Regering wil kat nog eens uit de boom kijken
Senaat aanvaardt Vermogensheffing ineens
IDist <11
't Verklaarde
uitzicht
NIEUWE LEIDSCIIE COURANT
VRIJDAG. 11 JULI 19tl
VERKLARING BRAK NIET
MET GEDRAGSLIJN
Reeds van vroegere Regeringsverkla
ringen over Inddë en er zijn er lang
zamerhand al verscheidene geweest'
hebben wij moeten zeggen, dat zij daarom
al niet aan het gestelde doel beantwoord
den, omdat zij in feite zo weinig ver
klaarden. Zij verklaarden ook in dit op
zicht zo weinig, dat zij een onvoldoende
motivering inhielden van het regerings
standpunt.
Wij kunnen helaas niet zeggen, dat de
nieuwste regeringsverklaring met deze
foutieve gedragslijn, die langzamerhand
een gewoonte scheen te zijn geworden,
volkomen gebroken heeft.
Wat bij deze nieuwe regeringsverkla
ring opvalt, is de brede en scherpe schil
dering, welke zij biedt van de uiterst on
bevredigende ontwikkeling in de laatste
maanden tot op de vrijwel onverwachte
„wending ten goede".
De schildering in de regeringsverkla
ring van de onbevredigende toestand kon
moeilijk duidelijker en scherper zijn. De
felste tegenstander van de republiek
scheen wat dit betreft bij de regering in
de leer te kunnen gaan. De schildering
culmineerde in de mededeling, dat de toe
stand in allerlei opzicht niet anders dan
onhoudbaar was geworden. Onhoudbaar
in staatkundig opzicht, onhoudbaar, eco
nomisch bezien. Onhoudbaar voor wat be
treft de financiën en het monetair beleid.
Onhoudbaar ook in sociaal en militair op
zicht.
Zo onhoudbaar was de toestand gewor
den, dat naar de onomwonden verkla
ring van de Regering, dat onhoudbaar
karakter alleen met behulp van een mili
taire actie van politionele aard scheen te
kunnen worden opgeheven. In het bij
zonder de periode tussen 23 en 27 Juni
werd besteed om op alle mogelijkheden
voorbereid' te zijn. Dit stemt trouwens ge
heel overeen met hetgeen wij uit tal van
eigen correspondenties zelf reeds hadden
opgemaakt.
Weliswaar bleef het onder dat alles de
uitdrukkelijke opzet der Regering, daar
door betere voorwaarden te scheppen ter
uitvoering van het staatkundig beginsel
program van Liinggadjati (waaraan de
Regering blijkbaar ondanks alles wilde
en wil vasthouden), maar niettemin
werd ook naar het oordeel der Regering
de noodzaak om met de wapenen in te
grijpen, steeds acuter.
Geeft dit alles wel een beeld van de
enorme spanning, waaronder wij in diie
critieke dagen hebben geleefd, des te
simpeler doet het aan, nu blijkens het
vervolg der Regeringsverklaring de
Regering de jongste handelwijze der Re
publiek (die met hangen en wurgen over
de brug is gekomen) vrijwel zonder
meer uitlegt als „de mogelijkheid van een
gunstige wending."
Uit heel de voorgeschiedenis, welke de
Regering in haar verklaring zo breed en
zo scherp heeft getekend; ware veeleer
de vraag te distilleren, of de plotselinge
Republikeinse bekering, kennelijk tot
stand gekomen onder druk en allerminst
de kenmerken dragend van innere over
tuiging en van vrijwilligheid, oprecht ge
meend is.
Trouwens, de Regering zelf verwacht
nu nog de proef op de som. Zij maakt
volkomen terecht verscheidene reser
ves en stelt verschillende voorwaarden,
waaraan de Republiek nog zal hebben te
voldoen.
Die voorwaarden zijn onder meer: on
middellijke staking van vijandelijkheden.
Beëindiging van de infiltraties en van
miskenning en aantasting der andere
Indonesische Staten. Onmiddellijke ver
breking van onregelmatige buitenlandse
betrekkingen. Onmiddellijke opheffing
van de voedselblokkade. Herstel van het
verkeer over de demarcatielijnen. Voorts
eist de Regering, diat de Republiek haar
miskenning van de Unie-gedachte zal
laten varen, welke onder meer hierin tot
uiting kwam, dat de Republiek de vrien
delijkheid had, de Nederlanders onder de
vreemdelingèn te rangschikken. Boven
dien zal de Republiek de uiteindelijke
verantwoordelijkheid van de Nederlandse
Regering in de verdere overgangstijd
moeten erkennen voor de handhaving van
orde en rust.
Voor de nakoming van deze punten
acht de Regering een verdere verwezen
lijking van de overeenkomst van Ling-
gadjati afhankelijk. Deze punten zijn
even zovele aanwijzingen, dat de Repu
bliek nu wel de schijn mag hebben, zich
te hebben bekeerd, maar dat er voor haar
nog gelegenheden te over zijn om te doen
zien of die bekering nu in feiten zal wor
den omgezet. Een bij uitstek verstandig
punt achten wij dan ook datgene, wat
juist niet in de Regeringsverklaring
staat, namelijk het achterwege laten van
de overweging of reeds tot inperking van
de troepen kan worden overgegaan, een
gedachte waartoe naar wij hebben ge
meld enkele regeringspersonen te
Batavia al veel te spoedig bleken over te
hellen.
Wij zouden dar. ook in deze Regerings
verklaring, misschien meer nog dan de
Regering bereid is te doen, het volle
accent willen doen vallen op deze reser
ves, een van de weinige dingen in de tot
nu toe afgelegde Regeringsverklaringen,
die gemotiveerd zijn, maar dan ook vol
komen gemotiveerd.
Die reserves zijn tegelijk aanwijzingen
van de zwakte in het Regeringsbeleid en
de enige plechtankers in de wisselvallig
heden der laatste dagen. Zij bewijzen,
dat de Regering volkomen terecht
de kat uit de boom wil kijken. Maar zij
bewijzen ook, dat we inzake Indië nog
lang niet zijn, waar we zijn moeten.
En dat laatste woord werd nu toch wel
eens tijd.
Teneinde Amsterdam meer armslag te geven in de verbinding met de grote ri
vieren, wordt het op de Rün uitlopende Merwedekanaal verbreed van 50 tot 100 m.
STEMMING OVER NAT.
SPAARRAAD AANGEHOUDEN
(Van onze Parlementsredacteur)
De Eerste Kamer heeft zich eergisteren
en gisteren bezig gehouden met de Ver
mogensheffing ineens. Anders dan in de
Tweede Kamer, waar het wetsontwerp
tenslotte onder de hamer doorging, moest
in de Senaat worden gestemd, waarbij de
Christelijk-historischen en de P. v. d.
Vrijheid zich tegen verklaarden. De stem
menverhouding was 26 tegen 3. Geen
enthousiasme betoonden de heren Pol-
lema (CH.) en prof. Molenaar (Vrijh.),
terwijl ook de heren Rip (AR.) en prof.
v. d. Brink (K.V.P.) twijfelden aan het
effect van de maatregel.
Minister Lieftinck stelde als alternatief
voor de heffing of inflatie, 6f annulering
VERBETERINGEN IN HET CONCERT
GEBOUW.
In de grote zaal van het Amsterdamse
Concertgebouw is men gisteren begon
nen met de vernieuwing van de houten
vloer, die ernstige tekenen van ouderdom
begon te vertonen. Het podium wordt
verbeterd doordat het naar voren uit
gebouwd wordt. Hierdoor krijgt de
dirigent meer ruimte, terwijl ook de
contra-bassisten in dit opzicht erop
vooruit gaan. Tevens wordt een nieuwe
foyer onder het podium geconstrueerd.
DE HEER LAMPING AMBASSADEUR
IN NEW DELHI.
De heer A. Th. Lamping is benoemd
tot Harer Majesteits buitengewoon en ge
volmachtigd ambassadeur te New-Delhi
(India)
van de staatsschuld. Overigens zag ook
hij wel terdege de moeilijkheden bij de
realisering van de opbrengst van f 5 mil
liard, het bedrag, dat de Vermogensaan-
wasbelastinig en de Heffing ineens teza
men in de schatkist moeten doen vloeien.
De minister verklaarde zich bereid zorg
vuldig te overwegen op welke wijze de
last kan worden weggenomen van hen,
die met geblokkeerd geld zitten.
De instelling van de Nationale Spaar-
raad kon de Senaat evenimin tot een
enthousiast debat bewegen. Nu het uitge
ven van Rijksspaarbrieven aan nadere
wettelijke sanctie is verbonden, achtten
de heren Rip (A.R.) en Molenaar (Vrijh.)
het wetsontwerp overbodig en zij gaven
de minister de raad, het wetsvoorstel in
te trekken. De bewindsman voelde hier
voor niets. Integendeel, sparen is een on
misbaar bestanddeel van ons herstel en
hier kan de Regering niet werkloos toe
zien. Er waren echter niet genoeg Kamer
leden om te stemmen, zodat Woensdag a..s
over de Spaarraad zal worden beslist.
Het wetsontwerp toewijzing onroerend
goed ten behoeve van de wederopbouw
werd zonder stemming goedgekeurd.
RADIO'S EN GRAMOFOONS VOOR
ONZE MILITAIREN.
Onder het motto „Juli-maand, toestel
len-maand" heeft de Ver. „Band Neder
landIndië", in samenwerking met de
N.I.W.I.N., „Nederland helpt Indië", het
radio-programma voor de Ned. Strijd
krachten en het Prot. Chr. en R.K. Thuis
front, een landelijke radio-actie ingezet,
waarbij geld ingezameld zal worden voor
de aankoop van radio's en gramofoons
voor onze militairen in Indië.
DAT te Zwolle een atelier der PMLipsfa-
brieken is geopend, waar sdh-eerappamaiten en
gereedschappen voor die Phiilipsfabrieken zul
len worden vervaardigd
DAT te Zeist, 81 j. oud, is overleden jhr.
H. v. d. Poll, drager van het herinnerings-
kruis van de Boerenoorlog.
DAT ir R. A. Gorter, directeur van het
Veiligheidsmuseum te A'dam, benoemd werd
tot officier in de Orde van Oranje-Nassau.
DAT de A'damse raad besloot ,.Het Am
sterdamse Toneel voor 3 jaar als vaste be
speler van de Stadsschouwburg aan te
wijzen.
DAT zowel Beb Vuyk als Jacques Gans
voor hun benoeming tot lid van de Mij der
Ned. Letterkunde hebben bedankt, en eerst
genoemde zulks deed l.v.m. haar behandeling
in 1945 toen zij de Van der Hoogtprijs won.
DAT de wnd. hoofdcomm. van politie te
Utrecht, P. W. v. Eyk, thans tot hoofd
comm. aldaar is benoemd.
DAT gisteravond een bovenverdieping van
een pakhuis der N.V. Verheul's Vrachtvoer-
handel aan de Struysenburgdwarsstraat te
Rotterdam gedeeltelijk is uitgebrand.
DAT de 43-j. schilder C. A. Sitton uit de
Steinwegstraat te R'dam van een balcon is
doodgevallen.
DAT de Stichting tot daadwerkelijke be
strijding van het inflatiegevaar een brief aan
minister Beel schreef, waarin zij uiting geeft
aan haar bezorgdheid over de ontwikkeling
der staatsfinanciën en aandringt op het in
stellen van een bezuinigingscommissie.
DAT J. H. Sauveur, oud-voorz. der Al
liance frangaise in Nederland en thans woon
achtig te Parijs (39 Rue Galilée, Paris 16),
benoemd is tot officier in de Orde van
Oranje Nassau i.v.m. zijn omvangrijk werk
voor tijdens de oorlog naar Frankrijk ge
vluchte Nederlanders.
DAT bij Valkenswaard de maréchaussée
Polman met zijn auto slipte, over de kop
sloeg en werd gedood.
DAT de jaarwedde van de president-direc
teur der K.L.M. f 30.000 bedraagt en die der
andere directeuren f 18.000.
DAT de Sikken's lakfabrieken een kunst
hars-industrie hebben gesticht onder de naam
N.V. Synthese.
DAT de beheerder van het Snouck van
Loosenfonds te Enkhuizen, G. Wendelaar, is
benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-
Nassau.
DAT te Delft, als eerste stad in Nederland,
gisteren de nieuwe politie-uniformen in ge
bruik zijn genomen.
DAT de heer C. Groot te Delft benoemd
is tot ere-burger van de gemeente Lorient
in Bretagne, wegens zijn verdiensten als
verbindingsman bij een geallieerde spion-
nagegroep.
DAT bij school- en kerkbouwaanbestedin-
gen te Blerick de firma J. Smeets aldaar,
met f 108.370 de laagste was voor de school
en van Alphen te Drunen, met f 134.680. voor
de noodkerk.
DAT de Schotse padvinders gisteren onder
grote belangstelling in Rotterdam aankwa
men, op .de Coolsingel defileerden en heden
avond in het openluchttheater „Dijkzicht"
aldaar optreden.
DAT in de te R'dam gehouden jaarverga
dering van het Ned. Instituut voor Volks
huisvesting en Stedebouw, mr J. Kruseman
en dr ir. Bakker Schut als bestuurslid wer
den herkozen en mr E. H. J. baron van
Voorst tot Voorst, burg. van Tilburg, tot
nieuw bestuurslid.
DAT Prov. Staten van Overijssel gisteren
besloten tot opheffing van de tol over de
brug by Hasselt, tegen een afkoopsom van
f 360000, waarin het Rijk voor f 125.000 deel
neemt.
DAT ponttarieven voor de IJssel te Wyhe
en Olst, zomede te Haerst voor de Vecht,
zijn verhoogd.
DAT jonge Amsterdamse arbeiders en ar
beidsters deze zomermaanden zullen kam
peren in zomerkampen te Deurne (de Peel),
onder leiding van de Culturele Dienst der
R.-K. Arbeidersbeweging.
DAT Pieter Wiegersma te Deurne de ge
brandschilderde ramen van de Herdenkings-
kerk te Waalwyk, die ter nagedachtenis van
de Brabantse oorlogsdoden werd gesticht,
zal ontwerpen.
DAT morgen by de onthulling van het
oorlogsmonument te Katwyk aan de Maas
(L.) door de oud-commandant van het veld
leger, luit.-gen. J. J. G. baron van Voorst tot
Voorst, alle oudstryders van 2-26 R.I. aan
wezig zullen zyn.
DAT de St.-Crt. van gisteren de tweede
wyziging van lonen en arbeidsvoorwaarden
in de Zuivelindustrie bevat.
DAT Maandag a.s. in Vlissingen vooraan
staande Zeeuwen de mogeiykheid van terug
keer der Stoomvaart My Zeeland naar Vlis
singen zullen bespreken.
I Versobering in Enge-
I landvoor alle
klassen!
De drastische bezuinigingen, door de
vice-premier Morrison en de minister van
financiën, Dalton, als recept voor het kwy-
nende economische Engeland voorgeschre
ven, zyn tevens een maatstaf voor heel de
Europese situatie. Zonder het gepresen
teerde ..plan-van-Marshall." zoü er op zeker
moment een deviezen-vacuüm kunnen ont
staan, waardoor er in Amerika niet meer
gekocht en waarschijnlijk in Europa, en dus
ook in Engeland nog minder geproduceerd
zou kunnen worden. Het ontbreekt de En
gelse regering, noch de industrie, noch de
handel, aan „goodwill" en ondanks de inge
wikkelde politieke situatie, is men er in ge
slaagd, handelsverdragen met verscheidene
landen, w.o. Polen, Rusland en Hongarije af
te sluiten. Eerst als het export-niveau weer
in Engeland een behoorlijk peil bereikt
heeft, zouden die handelstransacties efficiënt
zyn en de binnenlandse markt niet geschaad
worden. Vandaar, dat Bevin alles op het spel
zat zetten, om deze nieuwe conferentie te
Parys te doen slagen. Vroeg of laat. zonder
een nieuwe dollar-lening komt men er niet!
De genoemde Engelse ministers hebben het
denkbeeld geopperd van een nieuwe „leruA-
lease"-regeling met de Ver. Staten, teneinde
een economische débacle te voorkomen. Im
mers, de Amerikaanse lening is spoedig op
gesoupeerd en straks is het weer winter!
Engeland moet momenteel op een dusdanige
basis levensmiddelen en grondstoffen inko
pen. dat er jaarlijks een schuld van 450
millioen pond sterling ontstaat, om de ver
soberde rantsoenen aan de bevolking te ver
strekken en grondstoffen te kunnen kopen,
als voorwaarde, dat de industrie kan biy-
ven draaien. Een eeuwigdurend importeren,
zonder verhoogde productie is natuurlijk
funest. Men heeft nu in Engeland, evenals
in andere landen, een drie- of vijfjarenplan
op het oog, waarvan de détails nog niet be
kend zyn. De achteruitgang van de wereld
handel zal volgens Morrison biy'ven aanhou
den, hetgeen impliceert, dat de invoer nog
meer beperkt moet worden. Engeland toont
langzamerhand ook het beeld van een
luxueuse gevel, waarachter slechts vertrek
ken zijn. die noodzakelijk restauratie moe
ten ondergaan. De oorlog heeft Engeland m
een zeer benarde positie gebracht, want de
buitenlandse beleggingen gingen grotendeels
verloren, terwijl de binnenlandse productie
capaciteit, zonder de hulp van Amerika, niet
meer de vroegere vitaliteit zal herkrijgen.
In het kort, komt het advies hierop neer:
nieuwe dollars, harder werken en exporteren!
De versobering in Engeland komt ook tot
uiting in de bezuiniging op krantenpapier,
want de bladen zullen spoedig nog slecnts
verschijnen met vier pagina'6. Dat men vele
sigaretjes minder roken moet. is bekend en
benzine zal ook in mindere hoeveelheid wor
den ingevoerd. Behalve de beperking op de
invoer van consumptiegoederen, wil men een
invoerrecht op films gaan heffen. Die invoer
beperking dient dus ter besparing van dol
lars, terwyi men meer textiel zal moeten
exporteren. Wordt de consumptie nu ook
minder, dus direct voelbare versobering voor
de gewone man, dan zal dit op de politieke
tendenz weer een ongunstige invloed hebben
en ..Labour" voelde zich juist weer veel mon
terder door de veranderde zienswijze der
dissidenten of z.g. „rebellen." Een beperking
van het vleesrantsoen, zoals door de parle
mentair secretaris van het ministerie van
voedselvoorziening werd aangekondigd, is
een sleoht voorteken. Zo kenmerkt zich dus
de binnenlandse politiek in Engeland door
grote onzekerheid. Het ergste is, dat de
steenkool, die de basis vormt van de Engelse
huishouding, geen reden tot optimisme geeft.
Immers de steenkool-productie beantwoordt
geenszins aan de gestelde verwachtingen.
Lord Hyndley, de voorzitter van de lande-
üjke kolenraad, heeft op een conferentie
van de nationale bond van mynwerkers,
medegedeeld, dat de regering zelfs overweegt,
de mijnwerkers, die meedoen aan onoffi
ciële stakingen, gerechteiyk te doen vervol
gen, ook al zou men zulks hoogst onaange
naam vinden.
De nationale kolenraad heeft nameiyk,
sinds 1 Januari, het beheer over de kolen-
industrie, toen de regering alle Engelse koletv-
mijnen onteigende als een der eerste stappen
om te komen tot nationalisatie van de be
langrijkste takken van industrie. Het feit, dat
de kolenproductie beneden de raming is ge
bleven, is in beperkte mate te wijten aan de
golf van ongemotiveerde stakingen. De eco
nomische positie van Engeland hangt af van
de voorraden en de internationale verhou
ding tot andere landen wordt versterkt, wan
neer Engeland kolen kan exporteren. De
arbeiders kregen weliswaar hun vyf-daagse
werkweek, maar het resultaat was slechts,
dat de kolenproductie nog meer daalde en
nieuwe eisen werden gesteld. Evenals in
Frankrijk, hoewel In mindere mate, is de sta
kingsbacil niet uit de lucht. Men moet na
tuurlek tot het inzicht komen, dat persoonlijk
belang dient te wijken voor collectief, dus
nationaal belang. Het beeld echter, dat de
Londense correspondent van de N.R.Ct. ons
geeft van Engeland, is ook niet bepaald een
proeve van „versobering", zoals de regering
zulks bedoelt. „Wimbledon, Ascot en Henley
laten een goed gekleed publiek zien. dat zich
op ouderwetse wijze vermaakt. Dezelfde
champagne-tenten zegt hy dezelfde
elegant uitziende society, dezelfde massa's
auto's op de parkeerplaatsen. En dan Lon
den: het aantal uitnodigingen voor cocktail-
partyen en soortgeiyke feestenvormen
een schril contrast met de cijfers omtrent
Engelands economische positie." Objectief
bezien, worden dus alle beschouwingen, als
zou de arbeidersmentaliteit zich nog niet heb
ben aangepast aan de nieuwe tijd. de nieuwe
principes van georganiseerde gemeenschaps
zin, weer zeer relatief! Lljntrekkery is ver
derfelijk en er dient met kracht tegen te
worden opgetreden, maar de objectiviteit en
de biliykheid eist. dat men dit kwaad aan
beide kanten opspoort, hetgeen Shinwell,
de minister voor energie in het socialistische
Labour-Kabinet, blijkbaar onlangs vergeten
wasl Versobering en verhoogde krachtsin
spanning voor alle groepen der bevolking,
alle klassen, is eerste voorwaarde, wil een
economisch Brits ,,vyfjarenplan" kans van
«lagen hebben 1
