de staat te
ontwikkelen. Het staatsgezag wordt dan
de functie van de staat om onder vol
ledige erkenning en eerbiediging van het
recht der verbanden en levenskringen
de handhaving van het recht acht te
geven op het algemeen welzijn.
>r, die
DAT gisteren de wasfabriek van
Schild's handelsonderneming „Elles" te
Hoevelaken totaal is uitgebrand en het
door kortsluiting veroorzaakte vuur
f12.000 schade aanrichtte.
DAT in Breda een complete smokkel-
imlicMingendienst, waarbij zelfs kinde
ren waren ingeschakeld, is ontdekt en
deze heren voor de tips f25 per hoofd
betaalde.
DAT t.g.v. het 30-j. bestaan van het
Openluchtmuseum te Arnhem van 1118
Juli a.s. een feestweek met tentoonstel
ling wordt gehouden.
DAT diit museum in 1947 het record
van 94.000 bezoekers boekte, of wel 20.000
meer dan in het recordjaar 1943.
DAT t.g.v. de 134ste verjaardag van
8 R.I. het 5e bat. gisteren te Amersfoort
voor gen. H. J. Kruis defileerde.
DAT in Vlissingen plannen bestaan tot
oprichting van een volkscredietbank en
een industrie- en huishoudschooL
DAT het zwaargetroffen Sluis (Z.-Vl.)
vorige jaar 125.000 toeristen trok, me
rendeels Belgen en Engelsen.
DAT in de Bredase textielzaak „het
Confectiewonder" duizenden punten zijn
gestolen.
DAT de stichting „Nederland helpt
Indië" in Dec. j.l. 4500 kg biscuits als
mede enige kisten lectuur naar Indië
verzond.
DAT de bepaling van het regenverlet
van bouwvakarbeiders van 1 Jan. af ook
voor de schilders geldt.
DAT dr H. ten Kate is bevorderd tot
adjunct-directeur van het K.NM1 te De
Bilt.
DAT de 43-j. In Den Haag geboren
mr H. M. v. Fennema op 1 Febr. a.s. H.
van Alphen opvolgt als burgemeester
van ZandvoorL
DAT de grote zomert en toonstelli ng in
het Rijksmuseum dit jaar zal worden
gevormd door een zeer belangrijke col
lectie kunstwerken uit de Pinakotheek
te München.
DAT de Haagse kunstschilder Willy
Sluyters is- aangewezen tot lid van de
sectie Schilderkunst van de Belgische
Academie van Schone Kunsten.
DAT het bij Castricum gesignaleerde
wrak vermoedelijk dat van het in de
Kerstnacht vergane Noorse s.s. „Skog-
haug" is, doch dat men met de berging
moet wachten tot 't begin van de zomer.
DAT men zich voor correspondentie
met de militairen in Indië kan wenden tot
de club „Nederland-Overzee", Postbus 11,
Bussum.
DAT voor het Arnhemse B G. 1 j. gev.-
straf werd geëist tegen de ex-burgemees
ter van Barneveld J. Westrik, die ondanks
zijn illegale activiteit toch enkele Joden
had gearresteerd.
DAT 74 j. oud te R'dam is overleden
H. Nijgh, oud-dir. der N.R.C.
DAT onze gezant te Mexico prof. mr J.
C. Kielstra, op zyn post is teruggekeerd.
DAT de torpedobootjager „Evertsen"
Donderdag a.s- uit Batavia te Den Helder
terugkeert.
DAT tot burgemeester van Esch (N.B.)
is benoemd mr P. Kamerbeek uit Raams-
donksveer.
DAT, dank zij Ned. vakkennis, de nar
cissen in Cornwall (Eng.) thans een maand
eerder dan gewoonlijk bloeien.
DAT de Italiaanse radio elke Dinsdag
en Vrijdagavond van 99.15 u. op 31.15
49.30 m in het Nederlands uitzendt-
DAT de Landwachters G. R. Hop uit
Zelhem en A. Vrijs uit Buineh, die op
de beruchte Wormshoeve te Lunteren de
gevangenen van de Duitsers bewaakten,
door het Arnhemse B.G. zijn veroor
deeld tot resp. 7 en 8 jaar R.WJ.
DAT de KLM vandaag met o.m. de
Braziliaanse gezant in Nederland, S. Ran.
gel de Castro, de 100ste retourvlucht
SchipholZuid-Amerika maakt en op dit
traject al 6200 passagiers vervoerde.
DAT voor het Middelburgse B.G. le
venslang werd geëist teger. de 43-j. glashan
delaar R. J. Zimmerman aldaar, tijdens ae
bezetting een berucht individu te Zwolle.
DAT de besprekingen over het plan-
„Marshall", die gisteren in het kader der
Benelux te Den Haag werden gevoerd tus
sen Ned. en Belgische vakverbonden, bin
nenkort worden voortgezet.
Klankstudio
Het nieuwe middel van contact tus-
len U en Uw verwanten in Indië is
>nze klankstudio. Zie pag. 6.
DAT de distributie-ambtenaren J- D.
uit Elslo en S. M. uit Geleen zijn gear
resteerd, daar zy zich met stamkaarten
van overledenen distributiebescheiden
hadden toegeëigend.
DAT de Amerik. amabassadeur dr
Baruch met de „Nieuw Amsterdam" ir
New-York is aangekomen.
DAT de debarkatie van de „Volendam'
en de „Willem Ruys" niet te A'dam doch
te R'dam zal geschieden.
DAT de aannemers H. Groen te Amers
foort en J. P. Slot te A'dam resp. voor 1V4
en 3 jaar zijn weggezuiverd.
DAT te Gemert zich reeds talrijke boe
ren voor de kruidenteelt hebben gemeld.
DAT volgens de KNAC 20 spoorweg
overgangen in 1947 door flikkerlichtin
stallaties zijn beveiligd.
DAT de Ned- Bond van J. V. op G G.
een handboekje ,,'t Is maar een weet" voor
het verenigingsleven heeft uitgegeven.
iT van een aantal politieke delin-
ten uit het kamp Crailo, die nacht
arbeid verrichtten te Utrecht, er 3 zijn
gevlucht.
DAT de electromotorenfabriek „Dordt"
in de eerste heltt van dit jaar een nieuwe
fabriek gaat bouwen te Rucphen voor
kleinere motoren en daarom overgaat tot
uitgifte van 850 gewone aandelen var.
f 1000 elk tegen een koers van 125
alleen voor aandeelhouders.
DAT de R'damse vrijwillige brand
weer vermoedelijk dit jaar weer gaat
funct ionneren.
DAT 23 Jan. in het R'damse beursge
bouw de eerste tabaksinschrijving na de
oorlog wordt gehouden en het hier gaat
om 6000 balen rijpe Besoeki van 1939.
DAT te Pretoria 63 j. oud is overleden
jhr P. G. C. v. Geusau.
DAT het Prov. Ziekenhuis te Santpoort
in 1949 een eeuw bestaat.
DAT volgens „De Tijd" de A'damse
industrieel B. v. Leer, na z'n wereldreis
per vlietguig, uit geestdrift voor de
luchtvaart een grote som heeft geschon
ken voor een paviljoen op Schiphol.
DAT te Doorn is overleden de oud-
dir. van Publieke Werken der stadsge
meente Soerabaja F. C. Frumeau.
DAT er deze winter vermoedelijk meer
krachtvoer beschikbaar komt voor "t vee.
DAT in Hilversum een villa staat, die
bewoond wordt door 5 gezinnen, waar
van de vaders bij 4 verschillende om
roepverenigingen werken en men daar
om dit huis aanduidt als „Gezamenlijk
programma".
DAT in de Limburgse mijnen de hoog
ste dagproductie sinds de bevrijding
werd bereikt Lw. 36 620 ton.
DAT wegens ernstige installatie-defec
ten de pas gebouwde vensterglasfabriek
Nema te Schiedam voorlopig is stil ge
legd en daarmede 180 mensen werkloos
werden.
Romme, of het niet ook tijd wordt, te
erkennen de grondrechten van de staat.
Onzerzijds zijn wij van oordeel, dat te
spreken van „de grondrechten van de
taat", aanleiding kan geven tot het mis
verstand, als zouden de vrijheidsrechten
•an de mens vooral moeter. worden oe-
oordeeld in hun tegenstelling tot de
„grondrechten" van de staat. Dan be
landen wij toch weer in de opvatting van
twee „spheren"; aan de ene kant de mens,
aan de andere kant de staat.
Neen. de vrijheid is de vrijheid voor
alle verbanden en levenskringen om ziek
in Gods schepping naar de over hen ge
stelde wetten en normen te ontwikkelen.
Maar de staat en hierin komen wy
prof- Romme ongetwijfeld nader heeft
ervoor te waken, dat die vrijheid niet
wordt misbruikt, met name niet wordt
gericht op omwenteling en op versto
ring Van de door God gegeven wetten en
Geschiedt dit laatste toch, dan is het
voor ons niet de vraag, of de staat heeft
te handelen. Mits het hem daarbij niet
ook heimelijk nietgaat om bevordering
van eigen grootheid, maar om de gehoor
zaamheid aan zijn dienende functie. Hoe
minder de staat tot die plicht geroepen
wordt, hoe liever het ons zal zijn.
Weer een depressie op komst
De Bilt verwacht tot morgenavond;
Tijdelijk weer tot stormachtig toenemen
de wind, aanvankelijk uit richtingen tus
sen Zuid en Oost. later bijna overal
draaiend naar Westelijke richtingen.
Meest zwaar bewolkt met nu en dan re
gen op sommige plaatsen, voorafgegaan
door sneeuw. Later wat zachter.
ZON EN MAAN
Zondag 11 Januari: Zon op 8.45 en
onder 16.50. Maan op 9 29 en onder 16 34.
N.M. Maandag 12 Januari: Zon op 8 45
en onder 16.52. Maan op 10.03 en onde»
17.42.