Op actie met de Ned. troepen in Midden-Java
EEN NIEUW KLEDINGSTUK
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG, AUGUSTUS M
BAMBOE'S MET SCHERPE
PUNTEN LAGEN KLXAR...
(Van onze Indië-redacteur.)
WEST-SECTOR, 1 Augustus.
Vijf dagen hebben wij gezworven aan
het Midden-Java-front. Zijn wij getrokken
van Noord naar Zuid; van Oost naar
West. Hebben wij van heel nabij het
leven kunnen meemaken van onze Hol
landse soldaten in deze zo moeilijke en
zware tijd.
Wij hebben hen zien oprukken; pope
lend van ongeduld, omdat hun kamera
den, op de flanken links en rechts, dé
vastgestelde doelen reeds hadden bereikt.
Wij hebben hen zien oprukken: de ze
nuwen tot het uiterste gespannen, omdat
iedere actie hoe goed ook voorbe
reid tóch altijd kans heeft te misluk
ken.
Maar wij hebben óók gezien, op welke
wijze zij omgingen met de bevolking van
de geïsoleerde dorpen, en omgekeerd, hoe
deze bevolking reageerde op de aanwe
zigheid van de Hollandse jongens.van
de beste propagandisten, die Nederland
maar wensen kan!
Nog is de zon niet opgegaan. De prille
morgen heeft juist aanstalten gemaakt
om het sombere avondkleed van zich af
Het doel bereikt. De Nederlandse vlag Is
in top gegaan.
te werpen. Het is stil, doodstil om ons
heen. En tóch.
Slapen zij daarginder, in dat tenten
kamp?
Neen, zij doen of zij slapen, maar in
werkelijkheid liggen zij reeds uren wak
ker; hebben zij wellicht geen oog aicht
gedaan, vannacht.
Jonge kerels zijn net: Hollandse jon
gens. Dagenlang hebben zij reeds ge
wacht op het ogenblik, dat zij uit hun
enge schelpenwereld konden losbreken
dat zij naar voren konden gaan,
dwars over heuvel en kali.
Niet om ellende en verderf te zaaien;
niet om alles kort en klein te slaan,
maar slechts: om voorgoed af te rekenen
met die opstandige terrorist, die zich
nimmer stoorde aan afspraak en belofte.
Gisteravond kwam de order. Morgen
oprukken, luidde die.
Morgen bij daglicht.
En de avond króóp voorbij
De klap is raak geweest. Het heeft
ten hoogste een paar uren geduurd,
voordat onze troepen op het punt aan
kwamen, waar zij wezen moesten. Het
waren de pantserwagens, die het spits
afbeten, en daarachter volgden de genis
ten en infanteristen. Niet eens zo'n groot
aantal, maar toch ruimschoots voldoende
om de tegenpartij, plus de wegversper
ringen en de landmijnen, in zijn geheel
op te ruimen.
Er is wat geschoten; zelfs moest af en
toe van zwaar mitrailleurvuur worden
gebruik gemaakt, maar de republikeinen
waren dermate onder de indruk van het
geen zij in de verte zagen aankomen,
dat van al hun voorgenomen plannen om
„stand te houden tot de laatste man"
niet veel anders overbleef dan het in-
brand-steken van tientallen woningen.
Zelfs de extra versterkte pillboxen
vermochten het niet, de Indonesiche
wachtposten gerust te stellen Ook deze
namen geen risico; zij namen de benen.
De achtergelaten schoenen, welke op een
hoop aan de kant van de weg waren op
gestapeld, wezen op het overhaaste van
de vlucht.
Maar er was nog iets anders, dat daar,
bij de eerste wegversperring, gevonden
werd: een hoeveelheid kaarsrechte bam-
boe's, vlijmscherp toegespitst aan het
dunste einde. „Bamboe roenting", mom
pelde de Nederlandse commandant, „het
wapen, waarmee zij ons in een man tegen
man-gevecht moeten overrompelen."
Verder ging het. steeds verder, er was
geen tijd te verliezen. Maar voorzichtig
nu. De hoofdweg kromde zich in het I
Noorden om en daar lagen, aan weers
kanten van de dessa-straat, gapende,
open terreinen. Was van die kanten uit
het gevaar te verwachten? Zij-patrouilles
werden het veld ingestuurd. De hoofd
macht hield even stil. Trouwens, op het
volgende gedeelte van de weg waren
verdachte plekjes waargenomen. Lossig
lagen op bepaalde punten stenen en
zand opgehoopt en dat betekende: atten
tie, landmijnen!
Stormloop
Maar al te dikwijls vorderde het heel
veel tijd, voordat deze obstakels onscha
delijk waren, gemaakt. Doch zorgvuldig
gingen de pioniers te werk en zo was
de vondst meestal groter, dan men op
het eerste gezicht verwacht had. Want
behalve voor landmijnen, had de tegen
partij ook een grote voorliefde voor
vliegtuigbommen, meestal afkomstig uit
oude Nederlandse dumps, welke explosie
ven onder bruggen werden „aangehaakt,'*
om deze, bij nadering der Nederlandse
troepen, tot ontploffing te brengen. Soms
lukte het, maar ook heel dikwijls waren
zij zo ondeskundig aangebracht, dat zij
niet het minste gevaar opleverden voor
de oprukkende eenheden.
Bij een keurig gecamoufleerde tankval
werd juist nog zo'n bom gevonden. Het
gewicht? Tweehonderdvijftig kilo
Niet laten afschrikken: nu recht op de
stelling aan, die verborgen achter een
hoop klittend struikgewas, wel eens een
venijnige wachter kon zijn van de Indo
nesische republiek.
Stormloop! Vastberadener dan tevoren
dook de troep naar voren. Doch nauwe
lijks waren tien, vijftien meter afgelegd,
of van de rechtse heuvel gaven de repu
blikeinen een langdurig mitrailleur-vuur
af. Kletsend sloegen de kogels tegen de
kleiige berm van de weg. Dekken.
Vuur beantwoorden. De Nederlandse
machinegeweren maaiden minutieus door
het gehele terrein, van waaruit de scho
ten afkomstig waren. Nogmaals, en nog
maals. Toen werd het stil. De tegenpartij
had het ondoenlijke van de zaak ingezien.
In nóg sneller tempo joeg deze naar het
Zuiden, naar het hartje van Soekarno's
„bedreigde" republiekNu was het
tijd om de kolossen van bomen, welke de
republikeinen als versperring over de
volgende kilometer van de weg hadden
neergeploft, te verwijderen. Moeizaam
ging het; zwaar was de last.
Mogen we -helpen?
Maar wat was dat? Achter de laatste
sectie kwam de Indonesische burgerbe
volking uit de huizen te voorschijn. Eerst
schuchter, toen vrijer, en steeds kwamen
er maar meer. Of zij mochten helpen om
de bomen weg te slepen? Wel ja waar
om niet. Alleen: moesten dèt nu de men
sen verbeelden, die wat er ook ge
beurde achter hun leiders te Djocja
stonden?
Tijd om over dat vraagstuk na te den
ken, had de troep niet; bovendien de
soldaten waren te nieuwsgierig om te
zien, wat bet laatste gedeelte van de
opmars brengen zou.
Driekwartier verder moesten zij, voor
dat ze het wisten. En wat ze toen zagen,
vervulde hen met afgrijzen. Afgebrande
woningen; geplunderde winkels, ver
nielde fabrieken. Het grootste huis, dat
intact was gebleven, had op de voorgevel
een levensgroot anker staan. Het ken
teken van de Alri, van de republikeinse
marine, maar wat deed die hier in
het binnenland. Voorzichtig ging men het
„hoofdkwartier" binnen, en het voorge
voel bleek maar al te juist te zijn. Op
verschillende plaatsen waren booby-traps
aangebracht, zodat de pioniers ook hier
gelegenheid kregen zich te kwijten van
hun lang niet gemakkelijke taak.
De grootste vondst werd echter gedaan
in de voorkamer van het gebouw. Daar
hing een oud schoolbord, thans voorzien
van „het laatste nieuws." En daar stond
zowaar op geschreven: „De republikeinse
landmacht is er hedenmorgen in geslaagd
de stad Semarang op de Nederlandse troe-
ren te heroveren. Merdeka!"
Semarang en Merdeka.
Vreemd, vanmorgen bij het vertrek
wapperde de Nederlandse vlag nog vrolijk
boven de verschillende gebouwen van de
stad. Republikeinse propagandaMaar
wat die voor uitwerking ook moge heb
ben thans gaat diezelfde vlag, die
trotse Nederlandse driekleur, naar boven,
aan de voorste -mast van het gebouw
waarin twee uur geleden nog de repu
blikeinse marine gevestigd was.
Wat een prachtig ogenblik is dat!
Wim Tausent.
Tengevolge van de vertraging in het
ludhtpostverkeer kunnen wij eerst thans
met de publicatie van de frontbrieven van
onze Indië-redacteur beginnen. Ongetwijfeld
zullen onze lezers er ook thans nog grote
belangstelling voor hébben.
EEN RIJKE BRON VAN GEGEVENS
OVER INDIë.
„Indonesië," chronologisch documen
tair overzicht," samengesteld door mr J.
A. Mommering, redacteur van Keesings
Historisch Archief. Uitgave van Syste
men Keesing, Amsterdam. Een handige en
zeer bruikbare verzameling van data en
gegevens, die van belang zijn om zich op
de hoogte te stellen van de Indische za
ken. De samensteller heeft er naar ge
streefd niet beoordelaar maar verzame
laar te zijn en heeft iets zeer handigs en
nuttigs tot stand gebracht.
Uit Amerika is een nieuw kledingstuk
tot ons, in de Oude Wereld gekomen,
waarvan we eigenlijk niet precies weten
of het nu een jasje of een blouse is. In
het Engels heet het „jacket" en dat duidt
op jasje. Hoe het ook zij, we zullen de
„jacket" dankbaar aanvaarden en dragen
net waar en wanneer ons dat het prettig
ste lijkt. En dat zal wel heel dikwijls zijn.
U ziet er hier één, gemaakt van tamelijk
zware en ruige gestreepte wollen stof, die
hier in de breedte is gebruikt voor het
jakje zelf, maar in de lengte voor de mou
wen en de sluiting. Een heerlijk kleding
stuk voor het sportieve jongemeisje en de
sportieve jonge vrouw, aan het strand, op
de fiets, in de zeilboot en op een wandel
tocht. Maar ditzelfde' jak en zou
„iacket" niet hetzelfde zijn als ons ouder
wets maar gezellig klinkend „jak"?
lijkt ons ook een heerlijk bezit als we een
half jaar verder zijn en als we o zo dank
baar zullen zijn voor een echt warm kle
dingstuk, dat ons in een onverwarmde
kamer op temperatuur kan houden. Wie
aan een meter dikke gestreepte wollen
stof haar punten besteedt, heeft ze inder
daad goed besteed.
Het tweede jakje, dat we u hier laten
zien is gemaakt van gestreepte kunstzijde
en vertoont wel enige gelijkenis met een
Het „Jacket" een prettige dracht voor
de vacantie eA.
pyama-jasje. Het is kennelijk bedoeld
voor het sportterrein en zal bij ons bo
vendien wel het succesnummer worden
van menig kantoormeisje. Deze jakjes
bieden echter voor de jonge vrouw nog
hele andere mogelijkheden. Het is in
Amerika en Engeland reeds jarenlang ge
woonte, dat aanstaande moeders jakjes
dragen van juist deze lengte, heel ruime,
ook flatteus voor a.s. moeders
los hangende gevalletjes van soepele zijde
of van gewoon katoen of van linnen of
kunstlinnen. Tot nu toe waren deze blou
ses gewoonlijk gesmockt onder de schou
derpas, maar waarom zou men deze mo
derne modellen niet voor hetzelfde doel
gebruiken? Ze zijn veel practischer dan
onze japonnen, die steeds maar weer moe
ten worden uitgelegd en uitgelegd en,
omdat ze werkelijk heel ruim gemaakt
zijn, veel flatteuzer en minder opvallend.
Ook met het oog op de textielschaarste is
deze dracht zeer aan te bevelen: inplaats
van er een aantal nog zeer bruikbare ja
ponnen aan op te offeren, kan de aan
staande moeder op deze wijze volstaan
met één enkele rok met zeer ruime over
slag en een paar van deze uiterst mo
derne en gezellige jakjes. Minder punten,
meer comfort!
Duitsers in dienst ran
Soekarno
Nazi's, communisten, deserteurs en
smokkelaars
De persdienst van Nationaal Reveil
geeft ons de volgende namen van per
sonen, drie collaboreren met de republiek
Indonesië: Frau Bergmann, lerares
in het Russisch aan officieren van de
T.R.I.; Herr W. K. G. M w e r, die de
republikeinse nationaliteit heeft aange
nomen; Johann Jo.rdan en J. Kör-
per, polizei-experts der politie van Soe
karno; Sovjet-commissaris Si sow, drie
15 Februari te Singapore aankwam met
een introductiebrief der Chinese rege
ring voor de bekende republikeinse in
koper Yeo Yoo Song, vroeger in relatie
met N. T. Pla tin, assistent handels-
vertegenwoordiger der Sowjet te Cal
cutta, die midden Januari "eveneens te
Singopare aankwam en contact heeft ge
vestigd met de Namceco Handelsonder
nemingen, aan het hoofd waarvan Gani
stond, over verkoop van rubber, peper
en copra aan Rusland; Hung ton, wa
pensmokkelaar, die zaken deed met Gani
via de Batakker S. L. Te Tebing, wien
hij in Januari een belangrijke offerte
deed van wapens en munitie, gezagvoer
der van de L.C.T. „Hai Sing"; Row*
1 i n s o n, wapensmokkelaar, wien de
positie is aangeboden van hoofd van de
republikeinse zeevaartschool te Cheri-
bon; bij het propaganda-apparaat: Miss
Muriel Pierson, „Surabaya Susie",
geboren op het eiland Man, drie nauwe
relaties heeft met generaal Soeotomo, en
voor de radio spreekt; Miss Daven-
t r y, een vrouw, die eveneens voor de
radio optreedt; Thomas Leyman,
oud-guerillalerider op de Fhilippijnen,
die propagandabijeenkomsten houdt met
communisten; Schaap, ex-vertegen
woordiger van de Colgate-Palmolivefa-
brieken en anti-Nederlands propagan
dist; Max Willi ams, Australisch de
serteur, die radiotechnici opleidt; R o-
b e r t s, schrijver van radiocommenta
ren; James Mijsberg, wapenleve
rancier der republiek, ock van Dakota's
en amphibietoestellen, tussenpersoon van
Kartowiana's hoofdkwartier der T.R.I.
op Sumatra.
VISSERIJBERICHTEN.
SCHEVENINGEN20 Aug. Bimnen van
de haringvisserij de logger Sch 233 32 last
haring, waarvan 200 k. steurharing.
De vangstberichten van hedenmorgen, uit
zee luiden: Sch 95' 3 k., Süh 89 5 k., Sdh 50,
Sóh 47, Sch 325, Sdh 333, Sdh 223, Sch 275,
Sdh 110, Sch 284, Sdh 8, Sch 66, Sch 246, Sch
332, Sdh 53, Sch 140, Sdh 274, Sch 73. Sch 133
geen vangst, Sdh 180 2 k., Sch 46 50 k., Sch
63 6 k., gisteren 80 k. (32 1. aam boord), Sch 3
20 k„ Sch 14 65 k„ Sdh 6 68 k., Sdh 186 35 k.,
Sdh 14-1 5 k„ Sdh 195 6 k., Sch 402 1 k.. Sch
159 1 k., Sdh 104 30 k., Sch 40 3 k„ Sch 49
1 k., Sch 262 5 k., Sch 30 geen vangst thuis -
stomende)Sch 78 5 k„ Sch 305 39 k met de
treil, Sch 339 1 k„ Sch 87 1 k., Sdh 200 40 k.,
Sch 103 20 k., Sch 75 thuis stomendi?, Sch 77
12 k., Sdh 201 1 k.. Sch 264 1 k.. Sch 353 5 k.
Besomming kustvissers: Sch 59 f 29, Sch
26 f30, Sdh 43 f60, Sch 10 f 80. Sch 165 f59,
SL 8 f310, SL 49 f 110, Uk 125 f 40, SL 47
f170, SL 12 f 480, OD 8 f160, Kw 215 f190,
SL 16 f170, Kw 27 f50, SL 11 f 295, SL 6
f200.
Notering verse vis: kleinimddd'elsdhol f 16
tot f 19, kleinschol f 17.50 tot f 16, schol 3
f5.10 tot f7.
Radioprogramma voor vanavond
Hilversum I (301 m). NCRV. 7.00 Nieuws;
T.15 C.N.V.; 7.30 Actued geluid; 7.45 Gram.;
8.00 Nieuws; 8.15 Parelende klanken; 9.15
Over Simavi; 9.35- Zang en piano; 9.50 Orgel;
10.30 Nieuws; 10.45 Ajvondwerdenikdng; 11.00
Avondiklanken; 12.00 Sluiting.
Hilversum II (415). VARA. 7.00 Zang; 7.15
Nieuws uit Imdië. VPRO. 7.30 Lezen in de
bijbel. VARA. 8.00 Nieuws; 8.05 Dingen van
de dag; 8.15 Residentie-Orkest; 9.15 Hoor
spel ..Meneer Sampson"; 10.06 Malando;
10.35 Reginald Poort; 10.45 De vinger in de
pan; 11.00 Nieuws; 11.15 Op vleugTen van
muziek; 11.25 Ray Ventura: 12.00 Sluiting.
Wat de Radio morgen brengt
Hilversum I (301 m). K.R.O. 7.00 iewws:
7.15 Gymnastiek; 7.30 Morgengebed; 7.45
Beethoven;. 8.00 Nieuws; 815 Pluk de dag;
9.00 Berlioz en Liszt. NCRV. 10.00 Leger des
Heils; 10.15 Morgenwijding; 10.45 Orgi^l. K.
R.O. 11.00 Zonnebloem; 11.45 Orgel; 12.03
Mozart; 12.30 Klaas van Beeck; 1.00 Nieuws;
1.25 Klaas van Beeck; 1.45 Vrouw. NCDV.
2.00 Continental-quintet; 2.40 Vrouw; 3.00
Gram.; 3.15 Kamerorkest; 4.00 Bijbellezing;
4.45 Pianoduo; 5.30 Disco-klanken; 6.00 Man-
dolinata; 6.30 Strijdkrachten; 7.00 Nieuws:
7.15 Amusementsorkest; 7.30 Actueel geluid;
7.45 R.V.D. antwoordt; 8.00 Nieuws; 8-15
Mariniers; 9.00 Orgel; 9.30 Vaart der volken;
9.50 Met band en plaat; 10.30 Nieuws; 10.45
Avondoverdenkiing; 11.00 Avondconcert; 12.00
Sluiting.
Hilversum II (413 m). AVRO. 7 oo .Ndcuwts;
7.15 Gymnastiek; 7.30 Carmen Miranda; 8.00
Ndeusw; 8.15 Gram; 8.45 My na Hess; 9.15
Morgenwijding: 9.35 Arbeidsvitaminen; 10.30
Vrouw; 10.50 Kleuters; 11.00 The rgan, the
Danceband atnd Me; 11.20 Morgen concert;
12.00 Gram.; 12.37 Pierre PaiMa; 1.00 Nieuws;
1.15 Jetty Cantor; 2.00 Gram.; 3.00 Voor
zieken en gezonden; 4.00 U kunt het geloven
of niet; 4.06 Reprises; 5.00 Kaleidoscoop;
5.20 Wat wil Je wordDn? 5.30 Sky masters;
5.50 Rijk Overzee: 6.00 Nieuws; 6.15 Sport;
6.45 Oscar Levant; 7.00 Bernard Person; 7.10
W ereld jeugdoongr es7.35 Romancers; 8,00
Nieuws; 8.05 Vacantiegangers; 8.10 Taran
tella; 8.15 PhtOiarm. orkest: 9.15 'n Glas
melk (hoorspel); 9.55 Orgel; 10.00 Hij en Zij;
10.3 Metropole-orkest; 11.00 Nieuws; 11.16
Frank Sinatra en Glenn Miller; 12.00 Stuit.
