Berechting van Duitse oorlogsmisdadigers
Zal Amsterdam in 1952 Olymp. centrum zijn?
't Verklaarde
uitzicht
Steeds weer moet Belijdenis op tafel komen
nieuwe leidsche courant
VRIJDAG. 20 JUNI 1M7
UNIVERSITAIRE OPLEIDING
VAN TANDARTSEN
(Van onze Parlementsredacteur)
Eigenaardig is het, hoe soms twee par
tijen precies hetzelfde doel kunnen hebben
en toch menen te moeten harrewarren over
bepaalde formuleringen, om dat doel te be
reiken. Men kent het befaamde arrest van
de Bijzondere Raad van Cassatie van 17 Fe
bruari 1947, waarbij is beslist, dat Duitsers,
die bepaalde oorlogsmisdrijven hebben be
gaan, niet op grond van de bestaande Ne
derlandse strafwetgeving kunnen worden
veroordeeld. Het spreekt vanzelf, dat zowel
de Minister van Justitie, mr Van Maarse-
veen als de Tweede Kamer, en van deze
laatste in het bijzonder de Vaste Commis
sie voor Privaat- en Strafrecht, als het ware
met elkaar wedijverden, om deze, het rechts
gevoel allerminst bevredigende, lacune te
vullen.
Was men het over het doel volkomen eens,
ten aanzien van de delicts-omschrijving was
dit allerminst het geval. De Minister kwam
met een omschrijving, die bepaaldelijk aan
sloot bij de Nederlandse gewone en bijzon
dere strafwetgeving. De Vaste Commissie
voor Privaat- en Strafrecht kwam echter
met een amendement, waarin in de wet
werd gebracht een omschrijving, waarbij
aangehaakt werd aan het Handvest, beho
rende bij de Overeenkomst van Londen, van
8 Augustus 1945. Dit komt dus neer op een
incorporeren in de Nederlandse wetgeving
van regelen van het Internationaal recht.
Minister Van Maarseveen had tegen deze
delictsomschrijving grote juridische bezwa
ren, die echter de Vaste Commissie voor
Privaat- en Strafrecht niet konden overtui
gen. De voorzitter der Commissie, mr Don
ker (Arb.) gaf een zeer gedocumenteerde
Uiteenzetting van de motieven, die tot indie
ning van het amendement hadden geleid,
daarbij ondersteund door de andere leden
der Commissie. In het debat bleek, dat wel
mr Donker c.s. het woord voerden, doch dat
achter de Commissie eigenlijk de schaduw
stond van Bijzondere Raad van Cassatie zelf.
Minister Van Maarseveen bestreed de spre
kers op vaak spitsvondige wijze, zich daar
bij ook wel eens op zijwegen begevende.
Zo was het ons niet duidelijk, waarom de
bewindsman nogal breedvoerig inging op de
strafmaten, die bij zijn voorstel en bij het
amendement gelijk uitvielen. Hét ging im
mers in het geheel niet om de strafmaat,
doch uitsluitend om de begripsomschrijving.
's Ministers advocaterij mocht hem niet
baten. Het amendement werd zonder stem
ming aanvaard, evenals het wetsontwerp zelf.
Vervolgens werd minister Gielen aan de
tand gevoeld over het wetsontwerp, dat de
opleiding van de tandartsen op wetenschap
pelijke basis in universitair verband regelt.
Hierbij werd het woord gevoerd door mej.
Tendeloo (Arb.) en de heren Terpstra
(A.-R.), Hacke (Vrijh.), Mol (K.VP.), en
Hoogcarspel (Comm.). Van verschillende
Zijden werd aangedrongen op het vestigen
van een afzonderlijke faculteit voor de
tandheelkunde. Minister Gielen had hier
tegen nogal bezwaren, vooral omdat hij geen
kans zag, de nodige materialen en instru
menten aan te doen schaffen, doch voorna
melijk het betoog van de arts dr Mol
(K.VP.) maakte zoveel indruk op de be
windsman, dat hij de zaak stellig nog eens
Zal bezien.
Het brengen van de tandartsenopleiding
op universitair plan, brengt met zich mee,
dat de studieduur gebracht wordt van vier
op zes jaar. Een overgangsbepaling voorzag
er in, dat zij, die reeds vóór Jan. 1947 wa
ren ingeschreven, tot 1 Sept. 1948 nog op de
oude voet aan het theoretisch tandheelkun
dig examen kunnen deelnemen. Uit de Ka
mer kwam de aandrang, de datum 1 Jan.
1947, te veranderen in 1 Juli 1947. De Mi
nister bracht op het uiterste nippertje deze
verandering aan en voorkwam daarmee een
amendement, dat de heer Terpstra (A.-R.)
op het punt stond in te dienen.
Het wetsontwerp zelf werd daarna z.h.st.
aangenomen.
Aan het begin der vergadering was, even- 1
eens z.h.st., aangenomen, het wetsontwerp,
dat het gaan in hoger beroep over vonnissen
van krijgsraden te velde regelt, nadat mi
nister v. Maarseveen een beperkend amen
dement-Donker (Arb.) had overgenomen.
Hetzelfde lot onderging de conclusie van de
Commissie voor de Rijksuitgaven over de
verslagen van de buitengewone Algemene
Rekenkamer te Londen, waarna de Kamer in
besloten vergadering ging ter bespreking I
van de raming van uitgaven vcor de Ka
mer in 1948.
Kleine Veluwse boeren kweken
geneeskrachtige kruiden
Over de gehele Noord-Veluwe zijm
thans de kleine boeren druk bezig met
het kweken van geneeskrachtige kruiden
als nevenibedrijf. Deze zomer is 40 ha be
plant en gehoopt wordt, dat de droog
installatie, waarmede f 100.000 is ge
moeid, nog dit jaar wordt geplaatst. Het
Rijk heeft reeds financieel steun toege
zegd en van de provincie Gelderland
wordt een subsidie van f 2000 verwacht.
De kwekers hebben zich verenigd in een
coöperatie, die zich ten doel stelt de krui
den te drogen en te verhandelen, zowel
in het binnen- als in het buitenland.
Terwijl de Russise beer „Uncle Sam"
steeds maar in de benen bijt, mocht me
vrouw Gromyko, echtgenote van de be
kende Rus, te New York voor de radio
spreken overinternationale
vriendschap
Op het ogenblik worden te Berlijn 133
inbraken per dag gepleegd en daarom dringt
de Rerlijrose pers aan op een instelling als
I die der G-maranen van Hoover. (Super
detectives).
I De Hongaarse gezant te Praag, Ferenc
Risti-Forgacs, is hedrrvelij'k naar Zwitserland
vertrokken, instede van naar Boedapest
terug te keren.
BURGEM. D'AILLY GAF GIS
TEREN TOELICHTING
In de gisteren gehouden bijeenkomst van
het Internat. Olympisch Comité in Stock
holm, herinnerde burgemeester d'Ailly er
aan, dat Nederland langzamerhand zijn
oude positie weer gaat innemen en in
1952 aan zovele bevriende naties gastvrij
heid wil verlenen. Door de technische
sport-outillage, de centrale liging, de vele
mogelijkheden voor de huisvesting van
athleten en bezoekers, en de grote talen
kennis van zijn burgers, was Amsterdam
een welhaast unieke stad voor het orga
niseren der Spelen, hetgeen ook in 1928
bleek.
Jhr Heemskerck van Beest schetste Am
sterdams mogelijkheden als verkeers-,
sport- en cultuurcentrum. O.m. bestaan
plannen tot het stichten van een zwem-
staion met 20.000 plaatsen, tot de bouw
van een sportpaleis in Zuid en van een
Olympisch dorp voor 7000 personen in
Oost. Aan het slot van zijn rede zeide
mr d'Ailly, dat de stad Amsterdam, indien
op haar de keus mocht vallen, geen mid
del onbeproefd zou laten om de Spelen
volledig te doen slagen. Mocht echter een
andere stad uitverkoren worden, dan zou
den de Amsterdammers als goede sports-
lui aan die stad zoveel mogelijk bijstand
verlenen, want zij vergeten niet, dat het
einddoel van de Spelen was de toenade
ring tussen de volken te bevorderen. Ook
Helsinki, Los Angeles, Detroit en Minnea
polis lichtten hun verzoeken toe.
Geen éénheidstaart
van Amerikaans
en Russisch meel.
In verband met het 40-jarig bestaan van de Ned. Onder zeedienst bracht Prins
Bernhard een bezoek aan de Waalhaven te Rotterdam, waar verschillende duik
boten gemeerd liggen in de door de Duitsers gebouwde bunker.
In 't kerkelijk gesprek, aldus
dr A. F. N. Lekkerkerker
(Van een onzer verslaggevers)
Dankbaar moeten wij zijn, diat eindelijk na
150 jaar de Belijdenis in h.et brede kerkelijk
gesprek in 't geding is, 20 zeide dr A. F. N.
Lekkerkerker, Ned. Herv. pred. te Loosdui-
ïien, gistermiddag in zijn referaat over ,,De
Reformatie in de crisis", op de jaarlijkse
algemene vergadering van de Confessionele
vereniging, welke te Utrecht werd ge
houden.
De voorzitter, ds C. M. Luteyn van Gronin
gen, merkte op, dat de tegenwoordige toe
stand der Kerk het bestaan der Conf. ver.
juist alsnog noodzakelijk maakt, omdat het
in alles gaat om de fundamenten der Kerk.
De secretaris, ds H. G. Groenewoud van
Wageningen opperde bezwaren tegen het
feit, dat de arbeid de kerkelijke medewer-
kers(stèrs) bij beschikking wordt vastge
legd zonder dat de Kerk hierover wordt ee-
hoord. Hij achtte het onjuist, dat de Kerke-
raad van Voorburg bij motie aan de cias-
sicale vergadering een uitspraak wil ont
lokken over de juistheid van het al of niet
voortbestaan der Conf. Ver., Geref. Bond,
Ver. van Vrijz. Herv., enz.
Dr Lekkerkerker vroeg ziich af of wel de
reformatorische lijn wordt gevolgd, wanneer
men toegeeft aan de zin naar retraite.
De pogingen tot vernieuwing der liturgie
en de richtlijnen der Synode over kerk
bouw onderwierp hij aan ernstige critiek,
over welke spr. opmerkte, dat hierin Woord
en Sacrament op één lijn worden geplaatst.
Spr uitte de vrees, dat het Reformatorisch
karakter van de eredienst verloren zou gaan.
Ten opziahte van de verhouding tot het
Rooms-katholicisme betoogde spr tenslotte,
dat de beslissing daar moet vallen, waar met
Rome wordt gesproken rondom de open
Bijbel.
Het jaarverslag van de secretaris, ds Groe
newoud maakte gewag van het gebrek aan
..confessionele" predikanten
Tot leden van het hoofdbestuur werden
herkozen dr L. D. Teriaak Poot en dr G.
P. van Itterzon, beiden te 's-Gravenhage, ds
G. Gerbrandy te Utrecht, terwijl werd ge
kozen de heer D. van der Kwaak, 2e voorz.
van de afd. Leiden.
GEREF. SYNODE HIELD BESLOTEN
VERGADERING.
De Generale Synode der Geref. Kerken
heeft Woensdagavond en gisterochtend in
comité-generaal vergaderd. Nadat enkele
aanvullingen op doelstelling en uitnodiging
van de oecumenische synode waren geregeld
werd de kerk van Smilde, die steun vroeg
bij de herbouw van haar afgebrande ge
bouw, verwezen naar de gewone weg: een
beroep op de classis Assen en de Particu
liere Synode van Drent*.
Dr Euwe in Nederland terug
Vanmorgen om 10 uur arriveerde per
KLM op Schiphol onze schaakkampioen
dr Max Euwe en zijn echtgenote, na een
tournée door Noord- en Zuid-Amerika.
Reshevsky wil, aldus Euwe, een match
tegen mij spelen en ook de Russen
tegen elkaar te laten uitkomen, om dan
reldtitel te laten spelen. De beslissing
tenslotte de twee winnaars om de we-
hierover zal op het congres van het
FIDE in Den Haag in Juli a.s. vallen.
Najdorff achtte dr Euwe de wereldkam
pioen der toekomst.
NED. BLOEMBOLLEN SMOKKELAAR
IN ENGELAND VEROORDEELD
De Nederlander S. T. Witteman en twee
Engelse ondernemingen zijin in Londen
veroordeeld tot een boete van elk 250 pnd.
sterling, wegens het binnensmokkelen van
320.000 anemonen-bollen en 40.000 zuring-
bollen, terwijl W. en een der firma's daar
naast elk een boete kregen van 150 pond
sterling, wegens het binnensmokkelen van
636.000 anemonenbollen.
Bijbel tekort van Duitsland ter
sprake in „Birkhoven"
Conferentie Federatie van Bijbelgenoot
schappen geopend
De conferentie van de Federatie van
Bijbelgenootschappen, die van 18 tot 23
Juni in Birkhoven bij Amersfoort door
vertegenwoordigers uit 18 landen wordt
gehouden, is Woensdagavond geopend.
Tot voorzitter van de conferentie werd
gekozen bisschop dr E. Berggrav en tot
vice-voorz. Sir Gilbert Hogg (Schotland).
Gistermorgen werd de Bijbelvoorziening
van Duitsland besproken. Het zal geen
verwondering wekken, dat het gebrek
aan Bijbels er zeer groot is. Op vele cate
chisaties beschikt men slechts over één
Bijbel voor 60 a 70 personen. Zo men
weet, heeft het Amerik. genootschap
180.000 bijbels en 600.000 Nieuwe Testa
menten geleverd en Engeland 23.000 bij
bels en 150.000 N. T. Anderhalf millioen
bijbels worden thans in Stuttgart onder
Amerikaans toezicht vervaardigd. Er zijn
nog meer plannen, maar de papier
schaarste is ernstig. Ook Zweden en De
nemarken leverden hun bijdrage in de
bijbelvoorziening van Duitsland. In het
laatste land bracht men 100.000 kronen
bijeen. In de loop van de volgende dagen
komt de voorzienin-g van vele andere lan
den ter sprake.
DE PRIJS DER ROGGE
In zijn antwoord op vragen van het
Tweede Kamerlid Engelbertink noemt
minister Mansholt het onjuist, dat de
boeren dit jaar 85 pet van de graan
oogst moeten inleveren. De inleverings
plicht is wel hoger dan in het voor
gaande jaar. Daar voor ieder te leveren
ei en varken een voldoende hoeveelheid
voeder wordt toegewezen acht de mi
nister geen reden aanwezig de leve-
ringsprijzen te verhogen.
Vermoedelijk heeft de rode Bordeaux-wijn,
waarop Bidault zijn politieke collega Bevin,
te Parijs, heeft getracteerd, hem goed ge
daan. althans te oordelen naar een commu
niqué inzake de bijeenkomst, dat gisteren
werd uitgegeven ..Vermoedelijk" schrij
ven wij, omdat dit communiqué ons
overigens in raadselen liet en geen enkel
voorstel uit de inspirerende diplomatieke
sigarenrook, uit die mysterieuse nevelen,
concrete vormen aannam Misschien, dat wij
uit Bevins verslag van zijn bevindingen, dat
hij in het Lagerhuis zal uitbrengen, iets
wijzer worden Het enige, maar voor de hand
liggende, nieuwe feit is dan, dat na een glas
Franse Bordeaux, de Russische wodka zal
worden aangesproken .Spreek met Stalin.,
en het komt in orde" heeft Bevin tegen
zijn vriend Bidault gezegd Zo ver zijn we
nu. dat Bevin en Bidault aan Molotof een
uitnodiging sturen om hetzij in Parijs. Lon
den of waar ook, gezellig met z'n drieën
over het plan van Marshall een boom op te
zetten en zulks reeds de volgende week. Do
it now! Wast er moet haast mee gemaakt.
Molotof zal de invitatie wel accepteren, want
daar is „zonder meer" nog geen enkel risico
aan verbonden. Maar, dat hij in het Ameri
kaanse plan gretig zou bijten, ligt niet voor
de hand. De Europese taart is, wat het bin
nenwerk betreft, met zaagsel gevuld en met
Amerikaans meel zou er heel wat anders van
te maken zijn, een voor beide partijen sma
kelijk gerecht. De „zaagsel-taart" is voor d-e
ene helft West-Europees en voor de andere
helft Oost-Europees. Als nu, gesteld, dat
Stalin aan Molotof opdracht zou geven er
mede accoord te gaan. het Amerikaanse meel
er maar in te verwerken (Europa over te
bakken!) Stalin angstig wordt, dat hij een
deel van zijn helft moet afstaan, ziet hij
zeker van het plan af. Maar heeft Stalin de
staten, die hij acht tot het Oostelijk blok te
behoren, vast genoeg in zijn greep? Ver
tegenwoordigers van Zuid-Slavië en T6jecho-
Slowakije hebben immers „officiële Franse
kringen" gepolst, wat voor meel, misschien
wel een amandeltje erbij, Marshall voor de
over te bakken Europese taart ter beschik
king heeft. Als bijv. Zuid-Slavië, Tsjeöho-
Slowaije, Hongarije, Bulgarije, Roemenië of
Pqlen er wel trek in zouden krijgen, houdt
Rusland het politieke en economische zaag
sel over. Het is daarom een geniale zet van
Clayton, de Amerikaanse plaatsvervangende
minister van buitenlandse zaken, Stalin in
het oor te fluisteren: „man, het gaat niet om
politiek, maar om economie, het plan van
Marshall is geen verkapte Truman-leer. Je
ontvangt niets, maar je kunt bijdragen,
vooral omdat je satelliet-stalen zoveel graan
rKvdug hebben en de Russische oogst er
prachtig voor staat." Stalins prestige wordt
gered en mét Russisch èn Amerikaans meel
wordt er toch één Europese taart gebakken.
Te mooi. om waar te zijn! De Britse ambas
sadeur te Moskou, siir Maurice Petterson, die
met een „toe, doe 't nu maar" Molotof warm
trachtte te maken voor het plan van Mar
shall, heeft echter een koude douche ont
vangen. „Bemoeien jullie je alsjeblieft niet
met Hongarije" heeft de Rus geantwoord.
En. wat zich momenteel in Hongarije af
speelt is ook al niet bemoedigend voor een
onderhoud tussen Molotof, Bevin en Bidault
Men beschuldigt in Boedapest nog steeds de
uitgeweken Hongaarse ex-premier Nagy en
de partij der kleine boeren, gepoogd te heb
ben een ondergronds leger te vormen, en
wapenvoor radon te hebben opgeslagen, ter
wijl men de hoofdgetuige bewusteloos slaat
en hem dan een bekentenis afperst. Engelse
en Amerikaanse protesten betreffende deze,
door Rusland beïnvloede terreur in Hon
garije. vergezellen de uitnodiging aati de
sowjets, wat geestdriftiger te worden voor
het plan van Marshall. Stalin beschuldigt het
Westen, dat onder regie van Amerika een
.westelijk btok" wordt geformeerd., terwijl
hij zelf zijn „oostelijk blok" steeds vaster
aan elkaar spij-kert. In Bulgarije „terreur",
want daar zijn immers de leiders van de
agrarische oppositie-partij gearresteerd en
hun pers gemuilkorfd. De Russen hebben in
Bulgarije een goed lopend communistisch,
filiaal, onder leiding van Dimitrow. Belgrado
schijnt sinds de laatste tijd een centrum te
zijn van politieke, economische en militaire
missies, met het doel te komen tot de vor
ming van een Balkan-federatie, het Oost-
Europese blok. dat voor Rusland van groot
strategisch belang is. De banden tussen Roe
menië en Yoego-SLavië moeten nauwer aan
gehaald en er wordt gestreefd naar een
militair alliantie-verdrag, waarbij ook Bul
garije en Tsjecho-Slowakije zich zouden
kunnen aansluiten. Hoewel Tsjecho-SlowaJcije
met het Westen nog stevige relaties onder
houdt en Benesj een krachtige, democrati
sche figuur is. die zich zeker maar niet in
een hoekje zal laten drukken, zou Rusland
ook hier een voorpost van willen maken,
een noodzakelijke schakel in de strategische
sowjet-gordel In het gesplitste parlement
wordt meer dan de helft der zetels ingeno
men door de Slowaakse democratische partij,
welke een doorn in het oog is van de com
munistische premier van Tsjecho-Slowakije.
Het procédé is bekend: men beschuldigt de
democraten van „reactie" en de communis
ten beginnen hun zuiveringsactie, zoals wij
dat in Hongarije gezien hebben. Wij releve
ren deze feiten, om aan te tonen, hoe moei
lijk de situatie voor Stalin zou worden, als
de staten van het „Oostelijk blok" toch
enigszins onder de bekoring zouden ge
raken van het plan van Marshall. Het pers
bureau Tass qualificeerde de onderhande
lingen van Bevin en Bidault als „een poging
om achter de rug van Rusland en andere
Europese landen om, te handelen. En het doel
ervan blijft verre van een waarborg voor
een vruchtbare en vreedzame samenwerking
tussen de grote en kleine mogendheden van
Europa". Dit is de bekende taal. die hei
Russische retireren, ook al gaat Molotof naar
Parijs, reeds voorbereidt. De Europese een
heid staart van Amerikaans en Russisch meel
is er voorlopig nog niet. Het zal wel blijven
bij een Westelijk product met één chef-kok.
Morgenmiddag om half drie wordt in
een der zalen van de Valkenboskertk, Loos-
duinsekade te Den Haag. de zomervergade
ring gehouden van de Gereform. Jeugd
leidersorganisatie Zuid-Holland-Noord. De
heer I. Snoek van Rijswijk spreekt over ..De
practische toepassing van onze werkmethode
op onze clubs".
