Hulp aan menschen, die „in den knoop" zitten
't Verklaarde
Met de Wegenwacht langs besmeurde wegen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 7 MAART 1M1
DOOR DE BUREAUX VOOR
LEVENSMOEILIJKHEDEN
(Van een onzer verslaggevers).
De Centrale Bond voor Inwendige Zending
en Chr. Pbüantrophische Inrichtingen hield
gisteren onder voorzitterschap van dr Ph. J.
Idenburg te Amsterdam zijn jaarlij'ksohealg.
vergadering.
Mr A. Bonman sprak over de „Bureaux
voor levensmoeilijkheden." Bij deze bureaux
(in ons land bestaan er twintig) worden
meestal huwelijksmoeilijkheden, te berde ge
bracht: scheiding, kinderregeling, onderlinge
conflicten, moeilijkheden tusschen ouders en
kinderen, verloving e.d.
Het zijn steeds menschen, die in „den knoop"
zitten, aldus spreker. Hij vroeg zich af, of
de Kerk dezen knoop kant ontbinden en
meende, dat predikanten en nog minder
Invalide oud-illegalen gaan
poppen maken
Ook in het buitenland is er een zeer
groote belangstelling voor.
Dezer dagen zijn aan de Prinsesjes op
Soestdij'k poppen aangeboden, die echt kun
nen loopen. Deze poppen, welke den naam
„Walking Dolly" dragen en in nationale cos-
Wij hebben poppen, die kunnen slapen en
bovendien nog „Mamma" kunnen zeggen,
maar de variatie, welke nu door de
loopende poppen in het eentonig poppen-
kunnen is gebracht, zal door de kinderen
met gejuich worden begroet
tuums zijn gestoken, zullen gefabriceerd
worden door invalide arbeidskrachten, voort
komend uit de illegaliteit. Deze onderne
ming, waarvoor enkele verzetslieden en de
Stichting 1940—1945 het initiatief hebben ge
nomen, zal naast een zakelijken, ook een
ideëelen kant hebben. De werkers krijgen
een goed loon en arbeiden onder goede so
ciale omstandigheden. Tevens zijn de poppen
gedeeltelijk voor den export bestemd, daar
in het buitenland veel belangstelling voor
dit kinderspeelgoed blijkt te bestaan. Uit
Zwitserland is reeds een order voor 30.000
stuks en uit Zuid-Afrika een order voor
20.000 stuks binnengekomen. De fabriek zal
in A'dam worden gevestigd en de bedoeling
is per jaar een productie van 30.000 poppen
te bereiken.
Volkomen isolatie der eilanden
duurt voort
Over Ameland woedden hevige sneeuw
stormen, die en volledige afgeslotenheid vaij
het eiland veroorzaakten, terwijl de post
boot voor Terschelling en Vlieland bij Vlie
land in het ijs bleef steken en naar de haven
terugkeerde.
Urk is eveneens nog steeds onbereikbaar.
In het ziekenhuis te Zwolle genieten mo
menteel acht Urkers, wier moeder daar ziek
ligt, gastvrijheid. Een troost voor Urk is,
dat dezer dagen juist de bestekken voor den
aan te leggen weg van het dorp naar Em-
meloord in den Noord-Oostpolder gereed
kwamen. Als nu in den volgenden winter de
weg maar gereed is.'
DE „T O SARI" NA ACHT JAAR WEER OP
v WEG NAAR NEDERLAND.
Morgen zal het m.s. „Tosari", dat acht
jaar lang op alle wereldzeeën zijp taak ver
vuld heeft im dienst van de Geallieerden en
sindsdien niet meer thuis geweest is, van
Tandjong Priok naar Rotterdam vertrek
ken. Het scnip heeft 40 passagiers aan boord.
„Martin Behrman" handelde
onrechtmatig
Het gebeurde met de „Martin Behrman"
geeft aanleiding tot een nadere beschouwing.
Dit schip was. geladen met Ame rik a ans ohe
goederen, naar Java gestoomd. De lading,
blijkbaar gekocht door de machtsgroep-Soe-
karno is in Cheribon gelost. Van daaruit
zou de „Behrman" geheel met Soekarno-
goederen beladen naar de Vereenigde Staten
ter ugke eren.
Dit optreden van de „Behrman" is hande
len buiten de opperste leiding; de Neder-
landische Regeering, om en derhalve zoowel
politiek als juridisch bekeken een onrecht
matige daad.
Toen m 1780 een aantal staten in Noord-
Amerika den strijd tegen Groot-Brittannië
aanbonden en vele Nederlanders niet alleen
hun sympathie voor de Amerikanen en hun
strijd toonden, maar ook trachtten handels
overeenkomsten te sluiten, viel deze houding
in zeer slechte aarde bij de Britten.
In October 1780 werd door een Britsche
kruiser het Amerikaansche schip .Mercu
rials" aangehouden, aan boord waarvan Hen
drik. Laurens zich bevond, de president van
ouderlingen hiervoor vaak niet geschikt
zijn. Spr. merkte nog al eens toopsOhuwheid
bij hen op. De Schriftuurlijke ethiek is te
weinig geconcretiseerd, de sexueele ethiek
hangt nog te veel in de lucht. Aan kerkelijke
zijde is groote bevangenheid aanwezig om
zich uit te spreken. Het Bureau voor levens
moeilijkheden ziet spr. als het laboratorium
voor de Christelijke ethiek. Het dhr. geloof
ziet altijd uitwegen en biedt concrete
Schriftuurlijk verantwoorde hulp. Mits des
kundig en door de liefde van Christus ge
leid), is er een groote toekomst voor deze
bureaux, aldus spreker.
Bij de discussie betwijfelde ds O. G. Hel
dring, of deze bureaux Christelijk verant
woord zijn. Hij was er niet zeker van, of
de conclusies uit de H. Schrift wel juist zijn.
Velen vluchten in het probleem, terwijl de
Schrift zich over bedoelde levensvragen toch
duidelijk u-itspreefct. Hij vreesde, dat men de
mensahen te veel tegemoet komt. Mr Bonman
antwoordde, dat de adviezen getoetst worden
aan den Bijbel. Hij waarschuwde tegen Pro-
testanfcsohe scholastiek in dit opzicht.
Nog hebben gesproken mej. dr mr E. C.
Lekkerkerker over „Geestelijke gezondheids
zorg in dezen tijd" en mevr. A. J. de Leeuw-
Aalbers over „Medisoh-paedagogisóhe bu
reaux."
Tot bestuursleden zijn gekozen jbr mr L.
Röell. ds K. O. Finkensieper en dr Joh. Booij.
COMPONIST ALFREDO CASELLA OVER
LEDEN
Op 63-j leeftijd is Woensdag overleden de
Italiaansohe componist Alfredo Casella, leer-
ilng van Gabriel Fauré en schrijver van een
boek over Strawinsky Als dirigent heeft hij
om. het Concertgebouworkest geleid.
ACTIVITEIT VERZWAKTE
GEEN MOMENT
,,Koud is het pas als het vriest", beweert
de AiNWB-wegenwacht, die juist ergens
op den straatweg tusschen Delft en Rotter
dam een in den modderpoel gestrand Che-
vroletje op gang heeft gebracht. En zoo
denken al zijn collega's erover, die momen
teel in geheel Nederland automobilisten en
motorrijders tot steun zijn. „Weer of geen
weer, de wegenwacht blijft paraat", is hun
devies. In dezen winter zijn de ridders van
den weg dan ook altijd op hun post gebleven,
zelfs toen de sneeuw zoo hoog lag, dat slechts
enkele chauffeurs zich met hun wagen door
het Siberisch aandoende landschap waag
den. Op een zeker oogenlblik werd het echter
zoo erg, dat het voor de gele motoren zelfs
onmogelijk was, zich een weg door de
sneeuwbergen te banen. De mannen van de
wegenwacht dachten toen het volgende sy
steem uit. Ze namen een koffertje met het
noodige reparatie-materiaal en liften met de
schaarsch-rij den-de auto's mee. Passeerden
ze een gestranden wagen, dan stapten ze
uit en brachten hem op gang. Met dezen
auto vervolgden ze hun weg tot bij een vol
gend vastgereden slachtoffer. Zoo reden zij
tot het einde van hun traject en dan weer
terug naar het beginpunt, onderweg steeds
reparaties verrichtend en hulpbrengendwaar
dit noodig was. Spoedig echter na den hevi-
gen sneeuwval verschenen de gele zijspan-
combinaties weer op den weg en hun berij-
het Noord-Amerikaansche congres. De „Mer-
curius" werd naar Londen opgebracht en
toen bleek Hendrik Laurens Nederlandsche
handelsdocumenten in zijn bezit te hebben.
Engeland had nu een goed motief in handen
en verklaarde ons in December 1780 den
oorlog.
Een. tweede kwestie is het optreden van
de Nederlandsche torpedoboot jager „Korte-
naer". De „Kortenaer" heeft „Behrman" in
de Javazee ontmoet of opgewacht. Hij heeft
het schip aangehouden en onderzocht
en is er mee opgestoomd naar Che
ribon. Daar zijn de Amrikaansche goe
deren, voor Soekaroo bestemd, onder
toezicht van de „Kortenaer "-beman
ning gelost en heeft de.r, .Behrman" zijn Soe-
karno-lading ingenomen. Toen het schip de
haven wilde verlaten kwam het oorlogsschip
tussohenbeiden. Eerst nadat de Amerikaan-
sche gezagvoerder inzag, dat de Nederland
sche marine niet met zich liet spelen, is hij
naar Priok gestoomd onder begeleiding van
de „Kortenaer", waarschijnlijk met een Ne
derlandsche wacht op het Ame rikaa nsche
schip.
Wat de „Kortenaer" hier gedaan heeft is
blokkade uitoefenen, blokkade niet in
den juridisch en zin, wamt dan moest het vol
gens het verdrag van Parijs van. 1856 fei
telijk zijn en aangekondigd.
Prof. Verzijl ontzenuw.! valsche
Amerikaansche beschuldigingen
Wat deed Amerika indertijd zelf met de
dranksmokkelaars? jfê*-
Naar aanleiding van de AmerikaAnsche be
schuldigingen inzake het in beslag nemen
der lading van de „Martin Behrman" wijst
prof. Verzijl, volkenrechtelijk adviseur van
de Commissie-Generaal, op het volgende:
De Ned. marine had het recht een wacht
post op het schip te plaatsen en had even
eens het recht het schip in volle zee te es
corteeren, aangpaien het in de territoriale
wateren gegeven bevel ook buiten die wa
teren kan worden afgedwongen. Als voor
beeld diene, dat de Amerikaansche regee
ring destijds dranksmokkelaars aanhield en
vervolgde tot ver buiten de territoriale wa
teren. Tenslotte wijst prof.^Verzijl er op,
dat de gezagvoerder en de bemanning gedu
rende de gebeele reis in vrijheid zijn ge
weest.
Inmiddels heeft een expertise van de la
ding van de „Martin Behrman" bewezen, dat
de rubber voor een groot deel afkomstig is
van de Britsche maatschappij „Anglo British
Plantations of Java Ltd", terwijl de „Francis
Perk" en een Chineesche ondernemer een
deel van de kinabast opeischen.
ONTBINDING GEMEENSCHAP VAN
GOEDEREN
Het Haarlemsche Tribunaal veroordeelde
gisteren den 68 j. particulieren detectieve H.
Drenth uit Haarlem, die medewerking ver
leende aan den inlichtingendienst der NSB,
tot 4 jaar interneering en verbeurdverkla
ring van zijn vermogen tot f1500. Bovendien
adviseerde het Tribunaal voor het eerst in
de geschiedenis der bijzondere rechtspleging
de ontbinding van de gemeenschap der
goederen tusschen beschuldigde en zijn
vrouw.
ders beleefden op hun langen werkdag vaak
humoristische avonturen. Vorige week ge
raakte een inspecteur van de wegenwacht,
tijdens een hevige sneeuwjacht onder Zalt-
bommel, met zijn motor vast in een hoop
opgewaaide sneeuw. Hij ging bij een boer
derij om assistentie verzoeken en bij zijn
terugkomst bleek zijn motor verdwenen. Aan
diefstal viel bij dit weer niet te denken en
na voorzichtige peilingen kwam het vehikel
onder de sneuw vandaan en de inspecteur
kon zijn weg voortzetten.
De meeSte pechgevallen worden op het
oogenblik geweten aan een nafgeworden ont
steking. terwijl ook onwillige carburateurs
en benzineleiding aan de orde van den dag
zijn.
Op bovenomschreven manier krijgt de
ANWB-wegen wachthaar „winterdoop" en
hardt zich voor de toekomst, waarvoor, vol
gens het hoofd van clen dienst, de heer Van
Leeuwen, groote plannen bestaan. Aan het
eind van dit jaar zullen een kleine honderd
motoren Nederland doorkruisen en voorts
wil men elk voertuig met een radiozend- en
-ontvanginstallatie uitrusten. "Rians ont
vangen de wegenwachten berichten door
middel van vaste telefoonposten, die, wan
neer een bericht is doorgekomen de WW-
vlag buitenhangen. Op deze wijze kan aan
een automobilist, die onderweg is, een voor
hem belangrijk bericht worden meegedeeld.
Het zal bij niefnand meer opkomen om de
wegenwacht als een overbodige luxe te be
schouwen, hetgeen ook blijkt uit het steeds
grooter aantal contrilbueerende WW-leden.
Feitelijk zijn wil zeggen, dat er een
voldoend aantal oorlogsschepen ter plaatse
moet kunnen optreden om de blokkade te
allen tijde te doen eerbiedigen; een blok
kade als destijds generaal Franco uitoefende
op de Spa ans che Oostkust met 35 eenheden
werd niet als feitelijk beschouwd.
In de tweede plaats moet een blokkade
aangekondigd zijn. d.w.z.zij moet
door de mogendheid of mogendheden, die
haar zullen toepassen, verklaard en aange
kondigd zijn om te worden erkend.
Voorts onderscheidt het internationale
recht nog een oorlogsblokkade en een vre-
desblokkade. De eerste wordt aangekondigd,
als er een staat van oorlog is, een vredes-
blok kade heeft ten doel een ander land zon
der oorlog te voeren te dwingen tot bepaal
de inzichten. De Nederlandsche marine
oefende in 1908 een vredesblokkade tegen
Venezuela uit. Thans is op de kust van Java
geen sprake van blokkade in dien juridi-
schen zin. Daarvoor is geen feitelijkheid
aanwezig en ook is zij niet aangekondigd.
De toestand in Indië is echter zoo gecom
pliceerd gemaakt, dat elk optreden van Ne
derlandsche zijde incidenteel moet
zijn. Zoo moet het echt vaderlandsche op
treden van de .Kortenaer" tegen het Ame
rikaansche hbertyschip „Martin Behrman"
worden gezien.
W. E. van POPTA.
De reis van Mts.IiaH uitzicht
De afreis van Marshall, die met zijn staf op
Schiphol strandde, brengt ons Moskou opeens
weer veel dichterbij. De interesse verhevigt,
de journalistieke ooren worden gespitst, en
men klampt zich vast aan iedere uitlating
van politieke en diplomatieke kopstukken,
omdat men gelooven w i 1 in het succes der
conferentie, waarvan niet alleen het toekom
stig lot van Duitschland, maar dat van ger
heel' Éuropa afhangt, ja zelfs voor de eerst
volgende vijfentwintig jaar, de kwestie van
oorlog of vrede. De geheele conferentie staat
of valt met de mogelijkheid, tusschen de
twee grootmachten, Amerika en Rusland, een
politiek compromis te bewerkstelligen, een
terzijde schuiven van het verschil in ideolo
gie, want slechts een „relatieve" eenheid
AmerikaRusland kan een basis zijn voor
verderen opbouw. De sfeer vóór Moskou is
nerveus; de barometer is aan sterke schom
melingen onderhevig. De Amerikaansche,
krachtige, zelfbewuste houding zal te Moskou
de tactiek moeten toepassen, van aandachtig
luisteren en welwillendheid, maar het rek
zal onmiddellijk gesloten moeten worden,
zoodra de Sowjetpolitiek neiging vertoont,
gekke, expansionistische sprongen te maken.
Truman is wel niet heel Amerika, maar hij
vertegenwoordigt toch een bepaalde Ameri
kaansche, zeer gangbare visie ten aanzien
van Europa en het getuigt van een typische
zelfbewustheid, als hij zegt, „dat Amerika als
een reus in de economische wereld staat". Er
is in Amerika sinds twee wereldoorlogen veel
veranderd en zooals geografisch, het vlieg
tuig de isolatie der landen volkomen heeft
opgeheven, is óók het economische „isola
tionisme" onhoudbaar geworden. Dit laatste
zou zelfs leiden tot een moreel bankroet,
want Amerika kan de landen naar een eco
nomisch en vrede leiden of hen in een econo-
mischen oorlog storten. Vandaar dat Truman
er een gróót voorstander van is, de handels
barrières over de geheele wereld op te hef
fen. Over de problemen, verbonden aan de
internationale handelsorganisatie, en welke
tot voornaamste doelstelling heeft, economi
sche aggressie tusschen de landen te voor
komen, zal in April te Genève worden be
raadslaagd. Vlak vóór Moskou klinkt deze
uitlating van Truman zeer verhelderend en
moedgevend, want het is immers de econo
mische aggressie, die de politieke speerpunt
verborgen houdt. Marshall is wel met kloeke
voornemens en vastberaden tred het Rus
sische pad opgegaan, maar hij ontveinst zich
niet, dat het prikkeldraad der groote poli
tieke geschilpunten dezen tocht minder suc
cesvol kan maken. Hij is niet zóó optimis
tisch ten aanzien van het Duitsche probleem,
maar het is al heel wat, als men er te
Moskou in slaagt, overeenstemming te berei
ken inzake de grondbeginselen. Maar de
Amerikaansche senator, Warren Austin
wrijft den Rus nog eens even onder de neus,
dat de Ver. Staten hun economische en der
halve ook hun militaire macht dienen xe
handhaven als „sluitsteen" in de interna
tionale collectieve veiligheid der wereld.
Achter het matglas dier woorden ligt het
Amerikaansche standpunt, dat een krachtige,
militaire paraatheid noodig is voor de hand
having van Amerika's macht en dat de Sow-
je;s dit gecamoufleerde axioma maar moeten
acceptfcfren. Willen E ïropeesche naties snel
nun politieke en economische stab liteit her
winnen en democratisch worden, in neus van
in een ellendigen toestand te blijven ver-
k eer en, die zelfs tot aggres.de „en Oorlog kan
voeren, ja, dan hebben ze, ons, Amerikanen
noodig! Het hangt er vanaf, welke rol Ame
rika daarbij speelt. Wil echter een kracht
figuur als Marshall, militair en diplomaat,
te Moskou succes hebben, dan dient hij er
-van verzekerd te zijn, dat het Amerikaan
sche Congres de regeeringspolitiek volkomen
steunt. En wat dit betreft, zijn er nog steeds
belangrijke verschillen tusschen hetgeen het
Huis van Afgevaardigden en de Senaat
wenscht, waar er op de begrooting bezuinigd
moet worden en deze bezuiniging, volgens
sommige leden, rich ook zou moeten uit
strekken tot de steun ver leen ing' aan Europa,
voor herstel en wederopbouw. Marshall zal
het dus te Moskou lang niet gemakkelijk
hebben, want al hebben de Russen toege
geven inzake de mandaatskwestie over de
voormalige Japansche eilanden, anderzijds is
er nog steeds een star standpunt aanwezig
van Gromyko, betreffende het vraagstuk der
atoom-energie en de Rus heeft nog steeds
zijn hart verpand aan de militaire basis op
Spitsbergen. Al deze aangelegenheden zijn
voetangels en klemmen, om de door Marshall
begeerde gemeenschappelijke basislijn inzake
het Duitsche, dus ook Europeesche vraag
stuk, te kunnen trekken. Het klinkt alweer
niet rustig, als Gromyko het door Baruch
voorgestelde, internationale lichaam voor
atoomenergie met een geweldige trust verge
lijkt, die zich de weelde zou kunnen veroor
loven, zich onbelemmerd met de binnen 1 and-
scbe aangelegenheden van andere landen te
kunnen bemoeien. Gromyko wil immers aan
dat internationaal lichaam voor de atoom
energie slechts een beperkt recht toekennen,
dus niet de bevoegdheid om atoomfabrieken
te sluiten en geen recht om „vergunningen"
aan atoomfabrieken uit te geven. Nu kan men
wel opmerken, dat deze Russische starre
houding weer opgegeven zal worden, maar
dan zullen de Russen er op de conferentie
wat anders voor in de plaats vragen, zooals
dat gaat op een ruilbeurs voor politiek.
Marshall zal te Moskou verstandig doen, met
de houding aan te nemen, alsof hjj nooit
kranten leest, dus ook niets afweet van de
felle critiek, die Amerikaansche en Bngelsche
bladen produceerden, toen de Sowjetregee-
ring bij Noorwegen aanklopte om herziening
van het Spitsbergen-verdrag. hetgeen de
Russische pers op haar beurt weer aan het
blaffen bracht. En de Amerikaansche repor
ters, die kent hij niet
VOORWAARDEN BENOEMING
ONDERWIJZERS OPENB. ONDERWIJS.
Op vragen van het Tweede Kamerlid Tho
massen inzake de voorwaarde dat, bij de
beoordeeling van de geschiktheid van can-
di-daten bij het openbaar lager onderwijs,
deze candidaten voorstandersisters) moeten
zijn van dit onderwijs, antwoordde minister
Gielen, dat de voorwaarden om tot onder
wijzer bij het openbaar onderwijs te wor
den benoemd, in art 35 van de L.O.-wet 1929
limitatief rijn opgenomen. Uitbreiding van
deze voorwaarden met één, als door vraag
steller bedoeld, acht de minister in strijd
met ds wet
Ook de A.N.W-B.-Wegenwacht is vaak niet opgewassen tegen de moeilijkheden, welke de
huidige weersomstandigheden met zich meebrengen. Doch wanneer zoo'n „kanarie" is vast-
geloopen, zijn er altijd wel automobilisten, die op hun beurt gaarne de helpende hand bieden
