De tram blijft nog altijd „haantje de voorste" BOEKEN OVER KERKMUZIEK Taak van het leger in Indië NIEUWE LEIDSCHE COURANT EN DUS MOET HET ANDERE VERKEER OPZIJ GAAN Voor de plv. kantonrechter, M. de Clercq, moesten 54 personen terecht staan. Er was weinig belangstelling op de publieke tribune en ook waren een groot aantal verdachten niet verschenen. Op 31 Maart j.l. had op de Steenstraat een ernstige botsing tussen een tram der H.T.M. en een vrachtauto plaats, waarbij tram, auto en het perceel van de firma Jam-in schade opliepen en deze zaak kwam thans in de behandeling, waarbij de trambestuurder A. de K. en de chauf feur L. C. de L., moesten voorkomen. Er werden 8 getuigen gehoord. De trambe stuurder zou bij nadering van de Binnen vestgracht niet tijdig de tram tot stilstand hebben gebracht, en L. C. V. L.. chauf feur te Leiden, stond terecht, omdat hij de tram in zijn loop had belemmerd. De getuigen a charge verklaarden, dat, in dien de trambestuurder tijdig gestopt had, er niets gebeurd was, en de getuigen a décharge waarbij mevr. Robbers de eed niet wilde afleggen, omdat zij altijd de waarheid sprak, en haar ja. ja, en neen, neen was verklaarden, dat de trambestuurder tijdig had geremd en de chauffeur geen voorrang had verleend. Het O.M. achtte de chauffeur, omdat hij ook volgens art. 11 van het tramregle ment geen voorrang had verleend, schuldig en eiste f30 boete of 15 d.h., ook ging, volgens het O.M., de trambe stuurder niet vrij uit; de verklaringen der getuigen waren in strijd met elkan der. wegens het niet voldoende maatrege len nemen van de trambestuurder, eiste het O.M. tegen deze f15 boete of 5 d. h. Mr. Den Beer Poortugaal. raadsman van de trambestuurder, was het met het O.M. eens, dat iedere weggebruiker zich aan de verkeersregeling moet houden, en wel zodanig, dat de tramtreinen ongehinderd kunnen doorrijden. Vast stond, dat zijn cliënt, toen hij bemerkte, dat de chauffeur geen voorrang verleende, tijdig had ge stopt. Ook het procesverbaal der politie was niet goed en het was hem opgeval len, hij is als officier tijdelijk in mili tairen dienst dat het ingekomen p.v. der politie, zoveel onjuistheden bevatte. Pleiter vroeg vrijspraak voor de K. De plv. kantonrechter -deed onmiddellijk uit spraak en veroordeelde de chauffeur tot f 15 boete of 5 d. h. en sprak de trambe stuurder vrij. Ghr. J. G. in 't W., Leiden, had op de nieuwe- Beestenmarkt een auto bereden, zonder dat hij een rijbewijs had. Dit was uitgekomen, toen hij de auto wilde par keren, waar dit verboden was. Het O.M. eiste f 15 boete of 5 d. h. Uitspraak con form. J. G. K., monteur, thans in militaire dienst, had op de Prov. weg bij de krui sing Oude Zeeweg te Katwijk, met een motorrijwiel met zo'n grote snelheid ge reden, dat hij bij nadering van de tram der N.Z.H., niet tijdig had kunnen stop pen, en was naar links uitgeweken, waar bij hij met een andere motorrijder, C. W. B., in botsing was gekomen. Verdachte was er niet over te spreken, dat de tram voor hem nietgestopt had. Het O.M. wees erop, dat hij in alle geval de tram voorrang had moeten verlenen. Eis f25 boete of 10 d. h. Uitspraak f 15 boete of 5 d. h. Daarna moest G. W. B., ook in mili taire dienst voor dezelfde overtreding terecht staan, bovendien was hij niet in het bezit van een rijbewijs. Hij vond dat de tram te hard gereden had, waarop het O.M. antwoordde: „U heeft het verkeer ernstig in gevaar gebracht". Eis O.M. voor het 1ste feit f25 boete of 10 d. h., en het 2e feit, geen rijbewijs, f20 boete of 10 d. h. Uitspraak 2 maal f15 boete of 2 maal 5 d. h. A. Chr. C. de B. was, moewei de door gang in de smalle Dorpstraat te Noord- wijkerhout door een geparkeerde auto versperd was, toch met zijn auto gepas seerd, met gevolg dat hij in botsing kwam met een autobus der N.Z.H. Eis O.M. f20 boete of 10 d. h. Uitspraak f 10 boete of 2 d.h. Th. N. v. L., uit Katwijk a. d. R, was niet als getuige voor het Leids Kanton gerecht verschenen. Het O.M. eiste nu f 25 boete of 14 d. h. De plv. kantonrech ter wees hem er op, dat hij verplicht was om te komen, en veroordeelde hem, overeenkomstig de eis tot f 25 boete of 14 d. h. Mej. C. B. was in de 3e klasse in een trein AmsterdamLeiden, zonder plaats bewijs aangetroffen. Zij was met een perronkaartje in de trein gestapt, waar zij zich in een W.C. had verborgen, maar door de conducteur ontdekt werd. Het O.M. vond het zeer onbehoorlijk, zonder plaatsbewijs heen en weer te reizen, en eiste f5 boete of 2 d.h. De plv. kanton rechter vond de boete laag, doch wilde niet boven de eis uitgaan en veroordeelde haar conform. Bij de controle door „Rijnland" was ge bleken, dat W. V., te Sassenheim, het boezemwater niet had schoongemaakt. Verd. erkende de overtreding, hij had direct willen betalen, maar dit was afge wezen. Eis en uitspraak f 1.50 boete of 1 d. h. Een groot aantal personen moesten we gens overtreding der Leerplichtwet te rechtstaan. De meeste verdachten waren niet verschenen. De boete varieerden van f 10 tot f 15 C. V., uit Lisse, had verlof gekregen om een meisje enige dagen thuis te hou den, maar dit was 3 maanden geworden. Eis O.M. f 15 boete of 5 d. h. Uitspraak conform. W. H. de B., te Leiden was om 2.30 uur 's nachts in een café te Noordwijk aange troffen. Hij erkende de overtreding. Eis en uitspraak f 2 boete of 1 d. h. D. O., uit Katwijk, kreeg voor hetzelfde feit ook f2 boete of 1 d.h. K. P. v. T., uit Leiden, had op de Breestraat gereden met een rijwiel zonder licht. Hoewel hij ver- Lijken van Nederlanders clandestien over de grens Een opzienbarende mededeling uit Limburg Op de vergadering van de werkgeraeen- schap Limburg te Gennep, waar mede aanwezig waren dhr. Jurgens, Ned. con sul te Kleef en dhr. Evers, voorz. van de Ned. Ver. te Dusseldorp, werd o.m. de verwaarlozing van de tijdens de oorlog in Duitsland omgekomen Nederlanders besproken. De lijken liggen op soms en kele meters van de Nederlandse grens begraven, maar tot dusverre is er nog steeds geen toestemming gegeven stof felijke overschotten naar het vaderland over te brengen. Zodoende waren al enige lijken clandestien de grens over gebracht De werkgemeenschap zal een oproep tot de bevolking richten om na te kun nen gaan, waar er in de grensstreken Nederlanders begraven liggen en zich dan met deze gegevens tot het centraal gravencomité wenden. CIRCA 200.000 PAAR NYLONKOUSEN OP SCHIPHOL De Skymasters, die de K.L.M. gebruikt in de sinds korte tijd geopende speciale wekelijkse vrachtdienst op New York, zijn „vliegende verhuiswagens" in de ware zin des woords. Binnen 20 uur kun nen zij 7000 kg vracht van en naar New York vervoeren. Dezer dagen landde op Schiphol een toestel, dat maar liefst 200.000 paar Nylonkousen (bestemd voor Zwedenbenevens twee schroef assen met een gewicht van 2500 kg en een bekroond schaap aan boord had. De 13 j. N. Beekman te Rotterdam is bij het zwemmen te Schiebroek verdronken. In St.bl. H 211 is afgekondigd de wet Noodvoorziening Perswezen. keerde gegevens had verstrekt, was hij door de politie-agent B. gevonden. Eis en uitspr. f3 boete of 1 d.h.; J. Th. L., uit Leiden, idem, idem. Van een Hervormd predikant en een Geref. organist Vó6r mil op de redactietafel liggen twee boeken., welke reeds enige tijd geleden zijn verschenen, maar waarop ik toch nog de aandacht wil en moet vestigen. Het is niet de bedoeling deze boeken aan een uitvoerige analyse te onderwerpen, daar mij hiervoor enerzijds de tijd en anderzijds de plaats ruimte ontbreekt. Voldoende zij een korte, algemene beschouwing over hiet gemeen schappelijke onderwerp der beide werken, n.l. de kerkmuziek. Het ene boek is van de hand van een Ned. Herv. predikant, ds S. P. de Roos uit Hellevoetsluis (uitgave H. J. Paris te A'dam) en draagt als titel „Begin selen van kerkmuziek", het andere is van de voorzitter der Geref. Organistenvereniging, D. W. L. Mdlo uit Nunspeet (uitgave Ooster- baan en Le Cointre te Goes) en heeft de aan de Statenbijbel ontleendie klassieke naam „Zangers en speellieden". Het is een verheu gend verschijnsel, dat er in de Prot. Kerken steeds meer aandacht besteed wordt aan de herleving der kerkmuziek, daar dit belang rijke deel dier Prot. liturgie bijna dreigde onder te giaan in het subjectivisme van enkele organisten, die op de meest on-kerkelijke manier willen ,,profieteren v. d. orgelbank", of in de onbekendheid met deze materie van talrijke kerkeraadsleden, die menen alléén ambtsdragers in de Kerk van Christus te zijn. In beide genoemde boeken is een ern stig streven merkbaar om de kerkmuziek te ontdoen van allerlei al te subjectieve ge voelsontladingen en haar te brengen tot hoogste dienstbaarheid. Deze dienstbaarheid is een nog vaak vergeten voorwaarde voor echte kerkmuziek. Muziek in de Kerk moet ook dienstbaar zijn aan de Kerk en zal zich derhalve moeten aanpassen aan de orde en het karakter der erediensten. Dit bedoelt ook ds De Roos als hij wijst op het verschil tussen religieu9e- en kerkmuziek Dit verschil is niet sterk genoeg te onderlijnen. Hoeveel malen immers willen organisten door allerlei religieuse liedjes de gemeente stich ten, daarbij echter het karakter van de ere dienst aantastend. Deze organisten denken te profieteren, maar doen in werkelijkheid niet anders dan het binnenhalen van een on-cal- vinistische mystiek. Wil men de werkelijke betekenis der kerkmuziek goed beseffen, dan dient allereerst een zuiver kerkbegrip aan wezig te zijn. Dit is de grote verdienste van het boek van ds De Roos, waarvan het eerste dieel geheel een theologische beschouwing over de kerk is. Het tweede deel gaat over de muziek in het algemeen en is een voor treffelijke leerschool voor hen, die nog te weinig, bekend, zijn met de muziektheorie. Het derde deel tenslotte behandelt de plaats, de middelen en de vorm der kerkmuziek. Meer aandacht had de schrijver kunnen be steden aan plaats en. taak van het orgel in de eredienst. In dit opzicht geeft het boek van Milo zeer belangrijke aanwijzingen. De beide boeken vullen elkaar trouwens toch op bij zondere wijze aan. Voor de leek is het boek van ds De Roos zeer instructief, voor de vakman is het boek van Milo al zal ook elk belangstellend kerklid er door worden verrijkt van onschatbare waarde. Beide boeken aan te schaffen lijkt mij de juiste weg, vooral ter vergelijking van de verschil lende standpunten inzake de liturgiek. Ds De Roos staat meer aan de kant van prof. v. d. Leeuw's liturgische verhandelingen, Milo staat hier lijnrecht tegenover. Ook ten op zichte van de wenselijkheid van een kerk koor worden twee verschillende standpunten verdedigd. Persoonlijk voel ik het meest voor het standpunt van Milo, daar ik de ver vanging of de aanvulling van de gemeente zang door een kerkkoor slechts een verar ming acht van het gezongen gebed der ge hele gemeente. Niettemin is er in beide boe ken zoveel belangwekkends te vinden, dat ik niet nalaat ze hartelijk aan te bevelen bij vakmensen en dilettanten en niet in de laatste plaats bij predikanten en kerkbestu ren. Er zijn nog vele misstanden op kerk- muzikaal terrein. Deze boeken zijn ernstige pogingen de misstanden uit de weg te rui men. Com. Basoskl Tot de taak van elk goed georganiseerd leger behoort de zorg voor de defensie naar buiten en de handhaving van orde en vei ligheid in hiet binnenland. Bij de uitvoering van de overeenkomst van Linggadjati zou de eerste taak de rijkstaak worden in han den van een rijksstaf of een defensieraad voor het koninkrijk, alles onder een minis ter van defensie voor het gehele rijk. Het handhaven van orde en rust had dan in handen kunnen worden gelegd van de afzonderlijke delen, die saimen het konink rijk vormden. Door de tegenwerking van de republiek is men aan een bespreking van deze materie zelfs niet toegekomen. Intussen bleek de republikeinse regering niet bij machte, binnen haar gebied orde en veiligheid te garanderen. Niettemin wees ze een voorstel tot hiet vormen van een ge zamenlijke gendarmerie (al bestaan hier tegen onzerzijds ook belangrijke bezwaren) als onaanvaardbaar van de hand. De Nederlandse regering zal dus, als het haar ernst is met de uitvoering van Lingga djati, alleen rust en veiligheid moeten waar borgen. Dat wil in de huidige situatie zeg gen, dat ons leger binnen het gebied van de republiek er die rust en veiligheid eerst zal moeten herstellen Herstel van orde en veiligheid, dat is de taak van het Nederlandse leger nu. Dat is trouwens de taak, zoals we die steeds ge zien hebben De vraag is, of het leger in staat is die taak naar behoren te vervullen. Voor de oorlog, in 1938, waren 30.000 slecht bewapende troepen in staat orde en rust in heel de Archipel te garanderen. Maar de situatie is nu anders. Wanneer het lieger zijn taak zal aanvaar den, zal het te maken krijgen met een aan tal ongeregelde benden, die zich aan geen republikeins commando storen en dus op eigen gelegenheid opereren. Het ontwape nen van deze benden zal onverwijld en stelselmatig ter hand genomen moeten wor den. Maar ook tegen het republikeinse leger zal de strijd moeten worden aangebonden. Want het is zeker dat de T.R.I. zich ver zetten zal tegen het betreden van republi keinse bodem door Nederlandse troepen. Toch zou men de strijd tegen de T.R.I. moe ten voeren, want tot nog toe hleeft deze or ganisatie van de ex-onderwijzer Soedirman weinig blijk gegeven van zin voor orde en veiligheid en allerminst getracht de onge regelde benden te beteugelen. Hoe sterk het verzet van de TJt.I. zijn zal, zal de naaste toekomst moeten leren. De ervaringen, tot nu toe opgedaan, geven geen hoge dunk van de gevechtswaarde van het republikeinse leger en hebben de me ning bevestigd, dat de TJt.I. aanvankelijk zeer sterk is overschat. Tegenover deze slecht georganiseerde vijand, aangevoerd door dilettanten, staat nu een aanmerkelijk gro ter leger dan voor de oorlog, dat bovendien modern is uitgerust. Niemand minder dan generaal Spoor heeft nog maar kort geleden verklaard, met dit leger in staat te zijn de orde en rust te herstellen. Indien de regering dus besluiten zou eindelijk tot uitvoering van Linggadjati over te gaan en dus metterdaad orde en rust te garanderen, dan kan ze deze op dracht rustig in handen leggen van generaal Spoor en zijn mannen. Maar dan ook geheel. Dan tijdens de operaties geen interventie van politici, ook niet van de luit. gouv. ge neraal. Dan geen herhaling van Modjokerto, waarbij te onzaliger ure de troepen werden teruggeroepen, toen ze Malang al in 't zicht hadden. Herstel van orde en rust. Het ls uitste kend. Maar dan goed. Geen half werk. Niet de militaire operaties beperken tot het bezetten van de voornaamste Indonesi sche productiegebieden, niet alleen het be zetten van sleutelsstellingen om dan weer te gaan praten. Een dergelijke politiek zou half slachtig zijn. En de vorige eeuw heeft ge leerd op Lombok en op Atjeh, dat men met een dergelijke politiek niets bereikt en dat de gebrachte offers tevergeefs zijn. En we gaan onze jongens er niet aan wa gen., omdat sommigen zo graag praten en confereren willen. Het militair beleid in h&nden van de mi litairen en geheel. Van Heutsz heeft destijds het voorbeeld gegeven hoe het moet. Doorzetten. Snel op treden. De vijand geen tijd laten zich te verschansen of terug te trekken. Daarom rustig en snel oprukken naar Djokja, de benden onschadelijk maken, de gebieden van kwaadwillige elementen zui veren, iedereen ontwapenen. Dat kost de minste offers. Dat voorkomt een guerildakrijg. Dat verzekert ons de onmiddellijke steun van de goedwillende bevolking. Dat is de oplossing. Elke andere is het sollen met het leven van de Nederlandse soldaat. En dat is voor ons onaanvaardbaar. DIKSDAG. I JULI 1947 Volgt Sjarifoeddin Sjahrir op als premier? Het republikeinse persbureau „Antara" acht het waarschijnlijk, dat mr Amir Sjarifoeddin, die thans minister van De fensie is, minister-president zal worden. Sjahrir zou weliswaar de nieuwe rege ring vormen, doch niet als premier op treden. Soekamo heeft Sjahrir tot zijn „adviseur" benoemd. Men maakt hieruit op, dat de president Sjahrirs politiek volkomen ondersteunt en haar ook ten uitvoer wenst te brengen. Er zijn aanwijzingen, dat het nieuwe kabinet niet wordt samengesteld, voor Soekamo de Amerikaanse nota bestu deerd heeft, aldus nog steeds „Antara". Republikeinse bronnen vestigen er volgens A.P. de aandacht op, dat er, niet tegenstaande nauw contact tussen Sjahrir en Sjarifoeddin van het begin der repu blikeinse beweging af, de laatste tijd ver schillen tussen dit tweetal rezen, vooral tijdens de crisis, die met het aftreden van Sjahrir eindigde. Sjarifoeddin heeft met name niets gedaan, om de veroor deling van de door Sjahrir gedane con cessies door de Sajap Kiri te verhinderen. Wat Van Mook er van zegt. Gisteren hield dr Van Mook in Batavia een persconferentie, waarin hij betoogde, dat de Nederlandse regering een doel na streeft, dat politiek stevig met Ling gadjati is verbonden. De Amerikaanse aide-mémoire is dui delijk en te juister tijd aangeboden. De Nederlandse regering blijft staan op een gemengd federaal orgaan voor de veiligheid, zoals elke federatie heeft (waartegen Soekamo zich bleef verzet ten. Red.). Van het aanbieden van een Britse nota wist Van Mook niets, wel van een per soonlijke brief van de Britse consul-gene raal in Batavia aan de leiding van de re publiek. Dr van Mook zeide te hopen, dat Sjahrir opnieuw het republikeinse pre mierschap zou aanvaarden, omdat hij „prachtig werk had verricht bij zijn po gen tot overeenstemming te komen". Tot zover Van Mook. Den Haag blijft voorlopig zwijgen. Later meldde het A.N.P. uit Den Haag, dat men zich in Ned. regeringskringen niet wenst uit te laten over de nota, welke Washington aan de republikeinen heeft doen toekomen. Intussen wordt vernomen, zo meldt 't A.N.P. voorts, dat deze stap geenszins plaats had op verzoek van de Nederlandse Regering. Geconstateerd kan worden, dat het hier voor de eerste maal een formele stap betreft, welke de V.S. deden in de Indische aangelegenheid. (Moeten we dat nu niet met een korreltje zout ne men? Red.). TER DOOD VEROORDEELD Met recht van beroep op cassatie ver oordeelde het Leeuwarder B.G. gister morgen de Groningse S.D.-handlanger Egbert Springelkamp. die op laaghartige wijze verraad pleegde, tot de doodstraf. Benoemd tot lid van de Bedrijfszuive- ringsraad voor de Binnenscheepvaart en Havenbedrijven J. Brautigam te R'dam en prof. mr Ph. A. M. Houwing te 's-Graven- hage. Het radioprogramma voor vanavond Hilversum I (301 m). K.R.O. 7.00 Nieuws; 7.15 Kath. nieuws; 7.20 Fantasia; 7.45 Amer. platen; 8.00 Nieuws; 8.05 Gewone man; 8.12 Actualiteiten; 8.20 Radio-philharm. orkest; 8.55 Hoorspel; 9.25 Radio-philharm. orkest; 10.15 Avondgebed; 10.30 Nieuws: 10.45 Cho pin; 10.55 Vaders dagboek; 11.00 Dansmuz.; 11.30 Zigeunermuziek; 12.00 Sluiting. Hilversum n (415 m). AVRO. 7.00 Indische wetenswaardigheden; 7.15 Orgel; 7.30 Cello en piano; 8.00 Nieuws; 8.05 Causerie; 8.15 Rosenkavalier; 9.20 Toeristische miniaturen; 9.50 Platen die U graag hoort; 10.15 Buitenl. overzicht; 10.30 Metropole-orkest; 11.00 Nieuws; 11.15 Kurhausbar; 11.45 Serenade; 12.00 Sluiting. Wat de Radio morgen brengt Hilversum I (301 m). NCRV. 7.00 Nieuws; 7.15 Gymnastiek; 7.30 Orgel; 7.45 Woord voor de dag; 8.00 Nieuws; 8.15 Gram.; 8.30 Morgenklanken; 9.00 Ziekenbezoek; 9.30 Bach, Beethoven, Brahms; 10.30 Morgen dienst; 1100 Klarinet en piano; 11.30 Muziek uit de Oost; 11.45 Familieberichten; 12.00 Cinderella-ens.; 1.00 Nieuws; 1.15 Sangh en spel; 2.00 Zendingsdag; 3.15 Causerie; 3.35 Kamerorkest; 4.20 Knapenkoor; 4.45 Voor de jeugd; 5.30 Volksherstel; 5 35 Metropole orkest; 6.20 Vacantietrips; 6.30 Strijdkr.; 7.00 Nieuws: 7.15 Landbouwpraatje; 7.30 Actueel geluid; 7.45 Gram.; 8.00 Nieuws; 8.05 Programma-proloog; 8.15 Kurhaus; 9.15 Lezing; 9.35 Nieuwe opnamen; 10.10 Schu- bert-cyclus.10.30 Nieuws; 10.45 Avond overdenking; 11.00 Avondconcert; 12.00 Sluiting. Hilversum II (415 m). VARA. 7.00 Nieuws; 7.15 Gymnastiek; 7.30 Muziek bij het ont bijt; 8.00 Nieuws; 8.18 Operetteprogr.; 8.50 Voor de huisvrouw; 9.00 Gram.; 9.30 Pol. berichten; 9.50 B.B.C.-orkest. V.PJLO. 1000 Morgenwijding. V.AJI.A. 10.20 Voor de vrouw; 10.35 Zang: 10.55 Non-stop-progr.; 12.00 Jan Vogel; 12.30 Kalender; 12.35 Miller- sextet; 1.00 Nieuws; 1.15 Voor het platte land; 1.20 Kon. Mil. Kapel; 2.00 Voor de vrouw; 2.15 Russisch progr.; 2.45 Gram.; 3.00 Voor de jeugd: 3.45 Ziekenbezoek; 4.15 Voor de jeugd; 5.15 Gram.: 5.45 Lezing: 6.00 Nieuws; 6.15 Mededelingen; 6.20 Gram.; 6.30 R.V.U.; 7.00 Lezing; 7.15 Nieuws uit Indië. VPRO. 7.30 Cursus; 7.45 Bijbellezen. V.AJI.A. 8.00 Nieuws; 8.05 Dingen van de dag: 8.15 Piano-duo; 8.45 Hoorspel: 9.25 Malando: 9.50 Tour de France; 10.00 Viool; 10.20 Ramblers; 10.45 Sport; 11.00 Nieuws; 11.15 Planorecital; 11.25 Gramofoon; 12Jf Sluiting.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | | pagina 7