Wenschen inzake de Chr. muziekbeoefening
Nederland staat pal t.a.v. z'n Duitsche eischeö
Willem Pijper als mensch en kunstenaar
NIEUWE IJEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 21 MAART I
MANNENKOREN ZONGEN
IN DEN HAAG
De ring 's-Gravenihage van den Kon. Bond
van Chr. Zang- en Oratoriumvereenigingen
stelde gisteren 5 mannenkoren in de gelegen
heid zich te doen hooren op een grooten
zangavond in het Gebouw voor K. en W. te
's-Gravenhage, een zangavond dos, zooals
dieze Bond al meerdere heeft gegeven. Br is
dus eigenlijk geen aanleiding voor om op
deze demonstratie van Chr. zangkunst uit
voerig in te gaan. Het belang van de kunst
beoefening in ChristeJijken kring eischt ech
ter eens een openhartig woord, dat niet wil
ontmoedigen nf afbreken, doch alleen op
bouwen
Mét alle waa-roet oor het
vele goede werk van ^ond heb,
moeten mij, juist na den zangavond van gis
teren, toch enkele opmerkingen van het hart
welke niet zoozeer betrekking hebben op de
zen Bond als organisatie, doch op dezen
Bond als leiding gevend orgaan voor onze
Chr. zangvereenigingen. Het is mij reeds bij
vorige dergelijke zangavonden opgevallen,
dat de uit te voeren werken met veel enthou
siasme gegeven worden, doch dat de uitvoe
ring zelf den toets der eerlijke critiek niet
kan doorstaan, als ik tenminste van het
standpunt mag uitgaan, dat ik niet alles wat
het praedicaat „Christelijk" draagt, mooi be
hoeft te vinden. Waaraan ontbreekt het op
deze zangavonden? (een bescheiden naam
voor concerten). Niet aan de uitdraging van
de Chr. gedachte. Integendeel. Maar er o»t-
bréekt iets aan de wijze waarop deze Chr.
gedachte wordt uitgedragen. Zeker, ik weet
wel, men komt dan met de verdediging, dat
op zoo'n avond geen aesthetische idealen
worden nagestreefd en het alleen de bedoe
ling is ons Chr. volksdeel te stimuleer en om
de gave der zangkunst in eigen, kring te be
oefenen. Maar dan blijft voor mij de vraag,
waarom men dan z'n toevlucht zoekt bij
werken van Palestrina, Schubert, Men
delssohn, ea. Zouden de gewone vadeiiand-
sche liederen en de prachtige geestelijke lie
deren van ds Hasper dan niet een veel groo-
tere stimulans zijn? Wat zingt nu nog pret
tiger voor ons volk en wat kost nu minder
moeite dan de bekende vaderiandsch e liede
ren? Met de uitvoering van de grootere wer
ken gaat men dus zeker den weg op van het
aesthetische, ook al wil men het ethische la
ten praevaleeren. Hiertegen bestaat natuur
lijk geen enkel bezwaar, indien tenminste de
krachten worden gevonden^ die in staat zijn
het schoone en het goede tot een wezenlijke
eenheid te brengen. Daaraan schijnt het ten
eenenmale te ontbreken, althans zoo kwam
het mij gisteravond voor. Zelf héb ik de over
tuiging, dat in Chr. kring deze krachten ze
ker aanwezig zij<n. Gezocht moet worden naar
krachten, die volkomen in staat geacht kun
nen worden de koordirectie tot in alle details
te verzorgen niet alleen maar ook met vol
doenden schoonheidszin 'begaafd zijn, om ons
Chr. volksdeel nu eindelijk eens los te ma
ken van allerlei sentimenteele, soms smake-
looze en piëtistische liederen en het onzen,
ook op cultureel terrein, snel evolueerenden
tijd op den voet te doen voligen. Hier ligt
m.i. een taak van het Bondsbestuur, voor
zoover daarin tenminste en helaas moet ik
ook dit, bij alle waardeering voor het orga
nisatorische werk, in twijfel trekken op
dit gebied competente figuren zijn opgeno
men. Wat gisteravond gebeurde is een bla
mage voor ons Chr. cultuurleven. Het is
hard, maar 't moet nu eens ger.qgd worden.
Nog afgezien van den vaak sleoht-litterairen
inhoud en de soms banale toonzetting der
uitgevoerde werken, kan deze uitvoering,
muziekcritisch gezien, niet door den beugel.
De dirigenten beijverden zich allen om met
een maximum aan willekeurige cresceiudi en
diecrescendd een maximaal effect te bereiken.
Het „Sanct-us" van Schubert was daarvan
wel een der ergste voorbeelden. Daarnaast
werd in 't geheel niet aan. toonvorming en
stemplaatsing, laat staan ademhaling, ge
dacht en steeds meer ging ik de bekwaam
heid der dirigenten in twijfel trekken. Ten
slotte resten nog de ontelbare detonaties,
welke bv. in „Ecce, Quomodo Moritur" zoo
hevig waren, dat ik me afvraag of Schön-
beng met zijn twaalf toon-techniek haer geen
nieuwe ervaringen zou kunnen opdoen. In
„Gebed" van Beethoven werd op de piano
een terst aangegeven, die door élk musicus
Sport en Wedstrijden
STERRIT NAAR ROTTERDAM.
Op Tweeden Paaschdag zal voor motorrij
ders ten bate van de Ni win een sterrit naar
Rotterdam worden georganiseerd. Als verza
melpunt heeft men de Diergaarde Blijdorp
gekozen.
RUSLAND WIL MEEZWEMMEN MITS
Rusland heeft het verzoek gedaan te mo
gen toetreden tot de F.I.N.A., de Internatio
nale Zwemfederatie, met dien verstande, dat,
ten eerste de Russische taal als voertaal der
Federatie wordt vastgesteld (naast de be
staande voertalen); ten tweede Rusland een
bestuurszetel zal innemen en ten derde geen
lid te worden, indien Spanje bij de Federatie
is aangesloten.
Hoewel Rusland met het oog op de a.s.
Buropeesche z wemkampioenschappen in
Monte Carlo reeds eerder zal kunnen toetre
den, kunnen zijn voorwaarden eerst op het
congTes 1948 behandeld worden.
DE INT. MARATHONLOOP IN ENSCHEDE
Voor de Internationale Marathonloop op
12 Juli a.s. te Enschedé zijn athleten uit Fin
land, Zweden, T®j echo-Slowakije, België,
Zwitserland, Luxemburg en Engeland uitge-
noodigd. Verschillende Nederlanders zijn
reeds in training gegaan, waarbij wij opmer
ken, dat de eerst aankomende Nederlander
zich Nederlandsche Marathonkampioen mag
noemen.
WEDSTRIJDEN OM DEN WERELDTITEL
DAMMEN IN ONS LAND?
Ook de Fransche Dambond heeft zich, na
Zwitserland en België, accoord verklaard
met het Nederl. voorstel, nog dat jaar in ons
land een match te houden om het wereld
kampioenschap. Het bestuur van den Ned.
Dambond zal volgende week bijeenkomen
om een definitieve beslissing te nemen.
als valscb zou worden gekenschetst. Prompt
nam het koor deze valsche terst echter over
en bleef to onvast. Dit zijn dingen, welke bij
Chr. koren niet mogen voorkomen. Er wordt
op ons gelet en zaak is het beste te geven,
wat er te geven is, ook al hoort een deel van
het publiek het niet. We moeten niet tevre
den zijn met de bereikte resultaten. We moe
ten niet vast blijven zitten aan verouderde
muziekjes, doch we moeten steeds hooger
streven en de wereld den schoonen zang van
die Christenheid geven. Eerst dan krijgt dit
werk waarde en wordt het meer dan een
aangenaam tijdverdrijf. De waarheid is hard,
ik weet het, maar nooit onbillijk.
Corn. Basoski.
„Alexandra" met averij in
IJmuiden binnengesleept
Donkey-man is overboord geslagen en
verdronken.
Het Griéksche ss ,,Alexatidra", dat gisteren
bij Terschelling op een mijn liep, is vanmor
gen door de sleepbooten „Volharding" en
,Btortemelk" in IJmuiden binnengesleept
Een sleepbootje van reederij Goedkoop heeft
het schip tiaar het A'damsche droogdok ver-
Jiaald. De Alexandra" is midscheeps aan bak
boordzijde op de mijn geloopen en de wanden
zijn naar buiten gedrukt, terwijl een stoom
ketel werd vernield. De donkey-man, d>ie in
de reddingboot stond om deze gereed te
maken is bij de explosie oveiboord geslagen
en. verdronken. De „Brandaris" heeft het lijk
nog niet gevonden.
OVERBRENGING STOFFELIJK OVERSCHOT
VAN DR H. COLIJN.
Naar de ,Nw. Prov. Gron. Crt" meldt, dal
tot heden nog geen voortgang is gemaakt in
het plan om het stoffelijk overschot van dr
H. Colijn uit Duitschland naar Nederland te
brengen, waartoe het initiatief was genomen
door het Centr. Comité van A.R. Kiesver-
eenigingen. De Regeering heeft destijds deze
zaak in handen genomen, doch t.g.v. het
overlijden van den Regeeringsvertegenwoor-
diger is ieder contact verbroken, nieuwe po
gingen zijn óf niet gedaan óf hebben geen
resultaat gehad.
Monarchisten en republikeinen
beramen Franco's val
Plan voor bloedlooze revolutie in enkele
dagen naar Moskou.
In Spanje voeren monarchisten en republi
keinen besprekingen om tot een overeenkomst
te komen. Vergezeld van een nieuw pleidooi
voor een optreden van de V.N. tegen Franco,
wordt het accoord in Moskou aangeboden
Het voorziet in het instellen van een interim-
regeering, die alle anti-Franco elementen
omvat, en het organiseeren van een volks
stemming over den regeeringsvorm. Het is de
eerste georganiseerde vereenigde oppositie
tegen Franco.
Noch overheersching van één politieke
richting, noch? burgeroorlog zullen van een
dusdanige overeenstemming het gevolg zijn.
Een definitieve overeenkomst kan een j
kwestie van enkele dagen zijn.
Ook in den Haagschen Hofvijver is de lente doorgedrongen, getuige het feit, dat de zwaneifr
hier nest gaan bonwen.
HANDELSBETREKKINGEN
MET RUSLAND?
(Van onzen Parlementsredacteur)
„Mochten onze economische eiscben ten
aanzien van Dudtsehfaud worden afgewezen,
dan zal de Regeer ing niet schromen, grootere
annexaties te eiscben", aldus zeide gister
middag de minister van Buiten-1. Zaken, Ba
ron Van Boetzelaer van Oosterhout, big de
verdediging van zijn begroeting in de Eer
ste Kamer.
De minister was van oordeel, dat de con
ferentie in Moskou het mogelijk kan ma
ken, dat Nederland wordt ingeschakeld bij de
discussie over de politiek inzake Duitsch
land. Haj erkende, dat de VN. tegenover
Spanje onrecht hebben begaan.
Afgewacht moet worden, of de buurlan
den van Duitschland, dus ook Nederland,
kunnen toetreden tot het vaer mogendheden -
verdrag van langeren duur, dat op de agenda
Moskou staat, en dat de demilitarisatie
en ontwapening van Duitschland beoogt. Dit
verdrag heeft voorrang boven het Britsch-
Fransdhe verdrag en volgt in belangrijkheid
op de overeenkomst, welke elk lid van de
Ver. Naties met de Veiligheidsraad moet
sluiten betreffende demilitaire bijdrage aan
het politieleger der Ver. Naties. Zulk een
overeenkomst zal Nederland binnenkort op
initiatief van den Veiligheidsraad moeten
sluiten-.
De minister deelde voorts mede, dat de
Regeering een schriftelijke uiteenzetting
overweegt van de stappen, welke zij tot nu
toe heeft gedaan bij de Australische regee
ring. Zij stelt alles in het werk om handels
betrekkingen met Rusland aan te knoopen.
Een commissie van deskundigen is naar
EEN GROOT VERLIES VOOR
MUZIKAAL NEDERLAND
WdBlem Pijper is gestorven. En een schok
ging gisteren door geheel muzikaal Neder
land. Willem Pijper, de vertrouwde figuur
in ons muziekleven, de avant-gardist, de
grondlegger van een school, waaruit onze
grootste componisten zijn voortgekomen, de
scherpe criticus en essayist, de cynicus ook.
Wie Pijper persoonlijk kende zag in zijn
scherp - gepro f i lee rd gelaat de belichaming
van een scherpen geest, in zijn vaak verbe
ten oogopslag, de uitdrukking van een
cynisch gemoed, maar zag ook in de geheele
gelaatsuitdrukk g den mensch, met zijn toe
gankelijkheid voor anderen en zijn waardee-
ning voor dat, wat niet in zijn, lijn lag maar
toch goed is. Dat was Pijper, zooals hij sprak
en zooals hij schreef. Pijper, die je tijdens
een gesprek zoo kon fascineeren met zijn fel-
liohtende oógen en smalle vastberaden lip
pen en die je met zijn woorden zoo kon
boeien, dat je jezelf als een klein kind ge
voelde, dat plotseling onnoemelijke perspec
tieven voor zich zag. Willem Pijper was een
universeel mensch, die over meer dingen wist
te spreken dan over muziekgeschiedenis en
-theorie, zonder echter den indruk te wek
ken het altijd beter te weten. Hij kon scherp
zijn zijn pennevruchten zijn hiervan de
blijvende voorbeelden maar bleef toch
steeds menschelijk en zijn oordeel was altijd
gefundeerd. Zoo heb ik Pij-per als mensch
leeren waardeeren, zoo zal ik Pijper ook
blijven zien, ondanks zijn mensehelijke ge
breken, ondanks zijn cynisme.
Zijn oordeel was altijd gefundeerd, schreef
ik. Düt typeert hem als de man, die wist
wat hij wilde, die geen woord zei, wat niet
verantwoord was. Deze eigenschap is uit zijn
muziek te reconstrueeren. Pijper heeft een
geweldige ontwikkeling als componist door
gemaakt. Deze ontwikkeling wdl ik niet zien
als een gevolg van de beïnvloeding van
buitenaf.
Pijper was een veel te oorspronkelijke fi
guur om voor allerlei invloeden vatbaar te
zijn. Zeker, zijn eerste symphonie wordt ge
kenmerkt door de Mahlersche laat-roman
tiek, maar ik zie dit, evenals zijn later im
pressionisme, eerder als 'n psychologisch ver
schijnsel, dan als een ddrecten invloed van
anderen. Vóór het scheppingsproces speelt
zich reeds een geheele reeks processen af,
die niet alleen de ingeving, maar ook de
vormgeving den weg banen. Pijper moest
zichzelf gaan vinden en stond in het begin
van zijn productieve werkzaamheden nog
bloot aan allerlei ervaringen, tijdens zijn stu
die bij Wagenaar en la-ter opgedaan. Al deze
ervaringen moesten eerst geordend, gezeefd
en gezuiverd worden, alvorens hij zich met
volle kracht kon werpen op de door hem
nieuw-gébaande wegen. Pijper heeft geor
dend, heeft gezeefd, heeft gezuiverd en zijn
derde symphonie is een blijvend standbeeld
voor de hedendaagsche kunst geworden. Kort
en krachtig propageert hij zijn ideeën, zoo
als ook in zijn Concert voor piano en orkest
uit 19-27, een werk van plrn. 16 minuten,
waarbij de 7 korte deelen zonder onderbre
king in elkander overgaan. Meesterlijk ge
schreven vakmanschap van de hoogste
orde zij-n ook zijn 6 symphonische Epi
grammen, naet ma the ma tisch -vak kuindig
maar zuiver intuïtief, met gewaagde harmo
nieën en uitzonderlijke instrumentatie-effec
ten. Pijper experimenteerde niet, maar was
zich meer dan Schönberg, bewust van het
klinkend resultaat van zijn werk. Zoo is
Pijper, ondanks onrechtvaardige publieke
miskenning, onze meest vooruitstrevende
componist geworden, zoo heeft Pijper een
school gevormd, welike thans, met Badings,
Bertus van Lier, Guillaume Landré, Piet Ket
ting, e.a., ons muziekleven beheerscht. Zijn
compositorisch werk behoort tot dat van de
grooten der aarde. CORN. BASOSKI.
Duitschland gezonden, die aan onregelmata
heden door leden van de militaire missie
Berlijn paal en perk moet stellen. De
missie-Visser, die met het onderzoek hier 1
lande begonnen is, vertrekt zeer binnenka
naar Berlijn om haar werkzaamheden
voort te zetten.
LANDBOUWER TRACHTTE RECHTER
EEN KAASJE OM TE KOOPEN.
De 31-j. landbouwer J. C. de J. uit Pofc^s
broek had een kaasje naar den Utrechtschéqi
rechter, mr J. J. Plugge, gezonden om heul
mild te stemmen bij de veroordeeling va»
zijn broer. De rechter had het kaasje vem
ontwiaardigd afgewezen en den schenk®
voor de rechtbank te Utrecht gedaagd, welke
hem tot 4 mnd gev. straf veroordeelde D0
procureur-generaal die in zijn 30-j praktijd
nog nooit een dergelijke poging tot omkoa*
ping had meegemaakt, eischte gisteren ill
hooger beroep voor het A'damsche
6 mnd.
Te Zwolle is een oompiot van 4 Zwolle*"»
naren en 3 Amsterdammers gearresteerd i»
verband met vele tot dusver duister geblefr
ven inbraken, o.a. bij den politieeommissai®
aldaar. Ook is thans een spoor gevonden
naar Rotterdam, waar zekere Tb. v. S. werd)
gearresteerd, die al 22 inbraken bekend
heeft.
Bent U Jansen? Neen, Jansen»
Er moesten gisteren drie Jansens voor
de Haagsche rechtbank verschijnen.
Zelfs het Huis van Bewaring bleek di©=
in soorten te herbergen.
Er kwam een Jansen.
Een dat was de verkeerde.
Toen kwam er een andere Jansen.
Die was óók niet de goede.
De derde Jansen bleek één van de .,ge-*
vraagden" te zijn, hetgeen aan de hanrê
van geboortedatum enz. werd vastgesteld*
Een Ned, Hof te Batavia heeft Walfldaa»
Burrows, kapt. van. het Eng. schip „Fortunié"
die Ned. bevelen in de haven van CherLboiJ
niet had opgevolgd, veroordeeld tot f 250.»
boete.
Gen.-maj. W. J. K. Baay, cammamdian®
der 2de divisie keert niet Zondag, d-och
Dinsdag uit Indië op bohipho) terug.
Te Nijmegen is op 80-j. leeftijd ove®*
leden mr M. C. Offerhaius,
Waar bevinden zich onze
zeeschepen?
Clavella, 14 van Bahrein te Singapore; Co»
rilla, van Cavins-Bahrein 17 te Poeloe Sant»»
boe; Ganymedes, 18 van Balboa te Guayas»
quil; Grootekerk, VancouverR'dam, 17
Victoria BC.; Milo, R'damSingapore, 18 t©
Colombo; Marpessa, 17 van Poeloe SamlboO
te Abadan; Manoeran, VancouverCalcutta
18 te Portland (O); Oranjefontein, thuisreis
18 van Durban naar East London; Perna, Vè
van Sydney naar Lutong, 18 te Seydney te-»
ruggekeerd; Ruys, 17 van Hongkong te Ma*
nilla; Salawati, VancouverCalcutta. 18 te
Portland (O) Kota Gede, uitreis, 18 van 9
nm. van Genua; Volendam, 19 nm. van B.—
Aires te R'dam; Stad Maastricht, 19 nm. va»
Calcutta v. Antwerpen te R'dam; Winters*
wijk. 20 vm. van Huelva te Amsterdam: Zon
net! ijk, AustraliëR'dam, p. 19 Gibraltar?
Stad Maassluis, 19 R'damHampton RoadsJ
Delfshaven, NorfolkR'dam, 20, 7 vm va»
Antwerpen; Atlantic Wind, R'damAustra
lië, 19 te Fremantle; Samaria, 19 van Cona
kry naar Tu-nio; Amerskerk, R'damAustra
lië, 18 van Suez; Annekerk, R'dam-Australië,
19 te Genua; Aalsum, ColomboR'dam. 19 V
Karachi; Kerkplein, R'damCalcutta. 19 te
Bombay; Roepat. Australië-R'dam, 20 midd.
te Antwerpen; Groote Beer, San Francisco—»
A'dam, 19 van Cristobal naar Curasao; Arn
hem, A'damTrinidad, 19 van Newport
(anon); Van Ostade, AmsterdamWest-Indië,
19 van Antwerpen; Titus, 19 van Paramaribo
naar Trinidad: Socrates, B. Aires'Curacao,
18 te Rio de Janeiro; Maaskerk, 21 van Lo-
bito te Lagos verwacht; Colytto, 21 v. Lagos
te Duala verw.; Nijkerk, A'damBeira, 18 te
Genua; Oranjefontein, thuisreis, 19 v. East
London naar Port Elisabeth: Randfontein,
uitreis, 19 te Kaapstad; Klipfontein, 19 van
R'dam te Beira; Maasland, thuisreis, 19 te
Montevideo; Salland, uitreis, 21, 7 vm. te
Umuiden verw.; Philips Wouwerman, Port
of Spa in-Durban, 19 te Kaapstad: Kaap Taiga,
20 van Antwerpen naar Rotterdam: Mies, 19
van Huil te Avoinmouth; De Ruyter, 19 van
Goole te Hayle; Heemskerk, 18 van IpswicJa
naar N. Middlesbrough; Nato, 19 v. Oporto
te Lissabon; Wil po, 1 vnn Rouaan naar Lis
sabon; Cascade, LissabonR'dam, 19 vb»
Leixoer
