CjEEÏE^EEI) uitzicht
Zegt prof. Romme te elfder ure nog „Neen"?
Afgesprongen
't Verklaarde
Er woei gisteren een gunstige wind in Moskou
A
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
DONDERDAG 20 MAART 1MT
YOOR 'T BEHOUD VAN ONS
KONINKRIJK
(Van onzen parlementsredacteur)
Zwaarder dan iets anders rost in dezen
tijd het „fantoom" Linggadjati op de Volks
vertegenwoordiging. In vele debatten kijkt
tiet om den hoek en als er, zooals in deze
dagen,, weer berichten van niet-Nederland-
sche persboreaiux in de bladen gestaan heb
ben, die wijizen cxp vorderingen in een be
paalde richting van het revolutionair geweld,
dan is dat in de kamerbamken terstond
merkbaar. Er vormen zioh groepjes. De hee-
ren Schouten en Roanime zitten in de bank
van laatstigenoemde en praten; bij 't bureau
van den voorzitter staat jhr v. d. Goes van
Naters, die daar later wordt opgevolgd door
een fractievoorzitter van een andere rich
ting. Dan zegt ieder, die hier niet heele-
al een onbekende is, dat er iets gebrou-
n wordt.
Zoo was het gistenmiddiaig voelbaar, dat er
fiets gebeuren zou.
De laatste hamerslag was dan ook nauwe
lijks over het wetsontwerp „Uitzending
Dienstplichtigen" verklonken of daar had
je 't.
Voorzitter Van S-ahaik riep de leden naar
zijn zetel, ze kwamen van alle zijden toe
stroom en en in een geladen stilte las de
president een brief van den minister-presi
dent, dr Beel, voor, waarin déze meedeelde,
dat de Regeering voornemens is, „zoodra mo.
gelijk", waarschijnlijk reeds volgende week,
de Kamer in te zullen lichten over den gang
van zaken Eh Indië en de vorderingen, die de
besprekingen van de Commissi e-Gen er aal en
de Indische leiders maakten.
De heer Romme (K.VP.) trad terstond
achter het spreekgestoelte en hield een kort
betoog, waarin hij aandrong op inlichtingen
nog deze week. Hij had daarvoor „ernstige
voorkeur" om het belang van de zaak en
het belang van de inlichtingen. Van de zrijde
der regeer in gs tafel klonk reeds eerder een
woord van zeer groote tekortkoming harer
zijds, op het gebied der publiciteit. De Regee
ring heeft er belang bij ervoor te waken, dat
dit niet vaker behoeft te worden gezegd, al
dus prof. Romme.
Met andere woorden: eenmaal liep de Re
geer irug achter de persberichten aan (bij de
publicatie óver den inhoud van Linggadjati
Iaat zij dat niet weer doen.
Niemand moet uit dit woord van den heer
Romme voorbarige conclusies trekken. Er
zijn aan de machtiging der C.-G. om te tee
kenen, onderhandelingen voorafgegaan zoo
wel met den voorzitter der K.V.P.-fractie, als
met den heer Van der Goes van Naters. Het
heeft er dus allen gdhijn van, of de Regee
ring zioh van te voren verzekerd heeft van
de toewijding van haar twee voornaamste
satellieten in de Kamer bij een onafwendbaar
treffen. Het moet afgewacht worden, of de
heer Romme niet wéér, als eens twee Ling-
gadjati's ontdekt: het phantoom, dat de Re
geering nu accepteert en het „aangekleede",
dat per motie als het ware aangeduid, nu
onder de tafel- gewerkt werd.
De heer Schouten (A.R.) ging nog verder
dan de RjC. fractieleider. Hij wilde morgen
reeds met de Regeering van gedachten wis
selen en vroeg den voorzitter dat in zajn
schrijven aan den- minister-president bekend
te maken. Dat de Kamer zich moet behel
pen met persberichten is een onwaardige
toestand. „Vriendelijk, maar op de meest
dringende wijze dring ik hierop aan", aldus
de heer Schouten.
Dat Truman een groot man is, weet ieder
een, doch minder bekend zal zijn, dat zijn
dochter ernstige pogingen doet om in de
wereld van den zang naam te maken.15
Dezer dagen is een vergadering van
hoofdbesturen van het N. V. V. tot de
uitspraak gekomen, dat een fusie van het
N. V. V. met de E. V. C. onmogelijk is ge
worden. Men zou* kunnen zeggen, dat met de
uitspraak het gezond verstand het alsnog
heeft gewonnen.
Uit de discussies op deze vergadering
bleek, dta de voormannen van het N. V. V.
tot voor enkele maanden nog altijd op de
mogelijkheid van een fusie hadden gehoopt,
doch dat deze hoop inmiddels is verdwenen,
doordat de E. V. C. zioh almeer ontpopte als
een vakbeweging, welke haar politieke on
afhankelijkheid kwijt was. De algemeene
toon der besprekingen op de N. V. V.-verr
gadering was deze, dat de communisten een
greep willen hebben op de vakbeweging en
hun doel trachten te bereiken via de E. V. C.
langs den weg der fusie in het N. V. V.
Wij hebben den indruk, dat dit inzioht
vrij laat is doorgebroken. Voor wie, buiten
de partijen staande, het verloop der fusie
besprekingen volgde, zooals deze bespre
kingen oji. in bij herhaling overgelegde
Tenslotte kwam de heer Wagenaax (CPN.)
nog verklaren, dat hiij en 'zijn politieke
vrienden niet de minste haast hadden en
best tot volgende week wilden wachten met
het aanhooren van. de regeeringsverklaring.
Het ziet er slecht uit voor de goede zaak, als
twee tegenstanders als de heer Beel en de
communistische hoofdman het zoo eens zijn!
Dan is er een slachtoffer gevallen. De ma
nier waarop de heer Schouten, na de mede-
deeling van den voorzitter, dat hdj met de
drie standpunten rekening zou houden, den
heer Wagenaar feliciteerde met zijn democra
tische- en regeeringagetrouwe houding deed
den hee^ Wagenaar onnoozel grinniken.
In zekeren zin verkieeren we dus nog in
spanning, wanneer e^n nieuw Linggadjati
debat zal komen. Mórgen? Vrijdag? Volgen
de week?
In een spanninglooze sfeer zette de Kamer
HIJ VOERDE GEUREN VAN
VERZOENING AAN
De conferentie van Moskou toonde giste
ren weer een beeld van betrekkelijke eens
gezindheid, dank zij de verklaring van Mo-
lotofdat hij nog steeds gelooft dat er over
eenstemming tusscfhen de groote vier mogelijk
is over het kritieke Duitsche economische
programma. lederen kopek aan herstelbeta
lingen verkregen, wilde hij verantwoorden
en hij achtte het mogelijk Frankrijk te
geven wat het vraagt, vooral, waar dit land
zidh bereid verklaarde een tussdhenvoorstel
~over de Duitsche staalproductie te doen.
Zooals men weet stelde Bidault aanvankelijk
voor, dat de productie voor een groot deel
naar Frankrijk zou worden gebracht, doch
thans ie hij bereid een staalproductie in
Duitschland van 8 millioen ton per jaar toe
te staan. Dit geschiedt om -betaling van im
port en herstelbetalingen door Duitschland
mogelijk te maken.
Behalve een gunstige stemming Viel ook
een aantal onthullingen te beluisteren. Zoo
vertelde Bevin, dat Stalin had voorgesteld de
herstelbetalingen uit de kapitaalgoederen
der fabrieken in de westelijke zones te dóen
en Molotof, dat Rusland niet alleen herstel
betalingen uit de. Russische zone in Duitsch
land genomen had, maar ook Duitsche fa
brieken daar tot Sowjetbezit had gemaakt.
In Londen is verder bekend gemaakt, dat
men in Engeland van oordeel is. dat de over
eenkomst van Potsdam, "in zake de herstel-
Ned. Regeering beantwoordt de
Britsche protestnota
„Geen sprake van een blokkade", aldus
wordt met nadruk verklaard
In haar antwoord op de Britsche protest
nota, inzaike de aanhouding van Britsche
schepen in de Ned.-lnd. wateren, verklaart
de Ned. Regeerinig, dat dit geheel in over
eenstemming geschiedde met het interna
tionale reoht.
Er wordt den nadruk op gelegd, dat de
vermelding van een „blokkade" in de Brit
sche nota ongetwijfeld op een misverstand
moet berusten.
De Ned. Regeering stelt vast, dat de Brit
sche schepen (Empire Mayrover, Hai Sing
en Kita Kami) niet in het bezit waren van
de vereisohte scheepspapieren en boven
dien geladen waren met ondernemingstruib-
ber. In alle gevallen geschiedde de aanhou
ding binnen de territoriale wateren.
brief wisselingen - openhaar zijn geworden,
moest het van den aanvang af duidelijk zijn,,
dat de communistische tehdenzen in de E. V.
C. al dadelijk krachtig waren.
Misschien heeft het N.V.V. aanvankelijk
gedacht, dat het de hieraan verbonden ge
varen zou kunnen doorstaan; dat het door
de fusie de E. V. C. in het gareel van de
.spelregels" (zooals het heet) zou kunnen
brengen en dat het alle extremistische nei
gingen zou kunnen afremmen. Tijdig is men
tot het besef gekomen, dat men door de
fusie bezig was het „paard van Troje" bin
nen te halen.
Het is wellicht niet ondienstig, de tactiek
der E. V. C. te schetsen, zooals deze thans
door het N. V. V.-bestuur werd weerge
geven: „De leiding van de E. V. C. is in
handen van communisten, die zich discipli
nair onderworpen hebben aan de consignes,
gegeven door de leiding van de C. P. N.
Deze menschen leiden de vakbeweging vol
gens de richtlijnen, door het bestuur van
de C. P. N. uitgestippeld.
,,In elk bedrijf, waarin de C. P. N. vol
doende 'leden heeft, zijn en worden zooge
naamde bedrijfsgroepen opgericht. De leden,
van deze groepen hebben tot plicht, de ver
gaderingen van deze bedrijfsgroepen bij te
wonen. In deze groepsvergaderingen worden
zich daarop aan de behandeling van het
wetsontwerp „Instelling Ziekenfondsraad"
een administratieve kwestie, waarbij de heer
Stapelkamp (A.R.) er op aandrong de be
voegdheden van den raadsvoorzitter te beper_
ken en straks, bij de ziekenfondswetgeving
te waken tegen te ver doorgevoerde centra
lisatie. De heer Van Dis (S.G.P.) kwam
wederom op tegen de verplichte verzekering,
de heer Van Lienden (Arbeid) noemde haar
in tegenstelling tot den heer Van Dis het
middep om de geneeskundige verzorging op
peil te brengen, waarop de heeren Moll (K.
V.P:) en HiaCke enkele administratieve en
principieele bezwaren naar voren brachten,
hoofdzakelijk ten aanzien van het karakter
van den Raad.
Na beantwoording van de sprekers door
minister Drees en aanvaarding van het ont
werp zonder hoofdelijke stemming sohorsch-
te de voorzitter de bijeenkomst.
Rest nog te zeggen, dat het wetsontwerp
Uitzending Dienstplichtigen met 66 tegen 9
stemmen (Communisten) werd aanvaard, na
'het uitstekend betoog van minister Fiévez.
betalingen, vóór die van Jalta gaat, waarmee
dus de door Molotof gedane onthullingen,
over het op de Krim gesloten geheime pro
tocol, waardeloos wordt.
Bevin, die gisiteren ook nog het woord
voerde, toonde tegenzin in de ontmanteling
van 2000 fabrieken in de Britsche zone (door
Marshall gevorderd) en ontkende, dat de
Westelijke zones jachtgebied van het Angel
saksische kapitaal zouden zijn. Hij wilde den
toestand in het Ruhrgebied laten voor wat
hij waa.
HUUURKNOEIER UIT VUGHT KRIJGT
f 10,000 BOETE
Een inwoner uit Vught, die een huis in
Den Bosch had gehuurd, maar dit recht voor
f 5000 aan een anderen huurder overdroeg,
kreeg voor dit feit van den BossChen rechter
f 10,000 boete.
BOUW VAN 70 PACHTRRS WONINGEN
IN, DEN WIERINGERMEERPOLDER
Op 3 April zal de dienst Wederopbouw
Wieringermeer openbaar aanbesteden het
maken van 70 pachterswoningen op versprei
de plaatsen in den Wieringermeerpolder.
ZATERDAG KOMT DE ARJA IN
DEN HAAG BIJEEN
Zaterdagmiddag om 2 u. houdt de Anti-
RRe-v. Jongeren-Actie een provincialen toog-
dag in de Valkenbosch kerk, aan den Loos-
duinscheweg in Den Haag. Óp de agenda
staat om. een bestuursverkiezing. tenVijl
het Eerste Kamerlid, mr W. Rip zal spre
ken over bedrijfsorganisatie".
PAKKETPOST MET ZWEDEN HERVAT
De pakketpost met Zweden is, dank zij
de gewijzigde weersomstandigheden, hervat,
zoodat wederom postpakketten naar Zweden,
Finland en de U-S.SR. verzonden kunnen
worden. v
MORGEN MOET HET ZEVENDE REG. INF.
OPKOMEN
De dienstplichtigen, bestemd voor het ze
vende regiment infanterie te Oirsohot, die op
3 Mrt. hadden moeten opkomen, dienen zich
thans morgen per eerste reisgelegenheid na
zeven uur naar Eindhoven te begeven.
Oip onze bureaux ligt ter inzage de
passagierslijst van het mjs. „Boissevain", dat
op 25 Maart uit Indië te A'dam verwacht
wordt.
orders gegeven, hoe de leden zich in de be
drijven hebben te gedragen, evenals in de
vakbondsafideelmgen, waarvan zij deel uit
maken. Zij hebben den plicht er voor te
zorgen-, dat zij een belangrijk aantal plaat
sen in de bedrijfskernen of personeelsraden
gaan innemen. Zij moeten stakingen, die de
C. P. N. wenschelijk acht, voorbereiden en
de arbeiders in de bedrijven daarvoor rijp
maken, zoo noodig er mee overrompelen".
Op deze wijze gaat het bestuur van het
N. V. V. met zijn requisitoir nog even door.
Het komt ons voor, dat de situatie daarin
juist is geteekend. Men behoeft er zich niet
over te verbazen, dat nu de besprekingen
zijn afgesprongen en dat de fusie is afge
wezen. Het wekt slechts verbazing, dat men
aan de besprekingen zooveel tijd heeft be
steed.
Het gebeurde toont weer aan, van hoe
groot belang een eigen principieele over
tuiging, ook ten aanzien van.het lidmaat
schap eener vakbeweging, is. Dit vast te
stellen doet niet af aan de erkenning, dat
het van groote beteekenis is, dat het N. V.
V. deze crisis, welke in verband moet wor
den gebracht met heel de politieke con
stellatie in ons land sinds de bevrijding,
ook b.v. met de oprichting van de Party van
den Arbeid, heeft doorstaan.
Het Britsch-Fransche alliantie-verdrag"
houdt in, dat men kan spreken van een vol
komen identieke belangengemeenschap ten
aanzien van Duitschland, Engeland onder
streept zekere vitale Fransche eischen, maar
de verschillen in politieke en economische
bindingen met de andere groote mogend
heden, en ook bijv. de geografische ligging,
veroorzaken toch ook weer, dat de Fransche
eischen inzake Duitschland noodwendig veel
verder moeten gaan. De Britsche visie komt.
heel in het kort, immers hierop neer, dat»
Duitschland als economische eenheid weer
deel moet uitmaken van een geordend
Europa, maar dat het in politieken zin ge
decentraliseerd mag blijven. Frankrijk is be
angst voor de herstelde economische en poli
tieke eenheid van Duitschland en aan de
hand van de historische ervaring, stelt het
de meest drastische maatregelen voor. om
iedere bedreiging, ja iedere concurrentie van
Duitschland onmogelijk te maken. Het is dan
ook in het oog springend, op welk een felle
wijze Frankrijk te Moskou den voorrang van
zijn industrie boven de Duitsche bepleit.
Frankrijk heeft steenkool noodig, want zelfs
reeds voor den oorlog werd voor ongeveer -
een derde van», de behoefte aan steenkool
voor de industrie geimporteerd. Te dien aan
zien heeft Engeland later meer begrip ge
toond voor de Fransche moeilijkheden, hoe
wel het tot nog toe genoodzaakt was, den
uitvoer uit het Ruhrgebied zeer te beperken.
De economische taart, die nu door de chefs
kok te Moskou gebakken moet worden,
schijnt zeker niet volgens het Fransche
recept te zijn. Wij weten nu, dat maarschalk
Stalin een „onder-onsje" gehad heeft met
den Franschen minister Bidault en dat
Bidault de wenkbrauwen gefronst heeft, toen
hij vernam, wat de Britten en Amerikanen
zich eigenlijk voorstellen. En wat Bidault op
de conferentie in ronde woorden gezegd
heeft, zal zeker het noodige commentaar uit
lokken, óók van de Britten. Begrijpelijk, dat
de Franschen thans met alle geweld willen
verhinderen, dat Duitschland zijn mijn
industrie nog eens zal misbruiken, om op
nieuw een wereldoorlog te ontketenen. Maar,
hoe wil Frankrijk, waar zoovele hoogovens
stil liggen, het klaarspelen om Duitschland
te gaan vervangen als de groote staalprodu
cent in Europa? „Geen verdere praatjes"
dat is de meening van Bidault, want im
mers het heele Duitsche probleem, het heele
Duitsche gevaar in de toekomst, is samen te
vatten met twee woorden: staal en steen
kool! Frankrijk heeft recht op het ijzererts
uit Lotharingen en de Duitsclve steenkool,
waardoor dit land dan de belangrijkste staal
producent zou worden. Duitschlan<^ zou
hoogstens voor de afwerking kunnen zorgen
en zich met de lichte industrie occupeeren.
Het klinkt allemaal doodeenvoudig, als er
ooik nog niet een Molotof bestond. Wat
Molotof zijn Amerikaansche, Engelsche en
Fransche collega's te zeggen had. moet de
stemming van „lachen of huilen" veroorzaakt
hebben. Om maar enkele punten te noemen:
Hadden we in Potsdam het beginsel» van
Duitschland's economische eenheid aanvaard
of niet? Nu dan, wat hebben jullie Amerika
nen en Engelschen daar ui gespookt? Een
fusie van Amerikaansche en Britsche zones
is daar toch direct mee in tegenspraak, dus
dient die fusie onmiddellijk te worden ooge
heven. Ook gaat het niet aan. zei Molotof,
dat Engeland maar vast de kolen- en staal
industrie van het Ruhrgebied had overgeno
men, terwijl Frankrijk althans economisch
het Saargebied heeft ingepikt. Uit bezorgd
heid. dat de Westelijke mogendheden, toch
een „blok-vorming" beoogende, zouden pro-
fiteeren van het Ruhrgebied. eisckte Molo
tof. dat dit ..ex-wapenarsenaal" onder ge
meenschappelijke contróle van de ..Big Four"
zou worden gesteld en de Duitsche staal
productie moet minstens worden opgevoerd
tot 10 k 12 millipen ton, dat is dus ruim eeti
kwart meer dan de huidige opbrengst. Niet
alleen, dat wegens de Russische eisohen. de
..herstelbetalingen" maar eventjes 1250 mil
lioen pond moeten bedragen, en deze schade
vergoeding kan geschieden in den vorm van
kapitaalgoederen en buitenlandsche activa,
neen, deze ..herstelbetalingen" kunnen ook
worden opgebracht uit de loopende productie.
Hiertegen heeft Bevin zich tegenstander ver
klaard en hij wilde van Molotof wel eens
weten, hoeveel productie-goederen door de
Russen reeds aan Duitschland onttrokken
zijn. Marshall keek ook beteuterd, toen
Molotof aandrong op schadevergoeding uit de
loopende productie. Want, immers, als
Duitschland weer voldoende produceeren kan,
moeten de Duitsche hulpbronnen ten profijte
zijn van denier bezettende mogendheden
gelijkelijk en niet één er extra voordeel van
wilier? hebben. Bovendien, dé daaraan ver
bonden kosten. Duitschland als economisch
apparaat weer in te schakelen, moeten dan
hoofdelijk worden omgeslagen. Voorloopig is
Duitschland nog armlastig, het voedsel dient
geïmporteerd en in de toekomst moet die
import door export worden gecompenseerd.
Daar dienden de Russen eerst aan te den
ken. Maar men denkt te Moskou minder aan
het daadwerkelijk economisch herstel van
Duitschland, dan wel aan de profijten, die de
tegenpartij reeds heeft genoten. Wat moet
men er van gelooven, als Molotof. Engeland
-en Amerika verwijt beslag gelegd te hebben
op al het goud in de Westeliike zones, de
Duitsche buitenlandsche valuta en een
belangrijk deel van de Duitsche koop
vaardijvloot, en Bevin en Marshall daar
nuchter op antwoorden, dat alles netjes
verantwoord is en de boekhouding
ook voor de Russen - ter beschikking
staat. Deze boekhouding geeft aan een be
drag van1250 millioefu pond en dat is
juist het sommetje, dat de Russen eischen
als herstelbetaling! Te Jalta. Potsdam en
Parijs was men het 'daarover in beginsel
reeds eens geworden, althans volgens Molo
tof, maar Marshall was van meening, dat
men zich alleen maar kon beroepen op het
protocol van Potsdam en zóó werd dit byna
een academische kwestie.
PAARDEN TREKKEN DOOR DE
HOOFDSTAD
Paarden uit allé rangen en standen zullen
Zaterdagmiddag in Amsterdam aan een groo
te parade te hunner eere deelnemen. De helft
van de opbrengst der inleggeldn komt aan
liefdadigheidsinstellingen.
Nauwelijks waren de eerste zonnestralen van dit voorjaar doorgebroken, of de bedjes van
het Juliana-kinderziekenhuis te Den Haag schoven naar buiten. Mogen de plannen van de
fancy-fair zóó goed slagen, dat de groote financieele zorgen van het huis weldra tot het
verleden behooren.
