tyituM fritosé»
Dr v. Mook neemt Pasoendan in bescherming
IDist Tl
Vandaag wordt eerste
logger terugverwacht
Philips veroorzaakt revolutie in motorbouw
VRIJDAG, 16 MEI 1947
Acht en twintigste jaargang Na. BH
a_— a jl m Bureaux Bedacti* er
Chef-Redactie
B. VAN DER ROt
Christelijk-Nationaal Dagblad poot Leiden en Omstreken „^tanlvastirb ts aliebltvtH
XMPyiH.? myn berï in teyjjenapoel"
Abonnemen tsprij zen
0.26 per week
1.10 per maana
£3.25 per kwartaa
(bij betaling p. kwit
verh. m. adm.kosten;
Advertentiën f 0.1.'
per mm
Bij contract belang
rijke korting
Telefoonnummers
Dir. en Red 2040b
Administratie 22710
VOOR ZOVER HET IN ZIJN
VERMOGEN LIGT
Een te Batavia uitgegeven officiële
verklaring na de ontvangst van de Soen-
danese volksbeweging door dr Van Mook
deelt mede, dat de vreedzame doelstel
ling der partij thans is vastgesteld, na
dat tevoren de vorm der uitspraken op
de massavergadering te Bandoeng de in
druk had gewekt, dat zij revolutionnair
was. De N.-I. regering heeft met belang
stelling van haar wensèn kennis geno
men en verklaard, dat zij vrij is om met
inachtneming der democratische begin
selen. zich te organiseren en ontwikke
len. De artikelen 3 (Bijzondere verhou
ding tot de V. S. van Indonesië en het
Koninkrijk der Nederlanden) en 4 (Af
zonderlijke plaats in de V. S. van Indo
nesië) van Linggadjati gelden ook voor
het Soendanese volk. Daar het voorko
men van terreur en intimidatie tegen
Terugkeer van ministers Beel
en Jonkman
Honderdduizenden kolonisten naar
"Nieuw Guinea
De ministers Beel en Jonkman zullen
waarschijnlijk in de tweede helft der vol-
- gende week naar Nederland terugkeren.
Voor die tijd zullen zij eerst morgen een
bezoek brengen aan Makassar. Zondag
middag zullen zij waarschijnlijk naar
Soerabaja reizen en vandaar naar Bata
via. Woensdag bezochten de ministers de
tentoonstelling „Nederland-Nieuw Gui
nea. Van officiële zijde wordt het aan
tal Nederlandse kolonisten naar Nieuw
Guinea binnen enkele jaren op honderd
duizend geraamd.
SULTAN VAN PONTIANAK STAATS
HOOFD
Sultan Hamid II van Pontianak is
door de West Borneo raad met slechts
één stem tegen tot hoofd van dit auto
nome gebied gekozen.
Trumans plan met Griekenland
en Turkije er door
Ook hulpverlening aan Europa door
Senaat goedgekeurd.
Het Amerikaanse Congres heeft thans
de wet op hulpverlening aan Grieken
land en Turkije, ten bedrage van 400 mil
lioen dollar, goedgekeurd en doorgezon
den naar het Witte Huis, ter goedkeu
ring door president Truman.
Het wetsontwerp inzake hulpverlening
aan Europa, ten bedrage van 350 millioen
dollar, werd met grote meerderheid door
de Amerikaanse Senaat aangenomen. Te
vens keurde de Senaat goed, een onmid
dellijk voorschot van 75 millioen dollar
te verstrekken. Een en ander moet nu
nog door het Huis van Afgevaardigden
worden goedgekeurd. Het Huis van Af
gevaardigden heeft het door de Senaat
aanvaarde ontwerp-Arbeidswet (ter be
perking van de vakverenigingsactie) ver
worpen. Zoals bekend wenst het Huis
nog strengere maatregelen.
RENAULTFABRIEKEN DRAAIEN WEER
GEDEELTELIJK
De arbeiders van enige afdelingen van
de Renaultfabneken hebben vandaag het
werk hervat, op basis van de regeringsvoor
stellen van gisteren.
DAT de Apeldoornse burgemeester, dr A.
L. des Tombe, een bezoek heeft gebracht
aan het herscholingskamp te Pipewood in
Staffordshire.
DAT het Gooise Tribunaal de straf tegen
de 34-j. A. J. Boin te Laren, plv. leider van
de N.S.B.-fotodienst, wiens zaak op verzoek
Van de Hoge Autoriteit opnieuw behandeld
Werd, van 2 op 2Y2 j. heeft gebracht.
DAT de Universiteitsbibliotheek van Lau
sanne (Zw.) een schenking van 572 weten
schappelijke boeken van de Nederlandse
Studentenvereniging Orania heeft ontvangen,
DAT de wethouders en het gemeenteper-
soneel van Vlissingen dezer dagen 3 porce-
leinen borden van „De Porceleyne Fles" te
Delft hebben aangéboden aan de oud-burge
meester C. A. van Woelderen.
DAT de Democratisch Socialistische Jon
geren Vereniging, 80 afdelingen tellende,
gisteren een landdag te Amersfoort hield,
Waar o. a. mr A. M. Joekes het woord
Voerde.
DAT eervol ontslag is verleend aan jhr.
J. je. a. van Panhuys als consul te Casa
blanca Marokko
DAT dit consulaat thans wordt waargeno
men door C. Cabos, aan wie in het Neder
lands geschreven kan worden.
DAT is benoemd tot ridder in de Orde
Van de Nederlandse Leeuw C. Hepner, secr.
Van Ver. v. Liefdadigheid te Parijs.
DAT de St.-Crt. van Woensdag een wijzi
ging van de maatreffelen tpcen de smokkel
handel bevat
deze beweging gebleken is, zal de rege
ring doen, wat in haar vermogen ligt,
om daartegen bescherming te verlenen.
Volgens het republikeinse persbureau
„Antara" is in Bantam een uitgebreid
verzet tegen deze beweging georgani
seerd.
HETE-LUCHTMOTOR OPENT i
NIEUWE PERSPECTIEVEN
Na 10 jaar van ingespannen arbeid
tijdens de Duitse bezetting in het groot
ste geheim voortgezet is men er in de
Philips' laboratoria te Eindhoven in ge
slaagd een nieuwe motor te ontwikke
len, die door zijn karakteristieke eigen
schappen belangrijke nieuwe perspec
tieven opent en een revolutie betekent
op het gebied der motoren. Deze hete-
luchtmotor kan in practisch alle vermo
gens worden gebouwd en kan worden
gebruikt zowel voor automobielen als
voor spoorwegtractie, voor het opwek
ken van electriciteit zowel in bedrijven
als in particuliere woningen. In tegen
stelling tot de benzine- en dieselmotor
is de Philips' hete-luchtmotor er een met
uitwendige veibranding. Een in de cylin
der van de motor afgesloten hoeveelheid
lucht of ander gas, maakt bij elke as-om
wenteling een kringloop door, waaraan
men vier verschillende étappes kan on
derscheiden, nL: verhitten, uitzetten, af
koelen en samenpersen. Bij elke onwen-
teling verricht de motor nuttige aii>eid
VERSTREKKING VAN VLOERTEGELS
Teneinde misverstand te voorkomen,
wordt medegedeeld, dat voor hoeveelheden
dubbel-hardgebakken vloertegels beneden
20 m2, rechtstreeks door de leverancier op
een bereidverklaring afleveringsvergunning
moet worden gevraagd aan het Rijksbureau
voor Keramische Producten. Voor posten I
boven 20 m2 geeft het bureau voor de
Wederopbouw een formulier af.
DAT de Duitse dirigent Paul Hindemith
gisteravond in A'dam het Concertgebouw-
Orkest dirigeerde in eigen werken
DAT niet mr S, maar mr J. A. J. Botten-
heim optreedt als verdediger in de zaak
Willem Mengelberg.
DAT gisteren duizenden Nederlanders uit
alle delen van het land een bezoek aan de
militaire graven op de Grebbeberg brachten.
DAT de Kath. Limibungse Middenstand van
17 t/m 19 Mei te Valkenburg kaderdagen
houdt.
DAT de Bond van Invaliden gisteren zijn
jaarlijkse f eestvergadering te A'dam hield,
welke door 800 invaliden werd bezocht.
DAT de Amsterdamse Bond van Volks
tuinders heeft besloten een bondsdiploma in
te stellen.
DAT de Draka te A'dam over 1946 vijf
pet dividend uitkeert en ondanks grondstof
fen-moeilijkheden, de stijgende productie
kon worden bijgehouden.
DAT 78 j. oud te Aerdenhout is overleden,
de oud-rijksontvanger der dir. belastingen
etc. M. J. T. Bos.
DAT de 14-j. scholier Wim v. Ouwerkerk
Uit Hilversum dezer dagen in de bossen van
„De Vuursche" een hertenjong van slechts
enkele uren oud heeft gevonden en het
diertje thans .thuis met de fles opvoedt.
DAT mr G. J. van Heuven Goedhart, Ned.
gedelegeerde bij de subcommissie voor de
Persvrijheid van de Soc. en Econ. Raad der
V.N., Woensdag te New-York is aangekomen.
DAT de Ned. delegatie bij de int. radio-
conferentie, welke gisteren te Atlantic City
in de V. S. is geopend, onder leiding staat
van ir J. D. H. v, Toorn van de P.T.T.
Bollenvelden zijn uitgebloeid
De bollenvelden zijn zo goed als uit
gebloeid. Hier en daar staat nog een
veldje met Darwintulpen, doch men is
reeds druk bezig de „koppen" er af te
halen. Ook de vruchtbomen zijn groten
deels uitgebloeid. Alleen kan men voor
het komende weekeinde nog wat appel
bloesem verwachten. Het uiterst warme
weer heeft de bloeitijd van de bloem
bollen en de vruchtbomen zeer bekort.
en is daardoor te vergelijken met een
twee-tact-motor. Als brandstof kan zowel
benzine als stookolie, methyl- alcohol of
lichtgas worden gebruikt. Van chemische
aantasting van zuigers of cylinders is
geen sprake, doordat deze koud blijven en
de lucht schoon. De brandstof verbrandt
volledig, waardoor geen stank of giftige
gassen ontstaan. Een Philips' hete-lucht
motor van pl.m. 15 P.K. maakt niet meer
geluid dan een naaimachine, terwijl het
toerental 3000 of meer omwentelingen
per minuut kan bedragen.
HARINGVANGST VERLOOPT
ZEER GUNSTIG
Reeds Woensdagavond hebben de
schepen van de Nederlandse haringvloot
hun netten voor het eerst uitgezet en
hoewel de visserij over het algemeen niet
ruim was, zijn tooh de eerste jagers
reeds onder weg naar Vlaardingen, waar
zij in de loop van a.s. nacht verwacht
worden, zodat morgen de nieuwe haring
kan worden afgemijnd.
De eerste Katwijker werd vandaag in
de haven terugverwacht. Scheveningen
gaf vanochtend de vangstberichten uit
zee door, waaruit wel blijkt, dat alles bij
elkaar in enkele dagen reeds heel wat
haring verschalkt is. Deze berichten wa
ren zeer gunstig. Verschillende loggers
vingen 25 tot 120 kantjes. De logger
Sch. 225 van de rederij v. h. J. J. Tuyt,
DAT wegens blijvende ongeschiktheid van
de bodem of wegens de vraag naar grond
voor andere doeleinden, 3000 H.A. permanent
aan Walcherens bodemcultuur worden ont
trokken.
DAT de Regering daarom, blijkens een
toelichting op een desbetreffend wetsont
werp, 3000 H.A. elders, voornamelijk in de
N.O.-polder, voor de gedupeerden beschik
baar wil stellen en een aantal landbouwers,
indien zij niet vrijwillig gaan, tot vestiging
elders wil verplichten.
DAT het Comité „Handhaving Rijkseen
heid" overweegt een petitionnement met
zoveel mogelijk handtekeningen aan de
Staten-Generaal te doen toekomen, teneinde
tot een andere samenstelling der Regeering
te geraken.
DAT de Coöperatie „De Vooruitgang" te
Nijmegen gisteren haar 50-j. bestaan vierde.
DAT Maandag as. de oudste inwoner van
Gennep, Janus de Haan, de 101-j. leeftijd
hoopt te bereiken, terwijl dan het echtpaar
H. Coenen-Spiekman, waarbij oom Janus
inwoont, zijn gouden bruiloft viert.
DAT de Ned. Hypotheekbank te Gronin
gen over 1946 een dividend uitkeert van 20
per aandeel van 1000, met 20 storting
en ƒ10 per aandeel yan f 1000 met 10
storting.
DAT de N.V. Nederl. Aanneming Mij te
's-Gravenhage 5 dividend uitkeert over
het boekjaar 1946.
DAT op 22 Mei te A'dam besprekingen
zullen worden gevoerd over een fusie tus
sen de „Handelskamer" en de drie grote
bonden voor verbruikscoöperaties in Neder
land.
DAT deze rubriek wordt vervolgd op pag. 2
Drie personen in Drentsche
Hoofdvaart verdronken
Personenauto door het springen van eed
achterband bij Meppel te water.
Door het springen van een achterband
is Woensdag tussen Uffelte en Wittelte,
nabij Meppel, een personenauto met vier
inzittenden met grote snelheid in de
Drentse Hoofdvaart gereden. Toen om
wonenden na enige minuten te hulp
kwamen, bleken drie der inzittenden, de
75-j. bestuurder G. Zuurman, zijn 55-j.
echtgenote en de 40-j. J. W. de Boer, al
len uit Borgercompagnie, die op weg
waren naar Limburg, reeds te zijn ver
dronken. De vrouw van de heer De Boer
wist zich door het portier te redden.
WILLEM BARENDSZ KOMT WOENS
DAG IN AMSTERDAM AAN.
De Nederlandse walvisvaarder „Willem
Barendsz" wordt a.s. Woensdag in dé
Amsterdamse haven van zijn Zuidpool-
reis terugverwacht.
Adjunct-secretaris Tribunaal te
Leeuwarden gearresteerd
Voor geld schrapte hij bezwarende pas-
sages uit het dossier
Mr van der M., adjunct-secretaris van
het Tribunaal te Leeuwarden is vorige
week door de gemeentepolitie aldaar in
arrest gesteld, op vermoeden van ge
pleegde onregelmatigheden in verband
met een onderzoek naar collaboratie. Na
der wordt gemeld,.dat verdachte gelden
zou hebben aangenomen onder belofte,
bezwarende passages uit het dossier van
de betrokkene te lichten.
RIJWIELBEWAKERS MOETEN 2 CT..
OFFEREN AAN DE FISCUS
Hilversum voerde vandaag een nieuwe
belasting in en wel op het stallen van
rijwielen. De rijwielbewaarders zijn
thans verplicht controle-kaartjes van de
gemeente te gebruiken en voor elk ge
stald rijwiel twee cent aan de gemeente
af te dragen. Zij mogen zelf vijf cent
rekenen en niet aandringen op het geven
van fooien,
WORDT VAN MOOKS REIS
UITGESTELD?
Het Bataviase blad „Nieuwsgier" meent
te weten, dat de reis van dr Van Mook
naar Amerika, welke omstreeks 20 Mei
zou beginnen, is uitgesteld.
uit Scheveningen verliet gisteren het
vangstgebied reeds en stoomt naar huis
met 81 kantjes nieuwe haring, hetgeen
de vangst van vier schepen is. Het schip
wordt morgen aan de markt verwacht.
Morgenochtend tussen 11 en 12 uur wordt
de eerste haring afgeslagen. Elders treft
men de vangsten van de andere schepen
aan.
Voor het eerst sinds de bevrijding wer
den gisteren weer de bekende N.J.V.-
marsen gehouden in de omgeving van
de Residentie. VerschiUende militaire
afdelingen namen er aan deel. Het ver
trek van het Kurhaus
Opnieuw iets hogere temper atuur
aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht:
Zwakke tot matige Zuid-Westelijke wind,
in de vroege ochtend enige plaatselijke
nevel- of mistvelden, overdag meest zwaar
bewolkt, -geen regen van betekenis, opnieuw
iets hogere temperatuur.
ZON EN MAAN.
Zaterdag 17 Mei.: Zon op 4.45 en onder2O-20;
Maan op 3.48 en onder 16.27 uur. Dinsdag 2t
Mei Nieuwe Maan.
Zo men weet werd Schacht, de vroegere president der Duitse Rijksbank, deze week te
Stuttgart tot 8 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Tot dusver had hij niet te mopperen, want
tussen de rechtszittingen door kreeg hij ruimschoots gelegenheid een pannekoekje te
verorberen. Journalisten der geallieerden kijken toe.
