„Geen experimenten", zegt min. Huysmans
LDist °U
Vriendschap met Rusland eervol door kracht
LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG, 19 APRIL 1941
ECONOMISCHE RAAD WORDT
IN EERE HERSTELD
(Van onzen Parlementsredacteur)
Herhaaldelijk heeft de Voorzitter van de
Eerste Kamer gisteren gepoogd, de sprekers,
die zich hadden opgegeven voor de behan
deling van de begrpoting van Economische
Zaken tot beknoptheid te brengen. Hij be
gon met een avondvergadering te dreigen.
Zijn pogingen hebben niet mogen baten. In
een Kamerzittting, die nagenoeg onafgebro
ken duurde van gistermorgen elf uur tot gis
teravond zeven uur is het hoofdstuk der be
grooting zonder hoofdelijke stemming aan
genomen. En als prof. Kranenburg niet ver
schillende malen had ingegrepen, wanneer
een spreker al te wijdloopig werd wie
weet, misschien zaten we er dan nog.
Het was niet alles even interessant, wat
de 8 sprekers naar voren brachten. Toen de
laatste aan het woord was zat een oud
minister-Kamerlid gezellig te slapen naast
z$n eenige vrouwelijke collega. Het was tij
dens de rede van den comm. Van Santen, die
een betoog hield, zoo gebaseerd op de Marx-
istischt historisch materialistische levens
beschouwing, dat minister Huysmans in zijn
antwoord verklaarden, dat hij er niet veel
van begrepen had. De minister had tijdens
deze rede bovendien de regeeringstafel ver
laten en was een praatje gaan maken met
den Voorzitter. Vermoedelijk over het onder
werp: hoe saai het was en hoe lang bet
duurde
Het belangrijkste uit de behandeling van
dit begrootingshoofdstuk is wel, dat opnieuw
duidelijk is gebleken, dat Minister Huysmans
den particulieren ondernemer een goed hart
toedraagt. Hij kon den heer heer Steinkühler
(KVP) dan ook toezeggen, dat de Overheid
zich langzamerhand uit de detailbemóeiïng
met het bedrijfsleven zal terugtrekken. Daar
bij moet soms zelfs het risico genomen wor
den, dat de zaak even niet zoo vlot loopt.
Bij alle waardeering voor de ondernemers is
het toch weer niet zoo dat de minister voor
hen als voor een afgod op de knieën ligt.
Hij moest constateeren dat iedere prijszetting
vooraf gegaan werd door een kleine veld
slag, en dat sommige bedrijven nu niet be
paald altijd hebben meegewerkt om de
overheidsmaatregelen overbodig te maken.
Zie njaar naar de vele fraudes in textiel- en
meubelindustrie. Hoewel, de schuld ligt niet
alleen bij de ondernemers. De arbeiders dra
gen evenzeer schuld. In de textielindustrie is
bij sommige bedrijven onder de arbeiders
een mentaliteit ontstaan van: werkgever,
geef mij textiel, anders werken wij niet zoo
hard (of we staken eens een poosje!). De
Minister was er van overtuigd, dat de straat-
zwartehandel in textiel dikwijls van deze ar
beiders afkomstig is. Gelukkig zijn deze ge
vallen individueel; met name de arbeidersor
ganisaties nemen een meer constructief
standpunt in.
In dezelfde lijn lag 's Ministers betoog
tegenover den socialist Oosterhuis, die een
staatssocialistische economische politiek had
bepleit en dus den staat bij de ondernemin
gen een wel heel dikken vinger in de pap
VIJFTIEN DOODEN BIJ VLIEGRAMP
NABIJ KHARTOEM
Op 90 km ten Z.W van Khartoem is een
Vliegtuig van de Zuid-Afrikaansche Lucht
macht met 15 pers. aan boord, neergestort.
Twaalf der inzittenden die allen gedood
werden waren piloten, die op weg waren
naar Oaïro om van de Britten gekochte Spit
fires over te nemen.
In Z.-Frankrijk verongelukte een Fransch
militair vliegtuig. De 3-koppige bemanning
verloor het leven.
KONING CHRISTIAANS HART IS NOG
KRACHTIG.
Volgens het officieele avondbulletin was
er Vrijdag in den toestand van koning Chris-
tiaan van Denemarken geen verandering. Uit
putting en kortademigheid duren nog voort,
doch het hart werkt krachtig.
REGEERING NEEMT DEEL AAN
PLECHTIGHEID TE OVERVEEN.
Tijdens de 10 Mei-herdenking te Overveen
van de Ned. Ver. van Ex-politieke gevange
nen in bezettingstijd zullen minister van
Maarseveen namens de Regeering en mr B.
W. Stomps namens de ex-gevangenen spre
ken. Niet-leden, die aan de plechtigheid wil
len deelnemen, kunnen zich melden bij den
secretaris, den heer K J v Kampen, Ma mix-
straat 44, Haarlem.
DAT op 71-j. leeftijd te Amersfoort is
overleden de oud-notaris J. G. Klaassen.
DAT ir W. Estor, oud-leeraar gymnasium
en H.B.S. te Hengelo. 67 jaar oud. is over
leden.
DAT een caféhouder aan het Kattegat bij
het kolenscheppen op zolder twee pakjes
met trotyl vond, voldoende om het geheele
huis uit elkaar te doen springen.
DAT het Bureau Crimineele Voorlichting
van het dep. van Justitie, Raamweg 47, Den
Haag, opsporing verzoekt van de(n) eige
naar (esse) van enkele platina en gouden
sieraden., die in 1942 zijn gevonden langs
een spoorbaan te Turnhout (België).
DAT een speciale commissie uit denMijn-
industrieraad de klachten over ir C. F. A.
de Groot, dir der Willem- cn Sophiamijnen.
onbewezen heeft geacht.
DAT de Aartsbisschop van Calcutta, Ferd.
Ferier, gisteren per K.L.M. op Schiphol arri
veerde op doorreis naar België.
DAT is verschenen het verslag over 1946
van de Bank voor Ned. gemeen/ten.
DAT dezen zomer op het terras van de
Eere-beg raafplaats te Overveen een door
prof. L. O Wenkebach vervaardigde urn ge
plaatst wordt met de asch van 300 ver-
Wtsslactotoffers, die op Westerveld na hun
terechtstelling gecremeerd werden
DAT het bezoek van Fransche boeren aan
Zeeland is uitgesteld tot eind Med
DAT volgens het Staatsblad de wet Rechts
herstel Overheidspersoneel op 1 Mei in wer-
teÜKj treedt, alsmede de wet inzake de voor-
«feriften voor de schrijfwijze van de Ned.
Taal
gunde. Het is onmogelijk, het particulier ini
tiatief uit te schakelen en onder de huidige
omstandigheden is het een gevaarlijk expe
riment om nationalisatie van bedrijven door
te drijven, aldus de Minister. Verschillende
socialisten, vooral de jongere, in binnen- en
buitenland beginnen tegenover het dogmati
sche staatssocialisme reeds min of meer
sceptisch te staan. De Minister achtte het
practisch onmogelijk, de industrialisatie op
pooten te zetten, wanneer de Staat alles zou
moeten doen.
De bedrijfsorganisatie werd door verschil
lende leden besproken. De Minister wilde
hierop niet diep ingaan, omdat de daartoe
benoemde commissie uit de Stichting van
den Arbeid zich er mee bezighoudt. 0.a. de
heer Rip (A.R.) had dit onderwerp aange
sneden. Hij vreesde geen spoedig resultaat
omdat de organisaties op economisch gebied
nog te weinig zijn gevorderd. Voorts maakte
hij bezwaar tegen den naam ^publiekrech
telijke" bedrijfsorganisatie, omdat zij naar
haar wezen privaatrechtelijk is en slechts
voor bepaalde dingen publiekrechtelijke be
voegdheden dient te verkrijgen, een stelling,
die op het dezer dagen te Amersfoort ge
houden congres is verdedigd en aanvaard.
Ook wees hij op de noodzakelijkheid van
een sociaal-economischen raad als advies
studie-orgaan der regeering, hetgeen echter
iets geheel anders is dan het overkoepelings
orgaan, dat het sluitstuk der bedrijfsorgani
satie zal zijn. De Minister kondigde in ver
band hiermede, tevens in antwoord op vra
gen van de heeren Oosterhuis (Arbeid) en
prof. v. d. Brink (Kath.) aan, dat de voor-
oorlogsche Economische Raad weer op pooten
zal worden gezet, na overleg met den Raad
van Vakcentralen.
Ook de economische verhouding met Indië
kwam aan de orde. Mr. Rip (a.r.) had er
naar gevraagd en mr Stikker (vrijh) had
zich erg somber hierover uitgelaten. Deze
laatste had de ministers van Buitenlandsche
Zaken, Economische Zaken, Financiën ,en
Overzeesche Gebiedsdeelen zelfs vergeleken
met de ruiters op de 4 paarden uit de Open
baringen. De Minister kon er in het huidige
onderhandelingsstadium niet zoo bar veel van
zeggen, doch hij wilde er naar streven, Ne
derland als stapelmarkt en de Nederlandsche
handel in zijn tusschenhandelpositie te hand
haven, hetgeen hij zoowel in het belang van
Nederland als van de Indische volkeren
achtte.
H.M. de Koningin op 3 Mei
voor de radio
In het kader van den nationalen herden
kingsavond op 3 Mei a.s. zal H. M. de Ko
ningin Zich te 6.45 uur over beide radio
zenders met een toespraak tot het Ned. volk
richten
MINISTER BEEL EN JONKMAN OP
29 APRIL NAAR INDIë.
Het vertrek der ministers Beel en Jonkman
naar Indië zal op 29 dezer plaats vinden.
Het is de bedoeling, dat zij in veertien dagen
uit en thuis zijn, zoodat zij niet langer dan
omstreeks een week in Indië zullen vertoeven.
Dr Van Mook verklaarde hedenmorgen te
Batavia, dat de bedoeling van de ministers
Beel en Jonkman was, het noodzakelijke con
tact ditmaal te Batavia inplaats van te Den
Haag op te nemen.
Het is mogelijk, dat dr Van Mook na zijn
bezoek aan Amerika ook een korten tjj-d in
Nederland zal doorbrengen.
NED.-IND. COMMISSIE NAAR AUSTRLIë.
Een commissie onder leiding van mr E. J.
van Hoogstraten, directeur van Economi
sche Zaken" te Batavia, is heden naar Aus
tralië vertrokken voor besprekingen met de
Australische autoriteiten over het bedrag der
vorderingen van Australië op Ned.-Indië en
omgekeerd.
Een Engelsch verzoek aan de
Nederlandsche regeering
Het antwoord kan dezer dagen worden
verwacht.
Reuter meldde heden, dat de Engelsche
regeering nog steeds geen antwoord van
verschillende regeeringen o.a. van de N e-
derlandsche had ontvangen op haar
verzoek commentaar te mogen ontvangen
inzake het plan tot nationalisatie van zekere
Duitsche industrieën in de Britsche zone.
Daardoor zou de nationalisatie geremd wor
den.
De Nieuwe' Leidsche Crt. ver
neemt evenwel, dat onze regeering nimmer
een dergelijk verzoek om commentaar kreeg.
Wel io haar verzocht opgave te doen van de
Nederlandsche kapitaal-belangen in het
Roergebied. Ov£r nationalisatie was in dat
verzoek geen sprake.
Het antwoord op bovenstaand Britsoh ver
zoek zal dezer dagen verzonden worden.
WALLACE IS 'N COMMUNIST,
ALDUS CHURCHILL
Voor een gehoor van 10.000 leden van de
Conservatieve partij hield Winston Churchill
gisteren in de Albert Hall te Londen een
rede waarin hij den hadhelijken toestand tee-
kende in welke Engeland zich thans bevindt.
Inzake de houding tegenover Rusland ver
klaarde de ex-premier, dat deze er één moet
zijn van eervolle vriendschap door kTaoht
en niet van laf toegeven uit ziwakte. Wallace,
den Amerikaanschen ex-minister van Handel,
noemde hij een verkapte communist, die het
doel nastreeft, Engeland van Amerika te
scheiden en het land te betrekken in het
uitgebreide systeem van communistische in
trige, dat van Moskou uitgaat. Hij beschul
digde de socialistische regeering er van, op
de zak van het kapitalistische Amerika te
teren, waarschuwde tegen socialistische lei
ding bij de binnenlandsahe aangelegenheden
en brak een lans voor vrije concurrentie.
„Engeland wordt naar den Chaos gedreven,
ons imperium wordt versnipperd en ver
kwanseld en wij dalen snel in die achting
der werld. Het zal niet lang meer duren,
of we zullen van honger moeten omkomen,
dan wel armlastig worden en op Amerika
aangewezen zijn". Over de Britsche begroo
ting zeide hijWanneer een particuliere
ONTWERP GEMAAKT VOOR TOEKOM
STIGE STATUS VAN BORNEO.
Met betrekking tot den toekomstigen sta
tus van Ned.-Borneo heeft dr van Mook nog
medegedeeld, dat reeds een ontwerp hiervoor
gemaakt is, hetwelk aan den West-Borneo-
raad is overhandigd. In het overige deel van
het eiland zullen spoedig verkiezingen wor
den gehouden.
DUITSCHERS GAAN TER STEMBUS.
Morgen gaan de Duitschers" in Noord-Rijn
land, Westfalen, Neder-Saksen en Sleeswij k-
Holstein ter stembus, ditmaal om de regee
ring van den „Landtag" te kiezen. Twee
derde der kiezers wordt door vrouwen ge
vormd.
maatschappij een dergelijke balans zou in
dienen, zou zij in aanraking met den straf
rechter komen".
Hoe Cripps den toestand ziet
De Britsche minister Sir Stafford Cripps
zeide op een persconferentie, dat Engeland
in 2 jaar de crisis der onderproductie zal
overwinnen. De steenkolen winning was einde
Maart op 4 millioen ton gekomen en daalde
door absenteïsme in April aanmerkelijk. Het
aantal mijnwerkers stijgt. De daling van den
uitvoer zal in April niet eindigen. De schade
door vorst en water is groot. Een derde van
het aantal ooien ging verloren. Engeland
kan een goede markt voor machines en in-
dustrieele installaties in Rusland verwachten.
RAAD VAN RECHTSHERSTEL BESLIST
OVER VERKOCHTE CONCESSIES
In de volgende contracten betreffende con
cessies, die autobusondernemers tijdens den
oorlog onder dwang moesten verkoopen, zijn
de concurrentie- en boetebedingen door den
Raad van Rechtsherstel vernietigd: tusschen
de fa Westar, Gaastmeer en de Zuidwest
hoek, tusschen de N.V. Kleyssen, Almelo en
de A.T.O. en tusschen J. H. Kleyssen en de
ATO. Voor autobusondernemers is conces
sie weer mogelijk. Van de eerste 16 geval
len is de beslissing in de zaak van den on
dernemer G. Koppen ol tegen den Zuidwest
hoek nog hangende. Vijftien nieuwe reques-
fcen zijn inmiddels ingediend.
DADERES VAN BOMAANSLAG
IN NEDERLAND?
Een vrouw van 25 tot 30 jagf met Joodsch
uiterlijk wordt verdacht van oen bomaanslag
te Londen Zij zou op een boot naar Hoek van
Holland zijn vertrokken.
De proc.-generaal van het A'damsche
Gerechtshof éschte gisteren in hooger be
roep tegen den huisknecht F. W., te Am
sterdam, die uit jalouzie zijn verloofde met
een bijl op het hoofd sloeg, wegens poging
tot doodslag één jaar voorwaardelijk (oorspr.
eisch 1 jaar gev.straf).
JANTJE WELGEMOED EN ZIJN VADER
door
TH ROTMAN
67. Maar de passagiers aan boord
Zijn niet zo vergelend;
Pa vlucht ijlings in de mast,
Sidderend en bevend
„Wie bewijst me", vangt hij aan,
„Dat de aap het heeft gedaan?
Wie 't heeft zien gebeuren.
Mag er over zeuren 1"
68. Ja, daar staan ze, allemaal
Als bevroren sijzen!
Niemand heeft het feit gezien,
Geen die 't kan bewijzen
Slechts de hoeden zag men gaan,
Maar niet, wie het had gedaan!
Pa roept onverschrokken:
,,'k Hoef dus niets te dokken!"
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Hoerden K. v. d. Pol te
Ede; te Huizen J. v. RootseQaar te Ooster-
wolde (Gild.); te Moerdijk (toez.) N. Visser-
te Serooskerke, die bedankte voor Bemmiel
(toez.); te Roswinkel mr J. W. Koelman te
Gairr els weer.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Beroepen: te De Bilt-Maartensdijk M.
A. J. v. Putten te Twijzel.
Geref. Gemeenten.
Bedankt: voor Rijssen L. Rijksen te
Leiden.
KERK EN POLITIEK.
De leden van de Geref. kerken onder art.
31 K.O. zijn voornemens in een landelijk con
gres bijeen te komen, teneinde zich nader te
bezinnen op hun houding ta.v. de Anti-Rev.
partij. Dit congres is thans bepaald op 6 en
7 Mei a.s. in K. en W. te Utrecht. In de
avondvergadering van 6 Mei zal prof. C.
Veenhof van Kampen refereeren over: „Wat
is heden onze politieke roeping?" 7 Mei zal
men met den hoogleeraar van gedachten over
zijn referaat kunnen wisselen.
PERSONALIA.
De heer B. Visser, civiel-ingenieur, is
voornemens Woensdag a.s. te Delft te pro
moveer en op het proefschrift „Toepassing van
de kansberekening op den regenval met het
oog op polderbemaling".
Prof. J. W. Geels, hoogleer aar aan de
Theol. School der Chr. Geref. Kerk te Apel
doorn, is reeds enkele maanden door onge
steldheid verhinderd college te geven. Hoe
wel zijn toestand thans bevredigend is, kan
hij voorloopig zijn arbeid mét hervatten.
ACADEMISCHE EXAMENS.
AMSTERDAM, 18 April. Geslaagd: doet.
geneeskunde mej. A. van Calsem, mej. A.
G. Scheltema, M. J. H. M. Wertenbroek, en
H. F. Heymans.
WAGENINGEN, 19 April'. Geslaagd ing.
ex. N'ed. landbouw M. Balder, R. A. de Boer,
C. Bosman, J. Dammers, H. M. Flik. L. J.
Pons, B. van Zadelhof en D. v. d. Zaken;
cand. Ned. landbouw J. van Reeden, Benne-
kom en J. G. Koeslag> Laren (Gld.).
TILBURG, 18 April. Geslaagd accoun-
tantsex. F Bakx, Tilburg en A. Kauer, Den
Haag.
ZILVEREN SCHAAL ALS WAARDEERING
VOOR NED. MARINE
De laatste dag van het verblijf van Hr.
Ms. „Karei Doorman" te Greenwich is ge
bruikt voor een plechtigheid, waarbij de
hartelijke verstandhouding tusschen de
„Royal Navy" en de Koninklijke Marine
duidelijk aan den dag trad. De Britsche mi
nister van Marine, viscount Hall, bood com
mandant De^Booy een zilveren schaal aan
als herinnering aan het Nederlandsche be
zoek. Door beide genoemde personen wer
den toespraken gehouden.
De „Karei Doorman" wordt a.s." Maandag
in Rotterdam terug verwacht.
NEDERLANDSCHE MINISTERS NAAR
BRUSSEL.
Het tegenbezoek, dat Ned. ministers aan
Brussel zullen brengen, is, thans definitief
bepaald op 2 en 3 Mei a.s. Het bezoek zal
gebracht worden door de ministers Van
Boetzelaer, Huysmans, Lieftinck en Vos. Van
minister Beel staat, in verband met z'n
Indië-reis, nog niets vast.
IN ENKELE REGELS
Te Bussum is op 84-jarigen leeftijd
overleden de heer C. Bonebakker, oud-
directeur van de N.V. Paarlen- en Juwee-
lenhandel, As. Bonabakker en Zn.
De aan de Orde van Oranje-Nassau
verbonden eeremedaille in zilver is toege
kend aan F. L. Franke, timmermansbaas bij
de firma Timmer en' Zonen, aannemers en
bouwkundigen, alhier.
Het 5e congres van Ned. historie wordt
24 Mei gehouden in het Vrijz.-Chr. Lyceum,
Parkweg 44, te Den Haag.
Naar Nederland zijn overgebracht de
Duitsche oorlogsmisdadigers Otto Pflug,
Otto Schmidt; Oscar Seitz, O. H, M. Pahnke,
Frits Igel, J. R. Dittes, Adolph Bursch en
Arnold Albani, die roof of moord in Neder
land op hun geweten hebben.
De weth. van Onderwijs van Nijmegen,
mr J. J de Haas, is benoemd tot hoofd
van het Bureau Jeugdzaken van de afd.
Vorming Buiten Schoolverband van het
dep. van O., K. en W.
DAT de landelijke organisatie van Gro
ninger vereenigingen op 26 en 27 April haar
derde lustrum viert.
DAT alle landen, die deelnemen aan de
internationale handelsconferentie te Genève.
overeenkwamen het nieuwe Ned.-Belg.-Lux.
douanetarief als basis te beschouwen voor
de tariefonderhandelingen met deze landen
DAT het pierementcomdté uit de A'dam
sche burgerij een draaiorgel wil zenden naar
het eeuwfeest HollandMichigan, waarvoor
Amsterdammers bijdragen kunnen geven.
DAT gïseren te 's-Gravenhage is geïnstal
leerd de Marineraad, presidium van
mr W. A. Vos.
DAT cJ&er dagen een Ned. delegatie o.l.v.
mr S. Th. J. Teppema naar Denemarken is
vertrokken om het handelsverkeer met dit
land te regelen
DAT de 39-j. Pieter du Free uit R'dam
gisteren bij werkzaamheden op het terrein
van Wilton-Feyenoord, door een vallenden
gietvorm is gedood.
DAT van de gasteren gemelde 24 brochures
van het directoraat-generaal voor de Prij
zen er nog 16 moeten verschijnen.
DAT het A'damsche Strijkkwartet einde
dezer maand vertrekt voor een toumée door
Italië, Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije.
DAT S. P. van Donkelaar te Lochem, hoofd
van het Bureau Roerende Goederen van het
Ned. Beheersinst., wegens het zidh toeëigenen
van staatsgoederen is veroordeeld tot 6 mnd
gevangenisstraf.
DAT door een overschot aan arbeidskrach
ten voor het platteland in Limburg de oplei
ding tot vakarbeider in de industrie is ter
hand genomen.
