't Parool is: 10.000 inschrijvers voor K. en 0.
DR G- DE JONG
Personeel N.Z.H. toonde grote solidariteit
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG, 11 JULI 1947
Stadsnieuws
WERKNEMERS:. NU IS HET
WOORD AAN UI
Gisteren maakten wij'' uitvoerig mel
ding van de plannen van de Stichting
K. en O. ten aanzien van de houders van
igele kaarten- Thans willen wij aandacht
schenken aan het programma, dat voor
de houders van groene kaarten is samen
gesteld.
Het ligt in de bedoeling van het be
stuur van K. en O. om binnenkort een
circulaire te verspreiden onder de per
soneelsleden van de verschillende bedrij-
vén. In ddt blaadje zullen breedvoerig de
plannen voor het komende seizoen wor
den uiteengezet. Het onderstaande over
zicht moet dus niet als volledig worden
beschouwd.
Er komen, zo deelde men ons mede,
ongeveer twintig toneelvoorstellingen.
Voor de liefhebbers is er keuze genoeg.
De avonden vallen in de maanden Sep
tember, October, November, Januari,
Maart, April en Mei. In tegenstelling met
vorig jaar zal niet alleen het Nederlands
Volkstoneel deze voorstellingen voor zijn
rekening nemen. Ook met andere be
roepsgezelschappen zijn besprekingen
gaande. Bovendien zullen in dit seizoen
ook twee Leidse toneelgezelschappen en
kele opvoeringen geven, nl. D.O S. en
„Litteris Sacrum", welke verenigingen
ongetwijfeld haar sporen, op het gebied
van het amateur-toneel hebben verdiend.
In verband met het grote tekort, dat
wegens de lage prijs ontstond, heeft
het bestuur ernstig overwogen de
toegangsprijs te verhogen voor de
toneelavonden. Na gehouden bespre
kingen met de diverse contactperso
nen is echter besloten, de oude prijs
te handhaven. Zoals men weet, is de
prijs voor alle rangen bepaald op
80 cent.
Voor de liefhebbers van muziek biedt
K. en O. drie concerten aan van het Rot
terdams Philiharmonisch Orkest onder
leiding van Eduard Flipse en Piet van
Mever en wel op 14 November, 7 'Januari
en 4 Maart. Men is reeds bezig zich de
medewerking te verzekeren van een
mannenzangvereniging en/of een ge
mengd koor.
In het vorig seizoen organiseerde de
Stichting piet drie, maar zes concerten.
Het feit, dat er thans slechts drie op het
programma staan, kan voor de enthou
siaste liefhebbers een grote teleurstelling
betekenen, doch zij kunnen zich ook
abonneren op de serie van drie concerten
voor de houders van gele kaarben.. Hoe
dan precies de prijzen worden vastge
steld, zal men in de binnenkort te ver
schijnen folder kunnen lezen. Voorlopig
zal er één concert verzorgd worden door
de Kon. Militaire Kapel o.l.v. Rocus van
Yperen, waarschijnlijk op 25 September
a-s. Het optreden van dit beroemde corps
-hangt echter af van het aantal inschrij
vers. De prijsvoor deze goede muziek
avonden blijft gehandhaafd op 50 cent,
alle kosten inbegrepen.
Ten slotte vertelde de heer A. J. v. d.
Pompe, directeur van K. en O., nog een
en ander over de bonte avonden. Over
het optreden van het gezelschap van
Herman Tholen zijn de meningen zeer
verdeeld. Men was evenwel opgetogen
over de Personeelsavonden van 20 en 21
Juni j.l. Men heeft daarom besloten deze
avonden te herhalen. Er bestaan nog
meer plannen, die momenteel nog niet
voor publiciteit vatbaar zijn. Wel kan
worden bekend gemaakt, dat het bestuur
zal pogen, drie series van twee bonte
avonden te geven, met een vrolijk, af
wisselend, verantwoord programma.
Dank zij de fusie met de Leidse Volks
universiteit is men nu ook in staat lezin
gen, cursussen en excursies te organi
seren. De verschillende onderwerpen zijn
reeds in het gisteren geplaatste artikel
genoemd. Ook voor de houders van
groene kaarten geldt, dat de filmvoor-
ertellingen voortaan niet op Zaterdagmid
dag, doch op Donderdagavond zullen
Band Nederland-Indië hield
eerste jaarvergadering
Twee heren in het bestuur gekozen
De afd. Leiden van de „Band Nederland-
Indië" heeft gisteravond in de „Harmonie"
haar eerste jaarvergadering gehouden, welke
onder leiding stond van de presidente, mevr.
C. Mulder, die er in haar welkomstwoord
op wees, dat de talrijkheid van de bezoekers
wel uiting gaf aan de belangstelling, die er
voor de „Band Nederland-Indië" bestaat.
De secretaresse, mevr. Janssen, las ver
volgens het jaarverslag, waaruit bleek, dat
de Band, ondanks allerlei moeilijkheden,
in ledental is gegroeid en in het afgelopen
tfaar zeer werkzaam is geweest.
Uit het financieel overzicht, dat mevr.
iLarrewijn gaf, werd de gezonde financiële
toestand van de afd. Leiden duidelijk.
Hierna moest wegens bedanken van
mevr. Janssen een nieuwe secretaris wor
den gekozen. Na veel hilariteit het be
stuur bestond tot nog toe uit dames
werden tenslotte de heren K. Cebol en
hiitn. Buel bij acclamatie tot bestuursleden
gekozen, zodat het bestuur met één lid werd
uitgebreid. De heer K. Cebol, Zoeterwoud-
seweg 2, nam het secretariaat op zich.
Na de pauze heeft het amusementsgezel
schap „De Nar" uit Oegstgeest in een ge
varieerd programma aan een gezellig
samenzijn bijgedragen.
plaats vinden in één van de Leidse
theaters. De speciale film-sectie zal zorg
dragen voor goede en interessante films.
De toegangsprijs is vijftig cent voor alle
rangen.
Ten slotte vermelden wij nog, dat ook
de samenzangavonden en. de bijzondere
zanguitvoeringen niet op het „Elck-wat-
wils" biedende programma ontbreken.
Zo heeft de Leidse bevolking weer
kennis kunnen nemen van wat K. en O.
hoopt te bieden in het komende seizoen.
Wij twijfelen er niet aan, of dit werk zal
in brede lagen van de burgerij worden
gewaardeerd. Om het echter naar waarde
te appreciëren, dat zal men niet kunnen,
vóórdat men althans een deel van het
af te wikkelen programma heeft mee
gemaakt.
Wij hopen daarom van ganser harte,
dat het aantal inschrijvers dit jaar de
tienduizend zal overschrijden! Kort ge
zegd: dat is het werk van K. en O. waar
dig!
„LEZWIJNFONDS" GESTICHT
Aan het Maandblad voor het personeel
der Noord-Zuidholl. Vervoers-maatschappij
is het volgende ontleend:
In Augustus 1941 werd de wagenvoerder
J. J. Lezwijn, ter standplaats Leiden, na
verraad, n.l. omdat zijn huisadres één der
contactpunten was van de in die tijd opko
mende illegaliteit, door de bezetter gear
resteerd en naar Scheveningen gebracht. Na
maanden verblijf in de gevangenis te
Scheveningen, werd hij vandaar op trans
port gesteld naar Amersfoort, Buchenwald,
Dachau en andere concentratiekampen in
Duitsland, om tenslotte in Januari 1945 te
overlijden.
De eerste maanden keerde de maatschap
pij aan het gezin van Lezwijn normaal het
loon uit om tenslotte zich genoodzaakt te
zien deze uitkeringen te beëindigen.
Terstond moet hieraan, worden toege
voegd, dat de directie na de bevrijding der
gelijke gezinnen vrij grote bedragen uit
keerde.
Toen 'de uitkering van de maatschappij
noodgedwongen moest eindigen, heeft het
personeel van complex Leiden gemeend,
ZOMER-RAADGEVINGEN.
De directeur van de Gem. Geneesk.- en
Gezondheidsdienst acht het nogmaals
noodzakelijk, de volgende waarschuwin
gen tot het publiek te richten:
Het zwemmen in de stadsgrachten moet
ernstig worden ontraden. Ten eerste is
het zonder meer onhygiënisch, ja zelfs
niet verfrissend, ten tweede zijn er
aesthetische bezwaren en ten derde is
het zeer gevaarlijk. Er zijn nl. meerdere
besmettelijke ziekten, die op deze wijze
kunnen worden overgebracht, als typhus,
paratyphus, de ziekte van Weil e.d. Zo
als men weet is de besmette rioolrat
de drager van de smetstof van de ziekte
van Weil en men begrijpt, dat hierdoor
het water binnen de stad als besmet moet
worden beschouwd.
Het is nodig, dat de ouders hun kin
deren hierop nog eens extra wijzen. In
dit verband wijs ik er nog eens op, van
welk een groot belang het is, dat allen
medewerken aan de bestrijding van de
rattenplaag. Laat geen etensresten open
en bloot in bijkeukens of schuurtjes
staan, dekt ze goed af, en vooral, werpt
ze niet in het water!
Ook wil i'k er nog ernsitig voor waar
schuwen rauw fruit te gebruiken, zon
der dat dit goed gewassen is kort voor
de consumptie; zulks met het oog op
meerdere besmettingsmogelijkheden.
Ten slotte: laat ieder stadgenoot de
vliegenplaag helpen bestrijden door deze
insecten zoveel mogelijk te verdelgen en
door mest van huisdieren, als kippen,
konijnen e.d., goed af te dekken of te
begraven.
Deze waarschuwingen worden niet ge
daan, omdat er thans bijzondere aanlei
ding toe zou zijn, doch voorkomen is nog
steeds beter dan genezen.
Morgen is de dag voor de oud
onderofficieren
In de ochtenduren een mars door de stad
Onder de vele gasten, die morgen in
Leiden de alg. vergadering van de Kon.
Ned. Bond van Oud-Onderofficieren zul
len bijwonen, bevinden zich ook deputa
ties van het Belgische en Franse Ver
bond van Onderofficieren. Bij de begroe
ting, welke 's ochtends om kwart voor
negen op het Stationsplein zal plaats
vinden, zal de erewacht worden gevormd
door een detachement van de Kon.
Land- en Zeemacht en „Pro Patria".
Hierna zal een mars door de stad wor
den gemaakt, waarbij het Leids Politie-
muziekgezelschap medewerking zal ver
lenen. Tijdens deze mars zullen, zowel
door de Kon. Ned. Bond van Oud-On
derofficieren, als door de beide buiten
landse deputaties, kransen worden ge
legd bij het voorlopig monument aan de
Steenstraat. Omstreeks half tien vindt
een ontvangst ten stadhuize plaats. Voor
af zullen op het Stadhuisplein de volks
liederen van België, Frankrijk en Neder
land worden gespeeld. Om tien uur vangt
dan in de Foyer der Stadsgehoorzaal de
vergadering aan.
daarbij gedreven door de in die^dagen zo
sterk aanwezig zijnde gemeenschappelijke
gebondenheid, het gezin Lezwijn niet on
verzorgd te mogen laten.
Trouw, week in week uit, werd een
steuninzameling gehouden, waarvan het
gezin wekelijks het loon werd betaald. Alle
weken, die het personeel als zgn. extra
week heeft ontvangen, werden eveneens aan
het gezin uitgekeerd.
Daarnaast werden de diverse personeel
leden, die destijds door de bezetter tot
slachtoffers werden gemaakt, gesteund of
schadeloos gesteld.
In totaal werd aan wekelijkse inzame
lingen en bijzondere giften bijna f 8000 ont
vangen. Hierna is nog een saldo van
f 1.182,61 aanwezig.
Dit saldo werd gekweekt met het voor
nemen, om als Lezwijn zou terugkeren, hij
met zijn gezin gedurende enige tijd in een
of ander vacantie-oord had kunnen vertoe
ven om weer op krachten te komen. Dit
heeft helaas niet zo mogen zijn.
Men heeft echter gemeend, om in de geest
van de gemeenschappelijke gebondenheid
te moeten voortgaan en met het thans aan
wezige saldo te stichten een „Fonds voor
Bijzondere Sociale noden", genaamd
„Lezwijnfonds".
Met het stichten van dit, geheel door het
personeel te beheren fonds, stelt men zich
voor, bijstand te verlenen aan de gezinnen
van de personeelleden in Complex Leiden,
die in bijzondere nood verkeren.
Vrouwelijke zendelingen nemen
afscheid
In een samenkomst op Woensdag 16 Juli
Mej. Chr. Slotemaker de Bruïnb en mej.
G. A. R. Bijleveldt, die klaar staan om als
zendeling naar Indonesië te vertrekken, de
één voor de tweede maal, de ander voor
het eerst, zullen gaarne vóór haar vertrek
een ontmoeting hebben met de vele vrou
wen en meisjes, die haar uitzending heb
ben mogelijk gemaakt.
De sectie voor het Vrouwenzendingswerk
van de Ver.- Ned. Zendingscorporatie no
digt daarom alle belangstellenden van de
provincie Zuid-Holland uit tot bijwoning
van de samenkomst, die Woensdag 16 Juli
a.s. van 11 tot 4 uur wordt gehouden in de
Doopsgezinde kerk te Leiden, Pieterskerk
straat (tramhalte Stadhuis), waar beide
zendelingen hopen te spreken.
Men brenge brood mee; koffie is verkrijg
baar. Meegebrachte gaven, als garen, naal
den, handwerkmateriaal, goede boeken en
zo mogelijk van ieder één textielpunt, zul
len zeer dankbaar aanvaard worden, ter
leniging van de nood in Indonesië.
Distributievorm
Morgen, zijn aan de beurt voor het af
halen van levensmiddelenkaarten die ge
zinnen, waarvan het hoofd een stam-
kaartmummer heeft van 55.50156.500.
Het kantoor is 's Zaterdags alleen ge
opend van 8.3010.30 uur.
Ik wil er maar mee zeggen...
Ik heb vorige week, heel toevalligeen
oude kennis gezien, die kennelijk van
plan was naar een badplaats te vertrek
ken; hij „hing" tenminste in een dikke
rij mensen, die aan het tramstation bij de
overweg op dit vervoermiddel stonden te
wachten. Hij had vacantie en ging be
pakt en gezakt, met witte strandschoenen
aan z'n voeten en een blauwe bril op z'n
neus, bovendien gekleed in „shirt and
shortsnaar Katwijk.
Het was drukkend warm die dag, zodat
hij met een zakdoek het vocht van zijn
voorhoofd wreef en zo tussen neus en
lippen de mededeling deed van het ge-
luk zulk prachtig weer te treffen: hij
zou natuurlijk als een echte badgast terug
komen. Prachtig gebruind „zo egaal
bruin, weet je wel" en met de ver
frissende zeewind in z'n kleren. Iedereen
moest dan direct het kon niet anders
aan hem kunnen zien, dat hij zijn va
cantie aan zee had doorgebracht. Even
later stapte hij met een lachje van: ,,Ach
kerel, ik kan het toch niet helpen, dat
jij met die temperatuur zoo hard moet
werken", de tram in. Ik keek hem rui
keek de tram nog na en zuchtte; wat
zou dat een heerlijke vacantie worden!
Gisteren zag ik m'n kennis terug en wil
de hem al met een enthousiast: „Hé, een
prettige vacantie gehad?" weer welkom
heten in de Sleutelstad. Doch hij deed
of hij mijn uitroep niet hoorde, zette de
kraag van zijn regenjas wat hoger op en
nam zijn hoed af. Hij zag helemaal niet
bruin en het regenwater liep in zijn nekt
dat kon ik nog net zien, voordat mijn
schoen een poging deed om in een grote
p;us een bad te nemen. Het goot!
Dat wil ik maar zeggen.
JANTJE VAN LEYDEN.
VAN GOOTHOOGTE EN DAKHELLING.
Het gemeenteraadslid J. H. Schüller
(P.v.d.A.), heeft bij de raad het voorstel
ingediend, van art. 6 van de verordening
houdende voorschriften als bedoeld in
art. 39 der Woningwet, behorende bij het
partiële uitbreidingsplan Noord" het vol
gende te laten vervallen:
„In afwijking van het bovenstaande
kunnen B. en W„ indien daartegen geen
bezwaar van architectonische aard, in
verband met de omgeving bestaan, toe
staan. dat een lagere goothoogte wordt
aangehouden.
In dat geval moet de goothoogte ten
minste 4 m. en ten hoogste 4.50 m. be
dragen en de dakhelling tenminste 45
gr. en ten hoogste 52 gr."
Promotie dr G. de Jong aan Gem.
Univ. te Amsterdam
Universitaire studie werd hierdoor vandaag
tot succesvol einde gebracht
Hedenmiddag is aan de Gemeente-Univer
siteit te Amsterdam gepromoveerd tot doc
tor in de letteren en wijsbegeerte onze
stadgenoot, de heer G. de Jong. Als promo
tor trad op prof. dr H. N. ter Veen, terwijl 't
proefschrift is getiteld: „De Duitse landbe
schrijvingen in de 18e eeuw".
Dr Gerben de Jong werd in Scharne-
goutum (Fr.) geboren en bezocht de Chr.
Mulo-school te Sneek en de Chr. HBS te
Leeuwarden om
vervolgens te
studeren aan de
Gem. Universiteit
te Amsterdam.
Hij volgde de
colleges aan de
faculteit der let
teren en wijsbe
geerte, met aard
rijkskunde en ge
schiedenis als
hoofdvakken der
studierichting. Na
met goed gevolg
het doctoraal
examen te heb
ben afgelegd,
zette hij de stu-
arbeid voor zijn
proefschrift, waarop thans met zijn promo
tie de bekroning is gevolgd.
Na een aantal jaren werkzaam te zijn
geweest aan het Intern. Instituut voor
Sociale geschiedenis, werd dr de Jong in
1941 verbonden aan de Bibliotheek van de
R.U. te Leiden.
Het proefschrift van dr De Jong, dat
115 bladzijden beslaat en in druk is ver
schenen bij de Leidse Handelsdrukkerij
J. Karstens, wil zijn een proeve van een
systematisch en cultuurhistorisch onder
zoek.
Na de verhouding van de landbeschrij
ving tot de algemeene geografie in de
18e eeuw te hebben beschreven, wijdt
dr De Jong vervolgens een beschouwing
aan het tijdvak van Hübner (einde 17e
eeuw tot omstreeks 1740), waarna hij
behandelt de staatkundige geografie en
statistiek in het midden der 18e eeuw,
alsmede de landbeschrijving van 1775
1815 om zijn studie te besluiten met
enige conclusies, welke ook in de En
gelse taal zijn opgenomen. Van de twaalf
stellingen, welke aan de dissertatie zijn
toegevoegd, noemen wij:
II. Het zou van belang zijn, voor stu
denten, die aardrijkskunde als hoofdvak
hebben, de eisen voor de landbeschrijving
(speciaal geografie) te verzwaren.
IV. Huizinga's opvatting, die de 18e
eeuwse cultuur samenvat in verlichting
en romantiek, is in haar algemeenheid
moeilijk te aanvaarden voor de Duitse
beschaving, daar ze tekort doet aan de
betekenis van het neo-humanisme.
X. De invloed van de Duitse landbe
schrijving van de 18e eeuw en het begin
der 19e eeuw, is duidelijk merkbaar bij
de Ned. geografen Bachiene en Van
Kampen.
Wanneer de regen, zoals gisteren, in stromen neervalt, is het voor weggebruikers
een kwelling. Doch zo erg als het in de Residentie onder de viaduct aan de Trofel-
strakade was, is het in de Sleutelstad gelukkig niet geweest.
