Leidse „Burcht" en omliggende gebouwen
gaan restauratieperiode tegemoet
Zij plukten de vruchten van hun arbeid
NIEUWE LEIDSCHE COURAN1
4
ZATERDAG, 2 AUGUSTUS 1947
Stadsnieuws
WETH. JONGELEEN ONT
VOUWT DE PLANNEN
(Van een onzer verslaggevers)
De oude Leidse Burcht geniet vér bui
ten de grenzen van onze historische stad
grote bekendheid. Te midden van het
oude stadsdeel verheft hij zich statig en
het mag betreurenswaardig worden ge
noemd, dat hoge huizen en gebouwen
het schone zioht op de in vervallen toe
stand geraakte sterkte zódanig belem
meren, dat men haar slechts van heel
nabij kan bezichtigen. Dat dit niet zo
veel effect sorteert, is duidelijk. Hierbij
zij opgemerkt, dat de Burcht als histo
risch monument ongetwijfeld aantrekke
lijker zal worden, wanneer men kan
vaststellen, dat hij en de omliggende ge
bouwen in oude luister zijn herrezen. De
belommerde omgeving van voorheen
maakte de Burcht tot een druk bezochte
pleisterplaats voor reizend en trekkend
publiek.
Leiden kocht de Burcht voor f 70.000.
Wij willen eerst een klein stukje his
torie belichten, voordat wij overgaan tot
de behandeling van ons eigenlijke on
derwerp. Zo is het aardig te weten, dat
de Burcht op 17 April 1651 voor f 70.000
door de „regering" van Leiden werd ge
kocht, alsmede het burggraafschap, en
kele rechten en enige omliggende hui
zen. De heuveltuin werd sedertdien goed
onderhouden; zelfs werd deze met beel
den versierd en met vruchtbomen be
plant. Het bouwwerk zelf werd in 1653
verbeterd en er kwam een monumen
tale poort. Aan de voet van de heuvel,
op het plein, bevond zich het z.g. „He
renlogement", thans uniek in den lande.
Daar werden vroeger de openbare ver
kopingen gehouden. In de loop der jaren
was de Burcht een lustoord voor vele
wandelaars, die bij wijze van spreken
uren achtereen in het beroemde „dool
hof' konden verblijven. Ook was het
een geliefde plaats voor hen, die door
de architectonische schoonheid van het
bouwwerk en de diverse gebouwen ge
troffen werden.
Brutale burgerij.
Wanneer wij de huidige staat van de
Burcht vergelijken met die van vóór
1940, dan valt ons ogenblikkelijk op, dat
de burgerij in de tijd van de brandstof-
fenschaarste hier danig heeft huis ge
houden. Veel bomen zijn op de oude
grond gevallen, gesneuveld onder schen-
nende handen. Het is alleszins begrijpe
lijk, dat men er toe over moest gaan, de
toegang tot de eigenlijke Burcht dicht
■te metselen, om verdere vernielingen te
voorkomen. De brutaliteit van sommige
omwonenden ging zó ver, dat zij een
deel van het omliggende Burchtterrein
bi) hun tuin annexeerden. Aan deze
„Burchtonwaardige" situatie zal echter zo
spoedig mogelijk een einde worden ge
maakt. Dit werden wij duidelijk gewaar,
toen wij gistermorgen met de wethouder
van Fabricage, de heer A. J. Jongeleen,
een onderhoud over deze^zaken hadden.
De plannen voor een nieuwe beplanting
bijv. zijn thans klaar. Ook wist onze
zegsman iets mede te delen inzake de
toekomstige restauratie en bestemming
van de verschillende Burchtgebouwen.
Nieuwe beplanting voor f 10.000.
De nieuwe beplanting is eigenlijk een
onderdeel van de gehele restauratie. De
heer A. Galj aard, directeur van de Plant
soenendienst, heeft een uitgebreid plan
ontworpen, dat reeds nu in uitvoering
wordt gebracht. Men wil de paden, zo
als die indertijd naar de Burcht hebben
geleid, in oude staat herstellen. De talud
(helling) zal een strak grasgazon krij
gen, terwijl men bovendien, zonder het
prachtige uitzicht te hinderen, bomen en
struiken zal aanplanten. Minder mooie
gedeelten zullen worden gecamoufleerd.
Nijvere arbeiders zijn bezig de heuvel
om te spitten; eerst in het najaar zal
men met de beplanting beginnen. Hier
in de goede oude tijd, toen de gehar
naste ridders onder de Burchtpoort bin
nenreden, ontbrak gelukkig nog het
verfoeilijke bord „parkeren verboden".
voor is een bedrag van globaal f 10.000
gevoteerd.
Toen de heer Jongeleen dit alles met
een zekere opgewektheid vertelde, voeg
de hij er aan toe, dat de bewoners in de
omgeving van de Burcht deze plaats in
de toekomst niet weer als ontspannings
oord kunnen „verslijten". Afdoende maat
regelen zullen daartoe worden getroffen.
Gedeeltelijke verbouwing voor f 160.000.
Het ligt voorts in de bedoeling van het
gemeentebestuur om de Burcht een al
gehele restauratie te doen ondergaan.
Het hotel (dit staat ,als men de poort
onderdoor gaat, aan de rechterkant van
het pad naar het stenen bouwwerk) zo
wel als het Graanbeurscomplex zullen
grondig hersteld worden. In het laatstge
noemde gebouw hoopt men een grote
toneelzaal te construeren, omdat Leiden
daar grote behoefte aan heeft.
Wie het verwaarloosde geheel aan
schouwt, zal niet met verwondering op
kijken, wanneer wij schrijven, dat met
de restauratie een som van f 160.000 is
gemoeid.
Hierbij moet ook niet vergeten wor
den, dat dit slechts de kosten van een
gedeeltelijke verbouwing zijn. De Graan-
beurs en de Burcht zelf vallen hier bui
ten. Het Herenlogement zal na de restau
ratie beschikbaar worden gesteld voor
het houden van vergaderingen, congres
sen e.d.
Ook de officiële ingang aan de Nieuw-
straat zal veranderd worden. De linker
toren zal in zijn geheel herrijzen; de
MIDDENSTANDSEXAMEN
Op 25 Juli zijn geslaagd voor het in
de Stadsgehoorzaal gehouden Midden
standsexamen:
A. Kuyt, J. Kwakkenbos, I. van Laar,
C. Labrujère, G. F. Lafeber, G. de Lan-
gemaat, G. de Lange, A. de Langen, F.
J. G. Lauwers, A. van Leeuwen, B. van
Leeuwen, D. C. van Leeuwen, M. van
Leeuwen, P. van Leeuwen, J. G. Leget,
M. A. Lek, C. van der Linden, H. Link-
Veenstra, G. P. Los, P. Louwrier, W.
Lugthart. P. J. Lut, G. Maaskant, S.
Mandi, H. V. van der Marei, P. van der
Marei, F. F. van der Mark, D. Markwat,
J. Marijt, J. J. van Mastrigt, A. J. v. d.
Meer, H J. v. d. Meer, J. J. v. d. Meer,
J. H. v. d. Meer, J. J. v. d. Meer, J. J.
v. d. Meer, F. C. Mens, D. K. v. d. Mey,
S. v. d. Mey, W. A. v. d. Mey, D. Mey-
vogel, D. Moerman, A. M. Molenaar, A.
C. van Moorsel, W. J. M. Mugge, A. G.
Mijnders, G. Mijnders, C. C. v. d. Nat,
H. v. d. Nat, I. v. d. Nat, H. v. Nood, P. J.
A. van Noord, L. Noordervliet, A. van
Noort, H. Noort, J. Noort, H. A. v. Noort,
A. v. d. Oever, J. v. Ofwegen, P. Olivier,
N. C. Onderwater.
Op 28 Juli: J. C. M. Onna, J. Ouds
hoorn, Joh. Oudshoorn, W. J. Oudshoorn,
N. A. J. Out, G. B. T. Ouwerling, G. B.
Parlevliet, J. Parlevliet, Joh. Parlevliet,
C. Passchier, J. Passchier, H. Perfors, H.
D. Perfors, L. J. A. W. Persoon, M. Petiet,
A. Philippo, J. Pieëte, A. Pison. A. v. d.
Plas, C. J. v. d. Plas, G. van der Plas,
T. van der Plas, J. Pla9meyer, N. P. van
der Ploeg, J. Plug, M. Plug, H. J. v. d.
Pluym, A. C. van der Poel, P. H. v. d.
Poel, J. van der Post, H. H. Raaphorst,
J. D. Raaphorst, W. T. J. Raaphorst, E.
de Raat, K. A. Rademaker, J. J. Ravens-
bergen, G van Reeuwijk, H. Renee, W.
Reyngoud, L. C. van Rhoon, C. Rietdijk,
J. Rodenburg, C. H. Rodewijk, T. J. van
Rooden, D. C. v. Rooden v. d. Bogaard,
M. Roovers, M. J. Rosin, J. Rührwien,
M. M. de Ruiter, W. J. v. Rijn, J. Rijns
burger, N. C. van Rijnswou, H. Schalk,
P. Schalkers, C. van der Schee, A. M.
van Scheppingen, W. J. Schoof.
Op 29 Juli: J. Schouten, J. J. Schou-
tens, J. J. Schouw, C. J. Schuitemaker,
J. G. Schuts, A. C. Seysener, W. P. Slie-
rings, J. M. Slingerland, A. Slob, B. G.
Sluys, K. J. W. Smit, W. J. Smit, P. H.
winkel onder de toren zal, volgens de
reeds in tekening gebrachte plannen,
ontruimd en weggebroken worden, ter
wijl er naast de toegang tot de Graan-
beurs is geprojecteerd.
Zoals vroeger
De heer Jongeleen kon ons de verzekering
geven, dat alles, indien mogelijk, in de oor
spronkelijke toestand zal worden terug
gebracht. Voor een belangrijk gedeelte be
tekent dit in de stijl van omstreeks 1700.
Zo lang niet met de restauratie kan wor
den begonnen, zal men de gebouwen ver
pachten.
Door verschillende factoren is het nog
niet mogelijk, met het herstel een aan
vang te maken. Zo moeten bijv. de bouw
vakarbeiders gebruikt worden voor net
bouwen van nieuwe woningen. Bovendien
kunnen de benodigde materialen nog niet
ten volle worden aangeschaft. Het grote
plan is echter gereed. De verwezenlijking
zal volgenOok de ronde muur op de
heuvel de werkelijke Burcht zal on
der handen worden genomen.
Een vurige wens
Ten slotte sprak de heer Jongeleen nog
over de bestemming van het Burcht
complex. Graag zag de wethouder hier in
de toekomst een jeugdcentrum. De
ongetwijfeld fabelachtige exploitatiekos
ten van een dergelijk recreatieoord zou
de gemeente echter niet kunnen dragen.
Er moest eens iemand zijn, die.Verder
kunt U de gedachten van onze zegsman
wel raden. Misschien worden zijn wen
sen nog wel eens vervuld
„De Burcht zal gelijk een juweel worden,
doch dan zal dit monument ook een waar
dige bestemming moeten krijgen", aldus
de wethouder, die ons met een royaal ge
baar de mét toewijding gemaakte projec
ties liet zien.
Zo zal het Leidse cultuurleven weer ver
rijkt worden, namelijk met het herstel van
een eeuwen-oud bolwerk, dat de Sleutel
stad maakte tot een plaats van historische
betekenis.
Smittenaar, A. J. P. Smoorenburg, E.
Spilker, J. D. Splinter, W. Sprey, C. van
der Steen, H. L. van der Steen, G. C. M.
Steenvoorden-Cockheyt, N. P. Straathof,
A. A. Straver, P. Hooitas, J. C. de Swart.
F. H. Teegelaar, P. J. T. Telkers, J. W.
Tersteeg, N. Teske, T. N. van Tol, W. A.
van Tol, J. de Tombe, J. Timmers, W. Q.
van Trigt, J. R. Tuyn, G. Valk, H. van
Varick, J. P. M. van Veen, G. C. Aran
Velzen, J. C. v. Venetiën, J. v. Venetiën,
M. Verdoes, J. Verhart, K. Verheul, H.
J. Verhoef, W. Verhoeven, G. J. Ver
hoog, H. C. M. Vermeulen, P. Vermey,
W. Verver, G. Verwey, J. Vesseur, A. C.
Vink, P. B. Vink, C. Visscher, G. A. M.
Visser.
Op 30 Juli: C. Vliem, G. van Vliet, H.
v. d. Vliet, J. P. Voortman, F. L. de Vos,
H. de Vos, C. Vreeburg, P. de Vries, D.
T. de Vries-Knocker, A. de Waard, J. P.
de Water, A. H. Waterland, H. Wessel,
D. C. Wesselius, G. B. Westmaas, P. J.
Weststeyn, S. Windhorst, H. de Winkel,
A. van Winkel, J. J. van Winkel, P. J.
Winters, H. P. de Wit, E. de Wolf, J.
Woudsma, A. J. van 't Woud., A. H.
Wijdom, J. Zaalberg, J. Boxman, C. J.
Zoet, B. Zuijderduin, J. A. Zwaan, J. v.
d. Zwan, G. W. de Zwart, C. J. Zonne
veld.
LEIDSCHE SPAARBANK
Bij de Leidsche Spaarbank is gedu
rende Juli ingelegd f325.555,24 en terug
betaald f371.143,01; ingeschreven zijn 200
nieuwe inleggers, terwijl 123 boekjes ge
heel werden uitbetaald. Het tegoed der
25.510 inleggers, hieronder begrepen 1764
deelnemers aan de afhaaldienst, bedroeg
einde Juli f 14.448.472,51. Door de af
haaldienst werd in 6068 stortingen
f21.143,50 ontvangen. Er werden 120
spaarbusjes ter lediging aangeboden met
een gezamenlijke inhoud van f2767,44.
Op de scholen werd gespaard f89,65.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Diana C, d v A W Heijmans en
P Oomens; Jacomijntje E, d v C de Ru en
E Akershoek; Hermanus S, z v C v d Wal
en A Vermeer; Eleonore M, d v E Munting
en C M Koel; Johanna C, d v A Spek en
M Voordewind; Arendina, d v J H Haze-
windus en G Paap; Dirk M en Aafje M, resp.
z en d van Gvd Gugten en M Haasnoot.
Ik wil er ntaar mee zeggen...
,^ruit is voedzaam en gezondzo lees
je nog wel eens op de papieren zakken
van de groenteboer. Nu, dit zal niemand
ontkennen. Ons land levert sinds jaren
heel wat sappige vruchten, die ook zon
der die schone spreuk met graagte in
mond en maag verdwijnen. Zo was het
voor de oorlog en zo is het thans.
Ik zie nog de drukke Haarlemmerstraat
voor me, zo omstreeks een uur of tien
op een vooroorlogse Zaterdagavond
Honderden liepen dan langs de helver
lichte winkels en schoven voetje voor
voetje de Donkersteeg in. Als ze daar
tenminste de kans voor kregen. Want
eensklaps kregen ze een heerlijke bana-
nengeur in de neus, zodat het water hen
om de mond dreigde te lopen.
Ze hoorden een stem, die schor
schreeuwde: „Heipalen! Heipalen! Hier
moet je wezendrie voor een dubbeltje!!!"
Drommen mensen stonden om een hand
kar met een berg zacht-gele bananen en
ze kochten en ze aten. Drie van die
grote knapen voor tien centen. Het was
geen geld en iedereen kon zijn lichaam
de nodige vitaminen geven.
Thans zijn er geen bananen, maar er
is ander fruit, waarin net zoveel vita
minen aanwezig zijn. Kersen bijvoor
beeld; er waren er genoeg en bovendien
werden er nog ingevoerd. Maar ondanks
dit: de prijs??
Ze smaken achteraf helemaal niet zoet
meer, wanneer je hoortdat kersen, in
België gekocht voor f 0.40 per kg, hier
in Nederland ingevoerd f 1,15 per kg
moesten opbrengen.
Hoe zal dat weer met de appelen en
peren gaans die evenals de kersen over
vloedig aan de markt zullen komen? Er
hangen naar schatting 200 millioen kg
appelen en 120 millioen kg peren aan de
zwaar beladen vruchtbomen. Wat zal de
prijs zijn?
Ik ben benieuwd, hoeveel pond van
deze zo bij uitstek gezonde en sappige
vruchten ,,de kleine man" in staat zal
zijn te kopen.
Dat wil ik maar zeggen.
JANTJE VAN LEYDEN
Officiële publicatie
SCHOOL,VOOR BUITENGEWOON
LAGER ONDERWIJS (AFD. A)
Caeciliastraat 65 a, Leiden
Individueel onderwijs voor kinderen, die op
de gewone school het onderricht niet
kunnen volgen
In verband met de opening van een
dergelijke school te Katwijk komen er
plaatsen vrij, zodat weer kinderen kunnen
worden geplaatst. Stelt U in verbinding
met het hoofd der school M. G. H. den
Haan, Brederostraat 36, Leiden en vraagt
testonderzoek aan. Wacht niet tot het te
laat is, jonge kinderen kunnen we opleiden
tot flinke jongens en meisdes. Reiskosten
worden vergoed.
ONGEVAL OP DE HAAGWEG.
Het 3-j. jongetje F. R. stak gistermid
dag zonder op het verkeer te letten, de
Haagweg over. Hij liep tegen een pas
serend motorrijwiel op en kreeg enige
scheurwondjes boven de ogen en vermoe
delijk een hersenschudding. De E.H.D,
vervoerde hem naar het Acad. Zieken
huis.
Toogdag voor Kerk en Israël
te Wassenaar
De Hervormde Raad voor ,,Kerk en
Israël" houdt zijn tweede „toogdag"
Woensdag 27 Augustus a.s. te Wassenaar,
op het landgoed „Ter Veken". Het is
gelegen aan de Schouwweg bij de halte
,,Drie Papegaaien" van de gele tram
Den HaagLeiden.
Bij ongunstig weer zal de samenkomst
plaats hebben in het kerkgebouw der
Ned. Herv. Gemeente. Opening om half
elf door de voorz. ds H. Dekker, N. H.
pred. te Amsterdam. Daarna begroetings
woord door ds H. J. Honders, Ned. Herv.
pred. te Wassenaar. Vervolgens hopen te
spreken dr C. Bouma, Geref. pred. te
's-Gravenhage en ds A. W. C. de Wit,
Evang.-Luth. pred. te Amsterdam. Na de
pauze dr J. Schoneveld, Ned. Herv. pred.
te 's-Gravenhage, voorz. van de Kerke-
raadscommissie voor Kerk en Israël, en
de Zendingsarbeiders H. Blum, J. Swij
nenburg en S. P. Tabaksblatt. Sluiting
door de predikant-secretaris, ds J. H.
Grolle.
Vrije toegang voor alle belangstellen
den. Voor de kosten van programma's
enz. wordt gecollecteerd.
EEN DOKTER NODIG?
De Zaterdags- en Zondagsdienst der
huisartsen wor^t vandaag en morgen
waargenomen door de dokters Van
Bockel, De Jager, Langezaal en Ver-
brugge. Dokterstelefoon 22222.
WELKE APOTHEEK?
De avond-, nacht- en Zondagsdienst
wordt van heden tot Zaterdag 9 Aug.
waargenomen door: Apotheek Herding
en Blanken, Hogewoerd 171, tel. 20502,
en apotheek Reijst, Steenstr. 35, tel. 20136.
ZONDAGSDIENST DIERENARTSEN
De Zondagsdienst der dierenartsen wordt
waargenomen door dr N. A. Comman
deur, Lammenschansweg 5, tel. 21101 en
dr W. Weening, Rijnzichtweg 37, Oegst-
geest, tel. 22816.
VAC ANTIEBEZIGHEID VOOR
VOLWASSENEN
Evenals j.l. Dinsdag zal in de komende
week een openluchtfilmvoorstelling worden
gegeven voor de kinderen, die deelnemen
aan de vacantiebezigheden. Op veler ver
zoek zullen deze keer ook volwassenen in
de gelegenheid worden gesteld, tegen een
geringe entrée, een voorstelling bij te
wonen. Kjs. Dinsdag om 19.30 uur zal de
wagen van de Arfi uit Amsterdam op het
Sportterrein aan de Zoeterwoudse Singel
een voorstelling voor volwassenen geven.
Het interieur van de ronde vesting, die evenals de omliggende gebouwen,
mettertijd een grondige restauratie zal ondergaan.
