Kohlbrügge thans nog van groote beteekenis Kantonrechter leest autobestuurder de les Onder den rook van de Sleutelstad NIEUWE LEIDSCHE COURANT 4 DINSDAG 25 MAART 191? Stadsnieuws Lezing van ds J. Swijnenburg in„Het Schild" Gisteravond hield ds J. Swijnenburg. in wijkgebouw „Het Schild" een lezing over „Kohlbrügge". Een merkwaardig man, wiens leven diepe Bporen heeft nagelaten in het bestaan van velen èn die thans weer in het leven van de jongeren een herleving heeft ondergaan, zoo ving ds Swijnenburg zijn lezing aan, waarin hij allereerst inging op een korte levensbeschrijving van dezen voor de Kerk zoo beteekenisvollen man. Hij werd geboren te Amsterdam in 1803. Zijn vader behoorde tot de Herst. Ev. Luth. Kerk, zijn moeder tot de Ned. Hervormde. In 1826 werd hij proponent in de theologie en kon dus worden beroepen, maar zoover is het nimmer gekomen. In 1827 kwam hij in conflict met een van de Luth. predikan ten, omdat hij aanstoot nam aan de wijze, waarop deze den Heiligen Geest voorstelde. Kohlbrügge diende een klacht in, welke Ukkerman echter niet braoht op den weg der gematigdheid. Hij hield een preek, waarin hij z'n tegenstanders aanklaagde, waarop de Synode den eisch aan Kohl brügge stelde, dat hij z'n klacht zou herroe pen. Deze gaf hieraan evenwel geen gehoor. Ook in andere Kerken begon men t.o.v. Kohlbrügge en zijn beginselen argwaan te koesteren, in verband waarmede ook de Synode van de Herv. Kerk hem niet be roepbaar verklaarde. Hij was een man van groote bekwaam heid; in 1829 promoveerde hij op een proef schrift, waarin hij een uitleg gaf van psalm 45 en den nadruk legde op de allegorische voorstelling. Wie wel de oogen op Kohlbrügge sloe gen# dat waren de afgescheidenen (1834). Brummelkamp heeft in 1839 pogingen aan gewend om hem voor dc afgescheidenen te winnen, maar Kohlbrügge kon het met deze menschen niet eens zijn en beschouw de hun optreden als een eigenmachtige daad van menschen. Na veel omzwervingen kwam hij in Élberfeld bij de Vrije Geref. gemeente merkwaardig, dat hij zich nu wel bij afge scheidenen aansloot waar hij geruimen tijd zegenrijk werk heeft mogen verrichten, terwijl men in ons land vele malen heeft geprobeerd hem te rehabiliteeren. In 1865 werd zelfs door de gemeente van Zoute- Wenk voor radio-sprekers Ds W. G. Boon schrijft in .Hervormd Almelo" o.m. .Sprekers voor de radio zullen, vooral wanneer het over of uit den Bijbel gaat, zieh voor valsch pathos moeten hoeden. EXat een Bijbelvers per se met een van ontroering trillende stem moet worden gelezen, moge in sommige kringen als een axioma gelden, het kan ook op de lachspieren werken en dat zal wel de be doeling van de sprekers niet zijn" lande iZeeland) een beroep op hem uitge bracht, waarvoor hij echter bedankte. Het contact met Nederland, inzonderheid met zijn „Re veil"-vrienden, is gebleven; zijn preeken werden gedrukt en gelezen, doch zoowel liberalen en modernen, als ortho doxen hebben hem weinig begrepen. Wat heeft Kohlbrügge gemaakt tot die bijzondere figuur, die hij altijd is geweest?, zoo vervolgde ds Swijnenburg. In dit ver band wees spr. op de „tweede bekeering" van Kohlbrügge en zijn gedachten daarom trent. Paulus, een man die jubelt in Chris tus, is toch vleeschelijk, zoo zegt hij. Kohl- brügge's spreken is geen vroomheid van gewone soort, maar een beroep van den mensch op Christus, gezien als Borg en Middelaar. Voorts stond spr. eenige oogen- blikken stil bij de spreek- en schrijfwijze van Kohlbrügge. Hij sprak ronduit en pro beerde niet te bemiddelen. De Kerk in dezen tijd zal moeten blijven weten, dat, met al haar vertalingen, het Evangelie niet naar den mensch is. Daarom is Kohlbrügge van beteekenis, ook voor onzen tyd. In 't kort gaf spr. een nadere verklaring over de leer van dezen merkwaardigen persoon en teekende daarbij met nadruk aan, dat Kohlbrügge op scherpe wijze spreekt over de rechtvaardiging door het geloof alleen, het hangen aan het Woord en het vérfoeien van alle werken, die daarvoor in de plaats zouden kunnen komen. Dit geluid was vreemd èn in moderne èn in orthodoxe kringen, het is èerst onbewust opgevangen, later meer bewust door de theologie van Barth, dat God in Jezus Christus onze God is. Na deze lezing, die met groote aandacht werd gevolgd, werd een goede bespreking gehouden. Chr. Studenten Raad zal weer Pinksterspel opvoeren Nu in de Geref. Zuiderkerk Velen zullen zich de opvoering van het Pinksterspel „Des Heilands Tuin" van M. Nijhoff in de Hooglandsche kerk herin neren. De diepe indruk, welken, het stuk heeft achtergelaten, deed de Christen Stu denten Raad besluiten dit jaar in den Pinkstertijd weer een dergelijk spel op te voeren. Ditmaal heeft men gekozen het stuk „Pinkstervuur" van den Franschen auteur Henri Ghéon. Men heeft besloten dit stuk op te voe ren in de Zuiderkerk aan den Lammen- schansweg, daar de inhoud ervan beter past bij de omgeving van deze kerk. VOORTGEZET LAGER ONDERWIJS KOMT BIJEEN Op Woensdag 2 April zal voor het Westen van Nederland in de Sleutelstad een onderwijsdag worden gehouden, spe ciaal gewijd aan het onderwijs in het zevende en achtste leerjaar. In de Stadsgehoorzaal zal des morgens de heer Amerika, hoofd van een school te Groningen, spreken over ervaringen bij het voortgezet lager onderwijs, ter wijl des middags dje heer P. van Nes, hoofdinspecteur, spreekt over de organi satie van het voortgezet Lager Onder wijs en de heer J. G. Keuss, hoofd van een R.K. school te Heer Hugowaard, over de waarde van het voortgezet Lager Onderwijs voor de volkscultuur. Deel nemers aan dezen dag kunnen zich op geven bij den secretaris der commissie van voorbereiding, den heer M. J. de Jonge, v. d. Sande Bakhuyzenlaan 21. Het Tweede Kamerlid Borst heeft den minister van Landbouw c.s. vragen gesteld over de teeltregeRmg voor de pludmveefok- kerij AGENDA GEMEENTERAAD. De agenda voor de Maandagmiddag te houden vergadering van den gemeente raad vermeldt: beëediging van het nieuwe lid, den heer A. Smit (P.v.d.A.), een aan tal benoemingen, voorstellen tot het be schikbaar stellen van gelden voor motor en ander materieel voor de politie en het doen aanbrengen van een telefooncentrale in de brandweerkazerne, behandeling van de balansen en verlies- en winstrekenin gen der verschillende gemeentediensten en een voorstel tot uitbreiding van den medischen staf der gestichten „Endegeest" en „Voorgeest". POLITIE KRIJGT MATERIAAL. In het voorstel, dat B. en W. bij den Raad hebben ingediend inzake aanschaf fing van materiaal voor de politie, wordt f 34.000 aangevraagd ten behoeve van twee motorrijtuigen, een personenauto, een arrestantenauto en 150 rijwielen. Leidsche Tribunaal sprak twee gevallen99 vrij Het Tribunaal heeft hedenmorgen uit spraak gedaan in de volgende zaken: J P. Wijsman te Boskoop, vrijspraak. Th. v. Dam te Nieuwkoop, interneering tot 18 Juni 1947, ontzetting kiesrechten. E. Kmoblich uit Voorschoten, internee ring tot 25 Dec. 1948, ontzetting kiesrech ten en verbeurdverklaring van zijn radio toestel. A. v. Polanen te Leiden, beschuldiging Vervallen, vrijspraak. BURGERLIJKE STAND. GEBOREN: Eugenie M J J z v J J El lenbroek en T E M M Pérono; Pieter z v A de Wolff en J Groeneweg; Désirée H d v W F Hannaart en B de Ruiter; Helen C d v B van der Tuin en C B N Sinclair; Maria E d v H S-van Dam en J Niehot; Leonardus z v L Keijzer en P van der Hoeven; Jacobus H z v H J P Staphort en C Lardee; Cornelis z v M Vermond en S K Kraak; Nora F d v J W van Westrie- nen en J E Weeda; Elisabeth C J W d v J Pelders en J M Godschalk; Simon P z v C Strijk en G J Bicsjot; Anneke d v P Louwrier en P Jongeleen; Gijsje d v J C Ouwehand en G Ouwehand; Dirk J 7. v J de Roode en J H Burgerjon; Eleonora M dvJAN Kieft enASM Barends; Simon A z v E Willemsen en C A Erkelens; Mar- garetha C d v H A Weeber en A C G Barten; Theodorus P W M z v A van der Krogt en A M Kaskes; Marijtje d v D J Wassenaar en H Dubbeldeman; Willem P z v W F Beekman en G J Carree; Hetty d v J A Smits en G Spruit. OVERLEDEN: G Bijl 78 j; J Battel jee 84 j; J P Hoogendoorn 68 j; P A M Plij Fommée 49 j; G BekelaarBos 33 j; G v Eigen 81 j; F G van Weldam 40 j; P Plu 65 j. GEHUWD: W F Buys en A M Starre: A E HarteveLd en C Zandbergen; H H Tjerkstra en N H Currie; J H Vos en A J Kamerling; C Lely en SM Kuenen. EN LEGDE DITMAAL ZEER HOOGE BOETEN OP Voor den kantonrechter moest weer een groot aantal personen terecht staan we gens ernstige verkeersovertredingen en zware straffen bleven *dan ook niet uit. Mevr. C K M v H, directrice eener autobusonderneming, moest voorkomen, omdat zij te Leiden met een autobus had laten rijden, waarvan de remmen niet deugden. De gevolgen waren niet uitgeble ven, want toen de chauffeur J C K met deze autobus op de Steenstraat moest remmen, had hij de autobus niet tijdig tot stilstand kunnen brengen, met gevolg een ernstige botsing met een bakfiets. Omdat volgens de chauffeur die ver oordeeld werd tot f 25 boete of 10 d. h. de remmen der autobus versleten waren, werd een nader onderzoek naar de rem men ingesteld. J J L Mulders, brigadier bij de ver keerspolitie alhier, die nu als deskundige gehoord werd en de remproeven genomen had, verklaarde, dat de remimen slecht waren. De ambtenaar van het O. M. hield hier op een zeer scherp reauisitoir. Als het een gewone auto betreft is het ook al ernstig, maar als het een autobusdienst betreft, is het daarom te ernstiger, aan gezien dan met het leven der passagiers wordt gespeeld. Hij eisehte, wegens het rijden zonder goede handrem, f25 boete of 10 d. h. en wegens het rïiden zonder goede voetrem f 50 boete of 20 d. h. Uit spraak f10 boete of 4 d h. en f20 boete of 8 d. h. J R uit Alkemade moest terecht staan, omdat hij op den Lage Rijndijk een auto had bestuurd, terwijl hij zoodanig onder den invloed van alcohol verkeerde, dat hij niet in staat geacht kon worden een auto naar behooren te besturen. A J Jan sen, chauffeur van Maarse en Kroon, had volgens zijn verklaring met zijn autobus achter verdachte's auto moeten blijven, die langs den weg slingerde; bij de Zijl poort had deze een lantaarnpaal omver gereden C C Klay, agent van politie, had gecon stateerd, dat verdacfhte niet meer op zijn beenen kon staan. Verdachte erkende volmondig dronken te zijn geweest, maar had er nu veel spijt van. Het O. M. vond dit een bijzondere ern stige overtreding en hoewel het de eerste maal was voor verdachte, waren er geen termen voor clementie en aangezien het nu nog goed was afgeloopen, eisehte het O. M. één week pr. hechtenis en intrek king van het rijbewijs voor één jaar. Ver dachte verzocht een .geldboete en geen in trekking van het rijbewijs, daar hij dit niet missen kan. De kantonrechter ver oordeelde verd. tot f300 boete, met in trekking van het rijbewijs voor een half jaar. L G v d A. uit Zoeterwoude had aldaar een motorrijwiel bereden zonder rijbe wijs. Ook had hij geen nuimmeibewijs ge had en had niet op de eerste aanmaning van de politie gestopt. Het O. M. eisehte voor het 1ste feit f20 boete of 8 d. h., 2de feit f 5 boete of 2 d. h. en voor het 3de feit f 15 boete of 5 d. h. Uitspraak f 10 boete-of 3 d. h„ f 5 boete of 2 d. h. en f 10 boete of 4 d. h. F J C. schoenmaker te Leiden, die on langs veroordeeld werd, omdat hij zonder vergunning van de K. v. K. het schoen makersbedrijf had uitgeoefend, stond nu weer voot den Kantonrechter, omdat hij het bedrijf niet had gesloten. Verdachte verklaarde, dat hij aangenomen werk moest afleveren, doch het O. M. dacht er anders over en eisehte f 30 boete of 15 d. h. met onmiddellijke sluiting der zaak. Uitspraak f 15 boete of 5 d. h. en sluiting der zaak. M A v d H. uit Leiden was met zijn vrachtauto op de Haarlemmerstraat, hoe wel de doorgang niet vrij was, toch door gereden, waardoor hij een handwagen had aangereden. Verdachte verklaarde, dat hij moest kiezen tusschen de hand wagen of kinderwagen en toen de eerste maar had gekozen. Eisch f30 boete of 14 d h. Uitspraak f20 bpete of 8 d. hu F. K. Th. van I. uit Wassenaar moest voor 'n zeer ernstige verkeersovertreding terecht staan. Hij was nl. met zijn auto op den straatweg, terwijl 200 schoolkin deren dezen weg overstaken, doorgere den, waardoor een paniek onder de kin deren was ontstaan, en het hoofd der school, de heer v. Oudenhoven die den auto wilde tegenhouden, was daarbij door den auto aangereden. Mej. G. M. v. d. Fluit en mej. A. H. E. Peeters onderwijze ressen der school, verklaarden, dat de kinderen op zij moesten springen, om niet overreden te worden. Het O. M. vond het een gebrek aan verantwoordelijkheid, nog met een auto den weg over te steken, terwijl de kinde ren overstaken en eisehte f 40 boete of 20 dagen hechtenis. De raadsman, mr Peek, verklaarde, dat zijn cliënt een „schoon" geweten had en den auto tijdig tot stilstand had ge bracht, zoodat geen enkel kind gewond was. De kantonrechter veroordeelde ver dachte tot f 25 boete of 10 dagen- J. J. de R. uit Leiden moest voor komen omdat hij 's avonds elf uur, met zijn auto op de Haarlemmerstraat bij de Donkersteeg op twee onverlichte bakfiet sen was ingereden en B. H. P. uit Lei den moest terechtstaan, omdat hij aldaar die onverlichte bakfietsen 3 meter van af het trottoir op den weg had geplaatst. Het O. M. eisehte, daar beide verdachten schuld hadden, tegen ieder f 25 boete of 10 dagen. Mr Briët de raadsman van B. H. P. hal zelf op een avond een onderzoek in gesteld, de verlichting was wel niet fraai, maar als de R. had opgelet, had-bij de bakfietsen moeten zien, vooral daar er in het geheel geen verkeer op den weg was. Uitspr. J. J. de R. f 20 bóete of 8 dagen en B. H. P. f 10 boete op 4 dagen. Voor vervolg zie Pag. 6) Ned. Reisvereeniging was in jaarvergadering bijeen Dit jaar toch nog reizen naar Zwitserland? De vice-voorzitter, de heer L. A. Men nes, o-pende gisteravond in „In den Ver gulden Turk" een jaarvergadering van de afd. Leiden van de Ned. Reisvereeniging. Spr. merkte in zijn welkomstwoorden op, dat de bestuursleden Geijtenbeek, v. d. Horst en Susan wegens ziekte nog steeds verhinderd zijn hun werkzaamheden waar te nemen. Namens de vergadering zal men hen blijken van waardeering en me deleven doen toekomen. Vervolgens heeft de waarn. secr., de heer Blitz, de notulen en het jaarverslag over 1946 voorgelezen, waarin om. een opsomming werd gegeven van de excur sies, lezingen, enz., in dat jaar gehouden. Het aantal leden bedroeg op 1 Maart 1947 1148. De voorz. was de tolk van de aan wezigen, toen hij den heer Blitz dank bracht voor het vele werk in; het belang van de Reisvereeniging verricht, welke woorden de vergadering met applaus be krachtigde. De wnd. penningm., de heer v. d. Star re, bracht hierna het financieel jaarover zicht Uit, waaruit bleek, dat de afd. Lei den over 1946 op een mooi batig saldo kan bogen, hetgeen een goede basis voor de toekomst zal zijn. Bij de bestuursverkiezing werd de heer L. A Mennes bij acclamatie als bestuurs lid herkozen. De kascommissie voor 1947 werd samengesteld en voorts het lid voor den Bond van afgevaardigden aan gewezen, resp. de heeren: Adema, Zon- derop en Mennes. In de rondvraag deelde de voorzitter mede, dat er excursies naar de Ketting- fabriek en de Dekenfabrieken van de fa. v. Wijk in voorbereiding zijn, terwijl ook het reizen naar Zwitserland dit jaar niet tot de onmogelijkheden zou behooren. Na de pauze heeft de heer v. d. Starre verteld van een reis naar Griekenland en deze prachtige vacantietrip vervolgens op het witte doek laten zien. In de „Overdekte" zijn goede verbeteringen aangebracht Morgen opent zij weer haar poorten De overdekte zweminrichting aan de Haarlemmersstraat, welke wegens de koude eenigen tijd moest worden geslo ten, wordt morgenochtend 7 uur weer geopend. Den bezoekers van deze inrich ting wachten diverse verrassingen, want de Directie heeft van den gedwongen slui tingstijd gebruik gemaakt om verschil lende vèranderingèn aan te laten brengen. Zoo zijn er nieuwe douche-apparaten ge komen, zelfs een aan den ingang van het bassin; hebben de dames een prachtige gelegenheid gekregen om ongestoord haar haarweelde te drogen en is de lambrizee- ring in een nieuw gewaad gestoken. On getwijfeld verbeteringen, die er in zul len gaan. Nog wordt er aan herinnerd, dat de lijsten over den toestand van het water bij hét plaatskaarten-loket hangen en dat de jeugd wordt verzocht den inven taris niet te beschadigen. UITBREIDING MEDISCHE STAF VAN „ENDEGEEST" en „VOORGEEST" B. en W. hebben bij den Gemeenteraad een 'voorstel ingediend tot uitbreiding van den medischen staf van „Endegeest" en „Voorgeest" met twee geneesheeren, waai voor een crediet van ongeveer f 15.000 benoodigd is. Distributievaria Morgen is aan de beurt, voor het af halen van bonkaarten en textielkaart de letter S van Stiasny t/m einde S. Het kan toor is geopend van 8.3011.45 en van 14—16 u. Uitreiking schoenenbonnen van de letters K, L en M. RIJNSBURG Een dezer dagen hield de Vereeniging van Ex Politieke gevangenen, afd. Rijns burg een propaganda feestavond. De Militaire Kapel uit 's-Gravenhage o.l.v. kapelmeester S. M. I. Zuidam bracht allereerst een pittigen marsch ten gehoore, waarna de voorzitter een openingswoord sprak. Spr. heette in het bijzonder wel kom de eere-voorz., burgemeester mr P. Höweler. Hierna werd een minuut stilte betracht voor hen, die hun leven gaven voor het Vaderland. Een uitgebreid program werd afge werkt. waaraan deelnamen de M. K. en het gezelschap Favuer-Wagter uit Am sterdam o.l.v. Arnold Hofman. Hedenavond om half acht komt de gemeenteraad bijeen. De agenda vermeldt de volgende punten: 1. Verzoeken van het bestuur der Vereeniging tot stichting en instandhouding van scholen met den Bijbel om de voor de aanschaffing van De sport op 5 Mei De secr. van den Leidschein Voetbalbond verzoekt ons naar aanleiding van het gis teren in ons blad gepubliceerde over het sportfestijn op den Nat. feestdag in de Leid-sche Hout, mede te deeleci, dat het uitkomen van het Ned. Zaterdagmiddag elftal tegen een Leidsch K.N.V.B.-elftal nog niet zeker is. Nadere bijzonderheden zullen volgen. BUZ. GERECHTSHOF De l^akkA- Hendrik Hartog te Oegst- geest nam dienst bij het Vrijw. legioen, vocht in Rusland, maar deserteerde, en sloot zich in Kroatië aan bij de partisa- nen, en vocht toen tegen de DiMtschers, waarbij hij gevangen werd gemaakt. Vol gens verdachte was het bij hem niet op de politiek, doch om het avontuur gegaan. De proc. fiscaal vorderde drie jaar ge vangenisstraf. De raadsman, mr J. P. v. d. Plas pleitte clementie. leermiddelen benoodigde gelden toe te staan; 2. Verzoew van het bestuur der Chr. Kleuterschool om subsidie uit de ge meentekas; 3. Voorstel van het gemeente bestuur van Katwijk tot verlaging van het slachtrecht\ voor varkens van f 2 op f 1; 4. Voorstel van B. en W. tot voorloopige goedkeuring van een uitgewerkt plan tot onteigening van gronden; 5. Idem tot ver huring van een lokaal in het gebouw van de gemeentebedrijven t.b.v. den belasting dienst; 6. Idem tot het reserveeren van een bedrag van f 100.000 uit de batige saldi van vorige dienstjaren t.b.v. den bouw van een nieuw raadhuis; 7. Wijzi ging der gemeentebegrooting, dienst 1946. OEGSTGEEST De heer D. G. Sanders, landmeter bij het Kadaster Leiden en een bekende figuur in Vereenigingskringen gaat deze gemeente wegens overplaatsing naar Amersfoort op 15 April a.s. verlaten. Voor den oorlog was hij een geziene per soonlijkheid in de B.V.L. en sedert vele jaren voorzitter van de Oranje Vereeniging. Als secr. van het Ned. Herv. Schoolbestuur heeft hij steeds met ijver het Chr. Onderwijs voorgestaan, terwijl hij in de talrijke jaren, dat hij voor de C.H. Unie lid was van den gemeenteraad steeds de Chr. beginse len ook in dat college bepleitte. Met leede oogen zullen dan ook velen deze sympathieke en alom beminde figuur Oegstgeest zien verlaten. Dr E. Jansen Schoonhoven, die be noemd is als rector aan de Nederlandsche Zendingsschool te Oegstgeest, hoopt Zon dag a.s. om 5 u. afscheid te nemen van de Ned. Herv. Gem. te Den Haag. VOORSCHOTEN De A. R. kiesvereeniging „Neder land en Oranje" houdt morgenavond om 8 uur een ledenvergadering in het lo kaal achter de Geref. kerk. Behandeld zal worden „Het Indische Vraagstuk" door den heer H. W. J. A. Meyerink uit Arnhem, lid der Tweede Kamer der Sta» ten-Generaal.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | | pagina 4