De Nederlandse Bank eigendom van de Staat
IDist <11
Russen willen in Hongarije de baas blijven
Vijf en vijftig doden bij twee vliegtuigrampen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
I
MAANDAG, 1« JUNI 1947
ONTEIGENINGSVERGOEDING
NAAR 5 PCT PER JAAR
Het reeds lang verwachte voorstel tot
nationalisatie van de Nederlandse Baruk is
thans door minister Lieftinck in de vorm
van een wetsontwerp bij de Tweede Ka
mer aanhangig gemaakt.
Tegelijkertijd is ingediend een wets
ontwerp inzake nieuwe bepalingen van
het statuut van de Nederlandse Bank. Het
nationalisatie-ontwerp, dat de eigendoms
overdracht van de aandelen in het maat
schappelijk kapitaal van de bank aan de
Staat regelt, is mede-ondertekend door
minister Van Maarseveen.
Het algemeen nut van de naasting der
aandelen motiveren de ministers door te
wijzen op het gewijzigde karakter der
bank, die langzamerhand centrale bank is
geworden, waarop de andere bankinstel
lingen voor het waarborgen van haar cre-
dietwaardigheid in tijden van crisis kon
den terugvallen. Bovendien vervult de
bank openbare werkzaamheden, die fei
telijk op het overheidsterrein liggen, om
dat zij gerechtigd is tot het uitgeven van
bankbiljetten.
Hieraan werd zelfs het streven naar
winst geheel ondergeschikt gemaakt. De
ministers achten het billijk, dat de Staat
de gevolgen van een eventuele, hiermee
in verband staande, winstderving draagt.
Het kan immers gebeuren, dat de bank
bepaalde winstmogelijkheden moet laten
varen, omdat deze niet passen in het ka
der van de op dat tijdstip te volgen bank-
politiek.
De schadeloosstelling aan de aandeel
houders wordt niet in baar geld uitbe
taald. doch toegekend in de vorm van een
rentegevende vordering op lange termijn
op de Staat. Een vaste rente-uitkering
van 5 pet. achten de ministers billijk. Öm
deze te bereiken, stellen zij voor, aan de
aandeelhouders inschrijvingen te ver
strekken in het 2% pet. Grootboek der
Nationale Schuld tot een beloop van twee
maal het nominaal bedrag van elk aan
deel. De nieuwe bankwet, die het statuut
der Nederlandse bank (waarvoor de Ven
nootschapsvorm wordt gehandhaafd) re
gelt, verschilt zo weinig mogelijk van de
oude wet van 1937. De taak van de bank
wordt genoemd: het reguleren van de Ne
derlandse geldeenheid zodanig te bevor
deren als voor 's lands welvaart het meest
dienstig is.
De minister van Financiën kan volgens
het wetsvoorstel aan het bankbestuur, na
verkregen advies van de bankraad, aan
wijzingen geven, wanneer hij zulks ter
coördinatie van de monetaire en finan
ciële politiek der regering en de politiek
van de bank nodig acht. De bankdirectie
heeft echter het recht van beroep op de
Kroon, opdat de bank een zekere mate
van zelfstandigheid tegenover de Regering
behoudt.
De oude Bankwet bepaalde, dat de
bankdirectie zou bestaan uit een presi-
DAGDIENST HARWICH—HOEK VAN
HOLLAND NA 7 JAAR HERSTELD
Na 7 jaar gedwongen rust is de dag
dienst van de Mij. Zeeland, zij het niet
tussen Vlisingen en Harwich, maar tus-
Hoek van Hollan den Harwich, hersteld.
Zaterdagmiddag om 12 uur, Engelse tijd,
koos het nieuw gerestaureerde dubbel-
schroefstoomschip „Meckelenburg" dat
3000 ton meet, vanuit Harwich zee. Als
hetm oet, kan het schip 1000 passagiers
meenemen en de laadruimte is 120 m3.
De reizigers, die op Dinsdag, Donderdag
en Zaterdag in „Den Hoek" aankomen,
hebben aansluiting op de om 20.33 te
Rotterdam, 20.56 te Den Haag en 21.50 te
Amsterdam aankomt. Van „Den Hoek"
uit kan men op de overige werkdagen
's avonds om 21.23 al in Londen zijn. De
„Koningin Emma" van de Mij. Zeeland
wordt bij de werf „De Scheldee" te Vüs-
singen als passagiersschip ingericht en
komt straks in de nachtdienst. De „Prin
ses Beatrix" ondergaat eenzelfde lot en
zal volgend jaar de dagdienst comple
teren.
DOODSTRAF VOOR DE A'DAMSE
VERHUIZER PULS.
Het A'damse B.G. heeft vanmorgen
de beruchte verhuizer Abraham Puls,
uit Amsterdam, die tijdens de bezetting
op grote schaal meubilair uit Joodse
huizen heeft gehaald en een groot aan
tal Joodse langenoten verried, ter dood
veroordeeld Hij heeft recht op cas
satie
DAT de gemeentebegroting van Waspik
over 1946 een batig saldo vertoont van f 26.000.
DAT op 24 Ju<nd aan de Engelse-weg te
's-HiertogenJbosch de autoibandenfabriek van
de N.V. Ned. Banden Industrie Michel in of
ficieel wordt geopend.
DAT de Intern. Baahvereniging t.g.v.
Baoh's 200ste sterfdag in 1050 te Scfhaffhausen
een bijeenkomst zal houden.
DAT do- M. F. da Costa Gomez, vertegen
woordiger van Curasao in Nederland, per
•vliegtuig naaT Ouragao is vertrokken om ad
vies uit te brengen inzake de Staatsregeling.
DAT de Amerikaanse onder-minister van
Buit. Zaken, Clayton, tijdens zijn reis door
Europa, om. 's-Gravenhage, Brussel en Bern
zal bezoeken.
DAT Hengelo overweegt het condenswater
der verdampingsinstallaties der Kon. Ned.
Zoutindustrie af te nemen voor drinkwater.
DAT de directeur-generaal van die Prijzen
in bijzondere gevallen afwijkingen van de
Beschikking Prijzen Zeebaden en onover
dekte zwembaden kan verlenen.
dent, een secretaris en tenminste één di
recteur. De nieuwe wet bepaalt, dat er
tenminste drie en ten hoogste 5 directeu
ren zullen zijn, allen te benoemen door de
Kroon.
De nu reeds bestaande bankraad, waar
in krachtens het K. B. van 1 October 1945'
zitting hebben de Koninklijke Commissa
ris van de bank als voorzitter en acht le
den, door de min. van Financiën aan te
wijzen, zal, ter versterking van het ge-
meenschapselement worden uitgebreid.
Het ligt in de bedoeling, dat naast de
Koninklijke Commissaris (voorzitter), in
de bankraad zitting zullen hebben 4 le
den van de Raad van Commissarissen en
12 leden, te benoemen door de Kroon uit
vertegenwoordigers van de verschillende
takken van bedrijfsleven, de arbeiders
organisaties en deskundigen op het ge
bied van het geld- en bankwezen.
Een belangrijk deel van de taak van
deze Raad zal liggen in het adviseren van
de minister inzake aangelegenheden,
welke voor de richtlijnen van het te voe
ren bankbeleid van belang zijn.
KOOP GEEN PARAFINE INPLAATS
VAN SPIJSOLIE!
Van bevoegde zijde deelt men ons
nogmaals mede dat er gevaar bestaat
dat aan argeloze lieden een soort para-
fine-olie zal worden verkocht i.p.v. de
spijsolie, waarvoor enige tijd geleden
een bon is ingeleverd. Men zij dus op
zijn hoede. Het tijdstip, waarop de afle
vering van spijsolie zal beginnen, wordt
nog nader bekend gemaakt.
Gaan KPM en Java-China-Japan
lijn samenwerken?
Bij fiat der aandeelhouders fusie
op 1 Juli een feit.
Aangezien na de oorlog de wenselijk
heid naar voren is gekomen van een
krachtige nationale scheepvaartorganisa
tie in Oost-Azië, teneinde de sterke bui
tenlandse mededingiing het hoofd te bie
den, hebben directie en commissarissen
van de Java-China-Japan Lijn N.V. beslo
ten, om aan de vergadering van aandeel
houders, welke op 23 Juni a.s. zal worden
gehouden, voor te stellen, dat de buiten
landse lijndiensten, een negental schepen
en enkele vorderingen der K.P.M., zullen
worden ingebracht in eerstgenoemde
maatschappij, welka* onder de gewijzigde
naam van „Java-China-Paketvaartlijnen
N.V., „de gezamenlijke buitenlandse lij
nen zal exploiteren. Als vergoeding voor
haar inbreng zal de K.P.M. 50 pet van het
kapitaal der Java-China-Japan Lijn, in
aandelen in handen krijgen. Wanneer de
aandeelhouders hiermede accoord gaan,
dan zal de -samenvoeging ingaan op 1
Juli a.s.
OUD-SPOORWEGPERSONEEL WIL
PENSIOEN V7ERHOGING
De „Algem. Ned. Bond van Gepensio
neerden" en de „Ned. Bond van Gepen
sioneerden bij Spoor- en Tramwegen",
hebben Zaterdag in een protestvergade
ring te Amsterdam een resolutie aange
nomen, waarin de wens tot spoedige blij
vende verhoging van de pensioenen, door
wijziging van de Pensioenwet 1922, wordt
naar voren gebracht. Besloten is er bij
de Regering op aan te dringen, gevolg te
geven aan de toezeggingen door minister
Beel op 4 en 5 Febr. 1947 gedaan.
ZIJ WIJZEN AMERIKAANS
PROTEST VAN DE HAND
Het antwoord, dat van Russische kant
is ingediend op het Amerikaans protest
tegen de revolutie in Hongarije, is afwij
zend.
De Russische generaal Zwdridov ont
kent, dat de veranderingen in Budapest
zich voltrokken buiten de wil van het
volk om. De crisis ontstond toen Nagy
weigerde naar het land terug te keren.
Hongarije heeft nog steeds een coalitie
regering, wordt beweerd.
De Sow jets mengden zich niet in bin-
VAN MOOK BREIDELT TERREUR
OP BALI
Een hooggeplaatst woordvoerder te
Batavia heeft volgens Ass. Pres medege
deeld, dat dr Van Mook besloten heeft,
de pro-republikeinse partij Parimbo op
Bali te verbieden, omdat deze verant
woordelijk is voor de krachtige opleving
der terreur op dat eiland.
VERZOEK OM EEN VREDELIEVENDE
OPLOSSING
Aan dr Beel, prof. Schermerhorn, mr
Jonkman, dr Van Mook, ir Soekarno en
Jjahrir is een verzoekschrift gezonden
van „35.000 jongeren uit prot.-ohr. en
humanistische kringen, waarin aange
drongen wordt op een vredelievende op
lossing.
BETAALT U NIET TE VEEL VOOR
DE EIEREN? g
Wellicht ten overvloede wordt er nog
maals op gewezen, dat de kippeneieren
in 6 klassen zijn verdeeld. Het nummer
van de klasse staat met een stempel op
het ei aangegeven. De prijzen zijn als
volgt: klasse I (boven 65 gram): 16 ct;
klasse rf (61 t.m. 65 gr.) 15 ct; klasse III
(56 t.m. 60 gr.) 14 ct; klasse IV (51 t.m.
55 gr) 13 ct; klasse V (46 t.m. 50 gr. 12
ct en klasse VI (minder dan 45 gr.)
11 cent.
VON BRAUCHITSCH EN GUDERIAN
AAN POLEN UITGELEVERD
Tot de negen hoge Duitse officieren,
die de Amerikanen aan Polen zullen uit
leveren, behoren de voormalige Duitse
opperbevelhebber van Brauchitsch en
Hitiers voornaamste tankdeskundige
Heinz Guderian.
nenlandse aangelegenheden van Honga
rije en een drie-mogendheden-commissie
om de toestand te onderzoeken, wijzen de
Russen èf.
Een tweede Amerikaanse nota wordt
verwacht, betreffende de schade, die de
Russen veroorzaakten aan Amerikaanse
olievelden in Hongarije, n.l. voor 6.250.000
pond sterling, een bedrag dat zij nimmer
zullen vergoeden.
Zaterdagavond tekende Truman de wet
tot ratificatie van de vredesverdragen met
Hongarije, Bulgarij een Roemenië. Hij ver
klaarde het te betreurep. dat de regerin
gen van dit landen de wir van de meer
derheid hunner volken negeerden en on
derdrukten:
Sumner Welles, ex-plaatsverv. min. v.
bui'tenl. zaken, sprak over de gevaren
van het „Balkan-kruitvat" en de Italiaan
se crisis, die Italië onder communistische
invloed kan brengen.
Ex-premier Nagy van Hongarije kwam
Zaterdag met zijn gezin in Washington
aan.
De nieuwe minister van Justitie^ Istvan
Ries heeft zich verzet tegen Soelyck's
denkbeeld de nieuwe verkiezingen onder
internationaal toezicht te doen geschieden.
Kerk en Schooi
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te -Niehove C. G. Wiegers
te St. Pancras; te Purmer P. Slimoons, pred.
in alg. dienst te Bakkum (N.H.); te Marken
F. H. A. v. d. Wind, cand. te Woerden.
Aangenomen: naar Hindelooopen H.
Altena te Garmerwolde.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Den Haag-Oost (vac.-A.
G. Barkey Wolf) D. Roest te Hoog ©veen; te
Den Haag-West (evang. pred.) A. J. v. d.
Sluijs te Rotterdam-Centrum; te Vrooms-
h-oop (vac.-J. H. Broek Roelofs) O. Bouw
man te Nijverdal.
Aangenomen: naar Oegstgeest (2e
predjpl.) J. C. Brussaard te Bloemendaal,
die bedankte voor Vijcflhiuikzien (Haarl.meer)
naar Baarn (2e pred.pl.) J. C. Seegers te
Beekbergen, die bedankte voor Helpman en
voor Deventer (vac.-H. Mulder).
Béd ank t: voor Nijkerk W. de Graaf
te Schiedam.
Geref. Kerken naar art. 31 K.O.
Bedankt: voor Zuddborn G. A. Hoek
stra te Bedum.
Geref. Gemeenten.
Beroepen: te Moerkapelle C8iar. v. Dana,
cand. te Gouda.
Ds J. B. G. CROES TE DEN HAAG
OVERLEDEN
Naar eerst thans bekend wordt, is ds J.
B. G. Croes, em.-predikant der Chr. Geref.
Kerk, Donderdag j.l., na een zeer langdurige
ziekte, im Den Haag op 66-jarige leeftijd
overleden. Ds Croes weid in 19118 candidaat,
om in hetzelfde jaar zijn ambt te aanvaar
den in Vlaardingen. Vervolgens diende hij
de gemeenten van IJmuiden, Bussum, Gouda
en Steenwijk, waar hij in 19Ö8 emeritaat
verkreeg. Hij vestigde zich te Den Haag en
heeft gedurende een korte periode in de
bezettingstijd als hulpprediker gearbeid in
de Chr. Geref. gemeente van Den Haag-
Oost.
Hedenmiddag had op de Alg. Begraaf
plaats van Rijswijk de teraardebestelling van
hiet stoffelijk overschot plaats.
PERSONALIA
De Geref. predikanten ds J. Wolven te
Koudekerk a/d Rijn, dr O. C. Broek Roelofs
te Woerden en ds C. Meijer te Beverwijk
zijn aangezocht om zich beschikbaar te stel
len als leger-predikant voor Ned.-Indië; zij
hebben echter voor deze benoeming bedankt.
Ds R. J. de Boer, reserve-legerpredi-
kant, Peperstraat 27 te Den Bosch, deelt
mede, dat hij gaarne een beroep in de Ned.
Herv. Kerk in overweging zal nemern
Ds H. Z. de Mildt, em.-predikant der
Geref. Kerk van Renkum-Heelsum, is in de
gelegenheid, predikbeurten te vervullen.
Adres: Benoordenhoutseweg 247, Den Haag,
tel. 775220.
Tot godsdienstonderwijzer-evangelist bij.
de Ned. Herv. Evangelisatie te Oude Pekela-
Kiibbelgaarn is benoemd de heer F. van
Rossum te Alkmaar.
Dr ir E. de Vries heeft dezer dagen het
ambt van hoogleraar in de landbouwkunde
der Overzeesche Gebiedsdelen, het Ned.-In
disch agrarisch recht en het Ned.-Indisch
Staats- en Strafrecht te Wageningen aan
vaard.
De secretaris der curatoren aan de T.
H. te Delft, dr mr ir A. R. Veldman, die
benoemd is tot buitengewoon hoogleraar in
de industriële eigendom aldaar, zal op 25
Juni zijn ambt aanvaarden.
CONSTRUCTIEFOUT IN DE
SKYMASTERS?
Het weekeinde is voor de Amerikaanse
luchtvaart wel bijzonder rampspoedig
geweest. Bij twee vliegrampen zijn niet
minder dan 55 personen om het leven
gekomen.
Tussen Chicago en Washington ver
ongelukte, zoals wij Zaterdag nog in 't
kort meldden, een Skymaster van de
„Capital Airlines" waarbij de 47 inzit
tenden o.w. een baby en drie leden van
de bemanning omkwamen. Men vond
het toestel, dat tegen een berg vloog en
uitbrandde.
Bovendien is een bommenwerper van
het type B2 verongelukt boven het
Hawk-gebergte. Hierbij kwamen de 8
leden van de bemanning om het leven.
De Amerikaanse senator Brewster is
van meening, dat in de Skymasters een
constructiefout zit, aangezien er binnen
drie weken, vier van dergelijke toe-
DE GEBROEDERS KNOOPENSCHAAR
j
rJ ,-r
««««..v./ v
43. Ze werden namelijk allebei hoe langer 44. Door de schok brak de verbinding
hoe koppiger, zodat Jodocus tenslotte niet tussen het motorrijwiel en het zijspanwagen-
meer op zijn stuur lette en ze met een dave- tje glad af. Het zijspan schoot links de berm
rende slag, net bij de tweesprong, tegen een van de weg af, recht op de sloot toe, ter
der langs de weg staande telefoonpalen wijl Jodocus met zijn fiets naar rechts
botsten, zó, dat de paal precies tussen fiets stoofwaarheen, dat zul je op het vol-
en zijspan terechtkwam. gende plaatje zien.
stellen in Amerika verongelukten.
Truman stelde een commissie van on
derzoek naar de oorzaak van de ram
pen in.
De bestuurder van de Skyimaster was
de 46-jarige kapitein Horaoe Stark, die
reeds sedert 26 jaar piloot was en
3.750.000 km vloog. Hij deed verschillende
uitvindingen op luchtvaartgebied.
Het aantal dooden van de veronge
lukte bommenwerper zal waarschijnlijk
stijlgen tot elf.
Ook Frans vliegtuig verongelukt.
Tussen Dalat en Saigon viel een Frans
lijnvliegtuig. Er werden 10 personen ge
dood, waaronder vier kinderen.
NED. HERV. PREDIKANTEN ZOEKEN
CONTACT MET DUITSE KERKEN.
In opdracht van de Synode dier Ned. Herv.
Kerk zal een delegatie van 7 predikanten
een reis naar Duitsland maken om contact
te zoeken met de Duitse kerken. Zij zullen
ook de mogelijkheid nagaan tot hulpver
lening aan deze kerken.
IN HET KORT.
De alg. vergadering der Ver. van direc
teuren en directrices van nijverheidsscholen
wordt op 27 en 28 Juni te Hengelo gehouden.
ACADEMISCHE EXAMENS.
UTRECHT. 14 Juni. Geslaagd: taalk.
cand.ex. Indologie: A. Dorsman, Breda;
cand. Ned.-Ind. recht: L. Gimbel, Utrecht,
mej. E. J. Weil, Utrecht, S. H. Poppema,
Groningen: cand. rechten: C: Gutteling,
Utrecht: semi-arts-ex.A. J. J. de Bruin,
A. J. Sandifort Westhoff, H. J. Willems;
artsexamen: J. de Lange; theer. tandheelik.
examen 1ste deel: K. Kranenburg, mej. T.
Stijnis; theor. tandheelk. 2de deel: W. van
Doorn, mej. A. T. B. Guldemond, C. Lou-
rens, H. Hoek; practisch tandheelik. examen:
F. W. O. Spies.
KERKELIJKE EXAMENS
KAMPEN, 14 Juni. Theol Hogeschool
der Geref. Kerken). Geslaagd: cand.examen
J. Kok, Fabritiuslaan 45, Hilversum en P.
Plaatsman, Spoorlaan 31, Nunspeet,
NED.-INDISCHE KINDEREN NAAR
DENEMARKEN
Op het Deense eiland Bornholm kwamen
150 kinderen uit Ned.-Indië aan, die zich er
drie maanden aan de vette kost van het
land te goed zullen doen. Duizend Bornhol-
mers verwelkomden hen. Zij zijn gewaar
schuwd de kinderen niet te veel melk te
geven.
