morgen
slaolie
DEUTSCHE
SLAOLIE
C. van Leeuwen
NIEUWE LEIDSCKE COURANT
2
WOENSDAG 17 DECEMBER 194
Stadsnieuws
De Studentenpredikant heeft een zware taak
Dr Oppenheimer maakte
kennis
Gisteren bracht dr K. H. E. Oppenhei
mer van Hatlum (Friesland), die als stu
dentenpredikant by de Ned. Herv. Ge-
meente werd beroepen, met zijn echtge-i viel het
note een bezoek aan onze stad. 's Middags men. Er
werd in de consistorie van de Pieterskerk
een begroeting»- en ontmoetingssamen
komst gehouden. Nadat ds D. J. Vossers,
voorzitter van de Kerkeraad, de belang
stellenden aan dr en mevr. Oppenheimer
had voorgesteld, sprak ds D. Kuilman,
voorzitter van het ministerie van predi
kanten, een welkomstwoord.
Spr merkte op, dat in het bezoek
dr Oppenheimer tot uitdrukking komt,
dat het beroep niet direct is afgewezen.
Dit is een reden tot verheugenis. In de
bezettingsjaren kwam de Kerk tot de
kenning dat haar arbeid zich mede op de
universiteiten moest richten. Ook bij de
studenten zelf werd het kerkelijk besef
wakker.
De kerkeraad heelt ingezien, dat er
voor dit uiterst moeilijke werk een
man nodig is, met bijzondere talenten
toegerust en die zich ten volle aan de
arbeid onder de studenten kan wijden.
Ds Kuilman vertelde nog iets van c
gemeente en de kerkelijke instanties. Er
openbaren zich weliswaar verschillen,
ook in het ministerie van predikanten,
maar dit hebben wij toch gemeen, aldus
spreker: Wij willen gehoorzaam zijn
de Heilige Schrift en staan op de bodem
de belijdenisgeschriften. Spr hoopte,
er banden gelegd zouden worden,
Kerk en studentenwereld zich
zouden verheugen.
Ds Vossers voerde namens de hoor-
commissie het woord. Deze instelling was
geen homogeen gezelschap; juist dóérom
besluit
drie vertegenwoordigers
Sfeer in 'f gezin?
De „Nieuwe Leidsche" er in!
De heer H. M. Pont op hartelijke
wijze gehuldigd
25 Jaar collectant in dienst der Kerk
De heer H. M. Pont vierde gisteren
zijn 25-jarig jubileum als collectant bij
de Ned. Herv. Gemeente. Onder grote
belangstelling vond 's avonds in de
sistorie van de Hooglandse kerk
huldiging plaats, waarna de jubilaris
z'n gezin recipieerde. De heer Pont, die
reeds geruime tijd het voorzitterschap
van het college bekleedt, werd allereerst
toegesproken door de nestor van de col
lectanten, de heer J. van Muiden. Na
mens de kerk-collectanten bood deze zijn
hartelijke gelukswensen aan. In 't kort
belichtte hij enkele feiten uit het
leden. Zijn wensen gingen vergezeld
een portefeuille met inscriptie.
De heer W. J. Batist voerde nan
de Herv. Diaconie het woord. Hij
op de aangename samenwerking en
de positie van de collectant ten opzichte
van de Diaconie. De heer H. van Leeu
wen kwam als lid van de Zendingscom
•missie uit.de Kerkeraad de jubilaris
complimenteren. Het college van ouder
lingen wilde ook niet achterblijven. Zijn
tolk was de heer W N. Heijloo. Ds J. de
W^t, scriba van de Kerkeraad, noemde
de 25-jarige arbeid van de heer Pont
een prachtig stuk in dienst der Kerk.
Het is een nuttig en nodig werk. dat alle
waardering verdient.
De heer P. J. Mulder Sr kwam nai
de gemeente-commissie feliciteren. In de
Nieuwe Kerkorde wordt niet over
college van collectanten gesproken; het
zal dus onveranderd blijven bestaan, al
dus spr., die de belangrijkheid van het
werk in het licht stelde. De heer Pont
werd een boekwerk overhandigd,
heer G Kuiper bood zijn goede we
aan namens het college van Diaconie-
collectanten Na de officiële receptie ble
ven de collectanten nog lang gezellig
bijeen.
Voorschot aan gepensionneerden
Zoals bekend, wordt aan de gepension
neerden ten laste van het rijk, het alge
meen burgerlijk pensioenfonds en hel
spoorwegpensioenfonds, in afwachting var
nadere maatregelen, over 1947 een voor
schot uitgekeerd, meestal 25 procent var
het jaarbedrag en nog deze maand uit te
betalen. B. en W. van Leiden willen
-de van gemeentewege gepensionneerden
hetzelfde doen. Deze 25 pet. zal ook deze
maand nog worden uitbetaald, als de
het voorstel aanvaardt.
Kunst en Letteren
CALVÉ Él DELFT
Het
(Tl
Chopinrecital Cor de Groot
Met zijn Chopmrecital heeft Cor de
Groot weer bewezen, dat hij een pianist
van uitzonderlijk formaat is. Een zeld
zame virtuositeit, een rijk genuanceerde
aansLagkunst, een fijnzinnig pedaalge-
bruik, om kort te gaan, een pianistiek
van de hoogste orde. De vertolkingen
van Cor de 'Groot zijn muzikaal sterk,
bewust, scherp omlijnd en dus wars van
overgevoeligheid en verdoezeling der
contouren. Wij hebben gisteren modern
pianospel gehoord, modern in de zin van
hedendaags, onromantisch.
Een andere vraag is, of met een der
gelijke instelling Chopin het best wordt
benaderd. Persoonlijk zou ik menen, dat
een werkje als de Nocturne in B een
dichterlijker vertolking vraagt. En er
zouden meer stukken te noemen zijn, die
men zich romantischer denkt. Wij heb
ben echter in de loop der jaren vele. zeer
uiteenlopende opvattingen omtrent Cho
pin leren kennen en natuurlijk vertolkt
een pianist der jongere generatie Chopin
aaiders dan de pianisten, die in het laatst
der 19de eeuw hun opleiding genoten.
Met dat al hebben wij echter intens
genoten van superieur pianospel en wij
hopen, dat De Groot spoedig terug zal
komen met een programma, dat niet aan
Chopin gewijd is. Is hij niet de aange
wezen pianist, om ons in kennis te bren
gen met belangrijke en onbekende mo
derne werken? Hennie Schouten.
Katwijkse Kunstkring
Willem Ravelli
Het concert, dat op Maandag 15 De
cember in de Kapel door Willem Ravelli
werd gegeven voor de Katwijkse Kunst
kring, heeft ons. zeker vóór de pauze,
zeer teleurgesteld. Misschien waren de
verwachtingen tè hoog gespannen. Hoe
het ook zij, het concert kenmerkte zich
door een matheid, waaraan de uitvoe
rende kunstenaar zich slechts met moeite
wist te ontworstelen. Ook de samenstel
ling van het programma kon ons maar
matig bevredigen en maakte een slordige
indruk, waarbij wij ook de keuze der
samenstellende delen ndet steeds konden
bewonderen.
Gelukkig vermocht toch nog eenmaal
na de pauze de matte schim te wij
ken voor de ware Ravelli, zoals we hem
graag de gehele avond gehoord zouden
hebben. Wij doelen hier op de vertolking
van de aria's uit „Die Schöpfung" en
„Der Messias" en we zijn de Katwijkse
Kunstkring dankbaar voor het initiatief, Zwijgend wacht hu af.
ook deze grote Nederlandse zanger bi! u een huurder,
zijn midden gebracht te hebben. „Natuurluk niet. Er zijn wel liefheb-
Alle lof voor de begeleider Hans Lich- bers. maar ze vinden de tuin te klein,
lenstein. De Kapel was matig bezet. Ik had
L. H. jij hebt
van de samenwerkende kiesverenigingen,
drie van de studentenorganisaties en één
van de kerkeraad. Unaniem werd echter
dr Oppenheimer genoemd.
Namens de drie confessionele studen
tencorporaties sprak de heer J. Ph. v.
Hasselt. Hij wees er op, dat de studen
ten met verlangen de komst van de
studentenpredikant tegemoet zien.
Reeds is ds Toornvliet van de Geref.
Kerk aan 't werk; deze zon de plaats
vanwege de Herv. Kerk gaarne bezet
willen zien, om te kannen
ken.
Dr Oppenheimer begon zijn toespraak
met te vertellen, dat het beroep
dorpje nogal consternatie heeft ontke
tend. Sprekende over de positie van de
studentenpredikant in het algemeen,
legde hij er de nadruk op, dat men niet
tè grote verwachtingen mag koesteren.
Het proces van de secularisatie bv. is
moeilijk te keren. Bovendien staat de
studenten-dominee herhaaldelijk bloot
aan critiek van de zijde der studenten,
professoren en ook van dp kerkeraad. Het
is alleen mogelijk dit ambt te
den, wanneer allen zich er van bewust
zijn, dat hun steun onontbeerlijk
Ds Kuilman sprak nog een kort slot
woord, waarin hij zeide dat, als
een predikant een belangrijke beslissing
gevraagd wordt, de laatste confrontatie
de betrokkene moet zijn met Hem,
Die roept en de verzekering geeft dat Hij
zal uitredden.
Na afloop van deze bijeenkomst werd
de Pieterskerk bezichtigd en begaf dr
Oppenheimer zich naar het Prytaneum,
hij geruime tijd temidden van een
groep studenten vertoefde.
Prof. Kraemer nam afscheid
Thans als hoogleraar
Gisteren heeft prof. dr H. Kraemer
wegens zijn vertrek naar Zwitserland af
scheid genomen van de Leidse Universi
teit. In de filmzaal heeft de hoogleraar
in de geschiedenis der godsdiensten in
het algemeen en in de phaenomenologie
van de godsdienst zijn afscheidscollege
gegeveen. Zeer veel studenten en ook
talrijke professoren waren hierbij aan
wezig, o.m. prof. dr W. B. Kristensen,
die prof. Kraemer in 1937 opvolgde.
De scheidende hoogleraar wees er o.a.
op, dat het in alles gaat om het getuige
nis, zoals de Bijbel ons dat geeft. Spr.
heeft daarvan zelf ook steeds willen ge
tuigen. De wereld heeft behoefte aan
mensen, die er van spreken. Vooral leg
de spr. de nadruk op de oecumenische
beweging, die hij ziet als een der belang
rijkste bewegingen in de kerkgeschiede
nis van thans. De verdeeldheid der
Christenheid is een slag in het aangezicht
van Christus zelf.
Prof. Kraemer hoopt in zijn nieuwe
functie te Genève (directeur van het
oecumenisch opleidingsinstituut) de ban
den met Leiden steeds weer te vernieu
wen. Spr. stond nog stil bij de wereld
conferentie van kerken, in 1948 te Am
sterdam te houden.
Prof. dr J. de Zwaan, de heer D.. Tjals-
ma en prof. dr C. J. van der Klaauw
spraken prof. Kraemer, resp. namens de
theologische faculteit, als praeses van de
studentenfaculteit en namens de leden
van de senaat, toe. Tot slot namen in de
receptiekamer velen met een handdruk
afscheid.
Onthulling gedenkteken te Vught
Zaterdag 20 December a.s. vindt te
Vught de onthulling plaats van het ge
denkteken voor de in deze plaats gefu-
stileerden. De plechtigheid vangt aan oar
half drie. Ex-politieke gevangenen var
het concentratiekamp Vught 1943'44
kunnen onder vermelding van hun naam
kampnummer op het gemeentehuis
te Vught een toegangskaart krijgen. Dit
bericht ontvingen wij namens het comité
nevr. E. Timmenga—Hiemstra, Taai-
straat 17, Vught.
De heer L. van Geelen recipieerde
in „Het Gulden Vlies"
zyn
Gistermiddag hield de heer L. van
Geelen, i.vjn. het 25-jarig bestaan van
zijn muziekhandel aan de Haarlemmer
straat, een drukbezochte receptie. Nadat
de gasten eerst de veelheid aan instru
menten en bloemen in pand Haarlemmer
straat hadden bewonderd, werden zij
naar „Het Gulden Vlies" gebracht, waar
de heer en mevr. Van Geelen met we
derzijdse familie de gelukwensen in ont
vangst namen.
We zagen o.a. de heren Kips en Eich-
horn van de ver. ran handeldrijvende
ind. middenstand, afd. Leiden, leveran
ciers, w.o. de dir. van R. S. Stokvis en
Zn, N.V. Philips' Verkoopmij, vertegen
woordigers, enz.
Jammer was het, dat de heer Van
Geelen, door de zeer grote inspanning
in de voorafgaande dagen, zich niet eng
fit voelde en zich 's morgens nog onder
doktersbehandeling moest stellen. Niet
tegenstaande dat, vond hij gelegenheid,
om op alle gelukwensen een antwoord te
geven. Aan het eind der "receptie maakte
de heer Minnee zich tolk van alle fabri
kanten, grossiers, leveranciers enz. om
de heer Van Geelen een nieuwe voor
spoedige periode toe te wensen.
Bij deze receptie hoorde muziek ei
werd op magnifieke wijze gebracht door
het ensemble Paul Wainappel.
Ratiobouw-woningen komen aan
„De Eendracht"
Het zijn er inmiddels
31 geworden
B. en W. stellen aan de Raad voor,
zoals reeds werd gemeld, om een bedrag
f91.000 beschikbaar te stellen ten
behoeve van het bouwrijp maken van
terrein, gelegen nabij de zwemin
richting „De Zijl" ten Noorden van de
Timorstraat, in verband met de bouw van
1 ratio-bouw-woningen.
De aanbieding hiertoe werd ontvangen
in de hoofdingenieur-directeur van de
Volkshuisvesting. Het betreft een proet
menwerking met de Stichting Ratio-
bouw. Het maken van de ontwerpen voor
deze woningen is met spoed ter hand ge-
Het genoemde terrein dient met be
kwame spoed bouwrijp te worden ge
maakt, opdat geen stagnatie ontstaat. Re
kening dient te worden gehouden met
het uitbreidingsplan-Noord. De kosten,
'an het Grondbedrijf zullen worden
terugontvangen, worden geraamd op
f91.000, waarvan f 11.500 komt ten laste
het fonds der algemene bijdragen
de aanleg boven de normale straat
breedte.
t is gewenst gelijktijdig met hel
bouwrijp maken van het terrein het aan
grenzende plantsoen over de volle breed-
aan te leggen.
Van de heer A. J. Jongeleen, wethou
der van fabricage, vernamen wü nader,
dat de Stichting Ratiobouw een semi-
permanente overheidsinstelling is, die de
diverse nieuwe bouwmethodes beproeft
Het doel is, de bouw te bespoedigen en
te bezuinigen op de materialen, vooral
op hout.
verlang van
Uw winkelier
de beroemde J
Leiden zou eerst 28 van deze
ningen mogen bouwen, maar er bleek
plaats voor 31, die dan ook zullen verrij
zen, en wel in 7 blokken van 4 en 1 van
3. De buitenkant is bij al deze woningen
normaal, maar de indeling van het inte
rieur is per blok verschillend aan mate
riaal en bouwsysteem. In sommige wo
ningen bijv. zullen houtvezelplaten wor
den gebruikt, terwyl ook proeven worden
genomen met de plafonds.
Omdat de proeven inderdaad mogelijk
heden in zich hebben, heeft de wethouder
de gelegenheid met beide handen aan
gegrepen, te meer, omdat deze woningen
buiten de toewijzingen vallen. Trouwens,
ook Leiden heeft er belang bij, te weten,
wat de voordeligste, de vlugste en de be-
vredigendste bouwmethode is.
De financiering der woningen valt
onder het systeem der woningwetwo
ningen. Doordat alle 31 woningen niet in
eenmaal kunnen worden aanbesteed, zul
len de kosten wat hoger komen te liggen.
De Stichting Ratiobouw zal het verschil
echter bijbetalen.
De woningen zullen worden toegewe-
zén aan de woningbouwvereniging „Do
Eendracht". „Ons Belang" is immers juist
aan de beurt geweest met de 103 wo
ningen in het plan-Noord, waarvan de
bouw onlangs is gegund aan de firma v. d.
Bent te Wassenaar.
Aardappeltelers op het matje
Ze vonden de coloradokever niet
zo gevaarlijk
Vele tuinders, die niet op tijd ter be
strijding van de coloradokever hun aard
appelvelden hadden bespoten, moesten
voor het Leidse Kantongerecht verschij
nen. Bij de behandeling van het eersU
geval tegen H. G. uit Oegstgeest ging het
O. M. op deze ernstige overtreding dieper
in. Een gevolg voor ons land van
binnendringen van de gevreesde kever
was o.a., dat Engeland de invoer
verschillende landbouwproducten
bood. Tegen H. G. eiste het O. M. ƒ30
boete of 10 dagen hechtenis. Daar het
hier eigen bouw betrof, werd de
spraak ƒ20 of 8 dagen.
M. v. d. M. uit Katwijk hoorde ƒ500
boete of 250 dagen tegen zich eisen, doch
kwam er af met 100 of 30 dagen. Ook
de eis tegen W. B. de R. uit Lisse, op
wiens land kevers waren aangetroffen,
was ƒ500 of 250 dagen. De uitspraak was
ƒ200 of 100 dagen.
Hierna trad achtereenvolgens een hon
derdtal overtreders voor het „hekje", die
allen de coloradokever een kans hadden
gegeven. De boeten liepen van 100 tot
ƒ20, terwijl zij des'gewenst konden gaan
„zitten", variërend van 50 tqt 10 dagen.
Distributievorm
Uitreiking van bonkaarten 802 enz.
vindt morgen plaats aan de gezinnen
van het hoofd een stamkaartnummer
heeft van 46801 t/m 50400. Stamkaarten
met inlegvellen en contrólekaari a.s
moeders meebrengen Het kantoor, in
gang Steenschuur. is geopend van 8.30-
De tol bij Warmonderhek
De landtol op de brug bij het War
monderhek steunt op een heerlijk recht
uit vroeger tijden, dat tot het huidige
ogenblik is gehandhaafd, aldus schrij
ven Gedep. Staten in de memorie var
beantwoording bij de provinciale begro
ting 1948. Van doorslaggevend belang is
de vraag, of men hier met een in
brugrecht omgezet veerrecht dan wel
met een brugrechtzonder meer te doen
heeft. Een historisch onderzoek hier
naar is gaande. Een dergelijk onderzoek
vergt evenwel veel tijd. Van de uitslag
er van hangt af, of wellicht maatregelen
kunnen worden genomen, die het moge
lijk zullen maken dat het verkeer niet
langer genoodzaakt zal zijn, van deze
brug gebruik te maken.
Speeltuin „De Vogelenwijk"
Van de in oprichting zijnde Speeltuin-
»r. „De Vogelenwijk" is zoals reeds
gemeld bij B. en W. een verzoek in
gekomen inzake de aanleg van een speel
weide voor kinderen. Naar de mening
B. en W. bestaat hieraan in deze
volkrijke wijtk grote behoefte. In aan
merking komt een deel van een weiland
onder Oegstgeest, maar in eigendom toe
behorend aan Leiden. Dit terrein aan de
Nachtegaallaan zal oppervlakkig worden
geëgaliseerd. Het landschappelijk aanzien
van deze omgeving zal niet worden ge
schaad: bomen en struiken zullen de
speelwerktuigen aan het oog onttrekken.
Bij de sloten komt een haag met draad
afscheiding ter beveiliging van de kin
deren terwijl een eenvoudige brug zal
worden aangebracht. Op het terrein mo-
geen gebouwtjes worden geplaatst,
tgeest gaat met een en ander ac-
coord. De kosten worden geraamd op
f 3000.
BURGERLIJKE STAND LEIDEN
GEBOREN: Adrianus Petrus z. v.
Pret en J. Klijs; Jeannette Aria d.
A. Varkevisser eh Z. van Beelen; Yvonne
Madeleine d. v. J. Wijntjes en H. A.
Bogert; Cornelia d. v. G. A. Brandt en
m Munsteren; Petrus Maria Jozef
A. G. van Swieten en C. J. van
Boheemen.
OVERLEDEN: J. W. Wimmers, wed.
mi D. G. van der Horst, 80 jr.
GEHUWD: J.*F. Ramak en H. J. Ver
stra aten.
AttentieAttentie
Zie onze Reclameweek
Nieuwe Heren Rijwielen, met banden, zonder bon ƒ102.50
Nieuwe Heren Rijwielen met Torpedonaaf, kettingkast, jasbescher-
mer, bagagedrager en zonder vergunning, met banden 127.50
Prima Sport-Rijwielen met banden en Lamp. Compleet 127.50
Verder een pracht sortering BATAVIER voor-oorlogse luxe rij
wielen met dubbele Trftmmelremmen, op vergunning leverbaar.
Rijwielen moffelen, als nieuw ƒ22.50 i Rijwielsloten m. 2 sleutels 2.45
Rijwielketting, prima 5.75 Spatborden, per stel 2.25
Kettingkasten vanaf 1.75 I Rijwiellak, prima 0.35
Prima Terry Dameszadels met LEER dek 7.75
Prima snelbinders0.95 Pedalen, per stel 2.45
Bellen vanaf 1.25 en zo kunnen wij doorgaan met de onderdelen
Alleen bij:
HOOGEWOERD 117 LEIDEN TELEFOON 21575
HOEK KRAAIERSTRAAT
Onder de rook van de Sleutelstad
RIJNSBURG
Gisteravond heeft ds Bik uit Am
sterdam in één der zalen van het ge
bouw „Flora" een rede uitgesproken ovei
het onderwerp: „Naar de wereld-cata-
strophe". De samenkomst, die werd op
geluisterd door zang van het Haagse
Evangelisatiekoor o.l.v. de heer Wijhe,
stond onder voorzitterschap van de heer
Bardelimeijer te Noordwijk. Ds Bik
op de betekenis van Advent. Christus
komt, niet alleen in Bethlehem, ma;
het gehele wereldgebeuren. Gods Woord
in Christus staat zeer vast. Wij mogen
het niet vergeestelijken; we moeter
letterlijk nemen. Spr. schetste de nood
van de wereld en beklemtoond*, dat al
leen het bloed van Christus redding
weeg brengt. Men zong nog psalm 68
2 en 10.
De Ned. Herv. meisjesvereniging
„Dorcas" hield haar Kerstvergadering.
Ds Burgy opende, mej. P. Hogewoning
las het geestige jaarverslag en vele ande-
werkten mede aan het slagen van de
avond. De door de leden gemaakte kle
ding voor de behoeftigen werd bezichtigd-
De textielgoederen vormden een indruk
wekkend schouwspel. Vooral in deze tijd
textielnood. Een woord van oprechte
dank aan de meisjes is hier zeker op
plaats. Hulde! Een collecte voor de
armde kas bracht f 66 op-
In de Chr. Geref. Kerk hoopt Don
derdagavond om half 8 voor te gaan ds
N. Brandsma.
Verbeterd bericht. De in ons i
ter van gisteren aangekondigde dienst
in de Geref. Kerk Rapenburg op Don
derdagavond. in welke dienst ds v. d.
Linde hoopt te spreken-over: „Wat doen
in de kerk?", is niet een publieke
dienst, die voor iedereen toegankelijk is,
een gemeentevergadering, die een
besloten karakter draagt, waar dus al
leen toegang hebben belijdende en doop
leden van de Geref. Kenk Rijnsburg.
VALKENBURG.
De Raad kwam gisteravond bijeen
Van weth. P. Zwaan was bericht van ver
hindering ingekomen. De legesverorde
ning wordt op alle posten verhoogd. Was
hoogste post tot nog toe f 20. thans
wordt dit f 100, nl. ter verkrijging
bouwvergunning als het bedrag
f 50000 overschrijdt. De verordening op
de Algemene begraafplaats wordt in
voege gewijzigd, dat de koopsom var
grafkelder wordt vastgesteld op f 350. Bij
Prof. v. Kleef over; Waarom Oud-Katholiek
1.45 e
2—4 i
Vooral verschil met R.K. Kerk
belicht
Maandagavond werd de derde en laat
ste lezing gehouden in de Oud-Katho
lieke kerk. Prof. B. A. van Kleef sprak
/er „Waarom Oud-Katholiek?"
De O.-K. kerk gaat regelrecht terug op
Willibrordus en is daarmee het oudste
kerkgenootschap van Nederland, aldus
spreker. De doorsnee Nederlander echter
niet veel van deze kerk. In theolo
gische kringen is dit anders: Prot. theo
logen zien de grote betekenis van deze
kerk, terwijl de R. K. juist tegen ,haar het
felst zijn.
Immers, de Oud-Kath. Kerk betekent
:n voortdurend gevaar voor de Roomse
kerk, omdat men in Nederland zou kun-
gaan ontdekken, dat er een Kath.
kerk is, die niet-Rooms en niet-ultra-
montaans is. Het is iedere R.K. dan ook
verboden, een Oud-Kath. kerk te betre
den. Mocht hij om een of andere reden
daar toch aanwezig moeten zijn, dan mag
hij generlei devotie of eerbied tonen bij
de opdracht der H. Mis, hoewel deze toch
door de Roomse kerk officieel als geldig
is erkend.
Vroeger vroegen vele Protestanten zich
af, of de Oud-Katholieken niet voor een
verloren zaak streden. In de laatste ja
ren is hierin grote kentering gekomen: 1.
doordat de O. K. kerk een grote plaats in-
néemt in de Oecumenische beweging, 2.
door de intercommunio met de Angli-
kerken op dezelfde geloofsbasis staan,
zodat niets een eenheid van deze twee in
de weg staat, 3. door de komende inter
communio met de Grieks-Kath. kerk.
Deze drie kerken vormen het Kath. we-
reldblok tussen R. K. kerk en Protestan
tisme. Het Oud-Katholicisme omvat in
zeven landen ongeveer 1 millioen leden.
De Oud-Kath. kerk houdt vast aan de
geloofsinhoud van de eerste tien eeuwen,
aldus spreker. Die inhoud is de voortzet
ting van wat in de oudste, onverdeelde
tijd werd geloofd en al het andere is sec-
tarisch. Tegenover de R. K. kerk stelt de
O.K. kerk, dat niet op een bepaald ogen
blik een theologische mening dogma kan
of mag worden, bijv. de onfeilbaarheid
van de Paus. Christus gaf het volle geloof
en het is niet denkbaar, dat Hij de Kerk
1870 jaar zander de kennis zou hebben
gelaten van waarheden, die nodig zou
den zijn ter zaligheid.
De Oud-Kath. kerk verwerpt allerlei
Roomse vormen van afgodendienst en
surrogaat-godsvrucht. Zij verwerpt het
coelibaat 'ook Petrus is getrouwd ge
weest), de Roomse transsubstantiatieleer
(de Eucharistie is geen onbloedige her
haling van het Kruisoffer), de aflaat en
de biechtdwang, erkent de betekenis
van goede gemeentezang en de preek,
gelooft wel in zeven sacramenten en kent
wel verering van heiligen als voorbeel
den ter navolging, maar geen aanroeping
en tussenkomst van heiligen. De O. K.
kerk is opgebouwd van onderop (synode)
de priester is geen middelaar, maar
de rekening-courant
bij de Bank voor Ned. Gemeenten bepleit
de heer Poot nogmaals het sluiten van
een kasgeddlening bij de Boerenleenbank
De heer H. M. Tjebbes wordt aangesteld
als 2de ambtenaar ter secretarie. Bij de
punten over de woonruimtewet 1947 doet
de voorz. voorlezing van enkele verorde
ningen, samengesteld in overleg met om
liggende gemeenten. Daardoor kan tegen
strijdigheid worden voorkomen.
Van Ged. Staten is een verzoek ingeko
men om advies over de bezoldiging
de wethouders. Naar aanleiding daarvan
maakt de heer Poot de opmerking, dat de
wethouder van Openbare Werken zijn
taak toch wel al te gemakkelijk opvat
Weth. Zwaan heeft nL in dit jaar nog
maar drie raadsvergaderingen bijge
woond. Ook neemt de wethouder veel
weinig nota van wat er op zijn terre
gebeurt. Al te veel wordt het werk op de
schouders van de burgemeester geladen
en daarom, voelt spr er veel voor om
spreekuur vast te stellen. De werkzaam
heden zijn in ons kleine dorp ontzaglijk
toegenomen en als de wethouder n
weinig in de gemeente is. dan kan hij
mogelijk op de hoogte zijn van de stand
der openbare werken. De heer Schone-
veld zou deze zaak op een meer gemoede
lijke wijze willen oplossen en stelt daar-
bezoldiging voor van f 200 per
jaar. De heer Poot wil beloning in
houding tot wat gepresteerd wordt
vindt het heel moeilijk een vast bedrag te
men. Het voorstel van de voorz
Ged. Staten te adviseren een bezoldi
ging van f 150 per jaar toe te kennen
wordt met alg. stemmen aanvaard.
Bij de rondvraag spreekt de heer Poot
/er het grote ongerief, dat er veroor
zaakt is, doordat de autobusdienst Val
kenburgLeiden v.v. op de Zondagen ge
heel is stopgezet. Hij doet het voorstel om
n de directie van de N.ZJH. het verzoek
richten de normale Zondagsdienst weer
spoedig mogelijk in te voeren. De
orz. wil dit punt aanhouden tot een
volgende vergadering, maar de meerder
heid der leden besluit tot directe afhan
deling. De heer Schoneveld heeft geen
ontstemming in het dorp gemerkt; wel
het verwekken van kleine relletjes, maar
dat neemt hij niet au serieux. Ook het
lopen met lijsten tot het verzamelen van
handtekeningen vindt hij een 1 vreemde
handelwijze. Willen de mensen op Zondag
de ziekenhuizen, dan is er nog vol
doende vervoergelegenheid. Spr is daar
tegen het voorstel van de heer Poot
op dezelfde gronden, die hy bij een vo
rige gelegenheid reeds heeft aangevoerd.
Volgens hem heeft de overheid de plicht,
de Zondagsrust zoveel mogelijk te bevor
deren- Weth. v. d. Mey stelt voor de di
ver zoeken een beperkte dienst
op Zondag uit te voeren, bijv. op de uren
bezoek is in het ziekenhuis, maar
de heer Poot meent dat men op dit voor
de zijde der directie nooit zal in
gaan. Het voorstel van de heer Poot
ordt dan met 4 tegen 2 stemmen aange-
omen. Tegen de heren Schoneveld en
Van Duyn.
Nadat de voorz. nog heeft toegezegd,
dat hij naar de straatverlichting aan de
Kerkweg tegenover de Chr. school een
onderzoek zal instellen, gaat de Raad in
geheime zitting over Het was ondertus-
half twaalf geworden. Tijdens de oe-
handeling van het laatste voorstel-Poot
het publiek op de tribune zo rumoe-
dat de voorz. zelfs een waarschuwing
ït laten horen.
erkend is, dat de twee 1 dienaar der gemeente.
gehei mzinnige
deserteurtje
„Welzeker, probeer het."
Daags daarna gaat hij op weg.
Hij treft de landheer in een slechte
stemming, wan het besluit van Verwiele.
het overige tuinland niet te huren,
komt hem zeer ongelegen. Hij moet nu
andere huurder vinden in Verwiele's
plaats. Dit zou geen bezwaar zijn, als het
bedrijf nog zijn vroegere omvang had.
En daar komt nu de veroorzaker van
die moeilijkheden by hem en vraagt hem
te spreken!
gezicht en stugge woorden
wordt Schroot ontvangen.
„Wat bezorg jij me een moeiiykheden!"
„Ik, mijnheer?"
„Ja zeker, jij!"
„Ik heb het gehoord," antwoordt
Schroot, om de stemming te verbeteren.
„Daarom kom ik hier."
De landheer kijkt achterdochtig. Wat
voert die kerel nu weer in zijn schild?
„Ik wil het restje ook huren," zegt
Schroot.
„Is die hap niet te groot voor je? Neem
niet te veel Hooi op je vork, m^n! Nie
mand kan verder springen dan zün stok
lang is."
„Dat zal wel gaan."
„En kun je de prys betalen, die het
moet opbrengen?"
„Ik heb zelf een prijs in myn hoofd."
„Hoe veel?"
Schroot noemt het bedrag.
„Man, ben je dwaas? Dan kom ik niet
eens aan mijn vroegere huursom!"
„Dat hoeft ook niet. U houdt het huis
over, dat kunt u afzonderlijk verhuren.
„Dus je neemt het huis er niet bü?"
„Twee huizen tegeiyk bewonen kan ik
niet.",
„Het spreekt vanzelf, dat daar niets van
komen kan. Wat moet ik met dat huis
beginnen? Renteniers komen in die buurt
niet wonen."
Ze praten nog wat, maar komen niet
verder. De landheer durft het niet aan
Hij vindt de sprong te groot. Hy acht
Schroot niet bekwaam genoeg voor een
groot bedrüf en vreest bovendien, dat hy
zal vastlopen met zün geld en daardoor
de huur niet zal kunnen betalen.
Onverrichterzake komt Schroot thuis.
Heel de buurt geraakt in spanning
ieder is nieuwsgierig naar de afloop. Er
duiken geruchten op. die onwaar biyken
Er komen ook andere geruchten, die
de landheer angstig maken. Geruchten
dat het grondbezit zal worden afgeschaft.
Anderen zeggen, dat het land de land
heren ontnomen zal worden en in bezit
gegeven aan de tuinders en boeren. Hoe
wel het lang geduurd heeft, is de revolu
tiegedachte nu ook doorgedrongen tot het
platteland.
Er is een jonge kerel bij de landheer
geweest, om te informeren naar de huur
prijs. maar de landheer heeft hem afge
wezen. omdat die man bekend staat als
een revolutieman.
Daar heeft hij nu spijt van. De toestand
kan gevaarlijk worden en dan is het vei
lig, een revolutieman tot vriend te heb-
De landheer stuurt hem een boodschap
en de jonge man verschünt opnieuw.
De landheer bekykt hem nauwkeurig,
maar weet niet, wat hij van hem denken
moet. Hij is een jonge kerel met flink
gezond uiterlyk en zeer beslist in zün op
treden. Zij manieren zijn beschaafder,
dan men van een boer verwachten kan
maar zün ogen kyken onverschrokken en
brutaal Hij heeft een zware onderkaak
met sterk gebit, waarvan de hoektanden
uitsteken boven de anderen. Dit geeft
zün mond iets wreeds, als de muil van
De toon van zijn spreken is bedaard
en beleefd Als de landheer hem in ge
dachten vergelijkt met Schroot of zelfs
met Verwiele. dan valt deze vergeiyking
uit in het voordeel van de nieuweling.
Hy is de jongste zoon van een welge
stelde boer. In zyn jeugd heeft zyn vader
hem behooriyk onderwijs doen geven
daarna is hy in de leer gegaan in het
tuindersbedrüf by een van zyn oi
Zyn vlugge geest maakt hem alles
makkelijk en zyn leergierige aard drijft
hem altyd tot nieuw en nauwkeurig on
derzoek. Alle pamfletten, die verschij-
nenn, leest hij, van alle vlugschriften die
elkaar fel en vijandig bestryden. neemt
hy kennis en praat daarover met anderen.
Daardoor staat hy onder verdenking en
noemt het achterdochtige platteland hem
een revolutieman.
De landheer overweegt dit in langdurig
zwijgen en de ander wacht, geduldig en
bedaard.
„U bent niet getrouwd?" vraagt de
landheer.
„Neen, ik heb alleen te zorgen voor
müzelf. Ik heb vyf zusters, één daarvan
wil bu mij komen inwonen voor de huis
houding. Had ik vrouw en kinderen, dan
zou uw tuintje te klein zün."
Dat weet de landheer zelf ook. Hij
overweegt bovendien, dat het geld solide
is. Wat kan men meer wensen?
Als de bezoeker vertrekt, is de zaak
beklonken en zün alle voorwaarden be
hoorlijk vastgelegd.
De volgende dag krijgt Verwiele be
richt. dat huis en tuin verhuurd zijn en
de nieuwe huurder op de tuin moet wor
den toegelaten voor najaarswerk en .be
mesting. (Wordt vervolgd).
Gemeentelijke subsidies in 194
De raad verdeelde op 24 Novemberzo
als bekend, f 100 000 aan subsidies
subsidies aan verschillende instelling*
kunnen in verband met de behoeften
jaar tot jaar nogal uiteenlopen. De finao
ciële positie van elk dier instelling;
zal dan ook voor 1948 nader moeten woi
den bekeken, hetgeen aan de nieu'
meentelijke accountant-dienst als ei
zijn eerste werkzaamheden zal word*
opgedragen.
Met het oog hierop hebben B.
ten aanzie, van de subsidies voo
dan ook dezelfde gedragslijn gevolgd a
voor 1947 en zijn alle subsidies
ontwerp voor 1948 weer tot de oude tx
dragen uitgetrokken, terwul wee
zelfde bedrag van f 100.000 is geraan
voor verhoging van deze subsidies
toekenning van nieuwe.
Speeltuinver. „Haven en
omgeving"
Nadat in „Prediker" door de voorzit
ter van de bond van speeltuiiwerenigic
gen Leiden e.o., de heer G. F. Lardeé,
rede was gehouden over „Waarom
speeltuin?", werd de speel tuin verenigin
„Haven en omgeving" opgericht. A
voorzitter werd gekozen de heer f"
ter. De andere bestuursfuncties zulle
nader worden verdeeld.
De Kerstpotten komen weer.
De welbekende Kerstpotten van
Leger des Heils staan Donderdag en Vi
dag weer op verschillende punten in
stad gereed, om vele goede gaven
ontvangen. We hopen van harte, dat
boordevol zullen worden. Menig Lei;
huisgezin zal dan een werkelijk vrolij
Kerstfeest kunnen hebben. Zaterdag
het hulstspeldjesdag. We wensen
Leger veel succes.
Bazar bij de Rem. Geref.
Gemeente
Gistermiddag werd by de Rem. Gere
Gemeente een tweedaagse bazar geopen
De officiële opening geschiedde door
voorzitter der gemeente, de heer J.
RiedeL In zyn toespraak wees hij op n
doel van de bazar: ter verrijking van
gemeentefondsen der Rem. Geref. Ker
Spr bracht dank aan alle medewerkende
Er was een grote hoeveelheid artikele
zodat het geen verwondering wekt,
de kooplust van het enthousiaste publie
danig geprikkeld werd. Er werden da
ook goede zaken gedaan en we moge
aannemen dat de bazar een succes i
worden.
De tijdsbepaling in de
arcbaeologie
Lezing in het Rijksmuseum van
Oudheden
In het Ryksmuseum van oudhedi
sprak dr H- Brunsting over „De tijdsO
paling in de archaeologie". Telkens,
dus spr., stelt men in een museum
vraag: hoe oud is dit wel en hoe kt
men aan die datering. Aan de beantwoo
ding van die vragen in hun onderling ve
band was deze lezing gewyd. Voor
Middeleeuwen en de klassieke oudheid
het zaak om de voorwerpen en culture
in verband te brengen met de historisc
bekende data. Wy berekenen die ir.
vóór en nè Christus' geboorte Uit de tJj
daarvóór helpt ons vaak de Egypuscn
chronologie, die tot 2000 v. Ch;
staat en die men gewoonlyk tot 3000 u
rug brengt.
Om nog oudere tyden te Derekenei
oet men trachten te ontcyferen,
natuur zelf te boek heeft gesteld o
en zyn producten. Door het telle
de kleilagen, die elk jaar in de
werden afgezet, öy het smelten
het ys gedurende de ijsiyden en daarn
komt men tot het jaar 6839 v. Chr..
het eind van de laatste ystyd. Daarvói
heeft men de oude steentyd. die
valt met de vier verschillende ystyde
/arme tusenperioden. Door astronc
mische berekening heeft men het begi
daarvan gesteld op 600-000 jaar gelede;
de oudste mensen die men kent, zijn
deze periode of uit een latere ystyd.
geveer 300.000 jaar geleden.
Spr. behandelde terloops het onüerzoe
m jaarringen by bomen en het stuil
meelonderzoek in de venen, beide
langrijke hulpmiddelen by het da
teren van de menselyke cultuurreste;
en ander werd met voorbeelden
getoond en door lichtbeelden verduid*
lijkt.
Dezer dagen is te Amsterdam
21-J. electricien gearresteerd, wegens he
vervaardigen van valse bankbiljetten
Aan mr J. v. Haselen is op
verzoek mi.v. 1 Jan. '48 eervol ontsla;
verleend als burgemeester van Maarsei
Maarseveen
De rechter strafte de kleine misdaad
HAAGSE BIJZ. GERECHTSHOF
Bij de S.S.
De zilversmid I. B. te Leiden had zyn
hulp verleend aan de vijand, door in
dienst te trelen by de S.S., na eerst by
dé N.S.B. zyn dienst te hebben gedaan.
Tegen verdachte vorderde de adv. fiscaal
thans acht jaar gevangenisstraf met af
trek van preventief. De raadsman, mr
Sandberg. pleitte clementie.
HAAGSE TRIBUNAAL
Onderwyzer pleegde verraad
Het was niet veel fraais dat de onder
wijzer Th. G. M. Speet uit Warmond op
de R.K. school aldaar in bezettingstyd
had uitgehaald. Deze opvoeder liet zich
kennen als een felle pro-nazi; op school
kon hy zelfs niet nalaten bij de kinderen
propaganda voor zyn ideeën te maken.
Zo liet hy eens drie kinderen „straf
regels" schryven, waarin fel anti-Joodse
uitlatingen voorkwamen. Ook later in
Utrecht leverde hy bewyzen van zijn
verknochtheid aan de fuhrer, wiens beel
tenis in zyn huiskamer hing. Erger nog
het verraad dat hij pleegde, eerst je
gens pastoor Warmerhoven te Voorhout,
die zich t.o. de vrouw Van Speet „bele
digend" over Hitler had uitgelaten, en
later, toen S. uit de school werd ontsla
gen, werden middels de S.D. nog gear
resteerd pater Hetterman en kapelaan
Staelingen Zy allen hebben korter of
langer tyd in gevangenschap doorge
bracht. Volgens besch. was het niet de
bedoeling geweest beide laatstgenoemde
geestelijken te doen arresteren. Als ge
tuigen werden gehoord de betrokken
geestelijken.
Besoh. zeide na de twee jaar interne
ring tot inkeer te zyn gekomen, en spyt
hebben van zyn daden.
Na het pleidooi van de raadsman,
werd beslissing bepaald op 30 Dec
HAAGSE RECHTBANK
Het conflict met de deurwaarder
Vader die verstek liet gaan en
•ie zoons de M. uit Rynsburg versche
en in de verdachtenbank; ze hadden
gezamenlyk de deurwaarder P. A. H. v.
d. Woude uit Leiden geattaqueerd, toen
deze op goederen beslag wi-lde leggen
omdat een boete van de Tuchtrechte
niet betaald was. Het werd een
vechtpartij, waarby de vergezellend
politieman J. C. van Santen zyn pistoo
trok, doch die door W. de M. werd vast
gegrepen waarna de loop in de richting
van de politieman werd gedraaid, dii
dus niet kon schieten. Er was geslagei
met een klomp, gedreigd met een mes
De verdachten betoogden echter dat de
deurwaarder de aanvallende party
geweest, en zy partij hadden getrokken
ook al omdat hun moeder een zenuw
toeval kreeg. De Officier vorderde tegei
vader C. de M. f 250 boete of 60 dage:
hechtenis; tegen W de M. zes maandei
gevangenisstraf, en tegen A. de M.
T. de M. elk zes maanden gevangenis
straf. waarvan vier voorwaardelyk.
De raadsman, mr Jonkergouw, gispte
het optreden van deurwaarder en
tieman, en vond de geëiste straffen
te hoog.
HAAGSE POLITIERECHTER
Verkeerde controle
Toen de controleur van de C.CD. zijr
werk moest uitoefenen op een bedrij
te Voorhout, had hy het blijkbaar
zo nauw genomen. Er was althans
ren een waarschuwing gegeven, zoda
contróle niet veel zin meer had. De Offi
cier vond het een ergerlijk feit dat
pleegd was, en eiste acht dagen gevan
genisstraf. De politierechter veroordeelde
conform de eis.
Heling.
De Officier constateerde dat de
sier W. M. van A. te Leiden een flink
bedrag had verdiend aan zyn transacties
met een auto, die van diefstal afkomstig
bleek te zyn. Verdachte had het
tuig voor f3000 gekocht, en voor f 5200
verkocht; er waren echter wel enige
reparatiekosten. Verd. stond wegens he
ling terecht, doch hy ontkende iets van
de diefstal te hebben geweten. Waar hy
niet voorzichtig genoeg was geweest,
vorderde de Officier drie maanden ge
vangenisstraf. De politierechter veroor
deelde tot f 1000 boete of 1 maand hech
tenis.