't Verklaarde
In Febr. 1500 onder-officieren afgezwaaid?
Ouden van dagen moeten eerst aan de pen
uitzicht
Geld uitgeven
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG S AUGUSTUS 1M7
DIE OP 1 JULI JL. 34 JAAR
WAREN
De minister van Oorlog heeft de direc
teuren van de verschillende wapens op
dracht gegeven alle bij de instructie
werkzame onder-officieren, die op 1 Juli
1947 de leeftijd van 34 jaar hebben be
reikt, zo spoedig mogelijk met groot ver
lof te zenden. Deze maatregel betreft
ongeveer 800 onder-officieren.
Het ligt in de bedoeling deze opdracht
snel uit te voeren, zodat de meesten van
deze groep met een opzeggingstermijn
van 3 a 4 weken de dienst zullen kun
nen verlaten. Het overgaan in beroeps-
dienst is voor deze groep uitgesloten.
Het beroepskader zal vermoedelijk wor
den aangevuld met de vrijwilligers, die
zich destijds voor Indië meldden en daar
nu dienst doen. Half October zal een
tweede groep onder-officieren worden
gedemobiliseerd, welke zal omvatten de
genen, die, hoewel opgeleid voor een
bepaald wapen, administratief zijn te
werkgesteld. Zij zullen worden vervan
gen door dienstplichtigen van het op te
richten administratief bataljon. Het dep.
van Oorlog verwacht, dat op deze wijze
binnen een half jaar ruim 1500 onder-
143 Retourtjes naar de Maan
De toestellen van de K.L.M. hebben
sinds de oprichting van de Mij. op
7 Oct. 1919 tot en met het eerste half
jaar 1947 in totaal een afstand van 110
millioen km afgelegd, d.i. hetzelfde als
143 retourtjes naar de Maan. In 1946
werd totaal 17.896.239 km gevlogen en
in het le halfjaar 1947 reeds 11 mil
lioen km. De K.L.M.-dienst op Zuid-
Am erika bestond gisteren één jaar en
in die tijd is 110 maal de pl.m. 11.500
km lange route afgelegd.
A.T.O.-schimmels niet voor de
trouwkoets
Rotterdamse geldschietster genoot
780 pet rente
Het gisteren door de A.T.O. ver
spreide bericht, dat twee Ned. schimmels
voor de trouwkoets van Prinses Eliza
beth van Engeland zullen lopen, is on
juist. Wel zijn er twee appelschimmels
aan een Indische Maharadja verkocht.
Deze dieren hebben anderhalf jaar voor
de bestelwagens van de A.T.O. gelopen,
doch zullen over enkele maanden de
koets van de Maharadja trekken. Niet
temin is het toch een promotie van deze
bestelwagen-paarden.
officieren weer in het productieproces
zullen worden ingeschakeld. T.a.v. de
oudere onder-officieren in Indië kan in
de huidige omstandigheden nog geen
mededeling worden gedaan.
BABY'S RIJDEN STRAKS 6H PCT.
GOEDKOPER.
De reeds aangekondigde verlaging van
de prijzen voor kinderwagens gaat op
1 September in en bedraagt gemiddeld
6% pet. Eenvoudige kinderwagens (bak
met hardboard) mogen dan f85 tot f100
kosten, betere uitvoering (bak van triplex
met metalen biezing, rol- of kogellagers)
f100 tot f120. Prijzen van f120 tot f170
mogen alleen worden berekend voor wa
gens in zgn. luxe uitvoering, b v. vernik
kelde of verchroomde spatborden, pitriet
bekleding, b.v. vernikkelde of verchroom
de spatborden, pitriet bekleding, speciaal
stroomlij nmodel, enz. Alle wagens moeten
een label of plaketiket dragen met num
mer der prijsvaststelling en gebruikers-
prijs.
NA 16 AUG. FORMULIEREN
AFHALEN
In een enkele gemeente is reeds een
publicatie verschenen, dat de formulieren,
die ingevuld moeten worden voor de ver
krijging van een uitkering krachtens de
Noodwet Ouderdomsvoorziening, na 16
Augustus a.s. verkrijgbaar zullen zijn.
Bij informatie is ons gebleken, dat het
voor geheel Nederland de bedoeling is,
met de uitgifte van de formulieren te be
ginnen na deze datum.
Zoals men weet, hebben de Raden van
Arbeid bij de uitvoering der wet een zeer
belangrijke taak. Zij stellen immers uit
eindelijk het bedrag, dat aan hen, die de
leeftijd van 65 jaar of ouder hebben be
reikt, zal worden uitgekeerd, vast. Het is
echter niet de bedoeling, dat de Raden
van Arbeid rechtstreeks de formulieren
verstrekken, terwijl zij ze evenmin recht
streeks in ontvangst nemen.
Behalve de Raden van Arbeid worden
nl. de Commissies van Onderzoek, die in
elke gemeente zijn ingesteld, ingescha
keld. Deze maken op hun beurt weer
gebruik van allerlei organisaties en per
sonen, die de mensen, waar het om gaat,
Buurvrouw moest op eigen weekloon
telkens weer lenen.
Te Rotterdam werden aangehouden de
43-jarige M. K. en de 50-j. G. C. v. T.
van A., die zich aan ontoelaatbare geld-
schieters-practijken hadden schuldig ge
maakt. Eerstgenoemde vrouw had tegen
een veel te hoge rente 70 leningen tot
totaal f9500 verstrekt, terwijl de tweede
sinds 1939 op kleine, doch sinds begin '46
op grote schaal aan buren en kennissen
met een woekerwinst van 15 cent per
gulden leende. Een buurvrouw was zo
in haar netten verstrikt, dat zij telkens
haar gehele weekloon van f34.moest
afdragen en daarna weer f25 leende om
te kunnen leven. Daar zij steeds weer
opnieuw hetzelfde bedrag leende was de
rentevoet 780 pet. Bij haar aanhouding
had ze f3700 uitstaan en f750 bedrijfs
kapitaal. Haar man trok van de steun
en zij had voor f600 consumentenbon
nen in bezit.
van nabij kennen. Diaconieën, besturen
van vakverenigingen, hoofden van sociale
instellingen, enz., zijn verzocht, hun mede
werking te verlenen.
Deze medewerking is nodig, omdat vele
ouden van dagen nog wel enige moeite
zullen hebben met het invullen van de
formulieren. Het eigenlijke aanvraagfor
mulier telt niet minder dan 22 vragen,
waarbij er verscheidene zijn, die niet zon
der nadere toelichting kunnen worden
ingevuld. Vooral de vragen, die handelen
over de inkomsten en het vermogen zijn
moeilijk. En juist de beantwoording hier
van is van groot belang, omdat de hoogte
der uitkeringen hiermee ten nauwste
samenhangt.
Het spreekt vanzelf, dat sommige per
soonlijke gegevens moeten worden ge
verifieerd. Op het aanvraagformulier
moeten uiteraard echter verschillende
gegevens worden vermeld, waarvan men
liever niet heeft, dat allerlei ambtenaren
deze onder ogen krijgen. Daarom moe:,
behalve het aanvraagformulier, nog een
formulier worden ingevuld, waarop al
leen die gegevens staan vermeld, die door
ambtenaren van het Bevolkingsregister
kunnen worden gecontroleerd. Deze
ambtenaren krijgen de gegevens over in
komsten en vermogen dus niet onder
ogen.
Over de plaatsen, waar de formulieren
moeten worden afgehaald, hoe ze moeten
worden ingevuld en waar ze weer moe
ten worden ingeleverd zullen nadere pu
blicaties door de Commissies van Onder
zoek worden gedaan.
Nakomertjes bij het consumenten-
crediet
Zij, die een consumentencrediet heb
ben aangevraagd, toen daartoe tussen 17
Mei en 7 Juni j.l. voor bijzondere geval
len nog gelegenheid werd gegeven, wor
den, indien hun dit crediet wordt ver
leend, „ingepast" in de bestaande rege
ling.
Dit betekent, dat zij per persoon een
voorschot ontvangen van f75 in plaats
van f 100. Hierdoor loopt voor hen de
afbetaling over IVz jaar en eindigt dus
gelijk met die der anderen.
ERNST KRAUSS VANDAAG 60 JAAR.
De bekende impresario, dichter en
schrijver Ernst Krauss te A'dam is van
daag 60 jaar geworden.
kunnen de grotere muntstukken niet even
goed door een metaal van lagere waarde
worden vervangen, gelijk in het buiten
land ook het geval is? Aan de soliditeit
van ons geld doet zulks niets af of toe en
er zou zo een aanzienlijke besparing op
het muntenmateriaal kunnen worden ver
kregen. Onze Dondense Regering heeft tij
dens de oorlog voor bijna f 200 millioen
zilveren munten (guldens, kwartjes,
dubbeltjes) in Amerika laten aanmaken
voor gebruik na de oorlog in ons land-
Dit zilver werd door Amerika beschik
baar gesteld op basis der lend-lease-over-
eenkomsten en de regering wil een deel
v. d. aanwezige voorraad zilveren munten
thans gebruiken voor terugbetaling aan
de Ver. Staten voor het in vorige jaren
verkregen muntzilver.
Als de zilveren gulden en rijksdaalder
uit ons muntstelsel worden gelicht, kan
een groot bedrag aan zilver vrijkomen,
hetwelk we, gezien onze deviezenschaars-
te, goed zouden kunmen gebruiken.
Op één punt willen wij tenslotte nog de
aandacht vestigen. De wijziging in de
bestaande munten brengt kosten met zich
mede. Alleen al wat betreft het munt-
materiaal is er met de vervaardiging van
nikkelen kwartjes en dubbeltjes een be
drag van f 2.700.000 gemoeid. Het brons
voor de stuivers en centen kost onge
veer f 1.500.000. Als we nu lezen dat de be
staande zinken munten nog wel een jaar
of drie zouden meekunnen, dan vragen
we ons af. waarom in dit tijdsgewricht
zulke hoge kosten moeten worden ge
maakt Het is duidelijk dat er, naast de
genoemde bedragen, nog allerlei kosten
komen, zodat het totale bedrag werke
lijk niet onbeduidend zal zgn. Ook moet
Attlee beeft met flair de bezem ter hand
genomen om de strootjes weg te vegen, die
de baan der economie versperren. Contro
leurs van de oppositie als GhturchiU en
OQijver Stanley, de voormalige minister van
koloniën, stonden aan de kant met een
scherp oog toe te kijken, of hij bet wel goed
deed en wét er weggeveegd werd. De baan
is nu weer vrij, maar bet ziet er niet naar
uit, dat de conservatieven zelf, zich op dit
„glad-ijs" zullen wagen. Onder een „houd
er de moed maar in" van Attlee, zullen de
Labour -lieden de race opnieuw beginnen en
of zij zullen struikelen, is voorshands nog
niet te zeggen.
De gehele situatie, waarin Engeland ver
keert, wordt zeer juist getypeerd door het
critiscbe uitdrukkingsvermogen van Oliver
Stanley, die opmerkte: „Moet Engeland
eeuwig van de bedeling blijven leven en
permanent een jaarlijkse toelage van de
Ver. Staten betrekken?" Labour heeft van
Oliver Stanley niets te verwachten, maar
de oppositie wil wel meewerken, En
geland uit de misère te helpen. Attlee
kent blijkbaar in Engelse vertaling het
schone lied van „wij zijn niet bang", want,
met zijn bezem zwaaiende, heeft hij de
oppositie te kennen gegeven, dat Labour
nu eenmaal Labour is, en men de illusie
van een coalitie-regering voorlopig maar
moet opgeven. Attlee heeft er nog steeds
vertrouwen in, dat de hele natie het „eco
nomisch herstel" zal aanpakken, hetgeen
betekent de handen uit de mouwen steken,
maar voor minder loon of salaris en tegen
een uurtje overwerk niet opzien en dat ia
nu juist „des Pudels Kern".
Onder Labour beeft de natie geleden van
stakingswee: werd uit pure .Jicrst el-ambi
tie" de arbeidsduur in tal van industrieën
bekort en het is daarom best mogelijk, dat
een plotselinge windvlaag uit een of andere
politieke hoek de strootjes weer op de baan
terugvoert. In aansluiting aan hletgeen wij
gisteren reeds onder „berichten" hebben
medegedeeld, komt het economisch recept
hierop neer, dat de productie in de belang
rijke steenkool- en staalindustrie verhoogd
moet worden, de landbouwproductie opge
voerd, en meer geëxporteerd. Collega Be vin
heeft, kort geleden, de mijnwerkers op het
hlart gedrukt, de jaarlijkse kolenproductio
op te voeren tot circa 240 millioen ton,
welke export een vermindering van de be
hoefte aan dollars zou betekenen, maar dit
cijfer zal niet worden bereikt.
De vraag is, of de vakbonden op de arbei
ders zo'n nationale invloed hebben, dat
deze werkelijk bereid zijn, tijdelijk een half
uur langer per dag te gaan werken. Deze
arbeiders zouden kunnen aanvoeren, als men
objectief wil blijven, dat zekere kringen in
Engeland, die nog steeds een \v eelde-1 eventje
ledden, dan ook maar eens één half uurtje
per dag minder moeten gaan lummelen!
Een belangrijke factor is ook, dat men de
arbeid minder moet gaan zoeken in de
amusements- en relatief luxe-bedrijven.
Attlee heeft nu aangekondigd, dat wie
„werkloos" wordt, zich bij een arbeidsbeurs
moet aanmelden, waardoor het aantal ar
beidskrachten in de sleutel-industrieën kan
toenemen. Beperking van de productie van
niet noodzakelijke, niet onontbeerlijke goe
deren, behoort tot het program, alsmede er
naar streven, dat minder kapitaal gestoken
wordt in ondernemingen, die arbeidskrach
ten en materiaal opslokken, terwijl het echte,
ware „economisch herstel" er niet direct
mede gediend wordt. Hoe men dat wil
bereiken is een raadsel. Feitelijk schiet
men er alleen mee op, als er minder films
en snack-bars" zijn en alle habitue's van
de amusementen in het centrum van Picca
dilly zich op de steenkool-productie gaan
toeleggen
Het militaire apparaat wordt vrij belang
rijk ingekrompen, men hoopt zelfs in staat
te zijn, vóór het voorjaar weer aanbreekt
ook een groot aantal troepen uit Brits-Indië
en Palestina, in welk laatstgenoemd land de
poppen overigens aan het dansen blijven, te
kunnen terugtrekken. De invoerbeperking
wordt flink ter hand genomen, vooral op
het gebied van voedingsmiddelen, en Attlee
zegt er tactisch bij, dat dit vermoedelijk
niet tot een vermindering van de hiuidige
rantsoenen zal behoeven te leiden; want
anders zullen de arbeiders in de sleutel-
industrieën gaan geeuwen en aan hun buik
riem trekken. Van veel meer belang is, of
Amerika bereid is de voorwaarden van de
dollarlening ad 3% milliard te verzachten.
Deze voorwaarden, indertijd door het Con
gres gesteld, waren te zwaar en Amerika
wil daar nu met Engeland opnieuw te
Washington over gaan praten. Marshall is
van mening, dat uiteindelijk het Congres
hierover te bellissen heeft en dit komt eerst
weer in Januari '48 bijeen, dus heeft men
nog de tijd, tenzij er een speciale zitting
gehouden zou worden.
Engeland is de compagnon van Amerika
en men moet voor een deelgenoot in een
gemeenschappelijke zaak, die het beroerd
gaat, nu eenmaal wat over hebben, wil het
onderlinge prestige niet dalen. Amerika
heeft voor deze compagnon veel over, maar
„zwarte broeders" als Polen, Hongarije en
Roemenië moeten voortaan maar achter het
ijzeren gordijn gaan zoeken, of daar niet
wat ligtDe Ver. Staten zullen aan deze
leiders der ziekte, welke „communistische
infectie" heet, hiun solide dollars niet meer
verspillen
men rekening houden met de kosten voor
het bedrijfsleven, daar allerlei automa
tieken veranderd zullen dienen te wor
den. Bij onze armoede past het, de be
staande toestand terzake der zinken mun
ten nog enkele jaren te dragen. Dit door
die bezetter opgedrongen oorlogsgeld is
lelijk. De zinnebeeldige figuren zijn be
lachelijk, maar welke dringende reden is
er om daarin n u verandering te bren
gen.
Zodra we financieel sterker zijn gewor
den kunnen we die zinken munten uit het
verkeer halen. Maar nu past ons de
grootste soberheid en moeten dergelijke
uitgaven vermeden worden. Ook in dit
opzicht moeten we voorzichtig zijn met
„geld uitgeven".
Wereldjamboree 1947. Een groep Franse padvinders trekt in Parijs langs de Are
de Triomphe, alvorens te vertrekken naar de verzamelplaats van hun vrienden
uit alle oorden der wereld: het bos van Moisson.
Het voorstel tot wijziging van de Munt
wet 1901 verdient ongetwijfeld de aan
dacht, daar belangrijke veranderingen in
ons muntstelsel aan de orde worden ge
steld.
Nu het gouden tientje en vijfje bij de
wet zullen worden afgeschaft, zien wij in
eerste aanleg daarin de legalisatie van een
bestaande toestand. Immers, sedert 1936
kwam het gouden tientje niet meer in de
circulatie voor en niemand zal dus het
gemis van dit geldstuk in het dagelijks
leven bemerken. Het gouden tientje was
reeds een historische munt geworden, on
danks het feit, dat dit muntstuk in onze
muntwet een centrale plaats bleef inne
men. Door de indiening van het wetsont
werp wordt daaraan een einde gemaakt.
Blijkens de Memorie van Toelichting
wordt hiermede geen oordeel uitgespro
ken over een eventuele terugkeer van het
stelsel van de gouden standaard als zo
danig. 1
Maar een feit is het, dat de metallieke
basis van ons muntstelsel bij aanvaarding
van het wetsontwerp voorlopig verdwe
nen zal zijn, al blijft de mogelijkheid be
staan in de toekomst de gulden weer aan
het goud te koppelen.
Men kan het betreuren, dat de waarde
van de gulden niet meer door het goud
wordt bepaald, de feiten van sterke te
ruggang in de gouddekking der bankbil-
jettencirculatie, nationale verarming en
deviezenschaarste nopen nu eenmaal tot
een andere monetaire koens. Sedert het
loslaten van de gouden standaard in 1936
is de gulden „zwevend" geworden en de
huidige omstandigheden laten een terug
keer naar de gouden standaard eenvou
dig vooralsnog niet toe.
De veiligheid van onze munt wordt
thans met name bepaald door onze bui
tenlandse handel, door de mogelijkheid
om te komen tot een kloppende betalings
balans. Hoe sneller ons land zijn welvaart
weet te herstellen, hoe hoger het aanzien
van de gulden iin het buitenland wordt,
waar ons geld nu nog op de zwarte markt
met een belangrijk disagio wordt verhan
deld.
Overigens is onze Regering door toe
treding tot de overeenkomst van Bretton
Woods t.a.v. de inwisselbaarheid van gul
dens in vreemde valuta aan vastgestelde
pariteiten gebonden.
In onze verarmde nationale huishouding
past dus een muntstelsel, dat werkt met
goedkope munten. Daarom wil de Rege
ring komen tot afschaffing van het gou
den tientje, het gouden vijfje, het zilve
ren kwartje en het zilveren dubbeltje. De
zilveren gulden en rijksdaalder worden
echter vooralsnog gehandhaafd. Het is wel
zo, dat in de circulatie deze laatste mun
ten slechts sporadisch door het publiek
uitgegeven worden terwijl de minister
van oordeel is, dat papieren rijksdaalders
en guldens wellicht nog enige jaren in
omloop zullen blijven maar men hecht
er blijkbaar aan, althans de jure de zil
veren gulden en rijksdaalder te hand
haven.
Wij vragen ons af, wat de reden kan
zijn van deze inoonsequentie. Zil
veren kwartjes en dubbeltjes worden ver
vangen door nikkelen munten. Waarom
