Veertig jaar electrisch licht en comfort te Leiden
Peten van de jongste Prinses
Tïe wensdroom van £Marike
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
DINSDAG 7 OCTOBER 1947
Stadsnteuius
Mijlpalen uit de geschiedenis der Stedelijke lichtfabrieken
Op 15 October a.s. herdenkt Leiden de dag, waarop vóór 40 jaren de Electriciteits-
f a brick voor geregelde stroomlevering in bedryf werd gesteld. Die avond w
een electriciteitstentoonstelling Ih de Stadsgehoorzaal en toen de bezoekers thuis
kwamen, draaiden zy een Knopje om, naast de kamerdeur, en zagen met iets
verbazing het licht aanknippen, een gestadig, heldergeel licht, dat de sfeer van de
huiskamer met één slag wijzigde.
En niet alleen de steer vai. de huis-km2 tot het verzorgingsgebied van Lei-
kame- De notabele en de gegoede bur-| den. In 1924 werd ook een begin gemaakt
i -levering aan nabij gelegen
1907 zullen dit ternauwernood
hebben overzien; maar met de populari-1 industriële ondernemingen
sering van de electriciteit werd eigenlijk
een geheel nieuwe periode in de geschie
denis der mensheid ingeluid. Denken we
■lechts aai^de verbetering van het
vangen door de andere en vooral in
logstijd bewees deze instelling goede
diensten. Op 1 April '43 begon de Leid-
se opwekking van electriciteit in collec
tief verband en het doel: zo economisch
mogelijk te werken, wordt naar ons
bevoegde zijde werd medegedeeld,
zeker bereikt.
De oorlog
Steeds groter capaciteit
-w, i W Tussen de jaren 1914 en 1932 volgden
keer, maar'ook aan de enorme invloed. 0011 de interne verbeteringen en uitbrei
dde van de bioscoop uitgaat. j dingen elkaar in steeds sneller tempo op.
In 1914 werd de Gem. Inrichting voor
Mijlpalen in de geschiedenis Vuilverbranding opgericht, een instelling,
die destijds werd aangemerkt als „ke
telhuis Jer electriciteitsfabriek", om ln
1929 weer te verdwijnen. Sedertdien
wordt het stadsvuil afgevoerd naar gron
den in de Nieuwkoopse plassen. Tussen
1915 en 1927 werden steeds grotere ma
chines en ketels aangeschaft, totdat in
1930'32 uitvoering werd gegeven aan
het laatste grote uitbreidingsplan der
centrale, omvattende de bijplaatsing van
een tweetal grote stoomketels en een
tweede turbo-generator van 12.000 kw.
Was het turbine-vermogen bij de oprich
ting 66' kw. thans bedraagt dit 35.200 kw
Voordat, het echter zover
nog heel wat water otromen door de Oude
Rijn. Nieuwe ideeën evolueren maar lang-
raam en de Leidse gemeenteraad deed
er drie jaar over, om de stap van het be-
•luit tot de oprichting en vandaar weer
tot de inbedrijfstelling te nemen. Op twee
dagen na: drie jaar. Terwijl de periode
van 15 October 1907 tot bijv. de opening
van de eerste electrische tramlijn vier
jaar besloeg. In 1911 werd ml. voor het
eerst stroom geleverd voor tractie-doel-
einden. Hiervan profiteerden de stads
tram en de tramlijnen LeidenRijnsburg
—Katwijk en Noordwijk. Do gele trair
Volgde eerst in 1923 en in 1924 de lijn Lei-
Comfort
Werd reeds in 1911 een electrisch klok-
kennet met openbare tijdsaanwijzing
gebracht, nog groter comfort bracht de
oprichting van een gemeentelijk raddo-
distributie-bedrijf in 1930 Een en ander
werd echter in 1941 gedwongen overgege
ven aan de P.T.T. Dat jaar bracht even
wel ook groot gewin in dc vorm van een
overeenkomst tussen dc provincie Zuid-
Holland en de gemeenten Delft, Dor
drecht, Gouda, Den Haag, Leiden en Rot
terdam inzake de gemeenschappelijke op
wekking van electrische energie. Storin
gen in het ene bedryf worden nu opge- ieder belangstellende is welkom.
De oorlogstijd is het bedrijf goed door
gekomen: geen schade door oorlogshande
lingen en ontkomen aan vernieling door
de bezetters. Dit laatste heeft stellig wel
in 't voornemen gelegen en na „dolle Dins
dag" zijn ook wel enkele zeer belangrijke
onderdelen uit de meeste turbo-generato.
ren verwijderd en weggevoerd, doch na de
bevrijding kreeg men die weer onbescha
digd terug. Als gevolg van deze geluk
kige omstandigheden was de centrale
dan ook na enkele dagen weer geheel
bedrijfsvaardig. en kon reeds op 7 Mei
1945 met behulp van „ondergedoken" ko
len, een bescheiden begin worden ge
maakt met de stroomlevering aan de
meest vitale bedrijven in het verzorgings
gebied, allereerst aan de poldergemalen
in de inundatiégebieden.
De stroomlevering aan particulieren
was op hoog bevel in November 1944 ge
staakt, terwijl op 11 April 1945 de alge
hele stopzetting was gevolgd. De
soenering, ingevoerd in December 1945,
geldt helaas nog steeds, zij het dan
vooral voor de industrie in vermin
derde mate; het is nog niet te zeggen,
zei men ons, wanneer wij hiervan geheel
verlost zullen zijn:
De viering
Het veertig-jarig bestaan van deze nut
tige instelling, mag ln verband met al
het voorgaande dus zeker niet onopge
merkt voorbijgaan. De directie en het ge
meentebestuur hebben er evenzo over ge
dacht. Daarom zal op Vrijdag 10 October
a.s. aan het personeel een avond worden
aangeboden in de Stadsgehoorzaal, ter
wijl de eigenlijke dag, de 15e October, zal
worden gevierd met een grootscheepse re
ceptie ln De Vergulde Turk. Uitnodigin
gen worden hiervoor niet verzonden:
In memoriam
J. M. W. Scheltema
Gister
i wij v
herstel
geschokt door
het verlies van een van Leldens meest
prominente en geziene studenten. Pim
Scheltema kwam ln 1939 als student in
de rechten aan de Leidse Universiteit aan.
Hij slaagde tijdens de bezetting voor het
candidaats-examen. Onmiddellijk na de
'Udde hy zich geheel aan het
in het Leidse Studenten-Corps.
Hy bezette tweemaal achtereen een func
tie ln het Collegium en maakte geruime
tijd deel uit van de redactie van het
Corpsorgaan, de „Virtus". In het stu
dentenleven nam hij een grote plaats in.
Hulpvaardig en hartelijk als h\j was,
bleek hij voor vele jongerejaars een grote
steun. Hij was bij ons, studenten, zeer ge-
liefd. Allen zullenzich zijn geestigheid,
o.a. bij het groenentoneel, herinneren.
Kort vóór het beëindigen van zijn studie
werd hij op wrede wijze uit ons midden
weggerukt. Het gehele Leidse Studenten-
Corps voelt zich smartelijk getroffen doe
dit
V.
Wat Leidens raad op 13 October behandelt
Diverse min of meer belangrijke I
voorstellen werkinrichting voor blinden tot een ge-
MEVROUW POST EN ANDREE WILTENS
verslaggevers)
De directeur van de Stedelijke
(electr.) Lichtfabriek, die op 15
October a-s. 40 jaar bestaat, ir Y.
Ykema. is trots op .,zyn" bedryf.
denDen HaagScheveningen van de
N-Z.H Hoe langzaam de ontwikkeling
was, blijkt wel uit het feit, dat eerst in
1932 de lijn LeidenHeemstede werd ge-
electrificeerd.
Centrum van uitgestrekt gebied
Elke goede zaak streeft naar uitbrei
ding en ook de Stedelijke Lichtfabrieken
deden dat. De eerste aangesloten gemeen,
te was Noordwijk, lat in 1910 werd inge
schakeld. Spoedig volgden vele anderen,,
vooral toen in de jaren van de eerste
wereldoorlog het gebruik van petroleum
uiteraard beperkt werd. Thans worden
32 omliggende^ gemeenten van de Leidse
Centrale uit voorzien. In 1914 werd ook
de eerste grote polder, de Hazerswoudse
Droogmakerij met een oppervlakte
1880 ha, voor electrische bemaling
gesloten. Op het ogenblik behoren 51 pol
ders met een totale oppervlakte van
De heer W. Keereweer
•jubileerde
Veertig jaar by Glos en Leembruggen.
Het was gisteren 40 jaar geleden, dat
de heer W. Keereweer, die ook in ker
kelijke kringen bekendheid geniet hij
is diaken bij de Ned. Herv. Gemeente
bij de firma Clos en Leembruggen in
dienst kwam. De laatste jaren vervulde
de jubilaris daar de functie van, we zou
den het willen noemen: maitre de récep-
tion en vertegenwoordigde hij zo de
firma naar buiten. Dat hij dit tot aller
tevredenheid deed, bewees de hartelijke
huldiging, die hem gistermiddag ten deel
viel. Namens de directie sprak mr C. J.
Leembruggen hem toe, een cadeau onder
couvert overhandigende namens de firma
en een schilderstuk naar keuze als per
soonlijk geschenk.
De heer H. Donkers, procuratiehouder,
fprak namens het personeel en bood de
jubilaris een salonlamp en een rooktafel
aan. Bloemstukken begeleidden boven
dien al deze geschenken.
Ontroerd dankte de heer Keereweer
voor de hulde en de cadeaux, maar voor
al voor het begrip en het vertrouwen, dat
hem altijd in zo ruime mate was ten deel
gevallen. In de namiddag recipieerde de
jubilaris te zijnen huize.
Het paraplumagazijn F. A. Spieker
man, Haarlemmerstraat 124, wordt Don
derdag heropend. Die dag hoopt men te
vens het 60-jarig bestaan te vieren.
H*
gonde „Repos Ailleurs", de rust ii
elders, staat op het huis in Rijns
burg waarin mevrouw J. Post-Salomons
woont. Een naam, die tot dusver alleen
1 on iets zei, die tydens de oorlog r
verbonden waren met de groep van haar
in Santpoort vermoorden echtgenoot Jo
hannes Post.
Overmorgen zal zij in Utrecht tót
de peten van prinses Marijke behoren
en daarmee de vertegenwoordigster zijn
van al die mannen en vrouwen, die huis
en goed en kinderen geen beletsel heb
bel gevonden om de óijand toch moedig
tegemoet te treden.
Zoals Andree Wiltens het verzet
de Nederlandse jeugd bij de doopplech
tigheid in Utrecht zal symboliseren
gesneden, deze
Uit welk hout zijn
twee mensen?
Mevrouw Post is een grote donkere
vrouw, met een scherp, verstandig ge
zicht Zeven kinderen had zij toen in
Juli 1944 haar man sneuvelde na de,
verraad, mislukte overval op de
gevangenis aan de Weteringschans te
Amsterdam. Zeven kinderen en de acht
ste was op komst.
Ze woonden op een boerderij te
Nieuwlande in - de gemeente Oosterhes-
selen, toen het Johannes Post duidelijk
werd, dat hy niet met de handen
elkaar de afbraak van Nederland kon
blijven aanzien. Spoedig was toen de
situatie zo, dat niet alleen hij, maar ook
en kinderen de boerderij
lieten en measten onderduiken. Man
bleven bijeen. Johannes werd
het een in het ander gedreven. Van hulp
onderduikers tot de noodzaak bon
kaarten te bemachtigen, waarmee hij al
midden in het gewapend verzet
Mevrouw Post was zijn koerierster, die
wapens vervoerde en zijn boodschappen
bezorgde by de medewerkers.
Juli 1943 werd Johannes in Apel
doorn gepakt toen hij er een Joods man
trachtte onder te brengen. Drie dagen
later bevrijdde een Nederlands politie
man hem. maar op de dag af een
later mislukte de Weteringschans-<
val ln Amsterdam en op de verjaardag
„zijn bevrijding in 1943" werd hij in
194 doodgeschoten. Het echtpaar kende
de consequenties van het werk. Toen zij
Amsterdam afscheid namen,
Johannes zijn- vrouw gezegd, dat God
Vader der wezen en een Man der
weduwen is. Die man stierf zoals hij
leefde. Verzet was hem geen avontuur
aar Goddelijke roeping.
Na de dood van haar man heeft de
D. mevrouw Post geen rust gelaten. In
Staphorstermaten, waar zij de geboorte
het achtste kind afwachtte, beleefde
en overvaL In Nieuwlande. waa
later was: overval.
1 In Pesse maakte zij de bevrijding
VAN vele zijden is reeds aangedrongen i Het was tegen achten toen zij haar
op de plaatsing van een vervolgver- vader gewaar werd zij herkende hem
haal. Voorlopig zuller. wij alleen des onmiddellijk aan zijn tred, heel energiek
Zaterdags, ruimte hiervoor beschikbaar| ondanks zijn bijna zestig jaren, aan 2
kunnen stellen, maar aan deze plaatsing, onafscheidelijk licht flanellen costume
het grijzende haar. De oude heer naderde
op zijn gemak: van tijd tot tijd stond hij
stil voor de tuinen van de andere villa's
om de groei der rozen ln ogenschouw te
nemen, bedachtzaam aan zyn pijp trek
kend.
„Hé Marike, jij hier?" zei hy verwon
derd toen hy zyn dochter zag. wachtend
aan het hek.
„Ja vader, ik ben hier."
„Je zegt het zo vreemd, ls er lets by-
zonders? Hoe is het met je man en df
kleine Charlotte?"
„Dank u, vader, Charlotte maakt het
best. Ik heb haar by my; ze ligt op het
bed in de logeerkamer. Ik wacht hier al
van vóór zes uur."
„Biyf je dan hier vannacht, dat je de
kleine naar bed gebracht hebt?"
,,Ja, 't is wel m'n plan. Als u het goed
vindt tenminste."
„Natuurlyk kind, vind ik het goed.
Heel prettig zelfs. Ga naar bmnei. of wil
je liever in de tuin zitten het ls niet
koud vanavond."
„Laten we maar in de serre gaan zit-
is wel een zeer bijzondere attractie
bonden. Vandaag vinden de lezers het
begin van een vervolgverhaal: a.s. Zater
dag zetten wij dit voort, maar daarna is
het woord aan de lezers. Wy zullen. n.L
in de komende weken de lezers gelegen
heid bieden het verhaal zelf te vervolgen.
Van de gedurende de week ingekomen
inzendingen kiezen wy het beste uit. Aan
het einde van de maand publiceren wy
dan de namer. van de schrijvers wier by-,
drage door ons werd opgenomen. De prijs
winnaars ontvangen een boek. Dus van
daag en volgende week ons verhaal,
daarna voortzetten door de lezers. Men
moet natuurlyk op het door ons gepro
jecteerde stramien voortborduren
VOOR wie haar niet eerder gezien had,
was Marike, zoals zy daar vanuit de
serre van haar vaders cottage de
laner. van de villa wyk af tuurde, een
charmante jonge wouw, die rustig de
thuiskomst van een harer aanhorigen af
wachtte.
Maar wie haar kende, moest onvermy-
delyk de onderdrukte nervositeit by haar
opmerken aan de wijze, waarop zy „Goed, ga maar vast, ik kom dadeiyk."
iedere twee minuter. op haar polshorloge! Toen de oude heer binnenkwam, na in
keek en aan het ongeduldig spel harerj de keuken opdracht gegeven te hebben
vingers met de hanger van haar collier. thee te zetten, vond hij zyn dochter
en de eerste opgedoken auto, die daar
reed bracht haar naar het ziekenhuis,
waar de jongste zoon geboren werd
Hoe zou die anders heten dan Johannes'
Mevrouw Post is niet de enige weduwe
var een verzetsman in haar familie. In
Kampen woont haar zuster, die met
Johannes broer Martinus was getrouwd
Martinus kwam na twee jaar gevangen
schap om ln een concentratiekamp. Zyn
boerdery staken de Duitsers in brand
Mevrouw Post vindt ^et een grote
onderscheiding, peet té mogen
Drrpsgenoten zonden haar bloemen,
•Andree Wiltens, die met vrouw en
aan de Vliegheiweg ir. Huizen (N.H.j
woont en druk bezig Is af te studeren in
het Indisch recht aan de Utrechtse Uni
versiteit - hy moest zyn studie zes jaar
onderbreken is een dertiger met
ernstig intelligent gezicht.
Hoewel de Prins en Prinses gebroken
hebben met de gedachte van het cóllec-
tieve peetvaderschap, zoals by de doop
van Prinses Margriet, toen de koopvaardij
peetvader was, voelt de heer Wiltens zich
tóch de vertegenwoordiger van alle bij
het verzet betrokken studentengroepen.
Buitengewone vergadering van
de Alg. Ver. v. Bloembollen
cultuur
Meerderheid der kwekers tegen dr
regeringsmaatregelen?
Maandag 27 October as. zal de Alg.
er. v. Bloembollencultuur een buiten
gewone vergadering houden, waarbij het
voorstel tot afschaffing van alle s<
ringsmaatregeler. op tafel zal komen.
Intussen is er nog steeds de actie
het houden van een referendum onder
alle leden over de al- of niet afschaffing
de saneringsmaatregelen. Deze actie
is uitgegaan van de nieuwe voorzitter,
jhr O. F. A. H. van Nispen tot Pannerden
het idee is in vakkringen zeer gunstig
ontvangen. Men verwacht, dat een refe
rendum zal aantonen, dat de meerder
heid van kwekers er. exporteurs va
regeringsmaatregelen af wil. Men wil .het
referendum ook uitstrekken tot de aange
slotenen by het Bedrijfschap voor Sier-
eeltproducten, zoda^, een uitspraak 2
worden verkregen, die de mening van I
gehele bloembollen vak zou weergev
nti-saneerders hebben inmiddels
eigen vereniging met eer. orgaan: „De
Vereniging tot behoud van het Bloembol
lenvak
Kerstpakketten voor over-zee
Gisteren werd ook te Leiden een aanvang
gemaakt met de Kerstpakketten-actie der
Niwin, welke elders in den lande reeds
der is ingezet en welke beoogt alle Jongens
overzee" in totaal 150.000 man!
Kerstverrassing te bereiden. Alle plaatse
lijke buurtverenigingen hebben zich bereid
verklaard hieraan hun medewerking te
lenen, door zich vry willig te belasten met
de verkoop van adreskaarten f 5, terwyl
voor kleinere beurzen de mogelijkheid .be
staat om door aanschaffing van een exem
plaar van het tijdschrift „Niwin-klanken"
ad 25 cents hetzelfde goede doel te dienen.
De aanschaffingskosten van een Kerstpak
ket bedragen f 5, zodat wie een adreskaart
als hierboven bedoeld koopt en daarop
een naam en adres van de afzender invult,
de zekerheid heeft, dat hij een zeer per
soonlijk geschenk geeft. De ontvanger ziet
immers op de adreskaart, wie de gever
geweest, zodat meteen "een persooniyk co
tact wordt gelegd.
Het is ook toegestaan óp de kaart tw
of drie afzenders te vermelden, zodat men
ook voor gezamenlyke rekening één Kerst
pakket kan verzenden. Wy hopen, dat èn
„de jongens overzee" èn de buurtvereni
gingen veel genoegen zullen beleven
dit aantrekkelyke initiatief
De gemeenteraad van Leiden vergadert
a.s. Maandag 13 October ter behandeling
van de volgende agenda:
voorstel tot het vaststellen
verordening, regelende de samenstelling
en de werkwijze van de cömmisie var
advies, bedoeld in art. 8 van de Woon-
ruimtewet 1947 en benoeming der com
missie (B. en W. stellen vijf leden voor
t.w. de heren P. C. A. ten Broek, secre
taris van de Verhuurdersbond voor Lei
den en Omstreken, B. Huurman, bouw
kundige en taxateur, A. J. Jongeleen,
wethouder van fabricage, J. H. Schtiller,
2e voorz. van de Leidse Betuurdersbond
en raadslid Ivoor de vakbeweging),
J. de Jong, voorz. van de federatie
woningbouwvereniging;
verzoek van ir A. A. Lagaaj; om
1 Nov. eervol ontslag als leraar aan het
gymnasium; idem per 15 Oct- van mr
S. Mok als curator van het gymnasium;
verzoek van de R.-K. Bibliotheek om
subsidie ad f 7352, met gunstig advies van
B. en W.;
voorstel Inzake het aanschaffen van
een personenauto voor de reindgings- en
ontsmettingsdienst en de dienst van ge
meentewerken (kosten f5000):
voorstel inzake het aanleggen van ge
deeltelijk op te hogen aarden banen in
plan-Noord (zand«uit Noordwijkerhout,
17 600 m3, kosten f 87.500)
voorstel inzake normaal onderhoud
in walmuren enz. (verhoging van he
lopende bedrag van f24.000 tot f34 000)
voorastel tot het aan het openbaar ver
keer onttrekken van de Zwynhoorn-
steeg;
voorstel tot het vaststellen van diverse
wijzigingen van de gemeentebegroting
meentelijke werkplaats, het verbouwen
Bijna f 5800
October-vierend Leiden heeft
t de jongens overzee,
blijkt wel uit het feit, dat de Niwin-
eollecte bijna f 5800 heeft opgebracht.
Mevr. Post Andree Wiltens
Het is een toer de echte verzetsman
aan het praten te krijgen over zichzelf
„Van die eerste negen, die het studen-
tenverzet organiseerden zijn niet zo hee
veel meer in leven", zegt hy. „Han Gel
der, een eeste-jaarsstudent uit Leiden
was eigenlijk degene, die op de geachte
van het studenten-verzet kwam. Hij
vond, dat er wat gebeuren moest. Maar
hy was pas aan de universiteit aange
komen en had geen relaties in studen
tenkringen. In Utrecht ontstond in die
dagen dezelfde verzetsgedaohte en
wel in -Leiden als daar daoht men
de Amsterdamse student A. Meerwalt
als leidende figuur. Die is het toen ook
geworden. Hij verzamelde om zich heen:
Wim Eggink, Jos van Hövell tot Wester-
flier, Ad. Schoon en W. Pahud de Mor-
tagnes. Al de genoemde jonge mensen
zyn gevallen. En niet in het studenten-
verzet, maar in andere illegale acties.
Na de kwestie van de loyaliteitsver
klaring viel er v»r de studenten niet
veel meer te doen op hun speciale ge
bied. Er moesten bonkaarten komen voor
de onderduikers en er werden clan
destiene tentames en examens gedaan en
verder drukte men „de Geus" om de
geest levend te houden. „Dat is eigeniyk
alles," zegt hy simpel.
Na de bevrijding Ls de heer Wilten6
adj.-secretaris geweest van de Universi
taire commissie voor Herstel en Zuive
ring. En nog later, toen de noodzaak
dwong een betrekking te zoeken, was hy
ambtenaar op Overzeese Gebiedsdelen
woonde mrt vrouw en kind in Den
Haag. De noodzaak in militaire dienst
Indië te moeten en daarmee voor
goed afstand te moeten doen van de Uni
versitaire studie, dwong hem in de rich
ting van af studeren, geiyk hij thans
doet.
staande naast een étagère met familiepor
tretten.
„En wat zou u er van zeggen, vader. ,als;
k u vroeg nog wat langer hier te mogen
blyven?" zei ze, het hoofd omwendend.
„Lieve kind, je kunt hier zo lang blyven
als je wilt."
„Dank u vader ik had gehoopt dat u
dat zoudt zeggen."
„Maar, lieve deugd Marike, wat heb je
dan toch. Je doet zo plechtig. Komt Peter
k zo dadeiyk?"
„Nee, vader, hij komt niet.."
„Wat? Maar kind, wat is er dan ge
beurd, toch geen narigheid thuis?"
nee. helemaal niet. U beseft niet
vader hoe heerlijk bet is, te weten dat
één ding in de wereld is dat vaststaat
dat je een ve;lige ankerplaats hebt in
het leven. Hier bij moeder en u is alles
zoals het vroeger was".
„Zo vind je dat?"
(Wordt vervolgd)
De heer H _v
dag, 9 Oct., 25 j i
Uitspraken Leids Tribunaal
Het Leids Tribunaal deed hedenmorgen
uitspraak in de volgende zaken: J Kam
steeg te Oegstgeest. internering voor de tyd
van 2 j en 7 mnd tot 8 Februari 1948
zetting kiesrechten, het bekleden van open
bare ambten en verbeurdverklaring van zyn
vermogen tot een bedrag van f 10.000.
J H Otto, te Leiden, internering voor de
tijd van 2 j en 6 mnd tot 8 Nov. '47, ontzet
ting kiesrechten en het bekleden van open
bare ambten.
J Kraneveld te Leiden internering voor 5
j en 6 mnd tot 8 Nov. '47, ontzettting kies
rechten en het bekleden van openbare
ambten.
D Hoek te Ka .wyk internering voo
en 6 mnd tot 4 Dec. '48, ontzetting kies
rechten, het dienen by de gewapende
macht en het bekleden van openb. ambten.
J. E. J. de Zeeuw te Leidschendam: 3 jaar
tot 6 Mei '48, ontzetting kiesrechten, enz.
L. C. Bosman te Ter Aar, 3 j. tot 18 Mei
1948, ontzetting kiesrechten enz.
G. van Dam ie Oegstgeest, verbeurdver
klaring tot een bedrag van f1500;
J. A. J. Kortekaas te Oegstgeest, idem.
Majoor B. Koning van de Generale
Staf zal in Lelden komen spreken en wel
op 22 November in de Stadsgehoorzaal,
op uitnodiging van de Kon. Ned. Ver.
„Ons Leger". Zyn onderwerp is:
strijd om Stalingrad en de lessen daaruit
te putten voor ons eigen leger". Het jeugd,
koor „Ex Animo" verleent medewerking.
het vasttellen van een reglement;
adres van de Stichting R.-K. Am
bachtsschool „Don Bosco" oir
klaren, dat oprichting en instandhouding
van een R.-K. Ambachtschool nodig
wordt geoordeeld, met afwyzende be
schikking van B en W.;
voortzetting van de behandeling
de interpellatie-A. van Dijk inzake het
opdragen van zandleverantie voor straat-
banen in plan-Noord.
Jan Schouten komt!
Op 17 October in de Zuiderkerb
Het Tweede-Kamerlid Jan Schouten
hoopt voor de anti-rev. kiesver te Leiden
te komen spreken. Men had voor dit doel
de Stadsgehoorzaal willen bestemmen,
maar moest hiervan afzien, omdat de
zaal niet beschikbaar was. De byeenkomst
wordt thans in de Zuiderkerk gehouden
en wel op Vrydagavond 17 Oct. om 8
uur. Ze is bedoeld ter inzetting van het
winterwerk.
Transportcolonne Roode Kruis
De afdeling Rynland van het Ned. Rode
Kruis stelt zich voor een transportcolonne
op te richten Zy die van deze colonne
lid wensen te worden, kunnen zich vóór
15 Oct- opgeven by het secretariaat van
de afdeling, Wyttenbachweg 44. Oegst-
Tel. 20309.
Congres ex-politieke gevangenen
uit de bezettingstijd
Het jaariykse congres van de ex-politieke
gevangenen uit de bezettingstyd, dat
vankelijk in Maastricht zou worden gehou
den, zal nu in Leiden plaats vinden op
29, 30 en 31 October. Het programma luidt
als volgt:
Dinsdag 28 Oct.: 11—14 uur: ontvangst
der binnen- en buitenlandse gasten, indeling
logies en uitgifte der deelnemerskaarten; 15
openbare openingszitting in de grote
Stadsgehoorzaal: na afloop kranslegging by
het monument aan de Steenstraat;
ontvangst van afgevaardigden en buiten
landse gasten op het stadhuis.
Woensdag 29 Oct.: 's morgens, 's middags
en 's avonds congres-zitting ln de Stads
gehoorzaal.
Donderdag 30 Oct.: 's morgens
's middags congres-zitting; 's avonds kunst
avond, aangeboden door de afd. Lelden.
Vrijdag 31 Oct.: 's morgens congreszit
ting, 14 uur openbare slotzitting.
Gedurende de congreszittingen zullen
voor de deelnemers-niet-afgevaardigden
enige interessante excursies in Leiden onder
deskundige leiding plaats vinden, terwijl
verder enige café-resiaurants een zaal be
schikbaar stelden als sociëteit voor de con
gressisten gedurende hun verblijf in Leiden.
Het district Leiden roept hierbij de mede
werking in van alle ingezetenen, om aan één
of meer congressisten onderdak te verschaf
fen. Men wordt verzocht zich hiervoor te
willen opgeven, mondeling of schrifteiyk
by de huisvestingscommissie. Voor Oegst
geest: Terweeweg 108, telef. 24787, voor
Leiden: Jan van Goyenkade 8, telef. 22680,
of by het secretariaat der vereniging: Leid-
seweg 349. Voorschoten.
Van Belgrado begint
de victorie
ER is niets nieuws onder de zon. De
„internationale vereniging van ar
beiders" werd in 1864 door Marx ge
sticht en sindsdien, r.a verscheidene déba-
cles dier organisatie, hebben wij de
tweede en derde „internationale" zien
komen en gaan. In één der manifesten
heet het, dat de strijd der massa gaat
tegen het bank-kapitaal. de trust en de
.Imperialistische" regeringen.
Er werd op gewezen, dat de Europese j
revolutie nadert als gevolg van de eerste
wereldoorlog en dat de Russische slechts
de voorloper van de Europese revolutie
is. Voorts volgt de vrolijke opwekking,
bestemd voor alle socialistische, revo-
arbeiders van de „nieuwe in
ternationale." tot opstand over te gaan
1.de leiding te nemen.
Het gewapende proletariaat kan aldus
door massa-actie de kapitalisten overwin
nen! Waartoe deze groteske „ideologie"
leidt, hebben wy gezien, toen na de eerste
wereldoorlog, in Hon-
r, 7j 7| Sari)®, een der oudste
t Verklaarde filialen van het Rus-
uitzicht sische communisme
„de dictatuur van het
proletariaat" geves- 1
de oud-president, j
„document i
KALVERENKEURING TE HAZERSWOUDE
EEN OPBOUWENDE DAG
(Van onze deskundige medewerker)
De fok- en contrólevereniging „Al Beter"
te Hazerswoude organiseerde gisteren by
de boerdery van N. J. A. Kaptein aan de
Ryndyk een kalverenkeuring, waarvoor vrij
veel belangstelmg bestond. Er waren on
geveer 80 kalveren aa.iwezig, zowel zwart
bont als zwartblaar. „Al Beter" o.t.v. A. J.
de Jong is in een goede bloeiperiode. Men
wil een zo goed mogelyk dier fokken
ook Opfokken.
De jury (irP. Verhoeven, rijksveeteeltcon-
sulent te Den Haag en J. v. d. Goot, Inspect.
NiR.S. te Wassenaar) kon dan ook van
goedgeslaagde jongveedag gewagen, vooral
kwalitatief, ir Verhoeven besprak de be
kroonde dieren op verdienstelijke en opbou
wende wijze. Een dergelijke dag animeert
fle fokkerij!
Van de zwartbonten waren byna uitslui
tend dieren (35) aanwezig van de bekende
kampioenstier van de Rijnstreek: Oldambt-
ster Adema Limberg 21576, van welke stier
we onlangs een foto plaatsten. Als geheel
maakten deze een goede indruk, met vry
goed beenwerk, in de achterstellen konden
verschillende wel eens wat rechter afge
werkt zijn. Bij de stierkalveren geen uit
blinkers. Bij de Jan.-Febr.-groep viel op
Rika 7 van Jos. C. Wessellngh, best type
met goede ruime bouw. Groep-Maart: Gon-
da 2 van Th Verkley en Ida 18 van Wesse-
lingh. Jongste groep: de strijd ging
Hilda 15 van Wesselingh en Antje 6
N. J. A. Kaptein, ook in deze volgorde ge
plaatst, hadden ook andersom kunnen staan.
Bij de groep .minstens 3 stuks
vader" kwamen vier groepen van boven
genoemde stamvader in ;de ring. Groep-
Wesselingh verre superieur.
De zwartblaren, hoewel van meerdere
vaders, waren uniformer en wel zo typisch.
Als geheel een beste indruk. Van de stier
kalveren noemen we Omar van H. Roest
K.S.-moeder met de R P-stier
Joost 2359 S als vader). Beste kruiskalveren
,a. Geertje 12 van A. Roest Jr,
Diana 4 van J. D. v. d. Akker (uitloper!),
Cato 2 van W. H. v. d. Hulst, Kee 25 var
J. D. v. d. Akker, Clazien 3 van N. v. d
Akker en Agnes 10 van A. J. Streng. Al!<
kalveren mat goede bouw, best type. Ver
der zyn er nog tal van goede dieren- be
kroond. Niet minder dan 6 groepen van
verschillende vaders waren aangegeven,
Richard 3390 S en Otto 2533. Twee
verdlensteiyke vaders!
Wassenaar J. v, d. Goot.
Gedetailleerde uitslagen.
Afd. Zwartbont. Stlerkalveren geb. vóór
1 Febr. '47: 1. Esthers O.Ai,., Jos C. Wes
sellngh: 2. Maartjes Romene, idem. Stier
kalveren geb. né 1 Febr. '47T. Toosjes
Adema. J. Ito. Wessellngh; 8 Esthers Adema.
Gebr. van Tellingen Vaarskalveren geb.
n. '47: 1. Roza 5. G. Heemskerk;
2 Agnes 3, Th. J. Wesseling. Idem geb 1
Maart '47: 1. Rika 7, Jos. C. Wes
selingh; 2a. Toos 12. J. Th. Wesselingh; 2b
Willy 12. Th. Vorklelj; 3. Nelly 2, N. J. A.
Kaptein. Mem geb. 1 Maart--1 April '47:
la. Gouda-2, Th. Verkleylb. Ida 18, Jos.
C. Wesselingh; 2a. Jesina 14, A. J. de Jong;
2b. Alda 18. Jos. C. W.: 3a. Franclna 31,
A. J. de Jong; 3b. N.N., Jos, C. W. Mem
geb. 1 April—1 Mei '47: 2. Amalia 4, N. J.
A. Kaptein; 3. Bertha 8, G. Heemskerk. Mem
geb. nó 1 Mei '47: la. Hilda 15, Jos. C. W.;
lb. Antje 6, N. J. A. Kaptein; 2 Aagje 7,
J Th. W.; 3a Maartje 21. Jos. C. W.; 3b
Betje 9, J. *ni. W.
Minstens 3 stuks van één eigenaar en één
vader: 1 groep Old Ad. Limberg. Jos. C.
Wesselingh: 2 idem N. J. A. Kaptein; 3a
idem J Th. Wesselingh; 3b idem Th. Ver-
kleij.
Afd. Zwartblaar. Stierkalveren geb. vóór
1 Maart '47: 1 Omar, H. Roest. Idem geb.
C. P. Wijsman:
Rolapd,
'47: 1 Bvi
2a Cargra. J. D. v. d. Akker;
d. Akker: 3 Joseph, A. G. v. d. Huis..
KruiSkalveren geb. vóór 1 Febr. '47: 1 Geer
tje 12, A. Roest Jr; 3 Amalia 15, idem. Idem
geb, 1 Febr.—1 Maart '47: 1 Diana 4, J. D.
Lrène 4, idem; 2b Ele 3,
N. P. Kaptein: 3a Lopiher 2. Idem; 3b Prin-
idem. Mem geb. 1—15 Maart '47: 1 Cato
V. H. v. d. Hulst: 2 Christina. N. P.
Kww»; 3, JUUi» J. D. v. d Akte; AdëtaiS;Yoten"n«
RADIO-KERKDIENST VANUIT DE
MARTHA-STICHTING TE ALPHEN
AAN DEN RIJN.
Zondagavond a.s. zal via Hilversum II
een radiokerkdienst worden uitgezonden
var.uit de kerk op de Martha Stichting
te Alphen aan den Ryn. Voorganger is
de predikant-directeur ds A. Meyer, ter
wyl de heer A. Hoekstra het orgel be-
peelt en een kinderkoor, onder leiding
van de heer S. Klemenberg zyn mede
werking verleent. De uitzending vangt aai
Laagvliegende vliegtuigen
De laatste tijd gebeurt het nogal eens
dat tot de commandant van de Marine-
Luchtvaartdienst, detachement Valken
burg, klachten worden gericht over hel
laag vliegen van vliegtuigen over om
liggende gemeenten. Ieder wordt ver
zocht, van dergeiyke overtredingen var
het Luchtvaartverkeersreglement melding
te maken onder opgave van tydstlp
kenteken der vliegtuigen. Alleen dan kan
worden nagegaan, welke vlieger de over
treding beging. De thans op het vliegveld
Valkenburg gestatlonneerde vliegtuigen
hebben de typenummers 11, 12 en 18.
WINKELIERS,
PRIJST UW ARTIKELEN!
Voor de tuchtrechter stonden weer di
verse winkeliers terecht, die hun artike
len niet- hadden geprijsd. Ze kregen
boetes van resp. f 10 en f 7.50.
Grietje 4, W. H. v. d. Hulst. Mem geb!
Maart—1 April '47: la Kee 25, J. D. v
d. Akker: lb Clazien 3. N. v. d. Akker; 2a
Alda 34. H. Roest: 2b Annemarie 4. N. v.
d. Akker; 3a Annie 2, A. J. v. d. Hulst: 3b
N. P. Kaptein. Mem geb nA 1 April
1 Agnes 10, A. J. Streng; 2 Alda 38.
H. Roest; 3 Truus 14. H. Roest. Minstens 3
stuks van één eigenaar en één vader, resp.
groepen van: la Richard 3390 S, N. v. d.
Akker; lb Otto 2533 S. J. D. v. d. Akker;
2a Hans 2763 3, N. P. Kaptein; 2b Fierk
2651 S, W. H. v. d. Hulst: 3a Joop 3401 S,
Hulst; 3b Roland 2632 S. H.
Roest.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Willem en Hendrik zoons v H
Roelandse en G Wallaart; Magdalena d v
A T de Jong en E H Broers; Antonius z v
W J M P Goddijn en W M Kemperman
Renée <3 v J L A M Vervoort en H H C M
F Boom;
tigd werd
Karl Huszar, indertijd
humain" van onmenselijkheid het licht
deed zien. Zonder daarover in détails te
treden, kan het juist in deze tyd, zijn
rut hebben, te herinneren aan enkele
culturele attracties, waarop de argeloze
Hongaren werden vargast.
In plaats van godsdienstonderricht,
kwam het ondérridht ln de bolsjewistische
sociologie. Dagbladen, tydschriften, ro
mans, toneelstukken, reclamebiljetten.
alles kwam onder censuur. De autonomie
der universiteit werd niet meer erkend.
De theologische faculteiten, de katholieke
te Boedapest en de protestantse te De-
breczin werden gesloten. Er kon geen
boek of artikel verschynen, waarin de
communistische „zegeningen" werden be-
critiseerd. Kortom, de geestesproductie
kwam in handen van de Staat.
Voorts was ir. dit Hongarye nauwelyks
één streek, waarin niet de galg het kerk
plein der kleine dorpen „gesierd" heeft,
waar men niet massa's onschuldigen zo
maar neergeschoten heeft en waar niet
aan de acacia's langs de straten, de lei
ders der plattelandsbevolking gebengeld
hebben. Dit alles geschiedde in het Hon
garye van na de eerste wereldoorlog.
tweede „Weltkrieg," gevoed door
Hitleriaanse machtswellust en haat-
sadisme is daarop gevolgd en thans
zijn wij weer reeds zover, dat de kansen
betreffende een derde machtsstrijd, ma
thematisch worden berekend. Op het con
gres der Engelse conservatieve partij
wordt het Russische communisme één der
oorzaken van de crisis genoemd; hon
gersnood en armoede zijn een goede voe
dingsbodem voor deze rode kiemen Een
De Gaulle wijst op het gevaar van Rus
land, welke staat tweederde van Europa
haar macht heeft en waarvan Frankryk
nog slechts door een smalle strook ge
scheiden is. Nuchter beschouwd, hoewel
de sdhaduwzyde niet gering achtende,
schiet er voor West-Europa, dat geen mid
delen meer heeft, voor een sterk machts
apparaat, niet vee] anders meer over, dan
zich onder Amerikaanse bescherming te
stellen. Wantde vierde „communis
tische internationale" is opgericht.
De ambassadeurs van het communisme
in negen Europese landen kwamen te
Warschau byeen, alwaar besloten werd
tot de oprichting v
Di
al info
Jtie-bu
dat
Theodora d v W A Riswick en M L
Baayens; Johannes z v J A Soudan en J S
Visser; Rudolf z v G J M Boumans en M M
H Bus; Martha d v M v d Laarsen en H
Houtman; Gerrit z v G Russchenberg en
L J Sijbrand.
Overleden: J Beekman, man, 80 j; N
Teegelaar, man, 67 j; J N Franke, man, 69
j; H Lamers—Pardon, 68 j; P v Lienden,
man, 78 j; R Rozendaal, zn, 18 j; H Boe-
zaard—H Klaverwijden, 34 jr.
Gehuwd: F P v Zyi en J E de Vreede;
D v Booren en M L Schröder; H v Hooven
en B C Verhoog.
tele
Sinds in Juni 1943. de Komintern was ont
bonden, is dit de „eerste nieuwe"
gelukkig geen Hollandse, waarop wij wor
den getracteerd. Communistische afge
vaardigden uit Frankrijk, Italië, Honga
rije, Bulgarije. Polen. Roemenië, Tsjecho-
Slowakije, Zuid-Slavië en de Sowjet-
Unie, hebben te Warschau een Russische
maskerdans uitgevoerd. Meer actie, meer
samenwerking! „Proletariërs aller landen,
brengt uw land naar de afgrond." Heil
Stalin! Zie Petkof! Aangezien Europa een
land van melk en honig is, dient de strijd
aangebonden tegen het „plan-Marshall,"
de Amerikaanse expansie moet worden
tot staan gebracht (om er de bolsjewis
tische voor ir. de plaats te stellen). Weg
met het „imperialisme" waartoe de
Russen zich zelf blijkbaar niet rekenen
en weg met de socialisten als Blum. Ra-
niadier, Attlee, Schuhmacher en Sara-
Amerika ziet hier een politieke
oorlogsverklaring in.
Frankrijk en Italië komen het eerst in
aanmerking voor Amerikaanse steun en
de communistische afgevaardigden dier
landen werken er aan mee, het plan
Marshall te torpederen, gepromoveerd tot
„vijfde colonne" in het Westelijk blok.
Dit kan men verder concluderen, dat de
conferentie te Londen eveneens uit
loopt op een échec: de fronten tekenen
zich scherper af. Een Russisch generaal,
Goelitsjwili, heeft onthuld, datRus
land in 1951 over atoombommen beschikt.
So long!
Kunst en Letteren
T oonkunstconcert
Concertgebouiv-Blaasquintet
De leden van het Concertgebouw-Blaas-
Op 8 October zal het, zoals de „Nieuwe Leldsche Courant" reeds meldde, 50
Jaar geleden zUn. dat de heer Joh. de Winter en mej. Sara Arkeveld in het
huweiyk traden. Het zal de familie De Winter op het Levendaal morgen zeker
niet aan belangstelling ontbreken!
quintet, dat gisteravond in de Gehoorzaal
speelde, zyn meesters op hun instrument
en zy vormen een prachtig, homogeen en
semble. Alle klankverhoudingen zijn volko
men afgewogen,' elk detail is tot in de per
fectie afgewerkt en toch frappeert dit be
schaafde, evenwichtige musiceren door een
frisse spontaneïteit en een muzikanteske
natuurlijkheid.
Als eerste nummer kregen wy een quin
tet van Danzi, een tydgenoot van Mozart to
horen, een boeiend, geestig snik. Het trio
van Röntgen is wel heel goed voor de in
strumenten geschreven, maar helaas was
de creatieve begaafdheid van de componist
niet in evenwicht met diens enthousiasme
voor de kunst. Hindemith daarentegen is
een geboren compcmist en zijn Kleine
Kammermusik is een prachtig werk. Het
Divertimento van Jan Koetsier geeft blijk
veel handig vakmanschap, maar ls veel
te weinig oorspronkeiyk.
Het hoogtepunt van de avond althans
or my was het Divertimento van
Mozart. Mozart heeft van nature op com
positorisch gebied alles gekund. Iedere keer
opnieuw frappeert, dat deze meester het
wezen van elk instrument volkomen heeft
begrepen. Alleen reeds uit een oogpunt
van klankcombinaties was het een verruk
king naar dit werk te luisteren. Maar af
gezien van de onovertroffen instrumentale
inkleding welk een heerlijke muziek
beva: dit Divertimento!
Natuurlyk groot succes voor de eminente
kunstenaars, die ons hebben verrast met
een ongewoon programma, dat ideaal werd
gespeeld. Hennic Schouten.