Baarle-Nassaueen ideaal Smokkeloord
Explosie alarmeert Alphen's postkantoor
Wieringermeer andermaal een verlaten vlakte
Ingevroren schepen en geïsoleerde eilanden
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
7
MAANDAG 10 MAART 19(1
Hier een treffend beeld van den grilligen vorm der grenzen in Baarle-Nassau. Links ls
Nederlandsch grondgebied, het midden behoort aan België, terwijl men rechts weer op
Nederlandschen bodem vertoeft.
WANT GRENZEN HEBBEN DE
GRILLIGSTE VORMEN
(Speciale N.L.C.-reportage.)
Tweehonderdziestig hectaren Belgisch grond
gebied in Brabant; drie en dertig stukjes
België in Nederland, dat is het enclave
Baarle-Hertog, waar de grens door café's met
biljart op de scheidingslijn, woonhuizen,
winkels en boerenerven loopt.
Baarle-Hertog en Baarle-Nassau, Bel
gië en Nederland geheel op Neder
landsch grondgebied gelegen, dat is het
land, dat op velen uit den wijden om
trek een onweerstaanbare aantrekkings
kracht schijnt uit te oefenen.
Baarle, dat vele „pelgrims", belust op
schatten van het ,3else". tot zich trekt en
die belast en beladen, zoo de beurs dit toe
laat en de douane eens niet actief is, huis
waarts keeren. De $oep er van gehoord heb
bende, hebben ook wij dit elderado eens be
zocht.
België en Nederland loopen in Baarle zoo
door elkaar, dat men de grens haast niet lean
volgen. Het eene huis is Belgisch, het huis
er naast Nederlandsch bezit. Weer een ander
huis wordt eerlijk door beide landen gedeeld.
Er is zelfs een café waarin het biljart precies
midden op de grenslijn staat.
Natuurlijk hebben we ook het huis be-
„Nederlandsch-Bclgische besprekingen",
ditmaal echter in den vorm van een buur
praatje tusschen een Nederlandschen
douanebeambte en zijn Belgischen collega.
zocht, waarin Hugo de Groot, na zijn ont
snapping uit het fort Loevesteyn op zijn
vlucht naar Frankrijk, nog overnacht heeft.
En dèt is pas een raar huis! Belgische hui
zen hebben witte nummerbordjes met zwarte
letters en cijfers en bij Nederlandsche huizen
is dit juist andersom. Maar dit huis heeft
twee nummerbordjes. Gezeten op een stoel
in België hebben we gepraat met de bewo
ners van dit huis, dat vroeger een herberg
was of een stammenee zoo ge wilt, en dat
gelegen is in het vroegere centrum Loveren.
Twee menschen slapen in dit huis. Eén
voor de eene helft in België en de ander
voor de andere helft in ons land. De keuken
is ook Belgisch, maar de huiskamer weer
Hollandsch, terwijl de grens door de gang
loopt.
Inderdaad een vreemde situatie. Het is
hier dus heel gemakkelijk om een buiten-
landsch reisje te maken en da* zonder
douaneformaliteiten of deviezen.
Typisch is ook de'groote sympathie, die
men in Baarle-Hertog voor Koning Leopold
aan den dag legt. In practisch alle étalages
staan portretten van den Koning, met spreu
ken als: Sire kom terug, Sire wij verwach
ten U. Ook op de muren staan slagzinnen,
die het vaste vertrouwen der bevolking
in den terugkeer van Koning Loepold III
uitdrukken.
Ge koopt in een echt Belgisch stamme-
neeke een potteke bier, goed bier maar
5 franken of 60 centen. Een fleschje heerlijk
bier 25 pet kost niet minder dan 10
franken of f 120. En gezellig dat het er is
Ge kimt er alle mogelijke soorten drank
krijgen: crème de cacao, jenever, likeur, enz.
enz. Waar vindt ge dit alles in overvloed in
ons eigen landje? In Baarle is dat alles te
krijgen, maar vraag niet naar den prijs, als
ge echter goede franken hebt. ja, dan bent
ge pas goed af.
Het „Belse madammeke" doet goede zaken
en de Baarlenaars komen er vaak.
En dan die Belgische winkeltjes, waarnaast
de Nederlandsche zaken maar akelig leeg
afsteken. Men kan zoo raar niet denken of
het is er te koop, volop. Textielgoed, kou
sen, sokken, onder- en bovengoed, corsetten,
wol, stopgaren, naalden, bretels en alle mo
gelijke snuisterijen, aardewerk en pannen.
Daarvoor behoeft ge heusch niet naar den
Anvers of Brussel.
In Baarle is het evengoed te krijgen en. het
wordt er grif verkocht, zoo zelfs, dat men
niet kan begrijpen, dat de kleeren zoo snel
en zoo veel verslijten.
De heeren kunnen' zich ook al verlustigen
aan de welgevulde etalages der tabakswin
kels. Maar die prijzen, die prijzen. Een pakje
echte Players of Three Three kost vier gul
den en een pakje Amerika ansche Corn wal
drie en een halve gulden. De Belgische siga
retten, die thans ook heel goed zijn, vari-
eeren in prijs van een gulden tot een rijks
daalder. Maar nogmaals, als men goede fran
ken heeft
De bewoners van Baarle hebben het goed,
dat zult ge al wel begrepen hebben. Maar
ook de distributie is den Baarlenaars goed
gezind. Alle inwoners van Baarle-Hertog,
zoowel als van Baarle-Nassau, vallen onder
de Nederlandsche distributie, maar hebben
bovendien een Belgisch rantsoenenkaartje
gekregen door de goede zorgen der Belgische
regeering. Daarop worden nogal eens extra-
tjes aangewezen, zooals chocolade, suiker of
koffie. We misgunnen deze Baarlenaars deze
extra'tje6 niet, want ook wij hebben het
ondervonden de vreemdeling kan in dit
Vlaameche, Brabantsche Baarle altijd op een
gastvrij en hartelijk onthaal rekenen.
Volgend jaar is het drie eeuwen geleden,
dat deze uitzonderlijke toestand, door een
splitsing van het Hertogdom Brabant, ge
schapen werd. En sindsdien zijn alle po-
gingen om door grondruil weer een norma
len toestand te krijgen op niets uitgeloopen.
We kunnen het begrijpen evenals de „toeris
ten", die met den toestand in dit plekje op
de hoogte zijn en steeds weer terugkomen
om te genieten van dat eenvoudige, inter
nationale verkeer, 'waarbij geen passen, visa
of deviezen noodig zijn.
Vijf kilometer verder ligt de eigenlijke
grens. Die grens zelf is echter geenszins een
sensatie. Het is er precies hetzelfde als langs
alle andere grenzen. Eenzelfde slagboom,
dezelfde douanekantoren cn dezelfde bedrij
vigheid. Maar langs de grens van den smok
kelaar, de z.g. groene grens daar is geen
slagboom te vinden daarheen leiden door
bosch en heide, smalle slingerpaadjes waar
langs 's nachts de smokkelwaar vervoerd
wordt en waar soms de sensationeele ont
moetingen plaats hebben tusschen de com
miezen en smokkelaars als die commiezen
„er onder springen".
Er wordt enorm veel gesmokkeld, vooral
drachtig vee en paarden. Men heeft kunnen
lezen., dat het totale aantal stuks vee, dat
per maand naar België gesmokkeld wordt,
duizend bedraagt. Dit aantal is echter veel
en veel grooter. Vanuit Baarle alleen reeds
worden per maand meer dan vijfhonderd
stuks vee overgesmokkeld. De dieren worden
meestal in groepjes van vier of vijf ver
voerd, maar enkele weken geleden ging de
brutaliteit zoo ver, dat 28 koeien ineens naar
België gebracht werden. Dit zijn vaststaande
feiten.
In België betaalt men goed geld voor Hol-
landsch vee, het dubbele van de som, die het
hier opbrengt.
Mef" papieren gaat het naar Baarle-Her
tog, waar het ecnige dagen blijft om uit te
rusten en dan, op een nacht, gaat het ver
der de grens over.
Langs de grens is een verboden strook van
vijfhonderd meter, de veestrook genaamd,
waarin men zich niet zonder papieren mag
bevinden. Ook Baarle, waarvoor een uitzon
dering is gemaakt, valt in die veestrook.
Aan de Belgisch zijde is eveneens een ver
boden zone en pas als de smokkelaar met
zijn waar over het kanaal van Antwerpen
naar Turnhout is 14 km van Baarle is
hij absoluut veilig, want ook de Belgische
douaniers zijn zeea* actief. Hun activiteit
wordt sterk gestimuleerd door premies van
£r 500 voor ieder in beslaggenomen stuk vee.
Maar het is moeilijk vat te krijgen op de
smokkelaars, die allen in deze streek zijn
opgegroeid en het „vak" geleerd hebben, van
kindsbeen af kan men wel zeggen.
Worden door de politie of douane overdag
sporen gevonden, dan wordt daarbij 's nachts
gepost, maar het is slechts toeval als daar
langs dan weer een transport zou passeeren.
Zij die hét weten kunnen, verzekerden ons.
dat minstens 85 pet van het vee en de paar
den ongehinderd op de plaats van bestem
ming komen. Het is vechten tegen de bier
kaai, al zijn politie en douane nog zoo actief
en dat zijn ze. Het is daarom onbillijk hun
laksheid of erger te verwijten.
Slechts het wederom landelijk invoeren
van het veeboekje, zoo verzekerde men ons
met nadruk, zal eenig resultaat kunnen heb
ben om den veesmokkel te doen ophouden.
'T BLEEK ACHTERAF NOGAL
ONSCHULDIG
Zaterdagmiddag werd het Postkantoor te
Alphen aan den Rijn in rep en roer ge
bracht door een explosie. Eén der ambtena
ren was bezig met het stempelen van de post
en toen hij met kracht zijn stempel drukte
op een briefpakket vloog dit met een ge
weldigen knal en een felle steekvlam, uit
elkaar. Het gevolg was een kleine paniek
onder de ambtenaren en ambtenaressen. Men
dacht aan een bom, maar gewonden, noch
schade, werden waargenomen. Alleen van
het pakje zelf was niet veel over. Wat ver
schroeid papier was het eenige, dat voor
verdere nasporingen kon dienen. De politie
werd gealarmeerd en deze slaagde er in den
naam van "den afzender te ontcijferen. Het
was de veehouder van E„ op den Oostka-
naalweg te Alphen, die aan den tand werd
gevoeld. Weldra volgcle de weinig sensatio-
neele ontknoopü>g. De zoon van den veehou
der, een kweekér in Aalsmeer, had geklaagd
over veelvuldige diefstallen uit zijn kassen.
De vader herinnerde zich, dat hij nog een
aantal zgn. alarmklappers bezat. Deze voor
werpen kunnen aan* een deurpost of aan een
raam worden bevestigd en ontploffen, wan
neer deze worden geopend. Drie van deze
klappers waren genoeg om de postbeambten
Belgisch of Nederlandsch? Geen reden tot
twijfel. De eigenaars van dit café'tje op
de markt zijn vnrige aanhangers van
Koning Leopold, en zij steken hun meening
dan ook niet onder stoelen of banken.
De boeren moeten hun vee dan immers weer
kunnen verantwoorden.
Op den terugtocht brengen de smokkelaars
textiel, tabak, sigaren, sigaretten, katoen,
wol, elastiek (zeer geliefd) en alles wat
schaarsch is in Nederland, mede.
Uit een woonwagen met dubbele wanden
haalde men enkele weken geleden niet min
der dan 36 coupons stof en duizenden meters
elastiek te voorschijn.
Ook de smokkelarij in iboter en kaas neemt
enorme afmetingen aan. Er zijn partijen in
IN DEN OORLOG WATER
EN NU SNEEUW
Waar in 1944 en 1945 watermassa's den
vruchtbaren Wieringermeergrond bedekten,
als een rimpelende, rustelooze en onafzien
bare vlakte, ligt nu sneeuw. Sneeuw op de
klei. Eén uitgestrekte witheid met heel in
de verte, als verloren, drie zwarte vlekken:
de dorpen Middenin eer, Wieringerwerf en
Slootdorp. De boeren onderhouden met
moeite op arresleden de verbinding tusschen
deze dorpen. Maar voor de vierde maal in
dezen winter ligt dit schijnbaar verlaten
landschap afgesloten van de buitenwereld:
„Het Oude Land".
In een telefonisch onderhoud zeide burge
meester Loggers van Wieringermeer, dat de
polder, na de sneeuwbuien van eind vorige
week verlost scheen uit zijn tijdelijk isole
ment. De nieuwe, hevige sneeuwval van het
weekend bezorgde echter weer grooten last.
Gelukkig heeft men de beschikking over
zeer modern materiaal en Waterstaat, Ge
meente en Hoogheemraadschap waren giste
ren den geheelen dag in de weer om met
vier bulldozers het 250 km lange wegdek van
den polder sneeuwvrij te maken. Op som
mige plaatsen lag de sneeuw zelfs twee
den schrik op het lijf te jagen. Voor de die
ven in Aalsmeer is nu evenwel een nieuwe
zending noodig....
MEDISCH STUDENT TOT DE DOODSTRAF
VEROORDEELD
Het B.G. te Leeuwarden veroordeelde
hedenmorgen den 24-j. medisch student Jan
Ale Visser uit Groningen, die als SD-er in
de provincie Groningen een weergalooze ter
reur heeft uitgeoefend, w.o. driemaal moord,
tot de doodstraf, met het recht van cassatie.
LEIDSCHE BOEKBINDER KREEG 5 JAAR
Wegens dienstneming bij de Landwacht
Nederland had de pJE. van het Haagsche B.-G.
tegen den Leidsche boekbinder M. de Wek
ker 10 jaar gevangenisstraf geëischt. De uit
spraak luidde hedenmorgen 5 jaar met af
trek. De Hagenaar A. H. Ho ogen doom, tegen
wien wegens dienstneming hij de Grüne Po
lizei 10 jaar was geëischt, kreeg heden even
eens 5 jaar
RONDOM AMELAND KRAAKT
'T IJS ECHTER
De bewoners van Ameland hoorden gisteren
met genoegen, dat het ijs op de Waddenzee be
gon te kraken. Dit beteekent immers dooi en
langs dezen omweg: lente. Het leek er nog niet
veel op, want wilde sneeuwjachten joegen over
het sinds twaalf dagen van post verstoken
eiland. Piloot Weydon Claterbos maakte gis
teren vier vluchten met een militair vliegtuig
naar Schiermonnikoog, dat sinds 25 Febr. geen
verbinding meer had. Op de Noordzee ten
Noordoosten van dit eiland zitten zeven
stoomschepen muurvast in het ijs bekneld. Zij
probeer en Westwaarts te koersen, maar zoo
ver het oog reikt is de zee met zwaar ijs
bedekt.
INDIA CONTRA NED.-INDIë, MAAR
NATUURLIJK PRO SOEKARNO
Gisteren deelde de Britsch-Indiër Kundan
aan Soekarno mede, dat de regeering van In
dia elk aanbod van de Ned.-Ind. Regeering om
handelsovereenkomsten te sluiten, zou wei
geren. Wel was India bereid relaties met de
Indonesische republiek aan te gaan.
Nadat Soekarno nog enkele boeken namens
Nehru ten geschenke had ontvangen, gaf hij
den wensch te kennen een bezoek aan India
te brengen.
In de omgeving van Bratislava, de hoofd
stad van Slowakije, is de Donau buiten haar
oevers getreden. Verscheidene plaatsen zijn
onder water komen te staan en er is aan
zienlijke schade aangericht. De rivier is bijna
2 meter gewassen.
beslag genomen van 2400 en 3600 kg.
Deze waren worden per auto vanuit Neder
land aangevoerd, in Belgische huizen opge
slagen en gaan 's nadhts naar België.
Het is te begrijpen, dat met deze practij-
ken ook de de vie zensmokkel hoogtij viert.
Het is eveneens begrijpelijk, dat er in
Baarle-Nassau en Baarle-Hertog altijd ge
smokkeld is, maar nog nooit hebben de
smokkelaars zoo'n gunstigen tijd beleefd als
thans, nu er voor de geraffineerdsten schat
ten te verdienen zijn.
meter hoog en de twee dokters ondervon
den hiervan den grootsten hinder. Zij moes
ten uren loopen om hun patiënten op de
wijd en zijd verspreide boerderij te bezoe
ken. Eén der artsen deed er zeven uur over,
voor hij een afgelegen hoeve had bereikt,
waar een man aan een beroerte was over
leden. Ook bij bevallingen staan de medici
voor groote moeilijkheden. Brandweerauto's
worstelden zich met vier of vijf spuitgasten,
bemand, door de sneeuw om vastgereden
voertuigen uit te graven.
Met „Het Oude Land" werd door middel
van den weg MiddenmeerSchagen gisteren
nog ternauwernood de verbinding onderhou
den. Zoo was de toestand Zaterdag en gis
teren.
Vanmorgen echter bleek, dat in den avond
en nacht alle met moeite gezuiverde wegen
in en naar den polder door den straffen
wind, die op dit vlakke land vrtj spel had,
weer dik onder de sneeuw waren gewaaid.
De zware melktrailer, die trachtte vin Mid
denmeer naar Schagen te komen, moest
reeds gisteravond onverrichterzake terug-
k eer en. Er was geen doorkomen aan. Geluk
kig heeft de Wieringermeer bijtijds een be
hoorlijken voorraad levensmiddelen kunnen
vormen en de bewoners zijn door de narig
heid van den oorlogswinter onvoldoende ge
hard om deze isolatie zonder kleerscheuren
te boven te komen.
FAILLISSEMENTEN
Opgegeven door van der Graaf en Co's Bureaux
voor den Handel N.V. Afd. Handelsinformaties
Amsterdam.
Uitgesproken
27 Febr. G. Krooshof, fabrikant, te Den Haag
laatstelijk gewoond hebbende van Hoytema-
straat 1, en zaken gedreven hebbende aan de
Stationsweg 31-35, thans verblijvende in Zwit
serland. R.C. mr A. Hilbingh Prins. Cur. mr
B. G. Blaupot ten Cate, Den Haag.
27 Febr. H. M. Dieks, Den Haag, Valken-
boschkade 274. R.C. mr L. Vliegenthart. Cur.
mr C. Croon, Den Haag.
Faillissements-statistiek over Februari
Nrd. Holland 10; Amsterdam 17, Zuid-Hol
land 14; Den Haag 7; Rotterdam 4; Utrecht 3;
Gelderland 7; Nrd. Brabant 3; Limburg
Zeeland 4; Friesland 5; Groningen 5; Drente
Overijssel 4.
Totaal 83 faillissementen.
Totaal vanaf 1 Januari: 123 faillissementen.
Totaal zelfde tijdvak vorig jaar: 23 faillisse-
meenten.
Vernietigingen:
27 Febr. N.V. Labora, te Den Haag; A. P.
Hoogerbrug, te Leiden.
Verschillende pogingen werden ondernomen
om het nog steeds afgesloten Urk te verlossen.
Uit Emmbeloord in den N.O.-polder vertrok
een boot, die echter op vijf kilometer afstand
van Urk in het kanaal bleef steken. Ook op
het eiland werd getracht het ijs te breken. Een
Ijs vlet werd op kanaal gebracht, doch hoewel
er tachtig man op en om stonden, scheurde het
ijs niet. Ruim honderd man probeerden met
kabels een ingevroren beurtschip door het ijs
te trekken. Het kanaal lijkt tot den bodem toe
bevroren. Met IJsselmeer-water wordt nu het
niveau van het kanaal verhoogd. Intusschen
raad geheel uitgeput.
N
Internationale woningruil
Een inwoner van Bridlington (Enge
land) heeft van een Nederlander een aan
bieding ontvangen om gedurende een va-
cantiemaand van woning te verwisselen.
Ter vermijding van 'moeilijkheden met
geld en rantsoenen werd voorgesteld, dat
elk in zijn woning een hoeveelheid daar
van zal achterlaten.
V.
VRAGEN OVER HUURVERHOOGING BIJ
ONDERHUUR.
Het Eerste Kamerlid Woudenberg heeft
den minister van Econ. Zaken inlichtingen
gevraagd inzake de door het directoraat-ge
neraal van de Prijzen toegestane verhooging
van do woninghuren, indien bHj'kt, dat de
huurders, in afwijking van den toestand op
9 Mei 1940 aan andere personen huisvesting
verleen en 'dan die, welke rechtstreeks be
hoor en tot hun gezin.
