Romme ziet nu geen heil meer in Linggadjati
LDist <11
„Ons Leger" herdenkt de Meidagen van 1940
NIEUWE LEIDSOHE COURANT
MAANDAG, 12 MEI 1947
WORDT HET VERBOND MET
P.v.d.A. OPGEZEGD?
In een vergadering van den partijraad der
Kath. Volkspartij heeft prof. Romme Zater
dag o.m verklaard: „Na de sluiting van de
overeenkomst vam Linggadjati hebben zich
enige verontrustende verschijnselen voorge
daan, die van de zijde van de republiek
komen en met den geest en de letter van
Linggadjati niet verenigbaar zijn.
Dan is er het schandaal dat anderhalve
maand na het bereiken van overeenstemming,
in het gebied van de republiek nog geïnter
neerden zijn. In flagrante®. strijd met
Linggadjati is voorts het verzet der repu
bliek om de Nederlanders naar hun plan
tages en bezittingen te laten terugkeren.
De minister van Defensie van de repu
bliek spreekt van de souvereiniteit der
republiek. Deze is er niet in het accooTd
van Linggadjati."
Over de samenwerking der K.V.P. met
de Partij van den Arbeid zei prof. Romme
dat deze wordt bemoeilijkt, „omdat wij zover
van elkaar afstaan."
„Wij zouden een heel eind met de P.vdA.
Tegen jhr De Geer 1 jaar
voorw. geëischt
Vervolg van Pag. 1)
Vervolgens gewaagde mr Bakhoven ervan,
hoe jhr de Geer, na zijn aftreden, een Re
geringsopdracht kreeg om indrukken van
verdeeldheid weg te nemen. „Als doekje
voor het bloeden", aldus de adv.-fiscaal,
„kreeg verd., vóór zijn missie naar Indië,
een hoge Nederlandse onderscheiding." De
opdracht voor Indië zag spr. als een reële.
Op deze wijze wilde men verd. verhinderen
naar Nederland te gaan. Of jhr de Geer in
Londen reeds van plan was naar Nederland
terug te keren, liet mr Bakhoven in het
midden. In elk geval koesterde hij de wens
zich naar zijn gezin te begeven. In Lissabon
had verd. ontheffing van zijn opdracht moe
ten vragen en geen verkeerd gebruik mogen
maken van zijn visa. „Ik geloof niet", aldus
mr Bakhoven, „dat jhr de Geer Nederland
benadeelde en Duitsland bevoordeelde door
het niet uitvoeren van zijn opdracht. Wel
had zijn terugkeer een slechte invloed op de
mentaliteit in Nederland."
De terugkeer van jhr de Geer werd als
een geestelijke capitulatie gevoeld en daar
om gaven de Duitsers, ook volgens Rauter,
hiem toestemming. Het verzet werd daardoor
niet verzwakt, omdat de illegaliteit haar
houding reeds had bepaald. Wel werd onze
positie t.o.v. onze bondgenoten er aanmer
kelijk zwakker door. Mr Bakhoven betitelde
de verzaking van verd's opdracht als „mo
rele desertie". Hoewel jhr De Geer niet de
bedoeling had de vijand te bevoordelen, be
nadeelde hij Nederland door zijn daad.
Over de brochure „Synthese in de oorlog"
zei de adv.-fiscaal dat publicatie hiervan de
Duitsers zeer welkom was. Toen de Koningin
oen afschrift van het manuscript had gele
zen, liet zij een brief schrijven aan verd.,
waarin Zij een onomwonden antwoord gaf.
Deze brief is nooit verzonden, omdat verd's
„Cri dé coeur" reeds in circulatie was. Ook
hier nam de adv.-fiscaal aan, dat verd. de
Staat niet heeft willen benadelen. Hij had
echter moeten wéten, dat zijn brochure dit
tóch zou doen. Hij heeft in Nederland de vre-
desactie, die hij als minister-president in
Londen wou voeren, trachten toort te zetten
en heeft niet begrepen, dat Duitsland alleen
een voor Nederland smadelijke vrede zou
accepteren. Het verspreiden der brochure was
een verraad aan de Nederl. zaak. Mr Bak
hoven besloot zijn requisitoir van bijna drie
uur met de woorden: „Edelachtbare heren,
het komt niet vaak voor, dat zulk een be
jaarde verd. berecht moet worden. Jhr De
Geer heeft ons land vele goede diensten be
wezen en uw Hof moge jegens hem alle
barmhartigheid betrachten, dde het nodig
mocht oordelen. Wij mogen hem echter de
straf niet besparen". Hierna ging spr over
tot de eis en schorste de zitting tot 7 uur.
(Voor vervolg zie Pag 3)
SOEKARNO STEUNT ARABISCH-
PALESTINA.
De Moefti van Palestina heeft een tele
gram van Soekarno ontvangen, waarin deze
hem volledige steun toezegt voor een onaf
hankelijk Arabisch-Palestij nse staat. Verder
spreekt Soekarno de hoop uit, dat de Ver.
Naties aan Palestina onafhankelijkheid zullen
verlenen.
DAT de Ned. vakbondvertegenwoordigers,
die 1025 Mei Engeland bezoeken, nl.
H. Oosterhuis, H. v. Dugteren, A. C. de
Bruyn, P. J. Serrarens, A. Stapelkamp en
F. T. Fuyksehot, Zaterdag voor hun ver
trek door de Britse ambassadeur Sir Nevile
Bland, zijn ontvangen.
DAT de Zwolse econ. politierechter een
aantal Deventer clandestiene slachters heeft
veroordeeld van 3 tot 6 mnd. gev.straf en
volgens een der verdedigers 60 pet. der De-
Venter slagers debet is aan clandestiene
Slachtaffaires.
DAT gisteren in de St. Jan te Den Bosch
de zgn. wereldcongregatiedag is gehouden.
DAT in de buurtschap Haarle bij Nijver-
dal een gedenkteken is onthuld voor de
daar gesneuvelde Canadese soldaten.
DAT er weer 11 Duitse oorlogsmisdadigers
naar Nederland zijn overgebracht, o.w.
Richard Fiebig, Beauftragte des Reichsminis-
ters für Rüstungs- und Kriegsproduction.
DAT voor de herbouw van A'dam de
eerste jaren per jaar nodig zijn ca. 4% mil-
lioen m3 zand.
DAT de Bond van Ned. Mil. Oorlogs
slachtoffers aan de Tweede Kamer heeft
verzocht verschillende amendementen in te
dienen inzake het wetsontwerp tot aanvul
ling van de pensioenwetten.
DAT het dividend over 1947 van de Fries-
Groningse f 28 en der Ned. Hypotheekbank
f 20 per aandeel bedraagt.
DAT de Alg. Friese Hypotheekbank alleen
lente uitkeert over onverplicht gestort
kapitaal.
kunnen samengaan, doch het verschil zit in
het fundament van de staatkundige begin
selen waarop de partijen zijn gebouwd. Dit
verschil heeft eerder de neiging te vergro
ten dan te verkleinen."
Prof. Romme stelde vast dat wanneer de
samenwerking in botsing zou komen met
het rijksbelang, deze niet langer zou worden
voortgezet.
„Laten we echter hopen dat het kabinet
Beel nog langen tijd werkzaam zal blijven,"
aldus besloot prof. Romme.
EEN ENGELSE BOOTLIJN OP
VLISSINGEN?
Op een vergadering van de Vlissingse
V.V.V. kwamen gerudhten ter sprake,
volgens welke een Engelse maatschappij
de lijn VlissingenFolkestone v.v. zou
overnemen, indien de Mij Zeeland", die
de bootlijn nog niet heeft heropend, zou
ophouden met het varen op Engeland.
VRIJAGE-PERIKELEN
KAMPEN
IN
Het zijn slechte vrijers, die nooit op
bankjes in het plantsoen hebben geze
ten", aldus de mening van de Kamper
vroede vaderen, die niet accoord konden
gaan met het voorstel om aan minnende
paartjes het zitten op een bank bij
bloed- of aanverwantschap tot in de
De meeste raadsleden hadden echter
zulke plezante herinneringen aan hun
plantsoenwandelingetjesen rustpoosjes
op de banken, dat dit onderdeel van het
voorstel met 129 stemmen werd ver
worpen.
Overigens ging het voorstel er door,
dat het „zitten en liggen in gezelschap
van iemand van de andere kunne op een
openbare weg of dijk, zijn bermen,
glooiing of onderkant" verbiedt.
Het oorspronkelijke voorstel wilde het
zitten op bankjes alleen toestaan aan
personen, die met elkaar gehuwd zijn of
bloed- of aanverwantschap tot in de
tweede graad konden aantonen.
Maar zoals gezegd: de bankjes blijven
in Kampen het getolereerde domein voor
de vrijende paartjes.
Duizenden Inheemsen waren de vorige week Zondag naar Bandoeng getogen om daar de
uitroeping van de staat Pasoendan bij te wonen. In de inzet de leider der Pasoendan-
beweging, Soeria Kartalegawa. Men lette op de Nederlandse vlag, die naast de groen-witte
Soendanese kleuren in de optocht werd meegevoerd.
IN HET GEBOUW v. K. EN W.
TE 's-GRAVENHAGE
De Kon. Ned. Vereniging „Ons Leger"
heeft in een bijeenkomst, welke Zaterdag
middag werd belegd in het Gebouw voor K.
en W. te 's-Gravenihage, de strijd in de Mei
dagen 1940 herdacht.
Onder de aanwezigen bevonden zich de ge
neraal H. F. J. M. A. von Rreytag Drabbe
namens de minister van Oorlog en de oud
minister dx J. J. C. van Dijk.
In zijn openingswoord deelde de voorzitter,
majoor K. E. Oudendijk, mede, dat men bezig
is met het samenstellen van een gedenk
schrift, waarin de krijgsgevangen officieren
van hun ervaringen vertellen.
De majoor van de Gen. Staf B. Koning
hield in dieze bijeenkomst een rede over „De
Nederlandse soldaat in mobilisatie en oorlog
1939-1940", en vestigde de aandacht op de
leerzaamheid van de geschiedenis, dis ons
belet ons tweemaal aan eenzelfde steen te
stoten. In het leger zijn het vooral de geest,
het moreel dat van belang zijn; het materiele
is er om dat moreel te breken. De les van 1940
is geweest, dat we een leger moeten bezitten,
dat gereed is voor zijn taak.
Zoals in 1568 de vrijheidshelden met wisten
welk een eervolle vrede na tachtig jaren ge
sloten zou worden; zoals in 1815 de mannen
van Willlem van Oranje niet wisten dat door
hun weerstand bij Quatre-Bras de Engelse
troepen gelegenheid hadden zich op te stel
len en Napoleon een vernietigende slag kon
worden toegebracht, zo wisten de mannen
van Mei 1940 niet dat door hun heldhaftig
heid Hitiers plannen voor een strategische
aanval op Engeland, doorkruist werden.
In de persoon van de toenmalige comman
dant veldleger, J. J. C. baron van Voorst tot
Voorst, wiens arbeid spr in het licht stelde,
huldigde spr alle soldaten uit de strijd der
Mei-d ag en.
De bijeenkomst werd opgeluisterd door de
Kon. Mil. Kapel; door zang van Ank Bleu-
land-Van Oordt, begeleid door Elisabeth
Everts aan de vleugel; door Alb. Vogel (de
clamatie) en de Kon. Zangvereniging „Ce
cilia".
„Nog vijftien jaren deviezen-
moeilijkheden"
Aldus verwacht minister Mansholt.
Op een vergaderirng van de P. v. d. A.
te Enkhuizen heeft minister Mansholt de
verwachting uitgesproken, dat we de
eerste vijftien jaren nog wel met devie-
zen-moeilijkhedien te kampen zullen heb
ben.
Een der gevolgen hiervan is, dat de
import van fruit bananen en sinaas
appelen zeer bescheiden blijft, waarom
bij deNederlandse landbouwers advi
seerde zich meer op fruitteelt en daar
naast ook op tuinbouw te gaan toeleggen.
EERSTE VAAART VAN DE „ARNHEM"
VAN HARWICH NAAR R'DAM.
Bij de eerste vaart HarwichHoek van
Holland van die „Arnhem" op 23. Mei zal
onder de gasten de directie van de „Lon
don acid North Eastern Railway" naar
Nederland worden gebracht. Bij uitzonde
ring wordt doorgevaren naar de Parkkade
te R'dam, na aankomst waarvan het uit
80 personen bestaande gezelschap zich
naar het Kurhaus te Scheveningen zal
begeven, als gast van de Ned. Spoorwe
gen. De „Arnhem" zal dezelfde avond
weer naar Engeland vertrekken en op
26 Mei in de geregelde dienst worden op
genomen.
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADER G. TH ROTMAN
106. Pa en Jantje maken zich
Fietsend uit de voeten.
Tot ze eind'lijk Puttershil
Op bun weg ontmoeten.
Bij een heg verstoppen zij
Gauw hun fietsen allebei,
Waarop zij tevreden
't Dorpje binnen treden.
104. Aan de weg zit op een bank
De bassist Verstegen,
Die met Fludt, zijn compagnon,
Ruzie had gekregen.
„Man, wat heb je aan zo'n fludtl"
Roept Papa, „Allo vooruitl
Laat ons kennismaken
Wij doen samen zak en 1"
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Heusden W. Anker te Her-
kingen; te Oldebhoek en te Voorthuizen J. v
Sliedregt te Huizen (N.H.); te Blankenham A.
de Wit te Zoelmond; te Veenendaal (4e pred
pl.) A. Vroeg inde wey te Loon op Zand; tot
pred. in alg. dienst v. d. geest. verz. der Kon.
Landmacht in Indië J. M Barendrecht te
Oostwold
Aangenomen: naar Den Ha*(vac -
wijlen mr P. H. Th. Stevens) J. J. Ph Valeton
te Heerlen.
Bedankt, voor Farmsum L. Hylarides te
Paesens; voor Hieröen K. v. d. Po' te Ede.
Geref. Kerken
Aangenomen: naar Den Haag-Zuid
(vac. E. A. van Es) M. Boukcma te Zaandam;
naar Leiderdorp (2e pred pit.. 2e maal) H. v.
Rhijn te Nijmegen; naar Goes (2e pred. pl.)
R A. Flinterman, geest. verz. der prl. delinq.
te Amersfoort (verD. ber.)
Bedankt: voor Middolstum (2e pred. pl.)
W. Tom te Sappemeer
Geref. Kerken naar art. 31 K.O.
Aangenomen: naar Ornmen W. Ver
woerd te Zaandam-Oostzaan.
Doopsgez. Broederschap
Beroepen: te Franeker A. J. de Kam.
cand. te Den Haag.
60 PCT DER HEILSOFFICIEREN IN VERRE
OOSTEN OMGEKOMEN.
Generaal Albert Orsborn, de algemeen leider
van het Leger des Heils, die Zaterdag re
Brussel vertoefde, deelde daar mede, dat 60
pet der officieren van het Heilsleger in het
Verre Ooeten in Japanse concentratiekampen
om het leven zijn gekomen. Het Leger heeft
in Noorwegen en Nederland de grootste
vooruitgang geboekt sinds de laatste wereld
oorlog.
Geen samenwerking Herv. Geref.
Zondagsscholen met Jeugdraad
Jaarvergadering van de Ned. Herv. Zondags-
scholenbond op G.G.
De Ned. Herv. Zondagsscholenbond op
Geref. grondslag heeft in een Zaterdag te
Utrecht gehouden vergadering van leiders
en leidsters besloten, zijn arbeid zelfstandig
voort te zetten. Op principiële gronden is
besloten, samenwerking met de Herv.
Jeugdraad vanwege de Synode af te wijzen.
De tweede voorzitter, ds W. Vroeginde-
weij van Huizen (N.H.), herdacht de over
leden secretaris, de heer J. Ligthart
Schenk. Uit de jaarverslagen van de secre
taris, C. Blokland van Hardinxveld, en van
de penningmeester, J. L. Lankhorst van
Lopik, bleek o.m., dat thans zijn aangeslo
ten 134 kerkeraden, 152 Zondagsscholen en
1274 persoonlijke leden.
Nadat de voorzitter, de heer M. Note-
boom te Hilversum, verslag had uitgebracht
over de bondsboekhandel, het jeugdblad
„Kind en Evangelie" het bondsorgaan, Zon
dagsschoolrooster en andere uitgaven, be
sprak ds A. Vroegindeweij van Loon op
Zand „De Zondagsschool in de tegen
woordige tijd". Nu de ontkerstening steeds
meer om zich heen grijpt, heeft de Zon
dagsschool meer dan ooit reden van be
staan. „Wij hebben", zei spr. „Herv. Geref.
Zondagsscholen nodig en voegen ons niet
naar de Herv. Jeugdraad vanwege de
Synode, aangezien deze geen leiding m
Geref. richting kan geven en ieder moet
tevreden stellen. Als bestuursleden werden
gekozen M. Noteboom, Hilversum, J. Gaas
beek, Veenendaal en H. Schouten, Stouten-
berg.
POLITIE K-SOCIALE DAG AAN DE VRIJE
UNIVERSITEIT
Het studentencorps en de Ver. v. Vrouwe
lijke Studenten, beide aan de Vrije Univer
siteit, houden op 14 Mei in „Bellevue" te
A'dam een politiek-socialen dag. De heer EL
A. Algra spreekt over Christendom en Ar
beid" en prof. dr A. L. de Blok over
..Perspectieven voor de verhouding tusschen
R. Kath. en Protestanten".
ACADEMISCHE EXAMENS.
LEIDEN, 8 Mei. Geslaagd cand. ex.
rechtsgeleerdheid: E. E. C. M, van Nispen
tot Sevenaer 'te Arnhem, P. C. Avis te Lei
den en D. J. H. Kruseman te Scheveningen.
Economische besprekingen
in Indië mislukt
(Vervolg van Pag. 1)
De republikeinen toonden zich niet be
reid art. 14 van Linggadjati, inhoudende
teruggave van buitenlandse eigendom
men na te komen, terwijl zij voort wei
gerden zich te voegen naar de bestaande
bestuurs-instanties, teneinde een econo
mische verzoening tot stand te brengen,
ofschoon deze belofte in art. 15 was ver
vat
De Ned. delegatie beloofde echter „met
de pogingen om een oplossing te vinden,
door te gaan".
„Geen crisis", zegt Schermerhorn
Tijdens een interview met „Aneta" te
Pontiana'k, verklaarde prof. Schenmerhorn
dat er geen sprake was van een crisis
in de huidige situatie en dat het com
muniqué over de economische bespre
kingen alleen beoogt die punten weer te
geven, waarover geen overeenstemming
werd bereikt. Prof. Schermerhorn sprak
de hoop uit, dat terstond na de terug
keer van de autoriteiten te Batavia, de
besprekingen in hoogste instantie voort
gang zou kunnen vinden.
Gelijktijdig met deze verklaring heeft
dr P. J. v. d. Velde, de Ned. politieke ad
viseur vóór Sumatra, gezegd, dat in de
situatie op dit eiland sinds de onderteke
ning van Linggadjati weinig verbetering
was ingetreden
TERMIJN GEZINSHERENIGING AAN
MERKELIJK VERKORT
Mr B. Krijger, directeur van het dep. van
Sociale Zaken te Batavia, deelde mede, dat
de termijn van de gezinshereniging aanmer
kelijk bekort is en binnen zes maanden zal
komen te liggen. De betaling va-n uitrustings-
kosten voor ambtenaren is eveneens geregeld.
