Vandaag begint de conferentie van Moskou
't Verklaarde
Afschuwelijk misverstand t.a.v. Linggadjati
Stichting Ned. museum voor anthropologic
Keert nu de geheele wereld zich tegen ons
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
MAANDAG 1# MAART 190
Parijsche krantenmenschen krij
gen 17 pet loonsverhooging
Nu gaat het bankpersoneel staken.
DUITSCHERS LEVEN IN
HOOP EN VREES
Vanmiaaag om drie uur oeguit de Moskou-
sohe conferentie, die over het toekomstig lot
van Duitschiand en Oostenrijk beslissen zal.
In de weelderige zalen van de Kussische
luchtvaartclub komen de ministers bijeen eti
zij zuüen er ieder en dag om negen uur
's morgens en drie uur 's middags talies Ne-
derlandsche tijd) een samenkomst houden.
Moskou heelt zioh uitgesloofd, zij het ook,
dat pers en radio tot op het laatste oogen-
blik zwijgen over de heeie gebeurtenis. Hét
richtte het fraaiste hotel van de Kussische
hoofdstad, het Moskwa hotei, voor ae bui-
teniandscne gasten in en het instrueerde de
meest aantrekkelijke jonge vrouwen van
Moskou als toiken.
Een heel wagenpark staat d-en diplomaten
ter beschikking. j_»e Kussen hebben dit alles
in, voor het Dinneniand -bestemde uitzendin
gen, schitterende voorbereidingen genoemd.
Zacexuag itwam Bevin aan. m een sneeuw
storm. isr waren microfoons aan het station,
waarin ae Britscne minister „ueste wensen en
voor het Kussische volk sprak".
Mar snail, die per vliegtuig uit Berlijn ver
trok zeide het beste resultaat van Moskou
een vier mogendheden pact te vinden.
Het met aanwezig zijn van de Duitschers
bracht de uuitscne kerken tot een rond
schrijven waarin zij de geioovigen aansporen
te bidden voor „de bescnermende nana oroas
over net Duitsche volk tijdens de conferen
tie van Moskou".
En daarnaast houden de Duitsche kranten
zich uitvoerig met de gebeurtenissen bezig.
Het is voor de overwonnenen de eenige mo-
gehjkneid hun stem te doen fcooren in de
conferentiezalen. Een omstandigheid, die zfj
trouwens met de overwinnaars-kleine naties
gemeen hebben. De verwaennngen zijn som
ber, wat blijkt uit het groote aantal leuzen
in de bladen. Zij halen „Hitiers komen en
gaan, doch het Duitsche volk blijft leven,,
een woord van Stalin en „Leven vrij van
vrees en dood" van Churchill en Roosevelt
uit het Atlantic Charter aan. Deze dienen om
den ondertoon van alle beschouwingen te ver
hullen, nl. de eenheid van Duitschiand, de
herstelbetalingen en de territoriale vorderin
gen. Het gevaar voor een volkomen split
sing van het land achten de bladen niet uit
gesloten. Wat de herstelbetalingen betreft:
Schumacher heeft verklaard: „Eerst herstel
lingen en dan herstelbetalingen".
Sterker dan deze problemen houdt dat der
grenswijzigingen de Duitsche pers bezig.
Professor Schreiber van de Munstersche Uni
versiteit heeft zelfs een open brief aan den
Nederlandschen minister-president dr
Beel in het Britsche Dagblad „Die Welt"
gepubliceerd, waarin hij, met voorbijgang
van alle andere dan historische motieven, die
door Nederland zijn aangevoerd, vaststelt,
dat de Nederlandsche regeering met haar
eischen „den berg der verleiding beklom-
PRINS BERNHARD TOONT
ZIJN BELANGSTELLING
(Van een onzer verslaggevers.)
Op uitnoodiging van het bestuur voor
Stichting van een museum voor anthropolo
gic, waarvoor de heer en mevr. Halbertsma-
v. Lennep als gastheer en -vrouw optraden,
had zioh Zaterdagmiddag in de filmzaal van
de Valeriuskliniek te Amsterdam een uitge
lezen gezelschap verzameld. Onder hen be
vonden zich o.m. Z. K. H. Prins Bernhard,
die werd vergezeld van zijn secretaris, den
heer Thomassen, een vertegenwoordiger 'van
den minister van^Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen, mr J K v d Hagen, de Com
missaris van de Koningin in Noord-Holland
dr J E Baron de Vos van Steenwijk, de bur
gemeester van Amsterdam mr J A d'Ailly en
prof dr L v d Horst, directeur-geneesheer
van de Valeriuskliniek, die de filmzaal en
de bestuurskamer geheel belangeloos ter
beschikking had gesteld, terwijl kardinaal dr
Joh. de Jong van Utrecht op het laatste mo
ment bericht van verhindering had gezon
den.
De heer Halbertsma heette- in zijn ope
ningswoord in het bijzonder de hooge gas
ten hartelijk welkom en zette het doel van
deze bijeenkomst nader uiteen, n.l. om een
basis te leggen voor het stichten van een
Nederlandsch museum voor antropologie.
Aan de hand van lichtbeelden heeft dr Paul
Julien vervolgens een korte lezing gehouden
over kampvuren langs den Evenaar en een
denkbeeld gegeven over de Pygmeeën en
later enkele Pygmeeën-theorieën in het kort
behandeld, o.m. die van Kolman, Pater
Schmidt, Balk en een hypothese van hem
zelf, waarin hij uitgaat van het foetale ont
staan van de Pygmeeën.
men heeft'. Alsof Nederland een aasgier is
die op het Duitsche lijk vliegt. Tot een zui
vere vermelding van de feiten en argumen
ten, een opsomming van de Duitsche wan
daden in Nederland komt het uiteraard niet.
De geest van Go ebbe ls waart nog brieschend
rond.
IN JAN. ONZE INVOER BIJNA HET
DUBBELE VAN DEN UITVOER
In Januari j.l. voerde Nederland voor f201
millioen in (Dec. '46 f 223 millioen). Onze
export beliep in Jan. f 108 millioen (Dec.
f128 millioen).
ENGELSCHEN ZOUDEN DRUK
HEBBEN UITGEOEFEND
Nadat het persbureau „Reuter", te Lon
den, gistermorgen het telegram de wereld
had ingestuurd, meldende, dat de Britsche
regeering er bij Nederland en de „republiek"
op had aangedrongen tot spoedige ondertee-
kening van de ontwerp-overeenkomst van
Linggadjati over te gaan, haastten de diverse
officieele. instanties zich het bericht tegen te
spreken.
Zoowel het Britsche ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken als de respectieve ambas
sades te Londen en Den Haag verklaarden
uitdrukkelijk, dat door de Britsche regee
ring geen stappen in die richting waren on
dernomen.
„Het standpilnt van onze regeering", zoo
Na de pauze, waarin de heer Halbertsma
verscheidene personen aan Prins Bernhard
voorstelde, heeft dr Paul Julien nog enkele
films vertoond en beval tenslotte de jonge
Stichting in de aandacht van de aanwezi
gen aan.
MEER BRANDSTOFFEN VOOR DE
NOORDELIJKE PROVINCIES?
Het Tweede Kamerlid Vondeling heeft bij
den minister van Econ. Zaken naar de mo
gelijkheid geïnformeerd, om aan de Noorde
lijke provincies voorrang te verleenen bij de
distributie van brandstoffen, daar de dage
lij ksche weerberichten den indruk wekken,
dat de koude en dientengevolge de behoefte
aan brandstof in het Noorden van ons land
grooter is dan elders.
'N STORM VAN PROTESTEN
IN JAVA'S HOOFDSTAD
Na de protesten van Amerika en Enge
land inzake de „onheusche behandeling" van
de „Martin Behrman" en de Empire May-
rover, hebben thans achttien groote interna
tionale scheepvaart-maatschappijen te Bata
via een verklaring afgelegd, waarin zij be
weren, „dat hun belangen in Ned.-Oost-Indië
op onvoldoende wijze behartigd worden".
Dit protest, aldus „Associated Press", was
vervat in een brief, welke door vijf scheeps
agenten, die feitelijk alle Britsche, Ameri-
kaansche, Fransche, Noorsche, Deensohe, Ca-
nadeesche en Australische lijnen vertegen-
De Fransche premier, Paul Ramadier,
heef de 17 pet. loonsverhoging van de dag-
blademployé's goedgekeurd. Vakvereen (gin
gen van journalisten en krantenverkoopers
hebben echter bij Ramadier geprotesteerd
tegen het verschijnen der bladen op zevn da-
gn in de week. omdat de goedgekeurde 17 pet.
loonsverhooging de algemeene stabilisatie-
politiek van de regeerinig te buiten gaat. De
journalisten eischen uitbreiding van de re
dactie-staven.
Nu de kran tens tak inig als geëindigd mag
worden beschouwd, is de stakingskoorts in
het bankpersoneel gevaren. In Parijs wordt
reeds gestaakt en in andere steden wordt dit
voorbeeld al gevolgd.
zeide een woordvoerder te Londen, „is tot
uitdrukking gebracht door den minister van
Buitenlandsche Zaken, Bevin, in een rede op
27 Februari tijdens het debat in het Lager
huis; daarin zeide de minister het te be
treuren, dat de ontwerp-overeenkomst van
Linggadjati nog niet onderïteekend was. Zon
der zich te willen mengen in andermans
rechten hoopte Bevin, dat de regeling, welke
zulk een. weldadigen invloed zou hebben zoo
wel in Oost als West, spoedig zou worden
bezegeld."
Van de zijde der Nederlandsche Ambas
sade te Londen wordt nog verklaard, dat e
overhaniging van een Britsche nota naar
aanleiding van het incident met het Engelsche
schip „Empire Mayrover" het eenige con
tact van de laatste weken tusschen het Brit
sche ministerie van Buitenlandsche Zaken en
de ambassade heeft gevormd. Met den mees
ten nadruk wordt echter tegengesproken, dat
deze nota eenigerlei verwijzing naar de over
eenkomst van Linggadjati zou bevatten. De
Britsche ambassade te Den Haag sluit zich
bij deze verklaring volkomen aan.
OUD-ILLEGALEN HERDENKEN 153
AMSTERDAMS CHE GEVALLENEN
Aan den Amsteldijk te Amsterdam, waar
op 18 Januari, 7 en 27 Februari en 8 Maart
1945, Duitsche vuurpelotons 153 Nederlan
ders neerschoten is Zaterdag een korte her
denking gehouden, waarbij de heer Th. van
Dorp, voorz. van den Bond van Oud-B.S.-ers
het woord heeft gevoerd.
BELGISCHE EN NEDERLANDSCHE HOUT
BEWERKERS OVER ECON. UNIE.
Nederlandsche en Belgische houtindusü iee-
len hebben twee vergaderingen georganiseerd,
waarop industrieele leiders van beide landen
den invloed van de Economische Unie op het
houtbedrijf zullen onderzoeken en deskundigen
van beide landen zich in de mogelijkheid kun
nen stellen, hun regeeringen voor te lichten.
woo r dig en, aan het centrale Ned. Indische
havenbestuur te Batavia werd gericht.
Bedoelde maatschappijen eischen, dat zij
als niet-Nederlandsche lijnen dezelfde facili
teiten zullen genieten als de Nederlandsche
ondernemingen, zonder dat eenige discrimi
natie gemaakt wordt. Zij voeren n.l. aan., dat
de kadelasten voor buitenlandsche schepen
op 1 Maart met 200 pet verhoogd zijn, ter
wijl zij ook wat de opslagruimte betreft, niet
pp de juiste wijze zouden worden behandeld.
„HANDHAVING RIJKSEENHEID" ZET WERK
OP OUDEN VOET VOORT.
Het Nationaal Comité „Handhaving Rijks
eenheid" deelt ons mede, dat het gedurende de
drie maanden van zijn bestaan een overstel
pend aantal betuigingen van instemming uit
alle kringen, zoowel in Nederland als in Indjë,
heeft ontvangen.
Het Comité acht zich hierdoor de plicht op
gelegd, langs wettigen weg het verzet te lei
den, totdat het Nederlandsche volk zich bij de
eerstvolgende verkiezingen duidelijk heeft kun.
nen uitspreken over het beleid van het huidig
kabinet.
TIEN JAAR TEGEN VROUWENMOORDE
NAAR UIT WOLVEGA.
In hooger beroep is voor het Hof te
Leeuwarden 10 jaar gevangenisstraf met af
trek van preventief geëischt tegen P. R. K.
uit Wolvega, die op 21 Januari 1943, toen hij
16 jaar was. in blinde woede twee vrouwen
had vermoord.
TWEE VLIEGONGELUKKEN EISCHTEN
15 DOODEN
Een 4-motorig toestel van de R.AP. is gis
teren op het eiland Ischia in de Golf van
Napels tegen een berg gevlogen, waarbij alle
13 inzittenden om het leven kwamen.
Bij Casablanca stortte gisteren tijdens een
oefenvlucht een Fransch militair vliegtuig
neer. De beide piloten werden gedood,
Ex-koning Peter van Joegoslavië is van
zijn nationaliteit vervallen en &1 zijn bezet
tingen verbeurd verklaard. Ten aanzien van
de naaste bloedverwanten van den ex-koning
gekten dezelfde bepalingen.
l P' Sowjet-polltiëk uitziet
De groote conferentie te Moskou vestigt
de aandacht op de Russen, wier buitenland
sche politiek in alle belangrijke aangele
genheden en geschillen, wij leeren kennen
als een doelbewust streven, vooral tot uiting
komende in de tegenstelling tot Ame^jjca. Het
is het rijk der Sowjets, dat overstroomd zal
worden door een leger van politici, diplo
maten, journalisten, wien het gegund zal zijn^
een blik te werpen achter het z.g. „ijzeren
gordijn". Maar van den Russischen doolhof
zelf, weten wij echter maar weinig: hoe er
de structuur is van de binnenlandsche poli
tiek, de onderlinge verhoudingen tusschen de
staten, de economie en de financieele positie.
De dictatuur zal er de mogelijkheid van een
nieuwe ontluikende democratische groepee
ring wel niet uitsluiten en naast de ééne,
groote partij, zullen telkens kleinere par
tijen aan de oppervlakte trachten te komen
en hun invloed doen gelden. Van Lenin tot
Stalin is meer dan één pas en het lijkt dan
ook absurd, dat na den oorlog, waardoor de
Russen met Westelijk Europa in zoo nauw
contact traden ,een bevolking van ongeveer
200 millioen menschen één politiek homogene
massa zou zijn gebleven.
De verschillen in politiek en economisch
streven vindt men al dadelijk tusschen de
burgers der steden en de boeren; er iS als
vroeger onder de czaristische regeeringen
een bureaucratische ambtenarij. In een
partij, die als principe had den strijd tegen
het kapitalisme, zullen zich evengoed de
daarbuiten bestreden klasse-tegenstellingen,
weer binnen de partij accentueeren, want
dit brengt het actieve, dynamische karak
ter eener politiek mede, welk streven slechts
aan banden gehouden kan worden door een
geweldig politie-apparaat. Men kan conclu-
deeren, dat ook in Rusland zich langzamer
hand een evolutie moet gaan voltrekken en
dat er invloeden kunnen zijn als een confe
rentie der „Big Four" te Moskou of een uit
de politiek zich terugtrekken van Stalin,
wiens gezondheid te wenschen overlaat, dia
dit proces verhaasten. In enkele Sowjet-
republieken als de Oekraïne en in Centraal-
Azië, is reeds een drang merkbaar naar
grootere politieke en economische zelfstan
digheid. De ééne, ware Partij en de staats-
machinerie zijn zeer nauw met elkaar ver
bonden, maar toch is er nog sprake van een
zekere „oppositie", die rechts georiënteerd
is. Men dient vooral rekening te houden met
de boeren, die uiteraard al conservatief, toch
steeds weer trachten, boven het hen opge
legde collectivisme uit te komen en op den
duur, het particulier bezit van het eigen
stukje grond weer zullen prefereeren. Ge
middeld heeft de Westersche arbeider het
beter, want de schaarschte aan goederen in
de Sowjet-Unie is groot, waardoor de prij
zen dan ook hoog zijn. Er is een sterke
censuur, een groote controle op alle moge
lijke vereenigingen en die welke een reli-
gieuse basis hebben, zijn zelfs totaal ver
boden.
Zooals men vaak bij het ontstaan van
revoluties kan waarnemen, gaat de leiding
daarbij uit van de intellectueelen, maar in
Rusland is men onder het huidige bewind
zoo handig geweest, de Intellectueelen in de
staatsmachinerie in te schakelen, hen een,
in vergelijking met de arbeiders bevoor
rechte positie te verschaffen, niet alleen,
dat zij er ondanks de gepredikte gelijkheid
toch een beteren levensstandaard op na kun
nen houden., maar zelfs óók in politiek en
zin meer invloed hebben. Het heele spel van
de onlangs gehouden verkiezingen voor de
parlementen der afzonderlijke Sowjet-jepu-
blieken had dan ook slechts ten doel, die
democratische illusie te wekken. De in zich
zelf. hecht georganiseerde kern. de over-
groote meerderheid der communistische
partij, deelt in de par Lemen ten de lakens
uit en daar naast bestaat dan nog zoo iets
als een .oppositie", die streng gecontroleerd
en zelfs niet georganiseerd', geen enkele kans
maakt. Het is juist dit ondemocratische, deze
verstarring van politiek leven, de „dwang"
waaronder alles zich afspeelt, die vootral
door het „Amerikanisme" zóó bestreden
wordt en als een gevaar gevoeld. De groote
vraag is, tot hoever het Russisch expansio
nisme zich wenscht uit te strekken of dat
vele elementen ju de buditenlandsohe politiek
der Sowjats eenvoudig zijn terug te voeren
tot zelfbehoud en het .Gromyko-verweer
bijv. sleohts dient,om de aandacht af te
leiden van de op zioh zelf, zwakke positie
van de b innen La ndsdhe politiekwant immers
zwak is, wat door dwang bijeen gehouden
moet worden. Zoo zou het wel eens kupnen.
blijken, dat Sowjet Riusland eerder behoefte
heeft aan rust en ontwikkeling in de interne,
binnenlandsche aangelegenheden en daaruit
dan die vreemde „omzwaai" in de buiten
landsche politiek te verklaren zou zijn, zoo
als onlangs met de kwestie der door Ame
rika gevorderde mandaatseilanden tot uiting
kwam.
Maar overal staan op het schaakbord der bui
tenlandsche politiek de pionnen tactisch naar
voren geschoven, in Polen, Yoego-Slavië, het
„Nabije Oosten' en voor wat Europa betreft is
het al zeer duidelijk, dat de Rus zich daar
veilig tracht te stellen, misschien uit angst
voor blokvorming der Westersche democra
tieën, want in vroegere perioden, na 1918,
waren het de Entente-generaals die het com
munistisch Rusland langen tijd bestreden
hebben en in de Krim was het een Wrangel,
die daar flink vast beet. Zooals wij reeds
opmerkten, heeft de wereldoorlog Rusland
weer uit de phase van het isolement losge
maakt en is er veel meer contact met het
buitenland, alle theorieën van het „ijzeren
gordijh", waarachter een politiek, econo
misch, cultureel onbekend terrein zou liggen,
ten spijt. Die invloed van den wereldoorlog
is ook elders merkbaar bijv. in Engeland,
waar de houding ook soepeler, politiek
elastischer, de burger minder zelfverzekerd
geworden is, omdat de ..isolation" niet meer
opgaat. De conferentie van Moskou kan ver
anderingen veroorzaken in de houding der
Russen tot Europa en Amerika. Of de onder
linge .Big Four" problemen remmen iedere
eenheidspoging ten aanzien van Duitschiand
en het Russische isolement verscherpt
zich, óf er komt een mildere verhouding tus
schen Amerikanen en Russen, waardoor de
Sowjets zich meer op de eigen, binnenland
sche politieke en economische ontwikkeling
zullen concentreeren. Maar een communis
tisch Rusland, geheel uitgeschakeld in d«
constellatie van Europa, lijkt toch voort
hands nog een ongerijmdheid.
Tot de enthousiaste toeschouwers van den ijshockeywedstrijd, welke Zaterdagavond in
Den Haag tusschen het Amerikaansche legerteam en de HJI.T.C. gespeeld werd, behoorde ook
Prins Bernhard. Bij het winnende doelpunt de Hagenaars wonnen met 65 kende de
vreugde van den Prins zelfs geen grenzen meer
