Ned.-Indië schreeuwt thans om werkkrachten
Grote mogendheden remmen het werk der V. N.
Middenstands
perikelen
't Verklaarde
J uitzicht
NIEUWE LE1DSCHE COURANT
HN8DAO, U AUCW8TUS
ZES SCHEPEN INGEZET VOOR
HUN VERVOER
,Van een onzer verslaggevers)
Ondernemingsgébieden, enige malen
groter dan Nederland, die in vroeger ja
ren voor honderden millioenen guldens op
de wereldmarkt plachten te brengen, zijn
thans door onze troepen gezuiverd. Het
zal echter een harde taak zijn, weer op
te bouwen, wat er in vele jaren is ver
waarloosd en vernield en wat er in en
kele weken van dolle waanzin is verloren
gegaan. Om nog niet te spreken van alles
wat er voor een appel en een ei is ver
kocht naar Malakka ter versterking van
de economie dezer Britse kolonie.
Over tientallen ondernemingen zijn nu
reeds berichten binnengekomen, desniet
temin is het onmogelijk, zich een juist
oordeel over de toestand en de toekomst
te vormen. Het zal immers enige tijd
vorderen voordat de uitgebreide rappor
ten, die alleen een juiste indruk kunnen
geven, zullen binnenvloeien. En wie moe
ten die rapporten opmaken? Daarvoor zijn
goed onderlegde krachten nodig.
In cultuurkringen is men daarom ook
van mening, dat thans het eerste pro
bleem is, dat van het personeel, en niet
alleen personeel voor al die grote be
drijven, die op wederopbouw wachten,
maar ook overheidspersoneel, zonder het
welk geen veiligheid mogelijk is. En zon
der veiligheid kan niemand vruchtbaar
werk doen.
Er is een ontstellend gevaar, dat er
achter onze troepen een lacune ontstaat.
Een lacune in overheidsdiensten en wer
kers. Wat er thans met razende snelheid
geschiedt, geeft generlei indruk van alles
wat er gedaan moet worden en van de
grote nood aan werkers, die er heerst.
Er moet snel in voorzien worden, wil er
geen chaos ontstaan en dit is in de eerste
plaats een vraagstuk van vliegtuigen en
schepen.
Waar zijin ze gebleven, die duizenden
werkers, aan wie Nederland zijn wel
vaart voor een zeer groot deel dankte.
Duizenden hunner zijn in gevangenschap
gestorven, tienduizenden zijn terugge
vloeid, van wie velen zijn gebroken. An
deren weer dienen met het geweer in de
hand in het leger. Om behalve de oude
ervaren krachten, nieuwe werkers te doen
uitzenden, zijn behoorlijke bestaansvoor
waarden nodig, doch op het ogenblik is
het vervoer het dringendste vraagstuk.
Er moge worden gemeld, dat in Medan
reeds vele planters wachtten op de op
mars onzer troepen om hun oude plaatsen
weer in te nemen, dat met onze colonnes
reeds de deskundigen meetrokken om di
rect aan de slag te gaan, dit neemt niet
weg, dat dit alles slechts een kleine frac
tie is van het leger van werkers, dat
komen moet. Vliegtuigen kunnen slechts
Denn wir fahren gegen
England
Een Duitse krijgsgevangene in Hoek
van Holland had de moed nog niet op
gegeven. 't Was ook zo'n prachtig
heldenlied: „Denn wir fahren gegen
England"Hij probeerde dezer da
gen alsnog in zijn eentje over te ste
ken en wist zich te versohuilen op de
Harwichboot. Jammer, dat ook dit
maal de overtocht mislukte. Hij werd
ontdekt en uitgeleverd.
Nederl. kinderen in Engeland
vóór Sept. weer thuis
In Londen werken thans functionaris
sen van het Britse dep. van Buit. Zaken,
de Ned. Ambassade en de Deense lega
tie samen, om te zorgen, dat de 1500 Ned.
en Deense kinderen, die onder auspiciën
van de W.F.A. met vacantie naar Enge
land zijn gébracht, weer behouden thuis
zullen komen. Men verwacht, dat alle
jeugdige vacantiegasten binnen 14 da
gen naar huis teruggekeerd zullen zijn.
een beperkte hoeveelheid vervoeren, de
rest moet per schip.
Van bevoegde zijde vernemen wij, dat
men zich van deze noodtoestand bewust
is. Op 27 Augustus zal de „Kota Baroe"
naar Indië vertrekken met 500 wenkers
aan boord, onder wie zeer vele planters.
De „Oldénibarn-evelt" zal 26 Augustus Pa-
tria verlaten met 1250 mensen, meren
deels voor de gezinshereniging, die ook
niet langer wachten kan, maar men zal
trachten nog zoveel mogelijk werkers
aan boord te plaatsen, evenals op de „In-
drapoera", die in September vertrekt.
Daarna hoopt men de beschikking te
hebben over de „Sibajak" en de „Oranje".
Einde October hoopt men de „Ruys" in
dienst te hebben en met deze zes schepen
zal er dan gewerkt worden om de achter
stand zo snel mogelijk in te halen.
Men ziet, dat deze zaak veel meer heeft
dan de „voortdurende aandacht" der auto
riteiten, maar dat het inderdaad een zeer
zware taak is in deze allereerste behoefte
van de wederopbouw te voorzien.
Residentie-orkest op 24 October
naar Brussel
En begin volgend jaar naar Parijs?
Op 24 Oct. gaat het Residentieorkest
ol.v. Frits Schuurman naar Brussel, om
daar in de studio van de N.I.R. een ook
voor het publiek toegankelijk radio-con
cert te geven. Het Brusselse Radio-orkest
komt dan in Den Haag concerteren,
m.m.v. de pianiste Louise Thirion. Als de
Ned. Regering het voorbeeld volgt van
de Franse, die het daarvoor nodige ore-
diet onmiddellijk heeft toegezegd, zal
eind Jan. het Res. Orkest in Parijs en
het Orchestre du Conservatoire in Den
Haag en Leiden concerteren.
M. J. VAN SCHREVEN NAAR ATHENE
VERTROKKEN
De Nederlander M. J. v. Schreven, een
van de voornaamste politieke functio
narissen van het secretariaat der V.N.,
is dezer dagen per vliegtuig naar Athene
vertrokken, waar hij 3 maanden zal op
treden als hoofd van het secretariaat van
de Balfcancommissie der V.N, te Saloniki.
In het bos van Moisson zgn verschillende winkels ijprrezen, waar de aan de Jam
boree deelnemende padvinders alles kunnen vinden, wat nog aan hun
uitrusting ontbreekt.
EERSTE JAARVERSLAG VAN
TRYGVE LIE
Van de organisatie der Ver. Naties
komt niets terecht door het politieke ge
krakeel tussen de grote mogendheden,
aldus Trygve Lie, de secretaj-is-generaal,
in zijn eerste jaarverslag, dat op 16 Sept.
aan de Algemeene Vergadering zal wor
den voorgelegd. De wereldtoestand ver
beterde het afgelopen jaar niet. Er kan
niet genoeg gewezen worden op het fa
len der mogendheden, om de voornaam
ste vredesverdragen op te stellen, terwijl
de huidige economische problemeü niet
langer een nasleep van de oorlog kaD
worden genoemd. Dikwijls is gezegd, al-
Franse regering krijgt opnieuw
motie van vertrouwen
Op ondubbelzinnige wijze heeft de
Franse Nationale Vergadering haar ver
trouwen uitgesproken in de regering, m
verband met de door het kabinet voorbe
reide betten voor de gemeenteraadsver
kiezingen in October. De stand was: 404
voor en 184 tegen (de communisten). De
grotere steden krijgen nu evenredige ver
tegenwoordiging, doch voor de kleinere
plaatsen blijft de volstrekte meerderheid
gehandhaafd. Vanavond echter komt Ra-
madier voor een volgend groot probleem
te staan: het herziene statuut voor Al
giers, waarover wij gisteren reeds het een
en ander schreven.
dus Lie, dat we een nieuwe ramp tege-
moetgaan. Minder vaak is gezegd, dat
we zo er naar gestreefd wordt snel
in de richting van een nieuw vredestijd-
perk kunnen gaan en ik geloof, dat de
huidige wereldsituatie er niet zo drei
gend uitziet, als menigeen wel zegt". Lie
is er van overtuigd, dat geen enkel ver
antwoordelijk staatsman een oorlog over
weegt.
BENZINE-BONBOEKJES VOOR
AMERIK. BEZETTINGSZONE.
Automobilisten, dde door Duitsland rij
den en beschikken over een „permit" van
de „British Military Mission," alsmede
over een deviezentoewijizing van het
bureau Zakenreizen van het dep. v. Econ.
Zaken, kunnen hier te lande boekjes met
benzinebonnen kopen voor het rijden door
de Amerik. zone, aldus deelt de KNAC
mede. Metn kan in Nederdlands geld be
talen.
BOETE VOOR NOORSE ZEELIEDEN
VAN DE „WILLEM BARENDS"
Sommige van de 50 Noorse zeelieden,
die deelnamen aan de walvisexpeditie
met de „Willem Barendsz" zijn nu naar
Noorwegen teruggekeerd. Volgens het te
Oslo verschijnende blad „Verdens Gang"
mogen Noren niet aan buitenlandse wal
visexpedities deelnemen. Men verwacht,
dat de betrokken zeelui een boete zullen
krijgen voor overtreding van de wet,
meldt het blad.
De door het Kamerlid Van den Heuvel
tot de ministers van Economische Zaken
en'van Financiën gerichte vragen om
trent de doorberekening van de per X
Juli verhoogde omzetbelasting houden
een ernstig bezwaar in .tegen het rege
ringsbeleid op dit punt. Ook de Midden
standsorganisaties hebben in een onlangs
aan Minister Lieftinck gericht schrijven
van hun ontstemming doen blijken en
daarin hun grieven uitvoerig gemoti
veerd.
Aangezien het hier gaat om een ma
terie, welke niet alleen voor onze mid
denstanders doch in even grote mate
voor de consumenten van belang ls, me
nen wij goed te doen voor de actie, welke
de middenstanders voeren, in breder
kring belangstelling te vragen.
De middenstand, zich op het standpunt
stollende dat de omzetbelasting als een
consumentenbelasting moet worden be
schouwd, waarvan de heffing voorna
melijk om belasting technische redenen
bij de bron in casu het bedrijfsleven
geschiedt, constateert hier een afwij
king van de door minister Lieftinck in
een in Maart j.l. aan de middenstand ge
richt schrijven uitgestippelde gedrags
lijn, volgens welke de verhoging der
omzetbelasting zou moeten worden ver
werkt in een wijziging der bestaande
prijzen. Of, om het met andere woorden
te zeggen, waarom wordt thans aan vele
verkopers van de onder de verhoging
vallende artikelen niet zoals in het Ne
derlandse bedrijfsleven usance was ge
worden, toegestaan deze verhoging op
de consument af te wentelen.
Het is duidelijk, dat men hier raakt
aan het hart der kwestie, nl. de spanning
tussen lonen en prijzen. De Regering, die
een derde loonronde niet zonder reden
een gevaar acht met het oog op onze ex
port en anderzijds de bedrijfsvrede niet
wil verstoren door in het binnenland
factoren in te schakelen, welke de onder
nemers, die in veel sterker mate moeten
reserveren dan vóór de oorlog het geval
was, in de wielen zouden rijden, staat
hier voor een dilemma. Voor de consu
ment zou verhoging der prijzen beteke
nen een nog grotere spanning, waardoor
hij voor zijn verhoogd inkomen nog
weer minder zou kunnen kopen dan
thans het geyal is. Onze huismoeders, die
dagelijks voor de vraag staan, hoe de
eindjes aan elkaar te knopen, weten
maar al te goed wat dat zou betekenen.
Anderzijds zal ieder het als onbillijk
aanvoelen, dat als de overheid streeft
naar vermeerdering van haar inkomsten,
de lasten, die daardoor moeten worden
gedragen, niet zoveel mogelijk door het
gehele volk op de schouders worden ge
nomen, Waarbij wij onbesproken laten
de vraag of en in hoeverre, de minister
van financiën in juridische zin buiten
zijn boekje is gegaan door in strgd te
handelen met het besluit omzetbelasting
1940.
Hoe dan ook, men gevoelt dat de
kern der huidige moeilijkheden ligt op
het gebied van lonen en prijzen. Welke
moeilijkheden binnen het kader van dat
vraagstuk in feite nog groter omvang
zullen aannemen, indien binnen afzien
bare tijd ook het subsidie op het levens
middelenpakket, dat jaarlijks honderden
millioenen guldens vergt, in de prijzen
zal moeten worden verwerkt. Waarbij
wij reeds thans opmerken, dat een rege
ling als door de Belgische Regering werd
in het leven geroepen toen dij subsidie
ging vervallen, door een soort Steunrege
ling voor de kleinere inkomens te
scheppen, de moeilijkheden niet oplost
doch slechts verlegt.
Men zal daarom naar onze mening
goed doen, deze kwestie te zien in het
licht van het geheel en niet zoals hier
het geval is eenzijdig een regeling te
treffen, waarvan de bona fide zaken
mensen de dupe zijn. Onze middenstan
ders zien het belang ervan in, de huidige
spanningen niet onnodig te verzwaren
Daarom te meer en hier citeren wij
uit het schrijven van de middenstands
organisaties „zou, indien de Overheid
van mening zou zijn, dat de verhoging
niet kan worden gemist, nagegaan kun
nen worden, of het prijspeil zodanig ver
laagd kan worden, dat bedoelde heffing
wel door de verbruiker kan worden op
gebracht".
Inderdaad zou in dit laatste geval „een
Italiaans duet
Twee Italiaanse parlementsleden, die blijk
baar geen last van de warmte hadden, heb
ben met elkaar geduelleerd, omdat zij er,
betreffende de ratificatie van het vredesver
drag. een versdhillende visie op na hielden.
Aldus een sensationeel bericht in de krant
van gisteren! De Gasperi heeft weliswaar
met grote moeite en na veel geharrewar, de
ratificatie van het Italiaanse vredesverdrag
door het parlement verworven, maar op con
ditie. dat de vier grote mogendheden zouden
voorgaan. Men kent echter het standpunt
van Sowjet-Rusland, dat de reeds gesloten
vredesverdragen slechts dèn wil bekrachti
gen. als alle overwonnen staten die ratifi
catie ter band hebben genomen. Rusland wfl
kennelijk Amerika en Engeland dwars zitten.
Door zijn politieke constellatie, staat Italië
tussen Amerika en Rusland in. De Italiaanse
regering was er echter ate de kippen bij, om
haar medewerking aan het economisch plan
van Marshall te kennen te geven. Dit aanbod
tot medewerking aldus het Amerikaanse
periodiek „Newsweek" doet wel enigs
zins aanmatigend aan, althans voor diegenen,
die deze ex-creatie van Mussolini afschil
deren als een staat, aangewezen op Ameri
kaanse filantropie en de hongersnood nabij
zijnde. Met de voedselvoorziening is het er
echter nog zo bar slecht niet gesteld. Het
dagelijkse rantsoen van 1500 caloriën is niet
teveel, maar ..zonder bon" is er genoeg te
verkrijgen, waardoor het hongerspook bui
ten de deur wordt gehoudenfruit, vis, toma
ten (rijk aan vitaminen)Het grote tekort
wordt veroorzaakt door gebrek aan vlees en
melk. Het zou voor de Italiaanse regering
aanleiding kunnen zijn, een advertentie te
plaatsen: „vitaminen aangeboden in ruil voor
caloriën", want Italië heeft een surplus aan
fruit en heeft vlees nodig. Maar een feit
is, dat het economische zenuwgestel van
Italië aan ondervoeding lijdt. De lening ad
honderd millioen dollar, van de „Import
export-Bank" zou de electrische, chemische
rubber, en auto-industrie weer op gang moe
ten brengen. Italië heeft echter veel meer
nodüg, minstens per jaar 500 millioen dol
lars, waartoe het „plan van Marshall" een
middel ter realisering zou kunnen zijn.
Steenkool, gasoline en tarwe dienen te wor
den ingevoerd, want de productie moet nood
zakelijk worden verhoogd. Even belangrijk is
de behoefte aan deviezen, want de handel
met het buitenland moet weer worden ge
stimuleerd en de, in de blauwe Italiaanse
lucht „zwevende" lire, heeft stabilisatie
nodig. Italië is echter steeds een land ge
weest. waar de welvaart slechts een matig
peil bereikte. Gesteld, dat het „plan van
Marshall" de nodige credieten verstrekt, dan
blijven er voor het .herstel" toch altijd nog
twee hinderpalen over," waarvan één de
enorme werkloosheid is, die maar naet opeens
zal verdwijnen. Voorts zal de stijging van
het geboorte-cijfer er toe moeten leiden,
dat de faciliteiten voor emigratie worden
uitgebreid. De andere hinderpaal bestaat uit
het feit, dat Italië voorlopig nog weer niet
het „vóór-oorlogse" toeristenland is. Het toe
risme is voor Italië zo belangrijk, dat een
terugkeer tot vóór-oorlogse omstandigheden
of zulk een buitengewone gebeurtenis als
het „Heilige Jaar" (jubeljaar) in 1949 of 1950,
een half billioen dollars aan het budget zou
kunnen toevoegen. Dit is dan de economi
sche kant van het Italiaanse aanbod, om aan
het Marshall-plan deel te nemen. Maar de
economie is zo vermengd met de politiek, dat
van de laatste factor vooral de reactie op
het Italiaanse aanbod afhangt. Men moet niet
vergeten, dat vóór de oorlog Italië hoofd
zakelijk handel dreef met Duitsland. Hon
garije, Yoego-Slavië en de andere landen,
welke nu in de greep van Stalin »zijn. Het
lijkt er dan ook inderdaad veel op, dat Italië
is aangewezen op hulp van Amerika, maar
dan op zekere „politieke" voorwaarden otf
maar achter het „ijzeren gordijn" moet gaan
neuzen, of dèar, wat te halen valt. De poli
tieke situatie in Italië wordt gekarakteriseerd
door het feit, dat tegenover de premier de
Gasperi, een verbeten communistisch leider
Togliatti staat. Er zou in Italië een soort van
politiek genie nodig zijn, om het zaakje weer
op poten te krijgen. Men is er in een im
passe geraakt en hoe men er weer uitkomt,
hangt af van de kleinere, politieke groepe
ringen, welke tussen de Christen-democra
ten en de communisten in liggen. Wij hebben
hier vooral de socialisten van de groep
Nenni op het oog, die tot nu toe met de
communisten van Togliatti hebben „samen
gewerkt," de socialisten van de richting
Saragat, die deze steunverlening afwezen en
dan nog de „monarchisten" en gereïncar
neerde „fascisten" (Mussolini is dood. leve
Mussolini!) Een figuur, die op de voorgrond
treedt, is Giannini, die gekarakteriseerd
wordt als een aankomend fascistje of een
vermomde liberaal, maar één ding is zeker,
dat zijn aanhang in betekenis toeneemt. Het
zijn deze onstandvastige en wisselende, poli
tieke factoren, die de balans doen schomme
len. Hiervan vooral hangt af, of de deel
name van Italië aan het „herstel van Europa,"
dus ook van het land zelf, een succes zal
worden, maar óók het omgekeerde is hier
het geval. Terugkerende tot ons uitgangs
punt: een duel tussen politiek en economie!
verlaging van het prijspeil resp. van de
winstmarges, daar waar zulks verant
woord is, de voorkeur verdienen boven
een zonder meer afwentelen op het be
drijfsleven van een door de consument
op te brengen belasting".
Men noemt de middenstand dikwijls de
ruggegraat van onze maatschappij; hij is
dat o.i. inderdaad. De overheid dient
voor de belangen van de middenstand
een open oog te hebben en door haai
maatregelen die ruggegraat niet te ver
zwakken door het merg eruit te halen.
Tenslotte maar dat tussen haakjes
de middenstand zelf dient ook open
oog te hebben voor zijn eigen belangen.
Wij kunnen er ons slechts over verheu
gen dat ook de Chr. Middenstandsorga
nisaties zich hoe langer hoe meer in de
strijd gaan werpen. Helaas zijn nog te
veel christelijke middenstanders niet of
verkeerd georganiseerd.
