Qituw gritecijit(Cwmnt
Toestanden in de Republiek veel slechter
Donderdag défilé langs de baar van dr Colijn
IDist <11
Hongarije geheel in worggreep van Moskou
MAANDAG, 2 JUNI 1947
Abonnementspr y zer.
f0.20 per week
f 1.10 per maano
f3.25 per Kwartaa
(bij betaling p. kwit
verh. m. adm.kosten,
Advertentiën f 0 X'
per mm
BIJ contract belang
rijke korting
Telefoonnummers:
Dir. en Red 20408
Administratie 22710
Christelijk-Nationaal Dagblad
boot Leiden en Omstreken
AeW en twintigste Jaargang No 7Ï1I
Bureaux Redactie er
Administratie
HOGEWOERD lOi
Postrekening 5 8 9 3
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMEI
Chef-Redactie
B. VAN DER ROi
„5tan!uastirf) U oheMenen
myn berl in teyqen«port'
Wat de ministers Beel en Jonkman constateerden
Zaterdag werden op de Rijn te Alphen de finales van de nationale roeiwedstrijden,
georganiseerd door „Hollandia", verroeid. Op de foto ziet men de finale Oude Acht, die
door Delftse Sport (links) onbetwist werd gewonnen. In het midden Nereus (IH) en
rechts Laga (II).
DAN IN DE REST VAN DE
ARCHIPEL
Het A.NP. heeft uit mededelingen van
„gewoonlijk goed ingelichte zijde" een
overzicht samengesteld over de situatie
in Nederlands-Indië, zoals de ministers
Beel en Jonkman die aantroffen. Hieruit
blijkt, dat de controversen tussen de Ne
derlandse en republikeinse opvattingen
zowel op staatkundig als op economisch
terrein liggen.
De geschilpunten zijn de volgende:
1. De republiek maakt propaganda tegen
de federalistische gedachte, welke zij zelf
in Linggadjati aanvaard heeft; een poli
tiek, die met name in Oost-Indonesië niet
populair is en een methode, die b.v. door
Soekawati sterk wordt afgekeurd.
2. De republiek meent, dat zij recht
heeft op de exportgoederen ter waarde
van f 400.000.000, die in het binnenland
zijn opgeslagen, en dat zij de beschikking
mag hebben over de deviezenopbrengst,
terwijl zij bereid is de eigenaars een
kleine vergoeding te geven.
De Nederlandse Regering meent daar
entegen, dat de goederen teruggegeven
moeten worden aan de eigenaars, terwijl
tfe republiek een redelijke vergoeding
kan krijgen voor eventueel gemaakte kos
ten.
3. Van Nederlandse zijde is bepleit de
opbouw van een deviezenfonds ter vor
ming van een economische structuur, die
onmisbare voorwaarde is voor de toe
komst van het gehele Nederlands-
Indische gebied.
Nadat eind April aanvankelijk overeen
stemming was bereikt, bleek, toen dr Gani
overleg had gepleegd met de rep. auto
riteiten in Djokja, dat de tegenpartij niets
Voelde voor een deviezenfonds, een eco
nomische eenheid, een centrale deviezen-
De gemeentelijke schoolkindertuinen in
het Haagsé Zuiderpark zullen voortaan
E. J. Herweyer-tuinen heten als blijk van
erkentelijkheid jegens de directeur, die
Zaterdag als zodanig afscheid nam. Van
1. naar r.: de heer Herweyer, prof. van
de Bilt, weth. Van Zwijndrecht, oud
minister Albarda en mevr. Herweyer.
politiek en een gemeenschappelijke ver
kooporganisatie.
4. Nederland wenst eenheid in de geld
politiek der verschillende eilanden, om de
internationale positie van de federatie
eenvoudig te houden. Verdeeldheid zou
nadelig zijn, al zouden bepaalde, geogra
fisch gunstig gelegen gebieden er wel bij
varen.
(Voor vervolg zie Pag. Z)
Doodvonnis van P. Wichers
vanmorgen voltrokken
H.M. de Koningin heeft afwijzend be-
schikt op het gratieverzoek van P.
Wichers uit Groningen, die door het
B.G. te Leeuwarden ter dood was ver
oordeeld, daar hij de dood van talloze
Joden en niet-Joden, die hij bij de S.D.
had aangegeven, op het geweten heeft.
Het vonnis was op 18 Dec. j.l. door de
Raad van Cassatie bekrachtigd. Het dood
vonnis is hedenmorgen voltrokken.
JAPANSE REGERING ANTI
COMMUNISTISCH
In een verklaring van de nieuwe Ja
panse regering, die gisteren door keizer
Hiro-Hito is geïnstalleerd, werd gezegd,
dat deze regering van plan is „een dui
delijke grens te trekken tegen het com
munisme". De jonge partij der sociaal
democraten krijgt een gerede kans.
HAGELBUIEN VERNIELDEN KER-
SENOOGST IN JUTPHAAS
Een onweersbui, die gisteravond over
het midden van het land trok, ging ge
paard met zware hagelbuien, welke in
Jutphaas (Utr.) grote schade hebben
toegebracht vooral aan de kersenbomen
en het veldgewas. Vele broeikastruiten
sneuvelden voorts in de strijd met de
elementen. Een der gedupeerde kwekers
telde niet minder dan 250 gebroken
ruiten.
TRUMAN NAAR CANADA.
President Truman vertrekt 9 Juni naar
Canada, waar hij tot 12 Juni zal blijven.
Men verwacht, dat hij het Canadese par
lement zal toespreken.
NAGY MOEST IN IEDER
GEVAL VERDWIJNEN
De Hongaarse communisten zetten
spoed achter hun pogen, om de algehele
macht in dit land in handen te krijgen.
Nadat de minister van Oorlog, gen.
Lajos Dinnijes, lid der kleine boeren
partij en vroeger een beroemd voetbal
ler, Zaterdagmorgen was gekozen tot
premier (zoals wij in het laatste num
mer van ons blad hebben gemeld) is hij
reeds 's avonds als-zodanig beëdigd. Als
eerste maatregel zal men ook trachten
het Hongaarse leger op te leiden en uit
te rusten naar het recept van de Sówjets.
Het vermoeden, dat wij reeds uit
spraken in het „Verklaarde Uitzicht"
van heden, dat de beschuldiging tegen
Nagy, teneinde hem weg te werken, is
geënsceneerd, wordt door berichten uit
Boedapest bevestigd. Het is zeker on
juist, dat Nagy betrokken was bij een
complot tegen de Hongaarse republiek.
Het uitschrijven van nieuwe verkiezin-
DAT aan J. P. Oostlander te Boxmeer,
gesneuveld in dienst der B. S., posthuum
het B.S.-insigne met oorkonde door Z.K.H.
Prins Bernhard is verleend.
N.C.R.V. ZAL PLECHTIGHEID
UITZENDEN
Van de zijde van het Centraal Comité
van A.R. Kiesverenigingen wordt ons
omtrent de herbegrafenis van het stof
felijk overschot van dr H. Colijn op
Donderdag 5 Juni a.s. het volgende
meegedeeld.
Om half elf zullen speciaal genodig
den zich verzamelen in de rouwkamer
van de Rouwonderneming Innemée aan
de Hooigracht te Den Haag, waar een
korte dienst wordt geleid door ds A. G.
Bar key Wolf. Verder wordt heir niet
gesproken. Om 11 uur wordt begonnen
met het opstellen van de stoet, die zich
daarna naar de Algemene Begraafplaats
begeeft via Hooigracht, Kuyperstraat,
Koninginnegracht, Laan Copes van Cat-
tenburg, Kerkhoflaan.
In de aula op het korkhof. waar al
leen speciaal genodigden worden toege
laten, wordt niet gesproken, doch heeft
alleen een orgelbespeling plaats. Voor
gen zal op de voet worden gevolgd door
het indienen van nieuwe verkiezings
wetten, waardoor de macht aan de
communistische partij gemakkelijker
verzekerd is. Nagy heeft zijn functie
vrijwillig neergelegd op voorwaarde,
dat zijn 5-jarig zoontje, dat nog in Hon
garije verbleef, naar Zwitserland zal
mogen vertrekken. De minister van
Buitenlandsche Zaken, Gyongyosi, wordt
vervangen door 1st van Kertesz. Behalve
de toegezegde steun Amerika, had de
„N.V. Rotschild en Zonen" nog vlak vóór
de „putsch" een crediet van 500.00 pond
verleend.
POLITIE-AGENT BIJ HET BADEN IN
ZANDVOORT VERDRONKEN
Terwijl hij, zoals zovele anderen, gis
termiddag op het N. vrije strand bij
Zandvoort aan 't baden was, is de 31-j.
Haarlemse agent van politie A. Stolten
voor de ogen van zijn vrouw in zee ver
dronken.
DAT de Coöp. Zuivelfabriek „Kolder
veen" te Kolderveen (Dr.) is veroordeeld tot'
f 4000 boete en het storten van een waar
borgsom van f 6000 wegens het bonloos ver
kopen van zuivelproducten.
DAT van 23 tot 27 September a.s. te As
sen een „gouden imkersfeest" zal worden
gehouden met een tentoonstelling „Bijen,
bloemen honing" en een Imkersdag, op 27
September.
DAT de Zuiveringsraad voor de detail
handel en ambacht voor Friesland de meu
belhandelaar Pieter Douma wegens colla
boratie voor 2\'z jaar ontzet heeft uit het
recht een leidende positie in de branche
te bekleden.
DAT Zaterdag te Apeldoorn een „Veluwe-
dag" ïs gehouden tegen de dubbele bedrei
ging van het landschapsschoon door inrich
ting van het vliegveld Deelen en van het
artillerieschietkamp te Oldebroek.
DAT op de Volkshogeschool „Overcinge",
te Havelte, door het Drentse Landbouw Ge
nootschap is opgericht, de „Drentse Jonge
ren Gemeenschap", voor personen van 18
tot 30 jaar.
DAT van de 81.000 H.A. natuurgebied op
de Veluwe niet minder dan 26.900 H.A. be
perkt toegankelijk zijn.
DAT het bestuur van de Chr. Ver. tot
verpleging van chronische zieken is uitge
breid met mej. J. Visser uit Beekbergen, mr
W. de Vries uit Amstelveen en dr K. Th.
v. d. Burg, uit Leeuwarden.
DAT er, blijkens het jaarverslag van bo
vengenoemde vereniging er in ons land
momenteel 10.000 lijders aan chronische
ziekten zijn.
DAT deze rubriek wordt vervolgd op pag. 2
I andere gasten en genodigden is buiten
de aula een afzonderlijk gedeelte gere
serveerd.
Aan het graf is een ruimte, waar on
geveer 1000 mensen kunnen staan. Ver
wacht wordt, dat de belangstelling zo
groot zal zijn, dat deze ruimte te klein
is. Daarom zal de kist met het stoffelijk
overschot niet onmiddellijk in het graf
neergelaten worden, doch zodanig wor
den opgesteld, dat alle belangstellenden
er langs kunnen defileren.
Aan de groeve zal alleen ds Barkey
Wolf de Twaalf geloofsartikelen lezen
en het Onze Vader bidden.
Behalve door de familie zijn door het
Centr. Comité verschillende uitnodigin
gen verzonden. Naast het volledige Cen
traal Comité zal de Raad van Beheer
van de Kuyperstichling aanwezig zijn.
Voorts zijn uitgenodigd deputaties van
de Senaat, het college can vuratoren en
de studentenorganisatie aan de Vrije
Universiteit. Verder o.m. de zgn Twaalf
Apostelen (de illegale contactpersonen
der A.R. partij uit het begin der bezet
ting), het moderamen van de Jongeren
organisaties, het hoofdbestuur van de
C. H. Unie en de Eerste en Tweede A.R.
en C.H. Kamerfracties.
's Middags om drie uur hêeft een her
denkingssamenkomst plaats in K. en
W. Hiervoor zijn aan alle kiesverenigin
gen in den lande 2 uitnodigingen ge
zonden. terwijl ook anderen zijen geno-
- digd. Deze dienen vóór half drie aan
wezig te zijn: dan worden n.l. de plaat-
senu vrij gegeven. Feike Asma zal in
K. en W. het orgel bespelen met Jaap
Stotijn als hoboïst. Eventueel zal ook de
Kloosterkerk, tegenover K. en W. wor
den gebruikt, waarvoor voor radio-tele
fonische verbinding is gezorgd. Beven-
dien zal het middaggebeuren door de
N.C.R.V. worden uitgezonden.
Deze samenkomst staat onder leiding
van mr J. A. de Wilde, 2e voorz. van
het Centraal Comité, terwijl gesproken
wordt door dr J. J. C. van Dijk en dr K.
Dijk. Het is de bedoeling, dat de gehele
bijeenkomst niet langer duurt dan één
uur a vijf kwartier.
Wat in deze tijd mogelijk is.
De Officier van Justitie bij de
Haagse Rechtbank constateerde
dezer dagen in zijn eis tegen een in
breker, ex-politiek delinquent, dat
deze in het bezit bleek te zijn van
een auto en en rijvergunning, waar
door hij in staat was een inbraak te
gaan plegen, terwijl de instantie die
inbrekers moet opsporen, in casu de
politie te Lisse, over géén van beide
kan beschikken
VOLKSTELLINGSFORMULIER VAN
H. M. DE KONINGIN.
Vanmorgen heeft het Centraal Bureau
voor de Statistiek het eerste volkstellings
formulier terugontvangen. Het was van
H. M. de Koningin, die het eigenhandig
heeft ingevuld.
JSog steeds warmaldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: In
de nanacht en vroege ochtend enige ne-
velvelden, die na zonsopkomst snel oplos
sen. Daarna tot ongeveer dezelfde waarde
als vandaag oplopende temperatuur. Zon
nig weer. Vooral in het Zuiden en Oosten
van het land in de namiddag enkele ver
spreide onweersbuien met kans op hagel.
Meest zwakke wind tussen Oost en Zuid,
langs de kust koele zeewind
ZON EN MAAN.
Dinsdag, 3 Juni. Zon op 4-25 en ouder MMl
Maan op 20.53 en onder 4.07,
DAT de 70-j. raadgeefster van de Engelse
koning, Margarete Bondfield, voor een 14-
daags verblijf in ons land is aangekomen
om lezingen te houden, o. a. in Den Haag,
over de Engelse vrouw in het maatschap
pelijk leven.
DAT Zaterdag te Rockanje (Z.-H.) de
Volkshogeschool „Oleartsduin", de zesde in
ons land. is geopend en onder leiding staat
van ir Zeip.
DAT 40 letterkundigen uit Belgisch Lim
burg, te HeeVlen de gast zijn geweest van
hun Ned. kunstbroeders.
DAT B. J. M. A. Abspoel, dir. der Stich
ting „Herbouw Walcheren", Zaterdag in Mid
delburg een afscheidsreceptie hield i.v.m.
zijn benoeming tot hoofding. bij de Volks
huisvesting te Arnhem.
DAT een deputatie der R.-K. Kamerfrac
tie 11 en 12 Juni West-Zeeuws Vlaanderen
zal bezoeken.
DAT de raad van Terneuzen besloot 160
woningen te bouwep.
DAT de mosselzaadvissers uit Bruinisse
nog weinig nieuw jong zaad hebben kunnen
bemachtigen en dit weinig goeds voorspelt
voor de mosselcultuur.
DAT de 31-j. H. Bakx uit Bergen op Zoom,
in de fabriek van de fa. Rogier en Rich
ter aldaar is doodgevallen.
DAT in Enkhuizen de Vereniging van
Vrienden van het Zuiderzeemuseum is op
gericht en aldaar het museum zal worden
gevestigd.
DAT Geertruidenberg met een schilde
rijen- en industrietentoonstelling, waarin 20
industrieën van dit 3000 inwoners tellende
stadje uitkomen, het eeuwfeest van de har
monie Apollo viert.
DAT in Roosendaal "binnenkort de bouw
van een nieuwe ambachtsschool wordt aan
besteed, welke een modelschool zal worden.
DAT blijkens mededeling in de vergade
ring der Friese Mij van Landbouw te Leeu
warden het 'melkerstekort vele bedrijven
belemmert normaal te werken, en de N.O.-
polder reeds 843 arbeiders uit Friese be
drijven aantrok.
DAT de Friese boeren zich ongerust ma
ken over het Regeringsstreven de verlaging
van lonen en prijzen in de eerste plaats op
boerenbedrijven toe te passenewaar de las
ten voortdurend stijgen.
DAT op 6 Juni de 68-j. Frans Schonen
berg en de 83-j. Anna Beurskens te Tegelen
60 j. zijn getrouwd.
DAT dr F. H. Fentener van Vlissingen, mr
R. Mees en ir A. Plate deel uitmaken van
de Ned. delegatie voor het 11e congres van
de Int. K. v. K. dat van 27 Juni te
Montreux wordt gehouden.
DAT op de dit weekeinde te Tilburg ge
houden „koempoelan" van R.-K. padvin
dersleiders mr Holla de opvatting bestreed
als zou het verkennen naturalistisch zijn,
doch h(j het een opvoedingsmethode ten
dienste der religie noemde.
DAT de Ned. Kabelfabriek te Delft over
1946 zes pet. dividend uitkeert.
