Bellamyutopie of een sociale vooruitgang?
„Kamer van Knibbe" huldigde dr P. G. Knibbe
Dr C. J. A. Iterson voor 't Leidsche Tribunaal
Christ. Besturenbond gaat met moed verder
/IEUWE LEIDSCHE COURANT
4
WOENSDAG, 16 APRIL 1947
Stadsnieuws
SCHOENHERSTELLERS
BERAMEN ZICH
De vergadering, welke gisteravond door
de vakgroep „Schoenherstellers" afd. Lei
den in „De Harmonie" was uitgeschreven,
werd kort na de opening door den heer
E. A. Voskuil reeds onderbroken, toen één
der aanwezigen circulaires ging uitdee-
len, waarvan de inhoud een waarschu
wing behelsde togen het plan „Rotting",
dat nog moest worden verklaard.
Het was de heer L. C. Rotting zelf, die
als eerste spreker het woord voerde over
„Wat komen moet!"
De tijd van de dwaze prijsonderbieding
van vóór den oorlog ligt allen schoenher
stellers nog versch in het geheugen, al
dus spreker, en het is niet dwaas van de
toen geleden verkapte armoede te spre
ken. Toen kwam de oorlog, welke ons de
hoop schonk, dat het hierna wél beter
zou worden.
Doch nu blijkt eerst duidelijk, dat de
angst voor de economische moeilijkhe
den slechts is verschoven. Voor den te
kleinen zakenman en den middenstan
der wordt het penibeler naar mate er
meer goederen komen. Wat moet er dus
gedaan worden, om het onheil te voor
komen? Dit kan men eerst dan bereiken,
wanneer de schoenherstellers op het so
ciaal-economisch terrein de handen in
eenslaan en een gemeenschap gaan vor
men. Dit is geen nieuwe leer, aldus de
heer Rotting, want verschillende van
deze groepen hebben zich reeds gevormd
om den grondslag te leggen voor een
betere maatschappij. Spr. riep uit: „Uw
werkwijze is verouderd en gaat een zeke
ren ondergang tegemoet".
Komend tot de verklaring van zijn pLan,
merkte de heer Rotting op, dat de samen
voeging van de arbeiders noodzakelijk
was om concurrentie uit te sluiten en dan
toch een goed product af te leveren.
De leerbewerking zou geheel in handen
van de schoenherstellers komen, zoodat
uiteindelijk de tusschenhandel kwam te
vervallen. Voorts brak spr. een lans voor
het werken aan den loopenden band,
welke tot nu toe nog de meest practische
werkwijze was gebleken.
Wanneer dus al de schoenherstellers
in een groote werkgemeenschap zouden
ondergebracht worden, zou dit de oplos
sing zijn voor de vele problemen, die zich
thans voordoen.
De Naamlooze Vennootschap is voor
de rechtsvorming de meest aangewezen
weg, waarin de samengevoegde patroons
alle medezeggenschap hebben, doordat
ieder in dit bedrijf de bedrijfswaarde van
zijn eigen zaak meebrengt.
De winstverdeeling van deze N. V. zal
plaats vinden op basis van den eigen om
zet op het moment van de inbrenging.
De bedrijfsleiding wilde spr. in han
den zien van een niet-schoenmaker, met
veel menschenkennis, welke twee maal
zoo veel verdiende als de arbeiders.
Verder kreeg ieder het zelfde salaris, ter
wijl een goede regeling zou worden ge
troffen voor pensioen en weduwen- en
weezenuitkeeringen.
De heer J. H. Horsmeier Jr. heeft ver
volgens gesproken over: „De koopkracht-
verdeeling", waarin spr. de zeer bange
toekomst voor de schoenherstellers e.a.
afschilderde, wanneer de tijd van een
overvloed van goederen gevolgd zou wor
den door een van algeheele werkeloos
heid. Hierin zullen alleen de slimsten en
bekwaamsten zich kunnen handhaven.
Een bedrijfsorganisatie als door den heer
Rotting bedoeld, mits goed gebruikt, was
volgens spr. de eenige weg om den komen
den moeilijkheden 't hoofd te bieden. Tot
slot nam ook weth. J. C. v. Schaik nog
het woord, en deze wees erop, dat hij
geenszins een conclusie wilde trekken
over het al of niet uitvoeren van een der
gelijk plan, doch dat een organisatie als
door de sprekers aangeduid te mooie
kanten heeft om dit maar zonder meer op
zij te schuiven. Spr. deed een beroep op
d- aanwezigen om het gehoorde rustig te
overdenken en in een volgende vergade
ring te bespreken.
Ondanks deze woorden waren er vele
voor- en tegenstanders, die vragen stel
den en werd critiek, zoowel opbouwende-
als afbrekende geleverd.
Mr. C. J. Woudstra complimenteert dr. P. G. Knibbe met zijn zilveren jubileum bij de
Kamer van Koophandel. Links van dr. Knibbe zijn vrouw en kinderen.
Ter gelegenheid van diens
zilveren jubileum
De groote vergaderzaal in het gebouw
van dé Kamer van Koophandel aan den
Stationsweg bood gistermiddag een fees-
telijken aanblik met de enorme hoeveel
heid bloemstukken, groot en klein, en de
talrijke receptie-gasten, die waren geko
men om hun gelukwenschen aan te bie
den aan mr dr P. G. Knibbe, die zijn zil
veren jubileum vierde als secretaris van
de Kamer van Koophandel.
Voor de receptie een aanvang nam had
een grootsohe huldiging plaats, waarbij
verscheidene sprekers den in breeden
kring gewaardeerden arbeid van den ju
bilaris hebben belicht.
De voorzitter van de K. v. K., de heer
J. G. J. Verheij van Wijk, die als eerste
dr Knibbe toesprak, zeide o.m., dat het
geen sinecure was om secretaris van de
Leidsche Kamer te zijn, omdat deze in
Nederland een goeden naam heeft. Onder
de 36 secretarissen in Nederland neemt
Zaak werd echter voor nader
onderzoek aangehouden
Op de ouverture van de Tribunaalzit
ting van gisteren waren aller oogen ge
richt, doch het feit, dat deze zaak als een
nachtkaars uitging, mocht aan de inte
resse van het publiek geen afbreuk doen.
Het betrof den 70-jarigen dr C. J. A.
Iterson, die gedurende den oorlog als lid
der N. S. B. zijn krachten had gewijd aan
het medische front, het studentenfront en
als districtsarts aan de landwacht.
Hij had een brief geschreven, waarin
hij gewag maakte van het bespionneeren
van zijn overbuurman, mr Heskes.
Dr Iterson was van meendng, dat het
nationaal-socialisme een goede regee-
ringsvorm was voor Nederland. De schuld
van den Duitschen overval weet hij aan
de Engelschen. Het feit, dat hij als
districtsarts bij de Landwacht in dienst
was, beschouwde hij als een medische
taak.
„Het is geen kinderpel, zeide de voor
zitter, om op uw leeftijd tot een derge
lijke beweging over te gaan, en met de
zelfde menschen, die op afschuwelijke
wijze het rechtmatig verzet tegenwerk
ten, feestavonden te houden. Dat behoor
de toch niet tot uw medische taak.
Beklaagde had zich hiervan geen reken
schap gegeven.
Gespionneerd had hij ook niet, op welk
gezegde de voorzitter repliceerde, dat het
heel wat waardiger zou zijn indien be
klaagde een ruiterlijker houding zou aan
nemen.
Midden in het verhoor echter maakte
de verdediger, mr N. G. Geelkerken be
zwaar tegen een brief, die zich in het
dossier bevond en door de P. R. A. te Oss
bij de stukken was gevoegd. De brief
droeg de onderteekening van beklaagde,
doch vermeldde niet de plaats van be
stemming. Volgens mr Geelkerken kon
deze brief best niet verstuurd zijn.
Hierop maakte de voorzitter van het Tri
bunaal korte metten en verdaagde de
zaak tot onderzocht is aan wien de brief
was gericht.
P. C. van der Mey uit Oegstgeest werd
ten laste gelegd, dat hij vrijwillig als
chauffeur-monteur dienst had gedaan in
Duitschland en Italië. Hij had gestolen
en hoopte, dat, wanneer hij er een jaartje
tusschen uitging, de menschen het wel
vergeten zouden zijn.
De getuige Dolle, die beklaagde we
gens diefstal uit zijn dienst had ontsla
gen, noemde hem een fantast. Beschul
digde kon zich echter van al deze zaken
niets herinneren.
De verdediger, mr H. W. J. A. Aver-
beck, wees op de categorie futlooze men
schen, die in een tijd van geestelijke de
pressie van kwaad tót erger vervallen.
Zij leven, net als beschuldigde, zonder
ideaal. Hij had, aldus spreker, evengoed
bij de ondergrondsche kunnen terecht
komen, waar hij er ook op los zou heb
ben geslagen.
Zijn goeden wil heeft hij thans echter
getoond door vrijwillig in de mijnen te
gaan werken.
De zaak van J. L. Klinken te Leiden
werd bij verstek behandeld.
Niwin-actie bracht twee cantine-
wagens op
Tevreden, maar niet voldaan.
De fancy-fair, die ten bate der Niwin-
cantinewagen-actie werd gehouden, heeft
een batig saldo van ruim f7000 opge
leverd, inclusief een bedrag van f500,
zijnde de opbrengst van door enkele
grossiers beschikbaar gestelde fruit en
conserven. De verloting bracht ruim
f5000 op, terwijl aan giften van in-
dustrieelen en particulieren nog zooveel
binnenkwam, dat de aanbieding door de
Leidsche burgerij van 2 cantine-wagens
is gewaarborgd.
Ofschoon dankbaarheid past voor de
wijze, waarop een deel der Leidsche
burgerij gehoor heeft gegeven aan den tot
haar gerichten oproep, is dit resultaat
toch niet bijzonder gunstig in verge
lijking met andere steden, als b.v. En
schede en Gouda, waar de actie respec
tievelijk 6 en 3 wagens opleverde. Na
gekomen giften blijven welkom (gironr
9200 ten name Amsterdamsche Bank on
der vermelding „Niwin-actie").
de heer Knilbbe een bijzondere plaats in
en schertsend zeide spr., dat de Leidsche
Kamer, die naar hij hoopte spoedig weer
zelfstandig zou zijn en den naam van K.
v. K. voor het Rijnland zou mogen dragen,
eigenlijk wel de „Kamer van Knibbe"
mag worden genoemd. De voorzitter
roemde de karaktereigenschappen van
dr Knibbe, diie zijn meening steeds onom
wonden te kennen geeft en wiens man
moedige houding in den bezettingstijd
oorzaak is geweest, dat hij tweemaal uit
den familiekring werd weggehaald.
Na namens de geheele K. van K., dr
Knibbe te hebben bedankt voor zijn toe
wijding en bekwaamheid bij het vervul
len van zijn ambt, bood de heer Verheij
van Wijk een actetasch, alsmede een en
veloppe met inhoud aan.
De heer B. de Koning, lid van den Raad
van Bijstand, wees speciaal op de prettige
wijze van samenwerking tusschen den
raad en den secretaris en diens belang
rijken arbeid in tal van commissies, waar
door groote waardeering voor zijn arbeid
was gegroeid. Als tastbaar bewijs van er
kentelijkheid overhandigde spr. dr Knib
be een aantal boekwerken en een zilveren
vulpotlood.
Voor het personeel voerde mr A. de
Blécourt, adj. secretaris, het woord en
deze prees de rondborstigheid en open
hartigheid van den „chef", welke gemaakt
hebben, dat tusschen hem en het perso
neel zoo'n voortreffelijke samenwerking
was ontstaan. Zijn innerlijke kracht,
welke ook tot uitdrukking kwam in zijn
principieele houding tijdens den oorlog
en zijn opbeurend woord, waren het per
soneel tot grooten steun. Spr. besloot zijn
toespraak met aanbieding van een bu
reaulamp.
Vervolgens spraken nog mr K P van
der Mandele, voorzitter van de K. v. K.
voor Zuid-Holland, die gewaagde van het
respect voor den persoon en den arbeid
van dr Knibbe, mr J. G. Witkampf,
namens de Ver. van secretarissen van
K. v. K. in Nederland, en mr J. E. Cla-
ringbould, namens de Ver. van secretaris
sen van K. v. K. in Zuid-Holland.
Tot degenen, die ter receptie versche-
De Chr. roeping van jong en oud
in dezen tijd
Rede van den heer W. Schouten te Ca-
pelle a.d. IJsel voor de Geref. jeugd.
De allesbeheerschende vraag van het
leven is, hoe wij als belijders van den
Naam des Heer en onze houding moeten
bepalen temidden van de verwarring in
dezen tijd, aldus de heer W. Schouten
van Capelle a.d. IJsel, die gisteravond op
den Jeugdavond van de Geref. kerk art.
31 K. O. sprak over „3Ujheid van het
Christendom".
Alleen de H. Schrift kan ons den juisten
weg wijzen inzake de „cultuurroeping".
Het ingaan op onze levensroeping, d.i. het
leven in het Verbond, moet tot uiting
komen in het leven van eiken dag, want
wij staan wel in de wereld als Rijksgenoo-
ten van het Koninkrijk Gods, zoo zeide
spr., doch wij zijn niet van de wereld. Wij
mogen geen hand- en spandiensten ver
richten voor de Gode vijandige wereld, nu
de publieke strijd in deze samenleving
steeds meer wordt beheerscht door de
heerschappij van God en die van den
Satan.
Wij naderen veel te weinig de H. Schrift
in de onzekerheid van dit leven; wij doen
het wel, doch dan is het veelal een poging
onzerzijds om te wagen de moeilijkheden
te omzeilen.
Spr. ging hierna in op enkele con
crete voorbeelden om vervolgens erop te
wijzen, dat onder alle omstandigeheden
de levensroeping voor ouderen en jonge
ren gelijk blijft, alhoewel beider taak
anders is.
Inzake de gezagsverhoudingen merkte
de heer Schouten op, dat de jeugd in het
gezin moet leeren, wat gezag is, en welke
plaats dit inneemt in alle levensverban
den. Ziet men de gezagsverhoudingen
niet juist, dan slaat men het fundament
van het leven weg. En het fundament
voor alle gezag is de H. Schrift, terwijl
de jongeren dit moeten gehoorzamen om
des Heeren wil. In alle verhoudingen, zoo
betoogde spr., zijn wij door het Woord
Gods gebonden aan de Chr. roeping in
staat en maatschappij. De verwarring van
dezen tijd kan wel moeite geven, doch in
het licht van Gods Woord kunnen wij al
tijd onzen weg zien en zoo medewerkers
zijn aan de komst van het Koninkrijk
Gods, als goede vaderlanders van dit
Rijk, hetgeen ons dankbaar zal verblij
den, omdat wij Zijn komst nader zien
komen, aldus besloot spr. zijn rede.
In de bespreking, welke volgde, kreeg
de spreker, die werd ingeleid door den
voorzitter der J. V., den heer J. Snel, ge
legenheid op enkele punten van zijn be
toog nader in te gaan.
Distributievaria
Morgen zijn voor uitreiking van bon
kaarten aan de beurt die gezinnen, waar
van het hoofd een stamkaartnummer
heeft van 1250125000. De uitreiking
vindt plaats in „De Burcht" van 911.45
en van 1416 uur.
Op het Distributiekantoor moeten mor
gen worden ingeleverd de aanvraagfor
mulieren voor werkschoenen door werk
gevers, in wier bedrijf meer dan 50 ar
beiders werkzaam zijn.
nen, behoorden o.m. prof. mr R. P. Cle-
veringa, rector-magnificus der R.U., weth.
J. C. van Schaik en mr J. Bool, gem.-
secr., namens het gemeentebestuur, mr
F. J. J. Trapman en mr C. J. Leembrug
gen, als vertegenwoordigers van de Leid
sche Ver. van industrieelen,mr P. E.
Briët, lid der Eerste Kamer, mr C. J.
Woudstra. voor de A.-R. Statenkieskring-
centrale „Leiden", mr dr N. G- Geelker
ken, P. v. d. Tas, namens de afd. Leiden
van den Chr. Middenstandsbond, dr ir
C. P. Lindenbergh, dir. der L.D-M., H.
Hazelhoff, dr Gew. AB., ds Jac. Eringa
van Oegstgeest en ds H. Post van Rijns
burg, F. C. de Hosson en J. J. Coster,
namens de Kath. Middenstandsver., depu
taties van de Leidsche Houtschool, van
„De Vuurbaak" en de V.V.V., te Kat
wijk, voorts verscheidene burgemeesters
uit den omtrek en zeer vele personen
uit het bedrijfsleven te Leiden en om
liggende plaatsen.
De feestdag werd besloten met een
diner van den Raad van Bijstand met den
jubilaris en zijn familie.
HET JEUGDWERK ZAL TER
HAND WORDEN GENOMEN
Onder leiding van zijn voorzitter, den
heer G. Hordijk, kwam de Leidsche Chris
telijke Besturenbond gisteravond in het
gebouw voor Chr. Sociale Belangen
bijeen.
De heer Hordijk trok in zijn openings
woord eer. vergelijking tusschen de feest
viering op 5 Mei 1945 en die op 5 Mei 1947.
Vele feestvierders van 5 Mei 1945 zullen
op den a.s. nation alen feestdag verstek
laten gaan, omdat ze, gezien de tijdsom
standigheden, geen feestvreugde kunnen
hebben. Er heerscht verwarring op alle
gebied.
Maar wij hebben pas Paschen gevierd,
het feest van de bevrijding uit alle ban
den. Jezus Christus' woord is van kracht:
Ik heb alle macht in hemel en op aarde.
En daarn ais Hij ten hemel gevaren, van
waaruit Hij Zijn macht zal toonen, totdat
Hij wederkomt.
Daarom zullen we ook in 1947 niet
vreezen, maar goedsmoeds met ons werk
verder gaan. In ons werk zullen wjj ons
dienstbaar stellen aan de komst van Zijn
Rijk, waarvan de gerecJhtigheid in
de zin der H.S. de grondslag is.
We zullen onze zeer verantwoordelijke
posten goed moeten verstaan.
Dankbaar was spr. voor de groei van.
het C.N.V., maar minder dankbaar voor
den gang van zaken in den Leidschem
Christelijken Besturenbond. Nog steeds
zijn er 1000 vroegere leden „zoek". Ver
richt daarom uw plicht in het werk dat
God u in den socialen arbeid te doen
heeft gegeven.
De jaarverslagen van den secretaris en
penningmeester, resp. de heeren W. Veer
man en L. Robbers werden goedgekeurd.
In de kascommissie werden benoemd de
heeren Rodius, Bredeveld en v. d. Keur,
terwijl in het bestuur werden gekozen de
heeren W. Veerman, H. v. Wee ren, K. v.
Ommen, J. Kooien, P. J. Galj aard eta
P. M. de Joode.
In de rondvraag werd aangedrongen om
contact te zoeken met de Christelijke Be
sturenbonden in den omtrek, terwijl de
voorzitter op zich nam om i.v.m. het
jeugdwerk in contact te treden met ds K«
Dronkert.
