Leidse Kenya-expediti
nam gisteren afscheid
Meest onbelangrijke
iken voor 't Tribunaal
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
WOENSDAG, 24 AUGUSTUS U47
Stadsnieuws
VERTREK VASTGESTELD
OP 27 AUGUSTUS
Gistermiddag kwamen de deelnemers
aande Kenya-expeditie, uitgerust door
de Leidse Sterrewacht, bijeen in een der
collegezalen van die instelling. In bij
zijn van verschillende autoriteiten, ver
tegenwoordigers van de wetenschappe
lijke wereld en degenen, die bij de voor
bereiding behulpzaam waren geweest,
werden afscheidswoorden tot hen ge
sproken bij het vertrek naar equatoriaal
Afrika, dat thans op 27 Aug. is vast
gesteld.
Als eerste spreker voerde dr J. E.
Baron de Vos van Steenwijk, president
curator van de Leidse universiteit, het
woord, waarin hij er op wees, dat er
reden van rechtmatige .trots bestaat voor
de universiteit, dat zij zo kort na de be
zettingsjaren en na de ontreddering, die
na die jaren was achtergebleven, een
astron. expeditie kan uitzenden, naar
de resultaten waarvan de gehele inter
nationale astronomische wereld met
spanning uitziet. Zowel de Leidse sterre
wacht, in het bijzonder de directeur
prof. dr J. H. Oort, als de regering heb
ben zich bijzondere verdiensten verwor
ven voor het bereiken van dit plechtige
moment, terwijl ook de marine zich niet
onbetuigd heeft gelaten en een harer
officieren heeft afgestaan niet alleen om
de tocht mee te maken, doch tevens om
zich voordien wetenschappélijk te be
kwamen.
Namens de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen sprak de
heer H. Bannier, waarnemend hoofd van
de afdeling hoger onderwijs van dit de
partement, tevens secretaris van de cen
trale organisatie voor fundamenteel we
tenschappelijk onderzoek, die evenals
het departement bijzondere steun op fi
nancieel gebied heeft geschonken, waar
door deze kostbare expedtitie mogelijk
werd. Spr. bracht de geschiedenis van de
totstandkoming der expeditie in herin
nering en wees er op, dat het speciaal
in deze tijd van onschatbare waarde is,
dat de Nederlandse naam in het buiten
land voor goed vlagvertoon versterkt
wordt en gehouden op het peil, dat hij
verdient.
Prof. dr J. H. Oort zette voor het ge
hoor in korte trekken uiteen, welke on
derzoekingen de waarnemers in hun een
zaamheid hopen te kunnen verrichten
en waarom deze onderzoekingen juist op
zulk een afgelegen plaats verricht moe
ten worden. De te verrichten metingen
hebben hoofdzakelijk betrekking op de
plaatsbepaling der sterren aan de hemel
bol. Meer dan anderhalve eeuw hebben
Vijftienjarige jongen redde
drenkelingetje
En moest met nat pak naar Zuilen
Gisteravond om ongeveer half acht
viel de zeven-jarige J. E., wonende aan
de Nieuwe Rijn, spelenderwijze van de
wal af het water in. Juist passeerden de
heer P. Eras en zijn 15-jarige zoon Arie
uit Zuilen, die te Leiden hadden gelo
geerd. De heer Eras kon niet zwemmen,
zijn zoon echter des te beter. De jon
gen wist de drenkeling, die reeds onder
water was verdwenen, nog bij zijn pols
te grijpen en hem op de wal te brengen.
Met een nat pak moest hij echter naar
Zuilen
Burgemeester bezichtigde volks
tuintjes
Met weth. Van Schalk naar „Ons
Genoegen".
Gistermorgen heeft de burgemeester,
jhr mr F. H. van Kinschot, alsmede de
wethouder van onderwijs, de heer J. G.
van Schaik, een officieel bezoek gebracht
aan de volkstuinvereniging „Ons Genoe
gen" aan de Sumatrastraat. Nadat de
voorzitter, de heer A. Zaalberg, een
woord van welkom had gesproken en de
overige bestursleden voorgesteld waren,
werd een bezoek gebracht aan verschil
lende tuinen en tuinhuisjes, waarvoor de
beide bezoekers zich sterk interesseerden.
Ook bleek de burgemeester een liefheb
ber van bramen te zijn. Na in het club
gebouw een kopje koffie gedronken te
hebben, gepresenteerd door de dames van
het dames-comité, bezichtigde het gezel
schap de tuinen en tuinhuisjes op het
vaste volkstuincomplex. Ook hier toonde
men zich enthousiast over het vele mooie,
dat te zien was. Bovendien werden hier
de druivenkassen en vruchtbomen ge
toond, alsmede verschillende mooie
bloemtuinen. Er werden bloemen en
komkommers aangeboden, die dankbaar
werden geaccepteerd. Het bezoek werd
door het bestuur van „Ons Genoegen"
zeer op prijs gesteld. Nadat de burge
meester met enige woorden bedankt had
voor het vele mooie, dat hij hier gezien
had, werd afscheid genomen.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Hermanus W. W., z v. F. W.
Biegstraaten en H. M. Maas; Yvonne Ch.
d v. W. Bekooij en E. H. G. M. van Hooi
donk; Antonius H. z v. H. L. A. Righart
van Gelder en M. J. C. Bergman; Joyce
M. d v. A. R. Kolff van Oosterwijk en
H. J. Buitendijk; Wilhelmina C. A. G. d.
v. T. Veenings en G. M. van Bohemen;
Jacobus S. z v. G. F. Kolderman en J. M.
Sjardfjn.
Overleden: F. P. van Zeijl, 22 jr.; J.
Houwer, .67 jr; M. B. Leuering, 45 jr,* J.
Louwrier, 42 jr.
de astronomen zich met deze plaatsbe
paling beziggehouden, waarbij de meri
diaan-cirkel als voornaamste hulpmiddel
fungeerde. Hoewel de verfijndheid van
dit instrument bijkans geen grenzen
meer kent, is steeds duidelijker geble
ken, dat al die nauwkeurigheid het op
treden van kardinale fouten in de be
paling van een der coördinaten, de decli
natie, niet kon voorkomen. Thans is voor
deze Kenya-expeditie een geheel nieuw
instrument ontworpen, waarin is gebro
ken met de reeds in de zestiende eeuw
aanvaarde methode van declinatie
meting door middel van de meridiaan
cirkel. De thans te gebruiken methode
werkt in plaats van met verticale met
horizontale bogen, waardoor het grote
bezwaar van verschillende doorbuiging
door een verschillende werking van de
zwaartekracht bij verschillende standen
van het instrument komt te vervallen.
Het idee. dat afkomstig is van Kapteyn,
is het eerste in de practijk gebracht door
C. Sanders in Matuba, Portugees Congo.
Prof. De Sitter van de Leidse sterre
wacht besloot een speciaal instrument te
laten bouwen en organiseerde een ex
peditie, die in 1931 onder leiding van dr
Hins naar ongeveer dezelfde plaats ging
als de huidige expeditie. Bovendien zul
len op instignatie van dr Van Herk
waarnemingen worden gedaan van het
zogenaamde zodiakale licht, het zwakke
lichtschijnsel dat afkomstig is van de
stofdeeltjes, die zich tussen de planeten
rondom de zon bewegen en het zonlicht
naar ons terugkaatsen, zij het dan ook
uiterst zwak.
Namens de beide waarnemers en fa
milies sprak de heer Van Herk een kort
dankwoord voor de uitgesproken wensen
voor voorspoed, waarbij hij tot slot de
hoop uitspYak, dat de leden van de ex
peditie hun werk in overeenstemming
met de blijkbaar hoge verwachtingen
zullen weten te verrichten.
ALLEEN EEN ERNSTIG
KATWIJKS GEVAL
Een serie min of meer onbelangrijke
zaken en dientengevolge weinig publieke
belangstelling, kenmerkte gisterenmorgen
de zitting van het Leidse Tribunaal.
Een uitzondering hierop maakte de
zaak van Arie van der Plas uit Katwijk
aan Zee, wiens gèdrag en feilen gedu
rende de bezettingsjaren niet zozeer de
lange detentie rechtvaardigen als wel de
gevolgen van de medewerking, die ver
dachte uit hoofde van zijn toenmalig be
roep verleende.
Door slechte economische omstandig
heden gedreven, was Van der Plas be
zweken voor de betere levensvoorwaar
den, die de N.S.B. bood en via lidmaat
schap N.S.B., W.A. en het verrichten van
werkzaamheden ten behoeve van de
Duitse weermacht, bij de hulppolitie te
recht gekomen. Hij was aanwezig bij de
arrestatie van de gebroeders Kaptein,
die na weggevoerd te zijn, Katwijk nim
mer terugzagen.
De verdediger, mr J. van der Plas,
noemde deze opkomst en ondergang in
en door de N.S.B.een tragedie, die zich
bij velen heeft voorgedaan. Hij wees op
het gunstige gedrag van beschuldigde en
op het feit, dat het streven naar een hoge
positie of winstgevend baantje besch. te
enenmale vreemd was. Hij is het slacht
offer geworden van hen, die wel vooruit
wilden komen. Het op post staan bij de
arrestatie van de Gebr. Kaptein was ver
keerd en besch. erkende volmondig zijn
fout. De tragische bijzonderheid echter
kon volgens spreker de besch. niet geheel
worden aangerekend. Hij pleitte uiterste
clementie.
Lambertus J. Waterreus uit Voorburg,
was lid van de N.S.B., de W.A., Ger
maanse S.S., en had zich aangesloten bij
de Ned. Duitse cultuurgemeenschap.
De verdediger, mr Bergmeyer, wees op
het kunstzinnig karakter van besch., die
bovendien uit een N.S.B.-gezin kwam,
a-politiek georiënteerd en volkomen ge-
'soleerd van de wereld, alleen zijn eigen
werk zag. Zijn lidmaatschap bij de W.A.,
Germaanse S.S. e.d. waren gevolgen van
d*en.
Marinus Martinus C. Witmer, uit Den
Haag, had slechts twee mogelijkheden ge
zien gedurende de bezetting, nationaal
socialisme of bolsjewisme. Zijn anti-
bolsjewistisch standpunt bracht hem tot
de N.S.B., de Germaanse S.S., het West
front en het vrijwilligers-bataljon Neder
land.
Hij verschool zich achter de opdrach
ten van de partijleiding, die hij stipt
uitvoerde; eigen initiatief had hij nimmer
ontwikkeld.
De verdediger, mr Bergmeyer, noemde
hem een slachtoffer van de propaganda
en vroeg, met het oog op zijn uitstekend
gedrag, zijn werkzaamheden in de mij
nen thans en huiselijke omstandigheden,
uiterste clementie.
Petrus J. J. Langendijk, kapper te
Noordwijk, was een actief N.S.B.-er uit
idealistische overtuiging. Volgens de ver
dediger, mr Bergmeyer, had hij zich ech
ter, hoewel hij in het dorp van alles op
ae hoogte was, nimmer *o- verraderlijke
karweitjes geleend. Het opmaken van een
rapport over de burgemeester was hem
van hoger hand opgedragen en hij had
zich hieraan gehouden
C. *A. Westerduin uit Scheveningen
had vrijwillig dienst gedaan bij de Duitse
Zaterdag Plantsoenconcert
Het volgend plantsoenconcert zal wor
den gehouden op Zaterdag a.s. om 8 uur
door de Arb. Muziekver. „Nieuw Leven",
dir. P. Baart. Uitgevoerd zullen worden:
1. Neerlands Trouw, mars met tamboers,
Alb. Koppert. 2. Secret de Sphinx, ouver
ture, G. Gadenne. 3. Ie Wals-Selectie, arr.
Alb. Meijns Wzn. 4. La Légende du Ma-
nior; ouverture dramatique, Irénée Del
mos. 5. Picknick-mars, S. P. v. Leeuwen.
Pauze. 6. Levensvreugde, mars, Ant. M.
de Luit. 7. Klompendans uit de Opera
„Czar und Zimmerman", A. Lortzing, arr.
Alp. Dreissen. 8. Fantaisie sur l'Opera Les
Dragons de Villars' de Maillart, arr. J.
Wufferwulghe. 9. Mondnacht auf der Al-
ster, valse Ose Fetras, arr. Alp. Dreissen.
10. Vredesmars, Ant. M. de Luit.
ZAALBERG EN ZOON TE LEIDEN
KEERT 7 UIT
De N.V. Kon. Fabrieken van Wollen
Dekens v.h. J. C. Zaalberg te Leiden,
maakte over 1946 een bruto-winst van
f 420.750. Na aftrek van interest enz. en
afschrijvingen blijft een winstsaldo over
van f 79.851, waarvan een dividend wordt
uitgekeerd van 7 Aan de bijzondere
reserve wordt toegevoegd f 33.666.
ZESTIEN DOZEN HUISHOUDZEEP
TE WATER
Door onbekende oorzaak zijn gister
middag van de schuit van de beurtschip
per VI. .16 dozen huishoudzeep, bestemd
voor de fa. de J. in de Oude Rijn nabij
de Hoogstraat te water geraakt. Een
ontboden duiker wist echter nog 14 do
zen te redden.
Door de universiteit van Luik is
benoemd tot doctor honoris causa prof.
dr ir. F. K. Th. van Iterson, commis
saris en waarnemend lid der directie
van de N.V. Hollandsche Constructie-
werkplaatsert te Leiden.
Het 8-jarig kind, dat wegens kin
derverlamming in het Acad. Ziekenhuis
werd opgenomen, maakt het redelijk
wel. Er hebben zich tot nu toe gelukkig
geen nieuwe gevallen voorgedaan.
Kriegsmarine. Mr dr K. W. Klaassen
schetste uitvoerig verdachtes levensloop,
zijn eigenaardige zenuwachtige gesteld
heid en de onmogelijke huiselijke om
standigheden. Spreker was van oordeel,
dat besch. nauwelijks iets heeft geweten
van de politieke tegenstellingen.
De zaak van N. J. Westerbeek uit Leiden
werd gisterenmorgen opnieuw geopend,
hoofdzakelijk om de vraag, of de zoontjes
van beschuldigde al of niet met hun va
ders goedvinden de muren en ramen van
het achterhuis met N.S.B.-propaganda
hadden volgeplakt. Beschuldigde bleef dit
ontkennen, terwijl de verdediger van me
ning was, dat het aanhoren van de buur-"
praatjes betreffende dit feit, tijdverspil
ling was. Bij nadere beschouwing bleek,
dat veel van hetgeen besch. ten laste was
gelegd, op verkeerde waarnemingen van
de buren berustte. Hij vroeg en verkreeg
onmiddellijke invrijheidstelling.
Uitspraak in alle andere zaken over
veertien dagen.
HAAGSE RECHTBANK
Voor de Haagse Rechtbank heeft zich
te verantwoorden gehad de schilder A. H.
uit Leiden, tegen wien tien maanden ge
vangenisstraf met aftrek van preventief
werd geëist. De rechtbank heeft in deze
zaak thans een nader onderzoek bevolen,
en haar verwezen naar de rechter
commissaris.
X
Ook Lotus en Duitse pijpen
Vanavond en morgenavond bloeit de
Victoria Regia in de Hortus weer. Maar
ook zal de Lotus vandaag en morgen
bloeien en zelfs de Duitse pijpenbloem.
v.y
WORDT DE WEG NAAR VLIEGVELD
VALKENBURG VRIJGEGEVEN?
Het Tweede Kamerlid, de heer Hacke,
heeft aan de minister van Oorlog de vraag
gesteld, of de Minister bereid is te be
vorderen, dat de achteweg tussen Wasse
naar en Katwijk, die thans is afgesloten
voor ander dan militair vervoer, met uit
zondering van autobussen, weer geheel
wordt vrijgegeven, waardoor het verkeer
tussen 's-Gaavenhage enerzijds en Kat
wijk en Noordwijk anderzijds weer de
normale verbinding ter beschikking
krijgt.
VALKENBURG
Bij het vliegveld Ypenburg ziet
men borden met het opschrift: „Laat uw
aandacht niet afleiden door vliegtuigen.
Houdt uw ogen. op de weg gericht". Dat
is op de Voorschoterweg blijkbaar ook
wel nodig, want twee wielrijders keken
meer naar het lucht- dan naar het weg
verkeer^ Een aanrijding met een tegen-
li ggende fiets was het gevolg. Een der
fietsen werd gedeeltelijk vernield, met
de fietsers zelf liep het nogal los.
Distributievaria
Uitreiking bonkaarten 711. Morgen zijn
aan de beurt de gezinnen, waarvan het
hoofd een stamkaartnummer heeft tus
sen 24.000 en 27.000. Meebrengen: de
stamkaarten en de titelstroken van de
bonkaarten 709.
Uitreiking schoenenbonnen op cijfer 9
en aan kinderen vindt morgen plaats aan
de letters N. t/m Spij.
Het distributiekantoor, ingang Steen-
schuur, is geopend van 8.3011.45 en
1416 uur.
Engelse jongeren brengen een
14-daags bezoek aan Warmond
Ook Leiden zal worden aangedaan
Van 27 Juli tot 13 Augustus bezocht
een groep van twintig*- Ned. Herv. jon
geren uit Warmond en omgeving onder
leiding van ds J. Zandee Sheffield. Maan
dag 18 Augustus kwamen de Sheffielders
terug voor een 14-daags verblijf in War
mond onder leiding van hun predikant,
ds R. Abba van de Congregational
Church. Verschillende trips staan op het
programma, zoals bezoeken aan Leiden,
Den Haag en Amsterdam en vanzelfspre
kend zeilen op De Kaag. Maandag om
vijf uur werd het gezelschap officiëel
ten raadhuize ontvangen door de bur
gemeester, jhr mr L. M. E. von Fisenne.
Ook mevrouw von Fisenne was tegen
woordig. In zijn toespraak herinnerde de
burgemeester aan de gastvrijheid door
Engeland aan Koningin Wilhelmina ver
leend. In de strijd tegen de gemeenschap
pelijke vijand werden Engeland en Ne
derland door sterke banden verbonden.
Vervolgens vertelde spr. enkele bijzon
derheden over Warmond en wenste de
bezoekers een prettige tijd toe. Ds Zan
dee dankte de burgemeester voor zijn
ontvangst. Daarna gaf de Engelse pre
dikant uiting aan zijn gevoelens. Hij
bracht de groeten over van de Free
Churches v. Sheffield, die hij vertegen
woordigde. Hij zei, dat door die uitwisse
ling al sterke banden tussen Engeland
en Nederland waren gelegd. Ook dankte
hij de burgemeester voor de vriende
lijke ontvangst. Zondag 24 Augustus a.s
des namiddags om 5 uur zal er in de
Ned. Herv. Kerk een dienst zijn in de
Engelse taal. Daarin hopen voor te gaan
de beide Sheffieldse predikanten. Ieder
die deze dienst wil bezoeken, ook van
buiten Warmond, is welkom.
Show van coiffures
Gistermiddag heeft Maison Jo Neute
boom in de bovenzaal van „De Vergulde
Turk" een zeer geslaagde show van de
allernieuwste Amerikaanse en Griekse
coiffures gehouden. De eerste coiffure
van de Kopenhaagse haarkunstenaar
Rinns was een nieuwe dagcoiffure, ter
wijl mevrouw Neuteboom een fantasie
coiffure in nieuw Amerikaanse stijl cre-
eerde. Merkwaardig was, dat de heer
Rinns geen spelden, kammen en ondu
latie gebruikte, wel een spoeling, waar
door de coiffure een mooie staalblauwe
kleur kreeg. Tenslotte ontwierp de Deen
een geheel nieuwe Griekse avondcoif
fure in moderne stijl, welke door de
hoogartistieke waarde een grote bewon
dering oogstte. Ook de technische vaar
digheid verwekte applaus. Tijdens de
met muziek opgeluisterde demonstraties
werden verversingen rondgediend. Er
was veel belangstelling.
„HAAGWEGKWARTIER"
Zaterdagmiddag a.s. van 35 uur zal
bij de secretaris der buurtvereniging
„Haagwegkwartier", de heer Crama, de
inschrijving plaats hebben van alle kin
deren van 612 jaar, die aan de a.s. Ko-
ninginnefeesten op 1 Sept. zullen deelne
men. De vereniging „Koninginnedag"
heeft voor deze kinderspelen fraaie prij
zen beschikbaar gesteld.
HAAGSE POLITIERECHTER
Er was door P C uit Leiden hulp ver
leend aan verkeerde manipulaties met
schapen, die uiteindelijk in 't clandestien
geslacht werden. Daar waren althans de
schapen, die onrechtmatig voorhanden
waren, voor bestemd en de Officier vor
derde daarom f 100 boete of 30 dagen hech
tenis en' bovendien verbeurdverklaring der
inbeslag genomen schapen. De politierech
ter besloot tot dit laatste en legde f 60
boete of 20 dagen hechtenis op.
Er was door W J v S uit Voorschoten
overtreding gepleegd der distributievoor
schriften, voor welk feit hij zich te verant
woorden kreeg. Dë Officier wilde verdachte
nog een kans geven buiten de gevangenis
te blijven en het vonnis van de rechter
werd een maand gevangenisstraf voor
waardelijk met twee jaar proeftijd, bene
vens f 40 boete of 20 dagen hechtenis.
KANTONRECHTER EN VOOGDIJ
RAAD WISSELEN
Met ingang van de volgende maand
zullen de bureaux van de kantonrechter
de ambtenaar van het O.M. en de grif
fier en griffie, tot heden gevestigd bo
ven in het gebouw van het Kantonge
recht aan het Rapenburg, naar beneden
worden verplaatst. De bureaux van de
kantonrechter enz. worden nu links van
de gang gevestigd, waar thans de voogdij
raad zijn kantoor heeft. De griffie komt
hechts en de voogdijraad verhuist naar
boven.
WATERPOLO
BRANDENBURGLZC 8—4
Doordat LZC geen kans meer had op
promotie, werd deze wedstrijd veel minder
fel gespeeld dan tegen Rotterdam en ver
loren onze stadgenoten met grote cijfers.
Veel goeds is dan ook niet van te schrijd
ven en alleen voor rust; toen LZC flink
partij gaf, ging de strijd gelijk op. Wel
nam Brandenburg de leiding 10, maar
even vlug was het door J v d Reyden 11.
Zelfs wist Tegelaar met een goed schot
LZC de leiding te geven 12, echter was
het nu Brandenburg, dat voor rust gelijk
maakte 22.
De tweede helft had voor onze stadge
noten een zeer slecht verloop en met de
regelmaat van een uurwerk kwamen de
doelpunten. Van 22 werd het 62,
waarna Tegelaar er nog 63 van wist te
maken. Nog was de doelpuntenhonger van
Brandenburg niet gestild en alleen bij de
stand 83, wist 6ok Lut nog een tegen-
punt te maken, 84.
LZC was in deze promotiewedstrijden
niet gelukkig en verkreeg slechts één punt!
