Moet Ramadier wijken voor linkse terreur
FRANSE SCHOOL
't Verklaarde
Repoeblik sluit verdragen als souvereine staat
Onteigen.-amendement Perswezen aanvaard
uitzicht
WOENSDAG, It JUNI 1MT
NAAR COMPROMIS IN DE
ENERGIEBEDRIJVEN
Hoewel de Franse spoorwegstaking nog
voortduurt, is de algemene toestand in
Franfkrijlk iets minder gespannen dan hij
gisteren was. De arbeiders in de gas- en
electriciteitsbedrijven, die dreigden te
gaan staken of dat reeds deden, zouden
heden weer aan het werk gaan, nadat
hun vakbondleiders de gehele nacht met
de minister van Industrie, Robert Lacoste,
hadden geconfereerd. Over de voorwaar
den, die tot overeenstemming kunnen
leiden, werd nog niets bekend gemaakt.
Met het beëindigen der spoorwegstaking
vlot het nog niet zo best. De besprekin
gen van Ramadier met de leiders van
gistermorgen liepen op niets uit. De pre
mier blijft op zijn stuk staan en wil, dat
er eerst gewerkt en dan pas gepraat
wordt. Het ziet er echter wel naar uit,
dat hij concessies zal moeten doen. De
stakers eisen een verhoging van minstens
12 milliard fr. tot eind 1947, terwijl de re
gering voor dezelfde periode in het uiter
ste geval zou willen gaan tot 8 milliard
(ongeveer 200 millioen gulden). Zoals
men weet, zijn de lonen sinds 1945 reeds
verhoogd van 36 tot 66 milliard francs.
In de Nationale vergadering heeft Rama
dier verklaard, dat de regering onder
geen beding zal wijken voor hen, die de
arbeiders misbruiken om de huidige re
gering omver te werpen. Naar aanleiding
van een brief van Ramadier heeft de
CGT (de grote centrale vakvereniging)
telefonisch om een onderhoud met de
premier verzocht, hetgeen gisteravond
heeft plaats gehad, echter zonder enig
resultaat. De leiders der CGT zouden nu
vanmorgen het standpunt van de bond
Ned. Chr. Vrouwenbond ontwik
kelde grote activiteit
Huishoudelijke jaarvergadering werd
gisteren te Utrecht gehouden
Gistermiddag is te Utrecht de jaarver
gadering van de Ned. Chr. Vrouwenbond
met eèn huishoudelijke vergadering onder
presidium van mevr. A. Knoppers Valke
nier aangevangen. Uit het jaarverslag van
de wnd.-secretaresse, mevr. Fröhlich
Hoenderdos, bleek, dat de bond het afge
lopen jaar met ca. 5000 leden vooruitging
en steeg tot ongeveer 32.000 leden. Het aan
tal afdelingen vermeerderde met 48 en
kwam op 270. Verschillende malen werd
een beroep op medewerking van de bond
gedaan door de Kerken en andere instanties
en eenmaal door minister Drees, die het
oordeel van de bond over de arbeidsdienst
plicht voor meisjes vroeg. Het hoofdbestuur
heeft zich vijfmaal tot de Regering gewend.
De openbare vergadering werd vandaag
door ongeveer 4000 leden bezocht. De presi
dente opende met een rede over „Idealisme
en realisme".
DADERS AMSTERDAMSE TEXTIEL-
DIEFSTALLEN ACHTER SLOT.
Nadat wij gisteren reeds berichtten, dat
twee van de daders der textieldiefstallen
in de Amsterdamse haven, K. K. en J.
B. waren gearresteerd, heeft thans de
derde dader, de 38-j. J. E. zich bij de
politie gemeld.
VOORLOPIGE RAAD VOOR DE KUNST
Verschenen is een Koninklijk Besluit,
waarbij de instelling en werkwijze is ge
regeld van een Voorlopige Raad voor de
Kunst, die de minister van O., K. en W.
desgevraagd of eigener beweging van ad
vies moet dienen over kunstzaken. De
Raad wordt verdeeld in 5 secties, nl. één
voor algemene zaken, een voor muziek en
dans, een voor toneel en letteren, een
voor de gebonden- en de moderne beel
dende kunsten en de bouwkunst en een
voor de filmkunst.
De Raad bestaat uit tenminste 30 en
ten hoogste 50 leden, waarvan de helft
kunstenaars, een vierde niet-kunstenaars,
doch wel vertegenwoordigers van het
artistieke leven en 25 pet vertegenwoor
digers van het kunstminnend Publiek.
AFWIJKING DIENSTPLICHTWET MET
HALF JAAR VERLENGD.
De Tweede Kamer nam gisteren, na
enig debat, zonder hoofdelijke stemming,
aan het wetsontwerp, waarbij de wer
kingsduur van de machtigingswet van 10
Jan. 1947 is verlengd tot 1 Jan. 1948.
betreffende de spoorwegstaking en an
dere huidige en dreigende conflicten
bepalen.
De Internationale reisbureaux nemen
thans maatregelen, om Engelse reizigers,
die uit Zwitserland komen, via Duitsland
en Hoek van Holland naar hun land
te doen terugkeren.
Eerste Hilvarenbeekse smokke
laars kregen 3 tot 5 jaar
Er is gisteren een begin gemaakt met
de berechting van de Hilvarenbeekse
smokkelaars, die in totaal 350 runderen
en paarden over de grens hebben ge
bracht Vader en zoon Van P. en
C. G. werden door de politierechter te
Breda veroordeeld tot resp. 5, 4 en 3 jaar
gevangenisstraf. Ruim 100 smokkelaars,
die bij deze affaire zijn' betrokken wach
ten nog op hun berechting.
Uncle Sam: „En willen jullie dan nóg van mij lenen.
HADJI AGOES SALIM TREEDT
OP ALS ONDERHANDELAAR
De Repoeblik Indonesia heeft opnieuw
openlijk Linggadjati geschonden. Niet
alleen handelde zij volkomen in strijd
met Linggadjati, maar ook met de nota,
die zij. zelf pas aan onze Regering heeft
gezonden, blijkens het vólgende bericht;
Hadji Agoes Salim heeft in Egypte een
vriendschapsverdrag getekend tussen dat
land en de Repoeblik Indonesia. Hij
BESPREKINGEN INZAKE DE
R'DAMSE HAVEN?
Waarschijnlijk nog in deze maand zul
len op uitnodiging van het Amerikaanse
dep. van Buitenl. Zaken, te Den Haag en
te Brussel besprekingen worden gehou
den over de inschakeling van de havens
Rotterdam en Antwerpen inzake het door-
voerverkeer van en naar Duitsland, aldus
meldt A. P.
MIN. GIELEN KOMT OOK NOG
MET EIGEN WET
(Van onze Parlementsredacteur).
De Tweede Kamer heeft gisteren het ge
wijzigde liquidatie-amendement-Burger, waar
bij de .onteigeningsmogelijkheid van de outil
lage van foute dagbladbedrijven in de Nood
voorziening Perswezen aangenomen met 56
tegen 33 stemmen, nadat een motie-Romme,
waarin de Kamer zou uitspreken, dat de
regeling van deze onteigening in een afzon
derlijke wet moest geschieden, met 40 tegen
49 stemmen was verworpen.
Als anti-onteigeningskampioen trad dit
maal op prof. Romme (K.V.P.). Merkwaar
dig (en tekenend!) was, dat de heer Korten-
horst, die verleden week telkens het pleit
voerde, in alle talen zweeg. Blijkbaar had
het verwijt, dat de heer Kortenhorst, als
pleiter voor de Telegraaf en andere, bedrij
ven, in het debat partij was, min of meer
indruk gemaakt!
Prof. Romme meende niet genoeg tijd ge
had te hebben om een grondige bespreking
voor te bereiden, doch logenstrafte zichzelf,
door in drie kwartier tijds een groot aan
tal juridische vraagpunten naar voren te
brengen. Terecht kon de heer Burger (Arb.),
dan ook tegen prof. Romme zeggen: Gy
hebt er zo schoon over gesproken, gij hebt
het wel begrepen ook!
Het nieuwe amendement, dat van één tot
elf artikelen was uitgegroeid, belichaamde
precies hetzelfde als het oude. doch nu was,
om alle schijn van ongrondwettigheid te
vermijden, aansluiting gezocht bij de Ont
eigeningswet in plaats van bij de Algemene
Vorderingswet. De heer Donker (Arb) kon
prof. Romme troosten over zijn juridische
opmerkingen, door er op te wijzen, dat er
nog dagelijks procedures worden gevoerd
over de uitleg van bepaalde artikelen van
de Onteigeningswet zelf. Het grote bezwaar
van prof. Romme was, dat onteigening als
strafmaatregel in de wet werd gebracht. Mr
Stokvis (Comm.) was juist van tegenover
gestelde mening: voor hem was eigenlijk de
aardigheid er af; hij meende, dat vordering
zonder schadeloosstelling op zijn plaats zou
zijn.
De urgentie van het geval, aldus betoogde
mr Donker (Arb.) tegenover prof. Romme,
lag in de omstandigheid, dat de naleving
van de perszuivering een aanfluiting was en
dat daar zo gauw mogelijk een eind aan
moest komen. Prof. Romme was hiervan niet
te overtuigen en diende tenslotte de motie
in, waarover wij hierboven reeds schreven.
deelde mede, dat hij ook met andere lan
den dergelijke verdragen sluiten zal.
NED. GEZANT BIJ HET VATICAAN
DOOR PAUS ONDERSCHEIDEN.
De Ned. gezant bij het Vaticaan, jhr
mr M. W. van Weede, is, evenals de ge
zanten van Groot-Brittannië, Finland en
Lithauen, door de Paus begiftigd met het
grootkruis in de orde van St. Gregorius
de Grote.
Tegen vijf medewerkers van „Vrij
Nederland" ruim 30 jaar geëist
Zoals wij reeds gisteren in een deel
onzer oplaag hebben vermeld, is de zaak
tegen 5 medewerkers van „Vrij Neder
land" uit Haarlem opnieuw door het B.G.
te Amsterdam behandeld. Door hun te
grote mededeelzaamheid waren plm. 40
Haarlemmers, o.w. de leiders van „Vrij
Nederland" gearresteerd.
De Proc.-fis. verlaagde thans verschil
lende van zijn eisen van 29 October.
Tegen Tom en Jan Lobman eiste hij resp.
5 jaar met aftrek en 2Vz j. RWI. E. Moor-
hoff hoorde 1 jr. volwaardelijk eisen,
daar hij tijdens de oorlog reeds 2 jaar in
een concentratiekamp heeft doorge
bracht. De eis tegen Beenen verlaagde
de p-f. van 20 op 15 jaar; de eis tegen
mej. Kappelhof bleef 8 jaar.
Zoekende naar het
„Klaverblaadje-van
Vier'»..
Er bestaan plannen tot het stichten
van een HBS te Maastricht, vanwege het
R.K. Bisschoppelijk College.
hy aansluiting zocht bij het
standpunt van minister Gielen van verleden
week Vrijdag.
Minister Gielen, af en toe gesecondeerd
door de ministers Beel en v. Maarseveen,
wist niet zo heel veel te zeggen. Hij had be
zwaren tegen het amendement, doch achtte
deze niet onoverkomelijk. Hij verklaarde
echter, de onteigeningskwestie ook nog in
een afzonderlijke wet te willen regelen, ook
al zou het amendement worden aangenomen.
Het ontwerp-van-wet was hem reeds voor
gelegd; hierin waren zijn bezwaren onder
vangen.
Na repliek hadden de stemmingen plaats,
met het resultaat, als in het begin vermeld,
Het wetsontwerp Noodvoorziening Perswe
zen werd daarna z.h.s. aangenomen, met
aantekening, dat de Partij v. d. Vrijheid
tegen stemde.
De internationale, politieke toestand sa
menvattende, kan men zioh allereerst af
vragen, of de, van scherpe klauwen voor
ziene, Sowjet-Beer op de duur genoodzaakt
zal worden, te gaan dansen naar het pijpen
van Uncle Sam", die over de stevige stok
van „Truman-leer" en het „plan Marshall"
beschikt. Zoals wij reeds eerder schreven,
spitst de situatie zioh feiteiyk van week
tot week toe. deelt de wereld zioh in twee
kampen en is voorlopig Amerika nog in het
voordeel, omdat èn Europa, èn Sowjet-Rus-
!and van het maohltige dollar-land afhan
kelijk zijn. Echter, al toont voorshands Rus-
- d zich niet bereid tot een compromis,
~ft Stalin de „tijd" benut als voordeel
"•.over het financieel en economisch
htiger Amerika, men verl-ieze niet uit
oog, dat zioh alsnog politieke verschui
len, 9 en wijzigingen kunnen voordoen,
waardoor één der partijen in een dwang
positie zal worden gebracht. De bovenstro-
ming, de tegenstelling Amerika-Rusland, is
duidelijk, maar er zijn tal van onderstro
mingen, die de aandacht verdienen. Rus
land is een dictatuur, de publieke opinie
bevindt zich) in een stalen, „Stalinistische"
greep; de politieke minderheid krijgt er
geen kans. Ten aanzien van Amerika echter,
kan men terecht de vraag stellen, of de
mening van het Amerikaanse volk volkomen
identiek is met de straffe beginselen, die
door Truman en Marshall worden voorge
staan. In het democratisch Amerika, mag
een bekend publicist als Walter Li-ppmann,
dingen zeggen en schrijven, die in het dic
tatoriaal geregeerde Rusland niet geduld
zouden worden. Zowel Moskou als Washing
ton bedienen zioh, volgens Lippmann, over
politieke en diplomatieke agenten, heethoof
den, fanatici en speculanten, die voor lier-
stel van eigen machtspositie belang kunnen,
hebben bij een oorlog. Inderdaad moet de
Russische expansie worden teruggedron
gen, maar de onvoorwaardelijke capitulatie
van Rusland is een onmogeiykheid. De Ame
rikaan, Lippmann, gelooft wel in een com
promis en verwacht veel van een program,
dat o.a. tot voorwaarden voor een regeling
stelt: streven naar een evenwicht in China,
een verdrag betreffende de Griekse en Turk
se grenzen, met erkenning van Rusland's
rechten inzake de Dardanellen, politieke
decentralisatie in Duitsland op federatieve
grondslag, terwijl Europa door Rusland,
Amerika en Engeland ontruimd zou moeten
worden, hetgeen echter niet voor Duitsland
geldt. Deze, terzake kundige journalist is
derhalve van mening, dat daardoor de Rus
sische penetratie geremd zou kunnen wor
den en zowel de Amerikaanse en West-
Eu ropes e ideologie naast de Russische zou
kunnen voort bestaan, hetgeen minstens in
strijd is met het communistische principe,
dat door Denin verkondigd werd. Interessant
is echter, dat ook Lippmann heeft voorge
steld, dat de Ver. Staten in de vorm van
„leen- en pachtvoorwaarden" kapitaal ter
beschikking van Europa moeten stellen,
waarvan de deel uitmakende landen zich
zouden moeten verenigen in een economi
sche unie, waardoor óók Rusland van de
Amerikaanse steun kan genieten. In zekere
zin was Lippmann een „voorloper" van het
plan Marshall, waarin echter behalve van
een „leen- en pacht-regeling" voor herstel
behoevend Europa, ook van een „schen
king" gerept wordt, hoewel het Congres
daarover later in speciale zitting uitspraak
zal moeten doen. De onderstaatssecretaris,
Dean Acheson, heeft onlangs mede het
vraagstuk aangesneden, maar het accent ge
legd op verhoogde export der Europese lan
den ter oompensering van de dollar-lening,
die in de mdlliarden zal lopen. Amerika's
welvaart hangt ten nauwste samen met het
spoedige herstel van Europa. Hier raken wij
nu „des Pudels Kern", want als Rusland
óók straks op de conferentie van Londen
iedere samenwerking saboteert, zal Amerika
geforceerd kunnen worden met Duitsland en
ook met Japan een afzonderlijke vrede te
sluiten. In onze beschouwing van gisteren,
wezen wij daar reeds op. Het voorstel van
een afzonderlijke vrede, dus een regeling
der Europese zaken, buiten Rusland om, is
van Hoover uitgegaan. Andere Amerikaanse
politica, w.q_ senatoren vinden het zelfs
reeds en règle de instelling, die Ver. Naties
heet. een „uonwerthung" te doen ondergaan
en Rusland, als onwillige hond, eenvoudig
ér buiten te zetten. Men moet deze Ameri
kaanse politici, die van drastische maatre
gelen houden, toegeven, dat, aangezien het
.klaverblaadje van vier" in de politieke
flora wel niet meer gevonden zal worden,
het samengaan der drie. dus van Amerika,
Engeland en Frankrijk (zonder Rusland) de
enige oplossing biedt. De onderstromingen,
waarop wy in dit artikel doelden, zijn o.a.
deze. dat noch Frankryk, noch Engeland,
al zyn deze landen economisch van Amerika
afhankelijk geworden, er weinig voor zul
len voelen. Rusland geheel te isoleren. ZuLks
is te gevaarlijk! Men zal dan ook moeten
afwachten, wat de „raad van adviseurs",
ingesteld door Marshall, aan concrete voor
stellen bij het Amerikaanse Congres zal in
dienen. Volgens de verklaring van Marshall,
zou Amerika niet bereid zyn hulp te ver
lenen aan mogendheden, die het „herstel"
van andere landen tegenwerken, hetgeen
dus op Rusland en de, onder Russisohe in
vloed staande, landen moet slaan, maar in
Labour-kringen speculeert men er op, dat
de isolering niet in de hand gewerkt zal
worden, door d i e mogendheden geheel uit
te sluiten, hetgeen practisch» neerkomt op
de vorming van een West-Europees blok.
Tenslotte zal in de toekomst, ook al staat
de Engelse regering er nog afwijzend tegen
over, bij Amerika opnieuw geleend moeten
worden, zodat Labour voor een pyniyke
keuze kan worden gesteld. Nog kort geleden
schreef het Russische blad, de Prawda.
dat de samenwerking van Engeland met
Amerika en Frankrijk, ter bevordering van
de politiek van Truman, als een actie tegen
Rusland zou worden opgevat. De kansen op
uitbreiding van het Engels-Russische ver
drag zouden nog ongunstiger worden. En
hoe zou de internationale situatie worden
als. op Amerikaans initiatief, inderdaad tot
het sluiten van een afzonderlijk vredesver
drag met Duitsland zal worden overgegaan?
Zo ver is het gelukkig nog niet.
