Een vrouw vloog over het zwarte werelddeel
Noodvoorziening ouden v. dagen in de Kamer
Op drie Mei zal Nederland zijn dooden eeren
ANWB wil nieuwe bandendistributie invoeren
t Verklaarde
Juitzicht
IflEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 27 MAART 1941
INA VAN ZANTEN IN NEDER
LAND TERUG
Tustschen de machines, die ■een gere gel
den. dienst op Zuid-Afrika onderhouden,,
ronkte eeniiigen tijd. geleden het geluid van
twee vreemde vMegtudgen. Eén twee-onoto-
itige MMles „Aerovan" en een kleinere
„Auster". De stuunknupfpel van de „Aero
van" werd door een vrouwenhand in de
vereisohite richtingen gewend, de hand van
de Nederlandsche pilote, rnej.In a Veld-
hiuyaen van Zanten, die deze week in het
vaderland terugkeerde.
In Londen wachtten zeven personen, w.o.
diriie kinderen,, op vervoer naar de Zudd-
Asfrikaansche Unie. Mej. van Zanten wist
een vliegtuig ter besdhnkking te krijgen en
jnet een kruissnelheid van 160 km per uur
bevond het gezelschap zich weldra in de
j/ucht, begeleid door een één-onotorige
„Auster", die werd bestuurd door den eige
naar van de .Aerovan" Op de heenreis had
men eerst in Cairo tien dagen oponthoud,
omdat de begeleidende machine een nieuwe
carburator noodig had, die uit Enigeland
moest komen Tijdens deze pauze ontmoette
de pilote haar vroegeren directeur, dr A.
Plesman. diie haar de hulp van den grond
dienst aamb'v^ Zanten was nJ.
De Nederlandsche pilote, mej. Ida van
Zanten, die met een tweemotorige Miles
„Aerovan" niet minder dan 40.000 K.M.
aflegde op haar weg van Londen naar
Johannesburg v.v. en tijdens andere
tochten boven Afrika. Vóór den oorlog was
zij stewardess bij de K.L.M. e» in den
oorlog" vloog zij Britsche machines van de
fabrièk haAx de vliegvelden.
tot den lOen Mei 1940 sitewardesse bij de
K.L.M. De eerste noodlanding boven Afrika
kwam bij M'Bula, toen de „Auster" de voor
dien dag uitgestippelde route naar Dodona,
doos sterken tegenwind, niet kon bereiken.
Op een volkomen verwaarloosd terrein,
dat sinds zeven jaar met was gebruikt, -wer
den beide machines aan den grond gezet.
Diepe scheuren liepen dioor het veld en
overal lagen metershooge mierenihoopen. De
©enige blanke in dit gebied, het districts-,
hoofld, vulde met auto-benzine den brand-
stofivóoenraad aan. De inheemsChe bevolkmig
zette, met behulp van speren, waaraan ze
hun halsdoeken bonden bij wijze van vlag
getje, een startbaan, uit en even Later be
vonden de machines zich weer op hun weg
zuidwaarts. Zonder veel moeite werd daarna
Johannesburg bereikt, waar mej. van Zanten
charted- en passagiersvluchten uitvoerde en
om. ziekentransportenop zich nam. Eind
Februari werd de terugtocht met de „Aero
van" aanvaard de „Auster" was in Zuid-
Afrika verkocht en behoudens enkele
gevaarlijke noodlandingen, één bij duister
nis op een verkeersweg bij Kosti, werd de
Engelsche hoofdstad, na ruim 40.000 km vlie
gen bereikt.
Dat deze Nederlandsche ook tijdens den
oorlog niet bij de pakken heeft neergezeten,
blijkt wél uit het feit, dat ze uit bezet Ne
derland Zwiserlamd wist te bereiken en
daarna via onbeze Frankrijk, Spanje en Por
tugal, Engeland, waar zij in dienst kwam bij
de Air Transport Auxiliary, voor welke in
stantie zij madhines vam'de fabriek naar de
vliegvelden vloog.
Zoo zag de omgeving van de Duse er uit,
anadat deze Engelsche rivier ook al ten
gevolge van den dooi buiten haar oevers
was getreden. Dë Duse bereikte sinds 1892
haar hoogsten waterstand, nl. 5 meter
boven normaal peil.
De republikeinsche min. v. Voorlich
ting, Moh Natsir, is naar Sumatra vertrok
ken om den voorlichtingsdienst aldaar te
organiseeren.
DIVERSE BEZWAREN TEGEN
VOORGESTELDE METHODE
(Van onzen Parlementsredacteur)
De Tweede Kamer is gisteren aocoord ge
gaan met de voorzieningen, welke minister
Van Maarseveen wil treffen ter bespoediging
van de bijzondere rechtspleging. Hij nam de
voorgestelde amendementen, waarvan één
steeds cassatie toestaat bij een veroordeeling
tot meer dan zes jaair.
Tijdens het debat heeft de heer Kortenhorst
(KVP) zich scherp verweerd tegen den aan
val van den heer Scheps (PvdA). „Een on
juiste en ongepaste aanval" meende hij, op de
houding van ,,de Kortenhorsten" tijdens en
na de bezetting. De heer Kortenhorst meende
zelfs van doen te hebben met een „persoon
lijk feit", omdat de heer Scheps hém onjuist
citeeren verweten had, maar dit ging - toch
niet door. Ook thans gaf de minister toe, dat
de beslissingen op de gratieverzoeken te lang
uitblijven, maar hij verwacht spoedige ver
betering. Nu ook wilde hij zich niet nader
^uitlaten over de richtlijnen, welkë hij bij het
verleen en van gratie volgt. Slechts zei hij. clat
die maatstaven niet van numerieken aard
OOK DE SCHOLEN ZULLEN 'T
VERZET GEDENKEN
De Commissie Nationale Herdenking 1940
1945 heeft gisteren in een persbijeenkomst
een korte uiteenzetting geven over het ka
rakter en doel van den nationalen herden
kingsavond, die op 3 Mei a.s. zal worden ge
houden en zoowelden Nederlandschen mili
tairen, zeelieden en verzetstrijders als de
geallieerden militairen geldt^ die voor de be
vrijding van ons vaderland gevallen zijn. Op
dien avond zal dan, evenals in 1946, alom in
den lande een zg. stille omgang worden
gehouden naar plaptsen, waar militairen of
verzetstrijders den dood vonden. In overeen
stemming met den geest, die de gevallen,
naamloos strijdende helden bezielde, zullen
geen toespraken worden gehouden. De cen
trale figuur moet immers zijn de man, die
gevallen is, niet de man, die spreekt. De
weg naar de plaats der plechtigheid zal
slechts te voet en in volkomen' stilzwijgen
zonder vlag of vaandel, worden afgelegd.
Het brengen van een eenvoudige hulde, bijv.
door het strooien van bloemen op de plaats
der herdenking, zij toegestaan. In de
kerken, op straten en pleinen van elke ge
meente zullen zangdiensten worden gehou
den, terwijl ook het radio-programma dien
avond in het teeken der herdenking zal
Staan en vermoedelijk door buitenlandsche
zenders zal worden overgenomen. De Regee
ring acttl 't niet wenschelijk, dat dien avond
voor het openbare leven de verplichte 2 mi
nuten stilte worden voorgeschreven, daar zij
de proef van 5 Mei 1946 als niet geheel ge
slaagd beschouwt. Desondanks wordt het op
prijs gesteld, als Nederland op 3 Mei a.s.
om 8.00 des avonds twee minuten zou stil
staan bij zijn dooden. Van kwart voor acht
precies tot een halve minuut voor achten
zullen de klokken van alle kerken in
Nederland luiden. In verband met het
karakter dezer herdenking is het gewenscht,
dat dien avond van 6.00 af geen openbare
vermakelijkheden plaats vinden en alle ver
kooplokaliteiten gesloten zijn. De minister
van O., K. en W. zal aan alle scholen een
boodschap zenden, waarin verzocht wordt,
de laatste lesuren vóór den herdenkingsavond
te wijden aan de geschiedenis van het Ne-
derlandsch verzet. Op 3 Mei zullen op de
kerkhoven der geallieerden nl. te Margraten
(Amerikaansch), Holten (Canadeesch), Ka-
pelle (Fransch), Oosterbeek (Engelscb)
NEDERLANDSCHE SCHEEPSBOUW
VOORDEELIGER
De president van die U.S Steel Corp. heeft
bij de Amerikaansch© regeerirug aangedron
gen op steun aan de scheepsbouwinduistrie
i» de VjS., diaar de kosten in Amerika te
hioog zijn. Hij verklaarde dait Nederland
Engeland en Noorwegen het grootste gedeelte
van de opdrachten krijgen, omdat zij voor-
SteeMger kunnen leveren.
Breda (Poolsch) en Amersfoort (Russisch)
eveneens herdenkingen worden gehouden,
waarbij ook buitenlandsche radio-verslag
gevers aanwezig zullen zijn. Des middags zal
in de Ridderzaal een bijzondere plechtigheid
plaats vinden, waaraan vooraanstaande figu
ren uit het verzet, ministers en vertegen
woordigers van het corps diplomatique zul
len deelnemen. De Fransche kunstenaars
Madeleine Renaud en. Jean Louis Barrault
zullen verzetspoëzie voordragen. In geheel
Nederland zullen van zes uur des avonds af
de vlaggen halfstok gehangen worden.
zijn. Het gaat niet om een bepaald aantal, de
zwaarte van de zaak is beslissend.
Later op den dag heeft de Kamer een aan
vang gemaakt met de behandeling van het
wetsontwerp Noodvoorziening Ouden van
Dagen. Vandaag gaat ze daarmede verder.
De drie sprekers van gisteren hebben reeds
uiting gegeven aan hun voldoening, dat ein
delijk iets voor de ouden van dagen wordt
gedaan, maar evenzeer aan hun teleurstelling
over de methode, welke daarbij gevolgd
wordt.
De heer Steinmetz (KVP) trok een lijn van.
Kuyper via Talma en. Aalberse naar dit on
derwerp en 'bespeurde een breuk. Immers,
de verzekeringsgedachte is losgelaten en de
Staatsverzorging is daarvoor in de plaats ge
komen. De Regeering stelt nu Armenzorg
voor, waarbij men met zijn heelé hebben en
houden op tafel moet komen.
Een ander bezwaar is, dat de voorgestelde
bedragen te laag zijn. Altaians in de steden
krijgt de meerderheid van de menschen nu
van Maatschappelijk Hulpbetoon meer dan
■het ontwerp wil.
De heer Krol (OH) voelde bovendien als
bezwaar, dat het ontwerp het platteland ach
terstelt. Voorts zei hij, dat de aftrek van
eigen inkomen herinnert aan den werkloo-
zensteun. Niet te motiveeren achtte hij de
uitsluiting van neringdoenden. Maar het ont
werp zelf beschouwde hij niettemin als een
onbetaalde rekening van het Nederlandsche
volk. Het parlement moet het aanvaarden.
De heer Hacke (PvdV) betreurde, dat
het voorstel van de Stichting van den Arbeid
opzij was gelegd. Het ontwerp brengt de be
drijfspensioenfondsen in geVaar. De heer
Haake kondigde een amendement aan om de
eigen inkomsten niet voor de helft, maar voor
een vierde gedeelte af te trekken. Zooals men
weet, One eft ook de heer Stapelkamp (AR)
reeds eenige amendementen ingediend. Er
zal dus nog wel eenige strijd gestreden wor
den om dit ontwerp, dat een belangrijk ter
rein op niet geheel bevredigende wijze be
strijkt.
OP DEZELFDE MANIER ALS
DIE VAN SCHOENEN
Naar aanleiding van de berichten, als zou
den in Januari j.l. in totaal 300.000 binnen-
en buitenbanden zijn geproduceerd en de af
stand om voor toewijzing in aanmerking te
komen van 5 op 3 km is gebracht, heeft de
ANWB zich tot den minister van Econ. Za
ken gewend. De bond heeft gewezen op de
zorgwekkende schaarschte aan rijwielbanden
en compléte fietsen, die de moeilijkheden in
Niet minder dan vier bruggen werden in
Bremen vernield door het kruiende ijs in
de Wcser. Dit is het restant van een der
bruggen.
de Nederl. gezinnen aanzienlijk vergroot.
Door het tekort worden ook dé locale ver
voermiddelen op onnatuurlijke wijze belast.
Daar de productie steeds stijgt en de levens
duur der banden verhoogd is, moet thans
aan een uitbreiding en wijziging der distri
butie worden gedacht. De ANWB stelt den
minister dan ook voor om in de komende
10 maanden aan elk gezin, dat sinds het vo
rig jaar nog geen toewijzing ontving, onge
veer op dezelfde manier als de schoenendis
tributie ,een binnen- en buitenband te ver
strekken. Hierdoor wordt aan de meest drin
gende behoefte tegemoet gekomen en zal 'n
einde komen aan 't steeds opnieuw ter be
schikking stellen van banden aan dezelfde
groepen ambten, en werknemers Door dit
voorstel zouden 1,5 k 1,7 millioen gezinnen
geholpen kunnen worden en moeten maan
delijks 150 k 170.000 binnen- en buitenbanden
beschikbaar komen. In het adres wordt nog
opgemerkt, dat er iets aan het huidige dis
tributiesysteem moet mankeeren, omdat er
eiken dag weer advertenties in de bladen
verschijnen, waarin nieuwe banden worden
aangeboden, die toch uitsluitend distributie
artikel zijn.
Sjahrir doet een beroep op het
Indonesische volk
„Nu niet langer revolutietje-spelen, maar
opbouwen"
Gisteravond heeft Sjahrir in een rede over
den repulbliikeinschen zender, radio-Djocja-
karta om. gezegd, dat de gesloten overeen
komst met Nederland voor de republiek
meebrengt, dat haar een welomschreven en
verantwoordelijke taak is opgelegd, welke
niet licht opgevat raag worden. „Onze plicht
tegenover de Nederlanders en de wereld is,
dat wij onze kracht naar buiten in voldoen
den omvang behouden, opdat deze vergele
ken kan worden met die van andere landen",
zoo verklaarde Sjahrir.
HJtj besloot met een beroep te doen op het
Indonesische volk om de energie der revolu
tie af te wenden en deze te concentreeren
op de vraagstukken: opvoeding, openbare ge
zondheid eo algemeen wetefln.
Het Korfoe-incident
Het is tenminste één verdienste van Rus
land, dat het zijn vriendjes de hand boven
het hoofd houdt Zulks is althans tot uiting
gekomen in den Veiligheidsraad, waar Rus
land meende het recht van veto te moeten
toepassen, in het. streven, Albanië mede aan
sprakelijk te stellen voor het leggen van
mijnen in de Straat van Korfoe. Het getal
22 speelt daarbij een rol! Immers het was op
22 October, dat twee Britsche torpedojagers
in dit kanaal toevallig ^verzeild' rakende,
op een mijn liepen en toen de Britsche ma
rine er toe overging, de wateren van de
Albaneesche kust te vegen, vond men er nog
22 mijnen van een Duitsch type. De straat
van Korfoe, langs de kust van Albanië, is
daarom van belang, omdat de oevers gedeel
telijk onder Griekenland 'en Albanië ressor
teeren en men hier een gebied betreedt, dat
voortdurend een twistappel geweest is. Hoe
wel de straat van Korfoe een internationaal
vaarwater is, kan het zijn nut gehad heb
ben voor Rusland, dat Engelsche en Ameri-
kaansche schepen daar maar niet bemoei
zuchtig kunnen binnen varen. Het gebeurde
wekte de ergernis op van de Britsche regee-
ring, behalve de schade, waren er 44 men-
schenlevens verloren gegaan en er volgde
zelfs een Britsch ultimatum. En Albanië wei
gerde prompt aan het Britsche ultimatum te
voldoen, waarin verontschuldigingen en ver
goeding van de schade geëischt werd, ja,
ging er zelfs toe over, de schuld aan Grie
kenland te geven. In ieder geval was er
sprake van opzet, want bij het schoon vegen
van de Straat van Korfoe, bleek, dat de
mijnen daar hoogstens een half jaar geleden
gelegd konden zijn. Het werd een onverkwik
kelijke geschiedenis. In een schrijven aan
den secretaris-generaal der Ver. Naties, pro
testeerde Albanië tegen het dictatoriaal be
sluit, om de Straat van Korfoe. van mijnen
te zuiveren en men drong er zelfs op aan,
vermoedelijk daartoe geïnspireerd door Rus
land, maar eens uiteente zetten, wat men
had te verstaan onder territoriale" en ,,niet-
territoriale" wateren. Radio Tirana stuurde er
zelfs bij het Albaneesche volk op aan, dat
het de commissie, die door den Veiligheids
raad naar aanleiding van de Grieksche klacht
was uitgezonden, niet moest toelaten voor
een onderzoek van het Albaneesche grensge
bied. ,Men bewéerde, dat de Grieken in de
afgeloopen twee jaren verscheidene aanval
len op de Albaneesche grens hadden gedaan,
maar dat de Veiligheidsraad ondanks deze
feiten, geen stelling nam tegen de bewerin
gen der Grieksche ,,fascistenü' De nota van
de Britsche regeering aan Albanië, waarin
verontschuldigingen en schadevergoeding
werd geëischt, was voor de Albaneesche re
geering weer aanleiding, Engeland te be
schuldigen van schending van Albaneesch
territorium door Engelsche vliegtuigen. Ten
slotte werd het heele geval door den Vei
ligheidsraad in behandeling genomen. De
Engelschen namen het standpunt in, dat er
hier sprake was van een internationalen
vaargeul en bet niet aanging, dat Albanië
daar maar „territoriale wateren" van maakte
en dat dus de Albaneezen terecht verant
woordelijk waren voor het leggen van de
mijnen. Een wettig en overtuigend bewijs,
dat Albanië de mijnen geplaatst zou heb
ben, kon echter niet worden geleverd, maar
dat dan toch wel de Albaneesche regeering,
gezien de geografische gesteldheid, er van
geweten had. Men is nu in den Veiligheids
raad tot stemming over de aanklacht over
gegaan en daarbij werd, doordat de Ver,
Staten, Australië, België, Brazilië, Columbia,
China en Frankrijk vóór stemden, de ver-
eischte meerderheid bereikt. Rusland heeft
met Polen tegengestemd, zoodat de voorzit
ter van den Veiligheidsraad, de resolutie
wel voor verworpen moest verklaren. Zooals
reeds werd gemeld, zal tengevolge van dit
Russische veto, de Britsche regeering trach
ten het geval voor het Internationaal Ge
rechtshof in Den Haag te brengen. En men
hoopt er op, dat óók de Veiligheidsraad ia
dien geest een beslissing zal nemen. In ieder
geval blijft de zaak op de rol staan. De af
faire dreigt proporties aan te nemen, die
binnen de sfeer komen van de groote inter
nationale politieke vraagstukken. waarbij
Amerika—Engeland tegenover Rusland staan.
President Truman immers heeft besloten met
milde hand zijn steun toe te zeggen aan
Griekenland en Turkije. De Russen protestee
ren tegen de houding van Griekenland tegen
over de .commissie van onderzoek" uit do
Ver. Naties. Rusland voert een zeer speciale
Balkan-politiek. De feiten worden omge
keerd. Wij herinneren er nog aaiïr~dat van
Russische zijde indertijd juist werd verklaard^
dat Grieksche schepen de Albaneesche terri
toriale wateren hadden geschonden en Griek
sche troepen de Albaneesche grenzen over
schreden. En dan volgde als klap op den
vuurpeil: Zulks is aanleiding te gelooven, dat
in de zeeëngte bij Korfoe mijnen werden ge
legd door hen.... die niets ongedaan laten,
om te trachten de betrekkingen met Albanië
slechter te maken en den vrede te verstoren.
De mijnen in de Straat van Korfoe hebben
de nationale sentimenten wel op gang ge
bracht en het „mijn" en „dijn", waarom het
in de politiek gaat, scherp afgebakènd.
KL.M.-vlucht naar Jaarbeurs
te Johannesburg
Ned. ondernemingen willen handelsrelaties
met Z.-Afrika aanknoopen.
Gistermiddag om 2 uur vertrok van Schip
hol naar Johannesburg de Douglas DC-4
PHTAS „Schiedam', gezagvoerder Smir
noff, voor de zesde bijzondere KLMZuid-
Af rika-vlucht. Aan boord bevonden zich 20
vertegenwoordigers van Nederlandsche in
dustrieën, die stands hebben op de groote
jaarbeurs, die op 31 Maart te Johannesburg
wordt geopend, de Rand Easter Show. De
Ned. ondernemingen koesteren groote ver
wachtingen van de aan te knoopen handels
betrekkingen met Zuid-Afrika. Onder de
passagiers bevond zich ook de wnd rege
ringscommissaris van het dep. van Land
bouw, die in de Unie besprekingen zal
voeren,
VIJF JAPANSCHE OFFICIEREN TE
SINGAPORE OPGEHANGEN
Vijf Japansdhe officieren, diie schuldig zijn
verklaard aan het afbeulen van krijgsgevan
genen aan den Burma-Siam „doodenspoor-
weg", zijn gisteren te Singapore opgehangeP
