Soldatenleven aan boord van de „Kota Baroe"
Een vliegtuig moet
landen in de mist
t Verklaarde
(^£^1 uitzicht
Geref. Synode over armenzorg en Overheid
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG, «I JUNI !Si7
GROTE BELANGSTELLING
VOOR DE CANTINE
i.
*k Wou dat U er bij was, lezers. Dat U
allen, stuk voor stuk, het leven van onze
jongens aan boord van een troepenschip
kon meemaken. Het is er in één woord:
prachtig! U ziet, hoe de jongelui, allen on
geveer tussen de 18 en 21 jaar, in volle har
monie met elkaar optrekken; hoe zij lief en
leed met elkaar delen, maar bovenal: U
leert wat kameraadschap is. Ter inleiding
op de volgende artikelen zal ik U, in grote
«V
Met het troepensohip „Kota Baroe"
is onlangs onze Indië-redacteur naar
het Rijk aan de Evenaar vertrokken
om met eigen ogen te aanschouwen
hoe de toestanden zich daar ontwik
kelen. Uit Port Said ontvingen wij zijn
eerste brief over het leven aan boord
van onze jongens der Tweede Divisie,
welk artikel wij hierbij afdrukken.
lijnen, vertellen, hoe de militair aan boord
van de „Kota Baroe" zoal Zijn dag door
brengt.
's Morgens heel vroeg de scheepsklok
heeft dan net zes geslagen gaan automa
tisch de lichten aan, terwijl de jongens, die
met ongeveer tweehonderd man in grote
ruimen slapen, door de laatste nachtwacht
gewekt worden.
„Opstaan, mannen", galmt-ie, en een
ogenblik daarna kruipen tientallen lichamen
uit de kooien om dan een run te onderne
men op de waslokalen. Heerlijke douches
zijn er met warm en koud stromend water,
zeewater weliswaar, maar de zoutwater-
zeep heft alle bezwaren in een wip op.
Dampend komen de soldaten uit de badka
mers te voorschijn en natuurlijk zit de
stemming er dan direct in. Er wordt ge
zongen, neen, gebruld is het.
Intussen maken de jongens zich toilet:
jasje, keurig de haren gekamd en dan maar
wachten op het sein „bikkesement", het
geen voor een burger zoveel betekent, dat
de café-taria zijn poorten heeft opengesteld.
Om half zeven is de aalmoezenier reeds
op het achterdek aanwezig voor het opdra
gen van de Vroegmis terwijl de dominé, op
het sloependek, in de Dagopening voorgaat.
Via de scheepsradio worden dan om acht
uur de eerste groepen naar de eetzaal op
geroepen en keurig geordend gaat compag
nie- voor compagnie naar binnen. In een tin
nen schaal, die in vijf vakken verdeeld is,
krijgen zij van de uitdeelploeg (ook mili
tairen, natuurlijk) het ontbijt- Brood, spier
wit brood, zoveel als ze willen. Verder boter,
worst (jam en kaas, met koffie plus....
héél veel suiker.
Na ongeveer één uur hebben alle onder
delen een beurt gehad. De vaste corvee-
ploeg komt dan op de proppen, om met
lange slangen waar het warme water over
vloedig uit stroomt, de tafels en de vloeren
schoon te spoelen. Grote bezems doen het
resterende werk.
Voor de jongens is er rust tot tien uur.
Sommigen kruipen nog even in hun „tam-
patje", terwijl anderen naar het voordek
gaan om daar met schrijven, lezen en
muziek maken de tijd te vullen.
Om 10 uur volgt de dagelijkse scheeps-
imspectie, welke verricht wordt door de
troepen-commandant de bataljons-comman
dant en een der scheepsofficieren. Zijn de
ruimen zindelijk; zijn de bedden netjes op
gemaakt? In dat geval zijn er geen be
zwaren maar o wee, als er iets „mis" is,
dan zwaait er wat.
Het is elf uur, wanneer de soldaten een
zucht slaken: de inspectie is zonder „hin
dernissen" verlopen.
Een uurtje krijgen ze dan de tüd voor
ontspanning, terwijl bepaalde groepen van
de specialisten-aan-boord theorie ont
vangen. „Indische vorming" en „medische
verzorging" zijn hiervan de belangrijkste
onderwerpen.
Twaalf uur: lunch. Weer die tinnen scho
tel, maar nu komen er dampende aardap
pelen, vlees (wat smaakt die biefstuk heer
lijk!) en groenten op. Pudding en koffie
els dessert. Natuurlijk verschijnen na af-
Reeds aan boord worden brieven naar
huis geschreven
loop de slangen weer om met gutsend gesis
alle overtollige etensresten binnen minimum
van tijd in de daarvoor bestemde bakken
te deponeren.
Ziezo het is ongeveer half twee; nu nog
een half uurtje en dan is het „verplichte
stilte". Twee uur lang om ongestoord een
uiltje te knappen; ze hebben het ook zo
zwaar aan boord, die potige Jannen
van de Tweede Divisie
Na het opstaan is het woord weer aan de
douches, waar ja, de kerels gaan naar
de tropen! druk gebruik van wordt ge
maakt. De kranen staan feitelijk de hele
dag niet stil; begrijpelijk, wie wil er nu niet
altijd op zijn voordeligst uitzien?
Het is weer d'e radio, die de jongens om
vijf uur naar de café-taria toepasselijke
naam voor de soldaten-eetzaal lokt. Wit
brood met belegging vermeldt, evenals des i
morgens, ook nu weer het menu.
Na afloop hiervan is de soldaat, behou
dens enkele lessen, voor het verdere deel
van de avond vrij. Om half acht volgt de
Avondsluiting voor de Protestanten en het
Avondgebed voor de Katholieken. Onnodig
te zeggen, dat er heel wat militairen zijn,
die zich op de aangewezen dekken verza
melen om daar, in de open lucht, God te
danken voor al het goede, dat Hij in de
afgelopen dag weer aan hun geschonken
heeft.
Nog eenmaal, en dat is meestal om acht
uur, krijgen zij iets „extra's": chocolade
melk of limonade; öf dat smaakt!
Op alle mogelijke wijzen worden de
jongens vervolgens bezig gehouden: toneel,
muziek, zang, dek- en zaalspelen noem i
maar op.
De zeelucht doet intussen haar werk. De
slaap komt opzetten.
Om tien uur ligt ieder „uitgeput" op zijn
bed.
Weer een dag voorbij.
Eén dag dichter bij het doel!
Wel te rusten, vrienden in Nederland
Wim Tausent
PEILSTATION WIJST DE
PILOOT DE WEG
(Van een onzer verslaggevers)
Mist en storm, regen en onweer en
daarin een vliegtuig, zoekend naar zijn
basis.
Voorin een piloot, die aan de andere
zijde van zijn venster een bar, onher
bergzaam, heelal weet en zoveel honderd
meter beneden zich een aarde met ge
vaarlijke obstakels: bergen, heuvels, fa
brieksschoorstenen, huizen, kerktorens.
Achter hem de passagiers, die zich van
de zorgep in de cockpit niet bewust zijn
en op een vlekkeloze landing rekenen.
Het is aan de afdeling Luchtverkeers-
regeling van de Rijksluchtvaartdienst te
danken, dat ik u vertellen kan, hoe het
dan tussen vliegveld en machine toegaat.
Deze dienst vormt de omvangrijke orga
nisatie die nodig is, om de grote gevaren:
wind, weer, bergen, luchtverkeer en ter
reinomstandigheden, voor de piloot uit de
weg te ruimen.
De verkeerstoren, radiozenders, peil-
stations, landingsbakens, telegrafisten en
telex-machines, zijn de hulpmiddelen van
de dienst. Zij zouden machteloos zijn zon
der de meteorologie. Bij hen is onze pi
loot, voor hij het hoger opzocht, in retraite
gegaan. Daar komt ook de vlieger voor
Europa en de inter-continentale lijnen.
Haarfijn hoort hij het beloop van wolken,
lucht en winden, die zijn koers zullen
kruisen. Dan richt hij z'n vliegplan in,
dat op de verkeerstoren in het schema
van het luchtverkeer van het Nederland
se verkeersgebied wordt verwerkt, om
botsingen te voorkomen. En pas daarna
kruipen we in de machine, die niet weg
rennen kan, voor er door de telefoon uit
de verkeerstoren een mondelinge toe
stemming gekomen is.
De spanning voor de leerling-vlieger,
die het veld in de blinde moet terugvin
den, begint, als de honderden in de mo
toren gecomprimeerde paarden, ons over
Amsterdam en Waterland, de Zuiderzee
kust langs sleuren. Naast hem zit een
bekwaam instructeur, die voldoende uit
zicht heeft, maar het matglazen venster
verhindert de leerling de visser te zien
op het ophaalbruggetje bij Broek in Wa
terland en de beurtschipper voor Mar
ken en het Hoornse Hop, waarin eens
Jan Haarink de vlag van Bossu neerhaal
de. Hij ziet alleen hoogte en snelheids
meters, het kompas, verspringende wij
zers en manometers, de duizelende wir
war van het DC-3 dashboard. Hij is zeer
gespannen, doch uiterst beheerst.
In zijn oren roept de stem van de tele
grafist in het peilstation voor Schiphol,
dat precies voor de mistlandingsbaan van
het veld staat: „Hallo TCC, hallo Charlie-
Charlie (C.C u zit op 2 2 7, afstand 13
km. Die cijfers zijn de graden van het
Krijgen Olymp. athleten vergoe
ding wegens loonderving?
Het Internationaal Olympisch Comité
heeft gisteren in Stockholm het rapport in
zake het amateurisme aanvaard en een ama
teur omschreven als „iemand voor wie sport
niets anders dan ontspanning is, zonder dat
hij er direct of indirect materiële winst
mee behaalt". Vergoeding wegens loonder
ving is geen winst, doch vermijding van ver
lies, zodat waarschijnlijk de meeste deelne
mers dit zullen krijgen. Het I.O.C. verzoekt
nog woorden als „Olympische" en „Olym
piade" tot werkelijk Olympische wedstrijden
te beperken. Voor de Spelen 1948 hebben
zich nog aangemeld: Australië, Cuba, Dene
marken, Egypte, Hongarije, Finland, Frank
rijk, Mexico, Nieuw Zeeland, Noorwegen,
Palestina, Polen, Spanje, Zwitserland en
Turkije. Zoals bekend aanvaardden Bulga
rije, Canada, Ierland, Gr. Brittannië, Grie
kenland. IJsland, Italië, Liechtenstein,
Luxemburg, Nederland, Portugal en
Zweden de uitnodiging reeds eerder.
POSTVERKEER MET DUITSLAND EN
JAPAN WEER UITGEBREID
Naar Duitsland mogen voortaan, zij het
met enige beperkingen, ook prentbrief
kaarten en zakenbrieven worden ge
zonden, terwijl naar Japan, behalve
gewone briefkaarten ook niet-aan-
getekende brieven tot en mt 2 kg mo
gen worden gestuurd. Nadere inlichtin
gen op de postkantoren.
kompas. De baan ligt op 2 2 8. Vliegt de
piloot daarop, dan hoort de peiler zijn
Morsetekens opeens niet meer. Even
vliegen we i-n de juiste richting, dan wijkt
de machine, blijkens de telefonische me
dedelingen, weer af, naar rechts, naar
links, zakt tenslotte flink door en gaat
laag over het baken heen, zij het niet
precies in d>e dalingslijn. Als het werke
lijk nacht en nevel geweest was, zou de
piloot aanzegging gekregen hebben, nog
een rondje te maken en het opnieuw te
proberen. Maar toch erg knap voor zo'n
knaap achter een stuk matglas en met al
die wiebelende instrumenten voor zich en
die duizeling van cijfers in z'n oren....
't Gebeurt, dat er een gedrang voor het
mistbaken ontstaat, omdat zoveel machi
nes tegelijk willen landen. Dan worden
ze étagegewijs „opgeborgen" voor het
wachtbaken Buiksloot, drie honderd me
ter boven elkaar. En ze komen stuk voor
stuk binnen.
Er zal een tijd komen, dat de automati
sche piloot dit „blindlanden" vlekkeloos
uitvoert. In Amerika is men al zo ver,
maar het apparaat vertoont er nog afwij
kingen. Voorlopig doet men het in Ne
derland nog zo en ieder is er verrukt
over.
Hier worden per dag 88 landingen uit
gevoerd, 95 lesvluchten binnengeloodst,
men wisselt iedere maand berichten met
16 000 vliegtuigen in het Nederlandse ver
keersgebied. met 1400 verder weg en
35.000 maandelijkse berichten met lucht
vaartterreinen. Er zijn 14 radiopeilstations,
280 man personeel en er staan onze ma
chines 25 radiozenders op Schiphol ten
dienste. En nog spreekt men over niets
anders dan uitbreiding, uitbreiding!
Ja, we zijn het eerste luchtvaartland of
we zijn het niet!"
PERSOONLIJK SCHRIJVEN
TOT MILITAIREN IN INDIE
(Van een onzer verslaggevers)
De Generale Synode der Geref. Kerken zal
tot alle Geref. militairen in Indtië een per
soonlijk söhrijiven nichten. Er werden depu-
taten benoemd voor de proefbundel ter ver
betering van het psalmgezang, welke bundel
dit jaar in druk komt, en voor de financiële
toestand der gescheurde kerken; ds G. Lug-
tigheid te Zwolle werd generaal-deputaat
voor de Evangelisatie, ds Th. Roys te Lisse
en ir P. Steneker te Souburg voor de Zen
ding, ds J. Maaskant te Brussel voor de
ziekenhuizen. Voorts werden benoemd: tot
curator der Theol. Hogeschool ds E. I. F.
Na wijn te Kampen; tot afgevaardigden naar
de Oecumenische Synode dr Hoek, dr Pol
man, ds S. G. de Graaf en ouderling W.
Warnaar (voor Nederland); ouderling C.
Zwaan (voor België); mr Koster (voor
Aan een verslag van het „Zweedse inter
nationale persbureau," dat zich van de
Engelse taal bedient, ontlenen wij, dat dezer
dagen Zweden zijn nationale feestdag gevierd
heeft te Stockholm. Te dier gelegenheid
hield de presidente der federatie van de
„Zweedse verenigingen van huisvrouwen"
een redevoering, waarin zij er op wees, hoe
het steeds door de eeuwen heen, de taak
van de huisvrouw geweest was, het schrale
brood tussen de mannen en het onvol
doende wintervoer onder de dieren te ver
delen. Als wij dieper doordringen in da
oorzaken aldus Eleonore Lilliehöök die
tot de wereldoorlog hebben geleid en de tijd
zal aanbreken, dat oorlogen worden afge
schaft, dan rust op de wereld de taak, die
thans de vrouwen in hun gezinnen hebben.
Het brood moet tussen de naties verdeeld
en het individu beschermd worden. Gedu
rende de oorlog en de eerste twee jaren,
daarna, was het brood in Zweden niet zo
schraal, de levensmiddelenpositie zelfs gun
stig te noemen en uiterlijk bleef een stad
als Stockholm een welvarend, zelfs weel
derig aanz'en behouden. Het is wel opmer
kelijk, dat thans óók Zweden na de mil-
lioenen-nota van Wigforss tot versoberen en
drastisch bezuinigen moet overgaan, zoals
ook Engeland eerst laat de naweeën van.
de oorlog begon te ondervinden. De economie
en de handelspolitiek houdt daar vanzelf
sprekend nauw verband mede. Toen om
streeks half Mei, ministers van Zweden,
Noorwegen en Denemarken in Stockholm
vergaderden, werden daar o.a. kwesties vaa
internationale handelsorganisatie behandeld,
waaraan ook het politieke luchtje niet
vreemd was. Zweden heeft indertijd aan
Rusland een crediet van 1 milliard kronen
verleend, ter bevordering van de weder
zijdse export en import en de vraag is, of
dit land daar veel plezier van zal beleven.
De Zweedse economie staat onder hoge druk
en zelfs in dit rijke land wordt door de rege
ring rekening gehouden met een bescheiden
inflatie, want 's lands deviezen-saldi ver
minderde met \'z milliard kronen in een
jaar. Rusland, dat dus met Zweden han
delsrelaties onderhoudt, zou gaarne zien. dat
óók Noorwegen en Denemarken losser kwa
men te staan van Engeland en vooral
Amerika. De drie Noordelijke landen ambi
ëren nog steeds een solidaire, Scandinavische
eenheid, hoewel men in Oslo moeilijkheden
voorziet door de Sowjet-eisen betreffende een
luchtbasis op Spitsbergen en Finland zowel
als IJsland, na de oorlog een andere poli
tieke en economische structuur tot Scandi
navië vertonen. Ook hier wordt het streven
naar een strikte neutraliteit door de tegen
stelling AmerikaRusland zeer bemoeilijkt.
Zweden moet nu óók bezuinigen en Eleonore
Lilliehöök, die over de verdeling van het
„schaarse brood" sprak, behoeft niet tot ver
verleden terug te gaan: het brood is er ge
rantsoeneerd. Maar ook andere eerste levens
behoeften zijn aan matiging onderhevig, net
als bij ons zijn boter, vet, zeep, koffie op de
bon, terwijl de luxe-artikelen, die op de
buitenlandse tourist, die langs de Stock-
holmse étalages slenterde, zo'n weelderige
indruk maakten, nog slechts in veel beperk
ter mate mogen worden ingevoerd. Amerika
was kort geleden nogal gebelgd over de
export van Zweedse technische producten
naar Rusland, welke export overigens slechts
tien procent van de totaal-uitvoer bedroeg.
Maar dat neemt niet weg, dat via het aan
Sowj et-Rusland (en Polen) verleende crediet
een behoorlijk deel der productie en vooral
ook staal en locomotieven naar Amerika's
grote politieke tegenspeler verdwijnt. Zweden
importeert heel veel uit Amerika, vooral ook
luxe-artikelen en zal zich, gezien de nood
zakelijke bezuiniging in die aankopen moe
ten beperken. Ook met de Sowjet-zone van
Duitsland worden handelsrelaties aangevan
gen. Er is een verdrag tot stand gekomen,
dat tot einde April 1948 van kracht zal zijn.
Het betreft hier de invoer uit de Sowjet-
zone van garens, katoen, wollen goederen,
potas, zout, chemische en medische produc
ten, cement en electrische apparaten, waar
tegenover staat, dat Zweden o.a. visch, looi-
producten, ijzer en staal, cellulose en machi-
neriën wil leveren. Met de Britse en Ame
rikaanse zones (thans gecombineerd) waren,
reeds handelsrelaties aangeknoopt sinds Octo
ber van verleden jaar. Het zal in de toe
komst, zowel voor Noorwegen als voor
Zweden uiterst moeilijk zijn, tussen de moei
lijkheden, die de tegenstelling Amerika
Rusland veroorzaakt, door te zeilen en niet
in de politieke invloedssferen betrokken te
worden, die economische afhankelijkheid
met zich brengt. Uit het feit, dat op de reeds
genoemde conferentie te Stockholm, behalve
de ministers van economische zaken, ook die
van buitenlandse zaken der respectieve lan
den aanwezig waren, blijkt duidelijk, dat de
les van de oorlog hen veel heeft geleerd.
Als lid van de Ver. Naties zijn deze landen
politiek niet meer geïsoleerd, maar evenmin
strategisch en het doel hunner politiek is
weer een onafhankelijke eenheid te bereiken.
IInddë); ds L. Mensink te Nordhorn (voor
Bentheiim en O.-Friesland)tot deputaat in
de Centrale Raad voor Gezinszorg mr A. J.
L. van Beeck Oalkoen. Aan de kerken in
Bentheim en O.-Friesland worden 6 predi
kanten toegestaan; er zullen voorschotten
worden verleend. De betrefende deputaten
werd verzocht, zo spoedig mogelijk rapport
uit te brengen inzake de kerkelijke positie
van de diaconale armenverzorging, in ver
band met de vrees, dat door Overheidsbe
moeiing de diaconale verzorging zou worden
aangetast. Voortaan zaal aan studenten alleen
preekconsent worden verleend na het afleg
gen van he>t daarvoor besaande examen. Do
bijdrage voor de geestelijke verzorging van
land- en zeemacht werd gesteld op 9 ct per
ziel per jaar. De classis Rotterdam werd ge
machtigd .besprekingen te openen over een
opneming van de classis Buenos Aires In do
Chr. Ref. Church van de Ver. Staten.
Na afdoening van nog enkele zaken v«d
de vergadering gesloten.
