glttuwt gni&ctft QTtmmiif
Tot 1950 kunnen 13-jarigen weer van school
IDist <U
Burg. Oud geeft zijn
eigen partij een lesje
Nederland moet zijn bezittingen verkoopen
DONDERDAG, 24 APRIL 1947
Acht en twintigste Jaargang No. 7184
m m Bureaux Redactie en
Chel-Redactie
B VA-N DER ROS.
Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken „Stanfltastirb U abebleuftf
myn '"rtte90<n«p«'"
Abonnementsprijzen
f 0.26 per week
C 1.10 per maand
f3.25 peT kwartaaj
(bij betaling p. kwit
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën f 0.15
per mm
BtJ contract oeiang-
rijke korting.
Telefoonnummers:
Dir. en Red 2040t
Administratie 22710
Minister Gielen wil achtste leerjaar voorloopig afschaffen
SCHERPER TOEZICHT OP
HET SPIJBELEN
Minister Gielen heeft bij de Tweede
Kamer een wetsontwerp ingediend tot wijzi
ging van de Leerplichtwet. Tijdens de bezet
ting is de leerplicht met een jaar verlengd
en het zgn. achtste leerjaar ingevoerd. De
wijze, waarop dit geschiedde en vooral ook
het doel, dat de bezetter wilde bereiken, n.l.
het volkskind Duitsch bij te brengen, waren
wel geschikt, om de invoering van het nieuwe
leerjaar bij voorbaat te doen mislukken.
Niettemin acht de minister, gezien de alge-
meene opinie in onderwijskringen, de invoe
ring van een achtste leerjaar, maar dan een
goed, gewensoht. In dit leerjaar, en ook reeds
in het zevende, dient een onderwijs te wor
den gegeven, dat meer aansluit bij het practi-
sche leven. De zelfwerkzaamheid der kinde
ren dient te worden ontplooit; practische
kennis van maatschappelijke vakken dient op
den voorgrond te staan. Voor de jongens
wordt hierbij gedacht aan handenarbeid,
voor de meisjes aan handwerken en eenvou
dige huishoudkunde, zonder dat het onder
wijs echter mag ontaarden in een soort sur
rogaat - nij verheidso nder wij s
Dit achtste leerjaar moet echter goed zijn.
Moventeel ontbreken hiervoor ter zake toun-
diiige onderwijskrachten. Daarom acht de
minister handhaving van het achtste leer
jaar thans waardeloos. Over drie jaar moet
deze toestand echter veranderd zijn; dan
moet het onderwijzend personeel zich heb
ben bekwaamd. Opschorting van het achtste
leerjaar tot 1 Januari 1950, met daarmee ge
paard gaande verkorting met één jaar van
den leerplichtigen leeftijd gedurende
die periode wordt dan oo'k voorgesteld.
Tegelijk maakt de minister van de gelegen-
Exodus van Joden uit Europa
te uiachten?
Het schijnt dat de Joodsche vluchtelingen
in Europa, die nog geen vast tehuis hebben
gevonden, van plan zijn om dezen zomer te
trachten een, massalen illegalen uittocht naar
Palestina te ondernemen. Berichten uit Pa
rijs, waar de Joodsche ondergrondsche be
weging één harer centra heeft, spreken van
tienduizenden emigranten.
De in Amerika gestichte -'„liga voor vrij
Palestina" zal met alle middelen dezen uit
tocht steunen. Er wordt een fonds gevormd
van 8 millioen dollar, waarvoor schepen,
wapens en medicamenten worden gekocht,
Daarenboven zal de ondergrondsche bewe
ging in Palestina een rnillioen dollar krijgen.
VRUCHTENLIMONADE WORDT 3 CENT
GOEDKOOPER.
Op het landelijk congres van de ondervak
groep groothandel in bier ca. te Groningen,
is medegedeeld, dat het bestuur besloten
heeft de prijzen voor vruchtenlimonade-
gazeuse terug te brengen van 23 op 20 cent.
De volgende jaarvergadering zal in Maas
tricht worden gehouden.
VRACHTOVEREENKOMST TUSSCHEN
K.L.M. EN-DE UNITED AIRLINES.
Tusschen de K.L.M. en de United Airlines
is een luchtvrachtovereenkomst gesloten,
waardoor de K.L.M. aansluiting krijgt op
70 Amerikaansche steden. Het is thans mo
gelijk geworden luchtvracht te vervoeren
tusschen Europa, het Nabije Oosten, Afrika
en alle plaatsen, welke de United Airlines
op haar uitgebreid binnenlandsch luchtnet
aandoet.
SMUTS VIERT OP 30 APRIL GOUDEN
BRUILOFT
Op 30 April a.s zullen veldmaarschalk
Smuts en zijn echtgenoote 50 jaar getrouwd
zijn. Op de bruiloft zullen de zes kinderen
en 16 van de 20 kleinkinderen van het echt
paar aanwezig zijn.
DAT voor personen geboren voor 31 Decj
'27 in Augustus onder Rijks toezicht een exa
men voor het poMtiedlploma wordt afgeno
men (secr. G. Wisman, Korre weg 112 a,
Gr on.).
DAT de 'harslijmfabriek van de N.V. Fran-
sicol te Geertruideriberg morgen 25 jaar
bestaat?
DAT op 15 Aug. te Venray een congres
van alle RJC. jeugdorganisaties wordt ge
houden, waarop 20.000 deelnemers verwacht
worden.
DAT op 3 Mei op ..Crooswijk" te R'dam een
krans wordt gelegd ter nagedachtenis van
de in '40 gesneuvelde militairen.
DAT de A'damsche Postharmonde op den
verjaardag van Prinses Juliana een concert
op den Dam geeft, hetwelk de wereldomroep
tusschen 15.45 en 16.15 uur Ned. tijd uit
zendt.
DAT op 4 Mei in het Raadihuispaik te
Vught een kapel wordt ingewijd uit dank
baarheid voor het gespaard blijven van Vught
bij de bevrijding.
DAT tegen de landverraders M. J. v. Kerk
hof te Helmond en H. L. Peynemburg te
Waalwijk resp. 20 en 12 j. is geëisdht voor
het B.G. te Den Bosch.
DAT morgen in Brussel een Ned. handels
delegatie aankomt om de Belgisch-Ned. han
delsovereenkomst van 24 Mei '46 te verlengen.
DAT morgen 600 Britsche militairen utt de
Britsche bezettingszone in Duitschland een
bezoek zullen brengen aan Hillegom.
heid gebruik, eenige wetswijzingen aan te
brengen, die ontduikingen van de Leerplicht
wet moeilijker maken. Zoo wordt voorgesteld
de Leerplicht tot ander dan lager onderwijs
uit te breiden, terwijl strengere strafbepa
lingen in het leven worden geroepen en het
toezicht o.p agn. huisonderwijs beter geregeld
wordt.
OM WEER OP KRACHTEN TE
KOMEN, ZEGT LIEFTINCK
Minister Lieftincfc's nota, die heden aan
de Tweede Kamer is overhandigd, bevat
niets van alles wat men er van verwachtte.
Op een persconferentie, waarin hij persoon
lijk de nota toelichtte, noemde de minister
dèt het meest secisationeele van het heele
geval.
De nota geeft een overzicht van de Neder-
landsche deviezenpositie. Vragen van regee-
ringsbeleid worden er ndet in behandeld.
Alleen wordt aangekondigd dat, ten aanzien
van de aankoopen, een prioriteitscommissie
is ingesteld, die den ministerraad van advies
zal dienen en binnen enkele weken met
voorstellen zal komen.
De handelsbalans toont een tekort van
2.234.000.000 voor de goederen- en diensten-
balans. Dekking ervan denkt men te vinden
door kaïpitaaismutaties: aflossing obligaties
in particulier bezit, overmaking saldi van
particulieren in Indië, verkoop van buiten-
landsche effecten, enz. Dan nog blijft er een
passief saldo van 609 millioen
Hte deviezenprobleem is in de eerste plaats
een dollarprobleem, daar Nederland in 1946
Uit de Ver. Staten 25 invoerde (voorheen
11 Dit verschijnsel doet zich in heel
West-Europa voor.
In 1947 wordt de deviezenpositie zeer
nijpend doordat tal van posten, in 1946 be
steld, dit jaar geleverd en betaald moeten
worden.
Nederland zette 1947 in met een kas- en
banksaldo voor het dollargebied van 150
millioen. Er stond een dispositieruimte van
165 millioen op de verkregen credieten ten
drienste. De verdere benoodigde valuta zullen
moeten worden verkregen door verdere cre-
diieten en liquidatie van vermogensbestand-
deelen. In de naaste toekomst zal de eerste
DAT de Nederl. kantindustrie in Hengelo
momenteel op volle toeren werkt, voorname,
lijk voor export naar Engeland en Zuid-
Afrika.
DAT de geheele telefoonadministratie van
Leiden, met het personeel en de incasso-af-
deeling, per 1 Mei naar Den Haag wordt
overgeplaatst.
DAT op 14 Mei om 2 uur n.m. in het Trip
penhuis (Kloveniersburgwal 29) te A'dam een
bijeenkomst wordt gehouden van de dialec
ten-commissie der Kon. Ned. Academie van
W eten schappen.
DAT uit de juwelierszaak „De Goudbeurs"
op het Damrak te A'dam door het vernielen
van de spiegelruit een groot aantal kostbaar,
heden zijn gestolen.
DAT de internationale organisatie voor het
landbouw wezen, waarin 38 landen vertegen
woordigd zijn, op 6 Mei een bezoek aan Gel
derland zal brengen.
DAT tegen den „opperluitenant" van politie
te Sneek, Albert Overzet, wegens hulpverlee
ning aan den S.D., 15 j. gev.straf is geëischt.
DAT Anton Pieck van 26 April t/m. 10 Mei
zijn werken zal expose eren in de Leeszaal te
Den Bosch.
DAT de Liedertafel „Echo der Duinen" te
Loon op Zand met Pinksteren haar 75-j. be
staan viert. r
DAT de heer K. J. Mcinardi te Voorburg
is benoemd tot exportvertegenwoordiger van
de Prov. Gron. Ver. ter bevordering van de
warmbloed-paardenf okkerij
DAT de 26-j. J. A. L. Hermans te Helden
dorp gisteren door de ontploffing van een
laschapparaat is gedood.
Volgende week naar de bollen
velden
Volgende week zullen op de bollenvelden
de narcissen en hyacinten in vollen bloei
staan, alsmede enkele velden vroege tulpen.
Van Hillegom uit zullen dagelij ksch rond
vaarten tusschen de bloeiende velden wor
den georganiseerd, terwijl het centrum van
Hillegom door den aanplant in perken van
250.000 bloembollen feestelijk is versierd. De
A.N.W.B. heeft wederom van het viaduct
Wassenaar af bloembollen-bordjes" geplaatst
om de juiste routes aan te geven.
100 millioen van de bij de Int. Bank voor
Herstel en Wederopbouw gevraagde 500
millioen ter besohikknig komen. Uit hoofde
van vrijwillige liquidatie van Amerikaansche
effecten en het provenu van een binnenland-
sohe dollarleening kan op een tweede 100
millioen worden gerekend.
Er is f 1847 millioen aan credieten verkre
gen, waarvan f 1389 millioen is opgenomen.
Daartegenover staat f 5 milliard aan Neder-
landsche 'beleggingen in het buitenland (In
dië niet meegerekend), maar de minister is
niet in staat uit te maken wat hier ten slotte
van terecht zal komen, mede wegens het
feit, dat groote bedragen in Duitschland zijn
geïnvesteerd. Voorts is de aan Groot-Brit-
tannië te betalen schuld voor geleverde mili
taire goederen nog niet vastgesteld.
Evenwicht in de betalingsbalans is voor de
eerste twee jaar niet te verwachten en in
verband daarmee is behalve verkoop van het
Amerikaansche ook die van het Belgische
efefctenbezit noodig. al verwacht de minister
van het laatste voordhands nog niet veeL-
Werken, exporteeren en sparen noemt de
minister tenslotte de drie onmisbare factoren
voor het herstel van den financieelen toestand
des lands.
OVER WAT GEZONDE
DEMOCRATIE IS
Het volgende treffende artikel schreef de
Rotterdamsche burgemeester, mr P. J. Oud,
in het „Vrije Volk":
Er zijn in den laatsten tijd in onze partij
eenige symptomen die mij met zorg vervul
len. Het gaat daarbij om niets minder dan
I DAT op 5 Mei in Groningen de tentoonstel-
I ling „Bouwend Groningen" zal worden ge
opend.
DAT de Ned. en Eng. delegaties voor de
grenscorrecties gisteren de situatie op het
eiland Borkum in oogenschouw hebben ge
nomen.
DAT er wijziging is gebracht in den vorm
van de Fokker F 25 en binnenkort proefvluch
ten met het nieuwe toestel zullen worden ge
maakt.
DAT ir P. Bakker Schut, ingenieur van den
Rijksdienst Nat. Plan, op de 153ste ledenver
gadering van het Inst, van Ingenieurs te
A'dam een rede heeft gehouden over het
snelverkeer in Nederland.
DAT twee kantoorlokalen van het Beheers
instituut te Amersfoort gisteren zijn uitge
brand.
DAT voor de drie Noordelijke provincies
der nationale herdenking 1947 zal plaats vin
den te Assen op Zaterdag 3 Mei.
DAT de 8 Zuid-Amerikaansche journalisten,
in het kader van hun trip door Nederland,
gisteren een bezoek aan de Jaarbeurs en aan
het hoofdgebouw van de Ned. Spoorwegen
brachten.
DAT de grafische industrie in het district
Eindhoven.Helmond besloten heeft te Eind
hoven een grafische bedrijfsschool op te rich
ten.
DAT de ex-dir. A. J. de Kroon van een
melkinrichting te BredaPrincenhage een
boete van f4000 heeft gekeegen wegens het
meer dan een keer gebruiken van botermer
ken.
DAT deze rubriek wordt vervolgd op pag. 2
Kinderen moesten urnen met
asch in de rivier werpen
Commandant van „Theresiënstadt" staat
terecht.
Karl Rahm, hoofd van Theresiënstadit
(Tsj echo—Slowakije), het doorgangsstation
op de reis der Joden naar de doodienkampen
in Polen, staat terecht voor de Tsjechische
volksreahtbank. Uit zijn kamp werden 26.000
gevangenen gedeporteerd. Van deze laatste
kwamen er slechts 800 terug. Om het groot
atnai dooden te verbergen, liet hij 24.000 ur
nen met asch door kinderen in een rivier
werpen. Op een bepaald oogenblik waren er
in een ruimte voor 3000 personen 60.000 men-
sohen samen gebracht, waardoor epidemieën,
uitbraken.
Stijgende Duitsche steenkool
export
De uitvoer van steenkool uit West-Duitsch-
land is in Maart belangrijk gestegen. De eer-
se week was de export 146.000, de laatste
250.000 ton.
Engeland dankt Nederland voor
hulp bij overstroomingen
De Britsche minister van Landbouw en
Visscherij, Tom Williams, heeft aan minister
Vos zijn dank betuigd voor het Nederland-
sche medeleven en de hulp, die ons land bij
de jongste overstroomingen aan Engeland
heeft verleend en gewag gemaakt van de
Britsche waardeering voor het werk van
ir J. A. Ringers en van mr Kraayeveld.
BOETE VAN f 6000 VOOR LOON-
OPDRIJVING MET f 0.16
De Bijz. Politierechter te Breda heeft de
landbouwers M. B., M. K. en D. v. E. uit
Steenbergen bestraft wegens het betalen van.
een loon van. f 1.voor accoord-werk, ter
wijl zij maar f 0.84 mochten betalen M. B.
kreeg 36 dagen hechtenis en f 6000 boete en
M. K. en D. v. E. ieder 30 dagen hechtenis en
f 5000 boete.
BENOEMING EN ONTSLAG JUSTITIE.
Op diens verzoek is ingetrokken de benoe
ming van mr G. P. Kies tot rechtsgeleerd
raadsheer in het B.G. te 's-Gravenhage
op zijn verzoek is aan mr J. P. D. van Ban
ning eervol ontslag verleend als lid van den
Voogdijraad te Roermond; idem aan mr F.
H. M. Hamer te Tilburg als kan tonrechter-
pl.v. in het kanton Tilburg;
op zijn verzoek is ingetrokken de benoe
ming van mr J. T. Th. C. baron Speijart van
Woerden tot lid van het College van Regen
ten over de gevangenissen te Arnhem; be
noemd: tot lid van den Voogdijraad te Zwolle
mevr. M. E. Liefrinck-Camerling Helmolt te
Zwolle; tot subst.-griffier bij de rechtbank te
Amsterdam mr J. J. Reijnders te 's-Graven-
hage; mej. mr M. Mesdag te Almelo en mr
R. J. Chr. Houben, waarn. griffier bij ge
melde rechtbank te Amsterdam; tot lid van
het Ambtenarengerecht te Groningen mr J.
B. J. Heijmeijer, raadsheer in het Gerechts
hof te Leeuwarden en mr W. J. Hofdijk, vice-
pres. van de rechtbank te Assen.
DE GAULLE 15 MEI TE BORDEAUX
Generaal De Gaulle zal op 15 Mei te Bor
deaux een rede houden.
het groote goed der geestelijke vrijheid. Deze
moet bij allen in onze partij volkomen veilig
zijn. Ik heb niet den indruk, dat zij het is.
Een artikel als „Onnoodige schrik" in Het
Vrije Volk van Vrijdag 18 April acht ik zon
der meer bedenkelijk. Het gaat daar over het
recht van bankdirecteuren om in de jaarver
slagen hunner banken de-financieele politiek
der regeering te critiseeren. De redacteur
vindt, zich aansluitende bij eenige vragen,
door den heer Hofstra als lid der Tweede
Kamer tot den minister van Financiën ge
richt, dat dit niet te pas komt. De bank
directeuren „doorkruisen en schaden" de op
het algemeen belang gerichte politiek der
Regeering.
Hier moet men toch scherp onderscheiden.
Wat beteekent het, dat de politiek der Re
geering op het algemeen belang gericht is?
Toch zeker niets anders dan da\ de Regee-
riig een politiek voert, die naar haar eerlijke
overtuiging het algemeen belang d'ient. Maar
dit sluit toch niet uit, dat anderen op dat
algemeen belang een anderen kijk kunnen
hebben. Mogen zij dan daarvan niet getui
gen? Jawel, zegt de redacteur, maar niet in
stukken, die zij als bankdirecteur in het licht
geven. Zij moeten dan hun toevlucht maar
nemen tot dagbladen en vaktijdschriften-
Waarom? Geldt de vrijheid van drukpers dan
niet algemeen? Moet een bankdirecteur niet
vrij zijn in zijn verslag uit te schrijven, wat
hij onder de aandacht van zijn lezers meent
te moeten brengen?
(Voor vervolg zie Pag. 3)
Minder wind, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Aan
vankelijk nog verder afnemende Westelijke
wind bij helderen hemel, later weer aan
wakkerende naar Zuid omloopende wind
met toenemende bewolking en eenige regen,
koude nacht, overdag iets hoogere tempe
ratuur dan vandaag.
ZON EN MAAN
VRIJDAG 25 APRIL: Zon op 524 en onder
19.53; Maan op 7.56. Zondag 27 April Eerste
Kwartier.
Bij Den Deyl te Wassenaar werd gistermorgen een auto-ongeluk gereconstrueerd, dat daar
vorig Jaar Februari plaats vond. Links (met gleufhoed) de president van het Gerechtshof,
mr. H. E. Cost Budde, op den voorgrond de proc.-fiscaal mr. H. A„ H. Canter Cremers,
daarachter leden van het Gerechtshof en getuigen. Links achteraan de bewuste vrachtauto.
