Averechtsche straf: Overheid sluit fabrieken
Mr Kropman door Suriname teleur gesteld
Nat Luchtvaartschool op Ypenburg terug
't Verklaarde
Viitzickt
NIEUWE LEIDSCIIE COURANT
MAANDAG J1 MAART 1M7
HONDERDEN ARBEIDERS LOOPEN WERKLOOS ROND
Terwijl van alle zijden gepredikt wordt, dat onze productie omhoog moet, willen
we niet volkomen te gronde gaan, terwijl men in de door den oorlog rechtstreeks
getroffen gebieden nauwelijks over een stoel beschikt om op te zitten, komt daar
uit Culemborg het bericht, dat iederen dag 230 meubelmakers tot werkloosheid zijn
gedoemd omdat hun patroons verkeerde dingen deden en de Overheid voor straf
14 bedrijven gelastte te sluiten. Als hier het middel niet erger is dan de kwaal, dan
snappen we er niets meer van.
Natuurlijk is het heel normaal, dat fa
brikanten, die de distributiebepalingen
met voeten treden, daarvoor moeten bloe
den, want anders was het hek van den
dam. Doch wij vragen ons toch af, of er
geen methode is om zulke fabrikanten te
treffen, zonder dat we als volk daarvan de
dupe worden.
De „Msb.", die dn Overneidsingrijpen
ook blijkbaar nogal zonderling vond,
heeft zich gewend tot het bestuur van den
R.K. Houtbewerkersbond, van welke zijde
het volgende werd opgemerkt:
„Wij kunnen hetgeen door de fabrikan
ten is misdaan, geheel buiten beschouwing
laten om vast te stellen, dat men hiervoor
nooit de arbeiders mag straffen", zoo ver
klaarde een hunner en hij ontkende ten
stelligste, dat men de menschen van deze
fabrieken thans elders onderdak zou kun
nen brengen. Bij de meubelfabrieken, die
nog draaien, is geen plaats en van de
meesten staan de handen er niet naar om
een ander vak te leeren. Er zijn arbeiders
onder, die reeds meer dan 25 jaar in een
van die fabrieken werken. Wij hebben
voorts ons licht opgestoken bij eenige fa
brikanten en den burgemeester van Cu
lemborg, den heer J. Keestra, die gewaag
de van een schreeuwende onbillijkheid
door voor een wetsovertreding begaan
door den patroon de arbeiders in hun be
staan te treffen. „Sluiting der fabrieken
moet voor Culemborg als een meubel-
industriestad tot funeste gevolgen leiden"
De burgemeester had zich reeds tele
grafisch met den minister van Economi
sche Zaken in verbinding gesteld en mocht
thans als antwoord ontvangen, dat de zg.
garantiecommissie, die dergelijke zaken
behandelt om advies aan den minister uit
te brengen, spoedig in Culemborg een zit
ting zal houden.
Wat hebben de fabrikanten eigenlijk
misdaan? Ze geven toe, dat zij buiten hun
boekje zijn gegaan, maar zij ontkennen
de normale houtvoorziening in gevaar te
hebben gebracht en alleen gehandeld te
hebben in het belang van hun bedrijf en
dus ook van de arbeiders. Vrachtrijders
boden ongevraagd fruitboomenhout aan,
zg. soherfhout, dat reeds gekapt was, af
komstig uit de Betuwe en Limburg. Deze
aankoop hebben zij in hun boeken ver
antwoord, zij geven toe, daar de aankoop
van hout niet vrij was, de bepalingen te
hebben genegeerd. In October 1946 werd
bij eenige Culemborgsche fabrikanten
controle gehouden, waardoor deze clan
destiene aankoop aan het licht kwam. Het
vreemde is nu, dat kort hierna de vrucht-
boomen „vrij" gegeven zijn. Nadrukkelijk
verzekerden enkele fabrikanten ons, dat
zij hun arbeiders na een jaar op straat
hadden moeten zetten, indien zij niet op
deze wijze hun houtvoorraad hadden kun
nen aanvullen.
Hoe het ook zij, de schuldigen werden
ter verantwoording geroepen, waarbij aan
eenigen een geldboete werd opgelegd, tot
dat bij schrijven van 13 Maart aan alle
overtreders werd medegedeeld, dat zij de
fabricage van meubelen moesten stopzet
ten en hun houtvoorraad geblokkeerd
werd.
Aan de P. G. E. M. werd opdacht gege
ven den stroomtoevoer stop te zetten. Al
leen de fabrieken, waar controle is ge
weest zijn slachtoffer, want het onderzoek
heeft zich lang niet over alle bedrijven
uitgestrekt, daar de betrokken ambtena
ren onverwacht naar elders zijn gediri
geerd.
Het is te hopen, dat dit conflict spoedig
tot een oplossing komt en in ieder geval
door een fout, die door een bepaalde ca
tegorie is begaan, niet onschuldigen ge
troffen worden.
De afgetreden adviseurs van de Commissie-
Generaal, prof. S. Posthuma en prof. mr.
dr. J. H. W. Verzijl, arriveerden gister
middag met het Indië-vliegtuig uit Batavia
op Schiphol.
NOG WEINIG GEDAAN IN
DRIE EEUWEN TIJDS
Op de buitengewone partij raad-verga
dering der Kath. Volkspartij, die Zater
dag te Utrecht is gehouden, heeft de
voorz. der R -K. Eerste Kamerfractie, mr
G. C. J. D. Kropman, een en ander mee
gedeeld over zijn bezoek aan „de West",
als lid der Parlementaire Commissie.
Wat hij over Suriname vertelde was niet
erg opwekkend. In Paramaribo werd
men wel is waar heel hartelijk door de
bevolking ontvangen, doch behalve eere
poorten, waren er ook spandoeken met
opschriften als: .JBaas in eigen huis" en
„Zelfbestuur". De resultaten van het op
verschillend terrein ingestelde onderzoek,
waren volgens mr Kropman, de volgende:
De politieke ontwikkeling staat nog aan
het begin. Wel is men voor een staat
kundige vernieuwing, maar men denkt
er niet aan dit buiten Nederland om te
bereiken. In dit prachtige land met een
gunstig klimaat. 4 a 5 maal de opper
vlakte van Nederland, met 180.000 inwo-
VORSTSCHADE AAN TARWE GEEN 80
DOCH 40 a 50 PCT
Dacht men aanvankelijk, dat de vorst-
sdhadje aan de wintertarwe hier te land
circa 80 pot bedroeg, nadere gegevens
d«oen vermoeden, dat deze schade tus-
schen 40 a 50 pet zal liggen, zoodat de
teleurstelling minder groot schijnt te zijn.
Rogge hield zioh beter, terwijl het blij
vende grasland er ook vrij goed voor
staat, in tegenstelling tot het in den na
zomer ingezaaide. De komende hooioogst
wordt dientengevolge niet zoo hoog aan
geslagen.
SLAAPGELEGENHEID VOOR
30 LEERLINGEN
Zaterdagmiddag is het centrum van de
Nationale Luchtvaartschool wper op
Ypenburg geopend. Dit centrum was in
de Meidagen van 1940 vernield en later
door de Duitschers weer gedeeltelijk op
gebouwd. Thans is het, na' de restauratie,
weer ter beschikking gekomen van de
Nederlandsche sportvliegerij.
De president van djen raad van beheer,
de heer C. Kolff, gaf een kort historisch
overzicht. Spr. zei o.m. dat de Luchtvaart
school,'die thans 20 jaar bestaat, naast
de Rijksluchtvaartschool een belangrijke
stimulans voor de luchtvaart hoopt te
zijn. Het instituut verleent gastvrijheid
gelijk voorheen, aan een aantal aero-
ckibs, terwijl voorts 30 personen, die aan
het instituut lesnernen, er slaapgelegen
heid vinden Momenteel telt de sahool
24 toestellen, maar wanneer de nieuwe
hangar voltooid is, zal er accommodatie zijn
voor meerdere vliegtuigen. Het verheugde
spr. dat hij den chef-instructeur van voor
den oorlog, den heer W. v. Graft en den
instructeur, den heer D. v. Wijk, weer
mocht begroeten. De heer Justus Hey-
mans bood ten behoeve van de school
een Piper-cub als geschenk aan. Met be
hulp van Unrra en Hark slaagde hij erin,
dit toestel uit Amerika te iimporteeren.
Hij „overhandigde" dit toestel symbolisch
door aanbieding van het logboek. De
heer Kolff stelde voor het nieuwe les-
vliegtuigje naar den schenker te noemen,
welk voorstel onder applaus der aan
wezigen werd aangenomen. Vervolgens
werd de nieuwe Piper-cub bezichtigd.
Namens den Rijksluchtvaartdienst was ir
J. E. W. Backer aanwezig. Voorts gaven
dr ir M. H. Daanme, voorzitter van de
Kon. Ver. voor Luchtvaart en kol. H.
Schaper, officier van den Marine-lucht
vaartdienst van hun belangstelling blijk..
Natuurlijk ging de overdracht van de „Piper Cub" aan de Luchtvaartschool op Ypenburg
met eenige plechtigheid gepaard. De heer Justus Heijmans (links) overhandigt den voorzitter
van den Raad van Beheer, den heer C. Kolff, het logboek, dat bij het vliegtuig behoort.
ners, heerscht een pittoreske slordigheid.
Het verkeerswezen en de wegen zijn
slecht en alles maakt een verwaarloos
den indruk. Over het zeer beperkte kies
recht heerscht ontstemming en de ar
beidswetgeving geeft geen bevrediging.
De -voorlichting is op elk gebied afwezig.
Over den stand van het onderwijs, dat
zeer slecht is. zijn vele klachten binnen
gekomen. Het komt voor, dat 250 leer
lingen in één lokaal zijn samengedrongen.
De hoogste vorm van onderwijs is Mulo.
De salarieering bij het onderwijs is
slecht en er wordt niets gedaan aan
lichamelijke oefening. Ofschoon de dok
toren prima zijn, is de geneeskundige
verzorging minder dan de commissie ver
wachtte. De ziekenhuizen verdienen nau
welijks dezen naam. De cultureele ont
wikkeling bevindt zich op zeer laag peil.
De volkshuisvesting is in zeer slechten
toestand, waardoor de gezinnen veelal in
de afschuwelijkste omstandigheden wo
nen. Er is groot gebrek aan arbeidskrach
ten, waardoor de plantages verwaar
loosd zijn. In het binnenland wonen 20.000
menschen in negerdorpen, waar deze
buiten elke beschaving leven- Duidelijk
blijkt, dat hier in de 300 jaar dat de Ne
derlanders in Suriname zijn, nog bitter
weinig is gedaan, aldus het oordeel van
mr Kropman
Sjahrir naar New Delhi
vertrokken
Zal daar Pandit Nehroe en zjjn echt-
genoote ontmoeten.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
verliet Sjahir met gevolg per „diploma
tiek vliegtuig" van de Voor-Indische re
geering Batavia om in New Delhi de
slotbijeenkomst bij te wonen van de Pan-
Aziatische conferentie.
Behalve den vice-president der voor-
loopige Voor-Indische regeering, Pandit
Nehroe. zal hij aldaar voor het eerst na
twaalf jaar zijn echtgenoote ontmoeten,
die gedurende den oorlog in Nederland
gewoond heeft en daarna via België naar
Engeland was vertrokken.
Voor zijn vertrek uit Batavia heeft
Sjahrir nog aangekondigd, dat hij een
specialen Indonesischen zaakgelastigde
in Australië zou benoemen, zoodra Can
berra daar toestemming voor verleende.
Sjahrir die binnen een week in Batavia
hoopt terug te keeren, zal spoedig een
bezoek brengen aan Australië.
GROOTE DUÏTSCHE PROBLEMEN
2 APRIL OP DE CONFERENTIETAFEL
Zaterdag en Zondag waren rustige da
gen voor de te Moskou confereerende mi
nisters. Zaterdag waren zij slechts 1 uur
bijeen en Zondag werd in het geheel niet
vergaderd. Besloten werd. Woensdag
avond de groote Duitsche economische
politieke en militaire problemen aan te
snijden. De Britsche delegatie bij den
Raad van ministers heeft documenten
overgelegd, waarin het tegendeel wordt
bewezen inzake vijf Duitsche industriee-
len, waarvan Molotov op 13 Maart had
beweerd, dat het nazi's waren, die verant
woordelijke functies in de Britsche zone
van Duitschland bekleedden.
(Vervolg van de vierde kolom)
credieten en troepenzendingen zal Grie
kenland worden gesteund. In wezen gaat
het om de Balkan-politiek, en het tegen
gaan van de Sowjet-invloeden in het Na
bije- en Midden-Oosten. Zooals reeds ge
zegd, het feit, dat de Ver. Staten tenslotte
toch het lichaam der „Ver. Naties" bij
deze politieke en militaire steunverleening
aan Griekenland en Turkije hebben in
geschakeld, brengt in de uitvoering der
Amerikaansche plannen niet de minste
wijziging aan; het is een gebaar ter mo-
reele sanctionneering. Maar het eerst in
tweede instantie bewandelen van
den „hierarchieken" weg, kan het aan
zien en de objectiviteit der «Ver. Naties"
schaden, de politieke tegenstellingen ver-
grooten, het ongewenschte Russische veto
bevorderen.
Amerika en de
Veiligheidsraad
Het feit, dat in centraal Griekenland,
de strijd tiisschen de Grieksche regee-
ringstroepen en de guerilla's weer eens ia
een stadium van ontvlamming verkeert,
hetgeen blijkbaar gepaard gaat met een
ontketening der politieke hartstochten
rondom dezen krijg, vestigt de bijzondere
aandacht op het door Warrin Austin ver
tolkte standpunt van Amerika in den Vei
ligheidsraad. Vooropgesteld, dat het in
het belang van de geheele wereld zou
zijn. als er een toenadering zou kunnen
ontspruiten tusschen de Amerikaansche
en de Russische politiek, en aangenomen,
dat er inzake Griekenland actief dient te
worden opgetreden, rijst toch de vraag,
of „objectief" beschouwd, de door Tru
man en Marshall gevolgde tactiek in dit
geval wel de juiste is, want zij k a n het
aanzien en het gezag der Ver. Naties
schaden. Wij schreven in onze beschou
wing over het werk der „Ver. Naties"
Zaterdag, reeds, dat men kan toegeven,
dat Amerika op de bres gestaan heeft voor
het recht van iedere natie, die een aan
klacht bij den Veiligheidsraad indiende,
maar voegden wij er aan toe ,.wat zegt
dit alles, waar de „Ver. Naties" als orga
nisatie toch geen maoht tegenover Ame
rika kunnen stellen en het rustig voort
gaat, naast Rusland in Europa de lakens
uit te deelen". Wat valt nu bij den door
Truman gevolgden weg onmiddellijk op?
Men stelt als axioma vast. dat Griekenland
en Turkije onmiddellijk gesteund moeten
worden, niet alleen financieel door de
voorgestelde hulpverleening ter waarde
van 400 millioen dollar en zelfs door het
uitzenden van troepen, omdat de Britten
de zaak niet meer af kunnen en.eerst
daarna, dus den indruk makende van
een beleefd „gebaar", wendt men zich tot
de Ver. Naties. Dat het resultaat van het
Amerikaansche, actieve optreden daar
door geen haar veranderen zal, doet aan
de kwestie niet af. Het onaangename er
van is, dat deze Amerikaansche tactiek
zeker door de Russen zal worden uitge
speeld. Nu kan men wel gaan vaststellen,
dat de in de ,.Ver. Naties" georganiseerde
staten, de individueele belangen dienen te
verdoezelen, dat het lichaam der „V. N."
als zoodanig geen politiek bedrijft en
slechts kwesties op zooveel mogelijk ob
jectieve en neutrale wijze onderzodet en
daarna advies geeft, maar dan zou het,
als reeds opgemerkt, een soort van aca
demisch „dispuutcollege" worden. Aan
een collectief lichaam, dat tot actie kan
adviseeren in het belang van den vrede,
maar niet over de benoodigde financieele
en militaire middelen beschikt, heeft de
menschheid nog weinig. Wij staan hier
voor het feit, dat Amerika terecht met de
vuist op tafel zegt, wat er inzake Grieken
land en Turkije gebeuren moet en eerst
daarna de Ver. Naties bij het toege
zegde optreden inschakelt. Dit valt juist
wel te karakteriseeren als een eenzijdig
handelen van één der twee sterkste mo
gendheden. hetgeen niet is goed te praten
met de bewering, dat de ..Ver. Naties" als
collectief lichaam, tóch niet over de mid
delen ter realiseering van geadviseerde
actie beschikt. Immers op die wijze, kan
„objectief" geredeneerd, Sowj et-Rusland,
dat óók deel uitmaakt van dit lichaam,
dat,de nationale veiligheid der sta
ten en den wereldvrede dient te bescher
men", tot actief militair optreden en fi
nancieele steunverleening overgaan en zich
daarna: met Amerika als voorbeeld tot de
.,Ver. Naties" wenden. Want. van Rus
sisch standpunt uit bezien, zegt het niets,
of Warren Austin al verklaart, dat de
Amerikaansche hulp tezamen met een ef
fectief optreden van den Veiligheidsraad
de zaak van den vrede zal dienen. Noch
minder zal het spreken tot de Sowjet-
verbeelding, dat Amerika de „Ver. Na
ties" wil steunen en den opbouw der col
lectieve veiligheid bevorderen. Tot in den
treure hooren wij van den grooten poli-
tieken concurrent, het communistische
Rusland, de zelfde verzekering, dat het
niet wenscht te overheerschen, te intimi-
deeren etc. Wat wij met deze opmerkin
gen beoogen is dit, dat vooral de fout van
den Volkenbond, de schepping van Wilson
niet herhaald mag worden, de fout na
melijk, dat in dien Volkenbond
toch tenslotte de machtigste
staten den toon aangeven, en uit
eindelijk deze collectieve creatie een ma
rionettenspel werd. De Sowjet-afgevaar-
digde. Gromyko, heeft naar aanleiding
van de verklaring van Warren Austin in
het midden gebracht „dat hij een Ameri
kaansche uiteenzetting over een belang
rijke kwestie" had aangehoord en er op
de eerstvolgende vergadering van den
Veiligheidsraad commentaar zal worden
geleverd. Men kan er zeker van zijn, dat
er scherpe critiek zal worden uitgebracht
op het plan, een permanente com-
missie van toezicht op den toestand aan
de Grieksche grenzen in te stellen, spe
ciaal dus voor de Noord-grens en het ligt
voor de hand, dat deze permanente com
missie niets geen effect zal sorteeren, in
dien zij niet wordt omgezet in actief op
tredende troepen. Immers aan grenscom-
missies alléén heeft men in Griekenland,
waar de invloed der Sowjets gestuit moet
worden, geen zier. Hoe is er. in een
„nutshell" de situatie? De Engelsche
troepen steunden er het officieele, recht-
sche regime, dat door de guerilla's wordt
geattaqueerd, die daarbij optreden als
handhavers der Russische Balkan-politiek.
Nu Groot-Brittannië, wegens de eigen
moeilijkheden, geen kans meer ziet orde
op de Grieksche zaken te stellen, en er
bovendien in linksche Labour-kringen
weinig sympathie voor deze directe actie
tegen het opdringen der Russen bestaat,
neemt Amerika de leiding in handen; met
