Veertig millioen voor Suriname's welvaart
't Verklaarde
Op Haagse bokswedstrijd werd zwaar gegokt
Spanning in Djokja
1 uitzicht
NIEUWE LEEDSCHE COURANT
VRIJDAG, 4 Jtx..
EENSGEZINDHEID VAN
ALLE PARTIJEN
(Van onze Parlementsredacteur)
Een zeer vermoeide minister Jonkman
smaakte gistermiddag in de Tweede Ka
mer het genoegen, bij een debat over
een ander Overzees gebiedsdeel dan het
Aziatische, nl. bij de behandeling van
het Wetsontwerp tot stichting van een
Welvaartsfonds voor Suriname, eens geen
oppositie te ondervinden. Alle sprekers
waren het eens met de strekking van
deze wet, die, zoals de Minister het zelf
uitdrukte, de neerslag is van het feit.
dat Nederland zich bereid verklaart,
gelden beschikbaar te stellen ten bate
van dit gebiedsdeel, voor het mogelijk
maken van de uitvoering van een con
structief welvaartsplan, in plaats van de
subsidieregeling, die voor de oorlog
steeds werd toegepast. Het was duidelijk
te merken, dat er een parlementaire
commissie naar West-Indië was geweest.
Drie sprekers behoorden tot deze com
missie, nL de heren Bierema (Vrijh.),
Meyerink (A.R.) en Logemann (Arb.).
Het was vooral de heer Meyerink, die
een zeer optimistisch geluid liet horen
over de toekomst van Suriname. In een
welsprekend betoog schilderde hij de
schoonheid van het land en besprak hij
de mogelijkheden van de bauxietin-
dustrie, de hout- en goudwinning, van
de gemechaniseerde rijstbouw, de in
dustrialisatie en de cultuur van cacao en
oliehoudende gewassen.
Niet alleen hij, maar ook alle andere
Ook strafgevangenen gaan aard
appels rooien
Om de aardappel- en suikerbietenoogst
tijdig binnen te krijgen zullen er niet
alleen militaire oogstcolonnes worden ge
vormd, maar ook colonnes van D.U.W.-
arbeiders, stadsarbeiders, los-werklieden
en werklozen, politieke delinquenten,
strafgevangenen en jeugd.
Deze groepen zullen afzonderlijk te
werk worden gesteld. De landbouwers
moeten voor iedere groep hetzelfde loon
betalen, al zijn er categorieën, zoals de
strafgevangenen en de pol. delinquenten,
die het loon niet zelf in handen krijgen.
De kosten voor de militairen zullen
geheel worden gedragen door het dep.
van Landbouw.
INTERNATIONALE MOTOR-TERREIN -
RIT OP DUINRELL
De K.N.M.V. organiseert op 26 Juli a.s.
een grote internationale terreinrit op het
landgoed „Duinrell" te Wassenaar. Het
programma wordt aangevuld met Se
nior- en Junior-wedstrijiden, terwijl even
eens een zijspanrace wordt ingelast.
NED. MARINEPERSONEEL GAAT
AUSTRALIë VERLATEN
Bijna al het Nederlandse marineperso
neel, dat nog in Australië is overgeble
ven, naar schatting 200 officieren en man
schappen met hun gezinnen, zullen nog
deze maand met het Britse ss. „Asturias"
(22.000 ton) uit Australië vertrekken. De
eerste Ned. marinebasis is daar in 1942
gevestigd.
,Op de Brabantse akkers" is de erwten-
pluk reeds in volle gang. De peulvruch
ten worden op *t land in zakken ge
stort, gewogen op de bascule en gaan
dan rechtstreeks naar fabriek of veiling.
sprekers waren van oordeel, dat het
Welvaartsfonds, dat voorziet in de be
schikbaarstelling over een tijd van vijf
jaren van f40 millioen, te klein is voor
het tot stand brengen van de nodige
plannen. Ook de minister stemde dit toe,
maar hij wees op de slechte toestand van
's Rijks financiën. Overigens moet dit
fonds gezien worden als een aanvulling
van het particuliere initiatief.
Vanmorgen om elf uur zou de Kamer
verder gaan.
LAURENS JANSZOON KOSTER
„EREDOCTOR"
Te Haarlem is aan het standbeeld van
Laurens Janszoon Koster, de uitvinder
van de boekdrukkunst, gisteren een
krans met oorkonde bevestigd, welke
laatste zijn posthume benoeming tot „doc
tor honoris causa" aan de Utrechtse Gra
fische school bevatte. Dit geschiedde
door leerlingen van die school t.g.v. het
achtste lustrum.
KOMT HET NIEUWE A'DAMSE
STADHUIS IN DE JODENBUURT?
In een gisteravond gehouden informa
tieve samenkomst van de A'damse ge
meenteraad werden mededelingen ge
daan over een eventuele wijziging van
het basisplan voor de vernieuwing van
de voorm. Joodse buurt i.vm. de moge
lijke bouw van een nieuw stadhuis in
deze omgeving. Binnenkort zal een voor
dracht van B. en W. verschijnen.
BEVOLKING NIJVERHEIDSSCHOLEN
LOOPT TERUG. WAAROM?
Het Tweede Kamerlid, de heer Hacke,
vroeg minister Gielen, of het teruglopen
van het leerlingenaantal bij het Nijver
heidsonderwijs, niet te wijten is aan het
feit, dat alleen zij worden toegelaten, die
zeven jaar L.O. hebben genoten, waar
door dus de vluggerds, die in zes jaren
klaar waren, deze scholen mijden.
Bananen.. O ja, zo zagen ze er uit,
zeggen de ouderen in deze dagen. En
de kleuters kijken helemaal vreemd op,
doch stellen zo'n eerste kennismaking
uiteraard op hoge prijs.
Driftige mijnwerker wurgde 8-
jarig jongetje
De argeloze vraag: „Hebt U mijn hond
je misschien ook gezien?" van de 8-j. Jan
Hummel deed op 28 Dec. jl. de 19-j. mijn
werker J. Meijer te Ravensbosch in zo'n
driftbui ontsteken, dat hij het kereltje
wurgde. Dit drama speelde zich af in de
Glimmerbos9en nabij Groningen. Voor
de Groningse rechtbank werd gisteren
10 jaar gevangenisstraf tegen de dader
geëist
DOOR EIGEN AUTO DOODGEDRUKT
Bij het aanslaan van zijn vrachtwagen,
die in de garage van het gemeentehuis
te Oosterbeek in de versnelling was blij
ven staan, begon het voertuig direct te
rijden, waardoor de 45-j. gemeente-chauf
feur D. van Leeuwen tegen een andere
auto werd doodgedrukt.
EN DAAROM WERD ER
ZWAAR NA-GEKNOKT
Het is, zo vernemen wij, slechts uiter
lijk rustig geworden om de bokswedstrijd
van Maandagavond in de Dierentuin
die in een zaalslag ontaardde. Nog voort
durend doen zich kleine schermutselin
gen en vechtpartijen tussen voor- en te
genstanders van beide partijen voor. De
familie Nolten staat daar buiten, zo deel
de zij ons mede. Ook het gebeuren van
Maandagavond volgde zij slechts op een
afstand.
De oorzaak van de ruzie toen waren
de hoge weddenschappen, die familiele
den en bewonderaars van Hannes Schnei
der op diens prestaties hadden afgeslo
ten. Zij liepen zelfs tot duizend gulden.
Deze mensen, die van heinde en ver, tot
uit België toe, waren gekomen om het
resultaat van het gegok te bezien voel- i
den de bankbiljetten al tussen hun vin
gers, toen opeens in de twaalfde ronde
Nolten Schneider knock out sloeg. Wat
een consternatie.
Voor de supporters van Nol ten was
het geen wonder, want zij kenden de
„passieve" kracht van him favoriet, die
misschien op punten van Schneider zou
kunnen verliezen, maar altijd nog een
knock out in z'n vingers heeft" en op het
juiste moment toeslaat
Maar een teleurgestelde Schneider-
supporter zei: „Dat was een gelukkige
slag" en een Nolten-aanhanger „Nee een
technische knock-out". En toen was het
hek van de dam!
NATIONALÈ CONCENTRATIE
TE GAROET.
Alle politieke partijen, strijd eenheden
en organisaties van de residentie Prian-
ger te Garoet hebben, onder voorzitter
schap van de resident, een comité samen
gesteld, om de krachten voor nationale
belangen te verenigen. Het wordt „Na
tionaal verdedigingscomité" genoemd.
Aanleiding tot de oprichting is de ge
spannen toestand.
EEN KLUIZENAAR-MINISTER.
Soepriadi, leider van de opstand tegen
de Japanners op Oost-Java, die ter dood
veroordeeld werd, doch ontsnapte en in
het eerste republikeins kabinet minister
van oorlog werd, verblijft te Ngandjoek
(Kediri). Hij was sinds de bevrijding
onvindbaar en werd eerder, als klui
zenaar levend, te Lawoe (Madioen) ge
vonden.
SPAARBANKEN WILLEN EEN VINGER
IN DE PAP HOUDEN.
Het bestuur van de Spaarbankbond
tekende bij de Regering protest aan tegen
de instelling van een Nationale Spaar-
raad en het uitgeven van Rijksspaarbrie-
ven, die de bestaande spaarinstellingen
zouden kunnen draineren. Het geeft als
oplossing het instellen van z.g. „nationale
spaarrekeningen". Daarop zou zonder
dwang uiteraard een deel van het loon
kunnen worden afgezonderd en over-
gel^veld naar een spaarbank met een vrij
grote premie in de vorm van extra rente
voor de ijverige spaarders, die dan niet
onder de inkomstenbelasting zou vallen.
ALS DE OPENBARE SCHOOL
BIJZONDERE WORDT.
De ouders van kinderen, die de O.L.
school te Ypelo (gem. Wierden) bezoe
ken, verzochten de school te veranderen
in één voor bijzonder onderwijs en richt
ten een vereniging tot stichting en in
standhouding van een school met de Bij
bel op. Nu er een nieuw hoofd moet zijn,
vermeldt de oproep daarvoor, dat de te
benoemen candidaat geconfronteerd zal
worden met het schoolbestuur. Mevrouw
v. d. MuizenbrgWillemse. heeft thans
minister Gielen gevraagd of deze inbreuk
op de regel (voordracht van 3 personen
door B. en W. op te maken) geoorloofd
is en de minister bereid is maatregelen
te treffen.
FRANS GENERAAL IN AFRIKA
ONTSLAGEN.
Generaal Edgar de Larminat, inspec
teur van de Franse koloniale troepen in
Afrika, is van zijn functie ontheven en
„om dringende redenen teruggeroepen".
Hoewel de Franse regering er zich niet
over wil uitlaten, wordt als vaststaand
aangenomen, dat hij behoort tot de
„zwarte maquis". die een complot tegen
de Franse regering hadden gesmeed.
De benoeming van Sjarifoeddin tot minis
ter-president van de Republiek betekent
een accentuering van het extreem-linkse
element in de Republiek, zo merkt
„Trouw" op.
Het is Soekarno blijkbaar niet gelukt, de
Masjoemi, dat is de grote orthodox-Moham
medaanse partij, te bewegen tot toetreding
aan een kabinet op zo breed mogelijke
basis.
Het is bekend, dat deze Masjoemi al
sinds langen tijd uitermate beducht is voor
de gang van zaken in de Republiek.
De Masjoemi vreest en vreest terecht
dat de Republiek hoe langer hoe meer
in communistisch vaarwater verzeilt. En
tegen het communisme is de Masjoemi, ge
lijk overal ter wereld het orthodox-Mo-
hammedanisme, fel gekant.
De Masjoemi heeft het beleefd, hoe on-
der het bewind-Sjahrir de communisten
zonder officieel aan het Kabinet deel te ne
men hoe langer hoe meer belangrijke
posten in de Republiek gingen bezetten.
De infiltratie van de communisten in de
Republiek is enorm. De socialistische partij,
waarvan Sjahrir en Sjarifoeddin lid zijn,
staat geheel onder communistische druk.
De partij van Soekarno en Gani is geen
communistische partij, maar een midden
groep. Soekarno en Gani echter zijn op
portunisten zonder weerga. Van Gani, een
Zuid-Sumatraanse arts, wordt verteld, dat
hij gedurende zijn ministerschap millioe-
nen heeft verdiend, die veilig op een bank
in Singapore staan. Hij was dus niet voor
niets minister van welvaart!
Wat Sjarifoeddin betreft, velen zien hem
als een crypto-communist. In ieder geval
staat hij zeer links en is hij extreem- anti-
Nederlands. Dat is de laatste tijd in bijzon
dere mate gebleken. Hij staat linkser dan
Sjahrir en meer afwijzend dan deze jegens
de Nederlanders.
Tegelijkertijd is hij Christen. Vele Indo
nesische Christenen isoleren echter hun
Christen-zijn van hun maatschappelijke en
politieke opvattingen zodat men van Sjari-
foeddins Christen-zijn voor het politieke
leven niets te verwachten heeft.
Dit Kabinet is links en anti-Nederlands.
Dat zijn de eigenschappen van premier en
Kabinet.
Hieruit vloeien twee zaken voort. In de
eerste plaats dat de inwendige spanning in
de Republiek nog is toegenomen. Dit Ka
binet heeft de wezenlijke sympathie van de
Masjoemi niet. De gevaren, die zij een jaar
lang reeds ducht, zyn toegenomen. En dat
zal waarschijnlijk, indien de Republiek
met Nederland tot een definitieve breuk
zou komen, ook politieke consequenties
hebben.
In de tweede plaats, met dit Kabinet der
Republiek is nog veel minder land te oe-
zeilen dan met het vorige. Meer dan ooit
dringen thans tijd en omstandigheden de Ne
derlanders er toe korte metten te maken.
Ongetwijfeld zullen er van de Republiek
weer mooie woorden komen, niet gevolgd
door daden. Laat daarom Nederland tot
goede daden komen.
Molotof: kwaad weg
gelopen!
Het beeld, dat wij dezer dagen van de
conferentie te Parijs gaven, dat daar namelijk
de wereldmachinerie in reparatie was en de
drie technische experts bezig waren aan de
schroefjes te draaien, vinden w(j terug in de
„Daily Mail," een Engels, conservatief blad.
Waarom is de conferentie te Parijs mislukt?
vraagt dit orgaan zich af. Het antwoord is
juist en origineel: Molotof had uit Moskou
een enorme schroefsleutel meegebracht en
heeft die boos en roekeloos in de wereld
machine geworpen. Een ander Engels blad,
de onafhankelijke „Daily Express" consta
teert. dat de mannen van het Kremlin in
diepste wezen bang zijn voor de macht van
de dollar. Psychologisch is di zeer juist,
want hoewel Rusland het op den duur zon
der een dollar-lening niet kan stellen, lijdt
het anderzijds aan de obsessie, dat het door
de macht van de dollar ten gronde zal gaan.
Vandaar dan weer de Russische gespleten
heid, „dollar-angst" en „dollar-lust" met als
oplossing een geforceerde belijdenis van ge
loof in de herstelkracht van het eigen volk.
Toen Tass de verkoeling bracht met de ver
klaring, dat de Amerikaanse credieten slechts
bedoeld zijn als lokaas voor de kleine staten
en de Parijse lyriek slechts diende om het
Brits-Franse voorstel als een zege voor Europa
voor te stellen, wist men eigenlijk al genoeg.
Noch in de conferentie van Moskou, noch
in die van Parijs hebben wij ooit enig ver*
trouwen gehad, omdat de Amerikaans-Rus
sische tegenstelling reeds te diep is voortge
woekerd, de ,,wil tot de macht" aan beide
kanten van zo imperialistische allure is. dat
iedere concessie feitelijk een begin van
zwichten, van afstand doen. met zich mee
brengt. Onze belangen zijn inderdaad vei
liger gewaarborgd bij Amerika, welke too-
gendheid echter redenen genoeg heeft, de
Russische penetratie in Europa met grote
bezorgdheid gade te slaan, terwijl ook vanuit
ideëel, geestelijk standpunt beschouwd, het
communistisch ideaal een breideling van vrij
heid en morele sloping tengevolge heeft. De
twee ideologieën kunnen niet evenwijding
lopen, zij kruisen elkaar ergens en op dit
snijpunt ontstaat een explosie, zoals wij dit
op bescheiden schaal ervaren hebben in die
landen, welke thans als satelliet-staten van
Rusland bestempeld kunnen worden. Parijs
heeft dit geleerd: dat de Rus voor alles baas
wenst te blijven in eigen huis en wat moet
er worden van de .satelliet-staten", in Oost-
Europa. wier economisch perspectief in neve
len gehuld blijft. Parijs heeft ook klaarheid
gebracht, dat namelijk onder de auspiciën
van Frankrijk en Engeland, althans West-
Europa zal trachten. Marshall een offerte te
doen op welke wijze de toegezegde Ameri
kaanse hulp een effectieve uitwerking kan
hebben. Het resultaat is, dat onvermijdelijk
een Westers- en een Oosters blok in Europa
wordt gevormd, waarvan de schuld in dit
geval op rekening van Rusland komt Rekent
Rusland er op, dat de nu blijvende armoede
der ^Oostelijke staten een vruchtbare voe
dingsbodem blijft voor de communistische
idee?" Hier schuilt een psychologische fout,
want als in een land als Frankrijk b.v. de
communistische epidemie tot de anderdaagse
politieke koorts leidt, en het land zelf geen
geneesmiddelen bezit, moet toch de vitamine
voor het herstel uit Amerika komen. In
amielijke landen wekt het communisme
weer tegenovergestelde reacties op, die men
als „neo-fascistisch" kan qualificeren. Wat
zal het lot zijn van een „gevierendeeld"
Duitsland in een gespleten Europa? Wat zal
het lot zijn van Oostenrijk? Volgens de Duit
se nieuwsdienst in de Britse zone. zou er in
Oostenrijk grote bezorgdheid heersen over
een naderende verdeling van Europa in
vee kampen, juist omdat dit land op de
gevaarlijke „grenszone" ligt. Zal er op de
conferentie te Londen iets lesloten worden
inzake het Oostenrijkse vredesverdrag?
Molotof voorzag te Parijs dreigende geva
ren voor landen als Polen en Tsjecho-
Slowakjje, als het voorstel van Bevin en
Bidault zou worden aanvaard, zodat er kans
bestaat, door Russische pressie, dat deze
staten aan het „plan Marshall" geen steun
verlenen, nu Rusland afgevallen is. Wij
wezen er reeds op. dat het Spanje van Franco
uitgeschakeld is. De Scandinavische landen
onlangs vestigden wij nog in een artikel de
aandacht op de Zweeds-Russische relaties
komen al in een zeer moeilijk parket. De
Franse en Italiaanse regeringen zijn zeker
belust op de Amerikaanse dollar-steun, maar
zullen de sterke communistische partijen niet
alles in het werk stellen, om de Amerikaanse,
anti-Russische invloed te weren? Nederland—
BelgiëLuxemburg vormen in het plan een
kern, maar wordt door de Russische boos
heid, het aantal landen, dat voor economi
sche en indirect politieke samenwerking in
aanmerking komt, nu niet veel geringer?
De Russische splijtzwam forceert tot een
meer openlijk par tij-kiezen, waardoor er een
gevaarlijk precedent geschapen wordt De
dollar wint het van de roebel, maar zeker
ook van het kwartje! En dit inzicht verleidt
weer tot de noodzakelijkheid, dat de be
trokken staten, die aan het Amerikaanse
plan van Marshall hun medewerking verle
nen. zich nauwer aaneensluiten, wil men op
den duur althans „relatief" afhankelijk blij
ven. De gevaren loeren van alle kanten.
Molotof liep kwaad wegmaar deze Rus
sische hysterie was van te voren berekend.
Pa-ijs werd een mislukking. Londen zal een
mislukking worden, de tegenstelling .Ame
rikaRusland" is nog scherper toegespitst.
Men durft er zich nauwelijks in te verdiepen,
waartoe dit alles leiden kan....
BELGISCHE KAMER AANVAARDT
DOUANE-OVEREENKOMST
Nadat Woensdag de Nederlandse Twee
de Kamer zonder hoofdelijke stemming
baar goedkeuring had gehecht aan de
douane-overeenkomst tussen Nederland.
België en Luxemburg (de communisten
vergaten tegen te stemmen), aanvaardde
gisteren de Belgische Kamer deze over
eenkomst, doch niet met algemene stem
men. Vijf Waalse socialisten stemden
tegen, de 21 communisten onthielden
zich van stemming en 135 leden stemden
róór.
