Werkster van het Arbeidsbureau weet 't wel N.S.B.-ers zijn nooit landverraders geweest Onder den rook van de Sleutelstad NIEUWE LEIDSCHE COURANT S WOENSDAG, 23 APRIL 19CT Secr.esse van Duitschen „slaven haler" voor Tribunaal Onder voorzitterschap var. mr Ph. J. de Ruyter de Wildt hield het Leidsche Tri bunaal gisteren zitting. Allereerst werd door den voorzitter medegedeeld, dat de zaak W. van Noort te Voorschoten over veertien dagen zal worden behandeld. Het Tribunaal achtte termen aanwezig om W. Focke te Voor schoten onmiddellijk in vrijheid te stellen. C. Th. Raar te Leiden was lid van de N.S.B. geweest, arbeider in een metaal- fabriek te Berlijn, chauffeur bij de N.S.K.K., lid van het vrijwilligerslegioen „Nederland," terwijl verd. op verschil lende plaatsen o.a. op het vliegveld Valkenburg en in Frankrijk werk zaamheden ten behoeve van de Duit- schers had verricht. „Waarom werd U lid van de N.S.B. zoo vroeg de president. Verd.: „Ik dacht, dat de toestand beter Zou worden." Pres.: „U besefte niet, dat U eigenlijk tegen Nederland ging optreden?" Verd.: „Ik vond de N.S.B. goed, zij was immers koninklijk goedgekeurd. Boven dien ben ik als kok en niet als militair naar het legioen gegaan. Het is ook nooit bij mij opgekomen, dat ik tegen mijn eigen lar.dgenooten optrad." De verdediger, mr Tj. D. Schaper, zeide: Wat moet men eigenlijk zeggen van een onnoozel mensch, die helaas geboren is met een groot hoofd en kleine hersens. Het is zeer onjuist, dat de kleine man nog zit en dat de groote heeren vrij rond- loopen. Is het wel van belang om deze zaak voor het Tribunaal aanhangig te ma ken. Mr Schaper drong aan op een cle mente behandeling. Jan Tukker te Alphen aan den Rijn was groepsadministrateur bij de N.S.B. ge weest en had vrijwillig dienst genomen bij de Duitsche brandweer te Bodegraven. Het motief was: Mijn zaak liep achter- De Nuts-Ambachtsschool te Alphen a/d Rijn Zaterdag werd de sluiting verricht van den cursus 19461947 van de Nuts-Am- baohtsteek enschool De directeur, de heer W. van Diest, dir., bracht het gebruikelijk verslag uit, waar aan wij ontleenen, dat aangezien de cur sus dezen winter niet zonder stoornis verliep, hij werd verlengd tot 19 April. Verschillende wijzigingen, dde aange bracht zijn in het leerplan, hebben tot gevolg, dat de stof in vier jaar doorge werkt kan zijn en de leerlingen hun di ploma behalen, vóór zij in militairen dienst gaan. Er zullen vervolgcursussen komen van twee jaar voor hen, die zich verder willen bekwamen en voor die leerlingen, die het diploma dag-Am bachtsschool hebben behaald. In het seizoen 1946-1947 werd goed ge werkt, slechts het aantal verzuimen is nog te hoog. Er ontbreekt hierbij nog wel eens iets aan de medewerking van de patroons. De school begon op 1 Oct. 1946 met 187 leerlingen. Het diploma werd behaald door 1 bank werker: P Vermaak; 4 timmerlieden: G Timmer, J A Pieterse, H J Pieterse, C v Winkel; 1 metselaar: P G v Kints; 1 auto monteur: N P de Vos en 2 scheepsbou wers: de Jeu en L C de Jong. Bevorderd van de le naar de 2e klasse: C M Akerboom, J M Akerboom, M P Akerboom, M v Arkel, C v Berkel, J Bik ker, H Boxe, A Drost, Ph Dijs, A C v Emmerik, J W Goedhart, J Harskamp, A J Heijman, J Hulscher, C F A de Jong, J Kersbergen, J Kooy, C Keukei, J de Koning, M Koppen, A Kranenburg, J v Kreuningen, G Kwakkenbos, J v d Lee, A v d Mik, W Minnee, G Mokkenstorm, E Molenaar, Th M Qbdeijn, C v Oosten de, A Oudshoorn, A C Redegeld, A Ram, A v Rijn, J Spelt, D Slingerland, D v Tey- lingen, P v Tol, F v Tol, G v Veen, C J Verheul, G Verkade, H Verhorst, P C Verkerk, H Verwey, C J Vrisekoop, A Vrolijk, F Westerhout, H v d Wel, D J Wingerden, J de Bruin, C Wiegman, C v d Zwaan, A v Doorn, V v Koert, J A v Winkel, A Wijsman, J A Zevenhoven, C P Zevenhoven, P C Zevenhoven, Th A Zevenhoven, A v Zwieten, J L v Zijll, J G Heyman, J Blijleven, G Blijleven, J Broer, J Zondag. Hiervan acht voorwaar delijk, vijf werden niet bevorderd. Van de 2e. naar de 3e klasse: H Barth, Gvd Boom, J H Bakker, H v d Horst, C Huisman, L de Jong, N Kalkman, P Kasteleijn, J Luitze Koopman, J v d Laken, G v Leeuwen, W J Mens, H Nieuw- land, P H Overbeek, J Zonderop, J Zui- dam, Ph Wijs. Twee werden voorw. be vorderd, 6 niet bevorderd. Van de 3e naar de 4e klasse: A v d Aar, C v Beusekom, J ter Bork, L Breedijk, A M de Bruin, J C de Bruin, S J de Graaf, B G Haverkamp, H G Hesseling, H v Heusden, L Hogenes, F J Idelenburg, J Koers, J Koopman, A J J v Kints, P J v Kints, A v d Laken, J v d Meer, J Plu- gers, J Pont, Th Redegeld, P Rijlaarsdam, W v d Schee, A v d Spek, A Vis, P de Vos, A van Wageningen, A J v Zeijl, J T v Wely, C J Adhthoven. 3 voorwaarde lijk, twee niet bevorderd. Van de 4e naar de 5e klasse: L v Beu sekom, H Binnenkamp, W Camminga, W v Dongen, A Groeneveld, H P Haver kamp, N de Jong, J Koers, J v Klaveren, R A v Leeuwen, J N Ofwegen, T Rij laarsdam, J Spek, K Zandstra en G Ver kerk, 2 voorwaardelijk. Enkelen leerlingen werd een extra-be looning uitgereikt wegens betoonden bij zonderen ijver en het regelmatig bezoek van de school. Dit waren: H Barth, J de Koning, Th M Obdeijn en P G van Kints. uit en ik wist geen raad meer. Ik weet zelf niet, waarom ik vóór Duitschland was, maar de overval in Mei 1940 vond ik niet goed. Nu besef ik, dat ik volkomen fout ben geweest, aldus verd. Volgens den raadsman, mr E. Wytema, had verd. een klein schildersbedrijfje; met moeite kon hij zich een menschwaardig bestaan verzekeren. Allengs ging zijn zaak achteruit en de toestand heeft zich door zijn lidmaatschap van de N.S.B. zoo gescherpt, dat men hem niet meer als schilder nam, tengevolge waarvan verd. zijn gezir. niet meer voldoende ko.n onder houden. Eenigszins begrijpelijk, hoewel fout, is het, dat verd. het aanbod om bij de Duitsche brandweer te gaan werken heeft aangenomen. Hij is geen N.S.B.-er geweest uit politieke motieven, maar heeft zich aangesloten om er in ieder geval iets beter van te worden. Mej. A. W. de Jong te Leiden was in 1942 secretaresse van een Duitscher op het Gew. Arbeidsbureau te Leiden ge worden. De Duitschers droeg zorg voor de uitzending van jongens naar Duitsch land. Haar werd ten laste gelegd, dat zij namen van personen had opgegeven, die nog niet naar dit land vertrok ken waren. Ook had zij het advies gege ven om menschen, die niet aan den oproep gehoor gaven, te laten arresteeren. Later voegde zij er nog het advies aan toe: niet door de Leidsche politie deze was blijk baar te mild maar door den Arbeids Controle Dienst. Tevens had zij zich eens als volgt uitgelaten: Is de persoon in kwestie niet thuis, dan moet je den vader of moeder maar meenemen. Verd. verklaarde echter, dat zij nimmer opdrachten heeft gegeven om menschen te laten arresteeren. De getuigen verklaarden althans de heeren R. Lanzel en H. Lamme dat verd. inderdaad genoemde opmerkingen heeft gemaakt. Een der getuigen bracht tot vreugde van den voorzitter van het Tribunaal naar voren, dat een werkster van het Arbeidsbureau ook nog wel iets daaromtrent zou kunnen mededeelen. In verband hiermede zal het onderzoek in deze zaak worden voortgezet. E. J. Bokma te Leiden werd ervan be schuldigd de schietbaan te Katwijk in gereedheid te hebben gebracht, als de Duitschers schietoefeningen moesten hou den. Verd. zou bovendien aan de mili tairen den Hitlergroet gebracht hebben, terwijl hij zich ook gevorderde goederen van burgers zou toegeëigend hebben. Verd. voerde zelf zijn verdediging, waar uit bleek, dat het dossier op sommige pun ten niet geheel jui9t was. Veel heeft verd. gedaan in het belang der burgers. J. van der Niet te Noordwijk was blok- leider geweest en had tevens den wensch te kennen gegeven om opgenomen te wor den in de lijfwacht van den leider Mus- sert. Op het vliegveld Valkenburg had verd. diensten ten behoeve van den vijand verricht. Ik dacht, dat dat in dien tijd voor Nederland het beste was, aldus verd. Mr Vos zei, dat Van der Niet nimmer iemand overlast heeft aangedaan, het is een kalm man. De geheele familie was zoo'n beetje aangesloten. Mede op grond van zijn zwakken gezondheidstoestand is verd. reeds eenigen tijd uit het kamp ontslagen. Mr Vos vroeg verd. geen ver dere detentie op te leggen. Het Tribunaal besloot verd. te ontzetten uit de beide kiesrechten, het recht om ambten te bekleeden en te dienen bij de gewapende macht. Aldus de 81-jarige jhr Sandberg, goede kennis van gen. Smuts De middagzitting van het Leidsche Tribunaal werd geopend met de zaak van jhr dr S. G. S. Sandberg te Voor schoten. Deze had zich aangesloten bij de N-S.B., den N.V-D. en was adviseur geweest bij den leider van de Beweging, Mussert, inzake Zuid-Afrikaansche aan gelegenheden. Als zoodanig was verd. leider van het Afrikaansche Front ge weest, terwijl hij ook nog de functie van vertegenwoordiger van het Economisch Front had bekleed. Verd. had Mussert verschillende malen in zijn huis vrien delijk ontvangen en had in een brief aan de -leiding van de N.S B. geschreven, dat de toenmalige burgemeester van Voor schoten maar spoedig vervangen moest worden, omdat de rust en de orde in het dorp niet gehandhaafd konden blijven. Frappant waren enkele uitspraken, welke verd. tijdens zijn verhoor bezigde- Zoo zeide hij met nadruk: Ik keurde den Duitschen inval niet goed, maar ik heb nooit kunnen aannemen, dat de N.S.B.'ers de Duitschers hielpen, ook niet in de Meidagen van 1940. Pres.: U stond ook nogal erg sympa thiek tegenover de Jodenvervolging. Verd.: Zeer zeker, dit vond ik niet erg; diezelfde jacht is op de N.SB.'ers in 1940 bedreven. Wij werden toen ook als beesten in de wagens gepropt en weg gevoerd. Trouwens, vanaf 1937 is door de Joden een campagne gevoerd tegen de N.S.B. De Nederlandsche N.-S.B- was heel anders dan de Duitsche. Pres.: De rol, die de N.S-B. in Mei 40 op sommige strategische punten heeft gespeeld, getuigt van landverraad. Verd.: Men kan de N.S.B.'ers nimmer van landverraad be schuldigen. Mijn interneering in Mei was ten zeerste afkeurenswaardig. De N.S.B.'ers werden op schandalige wijze behandeld. Daarom nam ik geen stelling tegen de Jodenvervolging door de Duit schers. Ik stel mijn interneering in Mei 1940 gelijk met die van de Joden hier in Nederland. De president van het Tribunaal toon de zich kwaad en concludeerde: U zult toch wel nooit meer anti-N.S.B.'er wor den; daarom zal ik maar geen moeite meer doen om u van uw' dwaling te overtuigen. Mr Th. v. d- Ven erkende, dat hij het niet gemakkelijk had. Er zijn twee cen trale punten in deze zaak, aldus ver dediger. Ten eerste: de werkzaamheden van verd. in Zuid-Afrika gedurende den Boeren-oorlog. Zijn verlof was nog niet om, toen reeds merkbaar was, dat de oorlog tusschen de Zuid-Afrikaansche landen en Engeland niet kon uitblijven. Voor zijn verlof ten einde was, is verd. naar Afrika teruggereisd, werd daar zelfs secretaris van generaal Botha en heeft op alle mogelijke manieren de zaak van de Boeren gediend. Hij heeft ook een geregelde briefwisseling onder houden met generaal Smuts. Door leider van het Afr. Front te wor den, heeft verd. gehoopt de belangen van Zuid-Afrika te behartigen. Het tweede centrale punt is zijn ver blijf in Indië. Verd. heeft daar gezien in welk een slechten toestand het leger en de vloot verkeerden. Wij kunnen hem dankbaar zijn voor het richten van zijn waarschuwingen aan de Regeering van vóór den oorlog. Hij heeft zich in 34 aan gesloten bij de N.S.B-, ook omdat deze beweging een sterke leger- en vlootpoli- tiek voorstond. De schoon-schijnende theorie van de N.S-B. trok hem aan en hij kon zich volkomen achter de leuzen scharen. De verdediger gaf echter toe, dat verd. inderdaad landverraad heeft gepleegd. Hij is gevoelig voor een andere zienswijze, alleen kost het ontzettend veel moeite en geduld om hem nieuwe gezichtspunten bij te brengen. Voor zoover ik weet, heb ik nimmer iets tegen het Nederlandsche belang ge daan, aldus verdachte, die het laatste woord had. Ten slotte kwam voor G. Chaudron te Leiden, die lid van de N.S.B. en het N.A.F. was geweest. Verd. was nogal be vriend geweest met „Kareltje van Duu- ren", met wien hij de z.g. „Trianon-. affaire" beging. Chaudron had vol gens getuige J. M. Eibers opdracht gegeven in het theater de plaat: „En we varen naar Engeland" te laten draaien- Stond de directeur, die Jood was, niet toe, dat dit lied ten gehoore werd ge bracht, dan zouden Van Duuren met een aantal W.A.-mannen hem desnoods hard handig tot de orde brengen. Mej. mr H. Muller voerde in deze zaak het pleidooi. PACHTKAMER LEIDEN Benoemd in de Paohtkamer van het kantongerecht te Leiden tot eerste lid G. Vooijs, tuinder en bloembollenkweeker te Katwijik a/d Rijn en tot plaatsvervanger van het eerste lid T. Kroet, tuinder en bloembollenkweeker te Rijnsburg en J. Noll, landbouwer en veehouder te Voor schoten. DISTRIBUTIEDiENST „NOORDWIJK" Uitreiking van bonkaarten voor voedings- miadelen voor de 7e en 8e periode zoomede kolenkaarten voor het stookseizoen 1947/48. De uitreiking zal plaats vinden te NOORLWIJK BINNEN: Dinsdag 29 April AI, Donderdag 1 Mei JR, Vrijdag 2 Mei S—Z. Te NOORDWIJK AAN ZEE: Woensdag 21 Mei AG, Donderdag 22 Mei H—K, Vrijdag 23 Mei LR, Dinsdag 27 Mei SZ. Te VOORHOUT: Woensdag 14 Mei A—K, Maandag 19 Mei LR, Dinsdag 20 Mei SZ. TE NOORDWIJKERHOUT: Woensdag 7 Mei AG, Donderdag 8 Mei HK, Vrij dag 9 Mei LR Maandag 12 Mei SZ. Te DE ZILK: Dinsdag 13 Mei A—Z. Te VLASHOVEN: Vrijdag 16 Mei AZ. Na-uitreiking voor den geheelen kring op Donderdag 29 Mei te Noordwijk-Binnen van 912 en 1416 uur. Gerepatrieerden dienen hun extra kaar ten af te halen te Noordwijk-Binnen op Vrijdag 30 Mei van 912 uur. Personeel van instellingen: Woensdag 28 Mei om 9 uur dienen de bescheiden bij het D.K. te Noordwijk-Binnen te worden ingeleverd. Zelfverzorgers ontvangen een oproepings- kaart voor te verschijnen te Noordwijk- Binnen op 15 16 of 17 April, te Voorhout op 18 of 21 April te Noordwijkerhout op 22, 23, 24 of 25 April, te de Zilk op 28 April. Na-uitreiking toeslagkaarten voor Bij zond eren Arbeid De uitreiking op nieuwe aanvragen kan uitsluitend plaatsvinden te Noordwijk- Binnen op Zaterdag 26 April, 10 Mei en 24 Mei van 911 uur. Wat medegebracht moet worden: a. Distributiestamkaarten van alle huis- genooten; b. bijbehoorende inlegvellen; c. loopende bonkaarten met aangehechte in- wisselinigsbon 705. Losse bonnen zijn niet geldig; d. het ingevulde en geteekende aan vraagformulier MD 32315, wat men bij de vorige uitreiking ontvangen heeft; e. het restant van de kolenkaart T 606 waaraan de bon 72 BV. Losse bonnen zijn niet geldig. Uitreiking schoenenbonnen Op onderstaande dagen kunnen personen, die in verband met het feit, dat zij bij de eerste cijferaanwijzing niet in aanmerking zijn gekomen voor een schoenenbon, nog in het bezit zijn van een inlegvel, waaraan zich de bon 614 bevindt, 'n schoenenbon naar keuze, op het distributiekantoor afhalen. De uitreiking van deze bonnen kan uitslutend plaats vnden tegen inname van de inleg velbonnen 612 plus 614. Losse bonnen zijn niet geldig. Kinderen, die in het bezit zijn van een inlegvel GC, GD of GE en geboren zijn m de maand April van de jaren 1932 tot en met 1946, komen tevens in aanmerking voor een schoenenbon (doch niet naar keuze) tegen inneming van den inlegvelbon 604: Te NOORDWIJK: Woensdag 23 April van AZ. Te VOORHOUT: Vrijdag 25 April A—Z. RIJNSBURG. Volgens onderstaand schema zullen schoenenbonnen worden uitgereikt aan personen, wier stamkaartnummer eindigt op een 7, 2 of 5 en die in het bezit zijn van een inlegvel, waaraan zich de bon nen 614 en 612 bevinden. Bij vermissing van het inlegvel wordt volgens dezen regel geen schoenenbon uitgereikt. Aan kinderen, geboren in Juni van het jaar 1946 en kinderen, geboren in April van een der jaren 1932 tot en met 1946, wordt eveneens een schoenenbon uitge reikt, echter niet naar keuze. De uit reiking zal plaats vinden op Donderdag 24 April, G t/m L; Maandag 28 April, M t/m S; Dinsdag 29 April, T t/m Z. De uitreiking is in het gebouw aan de Kerkstraat. Geopend alleen 's morgens v. 9—12 uur. Tot 30 April a.s. kan men nog een aanvraag indienen voor werkschoenen. Dit geldt voor personen van 16 jaar en ouder, die een beroep uitoefenen als aan gegeven op de ten distributiekantore be rustende beroepenlijst en aan wie na 30 April 1946 nog geen bon is afgegeven. VOORSCHOTEN. De gemeenteraad vergadert heden avond 8 uur. De agenda vermeldt o.a. voorstel B. en W- inzake straataanleg op industrieterrein aan de Donklaan en voorstel inzake verhuur gemeentewonin- geu. Waarschijnlijk zal het Gem. Bad huis Donderdag 24 April a.s. weer voor het publiek worden opengesteld. Na den brand was men direct aan het werk ge togen om zoo spoedig mogelijk dit on misbare bedrijf weer in werking te stel len, maar de strenge winter stak een spaak in het wiel. Wanneer dan nu het bedriyf weer gaat functionneeren, zal alles nog niet geheel gereed zijn, o.a. is het schilderwerk misschien niet op tijd klaar, maar wanneer het publiek de moeilijkheden, die daaruit ontstaan, wil helpen trotseeren, kan men weer zooals van ouds een bad nemen en dit zal met groote vreugde worden vernomen, hier aan twijfelen wij niet! Zondag 4 Mei a s. herdenkt het echt paar L. van Gent en C. M. van Gent v. Tienen, Schoolstraat 108, den dag, dat zij 55 jaren geleden in het huwelijk traden. De 81-jarige bruidegom en de 79-jarige bruid hebben in hun leven niet stil gezeten en tot voor kort was de brui degom nog geregeld werkzaam. Thans gaat dit niet meer en moet hy zich wat ontzien, want groote drukte en emoties kan hij niet best meer hebben. Toch twijfelen wij er niet aan, of Zon dag 4 Mei zal het echtpaar met ztfn zeven kinderen bijeen zijn, de vele klein en achterkleinkinderen zullen wel thuis moeten blijven, omdat dit te druk is, maar het is toch een datum om nog eens te herdenken. Vanaf deze plaats onze gelukwenschen aan het bruidspaar en de familie. GEBOREN: Johanna J., d. van C. P. Oostrom en J. C. van Konijnenburg; Catharina A. M., d. van E. J. de Jong en M. J. G. van Gent. ONDERTROUWD: L. P. Uitendaal, 22 jaar en M. L. C van Abswoude, 21 j.; H. P. Hooijmans, 29 jaar en T. M. H. Prins, 27 jaar. WARMOND. Morgen kunnen zij, die in het bezit zijn van een inlegvel, waaraan zich de bon 614 nog bevindt en voorts zij, wier kinderen in April 1932 t/m 1946 of in Juni 1946 zijn geboren, een schoenenbon afhalen. Het kantoor is geopend van 9.3012 en van 1315 uur. Het bouwfonds voor het Ned. Heir.*. Vereenigingsgebouw groeit steeds aan en de Chr. Jongemannenvereeniging heeft het initiatief genomen een film avond van de United States Information Service te organiseeren ten bate voor dit bouwfonds. De vertooning vindt plaats Vrijdagavond, 8 uur, in de zaal van Ho tel „De Zon". Gistermiddag is de 11-jarige wielrij der C. R. te Oegst geest aangereden door een takelwagen. De knaap werd met een gecompliceerde rechterbovenbeenbreuk door den E.HJ). naar het Acad. Zieken huis overgebracht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | | pagina 5