$Lieum GTourattt Jhr De Geer: „Mijn geweten is zuiver Wist IJ WOENSDAG 1 OCTOBER 1947 ABONNEMENTSPRIJZEN: 0,30 per week; 1,30 per maand; 3,90 per kwartaal; bij betaling per kwitantie verh. met adm.kosten) ADVERTENTIËN: £0.15 per millimeter Bij contract belangrijke korting. TELEFOONNUMMERS: Directie en Redactie 20408 Administratie 22710 Christelijk-N ationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken „^tanhiasticfj Is afjeMeueti myn b*rt in teyljenspoet" Acht en twintigste jaargang No. 7322 BUR. REDACTIE EN ADMINISTRATIE: HOGEWOERD 103 Postrekening 58936 Raad van Cassatie behandelt de zaak van de oud-premier Verhoop levert weinig nieuwe gezichtspunten op (Van een onzer verslaggevers) NAUWELIJKS honderd meter verwijderd van het Binnenhof, de plaats waar hij als Staatsman en politicus zovele jaren een eervolle rol heeft gespeeld, stond I heden de grijze 76-jarige oud-Minisrter-President, jhr mr D. J. de Geer, in de grote xaal van de Hoge Raad aan het Plein, voor de Bijzondere Raad van Cassatie, in hoger beroep terecht van het vonnis van het Amsterdamse B. G. „In tijd van oorlog de vijand hulp verleend", een tenlastelegging die in de tallooze vonnissen van N-S.B.-ers en collagorateurs reeds als gewoon aandoet, maar die bij een oud- Minister-President en Minister Staat, dubbel scherp klinkt. De Pres. begint dan te herinneren aan de 2 feiten, welke ten laste zijn gelegd: de terugkomst naar Nederland en de uit- Hiervoor veroordeelde het Amsterdam se Hof, jhr De Geer op 23 Mei j.L tot een voorw. gevstraf van 1 jaar, met een proeftijd van 3 jaar, 5 geldboeten ieder van £4000 en werd de oud-premier het recht ontzegd, zich zonder toestemming van de Proc.-fiscaal bij het Amst. Bijz. Hof buiten de grenzen van de gemeente zijner inwoning Soest te begeven en ten slotte werden hem de rechten ambten te bekleden en het ere-ambt van Minis ter van Staat, voor de tijd van het leven ontnomen. Bij niet nakoming zal de voorw. straf van 1 jaar in een onvoor waardelijke gewijzigd worden. Even voor de aanvang komt jhr De Geer, vergezeld van zijn zoon het ge bouw van de Hoge Raad binnen. Na een kort gesprek met zijn raadsman mr A. E. J. Nysingh begeeft hij zich de rechts zaal binnen en neemt plaats op de stoel voor de verdachte. De gewone entourage van twee parketwachters naast de ver dachte is ditmaal weg gelaten. Jhr De Geer is sterk verouderd en loopt enigs zins gebogen. Zijn gelaat heeft echter de frischrode tint van het buitenleven. Inmiddels is ook de Raadszaal geheel volgelopen. Op de stoelen zitten ditmaal alleen genodigden, d.w.z. zij die een kaart hebben weten te bemachtigen. Er zijn enkele bekende juristen onder, voorts de oud-opperbevelhebber gene raal Reynders, de generaals de Jongh en Schuurman, de hoofdcommissaris van politie Posthuma, die het onderzoek leidde. Het publiek staat achteraan 2 rijen dik. Precies om 10 u. 15 treedt de Raad van Cassatie binnen en verheffen allen zich van hun zetels. De samenstelling van de Raad is als volgt: Pres.: mr H. Haga, prof. mr dr S. van Brakel, prof. mr W. P. J. Pompe en mr A. L. M. van Berckel, Rechtsgel. Raadsheren, Vice-ZAdm. Heeris, Advocaat- Fiscaal, mr H. van Oordt, griffier, prof. mr G. E. Langemeijer. Vice-Admiraal F. J. Heeris, Mil. Raads heer begint met rapport uit te brengen over deze zaak, waarin de tenlasteleggin gen verwerkt zijn. Het vérhoor. Verd. blijft eerst zitten, doch stond later op bij de beantwoording. gave van een brochure. Verd.: Ik had geen nevenbedoelingen met mijn reis. Met verontwaardiging in zijn stem noemde hij het een insinuatie dat men tegen hem heeft aangevoerd dat hy bij een gesprek bij de Ned. gezant in Lissabon gevraagd zou hebber.: Ont moet U de Duitse gezant wel eens. Onjuist noemde verd. dat hij op 10 Nov. e mr Ries gevraagd zou hebben wat hij van dacht als hij naar Nederland ging. Pres,: In de 2e helft van Nov. 1940 vroeg U eer. visum aan de Duitse gezant Verd.: Dat weet ik niet Pres.: Het is uw eigen verklaring. Later heeft U op spoed aangedrongen met de mededling als U het visum niet spoe dig kreeg U naar naar Indië zou gaan. Maar wekt dit niet de indruk dat U meer.de dat de Duitsers U liever in Neder land zagen. Verd. Het was zuiver accidenteel. Ik kon duidelijk maken dat ik niet eindeloos zou blijven wachten. De Pres. zeide hierop, dat niettegen staande verd. wist dat de Reg. hier sterk tegen was, toch naar Nederl. is gegaan, hetgeen een ontmoedigende indruk op de Nederlanders moest maken, waarop vei schillende Ned. figuren hem wezen. Spr. indruk is dat verd. zelf inweiding dit ook bedenkelijk vond. De grijze oud-premier blijft op geen enkele vraag het antwoord schuldig vlot met zijn replieken. Op hoffelijke wijze door pres. mr Haga ondervraagt de toon van het debat dat van een rt tige politieke vergadering. Nu de brochure door verd. geschreven zegt hij dat hij dit niet deed als afgetre den oud-minister-president, waarop de Pres. riposteerde dat het niet hetzelfde of deze brochure door een kinderjuffrouw geschreven zop zijn. Het ging vloed uit te oefenen op de belligerenten door vrede door overleg. Wat de uitlatingen van RRauter, Seyss Inquart en Ribbentrop betreft, die zeiden dat de terugkeer van de verd. een goede indruk op de Nederlanders zou maken. Consulair rapport komt heden aan de orde in de Veiligheidsraad De heer Foote afgetreden als consul-generaal Het tussentijdse rapport van de consulaire commissie te Batavia inzake de vijan delijkheden in Indië staat op de agenda van heden van de Veiligheidsraad. Te Batavia ls in de consulaire commissie een belangrijke mutatie gekomen, doordat de heer Walter Foote het ambt van Amerikaans consul-generaal heeft overgedragen aan de heer Charles A. Livengood. De heer Foote, die een goed vriend is van de Nederlanders, blijft nog te Batavia totdat het consulaire rapport voltooid zal zijn. HU is thans 60 jaar en hoopt in Texas een welverdiende rust te genieten. Bevin aan maaltijd voor Sultan Hamid II VANDAAG STELLEN WIJ U VOOR: Wim van Egmond, Vliet Z-Z. 16, Rijnsburg. Een foto van een Rijnsburger of beter gezegd van twee Rijnsburgers. Want al stellen wij U vandaag Wim van Egmond voor,' de militair links op de foto hoort er ook bij, dat is z'n beste vriend Kees Kromhout. Hier staan ze, ver van de hun zo vertrouwde Vliet, aan de haven van Tandjong Priok, na hun verheugd weerzien. Kees was n.l. al in September 19^6 naar Indië vertrokken, waar hij een plaatskreeg op het veldpostkantoor in Batavia. Z'n oude schoolkameraad Wim van Egmond volgde hem in Februari van dit jaar en werd kok, ook in Bata via. Ze zochten elkaar, heel begrijpelijk, weer op en bleven als dikke vrienden samen, tot het ogenblik, waarop Wim met z'n troep het binnenland moest in trekken met als doel Djocja. Doch zover is het tot zijn grote spijt nog niet ge komen, want als echte Rijnsburger kan hij geen onrecht recht noemen en iets wat zwart is, ziet hij niet wit. Toch zul len ze misschien over enkele jaren weer aan de Vliet staan, een sigaret in de mondhoek, de handen in de zakken, mij merend, naar we hopen, over hun Indi sche jaren, die ze niet hadden willen (De Zaterdag j.l. voorgestelde Zoeter- woudse sergeant W. v. d. Wijngaard is. *o wordt ons medegedeeld, inmiddels bevorderd tot vaandrig). De Britse minister vqn Buitenlandse Zaken Bevin en zijn echtgenote hebben op de Nederlandse ambassade te Londen aangezeten aan een noenmaal, dat door de ambassadeur werd aangeboden aar Sultan Hamid II van Pontianak, staats hoofd van West-Borneo, en diens ge malin. GENERAAL SPOOR REIST MET Dr VAN MOOK SAMEN Aneta seint uit Batavia, dat luitenant- generaal Spoor dr Van Mook op diens reis over Sumatra vergezelt. HET KORVET „BATJAN" NAAR NEDERLAND H.M.'s korvet „Batjan" is 29 Septem ber onder bevel van de luitenant ter zee der 1ste klasse P. Cool naar Nederland vertrokken, waar het 18 October wordt verwacht, aldus seint Aneta uit Batavia. Het is de eerste maal, dat het korvet Ne derland bezoekt. Schout bij nacht G. B. Salm sprak te Tandjong Priok de be manning toe. DE „ORANJE" MORGEN IN AMSTERDAM. Het m.s. „Oranje" met 807 repatrieren- den aan boord, wordt morgenochtend IJmuiden verwacht. De debarkatie zal om 1 uur in Amsterdam plaats vinden. Er komt weer Delitabak in 1949 Aneta meldt, dat ter Oostkust van Sumatra de arbeidersbevolking door oorlog en honger tot twee derde is ge daald, en in slechte conditie is. Tabaks- gronden hebben geleden door rijstbouw en er moet hard gewerkt worden, wil men een oogst in 1949 verwachten. Men meent, dat de qualiteit van het Delidek- blad niet verminderd zal zijn. Weense kinderen hebben het weer slecht Evenals na de vorige wereldoorlog wor den in de Oostenrijkse hoofdstad Wenen thans duizenden kinderen door ondervoe ding bedreigd. De regering stelt pogingen in het werk om ongeveer twee/vijfde 1 de bijna 167.000 Weense kinderen, die de zomervacantie weer school gaan vrije warme maaltijd per dag te verschaffen. antwoordde jhr De Geer dat hij juist he denmorgen een stuk in handen kreeg, waaruit blijkt dat Seiss Inquart aa secr.-generaal alle contact met verd. had verboden. De Pres.: U is gewaarschuwd en toch komt u terug. Het is de vraag of hier geen opzet is. Verd.: De 5 voorspellingen zijn geen van alle uitgekomen. Pres.: Staat u nog steeds op het stand punt dat u een rein geweten heeft? Verd.: Ja meneer de President. Op een vraag van prof. Pompe zei verd,. dat hij zich verplicht achtte de brochure „Synthese" te schrnven. Hij wilde hiermede de Staat dienen. De verdediger, mr A. E. Nysingh, houdt hierna zijn pleidooi, dat zich ba seert op 2 middelen van cassatie. Met hart en ziel heeft verd. steeds het Nat.- Socialisme bestreden. Niet veel om het lijf? Mr Nysingh erkende dat verd. van t< voren is gewaarschuwd door de Reg. niet naar Nederland te gaan. Maar is dit beslis send, vroeg pl. Neen, zei hij, want de wet telijk vereiste opzet is er niet. Verd. eveneens een tot oordelen bevoegd persoon. Pl. bestreed dat verd. door zijn terugkeer het misdrijf van landverraad zou hebben ge pleegd. Dit is hem nooit door de Reg. ge zegd. De Pres: Maar onze gezant de Sillem te Lissabon heeft het verd. wel gezegd. Pl. bleef er bij dat verd. niet voldoende is gewaarschuwd. Bovendien was er eind 1940 nog weinig van verzetsgeest in land te bemerken. Het essentiële van de; hele zaak is dat we hier hebben een afge treden minister een oud man wiens rol is uitgespeeld die naar Nederland wil terug keren. Wij hebben zei pl. wel beter dingen te doen dan hieruit landverraad te gaan distilleren. Deze zaak heeft z.i. niet veel om het lijf. In de opgelegde straf komt dit dan ook tot uiting. Als het werkelijk land verraad is dan is de straf wel heel mild. De zitting wordt tot 2.15 uur geschorst. Warmste Septembermaand sedert 82 jaar De temperatuur van de afgelopen maand September waste De Bilt ge middeld 16.8, een. waarde, die sedert 1729 niet meer is overtroffen, terwijl de Sep tembermaanden van 1779, 1846 en 186J een even hoge gemiddelde temperatuur hebben gehad. Slechts 4 dagen van de afgelopen maand waren te koud. In De Bilt kwamen 10 zomerse dagen voor. Dit record aantal van de laatste 100 jaar was ook in 1929 bereikt. Normaal bedraagt dit aantal zomerse dagen slechts 2. De scheen gedurende ongeveer de helft het aantal uren, dat zij boven de horizon was. Sinds 1934 was September niet zo zonnig geweest. Er viel overal ii land te weinig regen, vooral in Zuid-Lim burg was dit het gevaL Elders viel streeks 80 pet. van de normale maand- Twee Haagse jongens sinds 19 Sept. vermist Twee Haagse jongens worden sinds 19 September j.l. vermist. Het zUn de 13-jarige Eduard F. Pels, Boendale- straat 38, en de 14-jarige Johannes Vermey, Flsherstraat 238. Op 19 Sept. zUn zU om half negen naar school ge gaan. ZU zjjn echter niet op school geweest. Elk spoor ontbreekt. Na filmvoorstelling dood gebleven In Leicester (Engeland) is een Ne derlandse film verboden, omdat tij dens de vertoning er van verschei dene toeschouwers flauw vielen en' de bioscoopdirecteur van schrik en kele uren na afloop van de voorstel ling is gestorven. Het betreft hier een documentaire film, waarin een Ne derlandse fakir zich met een degen liet doorboren, gedurende een hyp notische proefneming. Tijdens dc voorstelling, die de directeur bij woonde, werd de film vertraagd af gedraaid. Oekraine dingt vergeefs naar V.N.-gunst Zeven stemmingen en nog geen kans! Zeven maal heeft de Alg. Vergadering der Ver. Naties gisteren gestemd over de vacature Polen in de Veiligheidsraad. En nog zag de Oekraine, die wel is waar India als tegencandidaat heeft, maar zich de aan gewezen opvolger van Polen acht, zich niet gekozen. 't Is geen wonder, dat schildknaap Wys- jinsky de katheder opstormde en met van woede overslaande stem riep: „Ik vraag u op de man af: wat is hier gaande? De Sla vische landen hebben onbetwist het recht op een vertegenwoordiger in de Veilig heidsraad, naast de Sowjet-Unie." Voorzitter Aranha wilde de Russische spreker op het onbehoorlijke van zijn hou ding, stemming te maken voor een bepaal de candidal wijzen maar Wysjinsky zag zelf al het hopeloze van zijn positie in en riep: „Ik heb gezegd". Overeenkomstig het voorstel van Spaak is de stemming toen verdaagd tot heden middag. Prins Ferdinand krijgt negen maanden Prins Ferdinand Schoenach-Carolath, zoon van de enige tijd geleden overleden prinses Hermine, de weduwe van wijlen de Duitse ex-keizer, is gisteren door een Brits militair gerechtshof schuldig bevonden aan het ver valsen van zijn denazificatie-vragenlijst, daar hij ontkend had, lid van de nazi-party te zijn geweest. Hij werd veroordeeld tot negen maanden gevangenisstraf. Mevrouw Pandit, de Indische afgevaar digde protesteerde bij de voorzitter tegen het Russische optreden. Vóór deze incidenten had de vergadering Canada (in plaats van Australië) en Argen tinië (in de vacature Brazilië) voor twee jaren als leden van de Veiligheidsraad ge kozen. Pakistan en Yemen zijn toegelaten als leden der organisatie. Duitse spoorweglieden willen staken De Duitse spoorweglieden hebben in een ultimatum van de Britse bezetters geëist, dat de voedselvoorziening vóór 31 October moet zijn verbeterd. Ook vragen zij een 40-urige werkweek. Indien deze eisen niet worden ingewilligd zullen de heren gaan staken, aldus het ultimatum. In bevoegde Duitse kringen is men zich bewust van de ernstige gevolgen die een dergelijke sta king met zich kan brengen. Dit zijn de mensen die <je Nederlandse spoorwegstaking zochten te breken met. honger. Vierhonderd doden bij aard beving in Perzië Tengevolge van een zeer hevige aard beving zijn meer dan vierhonderd men sen te Ghaen in de provincie Khorassan, in het Noord-Oosten van Perzië, om het leven gekomen. Gisteren werd in Surrey het dochtertje gedoopt van Prinses Elizabeth's hof dame, mrs Elphinstone. De plechtigheid werd bijgewoond door de Engelse Kroonprinses, die de peetmoeder van het kindje is. Tweede Kamer Sterke stroming tegen zwemexcessen Minister Drees vraagt schorsing van de behandeling (Van onze parlementsredacteur.) VANNACHT om half één kreeg de behandeling in de Tweede Kamer van de wet, die bepalingen zal bevatten ter voorkoming van gevaren voor de gezondheid en het leven In verband met het gebruik van zweminrichtin gen zowaar een sensationeel karakter. De Kamer nam nl. een amendement aan, dat door Minister Drees zo goed als onaanvaardbaar werd gekenschetst. Hierna verzocht de bewindsman, de behandeling verder te schorsen, opdat hU zich nader zou kunnen beraden. Voor de Tweede Kamer begon met de zweminrichtingenwet 1947 had zy zonder hoofdelijke stemming de herverkavelings- wet Walcheren aangenomen. Geheel der strijd was dit niet gegaan. Zoals be kend is in de wet als stok achter de deur een reeks bepalingen opgenomen, neerkomen op een gedwongen herverka veling, met daaraan verbonden gedwon gen vertrek van het eiland. Hiertegen richtten zich principiële bezwaren. De desbetreffende artikelen werden echter toch aangenomen met 43 tegen 19 stem men. Enkele andere amendementen wer den voorts ingediend, ingetrokken, afge stemd of overgenomen, waarna het ge hele wetsontwerp zonder meer onder de hamer doorging. r zUn het de soldaten, die de boeren bijspringen. Ditmaal bevolken heel -nnen-in-khaki de veenkolonies, waar in grote haast de aardappels op de uitgestrekte akkers gerooid worden. Zwemmen en de rest Het door minister Drees ingediende wetsontwerp had betrekking op het bin.- aan vergunningen van het exploi- van zweminrichtingen. Er was ech ter in de Kamer een sterke stroming (bij de schriftelijke voorbereiding was dit al gebleken) die van deze in opzet zuiver technisch-hygiënische wet gebruik wilde maken, om tegelijk maatregelen te doen treffen op het gebied van de openbare zedelijkheid, of liever van de geestelijke gezondheid. De promotor van deze stro ming was de katholieke afgevaardigde magister Stokman, gesteund door de A.R. Delftse predikant Fokkema. Beiden be toogden, dat de centrale overheid hier taak heeft. Daartegenover betoogden de heren Schonenberg (Comm.), Tho- en (Arb.) en Korthals (Vrijh.), dat zulks eigenlijk in het geheel niet nodig zich daarbij op het zeer liberale standpunt ptellende, dat men niet i moet regelefc -dan strikt noodzakelijk is. De Minister gooide het over een r practische boeg: hij zag geen kans. dergelijke regeling werkelijk effectief door te voeren. Het resultaat van de wensen van dr Stokman en zijn medestanders was een amendement, waarbij een nieuw artikel werd ingevoegd, waarin aan de gemeen ten werd voorgeschreven, voorschriften te geven met betrekking tot het ri van geschikte tijden voor het ge bruik maken van de zweminrichting door ieder geslacht afzonderlijk (dus tegen het gemengd zwemmen) en voorts maat regelen te treffen om te voorkomen, dat in zweminrichtingen aanstoot wordt ge geven aan de bezoekers of aan het pu bliek in de omgeving. Een poging van de heer Thomassen, tevens in de gemeentelijke verordening te doen vastleggen, dat er gelegenheid moet worden geboden voor gemengd den, mislukte. Een daartoe strekkend sub-amendement werd verworpen met 25 tegen 35 stemmen. Het amendement-Stokman werd be streden. De Communistische vertegen woordiger van de jeugd, Fred. Schonen berg, stelde nota bene voor het gemengd zwemmen overdag en het afzonderlijk zwemmen 's nachts te doen plaats hebben. Het amendement werd echter, on danks alle bestrijding aangenomen met 35 tegen 26 stemmen, waarna, zoals ge meld, minister Drees opschorting van de behandeling vroeg, om zich nader te kunnen beraden. Haar beide kinderen in was ted verdronken Krankzinnige daad van Amsterdamse moeder. Een Amsterdamse vrouw heeft gister middag haar vijfjarig zoontje in een was ted verdronken en toen het zevenjarig dochtertje na schooltijd thuis kwam, ook dat op dezelfde wijze van het lever, be roofd. De moeder legde de beide kinde ren naast elkaar in bed en meldde zich gisteravond bij de politie. Zij bleek onge noegen te hebben met haar man, die in militaire dienst is. Vroeger is zij gedu rende enige tyd in het krankzinnigen gesticht te Amersfoort verpleegd. DAT de Ned. Vegetariërsbond vegeta rische tehuizen wil bouwen, waarvoor reeds f70.000 bijeen is gebracht. DAT volgens een nieuwe prijsregeling de pryzen van niet-standaard-kisten met ong. 5 pet verlaagd zijn, doch de prijzen standaardkisten slechts een kleine wijziging ondergingen. DAT in de St. Crt van gisteren mede delingen worden gedaan door de Rijks- seruminrichting betreffende afgifte cer tificaten voor de invoer van kuikens en kosten van onderzoekingen. DAT mr D. Hudig, i.pl.v. jhr G. L. Schorer benoemd is tot voorz. van het Nat. Technisch Instituut voor Scheep vaart en Luchtvaart te Rotterdam en tot nieuwe leden o.m. werden geltozer: schout by nacht J. J. C. Bennik, gen.-maj. C. Giebel, mr J. J. Oyevaar, dr ir J. A. Ringers, mr D. G. W. Spitzen en prof. dr ir F. A. Vening Meinesz DAT de directeur van dit Instituut, J. W. J. baron van Haersolte op 1 Jan. a.s. aftrepdt na 28 jaar deze functie bekleed te hebben. DAT het Tweede Kamerlid Van Sleen (Arb.) min. Fiévez heeft gevraagd hoe het staat met de voorgenomen herziening van de fin. regeling voor niet-pensioen- gereohtigde militairen in zgn. mobilisatie- slachtoffers. DAT voor het Bossche B.G. gisteren tegen de 21-j. SS-er A. Daams, die in het „spergebied" bij Rhenen 2 personen had doodgeschoten, 10 j. R.W.I. werd geëist. DAT hetzelfde B.G. de filmoperateur W. Raayman te Oss wegens dienstneming bij de „Arbeitskontrolledienst" tot 15 j. ver oordeelde. DAT Den Bosch een overdekt en open zwembad alsmede een badhuis wil bou wen, terwijl binnenkort begonnen wordt met de bouw van het eerste complex in dustriegebouwen. DAT het A'damse B. G. hedenmorgen de bunkerbouwer H. Klaassen uit Heem stede tot 3 j. gev. straf veroordeelde. DAT binnenkort een bijeenkomst ge organiseerd wordt van Nederlandse, Bel gische en Luxemburgse notarissen. DAT de bankbiljettencirculatie in de afgelopen week met 55 millioen gld toe nam en momenteel £2.856 millioen be draagt. DAT tal van eigenar-enzakenlieden ui*, het centrum van de stad Groningen zich verzetten tegen de uitbreiding van het stadhuis op de Grote Markt, aangezien dit een vermindering van 35 pet van de zakenruimte zou betekenen. DAT met een feestavond in het Con certgebouw te Haarlem gisteren de vie ring van het tweejarig bestaan van de militaire stormschool „Wildhoef te Bloemendaal werd besloten. DAT in de St.Crt. van gisteren zijn opgenomen: wijzigingen in de DUW- loonregelingen 1946. een uitvoering ge neesmiddelen beschikking 1947 en een wijziging prijzenbeschikking japonnen, blouses, rokken en overgooiers 1947. DAT het N.V.V. i.vm. de invoering van de noodwet voor ouden van dagen aan min. Drees een danktelegram heeft ge- DAT voor het Bredase tribunaal gis teren terecht stond de ex-burgemeester van Hoeven, P. J. J. Jansen, die o.m. het klooster te Baarle Nassau ten behoeve van de Landstand had overgenomen. DAT een barak te Delfzijl, waarin zes gezinnen woonden, door onbekende oor zaak totaal is uitgebrand, waarbij de in boedels gedeeltelijk verolren gingen. Interpellatie over rantsoen verlaging op 10 October De Tweede Kamer besliste gisteren, dat de interpellatie-Wagenaar over de verla ging der rantsoenen gehouden zal worden op Vrijdag, 10 October. MR VAN HEUVEN GOEDHART EERSTE KAMERLID? In de vacature-Stuf kens (Arb.) is noemd verklaard tot lid der Eerste Kamer mr C. J. van Heuven Goedhart te Bussum. Prins Bernhard bezocht Doorn en Wageningen Prins Bernhard heeft gistermiddag op zijn tournée langs de marineafdelingen het kamp voor mariniers „Woestduin" te Doorn bezocht, waar hy de nieuwe ge bouwen bezichtigde en een gevechtsde-' monstratie in het Kaapse Bos bijwoonde. Vervolgens begaf de Prins zich naar het Scheepsbouwkundig Proefstation te Wa- geningen. De Prins woonde twee model- proeven bij en toonde grote belangstelling voor het stromend laboratorium. Wegenwacht wordt ook brandweerman Alle wegenwachten van de A.N.W.B. worden uitgerust met brandblusappara- ten van het modernste type, welke op de bagagedrager van de motor bevestigd worden. Het zal daardoor mogelijk zijn auto's, die onderweg met een begin van brand te kampen krijgen, voor uitbran den te behoeden. Reeds een groot deel der „Gele Rijders" van de A.N.W.B. is van dit apparaat voorzien. Philip Kannah, de Amerikaanse on der-minister van Arbeid, heeft uit pro test tegen de arbeidswet van Taft-Hartley, die de vakverenigingen aan banden heeft gelegd, ontslag genomen. Het contra-gewicht tegenwoordige geleide economie een zeer belang rijke plaats inneemt Omdat zij fungeert als contragewicht tegen optredende infla toire tendenzen. Zou de overheid er niet in slagen de prijzen, de lonen in be dwang te houden, dan ware het hek van de dam en zou ons land in een ongebrei delde inflatie terecht komen. De loon- en prijscontrole is dus in deze periode een onvermijdelijkheid, waaraan, gez.cn de schaarste op allerlei gebied, eenvou dig niet te ontkomen is. Gelet echter op het karakter van de prijs- en looncon- tróle is het nu eenmaal onmogelijk het alle mensen naar de zin te maken, om dat de overheid winstmarges beperkt, looninkomen op maxima stelt. Erger het echter, dat het systeem der over- heidscontröle niet zuiver en vooral ruw werkt, waardoor allerlei grieven bij be langhebbenden ontstaan. Prof. Brouwer, de directeur-generaal van de prijzen, erkende dezer dagen in een rede. dat in brede kringen van ons volk ontevreden heid over de prijs- en loonpolitiek be staat, omdat ieder denkt, dat hij, al» het erop aankomt, de zwaarst getroffene is, waarna de gezamenlijke toorn zich tegen de overheid richt. Het grootste kwaad der prijscontróle is o.i. gelegen in 't dikwyls voorkomend feit, dat de overheidsvoorschriften ach ter de werkelijke toestand aankomen, zodat met de wisselende kansen van net bedrijfsleven niet voldoende wordt re kening gehouden Voorts houde men het oog, dat de legio overheidsvoorschriften verstarring in de hand werken. Het be drijfsleven gaat gebukt onder de last ener bureaucratie, die een ernstige be lemmering voor zijn ontplooiing vormt. Terecht merkte prof. Brouwer op. dat tegenwoordig de kostprijs-calculatie de afgod ls geworden, terwijl vroeger de vrije concurrentie als zodanig fungeer de. Wij achten dit een minder gewenst symptoom, maar het bedrijfsleven wordt a.h.w. gedwongen om zich tegenwoordig meer te bekommeren om zijn kostprijs- calculatie dan om de concurrentie. Dit bezwaar wordt door de overheid ook wel ingezien, want de directeur-generaal van de pryzen maakte de opmerking, dat concurrentie in een kapitalistische en zelfs in een socialistische maatschap pij niet gemist kan worden. Het geschetst verschijnsel is ongezond, maar o.i. in- haerent aan de geleide economie. Afgezien van de vele gewettigde grie ven, welke in brede kringen tegen de be staande prijs- en looncontróle bestaat, kan anderzijds niet ontkend worden, dat men ook meermalen een onjuiste critiek lanceert. Nog al te veel denkt men in de winstcijfers der oorlogsjaren, in welke periode vele zakenlieden door de onge breidelde geldcreatie, wat betreft het op gemakkelijke wijze van winstmaken wel erg zijn verwend. Men doet juister als vergelijkingsbasis de voor-oorlogsjaren te nemen, toen de concurrentie zich ge ducht deed gelden. En voorts houde men in het oog. dat de omstandigheden, waarin ons land verkeert, zodanig zyn, dat een reële ver arming zich in vele kringen onvermijde lijk openbaart. Had men vroeger last van de concurrentie, tegenwoordig neemt de prijscontrole, zij het uiterst gebrekkig, deze taak der concurrentie over. Bezint men zich nu op de tot dusver met de prijsbeheersing behaalde resul- iaten, dan constateert men. dat onge twijfeld belangrijke vorderingen zijn ge maakt. Dat de kosten van het levens onderhoud te onzent niet in betekenen de mate stijgen, is ongetwijfeld voor een goed deel aan de prijscontróle te danken. Het prijspeil kwam in ons land gedurende dit jaar ongeveer 10 pet. boven het niveau van 1946. wat gunstig afsteekt bij andere landen, b.v. de Ver. Staten. Overigens zou het niet juist zijn om deze vergelijking geheel door te trek ken, omdat in Amerika de prijsvorming een vrije ontwikkeling had. terwijl hier te lande door het contra-gewicht der prijsbeheersing het prijsniveau een kunstmatig karakter heeft- Zou men hier te lande lonen en prij zen vrijlaten, de subsidiepolitiek af schaffen en het bedrijfsleven zich vrij laten ontwikkelen, dan zou de situatie uiteraard geheel anders ziin En het zou uiteindelijk toch noodzakelijk zijn om tot natuurlijke verhoudingen te komen. Zolang de zwarte markt nog niet uit geroeid en de begroting niet gesaneerd is, blijven deze een bedreiging van de prijscontróle vormen. Ook het gevaar van het wegtrekken ener hoeksteen uit 't gebouw der prijs- en looncontróle moet niet onderschat worden. Faalt men op een punt, dan dreigt de ondergravlug van het geheele gebouw. En gezien het zeer kunstmatig geheel van de teeen- woordige prijs- en loonstructuur. zijn de risico's in deze lang niet denkbeeldig. Kille zakelijkheid bedreigt het plan- Marshall Frankrijk en Washington ongerust over Congres Het ziet er naar uit of Republikeinse zakelykheld een snelle hulpverlening van Amerika aan Europa onmogelijk zal maken. Zowel in Frankrijk als pp het Amerikaanse ministerie van Buiten landse Zaken is men „ontsteld" over het plan, de tussentUdse hulpverlening aan Europese landen voor te leggen aan het Congres dat een Republikeinse en dus anti-Truman meerderheid heeft. Ern stige stagnatie, In het Marshall-hulp plan zal daarvan het gevolg zijn. Vandaag bezocht minister Bidau\t presi dent Truman om hem in te lichten over de Franse zórgen. Weliswaar heeft de Republikein Vanden- berg gisteren verklaard, „het elementaire vraagstuk, dat thans dringend om een op lossing vraagt is: zal de mensheid erin sla gen zich staande te houden in een vrije maatschappij", doch zij, die uit deze idea listische zienswijze moed putten voor een gunstige Republikeinse houding ten aan zien van Trumans voorstellen, kregen heden een koude Republikeinse douche. In een interview heeft Joseph Martin, Republikeins voorzitter van het Huis van Afgevaardigden n-1. de voorwaarden be kend gemaakt, waaronder zyn party met Truman en Marshall wil samenwerken. Het zijn: opgave van het juiste bedrag der hulp verlening en precieze waarborgen over de besteding van het geld, terwijl bewezen moet worden, dat het kapitaal voor con structieve doeleinden n.l. de gezondmakmg van Europa bestemd is en deze hulpverle ning de Amerikaanse economie niet ver- Lik ben een zakenman", aldus Martin, „en ik neem geen beslissingen, als ik niet weet. waar ik aan toe ben." Aan een dergelijke kille, kapitalistische mentaliteit is Europa, ..hongerend en door communisme bedreigd", zoals Truman giste ren zei, overgeleverd. Zelf geen held George Delfanne, de uitvinder van de door de Gestapo toegepaste „bad kuur". waarbij de slachtoffers in ijs koud water werden gedompeld rot zij het bewustzijn verloren, is heden ochtend vroeg tu Parijs door de kogel terechtgesteld. Toen de bewakers in zijn cel kwamen om hem te halen voor de executie, viel hij flauw Rustig herfstiveer Tot morgenavond verwacht De Bilt: Koude nacht met vorming van nevel, of mistbanken, die morgen weer oplossen. Overigens gedeeltelijk bewolkt en droog weer. In de namiddag opnieuw iets hogere temperatuur. Uitgezonderd tijdelijk nog matige Westelijke wind langs de Wadden eilanden. weinig wind. ZON EN MAAN. Woensdag 2 September. Zon op 6.40 en onder 18.18. Maan op 18.17 en onder 9.08. Dinsdag 8 September L.K.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | | pagina 1