jHeuiirp jTriitsdj* (JTourant
REPUBLIEK VERLIEST HAAR VAT
OP DE BEVOLKING
RANTSOENEN BROOD, MELK ËN KAAS
WORDEN MINDER
Wist U
194>
DINSDAG 23 SEPTEMBER 1947
ABONN EMENTSHK1J ZEN
t0.26 per week, t l.iu pei maand;
13.25 per kwartaal; by betaling per
kwitantie verb mei adm kosten)
AD VERTENTIËNt0.15 per millimeter
Bij contract belangrijke korting.
TELEFOONNUMMERS:
Directie en Redactie 20408
Administratie 22710
Acht en twintigste jaargang No 7315
Christelijk-IS ationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
„Üïfottfuastirb Is obeMeufii
myn berl in teyfjenspoet"
BUR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
HOGEWOERD 103
Postrekening 58936
Terrein thans rijp voor consolidatie
Commissie-Generaal wordt bedankt
TEN einde de voortgang van de staatkundige ontwikkeling in Indië te
bespoedigen, stelt de Regering zich voor in de naaste toekomst over te
gaan tot de vorming van een centrale organisatie, die zich zal kunnen ont
wikkelen tot de voorlopige federale Regering.
Voorts stelt de Regering zich voor om, gelijk in de Troonrede reeds werd
aangekondigd, te bevorderen door een1 beperkte herziening der Grondwet
de mogelijkheid te openen, dat wettelijke voorzieningen ter voorbereiding
van de nieuwe staatkundige structuur van het Koninkrijk op de kortsi
mogelijke termijn kunnen worden getroffen. De Regering heeft besloten
een onder onderzoek op te dragen aan een beperkte commissie, waarvan dr
samenstelling dezer dagen bekend zal worden gemaakt.
Ten slotte overweegt de Regering ten einde in de naaste toekomst d<
bijzonder zware taak van de Luitenant-Gouverneur-Generaal te verlichten
de instelling van een collegiaal orgaan, waarin de Luitenant-Gouverneur-
Generaal zijn verantwoordelijkheid mede door anderen gedragen zal zien
In verband hiermede hebben .de beide leden der Commissie-Generaal
zich bereid verklaard hun mandaat ter beschikking te stellen. De Regering
zal beide heren uitnodigen haar voorshands van advies te blijven dienen.
Hiermede schetste de minister-president, dr Beel, hedenmiddag in de regeringsver
klaring in het kort de plannen ten aanzien van de toekomst van Indië. daarmee
bevestigend, hetgeen wij gisteren reeds konden melden.
Na uiteengezet te hebben, waarom het i Handvest de Veiligheidsraad niet be-
zolang heeft geduurd, eer de Regering in Voegd is te treden in een „conflict" tus-
staat was de Tweede Kamer over het In-|sen Nederland en de Republiek Indone-
dische beleid in te lichten (ontwikkeling sjë. De Nederlandse Regering had dus, in
der omstandigheden en voortdurend no-deze lijn voortdenkend, de behandeling
voortdurend
dig intern overleg) gaf dr Beel eer. o
zicht van hetgeen tot de politiële actie
heeft geleid.
Hierna werkte dr Beel de beperktheid der
actie nader uit en memoreerde, dat onze'
troepen slechts zelden een redelijk wer
kend gezagsapparaat hebben aangetroffen.
Veelal vonden zij de bevolking gebukt
onder willekeur en terreur.
Behandeling in Veiligheids
raad
Vervolgens kwam dr Beel op de behln-
deling van de Indonesische kwestie in de i
Veiligheidsraad, wees op de partijdigheid
en de onwil, de vraag naar de bevoegd
heid te onderzoeken en voorts op de con
structieve Nederlandse voorstellen,'waar
na hij de aangenomen resoluties memo
reerde, waarin deze voorstellen grot'en-
deels werden teruggevonden.
Nederland huldigde het standpunt, dat
de uiteindelijke verantwoordelijkheid
voor recht en veiligheid in Indonesië bij
Nederland berust en dat krachtens het
de Veiligheidsraad kunnen ignoreren
en haar weg kunnen kiezen zonder reke
ning te houden met wat men in Lake
Success over deze interne aangelegenheid
van het Koninkrijk zou besluiten. Daar
mee zou Nederland echter de schyn op
zich genomen hebben zijn verleden als
paladijn voor de gedachte der interna
tionale rechtsorde en internationale sa
menwerking te verloochenen. De Rege
ring heeft gemeend, onverkort handha
vend haar standpunt omtrent eigen ver-
itwoordeltjkheid en incompetentie var
haar standpunt
zulks toeliet, zich te moeten richten naar
de uitspraken van de Raad. Zij heeft
hierbij overwogen, dat de internationale
rechtsorde thans mede gegrondvest is op
de Verenigde Naties en derzelver orga
nen. waaronder de Veiligheidsraad, en
derhalve zo enigszins mogelijk verzwak
king van het aanzien der ofganisaties,
waardoor op de duur deze rechtsorde zou
worden geschaad, moet worden ver-
Het clbel komt in het zicht
Vervolgens ging de minister-president
de ontwikkeling in de bevrijde gebieden
na. Na een aanvankelijke medewerking
van de republikeinse ambtenaren kwam
er een terugslag tengevolge van de op
hitsende propaganda en een terreur,
paal noch perken scheen te kennen,
de republiek. Hij wees op de misdaden
tegenover de Chinezen, de toepassing
van de politiek der verschroeide aarde
Sterker nog werd eze kentering toen
de Veiligheidsraad de^zaak in behande
ling nam en de republiek tot een volken
rechtelijk met Nederland gelijkwaardige
partij scheen te verheffen.
Drie dagen na het uitvaardigen van hel
bevel „Staakt het vuren" maakte het Re
publikeinse Ministerie van Voorlichting
bekend, „dat de gevechten zullen voort
duren zolang de Nederlandse troepen 'te
midden van de onze blijven". Enige da
gen later spoorde generaal Soetomo zijn
troepen aan tot bittere tegenstand in alle
door de Nederlanders bezette gebieden en
tot moord op al wat Nederlander was.
Op 17 Augustus, twee weken na het sta
kingsbevel dus, drong generaal Moestopo
aan op intensivering van het uitmoorden
VANDAAG STELLEN
WIJ U VOOR:
Soldaat Jan Heijloo
uit Leiden.
Soldaat Jan Heijloo van de 7-Decembêr
divisie ligt tegenwooró.g in het plaatsje
Garoet bij Bandoeng. Hij^ is thans een jaar
in Indië en heeft, zo blijkt uit zijn sti
van blieven, reeds veel meegemaakt. Van
de natuur heeft hij genoten. Doch het
militaire leven maakt het stille bewonde
ren vaak onmogelijk. Ook Jan heeft zijn
aandeel gehad in de politiële acties e
nog valt er wel eens iets onregelmatigs
.voor. Hij weet zich er echter goed door
heen te slaan, onderhoudt het contact
met familie en kennissen stevig en
beidt met geduld de dag, waarop hij
zijn vaderland kan terugkeren. Nu
vult hij dagelijks zijn plicht, in de vaste
overtuiging, dat ook zijn bescheiden werk
in het grote geheel nodig is.
Duidelijke foto's voor deze rubriek
(uitsluitend van militairen in ons
Rijk overzee) kunnen met vermel
ding van zoveel mogelijk gegevens
gezonden worden aan ons bureau.
Hogewoerd 103.
der Nederlanders. De republikeinse pro
paganda maakte gebruik van Koran
teksten, op de heilige oorlog betrekking
hebbend, om het religieuze gevoel tegen
de Nederlanders in opstand te brengen.
Dagelijks werden Indonesiërs en Chine
zen, van samenwerking verdacht, ont
voerd, verminkt en afgemaakt. Dagelijks
stonden de Nederlandse troepen nog aan
aanvallen van geregelde en ongeregelde
republikeinse troepen bloot. De lijst de
zer overtredingen van het stakingsbevel
is al even lang als de lijst der bestands
schendingen. die ik U twee maanden ge
leden overlgde. Sedert 5 Augustus, de
dag, waarop de vijandelijkheden zouden
worden gestaat, hebben de republikeinse
benden bijna 1400 aanvallen op Neder
landse troepen gepleegd, niet slechts
langs nieuwe grenslijnen, doch ook diep
in de bevrijde gebieden, soms zelfs bin
nen de oude demarcatielijnen.
Gelukkig heeft deze kentering ten
ongunste zich niet blijvend doorge
zet en mag men thans wederom van
een neiging tot ommekeer, ditmaal
ten goede, spreken.
De omstandigheid, dat de republiek in
de Veiligheidsraad geen enkel wezenlijk
succes bereikte, het feit, dat de Neder
landers, alle republikeinse aanvallen ten
spijt, blijven waar zij zijn en daarin ook
niet worden belemmerd, de geruststel
lende verzekeringen, die de Luitenant-
Gouverneur-Generaal heeft gegeven om
trent de terugkeer van orde, veiligheid
recht in de bevrijde gebieden, het
groeiende inzicht ten slotte, dat gevolg
geven aan de ophitsende oorlogspropa
ganda van de republiek slechts tot ellen-
an eigen land en volk voeren, dit
alles brengt bezinning en doet het ver
trouwen weer ingang vinden, dat Neder
land er uiteindelijk toch in zal slagen
definitieve bevrijding uit de terreur
der onverantwoordeijke elementen in de
republiek te bewerkstelligen.
Weliswaar is de republiek voortgegaan
met haar schendingen van het bevel
staakt het vuren met niet-nakoming van
toezegging aan de Veiligheidsraad,
met zijn tot blind fanatisme aanblazen
de hartstochten tegen alles, wat niet
republikeins is. Doch de werking van dit
alles begint af te slijten. De republiek
verliest haar vat op de vredelievende be
volking der bevrijde gebieden en het
:rrein wordt rijp voor consolidatie.
Het beperkte doel, dat de Nederlandse
Regering zich bij de aanvang der poli
tiële actie voor ogen stelde, komt dus in
Belangrijkste punten van de Regeringsverklaring
EEN voorloopster van de federale Regering zal worden gevormd. De Com
missie-Generaal zal verdwijnen. Prof. Schermerhorn en de heer Van Poll
blijven voorshands adviseurs der Regering. Het gouverneur-generaalschap
zal van een éénpersoonsfunctie worden veranderd in een meer-persoons
lichaam. Er komt spoedig een incidentele Grondwetsherziening. Zorg voor
orde en veiligheid in bevrijde gebieden, waar republiek niets meer te zeggen
heeft, wordt opgedragen aan een gemengd, voornamelijk Indonesisch politie
apparaat. Verhouding tot Oost-Indonesië zal worden bevestigd in een over
eenkomst. Medewerking wordt verleend aan de uitvoering der besluiten van
de Veiligheidsraad. Uiteindelijke Ned. verantwoordelijkheid voor geheel
Indonesië wordt gehandhaafd. Vreedzame regeling met republiek blijft
mogelijk als haar leiding berust bij constructieve elementen. Bevrijde
gebieden krijgen eigen voorlopig bestuur.
Stal PTT-3irecteur zelf de honderdduizend
Hij werd gisteren over
gebracht naar Den Haa:
Naar ons hedenochtend werd gemeld,
is de Alphense P.T.T.-directeur H. gister
middag van het politie-bureau te Alphen
naar Den Haag overgebracht en ingeslo
ten in het Huis van Bewaring aldaar. De
rechter-commissaris, mr De Jong. is gis
teren zelf naar Alphen aan den Rijn ge
weest, om een onderzoek in te stellen
verhoren af te nemen. Hierbij zou
definitief zijn gearresteerd. De verdedi
ging werd opgedragen aan mr A. J. Mey
advocaat te Alphen. Ook de postbeambte
S. zou nog niet op vrije voeten zijn ge
steld.
Deze berichten houden niet in, dat de
kracht, waarmede het onderzoek wordt
voortgezet, zou zijn verminderd. De politie
te Alphen laat nog steeds niets los e:
vendien wordt ook nog steeds in andere
Terreur-regime van tie rep. mag niet
terugkeren
Voorlopig bestuur voor bevrijde gebieden
Dr Beel herinnerde in de Reg.verkla-
ring aan het overleg met dr Van Mook
voor en na diens reis naar Amerika
betoogde, dat het gebied waarover
politiële actie zich heeft uitgestrekt,
op zich zelf voldoende is, om de
houdbare toestand tot een houdbare te
maken. Het totale, thans binnen
controle gestelde gebied, bevat voldoende
economische levensmogelijkheden vooi
de hele binnen dit gebied wonende be
volking. Deze bevolking verlangt echter
ding In ruil voor haar medewerking
aan de vreedzame opbouw: de verzeke
ring, dat het terreur-régime der onver
antwoordelijke elementen in de Rege
ring en in de gewapende macht der Re
publiek niet terugkeert. De Luitenant-
Gouverneur-Generaal heeft, daartoe uit
drukkelijk door de Regering gemachtigd,
tot tweemaal toe 'deze verzekering ge
geven. Hij heeft duidelijk de grenzen
aangegeven van de gebieden, waarbinnen
hij voortaan niet meer de jure, maar
de facto het gezag zal uitoefenen en i
dus het de facto gezag van de Republiek
niet meer geldt. De consolidatie in deze
gebieden' is inmiddels reeds begonnen.
De zorg voor orde en veiligheid zal wor
den opgedragen aan een gemengd, voor
namelijk Indonesisch politie-apparaat,
hetgeen thans reeds in opbouw is. Deze
consolidatie zal voortgang vinden door
de opbouw van een eigen voorlopig be
stuur in deze gebieden.
Het tweede punt van de doelstelling
der politiële actie was: het scheppen
Beroep op constructieve republ. elementen
Hernieuwd overleg vooralsnog ernstig bemoeilijkt
Aan het slot van de Regeringsverkla
ring herhaalde dr Beel, dat de Regering
vasthoudt aan de doelstelling, de re
publiek als zodanig niet te vernietigen. Hij
echter op de verwording in de re
publiek. Men had bijv. een politie-appa
raat, doch de misdaad hield vrij spel. Men
een Departement van Financiën, doch
niemand wist bij benadering hoeveel geld
werd uitgegeven en hoeveel bank
papier in omloop was. Voorts beschreef
hij de strijd tussen de constructief den
kende leiders enerzijds en de fanatici
kwaadwillige elementen anderzijds.-Deze
laatsten hebben tenslotte de boventoon ge-
t is deze omstandigheid, die het her
nieuwd overleg tussen Nederland en d«
Republiek, dat de Commissie van Drie
ongetwijfeld zal wilier, bevorderen, voor
alsnog ernstig dreigt te bemoeilijken.
Het optreden van de Veiligheidsraad
;iet de Regering met vertrouwen tege
moet. De Regering wijst er echter met
nadruk op, dat de thans bestaande toe
stand niet bestendigd kan blijven en
:s, dat het staakt-het-vuren-bevel
door de Republiek in woord en daad
dient te worden toegepast. Zij spreekt de
dringende wens uit, dat binnen zeer korte
tijd de arbeid der commissie tot resultaten
zal leiden.
Nederlandse verantwoordelijkheid ge
handhaafd
Onze uiteindelijke verantwoordelijkheid
oor de handhaving van veiligheid en
recht ook binnen het gebied der Repu
bliek, een verantwoordelijkheid, zelfs
door de President der Republiek, in zijn
antwoord op de Amerikaanse a:de-mé-
e, waarin deze uitdrukkelijk werd
gesteld, erkend, blijft uiteraard bestaan.
Mochten binnen het gebied der Republiek
toestanden blijven voortduren, dié een ge-
vormen voor de veiligheid in het
verre Oosten, mocht daar een haard van
st en terreur blijven bestaan, dan is
Nederland er van overtuigd, dat het be-
begrip zal vinden voor de taak, die ook
tegenover de Verenigde Volken op haar
rust: de taak om te zamen met Indonesi
sche gezagsdragers een werkelijke rechts
staat te waarborgen.
Wil de Regering der Republiek langs
vreedzame weg tot oplossing van de ge-
moeilijkheden geraken, wil zjj in
derdaad aan de vorming van de Verenig
de Staten van Indonesië deelnemen, dan
zal de leiding moeten berusten bij de con
structieve elementen, die willen werken
het scheppen van welvaart en rechts
orde in het Republikeinse gebied, en aan
de opbouw
Indonesië e
Unie.
Elementen, aan welke de samenwerking
tussen Oost en West en tussen alle volken
in de kring der Verenigde Naties ter har
te gaat. Meermalen reeds heeft de Rege
ring een beroep op deze constructieve ele
menten gedaan. Zij moge dit beroep thans
herhalen, daahbij er op wijzend, dat de
samenwerking nu meer dan ooit geboden
is, en dat de goede diensten van de Vei- uai. u.n
ligheidsraad een ontwikkeling in dezel „Otetsjevenni front" (vaderlands front)
richting kunnen vergemakkelijken. noemt de executie een goede les.
van betere voorwaarden tot het uitvoe
ren van het staatkundig hervormingsplan,
neergelegd in de overeenkomst va:
Linggadjati.
Overeenkomst met Oost-
Indonesië
Ondanks alle moeilijkheden, aldus dr
Beel, gaat het staatkundig hervormings
werk gestadig voort. Na de ontwikkeling
van de Staat Oost-Indonesië te hebben
geprezen, de verdere staatkundige op
bouw van Borneo te hebben aangekon
digd en gewezen te hebben op de con
structieve werking van de beginselen
van het accoord van Linggadjati, memo
reerde de minister-president1 de bespre
kingen met de delegaties van Oost-Indo
nesië en Borneo, benevens met verte
genwoordigers van belangrijke bevol
kingsgroepen op Java en Sumatra.
Van de zijde der Oost-Indonesische
Regering is de wens te kennen gegeven
om de overeenstemming, tussen haar er
de Nederlandsch-Indische Regering ver
kregen en tot uitdrukking gebracht ir
ten ordonnantie op grond der overgangs
wetgeving, te bevestigen in een overeen
komst. De Regering is bereid hieraan
tegemoet te komen.
Petkof vannacht opgehangen
.Staatsnoodzaak", verklaart communis
tisch blad.
Nicola Petkof is in de loop van d
nacht opgehangen. Petkof was leider va
de Bulgaarse boerenpartij,' die oppositie
voerde tegen de communistische regering,
werd op 16 Augustus ter dood veroor
deeld. De vertogen van de Verenigde Sta-
en Engeland, gericht aan Bulgarije
de Sowjetfunie om van de uitvoering
i het doodvonnis af te zien, zijn van de
hand gewezen. Petkof was in hoger be
roep gegaan, doch het Bulgaarsche hoog
gerechtshof verwierp op 18 September
dit beroep. Daarna heeft Petkof gratie ge
vraagd, doch ook dit moet geweigerd zijn.
Het Bulgaarse communistische blad „Ro-
botnik Cesko Bello" noemt de executie
noodzakelijkheid voor de staat met
het oog op de beveiliging van de „hoogste"
belangen van het volk. Het enige andere
blad, dat over de executie schrijft,
I richtingen gezocht.
Steeds meer tekenen wijzen er op, dat
de ontknoping van het raadsel in Alphen
zal plaats vinden. Vermoedelijk is
het pakje met de bankbiljetten op
ogenblik, kort voor de verzending uit
Alphen, verwisseld voor het gelijksoortig
pakje met schrijfpapier. De ruil is
goed voorbereid en op deskundige wijze
verricht. Het klaarmaken van het origi
nele pakje geschiedde Woensdagmiddag
tussen 5 en 6 uur. Ongeveer half 9 ging
de post naar het station en gedurende die
tussentijd zou het pakje voor de ambte
naren bereikbaar hebben gelegen.
SOEKARNO DOET HERENDIENSTEN
HERLEVEN
De republiek Indonesië heeft volgens
Ass. Press 50.000 arbeiders gerecruteerd
voor de bouw van onderdak voor vluch
telingen en van electrische centrales.
SJAHRIR IS TE LONDEN AAN
GEKOMEN
Sjahrir is tezamen met Salim te Lon
den aangekomen en is de gast van de
Voor-Indische hoge commissaris, Ass,
Press noemt hem „gevolmachtigd minis
ter van de republiek".
Kapitein ter zee P. J. C. Huyer
heeft het marinecommando in de Grote
Oost overgenomen.
Pleidooi voor de vrijheid
Adres van geestelijke verzorgers
tot H.M. de Koningin
De commissie voor de geestelijke en so
ciale verzorging in het kamp Vught heeft
zich met een adres tot HM. de Koningin
gewend, waarin de leden erop wijzen, dat
de uitwerking der Bijzondere Rechtspleging
hen met grote bekommernis vervult voo:
de toekomst van het vaderland, omdat, naai
hun oordeel, de gevolgen der huidige be
rechting een intense ontwrichting van onzt
nationale samenleving teweegbrengen, wel
ke op dit ogenblik minder dan ooit kar
worden verdragen.
Hoewel in 1946 reeds in principe door
de officiële instanties een scheiding werd
gemaakt tussen de bestrafing der cri
gevallen en een heropvoeding der
blijvende categorie der politiek-verdoolden,
is de commissie van oordeel, dat deze schei
ding in de praktijk nog steeds niet wordt
getrokken.
De ondertekenaars van het adres zijn
voorts tot de conclusie gekomen, dat de
kampen zijn verworden tot verzamelplaat
sen van politiek verwarde, verbitterde
mensen, gedeeltelijk frontsoldaten, gedeel
telijk sociaal-achterlijken en disharmonische
naturen, die steeds meer verwijderd ge
raken van de gezonde opvattingen van eer
goed geordende samenleving. Daar komt
bij, dat deze nihilistische levensinstelling
weinig of niet wordt tegengewerkt door eer
deel van het bewakings-personeel.
Verder wordt gewezen op het ten gron
de gaan van duizenden gezinen, waarvar
de gezinshoofden zijn opgesloten. Het ver
scheurd-zijn van alle oude bindingen, ge
paard me! materiele nood voert talloze
vrouwen tot zedelijk verval, waardoor ook
de kinderen verwilderen.
De commissie dringt derhalve met klem
aan op een voorwaardelijke, dan wel
voorwaardelijke invrijheidstelling van allen
voor wie de tribunalen internering hebben
geadviseerd, of die, gedetineerd zijnde,
tribunalen zijn verwezen alsook van
gevallen, welke reeds door de Bijzondere
Gerechtshoven zijn veroordeeld e
nadere beoordeling tot de ^tegorie der
politiek-verdoolden behoren.
Het adres is ondertekend door ds J. G.
Panhuize, pater Jos Gadiot. zr H. P. Nele
mans, J. v. Asperen, ds Veltman, H. Jager,
pater J. van Leengoed, ds C. van de Hagen,
ds Winter, pater W. Staalenhoef, P. A. M.
Oomens, ds Thesingh en ds Th. J. Mifdde.
Niet overtuigend
Ware de verklaring, welke minister
Beel hedenmiddag in de Tweede Kamer
heeft afgelegd, even overtuigend geweest
als zij lang is, misschien ware zij dan een
belangrijk staatsstuk geworden. Hiermede
willen wij echter geenszins gezegd heb
ben, dat alle belangrijke verklaringen ook
lang moeten zijn. Wat wij wel willen
gezegd hebben, is. dat aan de verklaring
der Regering de nodige overtuigings
kracht ontbreekt
Kenmerkend voor deze verklaring ia
de ijver, waarmede ook weer in den
brede uiteengezet wordt, dat de politiële
actie tegen de Republiek steeds is ge
dacht als een beperkte. Het wordt nog
eens uitdrukkelijk uitgesproken, dat het
niet de doelstelling was, de republiek te
vernietigen. Ja. de Regering zegt het nog
positiever: de doelstelling is, de Repu
bliek niet te vernietigen. Met andere
woorden: De Regering ziet het als haar
plicht, de Republiek juist tegen vernie
tiging te beschermen. Wij hadden er de
voorkeur aan gegeven, indien de Rege
ring andere dingen beschermde, zoals de
bevolking van Indonesië.
Na de beëindiging van de beperkte
politiële actie, hebben wij reeds ge
schreven. dat toen tweeërlei stemmen
werden gehoord. De eerste groep van
stemmen kwam uit Batavia. Daar vestig-
nen de aandacht onzer Regering op
verderfelijke propaganda der Repu
bliek, die een meedogenloze terreur aan
kondigde tegen de bevolking in de be
vrijde gebieden, indien deze bevolking
zich niet afwendde van de Nederlanders.
Geen wonder, dat uit Batavia de roep
weerklonk, om de afgebroken politiële
actie (juist als politiële actie) voort te
zetten. De andere groep van stemmen
kwam uit de omgeving van de Veilig
heidsraad. Daar konden de Nederlanders
in theorie wellicht instemmen met de
klanken, welke uit Batavia werden opge
vangen, maar in New York waren de
landgenoten beducht voor de houding van
de Veiligheidsraad. In haar verklaring
vanmiddag zegt de Regering nu. dat
de stemmen uit Batavia, die om voort
zetting van de politiële actie vroegen,
zijn verzwakt. En waarom? Omdat inmid
dels gebleken is, dat de Republiek hard
op weg is, haar vat op de bevolking der
bevrijde gebieden van Indië te verliezen.
De propaganda neemt, hetzij in kracht,
hetzij in uitwerking, hetzij in beide, af.
Deswege, aldus de Regering, is er thans
geen aanleiding meer tot voortzetting van
de actie. Tegelijk, aldus de Regering,
komt men dan tegemoet aan de wensen
de Veiligheidsraad. Maar dit alles is.
dunkt ons, juist het weinig overtuigende
in de Regeringsverklaring. Waarom wil
de Regering weer contact zoeken met de
Republiek? In feite omdat de Republiek
ten goede zou zijn veranderd? Omdat de
Republiek tot bezinning zou zijn ge
komen? Van dit alles blijkt uit de Rege
ringsverklaring weinig of niets.
Neen, de Regering wil met de Repu
bliek gaan praten, omdat, nu ja, omdat
de propaganda van de Republiek toch
geen uitwerking meer heeft op de bevol
king van de bevrijde gebieden en omdat
de bevrijde gebieden ongeacht de
Republiek een kentering ten goede valt
merken.
het dan verwonderlijk, dat wij in
deze Regeringsverklaring weer het stre
ven neergelegd vinden, niet om de Repu
bliek op haar karakter en haar origine
te beoordelen en dus te veroordelen, maar
de Republiek, ondanks alles wat is
gebeurd e nathans nog gebeurt, op het
u,;; te byjven
Ter gelegenheid van de viering van het 100 jarig bestaan van het Kon. Inst.
van Ingenieurs organiseerde het Haagse gemeentebestuur een officiële ont
vangst. V.l.n.r.: mr L. A. Kesper, Comm. der Koningin in Zuid-Holland, oud
dr. ir. J. A. Ringers, mr. W. A J. Visser, burg. van 's-Gravenhage en min. fde *beste°wÜ"ter 'wereld
L. Neher. Over de schouder
r Kesper ziet men nog juist mevr. Visser.
voetstuk te blijven stellen
erkennen.
En dat is, na hetgeen de laatste maan-
geschied. dubbel pijnlijk en met
"TB| te verklaren.
de langste Regeringsverklaring
Minister Mansholt had geen prettige boodschap
Een kwart van onze oogst ging verloren
DAT bij werkzaamheden te Middel
burg een door de Duitsers achtergelaten
tankmijn is gevonden.
DAT de Ned. Grootloge der intern,
orde van Goede Tempelieren gisteren te
Leeuwarden haar jaarlijkse zitting hield.
DAT gisteren ong. 450 Joodse kinderen
uit Oost- en Midden-Europa in Apeldoorn
zijn gearriveerd, waar zij in het voorm
Israelietische krankzinnigengesticht een
speciale vakopleiding krijgen.
DAT de burgemeester van Praag gis
teren te R'dam arriveerde voor een
3-daags bezoek aan Nederland.
DAT in Weert een nieuwe industrie is
gevestigd en wel de Weerter glasslijperij-
spiegelfabriek, annex atelier glas-in-lood.
DAT de hoofdcommies bij het dep. van
Justitie. J. A. A. Blankwaardt, op grond
van het zuiveringsbesluit met ingang
van 17 Mei 1945 ontslagen is.
DAT het Maastrichtse B.G. de 25-j.
musicus Th. Wijnandts uit Valkenburg
tot 20 j. gev.straf veroordeelde wegens
zijn beestachtig optreden als bewaker in
het kamp Amersfoort
DAT voor hetzelfde B.G. opnieuw 12 j.
werd geëist tegen de N.S.B.-burgemees-
ter van Eygelshoven (L.), M. Ie Haen.
die talrijke ambtenaren had aangegeven.
DAT 6 j. is geëist tegen de 39-j. in
breker Gerrits uit Hoensbroek, die een
voortvluchtige Duitse soldaat aan de
S.D. verried om verlof te krijgen zich
's nachts vrij op straat te bewegen ten
eindete kunnen inbreken.
DAT n.a.v. gepubliceerde berichten, de
glasvoorziening der fabrieken niet ten
koste gaat van die der woonhuizen.
DAT de heren J.C. v. Broekhuizen, dr.
H. Brugmans en mr. W. Verkade zijn
toegetreden tot de redactieraad van „Vrij
Nederland".
DAT de heer P. Visser, voorz. van he'
Alg. Verbond van Volkstuindersverenigin-
gen in Nederland, is gekozen tot vice-
voorz. van de Internationale Organisatie
van Volkstuindersverenigingen.
DAT te A'dam een plaatselijke afdeling
is geconstitueerd van de Benelux, w
van als secretaresse optreedt mej. Erna
van Osselen, Molenpad 17, A'dam.
DAT de violist Yehudi Menuhin op 27
Sept per KLM naar Berlijn zal vliegen
DAT de gebroeders Jo en Arnold Juda,
resp. violist en pianist, in ons land zijn
teruggekeerd van een tournée door Indië,
waar zij 120 concerten hebben gegeven.
DAT de tentoonstelling „Ned. nieuwt
kerken", welke op 7 Nov. a.s. in he:
Sted. Museum te A'dam zou worden ge
opend, is uitgesteld tot 7 Mei 1948, even
als het hieraan verbonden tweedaagse
congres.
DAT bij 'opgravingen te Egmond-Bin-
nen steenmassa's zijn gevont^n, welke
vermoedelijk de funderingen zijn' van de
in 953 gebouwde en in 1673 verwoeste
Abdij van Egmond.
DAT in de regel aan 25 pet van de per
sonenauto's, die in Nederland in gebruik
zijn, reparaties worden verricht-
DAT Overijsel min. Vos om een extra
toewijzing van banden en Dieselolie
heeft verzocht, daar door de lage water
stand in de kanalen al het vervoer thans
per vrachtauto geschiedt.
DAT te Essen een avondschool voor
muziek en toneel is opgericht.
DAT op 27 Sept., 23 en 15 Oct., 9 en 22
Nov., -7 en 20 Dec. in het Rembrandthuis
te A'dam speciale rondleidingen met le
zingen worden gehouden.
DAT te Zaandam de eerste 12 na-oor-
logse woningen gereed kwamen en dit
aantal gelijk staat met 1 pet van de ge
raamde behoefte.
GISTERAVOND heeft minister Mansholt in een radiorede enkele beper
kingen in onze rantsoenering aangekondigd. Als oorzaak hiervan me
moreerde de minister het grote graantekort in de Verenigde Staten, het
uitblijven van een voldoende herstel van de wereldproductie, alsmede de
langdurige droogte van deze zomer en de strenge winter, waardoor onze
graanoogst een verlies bezorgd is van 350.000 ton en een oogstderving is
ontstaan van 25% ten opzichte van 1946.
Binnenkort vijf pet aardappel
meel in het brood
DAT op 2 Oct. te Emmer Compascuum
nabij Emmen, de eerste steen vai
A.K.U.-fabriek zal worden gelegd.
DAT voor het Haagse B.G. tegen de
47-jarige electromonteur D.L. v. Dam uit
Rotterdam, die door verraad de dood
de trambestuurder Snijders op z'n gewe
ten heeft, 15 jaar is geëist.
DAT de sleepboot „En Avant 8" met
drie met basaltsteen geladen bakken gis
teren nabij Rammekens op de Wester
Scheldeoever is vastgelopen, doch in
loop van de nacht werd vlotgesleept.
DAT gisteravond 46 Amerikaanse oud
strijders uit de eerste wereldoorlog
hun bezoek aan Engeland en Frankrijk
in A'dam zijn gearriveerd en zij vandaag
een bezoek brachten aan Arnhem.
DAT H.P. v. Gelder is benoemd tot
Nederlands consul te Toronto (Canada)
en hem in de Nederlandse taal kan
den geschreven.
DAT min. Gielen met verlof in
buitenland vertoeft en min. v. Maarse-
veen zijn werkzaamheden waarneemt.
DAT de St.Crt. van gisteren een wijzi
ging prijzenbeschikking gezaagd naald
hout 1947. een heffingsbeschikking kip
peneieren 1947 en een regeling inzake
de Rijksstudietoelagen bevat.
DAT de samensmelting van de douane
stations Esschen en Roosendaal wa
schijnlijk niet voor 1 Jan. a.s. ingaat
het laatste station de meest geschikte
controlepost wordt geacht.
DAT de 200 afgevaardigden op de alg
vergadering van de Joodse Jeugdfedera-
tie gisteren te Amsterdam een motie
aannamen, waarin zij de acties om de na
tionale discipline te breken scherp af
keurden.
DAT J. Smallenbroek, voorz. van het
hoofdbestuur der Stichting 1940'45, en
mr J. H. Schouten, dir. van het Centr
Bureau voor de Verzorging van Oorlogs
slachtoffers, benoemd zijn tot leden van
de buitengewone Pensioenraad.
Al deze tegenslagen hebben tot gevolg,
dat met ingang van de nieuwe bonnen-
lijst de rantsoenen voor brood, melk
kaas zullen worden verminderd en
zodanig als in bijgaand staatje is
Deze mededeling houdt tevens
bevestiging in van ons reeds gisteren
aangekondigde verlaging van het brood-
De Regering acht het beter nu een
kleine, dan later een drastische rantsoen
verlaging te moeten invoeren.
De grote aanvoer van slachtvee maakt
in de laatste tijd een extra rantsoen vlees
noodzakelijk. Vandaar wordt een tijde
lijke halvering van het kaasrantsoen ver
antwoord geacht. Zodra een verminderde
aanvoer van slachtvee geen extra vlees
bonnen meer mogelijk maakt, zal het
kaasrantsoen weer worden verhoogd, zo
mogelijk tot het oude peil. terwijl het
tevens in de bedoeling ligt, tezelfder tijd
het basisrantsoen van 150 gram vlees
per week tot het oude peil \%ti 200 gram
te verhogen. Het vleestekort van eigen
productie zal dan uit import moeten wor
den aangevuld.
Vliegtuig zonder piloot de
Oceaan over
Gisteren heeft een 4-motorige C-54
„Skymaster" van de Amerikaanse lucht
macht New FoundlandEngeland zon
der piloot volbracht. De vlucht duurde
10 uur en 15 minuten.
HET GESTOLEN GOUD WORDT
VERDEELD
Het door de Nazi's geroofde goud, ten
bedrage van 300 millioen dollar zal onge-
vëer op 15 October verdeeld zijn. Tien lan
den. waaronder Nederland krijgen een
part, maar Engeland en Frankrijk ne
men het leeuwendeel.
Wat wij minder krijgen
Met ingang van 28 Sept. as. worden
de rantsoenen als volgt verlaagd:
BROOD: 200 gram per week minder
woor personen van 5 jaar en ouder.
MELK (per 14 dagen): van 12 titer
tot 10 liter voor kinderen van 04 j;
van 7 liter tot 6% liter voor kinderen
van 5—14 j; van 7 liter tot 6 liter voor
personen van 15—20 j; van 4 liter tot
3% liter voor personen van 21 j cn
ouder.
KAAS: Rantsoen wordt gehalveerd.
Extra-toeslag van 50 gram voor 15—20
jarigen blijft gehandhaafd.
Tenslotte zal het programma voor de
export van zuivelproducten terstond
worden herzien, daar een redelijk voed
selrantsoen voor de eigen bevolking pri
mair blijft.
„Ik ben er mij van bewust", aldus be
sloot de minister, „dat hetgeen ik U heb
moeten aankondigen, onplezierig voor U
is, maar ik kan U de verzekering geven,
dat ik goede hoop heb. dat wanneer er
geen verdere tegenslagen komen, het bij
deze beperkingen zal kunnen blijVen."
Europa vraagt 19 milliard
dollar
Het eindrapport der Parijse conferen
tie is met algemene stemmen goedge
keurd en naar Washington doorgezon
den. Europa vraagt in het document om
ruim 19 milliard dollar, teneinde een
„economische catastrofe" te kunnen af
wenden en Europa in staat te stellen,
„volledig bij te dragen tot het welzijn
van de wereld". Het woord werd ge
voerd door Bevin, de Britse minister
van Buitenlandse Zaken, die de verga
dering presideerde, baron Van Boetze
er van Oosterhout. de Nederlandse
linister van Buitenl. Zaken en door de
ranse en Italiaanse gedelegeerden.
Vrij koel weer
Tot morgenavond verwacht De Bilt:
Wisselend bewolkt met af en toe regen
buien, vooral langs de kust. Meest ma
tige Noord-Westelijke wind. Koele nacht.
Overdag ongeveer dezelfde temperatuur
als vandaag.
ZON EN MAAN
Woensdag 24 September. Zon op 6.27
i