Zeeland kreunt onder oordeel der droogte
John Buil moet nog meer op diëet gaan leven
'Boer en burger in
deze tijd
't Verklaarde
1 uitzicht
NIEUWE LELDSCHE COURANT
DONDERDAG. 28 AUGUSTUS 1947
GERUÏNEERDE LANDEN VERSLINDEN BEDRIJFS
KAPITALEN
Wij hebben geld, geen toe
zeggingen nodig
Speciale N.L.C.-reportage)
II.
In Middelharnis had de rijkslandbouw-
consulent ir C. W. C. van Beekom ons
al voorbereid op wat we in Tholen te
zien zouden krijgen.- Bovendien had hij
een serie cijfers geigeven over de opbreng
sten der verschillende gewassen in 1947
en het jaar daar voor.
Op Flakkee, waar ruim 7000 ha. bouw-
De Tholense landbouwer Vos heeft, als
zijn collega's, een slechte uienopbrengst
door zout en droogte. In z'n rechterhand
toont hij het product uit het zeewater-
overspoelde deel van zijn akker, in de
linker de producten van de bodem, die
niet onder water stond en waarop de
droogte dus niet zo vernietigend werkte.
Het verschil is wel sprekend.
land zout werd geïnundeerd, had de boer
de volgende opbrengsten per ha.: winter
tarwe 2000 kg (4000), zomertarwe 1700 kg
(2800), gerst 1900 kg (3800), haver 1800
kg (3200), vlas 4000 kg (5000), consump
tieaardappelen 18.000 kg (25.000), uien
17.500 kg (40.000).
De tussen haakjes geplaatste cijfers zijn
de opbrengsten van 1946. Voeg daarbij,
dat de boeren in deze streken in 1944
geen oogst hadden, omdat toen de landen
onder water gezet werden, dat 1945 zeer
weinig of in het geheel niets opleverde,
1946 wel is waar een behoorlijke oogst
gaf, maar gepaard gaande met geweldige
kosten, terwijl 1947, wat er nog van 1946
overbleef weer opslokte en ieder begrijpt,
dat ir Geuze in Tholen deze droogte een
ramp voor Zeeland noemt.
De graanopbrengst op» Tholen is bedroe
vend. Is het normale hectolitergewicht
50 kg, dit jaar kon het de 40 kg niet halen.
De haver is minderwaardig, de gerst
leverde 55 pet. van de normale hoe
veelheid op, de zaaitarwe de helft van
normaal. De uien doen je schrikken. Het
is niets. Misschien 40 pet. van normaal.
De suikerbieten, die heel goed stonden
hebben het totaal begeven. Er zitten nog
geen bieten aan het loof en over vier we
ken begint de eerste levering. Tenzij er
vrij spoedig regen komt blijft men daar
mee op Tholen aanzienlijk beneden de
normale opbrengst.
We zijn door de stofsleuven, die de
Tholense wegen zijn, ever, te voren de
landbouwer Vos voorbijgereden, die bezig
was z'n uien te trekken. Hij had precies
een hand vol van de meest armtierige
knolletjes, die men zich maar denken
kan. Gevolgen van de zout-invasie in de
bodem. Want in het kopje ginds, waar
het zeewater niet overspoelde, heeft het
gewas zich behoorlijk kunnen ontwikke
len. Vroeger was het natuurlijk precies
andersom. Toen Ievreden de lagere gron
den dikkere uien, dan de hoger gelegen
landerijen
De weilanden, waarvan we u gisteren
de toestand schetsten, werd drie, vier
keer ingezaaid Het gras kwam steeds op,
maar verschrompelde evenzoveel keren.
Met wortel en al trekken de dieren het
de grond uit.
Sommige boeren zaaiden Westerwouds
gras. In de regel levert het drie sneden
op. Zover komt men nu niet en de tweede
snede was al de helft van de eerste. De
derde snee klavers is ook niets. Men zou
het ermee bezaaide land graag omploe
gen, maar de grond is hard als cement.
„Vroeger," zegt ir Geuze, „was een
slecht jaar een klap, die je te boven kon
komen. Maar nu heeft één middel-groot
bedrijf een opbrengst van f 1000 per ha.
En ails ie een derde tot de helft van de
opbrengst mist, gaat het om tien tot vijf
tienduizend gulden. De boer kan dat niet
dragen en de hypotheekschuld zal dan
ook geweldig toenemen. De pachtboer, de
kleine rentenier, die mede van de boer
derij van z'n kinderen moet leven, zij
staan voor een catastrophe.
In deze dagen herinneren de boeren van
Zeeland en zij niet alleeh zich met
wrevel de halve beloften, die de Rege
ring deed, de schaderegeling, die nog
steeds in de Kamers moet komen, de toe
zeggingen, waaraan geen boer wat heeft..
Hij heeft geld nodig. Onberekenbaar is de
schade aan de grond toegebracht door
de oorlog. Die aan gebouwen, levende
have, werktuigen en gewassen loopt op
Tholen om de tien millioen. Het is billijk
en rechtvaardig, dat voor deze boeren het
begrip „vervangingswaarde" benaderd
wordt. Maar er is haast bij. Te lang heeft
men moeten interen, moeten uitgeven
zonder zekerheid, dat de uitgaven aan
nieuwe machines b-v„ absoluut verant
woord zouden zijn. En dan een schade
vergoeding voor iedereen. Geen integrale
voor de kleine gevallen alleen, maar ge
lijke monniken, gelijke kappen.
Zo klaagt het geruïneerde Zeeland. Kan
Marshall's plan het helpen, of de pas ge
sloten wereldbanklening?
We hopen het.
MINDER VLEES EN BENZINE,
WEINIG THEE
Gisteravond is'bet nieuwe economische
plan der Britse regering waarvan wij
reeds melding maakten gepubliceerd.
Om het handelsdeficit van 600 millioen
pond met een derde te reduceren, komen
er drastische verminderingen van de
voedsel- en benzinerantsoenen, buiten
landse reizen e.d. De waarde van het we
kelijkse vleesrantsoen zal worden terug
gebracht van 1 shilling two pence tot 1
shilling. Het huidige lage theerantsoen
blijft gehandhaafd. De voedselleverantdes
aan de restaurants worden met ongeveer
20 pet verlaagd, terwijl de gasten voor een
verblijf van 2 dagen (voorheen 4) hun
rantsoenkaarten moeten afgeven. De
nieuwe maatregelen maken plezierreizen
na 1 October voor het Engelse publiek
vrijwel onmogelijk, daar hiervoor geen
deviezen meer worden verstrekt. Septem
ber is de laatste maand, waarin de Britten
met vacantie naar het buitenland kunnen
gaan en zelfs dit wordt tegengegaan. De
onlangs bekend gemaakte beperking van
35 pond (vroeger 75 pond per jaar) voor
buitenlandse plezierreizen zullen onmid
dellijk van kracht worden en niet zoals
aanvankelijk was bepaald op 1 Octo
ber. Een andere slag vormde de volle
dige afschaffing van het fundamentele
benzinerantsoen, dat onlangs van 270 tot
180 mijl per maand is gereduceerd. Ver
dere verlagingen van dit rantsoen worden
verwacht.
De bekendmaking besloot met de mede
deling, dat „een uitvoerige bekendmaking
inzake de exportpolitiek in de tweede
week van September volgt".
Gift van 10.000 voor slacht
offers van branden
Mgr Mutsaerts, bisschop van Den Bosch,
heeft een gift van f 10.000 beschikbaar
gesteld voor de slachtoffers van de bran
den, welke de laatste tijd hebben gewoed.
En toch nog in dienst der „bevrijding". Deze Duck (amphibievoertuig der geal
lieerden) heeft zijn taak volbracht in de landingen op W.-Europa. Nu voert hij
de vacantiegangers te Blankenberghe (België) weer zee in, hen bevrijdend van
hun dagelijkse zorgen.
Enige dagen geleden werd in dit blad
mededeling gedaan van het feit dat de
Stichting voor de Landbouw zich ge
wend had tot de voorzitters der Eerste
en Tweede Kamerfracties met verschei
dene klachten over het beleid van de
Minister van Landbouw.
De boeren en tuinders, die het adres
gelezen hebben, zullen het wellicht een
„tam" stuk gevonden hebben.
De niet-agrarisch georiënteerde bur
gers zullen bij lezing gedacht hebben:
vorige week de bakkers ontevreden,
deze week de .boeren. Wie volgt? Moet
nu het levensmiddelenpakket nog duur
der worden?
Hoe zit dit nu precies?
Kort gezegd als volgt.
Wij weten maar al te goed dat het
mooie zomerweer voor de gewassen van
boer en tuinder zeer nadelig is geweest.
De opbrengsten vallen tegen. Dat is ook
met het oog op de voedselvoorziening van
ons volk een grote teleurstelling.
De lezers zullen ook weten dat de Mi
nister voor een groot aantal producten
de prijzen vaststelt. Dat gebeurt meestal
voordat de producten geoogst worden of
voordat het betreffende seizoen is afge
lopen.
Er worden kostphijsberekeningen ge
maakt van verschillende bedrijfstypen en
dan doet de Minister een greep uit de
vele gegevens en stelt de prijzen voor
de boer vast. Dit gebeurt na overleg met.
maar niet altijd met goedvinden van de
georganiseerde land- en tuinbouw. Die
prijs zal altijd een soort gemiddelde moe
ten zijn. Er zijn rationele en minder ratio
nele bedrijven. De Minister zal nooit de
prijs nemen van het bedrijf met de hoog
ste productiekosten, maar ook niet met
de alledaagse waardering kunnen vol
staan.
Zo is de zomerprijs voor de consump-
tiemelk voor de veehouder vastgesteld op
14 ct. per liter. Daarbij was in aanmer
king genomen dat de productie per koe
dit jaar hoger zou zijn dan vorig jaar,
toen de prijs was vastgesteld op 15 ct.
per liter. Maar de weersomstandigheden
lanten zich moeilijk rubriceren in een
kostprijsberekening en het feit doet zich
thans voor dat de veehouders minder
melken dan vorig jaar. Daarbij komt nog,
dat er, mede ten gevolge van de lange
winter, weinig hooi is gewonnen. Zo
zouden er nog meer voorbeelden te geven
zijn.
Wij zijn van oordeel, dat de prijzen
voor de boeren, alle kostprijsberekenin
gen ten spijt, te laag zijn vastgesteld.
Maar de minister van Landbouw is niet
bereid de prijzen te verhogen. Dat geeft
spanningen. Er zijn natuurlijk ook an
dere factoren die de positie van de pro
ducenten van agrarische producten be
moeilijken. De bedrijfsbenodigdheden
hebben eerder de neiging in prijs te stij
gen, dan te dalen. Voor het bij collec
tieve arbeidsovereenkomst afgesproken
loon kan men moeilijk arbeiders krij
gen. enz.
Voor de tuinbouw is het een ramp dat
de export naar Duitsland op onoverko
melijke bezwaren suitte.
Wij behoren echter niet tot diegenen,
die gaarne ijveren voor verhoging van
prijzen. Het is jammer dat de prijzen niet
naar beneden kunnen. Gezien onze natio
nale armoede en het zo noodzakelijk her
stel, moeten wij trachten er bovenop te
komen door versobering, kostprijsverla
ging en harder werken. Daarom moeten
de boeren en tuinders er alles op zetten
om door rationeler productie en welke
andere middelen ook, de kostprijs te
drukken.
Anderzijds echter behoren de agrarische
producten betaald te worden met een
prijs die past in het raam van de hui
dige economische politiek.
Allerwege bereiken ons alarmerende
berichten over dreigende voedseltekor
ten. Voorwaar, een ernstige situatie, met
name voor West-Europa. Maar laat de
Regering dan toch zorgen dat het onze
boeren en tuinders in staat stelt om zoveel
mogelijk te produceren en af te leveren.
De fabel dat de boeren en tuinders in
de oorlogsjaren zo grof verdiend hebben,
is in zijn algemeenheid volstrekt onjuist!
Dat zijn er maar enkelen en die worden
thans door minister Lieftinck onder han
den genomen!
Een andere tegenwerping is misschien
dat de consument er iets van bemerkt
dat de prijzen van de eerste levensbe
hoeften te laag zijn!
Hier stuiten wij op de vraag of de
marge tussen de prijs die de producent
krijgt en de consument moet betalen,
niet te groot is. Dat is een ander vraag
stuk, waarover we het thans niet hebben
zullen. Men bedenke echter steeds dat
slechts een deel van de consumentenprijs
voor de producent is!
Onze conclusie is. dat de Stichting voor
de Landbouw zich terecht tot de Volks
vertegenwoordiging gewend heeft. Zij
heeft dit gedaan in een waardig adres,
waarin rekening is gehouden met de
moeilijke situatie waarvoor ons land en
volk, in zo velerlei opzicht, geplaatst is.
Mr. W. RIP.
Plato en de .nieuwe
•heersers'
Bij Plato kan men een vergelijking vinden
tussen de staat, die op „timocratie", eer
zucht, en de staat, welke op Wet aristocra
tisch principe berust. Eerstgenoemde komt
met de tweede in enige opzichten overeen:
de heersers worden er geëerd, de soldaten
zullen zich onthouden van de landbouw,
ambachten en vakken, waarmee geld ver
diend wordt. Voorts houdt men gemeen
schappelijke maaltijden en draagt zorg, dat
de jongelieden in de gymnastiek en in de
krijgskunde worden geoefend. In de staat,
die op eerzucht berust, vreest men echter
de wijzen tot regeringsambten te roepen;
men vindt er geen volhardende mensen uit
één stuk, maar personen, die niet meer vrij
van ondeugden zijn. De heersers voelen van
nature meer voor oorlog dan voor vrede en
in hlet geheim zullen zij goud en zilver zeer
veel waard achtenVanaf het tijdperk
van Plato, die in 347 stierf, tot aan het
„Stalinisme" en het Hongarije van 1947, i 1
n'y a qu'un pas! Zoltan Pfeifer, de lei
der van de Onafhankelijkheidspartij, een der
voornaamste bestrijders van het communis
me, heeft o.a. betoogd, „dat in Hongarije de
aristocratie werd afgedankt om plaats te
maken voor een nieuwe „aristocratie" van
partij-secretarissen". Dit is natuurlijk geen
aristocratie, maar het zijn de representanten
van de staat, die op eerzucht berust. Het feit,
dat Pfeifer met fietspompen, stokken en
spaden werd afgeranseld, bewijst, dat de
jongelieden van communistische bloede zijn
en in de gymnastiek en in de krijgskunde
worden geoefend. Het andere feit, dat com
munisten hun tegenstanders bekogelen met
meloenen en eieren doelt op de „gemeen
schappelijke maaltijden", waar Plato Wet
ook over had. De Hongaarse verkiezingen
zijn in de maak en de communistische lei
ders, dictatoren, terreur-verwekkers, zorgen
er wel voor, dat hun politieke tegenstanders
„ter reparatie" in het ziekenhuis moeten
worden opgenomen, totdat de verkieziogs-
strijd achter de rug is In Hongarije heeft
®nen slechts behoefte aan kiezers, die vóór
de dictatuur hun stem uitbrengen. Een pro
test bij de geallieerde contróleraad te Boe
dapest zal niet baten en de -politie kijkt met
één communistisch en één timocratisch oog
toe! Oppositieleiders in Hongarije, Bulgarije
en Roemenië doen verstandig, zich zo spoe
dig mogelijk een visum voor Zwitserland te
verschaffen. De Stalinistische eerzucht en
begeerte heeft deze totalitaire staten aange
raakt en op „kameraadschappelijke".- maar
onbarmhartige wijze gaat men er tekeer te
gen hen., die van de zegeningen van het
communisme niet overtuigd, dus ook geens
zins gediend zijn. Bulgarije heeft zo juist
het vredesverdrag geratificeerd, bij welke
gelegenheid, de president van het parlement,
Rusland, Polen, Joego-Slavië en Tsjecho-Slo-
wakije bedankt heeft voor hun „goede wil
en begrip". Noch Bulgarije, noch Hongarije
en Roemenië horen echter thuis op de ..fa
milie-bank" in het politieke wereldpark. dat
„Ver. Naties" heet en zoals men weet, heb
ben Amerika en Engeland zich in de Vei
ligheidsraad tegen toelating van deze onge
wenste gasten verzet. Bulgarije, waar de
bekende Dimitrow de soepter zwaait, heeft
al zeer slecWte manieren getoond. Zoals men
weet, is over Nikola Petkof. de leider van
de Bulgaarse oppositie, het doodvonnis uit
gesproken, omdat deze, opkomende voor de
belangen der kleine boeren, het communis
me bestreed en overging tot de oppositie,
waarvan hij de woordvoerder werd. Het is
dan ook pertinent onwaar, dat hij zich zou
schuldig gemaakt hebben aan collaboratie
met de Duitsers, hetgeen men hem o.a. ten
laste legt. Zijn anti-oommunistisohe invloed
leidde tot vervolging, terwijl zijn krant, zo
als dat hoort bij het begrip „vrijheid" der
totalitaire „nieuwe heersers", verboden werd.
Een communistische rechtbank sprak het
doodvonnis over hem uit. In al deze landen,
Bulgarije, Roemenië, Hongarije wordt het
zelfde procédé toegepast en zijn de leiders
der conservatieve „boerenpartijen", die
uiteraard van het communisme geen heil
verwachten, hun leven onzeker. Amerika
en Engeland hebben reeds bij herhaling ge
protesteerd, maar zonder enige uitwerking.
De Engelse politieke vertegenwoordiger te
Sofia trachtte de premier, Dimitrof, die
eens voor de Duitse nazi's terecht stond, te
spreken te krijggn, maar de dictator was
met vacantie in Rusland. Genoemde Engelse
vertegenwoordiger heeft toen Georgief. de
plaatsvervangende Bulgaarse premier, de
zienswijze van zijn regering overgebracht,
„het doodvonnis dat over Petkof is uitge
sproken, vervult Labour met afgrijzen".
Amerika gaf de ambassade te Moskou op
dracht, het geval Petkof met de Sowjet-
Unie op te nemen, welk land met de Ver.
Staten en Engeland de „geallieerde bestuurs
raad" voor Bulgarije vormt. Er is genoeg
actie gevoerd dit totaal ongemotiveerde von
nis te wijzigen en de executie op te schor
ten, madr er valt met de Sowjet-Unie niets
te beginnen. Het verzoek der Britse en Ame
rikaanse regeringen om met Rusland over
dit geval nog eens te beraadslagen, is van
de hand gewezen. Moskou noemt dit „in
menging in de binnenlandse aangelegenheden
van Bulgarije", precies zo, als de Russische
motivering luidde bij de verkiezingen in
Hongarije, toen het ook protesten regende.
Engeland beweert echter, dat volgens de
overeenkomst van Jalta, de geallieerde mo
gendheden het recht hebben, toe te zien op
het herstel van de politieke vrijheden in
Bulgarije. Inmiddels is een wet aangenomen,
bij spoedprocedure, waardoor de agrarische
oppositiepartij van Petkof, evenals de jeugd
organisaties voor ontbonden worden ver
klaard. De 65 afgevaardigden dezer partij
zijn dus van hun zetels in de „nationale
vergadering" gewipt, terwijl de eigen
dommen der partij geconfiskeerd zijn. Al
dus: „vrijheid, arbeid, dood" in Bulgarije!
Keren wij terug tot Plato: ,Jn de staat der
eerzucht „vreest men de wijzen" tot het
regeringsambt te roepen. De leiders zijn per
sonen. die niet vrij van ondeugden zijn. De
heersers voelen er meer voor oorlog dan
voor vrede en in het geheim achten zij goud
en zilver zeer veel waard!" Eén ding is
echter duidelijk: Petkof (Barbertje) moet
hangen....
Voorlopig zal Canada slechts tarwe le
veren aan Engeland.
