Schreiende misstanden bij onderverhuur
Breunese over zijn beleid bij de Opbouwdienst
Ned. export naar Ver. Staten moet verbeteren
NIKTJWE LEIDSCBE COURANT
2
DONDERDAG, 14 AUGUSTUS 1947
Hem niet honinghem uitvaagsel
mij koning
OVERWINSTEN VAN 200 PCT
NIET ZELDZAAM
(Van onze Parlementsredacteur)
Het is helaas geen uitzondering doch
regel, vooral in het Westen van ons
land, en met name in de grote steden,
dait bij onderverhuur schrikbarend hoge
prijzen worden gevraagd. Dit werd ons
duidelijk tijdens een gesprek met enige
hoge ambtenaren van het directoraat-
generaal van de prijzen.
Zoals men weet, zijn de huren „be
vroren" op het peil van 1940. Dit geldt
evengoed voor de onderhuur. Hierbij
gaat men als volgt te werk. De huur
voor het gehele pand mag ten opzichte
van de eigenaar wegens meer intensieve
bewoning verhoogd worden met 10
Daarna worden alle vertrekken naar
punten gewaardeerd. Het onderverhuur
de deel wordt naar dezelfde maatstaf in
punten gewaardeerd. Naar deze waar
dering wordt een evenredig deel van de
gehele huur als onderhuur vastgesteld.
Hierbij mag worden geteld 20 pet van
de nieuw-waarde op 9 Mei 1940 van de
mee-verhüurde stoffering en meubilair.
Bovendien mag hierbij geteld worden
wegen9 algemene onkosten, waaronder
begrepen vergoeding van ongerief, een
bedrag van 5-20 pet van de evenredige
huur, vermeerdert met de vergoeding
voor stoffering enz. Tenslotte dient de
onderhuurder uiteraard een evenredig
deel te dragen van de kosten van gas,
licht en water.
Bij de uiteraard moeilijke en in zeker
opzicht gevaarlijke (voor de onderhuur
der, die van de verhuurder allerlei on
aangenaamheden kan ondervinden) zijn
ten hemel schreiende toestanden aan het
licht gekomen, die de noodzaak van zeer
krachtig optreden hebben aangetoond.
In Amsterdam en Den Haag is een
actie begonnen, waarbij in de eerste stad
25 en in de tweede 15 processen-verbaal
zijn opgemaakt. Hierbij is gebleken, dat
niet zelden prijzen worden gevraagd, die
300 tot 400 boven de toelaatbare lig
gen. Vast is komen te staan, dat de be
trokkenen in buitengewoon moeilijke
omstandigheden zijn komen te verkeren,
zich in schulden hebben moeten steken,
soms zelfs financieel te gronde deeigen
te gaan of, om het hoofd boven water te
kunnen houden, in de zwarte handel zijn
gegaan. Zo moeten mensen met een in
komen van f 150.per maand f 60.
alleen aan huur uitgeven.
Terugbetaling grensgelden aan
buitenlanders
Verzoek van Ned. Verbond van
Gerepatriëerden
Het Ned. Verbond van Gerepatriëerden
heeft minister Lieftinck verzocht Belgen
en andere niet-vijandelijke staatsonderda-
nen, alsmede bonafide statenlozen, die in
Nederland zijn geboren en die naar het
buitenland zijn gedeporteerd voor ge
dwongen tewerkstelling, te betrekken in
de regeling der terugbetaling der zoge
naamde grensgelden.
In een schrijven, gericht aan de minister
van Oorlog verzoekt het Verbond te wor
den ingelicht hoever de onderhandelin
gen zijn gevorderd omtrent het op Rijks
kosten overbrengen van de stoffelijke
©verschotten van de in Duitsland gedode
ifcwerkgestelden.
HEDEN BUITÈNGEWONE
MINISTERRAAD.
Vandaag is de ministerraad in buiten
gewone zitting bijeengekomen. Aan het
overleg werd ook deelgenomen door de
Commissie-Generaal.
sWie lust drie „ijsjes"?
„Ieder, die achter elkaar drie van
deze „Monstrosity Sundaes" opeet, be
hoeft ze niet te betalen". Dit staat
met grote letters geschreven in een
ijssalon te Chicago. Een „Monstrosity
Sundae" bestaat n.l. uit: 6 grote schep
pen ijs, 2 bananen, 2 grote koeken,
vers fruit, chocolade, siroop, een laag
slagroom van 5 cm., een handvol no-
tengruis en twee grote kersen, en kost
f 1.75. Slechts 35 mensen konden er
twee aan, maar tot de derde bracht
niemand het. Smulpapen voor, om de
prijs behoeft men het niet te laten.
V
Egypte wil op 1 Sept. de Britten
er uit hebben
Ook gisteren werd de Egyptische kwes
tie weer in de Veiligheidsraad behandeld
en over en weer beschuldigden de afge
vaardigden elkaar van onrechtmatige da
den. De Egyptische premier, Nokrasji
Pasja, verzocht de Raad, te willen be
werkstelligen, dat de Britse troepen vóór
1 September uit zijn land zouden zijn te
ruggetrokken. Totdusver was nog geen
enkele datum genoemd.
DOODSTRAF VOOR BUCHENWALD-
PERSONEEL
Twee en twintig van de een en dertig
nazi-dokters en -bewakers van het be
ruchte concentratiekamp Buchenwald
zijn ter dood veroordèeld wegens misda
den tegen de mensheid.
Tot levenslange gevangenisstraf wer
den veroordeeld Ilse Koch (bijgenaamd
Lampekap), de prins zu Waldeck en nog
drie andere, terwijl de overige vier mis
dadigers werden veroordeeld tot gevan
genisstraffen van 10 tot 20 jaar.
In een ander geval werd in 3 mnd.
f690.25 te veel aan huur betaald; in nog
een ander geval in 1% jaar f2892,25 te
veel. Overwinsten van 200 pet. zijn niet
zeldzaam. Een ongemeubileerde zolder
kamer in een huis, dat f 5 huur per week
deed, werd verhuurd voor f10 en later
voor f 15, terwijl de prijs hoogstens f3.
mocht zijn. Voor een gemeubileerde voor
zijkamer met gebruik van keuken werd
f 175 per maand gevraagd, terwijl de
hoogst toelaatbare huur f42.was.
Natuurlijk zijn niet alleen de verhuur
ders schuldig. Ook de huurders bieden
dikwijls hoge bedragen, terwijl de wijze
van bewoning niet altnd voorbeeldig is.
Het is onmogelijk alle gevallen ernstig
te controleren. Daarvoor zou een veel te
groot controle-apparaat nodig zijn. Wil
hier orde op zaken gesteld kunnen wor
den, dan is de medewerking van het pu
bliek onontbeerlijk. Dit dient zich op de
hoogte te stellen van de prijsvoor9chrif-
ten. Het is een veel voorkomend ver
schijnsel, dat onderhuurders niet durven
klagen wegens vrees voor rancune. Het
komt ons voor, dat nader moet worden
overwogen maatregelen te treffen voor
bescherming van de onderhuurders, die
in een economisch zrwakke positie staan
tegenover de hoofdbewoners.
Wij weten, dat het hier een moeilijke
materie betreft, waarbij het niet mag ont
breken aan samenwerking tussen het pu
bliek, de prijsvormings-instanties en de
controle-diensten. Deze misstanden mo
gen echter niet blijven bestaan.
MIN. FIEYEZ WAS EEN VAN
ZIJN MEDEWERKERS
Zoals in een deel onzer editie reeds is
gemeld, heeft de Raad van State gisteren
het beroep behandeld van de heer Breu
nese tegen het besluit van de minister van
Oorlog, waarbij hem ongevraagd eervol
ontslag uit de militaire dienst werd ver
leend. De heer Breunese zou als com
mandant van de Ophouwdienst een on
juiste houding hebben aangenomen te
genover de bezetter. In zijn verdediging
merkt cke heer Breunese op, dat hij na de
capitulatie had willen strijden tegen een
gevaarlijke geestelijke depressie en in
overleg met gen. Winkelman het com
mando over de Opbouwdienst heeft aan
vaard. Dit mede uit liefde voor de 60.000
man, die onder hem stonden en o.w. zich
ook bevond de tegenwoordige minister
van Oorlog, Fiévez. Deze verliet evenmin
de dienst. Ook de pleiter van B., dr Kor-
tenhorst, zeide, dat ziin cliënt er van
overtuigd was de Not. zaak te hebben
gediend. Ongeoorloofde concessies aan
de Duitsers deed hij niet, in tegenstelling
met het driemanschap der Ned. Unie, dat
door de Ereraad in ere is hersteld. PI.
legde voortseen brief over van min.
Fiévez van 1 Jan. 1941, waarin deze op
komt voor Breunese's beleid. De vertegen
woordiger van de minister, baron Van
Prinses Juliana opent plattelands
vrouwencongres
Wereldbond vergadert van 813 Sept.
te Amsterdam.
Van 813 September wordt in Amster
dam het derde con,gres gehouden, van de
Wereldbond van Plattelandsvrouwen. Er
komen 450 afgevaardigden van een twin
tigtal landen naar onze hoofdstad, om
samen, de problemen van het platteland
te bespreken. Van de 27.000 Ned. bonds
leden zullen er echter slechts 125 het con
gres bezoeken, daar het in de Eng. taal
wordt gevoerd. Uit de Ver. Staten alleen
komen er ook 125. Na de ontvangst op
6 Sept. is er Zondagsavonds een oecume
nische kerkdienst en Maandagmiddag om
3 uur de officiële opening in het Con
certgebouw. Prinses Juliana spreekt de
openingsrede. Voorts spreekt minister
Mansholt. De volgende dagen zijn er be
sloten vergaderingen, concerten, een
„Hollandse Dag" in de Apollohal met het
spel „Nederland ontvangt" als hoofd
schotel.
Koning Billy, het stamhoofd van de
zwartjes op het eiland Melville aan de
kust van Noord-Australië, is dezer da
gen gestorven op 80-jarige leeftijd. Een
verslaggever sprak enige stamgenoten
van koning Billy, die te Darwin in de
haven werken, over het overlijden van
de koning. „Die ouwe kerel", zei Paddy,
een oude eilander, „hem niet koning
hem uitvaagsel; mij koning nummer één,
ouwe Billy niks". De volgende eilander,
die de verslaggever aansprak, was Char
lie. Deze sloeg zich op de borst en zei:
„Mij koning, Paddy kletsen laten, alle
maal leugenaars, mij koning".
Men weet nu in Darwin, dat koning
Billy dood is, maar wie hem opvolgt
is nog niet uitgemaakt. Australië is ech
ter gewend, met de Veiligheidsraad te
schermen, wellicht komt dus spoedig ook
deze kwestie voor die Raad
VIER DODEN EN ZEVEN GEWONDEN
BIJ TWEE VLIEGRAMPEN
Op 15 km van Pau in Frankrijk stortte
een vliegtuig van de lijn BiarritzCan
nes neer. De piloot en drie passagiers
kwamen om. Bij de landing verongeluk
te in Boekarest (Roemenië) een Russisch
toestel, waarbij 3 mensen werden gedood
en 5 ernstig gewond.
BRITSE VITALE BEDRIJVEN GAAN
LANGER WERKEN.
Het regeringsbesluit, waarbij wordt be
paald, dat de Britse vitale of „dollar-be
sparende" industrie langer moet gaan
werken, wordt 1 October van kracht.
Harinxma thoe Slooten, zeide, dat de hou
ding van B. niet on-Nederlands was, maar
dat hij toch als hoofdofficier niet kan
worden gehandhaafd. Hij schaarde zich te
veel aan Duitse zijde. De beslissing van
de Kroon volgt later
HORECA BRACHT f24.000 BIJEEN.
Ten bate van de Stichting 19401945,
de NIWIN en het Ned. sanatorium te Da-
vos, hebben de Ned. hoteliers, restaura
teurs en caféhouders f24.000 bijeenge
bracht, welk bedrag gisteren door de heer
J. G. Meyer, voorz. van het D.B. van de
Bedrijfshoreca, aan de drie instellingen is
overhandigd, elk f8000. Het initiatief tot
deze actie was genomen door de heer A.
Mannus, lid van de Raad van Bijstand
van de Bedrijfshoreca.
DE THEE WORDT MEDIO SEPTEMBER
DUURDER.
Met ingang van 12 Sept. zullen de thee-
prijzen verhoogd worden, zodat de maxi
mumprijzen dan zullen variëren van 54
ct. 74 ct. per ons, aldus de Nieuwe Crt.
Deze verhoging is noodzakelijk, omdat de
Regering alleen duurdere theesoorten
heeft kunnen importeren en deze prijs
stijging niet meer op de toch al gedrukte
winstmarge der winkeliers verhaald kan
worden.
SINAASAPPELEN ZONDER BON
Nog deze maand zal in R'dam een hoe
veelheid sinaasappelen uit Suriname aan
komen, welke zonder bon verkocht mo
gen worden. De gehele oogst aan sinaas
appelen in Suriname bedraagt naar schat
ting 60 100.000 kisten, waarvan Neder
land een deel zal krijgen.
TWEE NED. VOORSTELLEN
UIT NEW-YORK
In ons land vertoeft momenteel de heer
A. D. Bestebreurtje, voorz. van de Ned.
Kamer van Koophandel te New York. In
een onderhoud deelde de heer Beste
breurtje mede, dat de Ned. exporten naar
de Ver. Staten slechts 3 a 4 pet van de
Amerikaanse importen bedragen. Daar
bij bevinden zich onder die exporten nog
een aantal zgn. traditionele export-artike
len, zoals bloembollen, kaas, bier, choco-
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Aalst (Gld.) W. A. S.
Lauirense te Mefurwlandi: te Halite (to-ez.) J.
Veen te Huizinge (Gr.); te Rijk (Haarl.
meer) J. A. Visser te Lathum; te Vldssingen
J. C. Sickesz te Ternieuzen; te Wierden
(toez.), 2e pred.pl., A. v. Slooten te Haaften.
Aangenomen naar Oldebroek (vac.-
R. W. Steur) A. J. Wijmmaalen te Leer
broek.
Bedankt: voor Rotterdam-Oharlois
(toez., vac.-G. P. Klijn) P. C. Vermeulen te
Laren (N.-H.).
Geref. Kerken.
Beroepen: te Stadskanaal (vac.-H.
Zandfbergen) O. Bouwman te Nijverdal; te
Doornspijk W. v. d. Bos te Oude en Nieuwe
Wetering; te Gouda (vac.-J, P. ten Brink)
W. Feenstra te Hijum; te Wierimgen A.
Schouten Jr te Den Dodder.
Geref. Kerken (art. 31 K.O.).
Beroepen: te Nieuw-Leusen H. Schol-
ten, oandi. te Zandhorn.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: te Lutten a. d. Dectems-
vaart canci. K. J. Velema te Den Haag.
BONDSDAG CHR. GEREF. MANNEN
TE HILVERSUM.
Te Hilversum is gisteren onder voorzitter
schap van ds C. v. d. Zaal de bondsdag ge
houden van de Bond van Chr. Geref. Man-
nenverenigingen. Dit jaar heeft een zeven
tal vereenigingen zich bij de bond gevoegd.
Het ledental der aangesloten verenigingen
steeg van 519 tot 627. Als Bestuursleden wer
den herkozen ds C. v. d. Zaal en de heer
A. Kool te Dordrecht en gekozen de heer
J. Aernout te Leeuwarden. Het bestuur zal
een reglementswijziging in overweging
nemen. Naar aanleiding van een verzoek om
advies deelde de voorzitter mede, dat het
naar de mening van het bestuur gewenst is,
geen samenspreking over het kerkelijk
vraagstuk met mannen ver. van andere kerk
gemeenschappen te houden. „Men lope niet
vooruit op de besluiten, die de Synode dien
aangaande heeft te nemen. De verenigingen
moeten haar eigen taak in het oog houden."
Ds W. Heerma van Rotterdam-Centrum
hield des middags een referaat over „De
Doperse richting."
BLIJFT PROF. KARL BARTH TE BONN?
De Broederraad van die Evangelische Kerk
in Duitsland heeft prof. Karl Barth, die, zo
men weet, gedurende enkele maanden ooi-
leges geeft aan de universiteit te Bonn, ver
zocht weer permanent een professoraat in
Doorn op zich te nemen. Een zelf dl? verzoek
bereikte prof. Barth van ds? Raad van Ver
trouwensmannen van de Synode der Be
lijdende Kerk in het Rijnland.
Geschenk van Ned. Regering aan
Holland-Michigan
De gisteren gepubliceerde boodschap
van HM. de Koningin aan de inwoners
van Holland-Michigan is voorgelezen door
jhr O. Reuchlin, buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister als vervanger
van mr E. N. Van Kleffens, die door een
vergadering van de Veiligheidsraad ver
hinderd was. Tevens vor.d in Holland de
overhandiging plaats van het geschenk
der Ned. Regering aan „The Neth. Mu
seum" aldaar, welk geschenk bestaat uit
een groot aantal oud-Hollandse gebruiks
voorwerpen, bijeengebracht door de
Rijksadviseur voor de Musea, de heer
D. F. Lunsingh Scheurleer.
„OP DE PLAATS RUST" VERBODEN
VOOR DE MILITAIREN.
Het orgaan van de A.N.J.V. „Op de
plaats rust" is op de lijst van verboden
geschriften voor militairen geplaatst. Ook
het vorige blad van de A.N.J.V. „Geeft
Acht" was voor militairen verboden.
lade, enz., zodat wellicht slechts ongeveer
2% pet overblijft voor de overige fabri
katen en handelsartikelen. De heer Beste
breurtje heeft daarom bij de Ned. autori
teiten een tweetal maatregelen bepleit,
die onze export naar het dollargebied z.i.
zeker zullen stimuleren.
In de eerste plaats stelde hij voor om
aan de exporteurs de vrije beschikking te
laten van b.v. 10 pet van de dollarop
brengst, terwijl hij voorts de oprichting
van een Ned. iimport-agèntuur in de V.S.
voorstond. Deze suggesties zijn door de
Ned. autoriteiten zeer gunstig ontvan
gen. Over enkele dagen vertrekt de hefer
Bestebreurtje weer naar New York.
Thans ook gevechten tussen
Joden en Arabieren
De gemeenschappelijke vijand:
Engeland trekt er profijt van.
In de kronkelige, gloeiend hete steegjes
van de wijk Kagton in de half-Joodse,
half-Arabische stad Jaffa klonken Woens
dag wilde kreten en bloed vermengde
zich met stof op de stenen van de Car-
melstraat. Dit alles is niets buitengewoons
in Palestina, waar nu al maandenlang de
prikkeldraadversperringen zich allerwege
verheffen en de Britse patrouillewagens
regelmatig door de straten razen. Tot dus-_
ver ging de strijd bijna altijd tussen Jood
en Brit, maar nu vlogen Jood en Arabier
elkaar in de haren. Men kreeg hier een
voorproefje van wat gebeuren zou als de
gemeenschappelijke vijand van het heden
de Brit, zich uit Palestina terugtrok.
Enige dagen geleden werden enige
Joden en Arabieren reeds het slachtoffer
van dergelijke botsingen en ook gisteren
schitterden de messen en knalden de ge
weerschoten, dood en verderf zaaiend.
Aan beide zijden vielen enige doden en
een groot aantal gewonden.
Elke morgen worden de paarden van Mikkenie-Strassbnrger uit de stallen ge
haald, om een verfrissend bad in de Noordzee te nemen en zo voor enkele ogen
blikken van een toch nog betrekkelijke vrijheid te genieten.
