Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | 29 december 1947 | pagina 2

Mnemosyne en de Muzen

NIEUWE LEIDSCHE COURANT

2

MAANDAG 29 DECEMBER 1947

Ar\no Domini 1947

Hoe het C.N.V., lichtbaken voor de Christen
arbeiders, in Leiden leefde en streefde

Activiteit bracht de leden tot daden

Christelijke vakbeweging. Voor velen heeft dit woord een magische klank gekre
gen. Er zUn er ook, die de waarde van dit voor onze maatschappij zo onontbeer
lijke lichaam miskennen. Dit weet de vakbeweging. En daarom heeft zij in het
jaar, dat nu bijna geheel achter ons ligt, haar stem op krachtige wijze doen horen.

Maar het werk van deze betekenisvolle
instelling bepaalde zich niet alleen tot
h n, die buiten haar het maatschappelijk 1
terrein betraden, ook de actie naar bin
nen bleek dringend nodig te zijn. Zeker,
he: is nuttig en noodzakelijk, dat zij ons
vol!: in zijn geheel tracht te overtuigen,
dat Gods Woord evengoed maatgevend is
voor het maatschappelijk leven. Vandaar
ook de propaganda, die vooral de laatste
maanden op grf schaal is gc oerd.
Maar de activering van de eigen leden is
ir. niet mindere mate belangrijk. Het is
een essentieel element van het werk.

Een ondubbelzinnig geluld gevraagd

De Leidse verenigingen, aangesloten bij
het C.N.V., hebben dit jaar blijk gegeven
van haar activiteit. In Februari vierden
de Chr. houtbewerkers het zesde lustrum.
De bondsvoorzitter, de heer P. A. West-
dijk te Den Haag, sprak een rede uit,
waarin hij er op wees, dat wy ons moe
ten confronteren met het werk onzer
voorgangers.

Er werden voorts leden gedecoreerd,
die hun sporen in het werk voor het
C.N.V. verdiend hadden. Het luimige ge
deelte van de avond was goed verzorgd.
Trouwens, dit is óók een eis. Goede re
creatie moeten we stimuleren.

De leden van de Leidse Chr. Besturen
bond mochten in Maart een principieel
referaat van de heer A. Knetsch beluis
teren. Hier trad het waarschuwend ele
ment meer op de voorgrond. Hij sprak
over het aantal predikanten, dat nog
steeds de socialistische samenleving en
de humanistische vakbeweging propa
geert. Tevens hoopte hij, dat de Hervorm
de Kerk een ondubbelzinnig geluid zou
laten horen. Het is begrijpelijk, dat er
naar aanleiding van het gesprokene oen
levendige discussie ontstond. Het wordt
tijd, dat in CJhristelijke kringen dit punt
van discussie ophoudt te bestaan. Allen
voor het C.N.V., zo klinkt het parool.

„Unitas" hield in April haar jaarver
gadering. Er werd een nieuw bestuur sa
mengesteld. Dank werd gebracht aan het
oude. „Nieuwe bezems vegen schoon",
zo' dacht men. Dit gezegde is ook hier
weer bewaarheid. (Dit houdt geen afkeu
rende gedachte in ten opzichte van het
oude bestuur). Door „Unitas" waait weer
een frisse wind. De activiteitsbron van
de leden begint opnieuw te werken. Op
voor de fiere, vrije arbeider, ook in de
textielbranche! Deze bond huldigde in
het voorjaar negen jubilarissen, pioniers
van grootse allure. Een kwart-eeuw had
den ze in de rijen van het C.N.V. gestaan

en'gewerkt, overtuigd en zeker.

Hun voorbeeld vergeten wy niet.

De speech

De Chr. Fabrieks- en Transportarbei
ders hebben hun vreugde niet onder
stoelen of banken gestoken, toen het zes
de lustrum werd gevierd. Er werd flink
gespeecht. Dit hoort er zo bij en het is
ons dan ook niet vreemd. Iemand zei
eens: „Anders krijgen ze de avond niet
vol". 'tGaat er af en toe wel op lyken,
maar toch mag het gesproken woord, niet
ontbreken. Elke keer dienen het doel en
de betekenis van de vakbeweging onder
de aandacht te worden gebracht. De Chr
arbeider heeft een zware verantwoorde
lijkheid, die eerst in volle omvang ge
zien wordt, als hij georganiseerd is. Dit
„georganiseerd-zijn" behelst echter ook,
dat hij zich verzekeren kan van de steun
van zijn mede-arbeiders. Eendracht maakt
macht. De enkeling wordt verdrongen.
En éls wij dan lid zijn van een of andere
organisatie, dan is het ook zaak, dat wy
weten, waarom het gaat.

Hoeveel van de tien arbeiders bijv. we

ten dat? Dus: een speech is alleszins een
onmisbaar onderdeel van het programma.
Maar, de slotzin moet niet tè lang op
zich laten wachten

De metaalbewerkers smeden ook in het
organisatieleven het ijzer, wanneer het
heet is. 't Was prachtig weer, toen zy hun
jaarvergadering in Juli belegden. En nèt
voor de vacanties. Bovendien was de se
cretaris van het hoofdbestuur, de heer J.
van den Burg, in de gelegenheid een rede
af te steken. Ja, die hoofdbestuurders
moeten wel over een grote dosis activi
teit en uithoudingsvermogen beschikken,
't Gebeurt inderdaad wel eens, dat men
tevergeefs een beroep op hen doet; dan
zijn ze „overbezet" zoals dat heet. Ze
reizen van Noord naar Zuid, van Oost
naar West om te spreken over het werk
van het C. N V. en de positie van de ar
beiders daarin. De heer v. d. Burg was
die avond vrij, Hij hield een referaat over
het „stille" onderwerp: „Vertrouwen"
Zelfvertrouwen moeten wij vasthouden
bij de uitvoering van onze levenstaak.
Misplaatst zelfvertrouwen kan leiden tot
verschrikkingen. Vertrouwen in de me
demens is eveneens van groot belang.

in God is echter de

De

t activiteit.

De zomer ging rustig voorbij. Aan net
organisatieleven werd in de vacanjie nau
welijks gedacht. Vanzelfsprekend overi
gens! Onze arbeiders hadden rust nodig.
Maar zij hebben de „gulden" dagen goed
besteed; krachten werden verzameld om
bij de intrede van het nieuwe werkjaar
met energie te kunnen beginnen. Dat zij
in de vrije dagen overvloedig uit de
krachtbronnen geput hebben, moge blij
ken uit de grote actie, welke zij voor de
winterperiode op touw hebben gezet. In
vele bijeenkomsten werd hierop de nadruk
gelegd: Wintersamenkomsten moeten er
komen! Men moet weten, dat het C. N. V.
springlevend is! De vergaderingen in 't
gebouw aan het Gerecht en in „Reho-
both" zijn voor enige tijd in ons geheu
gen vastgelegd. De opkomst was niet al
tijd even groot. Komt, arbeiders, dat de
Leidenaars een broertje dood hebben aan
vergaderen, wil er by ons niet in. De op
wekking: „Leden van onze verenigingen,
laat, indien enigszins mogelijk, geen ver
gadering voorbijgaan" is dunkt ons, zeer
op z'n plaats. De ware activiteit komt
we zouden haast zeggen juist daarin
tot uitdrukking. En we zéggen het ook,
omdat het waar is.

De Schouwburg was deze maand vol.
toen er een propaganda-avond van het
C. N. V. was. Natuurlijk, want er viel
wat te beleven: een toneelstuk, decla
matie. muziek. Wat wil je nog meer? Deze
actuele vraag willen wij gaarne beant
woorden. Wij willen, dat alle georgani-
seerden zullen zeggen: in het nieuwe
jaar zal het anders worden! Trouw op
elk vlak van het organisatieleven. Dén
zal onze Christelijke vakbeweging be
antwoorden aan haar doel, dat waard is
nagestreefd te worden.

Anno Domini 1947

Het jeugdwerk in het teken der vernieuwing

De oude fundamenten werden verstevigd

't Jaar heeft haast zijn loop volbracht,
't afscheid kLinkt ons tegen. Zie, een
nieuwe tijdkring wacht.... Voordat ech
ter een nieuwe tijd in ons leven zijn in
trede doet, is het nodig, achterom te zien.
En als wij dit doen, dan bemerken we,
dat er ook op het terrein van het jeugd
werk veel gebeurd is. Dit werk heeft de
laatste tijd nog al wat wijzigingen onder
gaan Wij doelen op een verandering in
de goede zin des woords. De 'jeugdver
enigingen in Leiden is nieuw leven inge
blazen. Bij de overweging, dat ons Chris
telijk verenigingsleven aantrekkelijk moet
zijn en plaats moet bieden voor vele jon
geren, is geenszins afgeweken van de
oude grondslag. De basis blijft, het „ge
bouw" wordt alleen ingericht naar de
eisen van de tijd. Zo zal het grote jeugd-
,,huis" beantwoorden aan zijn doel: de
jeugd onder te brengen, met „moderne"
middelen. Niet zo, dat er afbreuk wordt
gedaan aan de rechtzinnige beginselen,
maar wel mogen wij niét vergeten, dat
wij rekening moeten houden met wat de
jeugd vraagt. Kortom, er is een eis
het beginsel èn een eis van de tijd. Wij
achten het eerste 't hoogst, maar vai
tweede willen en mogen wij ons niet los
maken

Hoe is het jeugdwerk nu door de jeugd-
leidèrs belicht? Er is dit jaar een groot
aantal vergaderingen gehouden. De
slagen getuigden er van. dat het inzicht
in het jeugdleven verbreed is en dat de
jeugdleiders al het mogelijke doen on
de jongeren te activeren en te doen ver
staan, dat zij een plicht te vervullen heb
ben. In jeugdsamenkomsten lieten spre
kers zich als volgt uit:

„Als er iets in de Kerk, in onze jeugd
organisaties gebeurt, dan is dit dank zij
God, en deze daad Gods noopt on
een nederige onderworpenheid en
gebed om trouw te blijven", (mevr. H.
W. Boersma-Smit te Amsterdam, verga
dering .,De Jonge Kerk" in de Stadsge
hoorzaal, Januari).

„Wij hebben een taak ten opzichte

Hoog aantal onwettige geboorten in Leiden

(Van een statistische medewerker)

Gunstige cijfers over doodgeboren kinderen

De morele ontwrichting van ons volk In de eerste na-oorlogse jaren heeft zich
genlt in een verontrustende stijging van het aantal onwettige geboorten. Terwijl de
jongste rijks-cijfers nu gelukkig weer duidelijk wijzen in de richting
rele bezinning, heeft echter mede dofcrdat de Sleutelstad een toevluchtsoord is
voor ongehuwde aanstaande moeders nog steeds een groot aantal van deze ge
boorten.

In ons land ls het aantal gedurende de
laatste eeuw tot aan het uitbreken
de oorlog regelmatig en onafgebroken
gedaald. Kwamen omstreeks 1840 op elke
duizend geboorten 50 onwettige voor, ir
de jaren 1939 en 1940 was deze verhou
ding tot 13 per duizend verbeterd. In
1946 evenwel gaf de onwettige geboorte
een sprong naar boven te zien, nl. tot
25 per duizend nagenoeg dus een
dubbeling. Vergelijkbare cijfers vooi
lopende jaar zijn thans beschikbaar
de periode JanuariSeptember. Over
deze periode was het verhoudingscijfer
voor 1946 zelfs 27; In 1947 blijkt het terug
gelopen te zijn tot 20 per duizend, en
hoezeer het voor-oorlogse cijfer dus nog
geenszins opnieuw bereikt, laat staan:
verbeterd is, kan de daling van 27 tot
20 per duizend in één jaar tijds als een
hoopgevende kentering worden be
schouwd.

En nu de cijfers over Leiden.

Vóór de oorlog was in onze stad het
verhoudingscijfer 12 13 per duizend,
zodat het toen nog een fractie gun
stiger was dan het rijksgemiddelde.

Over 1946 sprong het cijfer omhoog
tot 50 en bedroeg het dus het vier
voudige van voor de oorlog. Over de
periode JanuariSeptember van het
lopende jaar is de verhouding 42 per
duizend, en hoewel dus gunstiger dan
verleden jaar, is het Leidse percen
tage van onwettige geboorten meer -
dan het dubbele van het rijksgemid
delde!

Bij de beoordeling van dit Leidse cijfer
mag niet over het hoofd worden gezien,
dat in onze stad enkele ziekenhuizen en
Inrichtingen zijn gevestigd, waar ook
ongehuwde aanstaande moeders worden
opgenomen, die elders woonachtig zijn.

Uiteraard beïnvloeden deze het Leidse
cijfer ln ongunstige zin, zonder dat nauw
keurig is vast te stellen, in welke mate
dit geschiedt.

Intussen is het totale aantal geboor
ten in onze woonplaats wat afge-

Distributievaria

Uitreiking van bonkaarten 802 enz.
vindt morgen plaats aan de gezinnen
waarvan het hoofd een stamkaartnummer
heeft van 68401 t/m 72000. Stamkaarten
met inlegivellen en oontrólekaart a.s.
Moeders meebrengen. Het kantoor, in
gang Steensohuur. is geopend van 8.30
11.45 en 24 uur.

□omen; daar inmiddels het zielental
gestegen is, is het geboortecijfer per
duizend in Leiden gedaald van 32.2
tot 28,2 per jaar.

Onder de dit jaar geborenen kwamen
542 eerstgeborenen voor tegenover 523
het vergeleken deel van 1946. In deze
relatieve toename (van 29 tot 33 pet)
weerspiegelt zich uiteraard mede het ver
hoogde na-oorlogse huwelijkscijfer. Ook
hierin treedt intussen reeds een zekere
kentering aan de dag. In meergenoemde
periode (JanuariSeptember) van 1946
bedroeg in ons land het aantal gesloten
huwelijken per duizend inwoners per
jaar 11,5, terwijl dit cijfer voor het lopen
de jaar teruggegaan is tot 10,5. In Leiden
lag en ligt het huwelijkscijfer wat hoger
dan het rijksgemiddelde, maar ook hier
is het cijfer voor dit jaar wat lager dan
dat voor 1946. In de periode Januari
September van 1946 bedroeg het nl. 12,1
per duizend inwoners tegen dit jaar 11,3.

Meivan onds

de huweljjksmaand.
Van ouds is in Nederland Mei de hu-
welijksmaand. Veertien procent van de
huwelijken in ons land worden in Mei
gesloten; dat is dus een zevende van het
totaal. In bepaalde gewesten, met name
Friesland en Drenthe, is het gebruik
i in Mei te huwen, het sterkst in
zwang gebleven, maar het is merkwaar
dig, dat zelfs in de grootste steden van
ons land deze traditie nog merkbaar na
werkt. In Leiden was de „huwelijkstop"
[ei van dit jaar slechts gering; ver
leden jaar daarentegen was zy zeer dui
delijk.

Hierboven werd vastgesteld, dat het
aantal eerstgeborenen in onze woon
plaats dit jaar hoger is dan het vorige
jaar. Opmerkelijk is daarom de daling
ten opzichte van '46 van het getal doodge
borenen. Het is n.l. een statistisch vast
staand verschijnsel, dat onder eerstge
borenen meer doodgeboorten voorkomen
dan onder de latergeborenen. In overeen
stemming hiermede veroorzaakte de stij
ging van het aantal eerstgeborenen in ons
land dit jaar dan ook een relatieve toe
name van het aantal doodgeboorten. In
Leiden echter bedroeg het aantal in de
periode JanuariSeptember van dit jaar
meer dan 22 tegenover 32 in de over
eenkomende periode van 1946. Ook het
aantal sterfgevallen binnen één dag na
de geboorte was dit jaar iets lager dan
'het vorige.

de massajeugd, die veelal opgaat in aller
lei banale vermakelijkheden" dr. J. I
Kruyt, „De Jonge Kerk" in Levendaal'
Januari.

„Eenheid is prachtig! Maar zij
dén te verwezenlijken, als ons volk te
ruggaat naar Gods en Zijn Woord, als het
Christelijk beginsel geen punt van dis-
cussié meer is" (D Hendriks, Uniedag,
jongerenbijeenkomst in ,,'t Raedthuis"
Jdnuari).

„Wij moeten ons in ons jeugdwerk tel
kens weer toeleggen op Bijbelstudie en
met het Woord van eeuwige blijdschap
ernst maken. Nu wordt er van ons ge
vraagd, te werken in de wijngaard, om
straks te genieten van de maaltijd, welke
voor ons wordt bereid"(ds J de Wit
week-end „De Jonge Kerk" Leiden-
Utrecht, Levendaal", Maart).-

„Wij bedenken, dat, wanneer onze jeugd
niet wordt bezield door een in alle op
zichten zuivere geest, de toekomst
ons volk uitzichtloos is- Wy mogen ons
niet onttrekken aan de opdracht, de jeugd
te helpen bij het zoeken en tasten naar de
juiste weg. Er is sprake van een „heilig
moeten" (mr H. Schokking, dir. stichting
Oud-Poelgeest", Maart)

„Eens maakt God aan het duistere rijk
op aarde een einde. Dan komt Hij bin
nen met Zijn stTijdmacht, die bestaat uit
slechts één enkele strijder: Christus. Zal
Hij ons wakende vinden?" (cand. J. van
Genderen, avond Chr. Geref. Jeugdver
enigingen, April).

„Voor de mensen, die geestelijk willen
leiden, bestaat de absolute eis, dat zij zich
zelf houden aan de geestelijke normen"
(P- W. J. Steinz, leraar Chr. Kweek
school te Rotterdam, jeugdleidersconf.
Ned. Zendingsschool, Juni).

,,De jeugdverenigingen moeten leiders
en leidsters hebben, die Jezus Christus
als de grote werkelijkheid in hun leven
hebben leren kennen" (Youth for Christ-
spreuk. rally in de Stadszaal, Juni).

„Ook in het leven van de Chr. jeugdver
enigingen wordt nog al te weinig beseft,
dat dit zich eerst ten volle kan ontplooi

IMJSÏl-

qputfci
tocA
een JuxiA

Pools Kerstfeest

De afd. Leiden van de R.K, Poolse Ver
eniging in Holland belegde in „Nieuw
Minerva" een Kerstfeest. Bijna alle leden
hadden aan de uitnodiging gehoor ge
geven. Er was een groot aantal autoritei
ten aanwezig, o.w. wethouder S. Menken,
die het gemeentebestuur vertegenwoor
digde. Het Kerstfeest werd geopend door
de voorzitter, de heer M. Lakomy. Aal
moezenier L. Romala sprak een kort
woord, waarin hij de familieleden der
in het buitenland vertoevende Polen her
dacht. Verder voerden nog het woord: de
commissaris van de Poolse ver., de heer

F. Kiprowski. en weth. S. Menken.

JUBILEUM-TENTOONSTELLING VAN
PLUIMVEE EN KONIJNEN TE LISSE.

Aan de vooravond van Kerstmis vond
in het H.B.G.-gebouw de officiële opening
plaats van de grote jubileum-tentoonstel
ling van pluimvee, konijnen en sier-
vogels. De heer W. F. Daudeij verwel
komde de talrijke aanwezigen, in
bijzonder burgemeester en mevr. Lam-
booy, de dir. van H.B.G. en de ere-leden.
De beschermheer, burgemeester Lam-
booy, 'verrichtte de opening. Hij felici
teerde in een kort woord de voorzitter,
die reeds dertig jaar als zodanig werk
zaam is. De burgemeester wekte op tot
activiteit. De heer J. Balkenende bracht
de gelukwensen over van de coöp. „Ons
Belang". De heer P. Warmerdam voegde
zich hierbij. Na afloop van het officiële
gedeelte werd een rondwandeling ge
maakt.

De uitslag.

van de wisselbekers zijn:

G. Westerlaken, Hillegom, voor hoenders;
B. Donk, Den Haag, krielhoenders; J. Th.

BeekDuinkerken, Hillegom, grote
en konijnen; W. F. Daudeij, Hillegom,
middenrassen konijnen; H. Ippel, Nieuw-
Vennep, kleine rassen; A. N. Ruigrok,
Valkenburg, Weners; combinatie Slbri,
Katwijk a. d. Rijn, sierduiven. Voorts
werd een groot aantal bekers toegekend
fraaie inzendingen in alle rassen.

GROOTSE PLANNEN VAN S. EN O.
DER N. S.

Het hoofdbestuur van „Sport en Ont
spanning" der Ned. Spoorwegen heeft
het besluit genomen om in de a.s. win
termaanden voor het geihele personeel
der Ned, Spoorwegen en dat der doch
terondernemingen van de NB. (ook in
Leiden) de gelegenheid open te stellen,
om deel te kunnen nemen aan biljart-,
dam-, schaak-, zwem- en tafeltennis
wedstrijden. De commissies werden in de

f personeelzaal in het hoofdgebouw der

wanneer de eigenlijke, motorische kracht'Ned. Spoorwegen te Utrecht geïnstal-
komt uit het Woord Gods" (ds J. J. Ver- leerd. Het bestuur zal sn Jan. a.s.

leur te Lisse, jeugdmeeting Geref. Kerk
(art. 31) in de Doopsgez. kerk, Juli)

„Het is zaak, dat wij ons beginsel niet
verloochenen, maar vasthouden, er naar
leven. Wij mogen het niet onder stoelen
of banken steken, maar uitdragen. Wij
hebben allen een evangeliserende taak"
(ds Kuiper te Den Haag, week-end Geref.
Jongeren Leiden-Delft, September).

„Het is nodig, dat wij ons bezinnen op
actuele problemen, opdat wij weten,

doen en hoe onze houding
moet zijn"(ds K. Dronkert, inleiding tot
rede over 't communisme, bylokaal Zui-
derkerk. November).

„Wij hebben te zoeken naar en te wer
ken voor de heling van de gebrokenheid
der Kerk. En de jongeren zijn daar di-
bij betrokken. Straks zullen zij de
leidende figuren in de Kerk zijn" (ds D.
Biesma, Kerstvergadering Chr Geref.
J. V., December).

Inderdaad, er is ook in ons jeugdwerk
veel veranderd, maar de waarheden, zij
bestaan nog. En het staat vast. dat de
jongeren het practisch werk steeds aan
haar hebben te toetsen. Bovenstaande
uitspraken, die dit jaar door verschil
lende figuren in het jeugdwerk zijn gebe
zigd, zijn van uitermate groot belang; zij
vormen de ondergrond van dit werk.

Een jaar is weer voorbij. Het vloog, als
een schaduw, heen. Ons gebed zij: Here,
sterk Gij de jeugd en die haar leiden.

groot zwemfestijin organiseren in
overdekte zweminrichting in het cen
trum van ons land. Het bestuur wil ver
der nog een commissie benoemen voor
lawntennis, voor athletiek, wandelsport,
gymnastiek enz. en kwam reeds tot over
eenstemming met de Kom Ned. Hockey
Bond, en onderhandelt nog in de beste
verstandhouding met de K.N.V.B.

LEIDERDORP.

Morgen wordt in het distributie
kantoor zitting gehouden. Donderdag 1
Januari is het kantoor gesloten.

De „Wielewalen", vereniging
padvindsters, vierde het Kerstfeest.
Hiervoor had men een tiental kinderen,
komende uit grote gezinnen, uitgenodigd.
De padvindsters hadden voor belegde

broodjes gezorgd ener was ook nog

een verrassing. Er werd verteld, choco
lademelk gedronken en getracteerd. Al
len werden nog verblijd met een ge-

Woensdagavond a.s. 7 uur: Oude-
jaarsdienst van de Ver. Vrijz. Herv.
Voorganger is ds A. van Iterson te
Oegstgeest.

Sfeer in 't gezin?
De „Nieuwe Leidsche" er in!

HAAGSE RECHTBANK.

Veediefstal.

Voor de Haagse rechtbank heeft zich
te verantwoorden gehad de betonwerker
C. A. uit Leiden, die kort nadat hij uit de
gevangenis was ontslagen twee schapen

»en weide had gestolen en die ge
slacht. De Officier vorderde tegen verd.

jaar en acht maanden gevangenis
straf, met aftrek van preventief.

Met de ijskas er vandoor.
De filmoperateur I. v. d. L. te Leiden
as er met de ijskas uit de bioscoog
aarin hij werkte, vandoor gegaan, waar-
een bedrag van f1724 aanwezig was.
De Officier vorderde tegen verdachte
acht maanden gevangenisstraf. De recht
bank heeft hem veroordeeld tot acht
maanden gevangenisstraf, waarvan drie
maanden voorwaardelijk met drie jaar
proeftijd.

Zedenmisdrijf.

Voor de Haagse rechtbank heeft zich te
verantwoorden gehad J. de J. uit Alphen
aan den Rijn wegens misdrijf tegen de
zeden. De rechtbank heeft verdachte ver
oordeeld tot acht maanden gevangenis
straf, waarvan vijf voorwaardelijk met
proeftijd van drie jaar.

Rijwieldiefstal.

Wegens diefstal van een fiets te
Nieuwkoop, vervolgens te Alphen
den Rijn en tenslotte in Den Haag
hij op heterdaad werd betrapt, heeft
terecht gestaan de metaaldraaier J A. W
uit Leiden, die door allerlei moeilijk
heden tot zijn daad was gekomen.

De Officier eiste tegen verdachte een
jaar gevangenisstraf waarvan vier maan
den voorwaardelijk met drie jaar proef
tijd en met aftrek van preventief. De
rechtbank heeft verdachte veroordeeld
conform die eis.

HAAGSE POLITySRECHTER.

Vlees vervoerd.

De tuinder J. M. T. te Roelofarends-
veen vervoerde vlees, dat van een clan
destiene slachterij afkomstig was. Daar
wist verdachte wel meer van, en on
reden vorderde de Officier twee weken
ses maanden plaatsen
Rijkswerkinrichting, zulks omdat
verdachte meer zwarte handel bedreef
Het pleidooi van de raadsman kon geen
verandering brengen, het vonnis werd
conform die eis.

Het koopje.

De kantoorbediende S. J. S. die te Rijp
Wetering was aangehouden en in het be
zit bleek te zijn van 80 distributiebonnen,
had die bonnen gekocht voor haar man
die ernstig ziek was, zo vertelde zy. Dat
kon trouwens worden aangetoond door
verdachte, en de Officier wilde met die
omstandigheden rekening houden.
Officier vorderde f25 boete of 10 dagen
hechtenis: het vonnis werd f 1 boete of
1 dag hechtenis.

„Dat is hier nog nooit gegeven."
stateerde de Officier.

De vondst.

Het was een mooi verhaaltje waai
L. A. M. uit Leiden kwam aandragen bij
de rechter: hij had zo maar op het Ra
penburg een aantal distributiebescheiden
gevondenDat Officier en Politierech
ter het verhaaltje te mooi oordeelden om
waar te zijn, was niet erg verwonderlijk!

De Officier meende dan ook dat er een
gewoon handeltje was geweest, en hij
eiste twee weken gevangenisstraf, waar
toe de rechter veroordeelde
De lastige.

De Officier constateerde, dat de huis
vrouw N. de J. te Katwijk aan Zee niet
al te prettig in haar optreden was ge
weest, toen zij werd aangehouden in ver
band met diefstal. En vanwege dat op
treden vond hij een waarschuwing vooi
de toekomst nodig, zodat hij een voor
waardelijke gevangenisstraf van eer
maand met proeftijd van drie jaar wilde
opleggen, benevens een geldboete var
of 10 dagen hechtenis. De politierechter
was het ermede eens en veroordeelde
conform de eis.

Anno Domini 1947

Een jaaroverzicht dat het hart verblijdt

Volgens de Griekse mythologie was zy
en Titane en waren haar kinderen de
negen Muzen; Mnemosyne werd zij ge
noemd, d.i. Herinnering, en haar negen
dochters waren allen even schoon. Aan
het einde van dit moeilijke jaar in de
geschiedenis der aarde kwam zij ook
mij bezoeken, terwijl ik gebogen zat over
een boekwerk, dat in bloedrode omslag
voor mij lag. Het was „l'Europe blessée".
een verzameling foto's van in de oorlog
vernietigde kunstschatten, fojo's, die
mij het geschonden gelaat toonden van
dit oude werelddeel. Was het slechts
een gelaat, dat mij daarin getoond werd?
Was dit Europa van heden niet inwendig
dood- en doodziek? Had de cultuur-philo-
soof Oswald Sprengler geen gelijk met
de ondergang van het avondland te voor
spelen? Vragen, die.het hart beklemmen,
neer men zit te staren op de vergane
harmonie van steden als Warschau en
Dresden, op nooit meer op te roepen dro
men in steen als de abdij van Monte
Cassino. Maar Mnemosyne hield mijn
hand tegen, toen ik ontmoedigd de bla
den liet terugglijden, en mijn oog viel op
een zin, die ik tevoren niet zo apart ge
lezen had: „Er bleef slechts éne troost:
tot zichzelf te zeggen, dat tenminste het
hart van de mens onverwoestbaar bleef.'
En het was deze zin, die mij het beste
motto leek voor dit jaarverslag, dat geen
ontmoediging wil brengen, maar een sti
mulans wil zyn voor meer, maar vooral

Betreden wij dan allereerst het ge
bied van de blijde Euterpe en haar
zuster Polyhymnia. Met vaardige
hand en stem beoefenen zij de mu
ziek en wijzen ons op het eerste ge
beuren van betekenis, dat 1947 in dit
opzicht opleverde: een bijzondere
zanguitvoering onder auspiciën van
de sociaal-culturele stichting Kunst
en Ontspanning.

Met het bezit van deze stichting kan
Leiden zich verheugd tonen. Deze veste

kunst en wetenschap sinds eeuwen

heeft zich bijtijds herinnerd, dat zij ook

van oudsher belangrijk centrum
textielindustrie is: de arbeider bleef niet
langer de niet-begrijpende toeschouwer
van een gebeuren, ver buiten eigen sfeer,
maar een actief deelgenoot werd hij, dank
zij de uit Ned. Volksherstel voortgeko
men instelling, die ook een tweede
zoen wist te overtuigen van haar nood
zakelijke aanwezigheid. De uitvoering
op 6 Januari werd verzorgd door een
groot aantal koren uit onze stad, terwijl
ook de harpiste Margot FlipseBroe
ders medewerkte.

Het muziekleven vond de dag hier
op een hoogtepunt in het optreden
van de pianist Nicolai Orloff, die in
de serie meesterconcerten optrad en
met de uitvoering van een schoon
programma een artistieke daad van
zeldzame noblesse stelde.

De nog jeugdige, RussischNeder
landse pianiste. Tania Chapiro, trad in
Leiden op onder auspiciën van de Leidse
kunstkring ..Voor allen" en de jonge
pianist Paul Niessing gaf op 14 Januari
een recital in de Stadsgehoorzaal met
medewerking van de sopraan Corry

Zowel de Rotterdamse Philharmonie
als het Residentie-Orkest deden dit jaar
ook In Leiden van zich horen; het
ste orkest verzorgde een serie explicatie
concerten en het Haagse ensemble trad
op de traditionele wijze voor het voet
licht. een traditie, die het orkest ook ln
onze stad een groot aantal vrienden heeft

BURGERLIJKE STAND VAN LEIDEN

GEBOREN: Jaap z. v. K. Kes én J. de
Groot; Cathalina T. d. v. P. J. van Iperen
en T. Half; Hendrik G. z. v. H. A. C.
Arends en M. E. v d. Reijden; Johanna
L. M. d. v. W. C. van Hoorn en J. Kamp-
hues; Frans z. v. F. Heijnen en A. E.
Eikelenfooom; Loesje H. d. v. A. F. Mo-
seman en T. C. Steenman; Martina J. d-
v M. H. v. d. Linde en R. E. van Duu-
rén; Marjolijntje d. v. R. H. Gevers en
H. C L. de Vos; Johannes P. C. z. v. C.
T Wortman en M. M. van Egmond; Ca-
tharina C. M. d. v. J A. Voskuil en G.
M. van Veen; Ronald z. v D. J. Brands
en C. Kriek; Franciscus M. z. v. C. P.
van Fulpen en G. M. Jansen; Abraham
z. v. A. Ober en T Jasper; Maria N. P
d. v. N. A. v. d. Valk en C. van Diest;
Johar. z. v. K. Vermeer en M. E. Ken-
beek; Willy d. v. N Ober en C. S. Win
terkamp; Emilie P. J. d. v. H. A. Aalders
en J M E. Groenewegen; Anna D. M.
d. v. J. M. C. Tetteroo en M. E. v. d.
Berg; Arendje J d. v. J T. H. Koolhof
en A. F v d. Ploeg; Hendricus J., z. v,
A. Taiverne en M. Hartevelt; Robert E.,
z. v. B. Gerrits en A. Pasma; Maria J., d.
v. I. Distelveld! en J. de Bolster; Rudolf
A., z. v. G. D Rodenburg, en I. T. Diok-
hoff; Johannes J. A., z. v. P. A. J. de
Haas en B. Montfoort; Jacobus H. J., z.
v. H. J. v. d. Weerthof en E. Brugman;
Wilhelmima G.. d. v. H. Brill en W. van

Overleden: J Damen, wedmr., 85 j.; P
H. GeerLings, m., 59 j.; C. S. Oordda,
huisvr v. C. W. Brandt, 70 j.; J. v. d.
Wilk, wednr., 71 j.; J. Redel, gesdh., 35 j.;
J M. Onderwater, d., 34 j.; D. C. Jansen,
wednr., 74 j.

Gehuwd: C. J. l'Ami en G. J. v. d.
Weijden; A. J. Crama en W. A. v. d.
Voort; A. J. Pracht en B. de Winter; C.
Pijn en C v. d. Reyden; W. A. Weber en
E. J. Schouten.

WAT WENST U UIT DE AETHEM?

Radioprogramma voor vanavond

HILVERSUM I (301) VARA. 6.— Nieuws.
6.30 Regeringsuitzending. 7.Kwartet. 7.15
Klankbeeld. 7.45 Regeringsuitzending. 8.—
Nieuws. 8.45 Gram. 9.— Demonstratie. 9.20
Meestertrlo. 9.55 Gram. 10.D.emonstratie.
>.45 Gram. 11.— Nieuws. 12.— Sluiting.
HILVERSUM H (415) NCRV 7.— Nieuws.
7.15 Leeslamp. 7.30 Gram. 7.40 School in Z.
Afrika. 8.— Nieuws. 8.15 Ravelherdenking.
10.— Kerkelijk orgelspel. 10.30 Nieuws. 10.45
Overdenking. 11.— Kamermuziek. 11.30 Gr.
Sluiting.

Wat de radio Dinsdag brengt

HILVERSUM I (301). AVRO 7.— Nieuws.
7.15 Gymn. 7.30 Gram. 7.50 Dagopening. 8.—
Nieuws. 8'. 15 Aubade. 8.45 Concert. 9.15 Wij
ding. 9.30 Gram. 9.45 Vitaminen. 10.30 Van
v tot vrouw. 10.35 Gram. 10.50 Kleu-
1.— Zang en piano. 11.25 Onno Liebert.
11.40 Gram. 12.— Lynn Trio. 12.30 Weer. 12.33
Ons platteland. 12.43 Piano. 1.— Nieuws. 1.15
in van Leslie. 1.55 Groten van Chanson.
Piano. 3.— Radiomatinée. 4.30 Gram.
Schoolbel. 5.— Dat kun Jij ookl 5.30
Gram. 5.45 Regeringsuitzending. 6.Nieuws.

Tom Erich. 6.30 Regeringsuitzending.
7.15 Dansbalans 1947. 7.45 Regeringsuitzen
ding. 8.— Nieuws. 8.05 Met de microfoon
bij... 8.15 Parade 1947. 9.15 Stem van de tijd.
Muzikale overpeinzing. 10.15 Liederen-

reeksen 11.— Nieuws. 11.15 G
Sluiting.

HILVERSUM n (415) KRO 7.
7.15 Gram. 7.30 Morgengebed. 8.— Nleui
Pluk de dag. 9.— Henri de Gree-
rstanden. 10.— Wie komt er h
10.15 Plano. 10.4C

9.30

lieuw 10.50

Wij verlichten uw werk. 11.30 Ziele luis
tert. 11.40 Chanteurs. 12.— Angelus. 12.30
Weer. 12.33 Metropole-orkest. 12.55 Zonne
wijzer. 1.— Nieuws. 1.15 Welk boek? 1.20
Metropole-orkest. 150 Gram. 2.Meisjes
klasse. 2.30 Onder ons. 3.— Kwartet. 3.25
Gram. 4.— Zonnebloem. 4.30 Ziekenlof 5.—
Als de kaarsjes branden. 5.15 Gram. 5.40
Kamermuziek. 620 Sport. 7.— Nieuws. 7.15
Kath. nieuws. 7.20 Concert. 7.45 Voor de
jongeren. 8.— Nieuws. 8.12 Gewone man.
".20 Rad. Ph. Orkest. 9.30 Microfoon. 10.10
Van Rooyens. 10.15 Avondgebed. 10.45 Ka-
Sluiting.

merkoor. 1125 Gra

KOU CEVAT

Hoe verkort U de duur van Uw onge
steldheid aanmerkelijk en voorkomt
erger?

Aandoeningen der luchtwegen, hoest,
bronchitis, griep worden het best be
streden door PHIMELINE. De samen
stelling van deze heilzame siroop is een
garantie voor uitermate goede resultaten.
PHIMELINE is tegen redelijke prijs ver
krijgbaar bij Apothekers en Drogisten.

(I.M.)

Het

c

geheimzinnige

deserteurtje

„Op het ogenblik mag hij niet gestoord
worden. Misschien kan ik bewerken, dat

hem straks te spreken krijgt. Maar dat
zal mij heel wat moeite kosten, héél wat
moeite. Neen, dat valt niet mee, vriend,
dat gaat niet gemakkelijk."

,.Ik heb er wel iets voor over."

„Ja, dat is wel nodig. Alles hangt af

in mijn medewerking."

Met ontstemd nadenkend gezicht haalt
Schroot langzaam het geldzakje te voor-
sohijn en telt tien zilveren guldens neer.

De andere kijkt toe met geveinsde on
verschilligheid en strijkt met nonchalant
gebaar het geld op.

„Hebt u veel tijd vanmiddag?"

„Desnoods heb ik er de hele middag
voor over."

.,Zo, de hele middag!" Op zijn gezicht
komt een gramstorige trek, die hy dade
lijk vervangt door geveinsde vriende
lijkheid. „Ga dan een uurtje rondwan
delen. Neen, anderhalf uur. Kom over
precies anderhalf uur hier terug."

Schroot gaat de stad in, slentert wat
rond, blijft even stilstaan, om te kijken
dingen, die hij anders het aankyxen
niet waard acht en komt ten slotte op het

grachtje, waar de groentemarkt wordt
gehouden.

Wat is het daar stil en doods!

Ook in de herberg is niets te zien.

Hy kykt op de torenklok en stelt vast,
dat er nog geen drie kwartier verstreken
zijn. Daarom stapt hij de herberg binnen.

De gelagkamer is leeg. De bel rinkelt
vinnig. Schroot ontdekt voor de eerste
maal, dat er een bel aan de deur is.

Een sloffend geluid komt nader en,
zichtbaar verwonderd over het binnen
treden van een bezoeker op dit onge
wone uur. verschijnt de kastelein in de
post van de zijdeur, gekleed in een slordig
boezeroen en met sluik verward haar

„Goeie middag, mijnheer. Hé, Schroot,
ben u het! Dat is een ongewone tyd! Ik
was juist een beetje aan het werk. Ga
zitten. Ik ben dadelijk by je."

De kastelein verdwijnt en komt een
ogenblik later terug met geordende haren
en een jasje aan.

Schroot heeft een stoel genomen, de
kastelein komt bij hem zitten.

„Wil je wat gebruiken, Schroot? Van
daag bedien ik je voor niemendal. Ik heb
alleen sterke drank."

..Liever niet," antwoordt Schroot

„Zoals je wilt. Even goeie vrienden.'

De kastelein begrijpt niet, wat Schroot
in de stad te doen heeft en Schroot is in
twijfel, of hij het zal vertellen.

Eigenlijk kan hij moeilijk anders, dus
hij begint. De kastelein luistert en knikt.
Hij herinnert zich goed, dat die mooie
kerels hier xyaren, maar dat de zoons van

Schroot getekend hebben, was hem on
bekend.

„Daar hebben ze nooit iets van verteld,"
verzekert hij.

„Heb je 't niet gezien?"

„Niets van gezien. Op het betaaluur is
het hier vol en druk, dat weet je. Zo leeg
als het anders is, zo vol is het dan."

„Ze hebben thuis ook niets verteld,"
zegt Schroot bitter. .,Ik weet het pas
sinds gisteren. Over drie weken moeten
ze weg."

„Over drie weken al. Het is wat te zeg
gen!"

Aangemoedigd door het zichtbare mee
leven van de herbergier, vertelt Schroot,
dat hij aan het bureau is geweest en tien
gulden geofferd heeft.

„Dat is een goed idee. Probeer die lui
om te kopen. Misschien komt het nog in
orde."

.,Zou jé 't denkey?"

„Ik weet het niet. Ik ben er bang voor.

Maar met geldtien gulden is niet

veel. Zulke heren zijn in de regel niet
goedkoop."

„Het is mijn tijd," zegt Schroot. Hij
staat op en gaat heen. De kastelein wenst
hem goede resultaten.

Precies op de afgesproken tijd is Schroot
aan het bureau. Tot zijn verbazing is de
deur gesloten. Hij klopt enrammelt, maar
krijgt geen gehoor. Door de ruiten kykt
hij naar binnen. Geen levend wezen te
zien.

Aan de overkant gaat een deur open

en een vrouw roept: „De boel ls geslo
ten."

..Waardoor komt dat?"

„Op deze tijd ls het altijd dicht. Morgen
ochtend kunt u weer terecht."

Dat is vreemd, daar begrijpt Schroot
niets van. Die militair heeft toch duide
lijk gezegd: „Over anderhalf uur."

Verbitterd aanvaard hij de terugweg,
ontmoedigd komt hij thuis. Maar hij laat
het er niet bij zitten! Hy heeft niet
niemendal tien gulden gegeven!

„Morgen voor de middag ga ik weer.
Ik wil en ik zal die commandant spre
ken."

Maar de volgende morgen wordt hij op
gehouden. doordat het noodzakelykste
v rk moet worden afgedaan. Het is
streeks twaalf uur, als hij zich meldt
het bureau en weer wordt te woord ge
staan door de zelfde militair.

„Ik kwam gisteren voor een gesloten
deur." zegt Schroot strak.

„Dat kwam doordat de commandant on
verwacht vroeger weg moest," liegt met
onverstoorbaar gezicht de man tegenover
hem.

„Is hy er nu?"

„Alleen in de namiddag," liegt hy ander
maal. Hij weet heel goed. dat de com
mandant alleen 's morgens van archt 'ot
tien uur aan het bureau en voorts meest
al afwezig is. „Maar ik heb er met hem
over gesproken," vervolgt hy.

(wordt vervolgd).

Op 22 Januari had Leiden weer een
virtuoos musicus binnen haar mure
was de violiste Janine Andrade, die, op
tredend onder auspiciën van de kunst
kring „Voor Allen", een ongekend
thousiasme ontketende Van niet minder
betekenis was het optreden van Pierre
Bernac en Fr. Poulenc, die op 27 Januari
bij een tournée door ons land. ook de
Sleutelstad aandeden. Sinds Pierre Ber
nac in ons land kwam. zong en overwon,
is zijn kunst het begrip geworden voor
de meest' volmaakt geïnterpreteerde
vocale schoonheden der Franse liedkunst,
Poulenc, mededichtend aan het klavier
en geheel zijn alter ego geworden, is vo
hét muziekminnend publiek van ons lai
onafscheidbaar aan hem verbonden i
zó, als Bernac-Poulenc, leven zij in on:
herinnering voort, dank zy het initiatief,
dat de My. voor Toonkunst voor onze
stad nam. De serie meesterconcerten
werd op 11 Maan besloten met het op
treden van de pianist Jan Smeterlin.
waardig besluit, omdat het meesterlijke
in het spel van Smeterlin in zo absolute
vorm aanwezig is.

Dat ook het Leidse koorleven bloeit
bewees een aantal uitvoeringen, die dit
jaar met min of meer groot succes werd
gegeven. Het begon op 20 Januari i
een vertolking van Mendelssohn's orato
rium „Elias", door „Con Amore" dat
blyk gaf de koren g">ed >e hebben inge
studeerd Een tweede hoogtepunt w
uitvoering van Bachs Mattheus-Passion
in de Pieterskerk. „Ex Animo" heeft r I
deze uitvoering een grootse taak op zich
genomen die. naar wy hopen tot
goede Leidse traditie zal worden. Of w)j
de minder goede acoustiek van de aloude
Pieterskerk daarby op de koop toe
ten nemen? -

Dat Haydn's oratoium „Die Jahreiszel-
ten" zich nog steeds in de onve
derde belangstelling van het publiek mag
verheugen, bewees de arbeiderszangver
eniging „De stem des volks", die van
onuitputtelyk ryke, en ongekunsteld
voudige werk een goede uitvoering gai
op Woensdagavond voor Pasen. Voor „Ex
Animo" was het optreden voor de NCRV
op 6 en 20 Juni van dit jaar een tweede
hoogtepunt; het jeugdkoor gaf op 6 Juni
een uitvoering met medewerking van
harpiste Margot Flipse.

En Leidens naaste omgeving bleef r
achter. Een goede uitvoering van Gaades
„Kruisvaarders" plaatste het Leiderdorps!
koor „Hart en Stem" in het licht dei
publieke belangstelling Het seizoei
1947 werd afgesloten met een groot
zomer-zangconcours van de Chr. zangver
enigingen, ring Leiden en omstreken.

Het zomerseizoen was echter niet ge
heel verstoken van goede muziek. Als dl
avonden nog lang licht zyn en de 2
warmte tot diep in het duister blyft ha»
gen in de nauwe straten van een
stad en rond de grijze tinnen va
oude kerk, dan is dat de tyd van d«
orgelconcerten, van de klankdoor»rilde
hoge en koele ruimten van een eei
oud bedehuis. Een reeks organisten vat
naam concerteerden in de Pieterskerk
Willy Hardmeyer (met de sopraan Elwin
Ltithi. beiden uit Zürich), Hennie Schou
ten, Leo Mens, de Belg Flor Peeter*
Joh. Zweers, Piet Uiterlinden en Feikf
Asma.

De herfst kondigde zich aan m<
optreden van de Wiener Sangerknaben
die stormen van enthousiasme ontketen
den, terwyl het „echte" muzieklevei
weer begon met het optreden v
pianist Theo van der Pas op 29 Sep
tember. De jeugd werd opnieuw getrok 1
ken binnen de ban der muziek: een s
jeugdconcerten ving aan op 15 October
uitvoerenden: het museum-kamerorkes 1
o.i.v Dirk Balfoort. Op 22 Oc'uber tra<
het Rotterdams Philharmonisch Orkes
hier voor het eerst weer op onder
beproefde leiding van Eduard Flipse 1
het muziekleven nam zyn vaart, de win
ter in. Hoogtepunten waren reeds 1
constateren. Daar was de eerste uitvoe
ring van „Omar, de vierde wyze",
Herman de Wolff, een muzikaal werk
dat getuigde van een eerlijke en diep
religieuze overtuiging. „Ex Animo" t
de het op 27 November met veel succej
uit. Op 6 November was hieraan eei
jubileumconcert van „Cod Amore"
afgegaan, welke zangvereniging haar 35j
jarig bestaan vierde.

Een ander muzikaal hoogtepunt t
het optreden van de pianist William Ka j
peil, wiens spel door onze muziekrecen
sent, die over het algemeen karig is r
zyn lof, „grandioos phenomenaal en l| I
venmenselijk" werd genoemd Kapel
concerteerde met het Residentie-Orkea pé
en de bezoekers van dit concert zal tq
datum van 13 November wel lang
het geheugen blyven. Op 24 Novembe
gaf de Ned Opera een sublieme opvoe
ring van Mozarts meesterwerk „Die Ent
führung aus dem Serail". Hans Bik toon
de zich op een concert van „Die Leythe
een veelbelovend jong pianist en de Chi
gemengde zangvereniging „Hallelujah
gaf op 25 November een zeer beschaafd!
geanimeerde en muzikale uitvoering. He
laatste hoogtepunt van dit jaar w;
optreden van de begaafde pianist Cor d
Groot, die op 16 December een stamp
volle Stadsgehoorzaal tot een voor Leide
byna niet gekend enthousiaisme wist
brengen.

Waar de andere Muzen ons heen voer
den, hopen we spoedig te zien.

C. Th. B.