Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | 10 september 1947 | pagina 1

jUetttue jTciïisdjr CTirurant

Bb 'ïM - er

BORNEO TOEVLUCHTSOORD VOOR EUROPA'S JODEN

Sultan Hamid II biedt hun gastvrijheid aan „Bijenkorf" vervalste fac-

Wist U

WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1947

ABONNEMENTSPRIJZEN:

f 0.26 per week; fl.10 per maand;
f 3.25 per kwartaal; bij betaling per
kwitantie verh. met adm.kosten).

ADVERTENTIëN: f0.15 per millimeter

Bij contract belangrijke korting.

TELEFOONNUMMERS:

Directie en Redactie 20408
Administratie 22710

Christelijk-Nationaal Dagblad

voor Leiden en Omstreken

„Sfonlimslirfj is abebtmtf
myo bert in tc^bcnspoct-

Acht en twintigste jaargang No. 7304

BUR. REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
HOGEWOERD 103
Postrekening 58936

AUe Joden van Enropa kunnen rich op Borneo vestigen, aldus verklaarde
Sultan Hamid U, staatshoofd van West-Borneo, aan de door de gemeenteraad
van Amsterdam gisteren aangeboden maaltijd in het Amstelhotel. Hg deed
dit aanbod aan opperrabbijn J. Tal. De sultan zeide, bereid te zijn, het aan
bod schriftelijk te bevestigen en verklaarde, dat zijn land onbeperkte vesti
gingsmogelijkheden en werk voor duizenden biedt. De heer Tal zal onmid
dellijk besprekingen over dit aanbod beginnen.

Grootse ontvangst der
Indiërs te Amsterdam

President Soekawati, sultan Hamid II,
premier Nadjamoeddin van Oost-Indone-
sië, en de ministers Anak Agoeng Gde
Agoeng en Hameldnig zijn in Amsterdam
ontvangen met een weiddheid, die onze
hoofdstad de „keizerinne van Europa"
doet blijven.

Na een bezoek aan Asscher maakte
het gezelschap een boottocht door de
grachten, waarop de maaltijd volgde,
bijgewoond door de rectoren magnifici
der Vrije en der Stedelijke Universiteit,
prof. dr R. K. Woltjer en prof. dr J. Ciay,
de Commissaris der Koningin, opperrab
bijn Tal, de fractievoorzitters van de ge
meenteraad, vooraanstaande zakenlieden,
bestuursleden van vakbonden (niet de
E.V.C.) Van het Amstelhotel voer men
naar'het raadhuis, waar de wnd. burge
meester, mr A. de Roos, de gasten ont
ving en zeide, dat beide staatshoofden
medewerken aan een ordelijke, doch de
finitieve liquidatie der koloniale ver
houdingen. Hy deelde mede, dat Amster
dam en Rotterdam besloten hebben,
Makassar, Ambon en Koepang te adop
teren.

President Soekawati dankte Amster
dam voor de waardige ontvangt en
hoopte op het voortbestaan der goede
verstandhouding tussen Nederland en
Indonesië. Hij wilde de adoptatie der
drie steden zien als een symbool van de
warme gevoelens der Nederlanders voor
de Indonesiërs. Om 5 uur volgde een

Prinses Margriet naar school

Gewichtig stapten gistermorgen de
beide oudste Prinsesjes naast de
kleine Margriet door het schoolhek in
Bilthoven. Ze waren zich goed van
de ernstige taak bewust, welke op
haar schouders rustte; ze mochten
haar jongere zusje voor het eerst
naar „De werkplaats" van Kees Boe-
ke brengen. Margriet maakte al vlot
kennis met de andere kinderen, wuif
de nog even naar haar zusjes en

haar blauwe manteltje was nauwe
lijks meer te ontdekken tussen de
bonte kleuterschaar, die door de
schooldeuren naar binnen stroomde.

Honderden Terneuzenaars ziek
van hun biefstukje

Het aantal personen te Terneuzen, bij
wie zich vleesvergiftigingsverschijnselen
voordoen, bedraagt thans reeds enkele
honderden. Een onderzoek heeft uitge
wezen, dat het vlees niet afkomstig is
van frauduleuze slachtingen, doch op
normale wijze via het abattoir door de
slagers is gedistribueerd. De slagerijen
blijven gesloten.

ontvangst ln de ambtswoning van de
burgemeester en 'a avonds werd in het
Amstelhotel een diner aangeboden door
de zakenwereld.

Nader wordt gemeld, dat president Soe
kawati gisteren ook nog een bezoek heeft
gebracht aan het rijksmuseum.

Dr J. H. W. Verzijl hoogleraar
te Utrecht

De vroegere adviseur der Commissie-
Generaal en vice-president van de Bijz.
Raad van Cassatie dr J. H. W. Verzijl,
is benoemd tot gewoon hoogleraar in het
volkenrecht aan de R.U. te Utrecht.

ABDOELKADIR VLIEGT TERUG
NAAR INDIE.

De regeringscommissaris voor West-Java
de heer Abdoelkadir, die dr. Van Mook
vergezeld had naar Nederland, is met de
K.LJVf.-Constellation .Nijmegen", het
ste toestel van de 42-uursverbinding, gis
teravond naar Indië teruggekeerd. Minister
Neher en de heer Kiveron deden hem
uitgeleide. Van Mook's assistent, de 2e
luitenant Graper, vloog eveneens naai
dië. De „Nijmegen" vervoert 1800 kg post,
hoofdzakelijk voor onze militairen.

turen van 2000 tassen

De zaak tegen de N.V. Magazijn De
Bijenkorf, die nu al maandenlang voor
de A'damse Tuchtrechter, mr J. R. Bletz,
dient, nadert haar einde. Op 11 Sept. as.
wordt het restantje van de leerwaren-
kwestie en het papier behandeld, op 16
Sept. wordt het financieel rapport door
genomen, terwiijl op 16 Sept. art. 7
het Prijsvorderingsbesluit als laatste
derdeel van de tenlastelegging op de
agenda staat. De verdediger van de Bijen-
korft mr H. L. Houthoff, krijgt daarna op
23 Sept. zijn pleidooi te houden,
de tuchtrechter op"7 Oct. uitspraak hoopt
te doen. Gisteren waren enige toiletarti
kelen, als kammen, poederdonsen, er
haarnetten aan de beurt, maar de hoofd
zaak was toch wel het vervalsen 1
facturen in de leerwarenbranohe,
door op 13 Juni 1946 ruim 2000 tassen in
beslag werden genomen.

Versohillende leveranciers hadden onbe
kend willen blijven en lieten door De
Bijenkorf facturen uitschrijven onder ge
fingeerde namen en adressen. De man, die
in De Bijenkorf de tassen van slips
zag, was van deze afspraak niet op de
hoogte geweest en had de slips voorzien
van de werkelijke namen der leveran
ciers. Deze historie ontlokte mr Bletz de
uitroep, dat hier sprake was van valsheid
in geschrifte.

TRUMAN EN EVANS NAAR CAIRO

Truman en Evans, de Amerikaanse
vliegeniers, die een „boemelwlucht" om
de wereld maken, vertrokken gisteren
uit Rome, op weg naar Cairo.

Als de Ver. Naties het niet doen, dan
doen wij het

Dr Van Mook ontvangt Amerikaanse pers

Honderden duimen wezen richting
den Haag

Over een locomotief die in brand vloog en
forensen die klommen

rEir
Utr

typische forensentrein,
meeste passagiers weten van elkaar dat
zij elke dag heen en terug reizen; zij
lezen hun krantje of hun boek en pra
ten doen ze weinig. Alleen bepaalde af
wijkingen in de dienstregeling kunnen
de tongen wel eens los maken en dat
deel van het reizend publiek dat zicht
baar gebukt gaat onder de conventie van
het dagelijks leven komt alleen in be
weging wanneer er werkelijk iets heel
bijzonders aam de hand is.

Vanmorgen was dat inderdaad het ge
val, want de locomotief had de onheb
belijkheid in. brand te vliegen en liet de
trein ter hoogte van Bleiswijk staan.
Zelfs forensen kunnen wel eens falen
in hun veronderstellingen en zo gebeur
de het dat allen die de traagheid van de
vurige salamander toeschreven aan de
jaaiibeursdrukte, de plank mis hadden
geslagen.

Want een mijnheer die het wachten
moe een coupédeur opende en met
een gewichtig gezicht rijm blikken langs

„We doen ons best, zonder er op
te boffen

Toch zullen we ze krijgen, die moffen"

doen". Vol vaderlandse trots vertelt hij
dan van eer. Belgische piloot, wiens spe
cialiteit het was vliegende bommen na te
vliegen en af te schieten. Vaak presteer
de deze piloot het om met de vleugel van
zijn toestel de bom te kantelen en daar
door tot ontijdige ontploffing te brengen.

„Met de Ned. vertegenwoordigers in
Londen, zoals den Doolaard, v.d. Broek
en de Jong, heb ik steeds de meest vriend
schappelijke betrekkingen onderhouden
en reeds daar is het begin gemaakt van
de tolunie", merkt Moedwil schertsend op.
Thans maakt Jam Moedwil op uitnodiging
van de Benelux een tournée door Neder
land. Tot 30 Sept. zal hij lezingen hou
den in Gouda, Delft Poeldijk, Almelo,
Zwolle, Groningen, Dordrecht, R'dam,
Zaandam, radio-Hilversum (voor over
zeese gebiedsdelen) en Apeldoorn over
zijn Londense ervaringen, terwijl hij in
October terugkomt voor Philips in Eind
hoven en de Stichting 19401945 in Am
sterdam. „Nederland is een mooi land",
verklaart hij als we afscheid nemen,
„vooral wat de wegaanleg betreft. In
België bestaan de straten nog hoofdza
kelijk uit kaalkoppen en kinderkoppen".
Met een „Veel succes op Uw tournée, pro
fessor" neem ik afscheid van deze stoere
Vlaming, die met zijn ongekuist dialect
en zijn puntige opmerkingen ook vele
Nederlanders tijdens de oorlog nog ge
noeglijke uren heeft bezorgd. Op mijn
laatste woorden volgt echter een afwe
rend gebaar: „Zeg maar gerust Jan Moed
wil".

Indië mag geen jachtterein wor
den der kapitalisten

In een onderhoud met Ass. Press, in de
tijd, toen hij nog in Washington vertoef
de, heeft dr. Koets gewezen op het ge
vaar, dat Engelsen, Voor-Indiërs en Austra.
liërs als de Nederlanders verdwijnen, zich
snel in Indië zullen verrijken ten koste
van de Indonesiërs.

De enige oplossing is, de geweren te
ontnemen aan hen, die deze niet behoren
te hebben. Of de Veiligheidsraad zal dit
moeten doen, of hij moet de Nederlanders
het recht geven, zelf op te treden. (Wij
nemen aan, dat AP. de woorden van dr.
Koets verkeerd weergeeft. Dr. Koets kan
weten, dat Nederland niet aan de Veilig
heidsraad het recht kan ontlenen om in
Indië op te treden, aangezien de Veilig
heidsraad elk recht om zich met Indië te
bemoeien mist.

De Internationale van Chr. mijnwer
kers, die 25 jaar bestaat, heeft te Kok-
syde in West-Vlaand eren haar jubileum
congres gehouden. Er waren afgevaar
digden uit Nederland, België en
Frankrijik.

(Van een onzer verslaggevers).

Voor mij, in de tuinzaal van een Haags
hotel, zit een ronde, stevig gebouwde Vla
ming. Al doet rijn uiterlijk met de grijze
baard zijn leeftijd op ouder dan 51 jaar
sdhatten, uit rijn heldere bruine ogen
straalt nog een ongekende vitaliteit. Zijn
stlm, zacht maar warm, herinnert mij
de jaren, var. oorlog en bezetting, aar
tijd, dat ik ergens dicht bij een onder
gedoken radio-toestel luisterde naar
nieuws uit Londen. En steeds was
weer de slotclimax van dit nieuws
rin. „We doen ons best, zonder ei
te boffen. Toch zullen we ze krijgen, die
moffen," welke mij en velen met mij
de moed gaf toch vooral niet bij de
pakken te blijven neerzitten.

Het is Jan Moedwil, die hier tegenover
mij zit, de Vlaamse radio-commentator
uit Londen, naar wie heel de wereld
luisterde. Fransen, die geen woord Vlaams
verstonden, luisterden naar Jan Moedwil
en verklaarden: „Bij die Belg voelt ge
aan, hoe het weer is." Dit was de kracht
van Jan Moedwil, de intonatie van
slotzin, de „ton qui fait la musique.'

Reeds op 18 Mei 1940 vertrok Jan
Moedwil met zijn echtgenote naar Enge
land, zijn fraaie woning in Brussel ge
heel in tact achterlatend. Dank ziij de
activiteit van kennissen en familieleden
kon het gehele huisraad in veiligheid j
den gebracht.

„Het viel niet mee, de eerste tijd in
Londen," vertelt Moedwil, „toen er nog
geen inlichtingendienst met België be
stond en ik zelf alle teksten bij elkaar
moest zoeken. Eerst in het tweede semes
ter van 1941 kwam er behoorlijk contact."

En zo vertelt Jan Moedwil, die reeds
van 1929 af hoogleraar was aan de Nat.
Hogere School voor Architectuur en Sier
kunst te Brussel in de leergang Boek
Typografie, van zijn ervaringen tijdens
de oorlog. Van een tijdbom van 250 kg,
die tijdens zijn radio-speech in de studio
viel en slechts kort na zijn vertrek uit
de studio ontplofte, van de wrevel bij de
oontinentalen over het h.i. te lange dralen
der Engelsen voor de invasie en over
dagtaak van soms 18 uren. En lachend
merkt ziijn vrouw op: „Ik zag mijn
alleen 's nachts enkele uren." Zijn vr
die een bekend handweefster is, heeft
echter ook niet stil gezeten en organi
seerde in Londen tentoonstellingen en
cursussen. In zijn vrijheid was Jan Moed
wil, pseudoniem voor prof. N. Geersens,
vrijwel onbeperkt, daar de Belgische
sectie in de B.B.C. de enige was, die niet
stond onder een Engelse supervisor.

„Het was een moeilijke taak, dat beken
ik zonder pretentie, om het vaderland
voor te lichten, maar toch was ik er dank
baar voor op deze wijze iets te kunnen

de trein ldet gaan, riep „ik rie vuur".
Dit ging zelfs de forens tever.' zodat in
enkele ogenblikken uit alle coupédeuren
en raampjes hoofden staken.

„Goeie grut" zei een dame, de trein
staat in brand en ze wist niet hoe gauw
eruit te komen. Ze vergat bijna haar
koffertje en deelde enkele opstoppers
uit die, waren zij niet ten deel gevallen
aan enkele forensen, zeker niet onbeant
woord gebleven zouden zijn. Maar, de
forens is een kalm mens en weet wan
neer de; nood aan de man Is, hoe te han
delen. Het duurde niet lang of alle pas
sagiers stonden langs de baan: trein
personeel sjouwde met emmertjes water,
de machinist hanteerde zijn vuurvork
als een kok die een rollade moet om
keren en heel de locomotief werd aan
ons oog onttrokken door rook en stoom
wolken.

„Mens pas op" zei de angstige dame,
straks vliegt de locomotief nog uit el
kaar. Ik vertrouw die dingen niet." Zij
stelde zich verdekt op aahter de staart
van de trein en schudde verbaasd haar
hoofd over zoveel onverwachte gevaren.

Maar de forensen lieten het er niet bij
ritten. Zij hadden het al gauw bekeken,
deze trein zou vooreerst niet in Den
Haag zijn. Dan maar klimmen en tien
tallen klauterden als klipgeiten de hoge
dijk op, om langs de weg pogingen in
het werk te stellen een lift te krijgen.

Binnen enkele minuten wezen meer
dan honderd duimen in de richting Den
Haag en menigeen was weer eens in de
gelegenheid om te constateren dat niet
alle autobezitters coulant zijn. Men moet
toch wel een plaat voor het hoofd heb
ben wanneer men op dit morgenuur uit
de aanwezigheid van zo'n groot aantal
lifters langs de weg niet kan opmaken
dat er iets bijzonders aan de hand is.
Maar er bleken gelukkig ook andere
chauffeurs („zonder plaat") te zijn die
niet aarzelden om te stoppen en zoveel
lifters meenamen als mogelijk was.

Maar de locomotief bleef kwaad en
vertikte het om verder te trekken. Tot
explosies kwam het niet en het vuur
was spoedig geblust; een andere locomo
tief moest gerequireerd worden. De trein
bleef lange tijd staan, zó lang zelfs, dat
de twee volgende treinen uit Utrecht
reeds in Den Haag waren toen „de kwart
voor acht" van de plaats „des onheils"
werd weggesleept.

Of die vreesachtige dame nog met de
trein meegekomen is, weten we niet.
Want nog voor de aankomst van de drie
treinen (de „spooktrein" inbegrepen) lie
pen wij op het Binnenhof! Wij liften n.L

in de auto vanZ.K.H. Prins Bern-

hard!

Keizerin Nagako ordent Hlrohito's
haren voor de foto. Een vergodde
lijkte Japanse Keizer is door Gen.
Mac Arthurs toedoen „gewoon mens"
geworden.

Prins Bernhard bezocht onopgemerkt
de Jaarbeurs

Grote belangstelling van buitenlandse inkopers

Gistermiddag omstreeks half vier heeft
Prins Bernhard vrijwel onopgemerkt
bezoek aan de Utrechtse Jaarbeurs ge
bracht, slechts tevoren aangekondigd door
een telefoontje uit Soestdijk. De Prins
werd rondgeleid door dr F. H. Fentener
van Vlissingen, voorz. van de Raad1 van
Beheer en de directeur van de Jaarbeurs,
mr J. Milius. Na een rondgang over het
terrein aan de Croeselaan vertoefde
ZK.H., die geheel alleen was, nog enige
tijd in het administratiegébouwtje, wa
Hij om kwart over vijf weer naar Soest
dijk vertrok.

De beurs is overigens gisteren in
rustige sfeer verlopen, dank zij het feit,
dat op de eerste twee dagen, welke
de export bestemd zijn, geen publiek
wordt toegelaten. Deze maatregel is juist
gezien, want zij bevordert een aangenaam
en vlot zakendoen. Er was dan ook
druk bezoek van „insiders." Men zag

Slechts dan kan er een oplossing ko-
.aen, zeide dr Van Mook op een perscon
ferentie op de Nederlandse ambassade te
Washington, als eerst de onverantwoorde
lijke benden worden uitgeschakeld. In
dien de Verenigde Natiën dit niet doen,
dan zal Nederland er voor verantwoorde
lijk zijn, dat dit geschiedt. Het optreden
van de V.N. heeft de zaak vertraagd, al
dus dr Van Mook, doch hij noemde des
niettemin de werkzaamheden van de
Veiligheidsraad „nuttig en hulpvaardig".
Zij dragen er toe bij. aldus dr Van
Mook dat de wereld op de hoogte raakt
de feiten. Nederlands enige doel is de
souvereine staat Indonesië op te bouwen
dit niet op papier, doch met de daad.
De republiek is onbekwaam daartoe; op
sommige plaatsen zijn er vier of vijf
overheden; zelfs de centrale bank weet
niet, hoeveel geld er in omloop is. De
republiek kan niets doen tegen de uitge
breide smokkelhandel, waarbij er vij:
maal zoveel werd uitgevoerd als inge
voerd. Over de huidige republikeinse
regering zeide dr Van Mook, dat deze
niet dezelfde is, als die, waarmede inder
tijd onderhandeld werd. Soekarno
het grootste deel van zijn invloed hebben
verloren. Hij was bang, dat Sjahir niet
sterk genoeg is geweest, om diegenen te
bestrijden, die tegen een reorganisatie
waren, waarbij de republiek zou worden
gezuiverd van de invloed der bendehoof-
den en zwarte handelaars. In de repu
bliek, zeide dr Van Mook, waren de ge
bruikelijke buitenlandse invloeden
het werk, en de communistische partij
staat stellig in verbinding met het bui
tenland. De communistische partij in de

republiek treedt weliswaar niet steric op
de voorgrond, maar heeft vele leden in
allerlei organisaties. Op de vraag of be
zetting van Djokja een oplossing
brengen, zeide dr Van Mook, dat
deze niet op deze wijze moet stellen; het
gaat hem daarom of de republiek op zo
danige wijze kan worden gereorganiseerd,
dat zij werkelijk met de wederopbouw
begint en gezag krijgt. Voorts zette hij
uiteen, waarom de contractbreuk der
republiek niet aan arbitrage kon worden
onderworpen. Zijn bezoek aan het State
Department, had de toestand „opgehel
derd" zeide hij en vertelde tenslotte, dat
hij Zaterdag uit de Verenigde Staten
trekt en 18 September naar Batavia wil
terugkeren.

Russen willen Petkof's dood

Wysjinsky, de Russische plaatsvervan
gend- minister van Buitenlandse Zaken,
heeft het laatste Britse verzoek om mede
werking bij de poging tot het redden var
het leven van de ter dood veroordeelde
Bulgaarse oppositieleider Petkof
pen.

VIJF DODEN DOOR INSTORTEN VAN
EEN BRUG BIJ LUIK

De midderiboog van de Maasbrug
Hermalle-sous-Huy bij Luik stortte tij
dens herstelwerkzaamheden in. Twintig
arbeiders geraakten in de rivier, van wi
er vijf om het leven kwamen.

Rapport over plan-Marshall
15 September gereed?

Ook de Italiaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, graaf Sforza, komt op
15 September naar Parijs om
Britse en Franse collega's te confereren
het plan-Marshall. Men verwacht,
dat op deze conferentie een uiteindelijk
rapport zal worden getekend, dat een
gemeenschappelijk antwoord op het aan
bod van Marshall betekent.

OOK BELGISCHE VRACHTAUTO-
DIENST OP PRAAG

Van 20 September af zal een regel
matige autotransportdienst worden ge
houden tussen Antwerpen en Praag, in
welke stad binnenkort een inlichtingen
bureau voor de Antwerpse haven zal
worden geopend.

kopers uit Denemarken, Engeland, Frank
rijk, Oostenrijk, Zwitserland, Amerika,
India, China, Zuid-Afrika en Palestina.
Men toonde vooral belangstelling voor de
zware industrie, de agrarische afdeling,
plastics, textiel en schoenen.

Gistermorgen werd de beurs bezocht
door de Comm. der Koningin in de prov.
Utrecht, M. A. Reinalda.

ALWEER EEN CONGRES OP
SCHEVENINGEN.

Morgen begint in het Kurhaus te Sche-
veningen het twéede Internationale Con
gres voor Belastingzaken, dat tot Zater
dag zal duren. Voorzitters zijn Caroll
(V.S.) en Verrijn Stuart (Ned.) De eerste
zitting zal gewijd zijn aan de na-oorlogse
belastingwetgeving.

Kunstmatige regen

In München (Duitsland) heeft het
ongeveer 40 minuten geregend, door
dat men per vliegtuig een halve ton
kooldioxyde op stapelwolken had uit
gestrooid. Dit was de vierde van een
reeks experimenten, waarmede dezer
dagen begonnen werd.

Alweer een zieke minister

(Van onze Parlementsredacteur)

Het is blijkbaar op het ogenblik in Ne
derland ongezond, minister te zijn. Nadat
minister Jonkman reeds geruime tijd ge
leden op het ziekbed werd geworpen,
werd hij gevolgd door minister Huysmans.
Wij vernemen thans, dat ook minister
Drees wegens een lichte ongesteldheid
zijfa werkzaamheden niet ten departe-
mente kan verrichten. In verband hier
mede werd hedenmiddag de behandeling
van de Zwemir.richtingenwet 1947 van
agenda der Tweede Kamer afgevoerd.

-SfcjjfV- -• - v \fS3t

Een dramatisch beeld van het Jodentransport uit Hamburg. Weer wordt dit
opgejaagde volk in getraliede treinen naar Duitse kampen gevoerd.
Palestina is vervèr

Hoe onze opmars in Indië verliep

De correspondent van Ass. Press bij het
Nederlandse leger, J. Halsema, geeft
beschrijvipg van de moderne tactiek der
Nederlanders bij hun opmars voor 4 Aug.
j.L en verklaart dat deze de tropenervaring
van Britten en Amerikanen in toepassing
brengen. Na hun landingen rukten zij
steeds zo snel op als de brugvernielingen
der republikeinen toelieten, soms zelfs 40
km per uur. De kolonnes werden gewoon
lijk voorafgegaan door een gepantserde af
deling, die voorkomen moest, dat bruggen
werden vernield. Wat dis toch geschied,
dan kwam de genie met bulldozers, meestal
op opleggers vervoerd en de infanterie was
geschoold in het bruggenbouwen, daar hel
aantal Bailey-bruggen beperkt was. Het
gebrek aan materiaal was de voornaamste
reden dat de republikeinen tijd kregen
Malang te vernielen. Terwijl er na de
wapenstilstand 105 Nederlanders gesneu
veld zijn, noemt Halsema dit aantal „klein"
vergelijking met de zware republikeinse
verliezen. De Nederlanders geloven in „ag-

DAT de ministers Fiévez en Schagen
van Leeuwen zijn uitgenodigd om op
20 Sept. a.s. in Tivoli te Utrecht te spre-
voor het congres van de Bond van
Ned. mil. oorlogsslachtoffers.

DAT voor het Leeuwarder B.G. de
doodstraf werd geëist tegen de 40-j. ex-
caféhouder L. Bunt, aldaar, die Joden en
onderduikers had mishandeld en aan de
Duitsers uitgeleverd.

DAT het B.G. in Den Bosch de CCD-
ambtenaar C. de Jong uit Grave, wegens
verraad van burgemeester Fieg aldaar
tot levenslang veroordeelde.

DAT mr Pierre Dupuy, Canadees
bassadeur in Den Haag, voor een vacan-
tieverblijf van twee maanden naar Ca
nada is vertrokken.

DAT de Amerikaanse regisseur Henry
Koster en zijn echtgenote Nicky Koster—
Moran, gisteren voor een kort bezoek in
Nederland zijn gearriveerd.

DAT benoemd zijn tot directeuren van
de N.V. Stoomspinnerijen en -weverijen
v.h. S. J. Spanjaard te Borne, de heren
K. J. Spanjaard, aldaar, en ir. Ch. Gie-
len te Delden.

DAT de zeetinbaggermolen ..Menda-
nau" op weg naar Indië Maandag in Port
Said is aangekomen.

DAT de heer J. R. v. d. Glas, oud-ka
pelmeester van het 5e R.I. en bekend
marsencomponist, op 26 Sept. zijn gou
den jubileum als musicus zal vieren.

DAT in de maand Juli door de tucht
rechters f557.000 aan boeten werd op
gelegd, in 63 gevallen tot sluiting van het
bedrijf werd bevolen en 21 personen van
een toewijzing werden uitgesloten.

DAT op Texel de jaarlijkse schapen-
fokveedag is gehouden en 2'
voor een totaalbedrag van ca.

Frankrijk werden aangekocht.

DAT is ingediend een wetsontwerp tot
intrekking van het Besluit Beperking
Rechtsverkeer.

DAT gistermiddag zeven Nederlandse
Journalisten per KiL.M.vliegtuig met pi
loot Plesman jr, een bezoek aan Goete-
borg (Zweden) brachten, t.g.v. haar op
neming in de K.L.M.-routes.

DAT de bankbiljettencirculatie in de
afgelopen week met ong. 20 millioen gld,
is verminderd en thans 2.831.9 millioen
gulden bedraagt

DAT de St. Crt van gisteren de
tie regelingen 1947/48 voor timmerlieden,
steenhouwers en stucadoors bevat.

DAT tot notaris te Ede is benoemd D,
C. H. Neervoort, cand.-notaris te Putten,
ijp.v. wijlen W. F. J. Fischer.

DAT de eremedaille in brons van d
Orde van Oranje-Nassau is verleend aa:
J. Werkstra te Hallum. gewezen be
stuurslid van de muziekver. ..Advendo'
aldaar.

DAT jhr mr Th. W. v. d. Bosch per
1 Sept. j.L eervol ontslagen is als
van een tribunaal te Leeuwarden
benoeming van mr J. Balhuizen tot grif
fier bij het kantongerecht te Winschoten,
op zijn verzoek Is ingetrokken.

DAT het „Derby String Orchestra" uit
Derby (Engeland) in uitwisseling met
de Haarl. Orkestver. in Nederland is aan
gekomen voor een tournée door Noord-
Holland.

DAT de dirigent van het Concertge
bouworkest, Eduard van Beinum, van
eind Oct. tot eind Nov. een tournée zal
maken door Italië, Hongarije en Londen.

DAT B. en W. van A'dam voorstellen
de 65-j. W. F. Veldhuizen per 1 Nov. eer
vol te ontslaan als geneesheer-directeur
van het Wilhelmina Gasthuis aldaar.

DAT in Veghel (N.-B.) dezer dagen de
eerste steen is gelegd voor de bouw van
120 woningen en het dorp thans 10.000
inwoners telt.

DAT momenteel door de Decca gramo-
foonplaten worden opgenomen van het
Concertgebouworkest, o.m. de 7e sympho
nic van Bruckner en de le Symphonie
van Brahms.

DAT de Stichting Europese Kunst
unie momenteel mm.v. het dep. van O.,
K. en W. in Heemstede opnamen maakt
voor de speelfilm „Myrthe en Demonen".

DAT H. E. ten Cate te Almelo is be
noemd tot Commandeur in de Orde van
Oranje-Nassau.

DAT t.g.v. de 20ste sterfdag van de
dichter Herman Gorter op Zaterdagmid
dag 20 Sept. in het gebouw van de Ar
beiderspers te A'dam een herdenking zal
plaats vinden door dr Garmt Stuiveling.

DAT van 22 t/m 26 Sept. a.s. te Hilver
sum het eerste naoorlogse congres van
het intern, bureau voor de behartiging
van de schoen, en leerbelangen wordt
gehouden.

gressieve" (hij bedoelt: „offensieve"
Red.) actieve verdediging door voortdu
rende patrouillering in bevrijd gebied. Het
front bestaat meestal uit een paar uitge
graven stellingen aan de buitenkant
een dorp, welke de wég beheersen, die
door boomstammen versperd is. Uit
dergelijke voorpost trekken de patrouilles
het terrein in, dat de republikeinen weder
als hun gebied opeisen. De door de Brit
ten toegepaste statische verdediging bracht
hun slechts moeilijkheden, aldus verzeke
ren de Nederlanders. (Onze troepen heb
ben dus de lessen van Atjeh niet vergeten,
ook al is het hun niet mogelijk, die ten
volle toe te passen. Red.).

'n Hollands costuum uit..
Amerika

Amerikanen kunnen thans tegen de
prijs van 18% dollar hun mannelijke
verwanten en vrienden in alle Euro
pese landen een niieuw costuum ca
deau doen. Deze costuums zijn in Ne
derland vervaardigd en kunnen be
steld worden bij de Netherland Woo
lens Incorp. te New York.

Oud-minister Weiter hedenavond
voor de radio

De oud-minister van Koloniën, Ch.
I. M. Weiter, zal hedenavond om 21.30
uur als vice-voorritter van het Nat.
Comité .Handhaving Rijkseenheid"
de zender Hilversum I een rede houden
over de Indische kwestie.

Zoals men weet is aan de voorz., prof.
Gerbrandy, een spreekverbod opgelegd.

Jhr De Geer op 10 Oct. voor
Raad van Cassatie

Op Woensdag 1 Oct. a.s. zal voor de
Bijz. Raad van Cassatie, in hoger beroep
de zaak behandeld worden tegen de 76-j.
oud minister-president jhr mr D. J. de
Geer. Het Hof te A'dam had hem op 23
Mei veroordeeld tot een voorw. gev. straf
van 1 jaar, met een proeftijd van 3
5 boetes van elk f4000, voor 1 Juli te
voldoen aan een vijftal Nationale Stichtin
gen. Voorts mag hij niet zonder toe:
ming yan de Proc. Fisc. te A'dam zich
buiten de grenzen van zijn woonplaats
Soest begeven.

POND STERLING ZAKT IN
NEW YORK

In New York bedraagt de verkoopsprijs
van het Britse pond sterling thans 2.65
tot 2.75 dollar, terwijl de officiële koers
U.02 dollar is.

De doorberekening van de
Omzetbelasting

Uit het thans door de ministers Huys-

ïans en Lieftinck gegeven antwoord op
de per 5 Augustus j.l. door het Kamer
lid Van den Heuvel gestelde vragen in
verband met de doorberekening der per

Juni jJ. verhoogde omzetbelasting,
blijkt, dat deze bewindslieden niet be
reid zijn hun standpunt met betrekking
tot deze voor verschillende handels- en
industriële kringen uiterst belangrijke
aangelegenheid te herzien.

De ministers mogen in het voetspoor

an de Regeringsverklaring omtrent de
Omzetbelasting en Prijsbeheersing vaa
19 Juni jJ. al verklaren, dat niet afge
weken is van het standpunt, dat de Om
zetbelasting als algemene verbruiksbelas-
de prijzen van goederen en dien
sten tot uitdrukking moet komen, ander
zijds wordt thajis ontkend, dat de minis-
van Financiën zich in zijn schrijven
Maart j.L aan de Middenstandsraad
positief zou hebben, uitgelaten over de
verdiscontering in de prijzen van de
verhoogde Omzetbelasting.

Door de opneming in dat schrijven van
de woorden „voor zoveel nodig" heeft
de Minister tot uitdrukking willen bren
gen „dat een zodanige verhoging in ieder
geval slechts betrekking zou hebben op
die prijzen, ten aanzien van welke ver
hoging nodig zou blijken, omdat zij reeds
binnen het kader der gevoerde prijs-
loonpolitiek toelaatbare eisen vol-

n een doorberekening der be
lasting voor alle verkopers van de onder
de regeling van 1 Juli j.L vallende arti
kelen alsnog geen sprake zal zijn, wordt
hiermede derhalve bevestigd.

Nu de zaken zo staan is het nodig
enig licht te laten vallen op de juridi
sche zijde der kwestie, waarop wij in
ons vorig artikel (..Middenstandsperike
len") in ons blad van 12 Aug. 1.1. slechts
terloops de aandacht vestigden. Toen de
Staten-Generaal op normale wijze mede
werking verleenden bij de totstandko
ming van de Wet Belastingherziening
1947, geschiedde zulks o.a. op grond van
de overweging, dat het daarop betrek
king hebbende ontwerp van wet de
strekking had de Inkomsten- en Loon
belasting te verlagen (f 102 millioen)
voor de lagere inkomens, het wederin
voeren van vrijstelling van Omzetbelas
ting voor een aantal noodzakelijke ver-
bruiksartikelen en de belasting te ver
hogen voor de lagere inkomens (f 14
millioen).

Daartegenover stond dan de verhoging
van het gewone tarief der Omzetbelas
ting.

Voorts werd in de Memorie van Toe
lichting op de Wet Belastingherziening
1947 tot uitdrukking gebracht, dat d®
noodzakelijk geachte verlaging van d®
druk op het bedrijfsleven naar de parti
culieren zou worden overgeheveld, zulks
gedeeltelijk door de verhoging der Om
zetbelasting.

De strekking nu dezer wet werd t®
niet gedaan toen by Ministeriële be
schikking op 1 Juli j.L toen de ver
hoogde Omzetbelasting van kracht werd

werd gesteld, dat tenzy uitdrukkelijk
anders bepaald, de verhoging der Omzet
belasting krachtens de Wet Belasting
herziening 1947 niet in de prijzen zou
mogen worden doorberekend. Bij Minis
teriële Beschikking, d.w.z. buiten de
Staten-Generaal om.

Het practische gevolg is, dat nu aan
het bedrijfsleven een last wordt opge
legd in de vorm van een heffing van d®
omzet, dus op andere schouders dan
door de minister in uitzicht werd gesteld,
nJ. die der consumenten, die grotendeels
belastingverlaging ontvingen.

Het is daarom niet te veel gezegd dat
hier dubbel onrecht geschiedt. Onrecht
tegenover de ondernemers, doch ook in
staatkundig opzicht, doordat de minister
op grond van een algemene maatregel
van prijzenbeleid welke slechts mag
worden gehanteerd als het gaat om prijs
opdrijving, waarvan hier geen sprake is

een last oplegt, waarvan moet worden
betwijfeld of hij daartoe de bevoegdheid
bezit Na het antwoord der ministers
zullen dus nu de juridische bezwaren
naar voren moeten worden gebracht
Ongetwijfeld zal de georganiseerde mid-
denstand zich hierbij niet onbetuigd
laten.

Tenslotte, als de minister opmerkt, dat
met het middénstandsbedrijfsleven of
met een andere tak van het bedrijfsleven
overleg niet heeft plaats gehad, dan
wreekt zich hier wel zeer bijzonder de
achterstand, welke de Middenstand op
organisatorisch gebied heeft.

Er kome, naast de andere -organen vaa
die naam, spoedig een Sticht ine van d®
Middenstand.

Grensoverschrijding brigade
Prinses Irene wordt herdacht
Op 20 September in de Ridderzaal t®
Den Haag

De Kon. Ned. Ver. „Ons leger" zal dit
jaar wederom het feit herdenken, dat ia
de nacht van 20 op 21 Sept. 1944 de Kon.
Ned. brigade .Prinses Irene" de Ned.
grens overschreed. De herdenking zal be
staan uit een bijeenkomst in de namiddag
van 20 Sept. in de Ridderzaal te 's-Graven-
hage, waar de majoor van de Gen. Staf
B. Koning zal spreken over de strijd voor
de bevrijding van ons land. Het gem.
koor van het Dep. van Oorlog zal zijn
medewerking dienen. De J>ij eenkomst is
tevens een réunie van de oud-le<Jen der
brigade. Des avonds om 9 uu wordt een
militaire taptoe op het Plein gehouden.

Komt er een gemeente in het
Gooi bij?

In Hilversum dreigt het spook der over
bevolking. De gemeente, die thans 86 000
inwoners telt, kan er nog maar 14:000 bij
herbergen. In verband hiermede heeft het
gemeentebestuur een sociografisch onder
zoek gelast, waarin men zal nagaan of
het stiohten van een satellietdorp deze
dreiging kan voorkomen.

Warmer overdag

Tot morgenavond verwacht De Bilt:
Aanvankelijk nog verder afnemende maar
later weer toenemende en geleidelijk
naar Zuid-West of Zuid krimpende wind.
Wisselende bewolking, bijna overal droog
weer. Morgen overdag warmer.

ZON EN MAAN

Donderdag 11 September. Zon op 6.06