Luchtvaartentoonstelling bij V. D. geopend
Mijlpaal in historie der Pieterskerk herdacht
Afscheid van de deelnemers in de Gehoorzaal
NIEUWE LELDSCHE COURANT
4
MAANDAG, 25 AUGUSTUS 1947
Stadsnieuws
PUBLIEKE BELANGSTEL
LING WAS GROOT
Onder grote belangstelling van de
zijde van het publiek werd Zaterdag
middag op de tweede etage van V. en D.
de reeds in ons blad aangekondigde
luchtvaart-expositie geopend. Ook waren
- tal van autoriteiten op luchtvaartgebied
aanwezig, alsmede vele leerlingen.
De wethouder van onderwijs en loco-
burgemeester, de heer J. C. van Schalk,
verrichtte de aan de opening verbon
den formaliteiten en sprak een rede uit,
■waarin hij er op wees, dat het niets bij
zonders is, dat in deze tijd het hart en
de gedachten van vele mensen in de
richting van de luchtvaart gaan. In dit
verband greep spr. in de historie terug
tot de tijd, waarin de zeer beroemde Leo
nardo da Vinei positieve pogingen aan
wendde en verschillende plannen op dit
terrein heeft uitgewerkt. De historie is
ten aanzien van deze dingen zo rij'k, dat
alle mogelijke gegevens ons aantrekken.
Positieve resultaten zijn echter van veel
latere datum. 'In een kort en duidelijk
overzicht liet de wethouder uitkomen,
dat de Fransen een belangwekkende rol
in de geschiedenis van de luchtvaart
hebben gespeeld. Zij hebben grote bij
dragen geleverd, zowel aan de statische
als aan de dynamische kant. Wat dit
laatste betreft, geniet ook Amerika een
Wereldvermaarde naam.
Het vliegtuig, zoals wij dit thans ken
nen, heeft volledig de strijd gewonnen.
Vele moeilijkheden moesten worden
overwonnen, maar door de wilskracht en
Koninginnefeesten beperkt
Ook te Leiden zullen de feesten op
1 Sept. worden beperkt. De .muzikale
ommegangen vervallen, evenals de mu
ziek bij de optocht, waarvan ook de route
zal worden bekort.
De vaandel-overdracht
Desgevraagd delen wij mede, dat mor
gen bij de overdracht van de zes vaan
dels op de binnenplaats van het Leger
museum slechts toegang kan worden
verleend aan genodigden. Het pu
bliek kan de gebeurtenissen volgen van
de Morspoortkazerne tot de Spoorweg
overgang naar de Pesthuislaan.
die ijver van grote mannen konden ber
gen worden verzet. Spr. noemde de na
men van Fokker en Plesman, mensen,
die hun sporen op luchtvaartgebied dub
bel en dwars hebben verdiend.
In het slot van zijn betoog wekte de
heer Van Schaak de jongeren, die bij de
opening tegenwoordig waren, op, de
naam van Nederland op het omvangrijke
terrein van het luchtvaartwezen steeds
groter te maken.
Nadat het lint was doorgeknipt, wer
den de genodigden rondgeleid. Geduren
de de gehele middag toonde het publiek
zeer veel interesse te bezitten voor deze
tentoonstelling, die dan ook, voor zover
wij het met ons leken-oog kunnen be
oordelen, in alle opzichten aan de eisen
voldoet.
Een „echt" vliegtuig op de beneden
verdieping van V. en D. kondigt op zeer
effectieve wijze aan, dat er ergens in het
warenhuis een luchtvaarttentoonstelling
wordt gehouden. Tot 6 September kan
zij worden bezocht.
„Crescendo" verzorgt Plantsoen
concert
Het plantsoen-concert, te houden a.s.
Donderdag, om 8 uur, zal verzorgd wor
den door de Leidse Chr. Harmonie-Ver
eniging „Crescendo", dir. W. F. de Zwart.
Het uit te voeren programma is:
1. Koraal; 2. Franz, mars, T. de Ridder;
3. La Charmante, ouverture, Sam. Vles-
sing; 4. Fantasie Pastorale, Gerard H.
Boedijn; 5. Italienne, ouverture, E. De-
neufbourg; Pauze; 6. Herrijzend Neder
land, mars, Ant. M. v. d. Leest; 7. Fan
tasie Ballet, L. Montagne; 8. Une Soirée
d'Automne aux Ardennes, A. Govaert;
9. Vrolijke Dauwtrappers, mars, P. B.
Bisselink.
DISTRIBUTIEVARIA
Uitreiking bonkaarten 711. Morgen zijn
aan de beurt de gezinnen, waarvan het
hoofd een stamkaartnummer heeft tus
sen 33.000 en 36.000. Meebrengen: stam
kaarten en de titelstroken van de bon
kaarten 709. Het distributiekantoor, in
gang Steenschuur, is geopend van 8.30
11.45 en 1416 uur.
De wethouder van fabricage, de heer
A. J. Jongeleen, is verhinderd Woensdag
spreekuur te houden.
BUURTVER. „HAAGWEGKW ARTIER".
Zaterdagmiddag hebben zich voor de
kinderspelen op 1 Sept. 300 kinderen aan
gemeld.
375 Jaar geleden: eerste Prot.
godsdienstoefening
(Van één onzer verslaggevers)
Het zal in October 375 jaar geleden zijn,
dat de St. Pieterskerk, die onder de histo
rische monumenten in onze oude Sleutel
stad zulk een belangrijke plaats inneemt,
door de Protestanten in gebruik werd ge
nomen. Sindsdien spreekt men van Pie
terskerk, hoewel in sommige kringen
het woordje „Sint" nog wel in dit verband
gebezigd wordt.
Wij weten allen, de één meer, de ander
minder, van de godsdienstkrijg, waarin
Nederland gedurende tachtig jaar gewik
keld is geweest. Ook is ons, waar dan
ook, verteld over de beruchte beelden
storm, waarbij speciaal het interieur van
de grote kerken deerlijk werd gehavend
en ontluisterd. De oproep, om de Roomse
godsdienst vaarwel te zeggen, vond in
ontelbare harten weerklank.
Het feit, dat men op zódanige wijze
met de Rooms-Katholieke kerken om
sprong, is allerminst te rechtvaardigen,
doch wel enigszins begrijpelijk, als men
in aanmerking neemt, waaruit de diepe
afweer van alles, wat naar Rooms zweem
de, voortkwam.
Het valt uiteraard buiten dit bestek hier
nader op in te gaan; de historie kan ons
hieromtrent genoegzaam inlichten. Kerk-,
Burg. jhr mr F. H. van Kinschot
reikte de prijzen uit
Zaterdagavond bood de Leidse Politie
Sportvereniging aan alle deelnemers en
medewerkers aan het internationale politie
sporttournooi een afscheidsavond in de
Stadsgehoorzaal aan. Veel, zeer veel woor
den zijn er op deze avond gesproken en
vele ervan waren gericht aan het adres
van de heer M. F. Frank, de voorzitter van
de Leidse Politie Sportvereniging, die het
bewonderenswaardige initiatief voor dit
groots opgezette tournooi nam en die he
laas door ziekte de laatste dagen niet aan
wezig kon zijn. Ook gaarne onze felicitaties
daarbij. Maar daarbij werd op deze avond
het werk van zijn mede-bestuursleden en
terecht ook dat van insp. D. J. Verzijden
herdacht, die in het uitvoeren van het pro
gramma zo'n groot aandeel heeft gehad
en op de afscheidsavond zo schor was, dat
hij zich slechts met moeite kon verstaan
baar maken. Inspecteur G. A. N. Cornelisse
stond hem hierbij trouw terzijde. En het
zou ondankbaar van ons zijn, als wij het
werk van de heren C. Rameau en J.
Barends, die veel voor de voorlichting van
de pers deden, zouden vergeten.
De secretaris van de L.P.S.V., de heer
J. v. d. Sluis, opende deze afscheidsavond
met een enkel woord. Hij stelde de aan
wezigheid en het medeleven van de auto
riteiten en van het publiek bij dit tour
nooi zeer op prijs en bracht hen doorvoor
dank. Voorts bracht hij hulde aan de heer
Frank, door wiens initiatief dit tournooi is
ontsproten en betreurde zijn ziekte. De
grootste hulde kwam volgens spr. echter
toe aan de deelnemers van het tournooi,
die dit tot een groot succes maakten.
Burgemeester jhr mr F. H. v. Kinschot
reikte vervolgens met een toepasselijk
woord de prijzen aan de captains van de
zeven landen uit. Ook de burgemeester be
treurde het, dat de heer Frank door ziekte
verhinderd was op deze avond aanwezig te
zijn. Van hem was het initiatief uitgegaan
en spr. was vol bewondering voor zijn
grote durf, ijver en volhardingsvermogen.
Daarnaast betrok hij de overige bestuurs
leden van de LPSV in deze hulde. Spr.
was de heren bijzonder erkentelijk voor
wat zij voor de goede sta<i Leiden hadden
gedaan en bracht hen daarvoor dank. Ook
de burgerij bracht hij hartelijk dank voor
de verleende gastvrijheid. Als burgemees
ter was spr. zeer trots op dit grote gebeu
ren, dat heeft plaats gehad en dat naar
zijn persoonlijk inzicht geslaagd mag heten.
Het programma was zeer gevarieerd, zon
der overladen te zijn. De wedstrijden zijn
in tei algemeen in de beste verstandhou-
Hulde van minister Beel!
De minister van Binnenlandse Za
ken, dr L. J. Beel, schreef aan het be
stuur van de Leidse Politie Sportver
eniging het volgende:
„Met grote vreugde heb ik gehoord
van het succesvolle verloop van het
door Uwe vereniging georganiseerde
Internationale Politie Sporttournooi
en van de prachtige resultaten, die
onze teams daarbij hebben bereikt.
Ik stel er prijs op U hiermede van
harte geluk te wensen en verzoek U
tevens mijn gelukwensen aan de win
nende ploegen te willen overbrengen"
ding verlopen en de eerste steen voor de
samenwerking tussen de deelnemende lan
den is gelegd. Spr. sprak de wens uit, dat
op dit fundament een hecht bolwerk zal
verrijzen, waarop alle landen een plaats
zullen vinden.
De prijsuitreiking ging met zeer veel
applaus gepaard.
De ere-prijs van het tournooi, een me
daille, beschikbaar gesteld door H.M.
Koningin Wil'helmina, werd toegekend aan
de Nederlandse ploeg. Na de prijsuitreiking
bracht de burgemeester nog dank aan de
commissaris van politie, de heer R. J.
Meyer, insp. Verzijden, alle overige leden
van het Leidse politie-corps en speciaal
aan het Leids Politie Muziekcorps, voor
het helpen welslagen van dit tournooi, als
ook aan de organisatoren van het con-
cours-hippique.
Nadat de volksliederen van de landen waren
gespeeld hebben de leiders van de buiten
landse ploegen nog het woord gevoerd. Ook
zij brachten de organisatoren en de bur
gerij hulde.
Heel aardig was het dat de Zweedse
leider nog enige woorden in de naar zijn
zeggen zo moeilijke Nederlandse taal wilde
spreken en hij bracht er in verstaanbaar
Nederlands uit: „Hartelijk dank voor deze
onvergetelijke dagen!" De Zwitserse leider
wilde hierbij niet achter blijven en hij
zeide, dat hij 3 a 4 woorden Nederlands
had geleerd en wel: „Ik houd van jou!".
Beide leiders overhandigden enige voor
werpen tot aandenken. De Franse spreker
nam het laatste misverstand dat er tussen
zijn land en dat van Zweden tijdens het
voetballen kon zijn ontstaan, weg.
En terwijl het Haarlems Politie Amu
sementsorkest oJ.v. Jackey Wildschut
vrolijke tonen deed horen, bleven de deel
nemers nog geruime tijd prettig bijeen.
Thans zijn wij in de gelegenheid, het
eerste artikel van de z.g. Pieterskerk
artikelen-serie'te publiceren. Eén onzer
verslaggevers heeft onlangs enkele lang
durige bezoeken aan deze kathedrale kerk
gebracht en heeft getracht het verkregen
feitenmateriaal in een reeks artikelen
van tien zo overzichtelijk mogelijk te
verwerken. Eén van de oorzaken, die tot
een verhandeling over de schone Pieters
kerk hebben geleid, is wel gelegen in het
feit, 'dat binnenkort 375 jaar geleden de
eerste Protestantse godsdienstoefening
onder haar gewelven werd gehouden.
vaderlandse- en algemene geschiedenis
spreken ook in dit opzicht een duidelijke
taal.
De ontwikkeling van de godsdienst
twisten had o.m. dit tot gevolg, dat een
belangrijk aantal kerkgebouwen in het
bezit van de Hervormden (Gereformeer
den) kwam. Een aanzienlijk deel van ons
volk wilde zich immers in dit Kerkver
band opgenomen zien.
De vele kathedralen, die nog dagelijks,
vooral in deze zomermaanden door be-
In de Pieterskerk! Op 5 October 1572
dus 375 jaar geleden werd er de eerste
Protestantse godsdienstoefening gehou -
den. Deze foto werd gemaakt van af het
orgel.
langstellend publiek worden bezocht,
werden geheel in Protestantse geest her
schapen. Veel van alle luister verdween
en vanaf die tijd kan gezegd worden, dat
onze kerken zich kenmerken door praal-
loosheid en eenvoud, al blijven de bouw
werken op zichzelf bewonderenswaardig.
Zó willen wij in een serie artikelen van
tien ook de Pieterskerk bezien. Niet
slechts het gedenkwaardige feit, dat vóór
375 jaar de eerste Protestantse gods
dienstoefening onder haar zo hoge gewel
ven werd gehouden, maar ook de onwe
tendheid van het publiek (óók kerkpu
bliek!) ten aanzien van de vele schoon
heden, welke er te genieten vallen, heeft
ons er toe gebracht een „Pieterskerk
artikelen-reeks" het licht te doen zien,
waaraan slechte deze intentie voorzit, dat
wij meer begrip zullen gaan tonen voor
en inzicht zullen krijgen in datgene, wat
onze voorvaderen heeft bezig gehouden
en wat zij na jaren van noeste arbeid tot
stand hebben weten te brengen, ja, wat
zij door hun onbetwistbaar talent lang-
zamertiand uit eigen vindingen hebben
voortgebracht: schier volkomen bedehui
zen, sprankelend van symboliek en wat
dies meer zij.
Zo spreekt de kerk, waarin wij straks
zullen binnentreden, van de grootheid
van de mens, wanneer wij de beeltenis
zullen zien van „mannen van naam",
doch evenzeer van de broosheid en de
vergankelijkheid van het leven, wanneer
Stadhuis-bouwer jubileert
Fa. H. Korswagen en Zn. bestaat 40 jaar.
Mandag 1 Sept. is l\et 40 jaar geleden,
dat het aannemersbedrijf H. Korswagen
en Zn. door de oudste firmant, die heer
H. Korswagen Nzn., werd opgericht. Ter
gelegenheid van dit jubileum zal de fir
ma op die dag van 3 tot 5 uur in „Het
Gulden Vlies" recipiëren.
Een allerkeurigst verzorgd gedenkboek
je is bij dit 40-jarig jubileum verschenen.
Oorspronkelijk vestigde de heer Kors
wagen ziich als „timmermansbaas" in een
beknopte werkplaats aan de Hoefstraat
nr. 25. De „vakbesteding" was toen nog
algemeen gebruikelijk, dw.z. wanneer
een architect een werk aanbesteedde,
werd timmer-, metsel-, stucadoors-, schild
derwerk aan diverse „bazen" aanbesteed.
En dan kwam het in de practijk hierop
neer, dat de aannemer van het timmer
werk de aangewezen persoon was om de
leiding van het werk op zich te nemen.
Dat dit gemakkelijk aanleiding kon geven
tot moeilijkheden van allerlei aard, be
hoeft geen nader betoog. Een en ander
droeg er toe bij, dat de heer Korswagen
meende er toe te moeten overgaan, bouw
werken in hun geheel aan te nemen,
zodat van 1910 af de firma Korswagen
als „aannemer" naar buiten optrad.
Na het eerste belangrijke werk, het
P.T.T--kantoor te LeidSchendam volgden
spoedig vele opdrachten voor belangrijke
bouwwerken, zowel van particulieren als
van overheidsinstellingen, o.m. de af
bouw van het Leidse stadhuis, het ge
bouw der belastingen-inspectie aan de
Bloemenmarkt, de R.K. Vakschool voor
meisjes, andere scholen, woon-, winkel
en landhuizen, gebouw van de Ned. Roto
gravure-Mij en noodwinkel der firma
Schroder te Rotterdam.
Op 1 Januari 1942 werd de zoon en.
medewerker N. Korswagen Jr. als firmant
opgenomen. Na de bevrijding werden
reeds grote werken opgedragen.
Leidse telegrammen
Gistermorgen om elf uur, is in alle
stilte door de Franse deelnemers aan het
Internationale Politie Sport Tournooi een
krans gelegd bij de gedenkplaat van de
gevallen politiemannen in het bureau aan
de Zonneveldstraat.
LEZERS SCHRIJVEN ONS.
Daar gaan onze deviezen!
Sinaasappelen f l.15, cocosnoten f2.50
per stuk. Op het Haarlemse station. In
Augustus 1947. Wie had het er over
deviezen? R.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Reinier, zn v J N Harde
man en J Harting. Sylvia, dr v W K G
Rebel en N W Honig. Ria, dr v R J Ver-
vark en P Huijs. Mechelina, dr v J H
Kerkvliet en M C Laterveer. David, zn v
A P Hakkenberg en S M Korswagen.
Henderina W, dr v W F van der Beek
en V. Brussee. Hermanus N, zn v H N
Geijsman en G C Anes. Cornelis, zn v
C van der Leek en A M Lek. Jacoba E,
dr v G Meijer en J Onderwater. Gerar-
dus, zn v M Hartevelt en A C G Houwe-
ling. Christiaan, zn v W Versteeg en T
Vergeer.
HAAGSE RECHTBANK
De landarbeider N. H. uit Katwijk aan
de Rijn heeft zich voor de rechtbank te
verantwoorden gehad wegens het kopen
van een band, die van diefstal afkom
stig was. Tegen verdachte werd vier
maanden gevangenisstraf geëist. De
rechtbank heeft hem veroordeeld tot
viermaanden gevangenisstraf voorwaar
delijk met drie jaar proeftijd.
Wegens een misdrijf tegen de zeden,
vorderde de Officier tegen de werkman
C. J. v. K. uit Lisse, tien maanden ge
vangenisstraf met ter beschikking stel
len van de regering. De rechtbank heeft
hem veroordeeld tot 9 maanden gev.straf
met aftrek van preventief, en voorwaar
delijk ter beschikking stellen van de
regering.
Tegen de matroos J. L. te Leiden, vor
derde de Officier" een jaar en drie maan
den gevangenisstraf met aftrek van pre
ventief, wegens diefstal o.a. van een mo
tor. De rechtbank heeft deze zaak voor
een nader onderzoek verwezen naar de
rechter-commissaris.
De Pieterskerk aande Kloksteeg.
Dit vormt een opvallend contrast. En toch
is het zo. Als we bij de koster aanbellen
zouden we geenszins vermoeden, dat zich
vlakbij de entree tot het kerkgebouw be
vindt. En ook dit is waar.
Via de nauwe steeg, de donkere deur
en de ijle gang komen we de kerk bin
nen. We zijn in een geheel andere omge
ving en daarom doen we ook anders dan
gewoonlijk. In déze sfeer past geen forse
voetstap, geen hard gepraat. Eerbied en
ontzag vervullen ons. Met een oog val be
wondering beschouwen we wat er te zien
is, in de overtuiging, dat er nog veel voor
ons verborgen zal blijven.
In onze houten kerken, die moesten ver
rijzen, omdat tal van Godshuizen aan en
door de vijand ten prooi vielen, wordt oofc
Zondag aan Zondag het Woord verkon
digd. Daar gaat het bij alles in de eerste
plaats om.
De offerbereidheid in meer dan één op*
zicht van hen, die onze kathedralen bouw-
we de inscripties in de grafzerken zullen den, moet ons echter dankbaar stemmen
lezen: „Hier leyt begravenDoor de
loop der eeuwen klinken de zangen door
de wijdingsvolle interieurruimte:
Met heerlijkheid bekleed" en „Gelijk een
bloem.
en kan ons ook ten voorbeeld strekken.
Laten wij de daden van het voorgeslacht
niet vergeten, maar eren, mede door onze
volle belangstelling te tonen voor wat
het ons heeft nagelaten.
