Ruim honderd doden in feestelijk Voor-Indië
lOist qj
Onze Regering weerlegt Sjahrirs sprookjes
HelfrichWij moeten de oorlog nog winnen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
ZATERDAG, 16 AUGUSTUS 1947
KONING GEORGE VERLIEST
DE KEIZERSKROON
Een der kenmerken van de eenvoud
en kalmte* waarmede Engeland het on
afhankelijk worden van Voor-Indië „het
schoonste juweel in de Britse keizers
kroon gedurende twee euwen" heeft be
leefd, is wel het feit, dat de „Daily
Mail", die vele jaren in de kop van haar
voorpagina de leuze „For King and Em
pire" droeg, gistermorgen verscheen on
der de slagzin: „For King and Common
wealth". Koning George genoot in Schot
land van een rustige zomervacantiedag
op het ogenblik, dat hij zijn titel: „Kei
zer van India" verloor en hij zond' een
gelukwens aan de mannen, die de nieuwe
dominons besturen. Over de gehele we
reld hebben de Indiërs hun onafhanke
lijkheid gevierd. Tijdens het hijsen van
de nieuwe vlag van Hindoestan te New
Delhi, verscheen een prachtige regen
boog aan de hemel, die door de aanwe
zigen als een „goed voorteken" werd be
schouwd. De feestvreugde werd echter
overschaduwd door de voortdurende ge
vechten, die in het land zelf plaats von
den en die dagelijks tientallen mensen
Te koop aangeboden baby
weer aan moeder gegeven
Kampbewoners zullen voortaan oogje
in 't zeil houden.
In aansluiting op het bericht van pag. 7,
is door het echtpaar v. d. V., 23 en 17 jaar,
uit het woonwagenkamp te Voorburg, nabij
het Hobbemaplein in Den Haag 'n baby van
drie maanden voor f 200 te koop aange
boden. Het echtpaar, door de politie opge
pakt, ontkende echter deze schanddaad te
hebben begaan. Nader vernemen wij nog,
dat, hoewel de baby eerst door de politie
aan de zorgen van de Voogdijraad was
toevertrouwd, het later weer aan de moe
der is teruggegeven, daar het nog een
borstkindje is. De bewoners van het
kamp, die het in de wagen van het echt
paar v. jl. V. maar een vieze boel von
den, hebben alles, de moeder incluis, een
-goede beurt gegeven. Ook hebben zij
tegen de kinderpolitie verklaard, dat zij
voortaan een oogje in 't zeil zullen hou
den. Dé man, die kort geleden bij ver
stek tot 14 dagen gevangenisstraf is -ver
oordeeld, is direct ingesloten-.
Van Klef fens vraagt onpar
tijdig onderzoek
(Vervolg van Pag. 1)
Het verzoek van de Raad om het vüren
te staken is oorzaak geworden, dat hon
derden zijn vermoord. Waarom laat de
Raad zich verblinden door theorieën en al
gemeenheden?, zeide spr., die de geest der
republiek vervolgens aantoonde uit Sjah-
rirs eigen brochure „Onze Strijd". Als de
Raad de republiek steunt dan zal het bloed
van duizenden onschuldigen komen over
zijn hoofd vervolgde êpr. arbitrage
is een wrede grap, want deze is alleen mo
gelijk tussen geordende staten, niet t.a.v,
de republiek, die geen gezag heeft. Aanne
ming van de Australische resolutie zou be
tekenen dat de Raad de bevoegdheid in
handen zou nemen, hier op te treden. Dit
leidt tot willekeur. Wat eerst een triomf
der V.N. lijkt, zal blijken de weg tot haar
ondergang te zijn. Het bevel om 't vuren te
staken is het uiterste waartoe Nederland
is kunnen gaan. Stap voor stap gaat de
Raad verder om zijn jurisdictie te vesti
gen, die hij niet bezit. Wat zal de volgende
stap zijn? Nederland zal daarbij geen par
tij worden. Toelating van West-Borneo en
Oost-Indonesië is billijk en de republiek
moet het vuren inderdaad staken. Neder
land wenst een onderzoek, doch geen on
derzoek door <je Raad. Indien een com
missie van onderzoek inbreuk is op de
Griekse souvereiniteit, hoeveel te ernstiger
is die inbreuk dan inzake Indonesië.
Na mr Van Kleffens stelde de Poolse af
gevaardigde als amendement op de oor
spronkelijke Australische resolutie voor,
dat er een commissie van onderzoek en ar
bitrage zou worden benoemd. België ver
zette zich en de zitting wer<j verdaagd tot
Donderdag 21 Augustus zonder dat be
paald is, of het Indische conflict ter sprake
komt.
het leven kostten. Oproerige benden in
de Pendsjaab, die een aanval deden op
een dorp in de buurt van Amritsar, wer^
den met tanks teruggeslagen, met ach
terlating van ongeveer 60 doden. Ook in
Lahore duren de ongeregeldheden voort.
De gehele nac^t hebben er brandep ge
woed en tientallen personen werden er
gedood.
Prinses Hermine op vrachtauto
begraven
Gistermiddag is het stoffelijk overschot
van- de de vorige week overleden wedu
we van de ex-Duitse keuzer Wilhelm,
Prinses Hermine, voorlopig in- het fami
liegraf der Hohenzollerns in Potsdam bij
gezet. Zoals bekend wenste zij begraven
te worden bij haar gemaal te Doorn in
ons "land. De met purperbrokaat beklede
kist stond op een grijze vrachtauto, die
gevolgd werd door een aantal rammelen
de, oude 'automobielen. Eerst na tussen
komst van de Sowjet-commandant gingen
de poorten van het kerkhof open, waar
na-aan de groeve slechts een korte plech
tigheid plaats vond. Aanwezig waren on
geveer 200 mensen.
ENGELS s.s. KEILA BIJ HULL
VERGAAN.
Hedenmorgen om 9 uur werden door
het radiostation te IJmuiden S.O.S.-sei
nen ontvangen, van het Engelse s.s. „Lady
Anstruther," dat voor de Britse kust ter
hoogte van Hull, in aanvaring is gekomen
met het eveneens Engelse s.s.
„Keila." Laatstgenoemd schip is zinkende.
De „Lady Anstruther" zoekt naar over
levenden.
Kerk en School
Een overzicht van de opgravingen bij
Eist, die resten van een voorbije tijd te
voorschijn brachten: overblijfselen van
een Gallo-Romeihse tempel, ongeveer uit
het jaar 300
GROOTSTE KLUISDEUR VAN HET
CONTINENT NAAR ROTTERDAM.
De ca. 35 ton wegende kluisdeur, de
grootste van het vasteland van .Europa,
die in d-e Lipsfabrieken te Dordt voor het
nieuwe gebouw van de Rotterdamse Bank
is vervaardigd, werd hedenmorgen o|
een Amerikaanse legerwagen, naar Rot
terdam gebracht.
Ook de Amsterdamse Bank en de In-
cassobank hebben voor de gebouwen in
Rotterdam dergelijke deuren besteld.
DAT het Tweede Kamerlid Schoonenberg
aan de ministers Fiévez en Neher vragen
heeft gesteld over het verdwijnen van post
stukken uit P.T.T.-bussen op militair terrein,
zoals een brief aan „De Waarheid", door
een soldaat te Roermond geschreven.
DAT het Tweede Kamerlid Schoonenberg
min. Fiévez heeft gevraagd, onderwijzers,
die studeren voor de hoofdakte, uitstel van
mil. dienst te verlenen.
DAT het Tweede Kamerlid Vondeling min.
Fiévez heeft gevraagd de gunstige regeling
vam uitstel van eerste-oefening voor studen
ten aan de Techn. Hogeschool ook toe te
passen op studenten van die Landbouw
Hogeschool te Wageningen.
DAT de tinbaggermolens „Mendanau" en
„Singkep", gisteren uit R'dam naar Indië
zijn gesleept, terwijl Maandag de „Maras"
vertrekt.
DAT het Ned. Jeugdorkest o.l.v. Hein Jor-
dans Woensdag in Praag een ovationeel suc
ces boekte en de radio contracteerde voor
een uitzending.
DAT tussen Nederland en Joego-Slavië
een handelsverdrag is gesloten hetwelk nog
door de beide regeringen moet worden ge
ratificeerd.
INTERNAT. POTKIJKERS
AANTREDEN!
Naar aanleiding van de rede van Sjahrir
voor de Veiligheidsraad heeft het depar
tement van buitenlandse zaken bij monde
van een woordvoerder Sjahrirs bewerin
gen als zou Nederland tegenover het volk
van Indonesi6 in gebreke zijn gebleven,
weerlegd en verklaard, dat Sjahrirs rede
niet in overeenstemming is „met de fei
ten en het werkelijk verloop der zaken."
De verklaring gaat in dezelfde geest
voort en zegt dat na de Japanse capitu
latie van een herstel van de koloniale
verhoudingen geen sprake meer zou kun
nen zijn (waarbij over het hoofd gezien
wordt, dat Indië geen kolonie meer was
Red.). Daarna volgt een verdediging
van het Linggadjti-beleid en een betoog
hoe na de ondertekening van Lingga-
djati zich in de republiek een wijziging,
ten kwade voltrokken heeft. Daarna ver
klaart, het departement dat er geen diepe
kloof zou zijn tussen de Nederlandse en
de republikeinse interpretatie van Ling-
gadjati en dat er tenslotote over slechts
één punt meningsverschil zou hebben ge
heerst, nl. dat der gemeenschappelijke
gendarmerie. Nederland kon op dat punt
niet toegeven en de republiek heeft het
nooit aangedurfd het staken van het vu
ren te gelasten, omdat zij dit niet kon
doen uitvoeren. Nederlanl heef alsc sou-
verein de volle verantwoordelijkheid èn
voor de bevolking èn voor de miilioenen
„minderheden van vreemde oorsprong
zolals Nederlanders", enz. Tenslotte ver
klaart het departement, dat Nederland
wijd de poorten openzet voor internatio
nale waarnemers, om te constateren, dat
de vier vrijheden onder ons gezag wer
kelijkheid zijn, terwijl in de republiek
heersen: terreur, moord en brandstichting,
omfloerst door propaganda. Nederland,
besluit het departement zal nooit zijn
tradities van recht en gerechttigheid ver
loochenen.
Geparfumeerde verf
Neen, niet voor de dames. Doodgewone
verf, waarvan de lucht nimmer aan
genaam is. Een New-Yórkse firma
zocht en vond een oplossing om die
nare lucht te maskeren en in plaats
daarvan een aangenaam aandoende
geur in dë verf te verwerken. In alle
bescheidenheid: ons arme landje zou
al erg blij zijn met een flinke partij
ongeparfumeerde verf.
Elfduizend leerlingen verstoken
van-Jager onderwijs
Cijfers over tekort aan schoolruimte
Min. Gielen heeft in antwoord op vra
gen van het Tweede Kamerlid Mevr. For.
tanier-de Wit eni^e cijfers gegeven over
het tekort aan schoolruimte. Hieruit blijkt
dat 11066 leerlingen nog geen geregeld
lager onderwijs kunnen ontvangen, 293
scholen voor lager onderwijs zijn geheel
verwoest, 359 gedeeltelijk verwoest, ter
wijl 496 nieuwe scholen nodig zijn en 720
moeten worden vergroot. In 1947 zijn of
worden 113 lagere scholen gebouwd, ge
deeltelijk herbouwd of vergroot.
Deze aantallen zijn uiteraard voor de
nijverheidsscholen lager. Tien scholen zijn
geheel, 80 gedeeltelijk verwoest; 107 nieu
we scholen zijn nodig ep 88 moeten wor
den vergroot, terwijl in 1947 twee scho
len worden gebouwd, herbouwd of ver
groot.
Voor het V.H.M.O. gelden de volgende
cijfers: 12 geheel, 45 gedeeltelijk verwoest;
77 nieuwe zijcn nodig en pl.m. 150 moe
ten worden vergroot. In 1947 zullen er 69
worden gebouwd, herbouwd of vergroot.
ITALIë KRIJGT VAN UNCLE SAM
1 MILLIARD CADEAU.
Thans zijn bijzonderheden bekend ge
maakt over de Italiaanse oorlogsschuld,
die door Amerika wordt geannuleerd.
Een milliard dollar is kwijtgescholden,
terwijl geblokkeerd' Italiaans bezit in
Amerika ter waarde van 60 millioen dollar
werd vrijgegeven. Ook zyn 23 schepen
aan Italië overgedragen.
Het Nationaal Verbond heeft in een
telegram aan de ministerraad aangedron
gen op voortzetting der politie-actie.
Is dr Van Mook het oneens met
minister Beel?
Indische ambtenaren wenden zich tot
Koningin.
Een groep hooggeplaatste Nederlandse
ambtenaren te Batavia heeft zich recht
streeks tot H.M. de Koningin gewend om
uitdrukking te geven aan ernstige be
zorgdheid over de toestand op Java en zij
heeft H.M. verzocht, Hare toestemming te
geven tot uitschakeling van de haard van
terreur en anti-Nederlandse propaganda
in Diokja, aldus meldt „Elseviers Week
blad." Vrijwel alle departementshoofden
te Batavia moeten, tot de ondertekenaars
behoren en onder hen moeten er velen
zijn, die tot voor kort door „progressieve
kringen" in Nederland geadoreerdwer
den. „Elseviers" weet niet of dr Van Mook
de mening dier ambtenaren deelt, doch
het adres had moeilijk tot stand kunnen
komen als dr Van Mook het er niet mede
eens was' geweest (en de conclusie ligt
dus voor de hand, dat hier een ernstig
meningsverschil moet zijn tussen dr Van
Mook en dr Beel. Red.) Daarom wil
het blad de Regering uitnodigen de me
ning van dr.Van Mook te vragen en, te
publiceren.
Ned. Herv, Kerk.
Beroepen te Goënigia (toez.) G Bloroet
te HarJaema-Opein.de; te Gameren, J. R
Cuperus te Doornspijk; te Tuil (toez.) D
Lourense te Arnhem (em. pred.); te Ter-
neuzen J. A. Dankbaar te Maassluis.
Aangenomen: naar Streefkerk S
Julius te Driesum.
Bedankt: voor Hardiegarijp B. Nijholi
te MtnidihoV'en.
Geref. Kerken.
Tweetal: te Zaandam J. F. Colenlbran-
d'er te Ommen en J. Nawijn te Averees't.
Beroepen: te Ma-rum W. Feenetra te
Hijum.
Bedankt voor Ten Boer en Spijk O,
Bouwman, te Nijverdal.
Chr. Geref. Kerk.
Bedanktvoor Bussum N. de Jong te
Mididelhamis.
Geref. Gemeenten.
Beroepen: te Lisse L. Rijksen te Lei
den.
PROF. DR K. SCHILDER NAAR
AMERIKA VERTROKKEN.
Aan boord van de „Veenda.m" is prof. dr
K. Schilderhoogleraar aan de Theol. School
der Geref. K-erken (onderh. art. 31 K.O.) te
Kampen, gisteren vertrokken naar Amerika.
Hij deelde ons mede, dat hij dwars door
Amerika zal reizen, lezingen zal houden en
conferenties 'bijwonen, dodh hij wenste over
het doel van zijn reis vooralsnog geen publi
caties. Hij heeft zeer veel uitnodigingen ont
vangen om te komen preken. Hij zal ont
vangen worden door „vertegenwoordigers
van vele kerken", zoals hij zeide, en zal
eind November terugkeren.
DEVENTER KWARTET IN KWINTET
OMGEZET.
Het Devent er-kwart etbestaande uit een
predikant der Ned. Herv. Gemeente, der
Geref. Kerk, der Chr. Geref. Gemeente en
der Evang. Luth. Gemeente te .Deventer,
heeft vele jaren in kerkelijk Nederland een
grote reputatie genoten. Mien evangeliseerde
gemeenschappelijk in de stad en trad bij
herhaling op voor de N.C.R.V. Het is thans
in een kwintet omgezet en heeft zijn arbeid
hervat. Iedere Zaterdagmiddag houdt het
een openiuchtisamenkomst. Het kwintet
wordt nu gevormd door dB G. Moen, Ned'j
Herv., ds J. J. Beukenkamp, Gieref., dis H,
Toorman, Chr. Geref., ds J. Gronloh, Evang,
Lutih. en ds K. Prins, Bapt. predikant.
Zes doden in Nederl.-Indië
Het Nederl. communiqué van gisteren
meldt, dat gisteren aan onze zijde 6 man
zijn gesneuveld en 14 gewond. Bij Poerwo-
Jcerto is een Nederlands politieman ver
moord en Banooemas werd door 100 man
aangevallen. Ten Z-W. van Salatiga reed
een carrier op een mijn. Ongeveer 200
man deden daar een aanval, doch werden
met bloedige verliezen verdreven. Bij;
Pekalongan en Bandar werden 400 Chine
zen bevrijd en bij Medan 200. Kajoe Agoeng
cp Zuid-Sumatra werd door 600 man aan
gevallen, doch deze werden afgeslagen.
BOESMAN HAALDE EEN NAT PAK
IN WOERDEN.
Ter gelegenheid van de Hilto-ter.toon-
stelling startte de ballonvaarder Boesman
dezer dagen om vijf uur te Zwolle. Te
ruim tien uur landde de ballon ten Noor
den van Woerden waarbij de bemanning,
doordat de mand door een sloot sleepte,
hier en daar nat werd.
Batavia is teleurgesteld over de
Veiligheidsraad
Onze Indië-redacteur seinde gisteren
uit Batavia, dat de houding van de Veilig
heidsraad daar ter stede grote teleurstel
ling heeft gewekt, vooral bij de Chinezen,
die thans voornemens zijn, nogmaals üij
de Chinese gedelegeerde te Lake Success
aan te dringen op wijziging van zijn hou
ding in verband met de gevaren, die het
leven van miilioenen Chinezen bedreigen.
In verband met de talloze schendingen van
de wapenstilstand wenst men te Batavia'
dat er nu zo spoedig en zo krachtig moge
lijk wordt opgetreden.
WE MOGEN GEEN HALF
WERK IN INDIE DOEN
Gisteren heeft lt. admiraal Helfrich in
een radiorede herdacht, hoe .voor twee
jaar Japan capituleerde en herinnerd aan
het glorierijke ogenblik, waarop hij de
ondertekening der capitulatie op 2 Sept.
1945 aan boord van de „Missouri" mee
maakte. Onze terugkomst in Indië is an
ders geworden dan wij ons hebben voor
gesteld, aldus de admiraal, die herinner
de aan de plotselinge overdracht van In
dië aan de onvoorbereide Engelsen. De
zen stuurden pas 29 September hun eer
ste en zwakke contingent, terwijl de 17e
Augustus reeds onder druk van het Ja
panse militaire 'bestuur de republiek van
Soekarno was gedicteerd. De Japanners
droegen de wapenen over aan de door
hen zelf gestichte en opgeleide strijdor
ganisaties en de republiek kon zich on
gehinderd organiseren én de radio ge
bruiken voor haar propaganda, terwijl de
in Australië verzamelde voedingsmidde
len en medicijnen voor de bevolking niet
werden verscheept. Aan de mannen en
vrouwen in de kampen bracht de admi
raal een ere-saluut. Als zij vrijgelaten
waren geweest, dan hadden zij hun lang
voorbereide plannen kunnen uitvoeren en
recht en orde herstellen, omdat zij erva
ring hadden en het respect van de In
heemse bevolking genoten. Voorts wees
de admiraal er op hoe de bevolking onze
troepen juichend ontving en zal blijven
juichen als wij geen half werk doen. Als
wij de welvaart van 80 millioen mensen
niet herstellen, dan komt de ondergang,
op dit kritieke ogenblik is nationale een
heid nodig, nationale waardigheid, slechts
dan hebben wij de oorlog gewonnen.
Slechts dan kunnen wij de overgave van
de vijanden met dankbaarheid gedenken,
besloot de admiraal.
Wie kent Muilaartalias
Rietveld?
De Haagse PRA a11
Lange Voorhout Me
13, verzoekt in- de
Richtingen over n0]
Marinus Arie nei
Eldert Muilaart, tie
geboren 24 Dec. ree
1915, gewoond
hebbend Hol-
ilanderstraat 78
te 's-Gravenha-
ge, die zich tij
dens de bezet
ting zou hebben
schuldig ge
maakt aan ver
raad van illegale werkers en onderge
doken personen van Joodse bloede. Hij!
werkte onder de schuilnaam „Rietveld".
gel
toe
lat
zin
dai
vai
toe
fen
Oo:
trai
stal
2
stej
