Wat zal 't kabinet straks moeten beslissen?
IDist <11
A'dams B.G. sprak heden drie doodstraffen uit
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG, 24 MEI 1947
DOET PARTIJ-POLITIEK
NOG STEEDS OPGELD?
(Van onze Parlementsredacteur).
Hoewel iedere beschouwing over de dingen,
die in de eerstvolgende weken gaan gebeu
ren op het terrein van. de Indische politiek
een speculatief karakter draagt, te meer,
daar het inderdaad vast staat, dat in Indië
door de ministers Beel en Jonkman geen
enkele beslissing is genomen, zijn er toch be
paalde aanknopingspunten, die een vrij grote
mate van houvast geven, en die min of meer
de richting bepalen van de besluiten, die
straks het gehele kabinet, in overeenstem
ming met de Staten-Generaal, zal moeten
nemen.
In de eerste plaats staat het vast, dat de
ministers Beel en Jonkman reeds voor him
vertrek naar Indië wisten, welke toestanden
zij daar zouden aantreffen. Toen de beide
adviseurs van de Commissie-Generaal hals
over kop naar Nederland terugkeerden, was
dit voor de Regering allerminst onverwacht;
en wat de professoren Verzijl en Posthuma
vertelden was voor de Regering, althans voor
de ministers Beel en Jonkman allerminst
Hieuw. Ook zij waren bezorgd over de gang
van zaken, met name over het dilettantistisch
dictatoriaal optreden van prof. Schermer-
horn, die zich van zijn instructie weinig
aantrok. Deze bezorgdheid moet zelfs zo
sterk zijn geweest, dat minister Jonkman
reeds bij het bekend worden van de over
eenkomst vaft Linggadjati ernstig overwogen
heeft, zijn ambt neer te leggen. De partij
politieke verhoudingen, waarvan de heer
Schermerhorn in Indië heeft geprofiteerd,
lagen toen echter nog zodanig, dat het laten
vallen van Jonkman tot gevolg zou hebben
gehad, dat een figuur als prof. Logemann,
die een uitstekend professor is, doch alleen
in de ogen van hen. die ook prof. Scher
merhorn verafgoden, bestuurskwaliteiten be
zit, minister van Overzeese Gebiedsdelen zou
Zijn geworden.
Thans, nadat Linggadjati is getekend, lig
gen de zaken anders Gezien in het partij
politieke regeringssysteem heeft Nederland
aan de buitenwereld zijn bereidheid tot sa
menwerking en erkenning van nationale
aspiraties getoond en met zijn handtekening
bëkraahtigd. Nu blijkt echter, dat de opposi
tie tegen Linggadjati in het gelijk wordt ge
steld. Aan de ene zijde bewijzen de (overigens
bij het accoord van Linggadjati voorziene)
Vrijheidsbewegingen van de Pasoenda en van
de Madoerezen het hypothetische van het re
publikeinse gezag. Aan de andere zijde is er
een door linkse oppositie in de Republiek
toenemende onbereidheid tot loyale uitwer
king van Linggadjati. Volkomen in strijd met
dit accoord blijven de republikeinen aan
dringen op het recht van directe vertegen
woordiging in het buitenland en op direct
toezicht op de vreemde valuta, die ontvangen
Wordt voor de export van de Republiek.
In de tweede plaats is er de officiële uit
spraak van dr Beel in Makassar, waarin hij
uiting gaf aan zijn ongerustheid. Hij betreur
de het zeer, dat de Republiek in haar uitla
tingen tegenover de staat Oost-Indonesië zo
wel als in die tegenover Nederland de zaken
dikwijls stelt op een wijze, die vaak ernstige
twijfel doet rijzen aan republikeinse bereid
heid tot samenwerking. En. aldus minister
Beel, deze twijfel mag niet langer blijven
Voortbestaan. Dit was een duidelijke waar
schuwing aan de republiek: het geduld raakt
uitgeput.
In de derde plaats is er de plotselinge over
komst van de romp-Commissie-Generaal. Des
tijds, toen de beide ministers naar Indië
zouden vertrekken, is officieel verklaard, dat
het ging om normaal contact met dc Com
missie-Generaal, die ditmaal echter niet naaT
Nederland kon komen, omdat haar aanwezig
heid in Indië, ter continuering van de on
derhandelingen, noodig was. Thans is deze
aanwezigheid in Indië blijkbaar niet meer
nodig, mogelijk zelfs ongewenst. De verkla
ring van de Indische Regeringsvorlichtings-
dienst, dat de heren opnieuw moeten wor
den geïnstrueerd, doet vermoeden, dat min.
Beel tot de conclusie gekomen is. dat prof.
Schermerhorn iets meer aan banden moet
worden gelegd.
In de vierde plaats is het ons bekend, dat
er nog veel meer dingen bij de regering be
kend zijn, die een zeer schril licht werpen
op de houding van de republiek, dan ooit is
gepubliceerd. Het staat echter vast, dat ook
na de terugkomst van de heide ministers uit
Indië, voornamelijk om partijpolitieke rede
nen, de kaarten niet voor het ganse Neder
landse volk op tafel zullen worden gelegd.
De conclusies, die uit deze punten ge
trokken kunnen worden, menen wij als volgt
te kunnen samenvatten:
De ministers Beel en Jonkman zijn ver
sterkt in hun reeds voor hum vertrek be
staande mening, dat van de zijde van de re
publiek geen loyale uitvoering van het ac
coord van Linggadjati te wachten is. Hun
streven, een oplossing, zonder tot het uiterste
gebruik te maken van het Nederlandse sou-
vereiniteitsrecht, tot stand te brengen zal er
toe leiden, dat zij het gehele kabinet ter
diepgaande bespreking een soort ultimatum
aan de republikeinse regering zullen voor
leggen. Aangenomen kan worden, dat de
Katholieke Volkspartij ten aanzien van de
Indische politiek geen water meer in de wijn
wienst te doen. Met de Partij van de Arbeid
staat het anders. Een deel zou graag verder
willen afglijden; een ander deel begint eni
germate ongeduldig te worden. Wij kunnen
als vaststaand aannemen, dat dr Beel zal
pogen die huidige regeringscoalitie in stand
te houden. Daartoe zal de Partij van de Ar
beid moeten worden overtuigd van de nood
zakelijkheid van doorpakken in Indië, wan
neer het laatste ultimatum van republikeinse
zijde wordt verworpen .De regering zal hier
bij intern belangrijke gegevens aan de
Partij van de Arbeid verstrekken, die zij de
rest van het Nederlandse volk moedwillig
onthoudt. Het is zelfs niet te gewaagd te ver
onderstellen, dat de ministers speciaal prof.
Schermerhorn mee naar Nederland laten ko
men, om de Partij van de Arbeid door hem
te doen overtuigen, omdat hij in die krin
gen een overmatig grote mate van gezag
heeft.
Gelukt hiet niet, de socialisten te overtui
gen van de noodzaak, een politiek te voeren,
die van oppositiezijde steeds als de juiste is
aangewezen (zij het dan niet uit principiële
overwegingen, als waardoor de oppositie werd
geleid, doch doodeenvoudig omdat die reali
teit in die richting dwingt) dan volgt onher
roepelijk een afbreken van de rooms-rode
samenwerking.
De komende weken zullen grote beslissin
gen brengen voor de toekomst van het Ne
derlandse volk en van de Indische volkeren.
DAT gisteren op het vliegveld Gilze-Rijen.
voor de eerste maal na de bevrijding, aan
75 waarnemers de brevetten en emblemen
Zijn uitgereikt.
DAT Ged. Staten Prov. Staten voorstellen
het Stierenreglement Zuid-Holland zodanig
te wijzigen, dat ontduiking niet meer mo
gelijk is-
DAT gisteren te R'dam arriveerde de
Amerik. dirigent Wolfgang Martin die het
Res. Orkest in het Kurhaus zal leiden.
DAT de landelijke verenigingen van loon
werkers in het landbouwbedrijf aan minis
ter Huysmans hebben verzocht om spoedige
opheffing van de Vakgroep Landbouw-am-
bachten en de weg van de vrije organisatie
te willen openen.
DAT heden de P. C. Hoofttentoonstelling
in het Muiderslot voor het publiek is open
gesteld.
DAT is benoemd tot administrateur der
P.T.T., A. Ruymgaart, voordien referendaris
DAT de Onderzeedienst der Kon. Marine
op 19, 20 en 21 Juni op Waalhaven een
jubileum-reünie organiseert t.g.v. zijn 40-j
bestaan.
DAT voor het Amsterdamse B. G. 1(
jaar gev.straf is geëist tegen den 50-j. aan
nemer H. Bunschoten uit Santpoort wegens
het schrijven van 38 verraadbrieven.
DAT de referendaris 2e kl. der P.T.T.', J.
d'Hond te Heerenveen, is aangewezen als
directeur van het P.T.T.-kantoor te Zaan
dam.
DAT aan de eerste gezantschapssecretaris
jhr mr J. D. v. Karnebeek de persoonlijke
titel van gezantschapsraad is verleend.
DAT op zijn verzoek eervol ontslag is ver
leend aan H. C. Meyers als consul der Ne
derlanden te Toronto (Canada) en tijdelijk
met de waarneming is belast de heer H. P
van Gelder.
DAT de NV Groningse Hypotheekbank
voor Nederland te A'dam 4 pet dividend
over de verplichte storting uitkeert voor
Meer bevoegdheden voor de
Bij*. Gerechtshoven
In verband met het verbeurd verklaren
van goederen.
Naar de „Nieuwe Leidsche Crt."
verneemt, is zeer binnenkort een wets
wijziging te wachten, waarbij aan de
Bijz. Gerechtshoven de bevoegdheid
Wordt verleend bezittingen van delin
quenten verbeurd te verklaren. Hierdoor
werden de meeste collaboratiezaken,
althans in het arrondissement 'sGraven-
hage nog niet aangebracht, met uitzonde
ring van een beperkt aantal, dat voor het
tribunaal werd gebracht, daar dit insti
tuut wèl zoo'n bevoegdheid bezit.
Naar we voorts vernemen, zullen deze
zaken in genoemd arrondissement
speciaal worden behandeld door de
Officier-fiscaal mr. F. Hollander.
ALBANIË VOOR HET INT. HOF
GEDAAGD.
Engeland daagde Albanië officieel
voor het Haagse Internationale Hof van
Justitie.
Naar de Nieuwe Leidsche Crt
verneemt deed het Hof de dagvaarding
bereids aan de Albanese regering uit
gaan.
Omtrent de datum van behandeling
staat nog niets vast.
OPHEFFING SIGARENDISTRIBUTIE
TOCH OVERWOGEN.
Het dep. van Econ. Zaken waarschuwt
uitdrukkelijk tegen het verkopen van
sigaren zonder bon. Weliswaar wordt
overwogen de sigarendistributie op te
heffen, doch indien dit onmogelijk zou
blijken, komen de winkeliers in grote
moeilijkheden. De controle wordt belang
rijk verscherpt
BEWOLKTE PINKSTEREN
Volgens het K.N.M.I. te De Bilt moeten
we onze verwachtingen voor het weer
met Pinksteren niet al te hoog stellen;
er kan op vrij veel bewolking gerekend
worden met nu en dan regenbuien,
plaatselijk zelfs vergezeld van onweer,
doch weliswaar afgewisseld door tijdelijke
opklaringen. De wind wordt daarbij
variabel, zowel van kracht als van rich
ting, terwijl de temperatuur nog iets zal
dalen.'Al met al:wisselend.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Drietal: te Den Haag (vac.-R-avesloot)
O. S. Cazemier te Dalfsen, M. C. Koole te
Gouda en C. Wanmolts te IJsselmonde.
Beroepen: te Hardenlberg (toeiz.) F. Of-
feringa te Vlagtwedde; te Wartena-Warstiens
(toez.) J. Rienstra te Veessen.
Aangenomen: naar Blaricum (toez.)
A; C. Diederiks te Hilversum; naar Etten A.
j v. Dijk, voorheen Doopsgez. pred. te
Kampen
Bedankt: voor Barneveld P J. F. Lam
mens te Elsipeet; voor Lopikerkapel W. G. v
Voortihuijsen, cand. te Zeist; voor Nederhe-
mert B. G. A. v. d. Wiel te Linschotenj
Geref. Kerken
Tweetal: te Amsterdam-Zuid (5e pred-,
pl.) H. J. Pilon te Haren (Gr.) en D Roest
te Hoogeveen.
Bedankt: voor Mijdrecht D.- Krijger te
Moerdijk; voor Waarder Th. P. Potena te
Meerkerk.
WAT DE NED.-HERV. SYNODE VAN
2—10 JUNI BEHANDELT.
De Generale Synode der Ned.Herv.
Kerk, die van 2 tot 10 Juni te Groningen
zal bijeenkomen, zal zich o.m. bezig hou
den met het rapport inzake „Kerk en
boeren", met het Duitse vraagstuk, naar
aanleiding van het rapport der commissie
„Kerk en samenleving", terwijl voorts
ook de posthume rehabilitatie van ds
Hendrik de Cock aan de orde wordt
gesteld.
O.M. TEGEN BRANCA SIMONS
EN HAAR ECHTGENOOT
Uiterlijk onberoerd hoorde Branca
Simons, de 29-j. Joodse vrouw, die tijdens
de Duitse bezetting ontelbare land- en ras
genoten aan de SD. uitleverde, hedenmor
gen het doodvonnis aan, dat het Amster
damse B.G. conform de eis over haar uit
sprak. Ook haar echtgenoot, de niet-Joodse
45-j. Amsterdamse chauffeur W. J. H.
Houthuys, werd hedenmorgen, eveneens
conform de eis, ter dood veroordeeld.
Evenals de reeds ter dood veroordeelde
Ans v,an Dijk heeft Branca Simons in
samenwerking met haar echtgenoot zich
als V-vrouw in dienst gesteld van de S.D.,
nadat ze in de zomer van 1943 was gearres
teerd. Branca Simons woonde in de Kerk
straat in Amsterdam en boven haar woon
de de beruchte S.D.-er Schaap. De „opera
ties" van Branca Simons, Ans van Dijk en
Houthuys hadden zoveel succes, dat ze b.v.
op een enkele dag niet minder dan 35 Joden
in handen van de Duitsers speelden, die
allen in Duitsland zijn omgekomen. Het
verraad werd goed betaald: in een periode
van vijftien maanden verdienden Branca
Simons en Ans van Dijk f 20.000. „De ernst
van de bedreven misdaden heeft het Hof
doen besluiten", aldus de sententie, „al be
treft het hier een vrouw doch één die elk
gevoel schijnt te missen, de hoogste straf
op te leggen.".
De enige woorden, die Branca Simons bij
het aanhoren van de sententie wist uit te
brengen, waren een gefluisterd „Dank u
wel", toen werd medegedeeld, dat haar
ambtshalve het recht tot cassatie is ver
leend.
De derde doodstraf die het A'damse B.G.
heden uitsprak was tegen de 39-j. A'damse
schilder J. A. Bulters die afspraken maakte
met illegale werkers en deze dan aan de
S-D. in handen speelde. Ook hem werd
recht van cassatie verleend.
H. B. N. MUMSEN BURGEMEESTER
VAN 's-GRAVENZANDE
Met ingang van 1 Juni a.s. is benoemd
tot burgemeester van 's-Gravenzande,
de heer H. B. N. Mumsen, met gelijk
tijdig eervol ontslag als burgemeester
van Waddinxveen.
MINISTER HUYSMANS TERUG IN
NEDERLAND
Minster Huysmans is gistermiddag van zijn
reis naar Duiblin teruggekeerd. Zijn bezoek
werd van Ierse zijde zeer op prijs gesteld,
vooral omdat nog nimmer een minister uit
het buitenland in Ierland was geweest Mi
nister Huysmans heeft met verschillende
autoriteiten contact gehad, waarvan een ver
steviging der economische verhoudingen het
gevolg kan zijn.
NIEUWE CONSUMENTEN-CREDIET-
BONNEN.
Bij beschikking van de minister van
Financiën zijn m.i.v. 26 Mei a.s. wederom
waardebonnen van het Consumenten-
crediet geldig verklaard, t.w. de no's
13, 17 en 21.
GROOT GEBREK AAN INMAAK-
GLAZEN.
De Ondervakgroep „Groothandel In-
maakglas" heeft telegrafisch aan minister
Huysmans verzocht spoedig voorzieningen
te treffen tot hervatting van de import
van inmaakglazen, daar hieraan een ont
stellend tekort bestaat.
NED. HERV. KERKVOOGDIJEN OP 25 EN
26 JUNI TE UTRECHT BIJEEN
De jaarvergadering van de Ver. van Kerk
voogdijen in de Ned. Herv. Kerk wordt op
25 en 26 Juni in het Jaarbeursgebouw te
Utrecht gehouden. Mr G. Vixseboxse van Al
melo en mr G. A. J. v. d. Linden spreken
resp. over „Plaatselijke financiering in het
licht der na-oorlogse ontwikkeling" en „Be
schouwingen over de bouw- en restauratie-
commissies".
Cand. H. Vruggink te Den Haag, Van
Loostraat 43, beroepen predikant te Krabben
dam, heeft de maanden Juni, Juli en Augus
tus nog gelegenheid, de Geref. kerken te
dienen.
PROMOTIES
AMSTERDAM, 23 Mei. (V.U.) In het gebouw
van het Paedologisch Instituut 'heeft de heer
Jan P. Winsemius uit Leeuwarden gisteren
zijn proefschrift „De historische ontwifkkeling
van het waterstaatsrecht in Friesland" verde
digd tot het verkrijgen van de doctorstitel in
de reohtsgeleerdheidj
ACAD. EXAMENS.
AMSTERDAM, 23 Mei. (Gem. Upiv.).
Geslaagd: doet. rechten K. A. Verdenius.
AMSTERDAM. 23 Mei (Gem. Univ.). Ge
slaagd: cand. Rechten J. W. Ningma te A'dam*
AMSTERDAM, 22 Mei. (V.U.). Geslaagd:
cand. wis- en natuurkunde (E) L. Minnema,
Buitenpost; paedagogiek M.O. (A) mej. C.
R. Dijksterhuis, Groningen.
WAGENINGEN, 23 Mei. Geslaagd prop.
P. Biewenga, Emmen, W. A. Blokhuis,
Emmen., J_L. G. Bos sink, D. Bouma, Wage-
ningen, C M. Bungeriberg de Jong, Leiden,
G. Feersma Hoekstra, M. H. M. van Gent,
J. P. Groot, Enkhuizeai, M. C. L. Hermens,
P. M. v. d. Hoek, Pernis, B. Kloosterman,
W. J. Kneppelhout, Winterswijk, P. v. d.
Linde, Arnhem, E. J. Mesu, Bilthoven, J. L.
P. van Oorschot, F. Pronk, E. van Rossum,
Delfit, P. M. Schaper, H. M- J. Soheltmga,
H. P. van. der Schoot, H. W. Schraagen, Aar-
deinhout, P. v. d. Sluis. Gorredijk, E. Stapel
veld, Amsterdam, J. Sybenga, Zeist, G. T.
Tiessen, 't Zandt (Gr.) H. J. Timmers, Müi-
den, P. G. de Vries (met lof), J. Wester
hout, Oosterbeek, G. J. W. Westerveld, Ben-
nefcom, J. J. Westra.
NIJMEGEN, 23 Mei. Geslaagd: cand oude
letteren J. C. Boogaerts, Kuyk; doet. Rech
ten L. Jansen en A. W. v. Denmeeren, Meer
veldhoven (bij Eindhoven )i
TILBURG, 22 Mei. Geslaagd: prop econ.
wetensoh. W. Schat, Veldhoven; doet. F.
Grootsiwagers, Kaatsheuvel en J. Hornix,
Breda.
DE GEBROEDERS KNOOPENSCHAAR
door
G. Th. ROTMAN
end I
■46. j
7. Ziezo, Jodocus nam ook to jam-emmer
tje, en zat een poosje later op een heerlijk
zonnig plekje aan de slootkant te hengelen.
Wegens het warme weer had hij z'n jasje
uitgetrokken en in het gras gelegd. Af en
toe wiste hij zich het zweet van z'n voor
hoofd, maar ving voorlopig nog niets.
8. Evenwel, hij vergat z'n zakdoek goed
diep in z'n zak te steken, zodat diie er een
eind uithing. Nu gebruikte Jodocus altijd een
rode zakdoek, want dat spaart waskosten, en
tegenwoordig moet je op de penning wezen.
Dit scheen echter minder naar de zin van een
grote stier te zijn, die het doekje woedend
snuivend kwam bekijken.
DAT de bronzen eremedaille, verbonden
aan de orde van Oranje-Nassau is verleend
aan C. Laan, tuinknecht te Nieuw-Vennep.
DAT ïn de St.-Crt. van gisteren is opge
nomen een Prijzenbeschikking bloempotten
1947.
DAT Thomas J. Duffield Jr. is erkend en
toegelaten als vice-consul van de Verenigde
Staten te Rotterdam.
DAT zijn benoemd tot- subst.-griffier bij
de Utrechtse rechtbank jhr mr R. O. van
Holthe tot Echten uit Zutphen en mr W.
Poerink uit Den Bosclv
DAT het uit 8 personen bestaande gezin
J. van Ruiten uit Haarlem in Californië is
aangekomen om daar het boerenleven voort
te zetten.
DAT de minister van Marine een bezui
nigingscommissie heeft ingesteld voor
zeemacht.
DAT de K.L.M. op 26 Mei en 5 Juni twee
extra vluchten naar Johannesburg onder
neemt en de volgende bijzondere vluchten
zijn vastgesteld op 24 Mei, 7 en 21 Juni.
DAT Amerika aan Nederland een nood-
toewijzing van 5000 ton proteïne meel heeft
verstrekt, in mindering van de toewijzing
der I.E.F.C.
DAT in Beieren is gearresteerd gen. Erlch
Neumann, voornaamste medewerker van
Himmler en hoofd van de S.D. in Neder
land.
DAT volgens de K.NA.C. begin Juni een
klinkerverharding op de wegomlegging te
Raalte in de Rijksweg AlmeloZwolle wordt
aanbesteed.
DAT het verkeer over de Lekdijk
Amerongen van 1 Juni af zal zrjn gestremd.
DAT als deviezen-banken zijn aangewezen
de Alphense Bank te Alphen a/d Rijn. de
Bank voor Handel en Scheepvaart te R'dam,
de NV Commissie- en Handelsbank te Am
sterdam, T. Goedewaagen en Zonen te
Gouda, Landry en van Till te Den Haag en
de Rott. Boazbank te R'dam.
DAT het Centr. Genootschap voor Kinder-
herstellings- en Vacantiekolonies op 31 Mei
een vergadering houdt te Aalsmeer.
