$>iitsrij*(Émtmul
.Stouten" Tilb. fabrikanten ambtenaren?
Soekarno en Hatta dreigden met aftreden
'n Les voor Nederland
In Brussel was gewis de wijsheid in de kan
LDist TJ
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1917
Se Serie, Se Jaargang vanal 7 Mei 1945, No. 56S
Abonnementsprijzen:
0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij betaling p kwit
verh. m. adrn.kosten)
Advertentiën t 0.15
per m.m
Bij contract belang
rijke /korting
Telefoonnummers
Dir. en Red. 20408
Administratie 22710
Bureaux Redactie eS
Administratie
HOOGEWOERD "103
Postrekening 5 8 9 3 9
Christelijk-N at ionaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
„$tanhiastWj Is ghfblrufrt
myn fieri in teyijenspoet"
MIiY iviAiNSHOLT VREEST
MET GROOTE VREEZE
De Tilbuirgscibe wollensitoffen-hand'eldie
o«n/laTitg)s iin oporaatk is gie'braaht dioor publi
caties over zwairben handel, is opriiieuw in
de belanigstellinig getrokken door 't Kamer
lid Stapelkamp, die den minister van Econ.
zaken gevraagd heeft, of het juisrt is, dat de
oonfeetiefabriikanten zonder bijzondere for
maliteiten stoffen van die wollen si offienCabr ie-
kem voor export kunnen betrekken, of'daan-
voor 20 k 30 pet. meer mag worden gere
kend dam voor stoffen bestemd voor binmen-
lamdsohe distributie, of de exporteurs nogal
eens met hun stoffen blijven zitten (niet ge-
wensohte kwaliteit) en die dan in den zwar
ten handel „loozem."
Het antwoord op deze vragen ziet het Ne-
derlandsche volk ongetwijfeld met belang
stelling tegemoet.
TSiemve spelling gaat toch
1 Mei in
In een deel onzer' editie vermeldden wij
gisteren, dat de nieuwe Nederlandsche- spel
ling eerst op 1 September a.s. door alle of-
ficieele instanties zal worden ingevoerd. Deze
mededeeling berustte echter op een zeer te
betreuren vergissing in een door het dep.
van O., Kt en W. aan het ANP verstrekt
bericht.
Als datum van ingang der nieuwe spelling
blijft 1 Mei a.s. gehandhaafd.
Ook op de Belgische ministeries zal met
ingang van 1 Mei de nieuwe spelling worden
gebwökt, hetgeen eveneens wordt overwogen
voor de Nederlandsch schrijvende dagbladen
en de Nederlandsche boeken in België.
NIEUWE UITBARSTING VAN DE ETNA
Nadat de oude uitbarsting van de Etna
reeds veel van haar hevigheid had verloren,
is gisteravond een nieuwe krater van den
3300 meter hoogen berg begonnen te werken.
De richting van den nieuwen lavastroom is
niet bekend;
Recalcitrante Amerikaansche
kapitein te Cheribon
De kapitein van de .Martin Behrman"
welk Arnerikaansch schip te Cheribon in
verband met het laden van verboden artike
len, door dertig man van de Ned. marine be
waakt wordt, verklaarde niet bereid te zijn
naar Tandjong-Priok op te stoomen. ,,Indien
de Nederlanders, die mij een groot onrecht
aandoen, willen dat ik naar Batavia vertrek
zullen zij mijn schip moeien sleepen", aldus
verklaarde bedoelde kapitein Gray.
OOK SODA OP RANTSOENBONNEN VOOR
WASCHPOEDER.
Tot nader order zal op de rarutsoenbormen
voor wasohpoeder verkrijgbaar zijn: 250 gram
wasohpoeder benevens 125 gram soda.
Adjudanten van v. Mook leggen
hun functies neer
Uit Batavia wordt gemeld, dat majoor H.
Creutzberg en lult. ter zee 2de kl. C. C. van
der Star, beiden adjudant van dr .Van Mook,
hun functies zullen neerleggen. Als reden
van hun aftreden gaven zij op, dat de dii-enst-
periode, waarvoor zij hun amibt aanvaardden,
veratreken is.
Tot opvolgers zijn benoemd maj. E.
Steenhouwer en luit. ter zee 3de kl. Sutorius.
CRN. HOGENDOORN -f
Hedenmorgen is in het Leidsche Diaco-
nessenhuis op 64-jarigen leeftijd overdeden
de heer Corn. Hogendoorn, die in de krin-
gen der Ned. Herv. Gemeente te Leiden
ruime bekendheid genoot. Hij heeft in den
loro der jaren op kerkelijk terrein veel
ijver aan den dag gelegd en bekleedde de
functies van penningmeester van Wijk 8,
administrateur yan het Herv. Maandblad en
lid van de Gemeente-commissie.
Het plotseling verscheiden yan den heer
Hogendoorn, d:e tijdens do bezettingsperio
de nog ruim een jaar als gijzelaar te St. Mi-
chiels-Gestel heeft doorgebracht, zal in de
Ned. Herv. Gemeente zeer worden betreurd.
Temeer waar minister Mansholt op 31
Januari jJ. eem circulatie deed uitgaan aam
ille directeis en zelfstandige afdeelingem vam
net departement, zoomede de hieronder res-
sorteeerende instellingen, diensten em bu
reaux, óók over den wollenstoffenhandel.
(Voor vervolg zie Pag. 2)
K.L.M. koopt er twee Constel
lations bij
Volgens den president vam Lockheed Air
craft Corp., Robert E. Gross, heeft de KLM
twee nieuwe Constellations met onderdeelen
besteld, ter waarde van ongeveer 2 millioen
dollar.- Het aankoopcontract is te Amster
dam onderteekend. Deze nieuwe order
brengt het aantal Constellations van de KLM
op dertien.
Deze foto werd Woensdag j.l. in Brussel genomen, toen de gemoederen van 50.006
ex-krijgsgevangenen zóó in opstand kwamen, dat de politie op vele plaatsen
met de blanke sabel een charge tegen de heet gebakerde menigte moest uitvoeren.
HELAAS ZWICHTTE TOEN
HET WERKCOMITé
Het prachtige bergoor^ Malang, op Java,
was gisteren het tooneel van heftigen strijd.
Jn al zijn hevigheid \yoedde daar de^yerga-
dering van het voorloopigte republikeinsche
parlement, welke aanvankelijk scheen te
eindigen in een nederlaag van Soekarno en
zijnen. Het was de „vi
ce-president der repu
bliek", Mohammed Hat
ta, die na een dreigende
rede van twintig minu
ten de balans tenslotte
in het voordeel van den
Indonesischen dictator
deed overslaan. Hij zeide
o.m. het volgende:
„Indien het decreet tot
uitbreiding van het par
lement verworpen wordt
en er dus in feite een
conflict ontstaat tus-
schen den president en
de voorloopige republi
keinsche vertegenwoor
diging, doen zich slechts
twee mogelijkheden
voor: ofwel Soekarno-
gaat over tot ontbinding
van bedoeld college, of
wel de president en ik
treden af."
Aangezien volgens spr.
beide laatstgenoemden
hun houding reeds be
paald hadden, waren zij
niet tot concessies be
reid. Verwerping van het deci^et zou betee-
kenen: geen vertrouwen hebben in hun be
leid; aftreden zou dus het noodzakelijk ge
volg hiervan zijn.
Op het kritieke oogenblik werd toen door
tien leden van het voorloopig republikeinsche
parlement, afkomstig Uit de Islamitische or
ganisatie „Masjoemi" en de links-extreme
„Partai Nasional Indonesia", een motie inge
diend, waarin werd voorgesteld het bedoelde
decreet te verheffen tot wet en voorts om
een grooter aantal leden van de „Masjoemi"
en de PNI in het oude parlement te be
noemen.
HATTA
Hierna werd de zitting geschorst. Tijdens
de pauze deelde Hatta nogmaals mede, dat
hij niet tot concessies bereid was.
Na de heropening van de zitting deelde het
republikeinsche werkcomité mede, dat het
was gezwicht voor de eischen van Soekarno.
Heden komt dus het nieuwe republikeinsche
parlement, het z.g. KNIP, in zijn nieuwe sa
menstelling (vermeerderd met 232 leden) te
Malang bijeen.
NEDERLANDSCHE HANDELSBESPRE
KINGEN TE BERLIJN.
Drs Speekewbriruk heeft te Berlijn, als ver
tegenwoordiger van het dep. van Handel en
Nijverheid, handelsbesprekingen gevoerd
met Eng elsoh-Amerikaansche bezettings
autoriteiten In Duitsohland. De&e conferen
ties hebben een gunstig verloop gehad, en
de heer Speekenibrimk hoopt heden nog een
ontmoeting te hebben met Russische econo
mische persoonlij'kihedeTT, waarna hij weer
nrf&r Den Haag terugkeert.
De langdurige winter heeft in Engeland
geleid tot een ernstige ontwrichting van het
bedrijfsleven. Een land, dat vóór den oorlog
bijna 50 millioen ton kolen per jaar uit
voerde, is thans zoover gekomen, dat zelfs
de binn-enlandsche consumptie niet meer uit
de nationale productie gedekt kan worden.
De oorzaak van deze verminderde kolenpro-
ductie ligt in de gebrekkige aandacht, in
vorige jaren geschonken aan het op-peil-
houden van de mijnindustrie. Men heeft zich
onvoldoende gerealiseerd van welk een pri
mair belang in de naoorlogsche jaren een
goed geoutilleerde mijnindustrie zou zijn.
De acute kolencrisis is te wijten aan een
misrekening van den Britschen minister van
het Mijnwezen, waardoor de noodige voor*»
zorgsmaatregelsn niet tijdig werden geno
men. Deze kolenmoeilijkheden zijn echter
slechts een symptoom van het feit. dat het
"economisch herstel in Engeland niet in het
vereischte tempo tot stand komt. Er was
reeds eenlgen tijd een vertraagd tempo van
de productie-activiteit te constateeren. De
arbeidsproductiviteit liet al lang te wen-
schen over, waarbij naast psychologische
factoren ook het gebrek aan materialen een
rol speelde. Het tekort aan arbeiders, mede
veroorzaakt door de groote legers, welke op
de been moeten worden gehouden, remt de
productie en het beteekent voor de Labour-
regeering een heele stap. als het onlangs
verschenen witboek gewaagt van plannen
om buitenlandsche arbeiders aan te trekken
ter voorziening in de meest dringende
nooden.
Intusschen beteekent de huidige crisis een
ernstige onderbreking van het programma
van export en woningbouw. De uitvoer
moest dit jaar op 140 pet van den vooroor-
logsehen gebracht worden, hetgeen zéér
noodig is, met bet oog op de zwaar passieve
betalingsbalans. De groote Amerikaansche
leening wordt than^ln versneld tempo uit
geput en zal. naar verwacht wordt, aan het
einde van het derde kwartaal van 1948 reeds
verbruikt zijn.
(Voor vervolg zie Pag. 7)
De sneeuw brengt weer geen
dooi mee
De depressie, die in diepte toenemend over
ons land trekt en in groote deelen langduri-
gen sneeuwval bracht, ln Brabant en Lim
burg in het begin zelfs regen, dooh later
ook sneeuw, was nog niet sterk genoeg om
een definitieven dool te verporzaken, aldus
het KNMI. Er moet dan ook op een nieuwe
daling van de temperatuur gerekend worden.
Het sneeuwgebied ls buitengewoon groot en
strekt zich uit van Denemarken tot Midden-
Franikrijk. In Scandinavië en West-Rusland
vroor het plaatselijk meer dan 30 graden.
Bij een vechtpartij op den Vlaardingen»
dijk te Schiedam, moest de politie gister
avond gebruik maken van revolvers, waar
door een Nederlandsche en een Noorsche
zeeman, die een glaasje te veel op hadden,
licht werden getroffen.
GEEN DEMONSTRATIES,
MAAR BACCHANALEN
Van officleele zijde wondt mede-gedeeld,
dat 20.000 personen, en niet 40.000, zooals
sommigen hebben verondersteld, aan de
demonstraties te Brussel hebben deelgeno
men. De organisatoren hadden in overleg
met de stad Brussel een te volgen weg be
paald om te vermijden, dat de demonstran
ten in de nabijheid van de zg. neutrale
zone (de parlementsgebouwen) zouden
komen. Vele betoogers verkeerden in opge
wonden stemming; sommigen waren zelfs
dronken. Geheel onverwachts sloeg een
groep demonstranten de richting van de
neutrale zone in, waar de poli tie-versper
ringen werden overrompeld. De leiders van
het verbond bleken tijdens de onderhande
lingen onaangenaam verrast door de hou
ding, wel-ke hun volgelingen hadden aange
nomen. Het verbod voor het hooiden van
optochten en het overmatig gebruik van
sterken drank gaven zij als oorzaak van den
DAT de minister van Buitenl. Zaken den
voorzitter der Tweede Kamer deed toe
komen den tek§t van de tusschen Nederland
en Engeland op 13 Aug. 1946 te Londen ge-
- sloten overeenkomst betreffende bepaalde
luchtdiensten.
DAT gisteren o.l.v. ir W. van Oosterlaak
in Leeuwarden de alg. ledenvergadering is
gehouden van de Friesche Mij van Land
bouw.
DAT in Maastricht plannen worden be
raamd voor een grootsche posthume hul
diging van den overleden dirigent van het
M.S.O., Henri Hermans.
DAT volgens het bouwplan 1947 te Venlo
221 woningen met een inhoud van 62.000 m3
zullen worden gebouwd en voorts nog de
bouw van ongeveer 59.200 m3 woonruimte op
het programma staat.
DAT de gemeenteraad van Kerkrade den
minister van Verkeer verzocht het mil-
lioenenlijntje (voor de mijnen) voor per
sonenvervoer geschikt te laten maken.
DAT voor de R'damsche rechtbank tegen
den 53-j. Rotterdammer W. Groen, die als
beheerder van een firma 17 18.000 gulden
verduisterde, negen maanden gev.straf werd
geëischt.
DAT aan de alg. vergadering van aandeel
houders der A'damsche Goederenbank N.V.
wordt voorgesteld oVer het afgeloopen boek
jaar een dividend uit te keeren van 3
DAT het befaamde oogstfeest te Sevenum
(L.) in de laatste week van Juli wordt ge
houden.
DAT de Ned. uitzendingen voor de Fran-
sche radio vanaf 3 Maart dagelijks van
22.3022.45 zullen worden uitgezonden via
den Luxemburg-zender op 1293 m.
DAT "er van de 166 bij de Prijzencommls-
sie voor Utrecht binnengekomen klachten
128 gegrond bleken.
DAT in de padvinders-radio-uitzending op
3 Maart tipn 17.15—17.30 uur de Broeder
schap van Oud-Padvinders een algemeen
„verzamelen" zal blazen.
DAT over 1946 de Heemaf te Hengelo
4 pet dividend op de pref. aandeelen en
3,2 pet op de gewone aandeelen uitkeert.
DAT sommige Eerste Kamerleden het ge-
wenscht achten, dat het wetsontwerp be
treffende het verhandelen van meststoffen
e. d. geen betrekking op stalmest heeft.
DAT eenige Eerste Kamerleden op een
spoedige indiening van een wetsontwerp op
de bedrijfsorganisatie hebben aangedrongen.
DAT de te R'dam gehouden collecte voor
„Zonnegloren" ruim 10.000 opbracht.
DAT de Staatsmijnen, de Hoogovens, de
Kon. Nefl. Zoutindustrie te Boekelo en de
Zwavelzuurfabriek Ketjen een gezamenlijk
verkoopbureau hebben opgericht voor den
afzet hunner chemische producten tegen
uniformen prijs.
DAT de A'damsche Bank over 1946 5 pet
dividend op de gewone aandeelen wil uit-
keeren.
DAT het personeel van>(le KV W-sigaren
fabrieken te Roosendaal drie dagen staakte,
daar het door het verwerken van bepaalde
soorten tabak geen voldoende productie kon
halen, doch na verkrijging van een toeslag
het werk hervatte.
DAT het B.G. te Assen den N SB.-burge
meester W. Udema van Zuidwolde (Dr.)
wegens deelneming aan arrestaties en huis
zoekingen 18 jaar oplegde.
DAT de 53-j. rangeerder M. H. Hobus uit
Heerlen op de Oranje-Nassaumijn 1 al
daar door een kolenwagen is overreden en
gedood.
DAT pontonniers vanmorgen zijn begon
nen met het bouwen van een Baily-brug
over de Weespertrekvaart te A'dam om den
kolenaanvoer door het wegvallen van het
veer niet te stagneeren.
DAT gistermiddag een binnenbrandje
heeft gewoed in een opslagplaats van etalage
materiaal van den Bijenkorf in A'dam.
DAT gisteren te Barendrecht een heng-
stenkeuring is gehouden, waarop een ver
tegenwoordiger der Spaansche regeering
aanwezig was voor eventueen aankoop van
paarden.
DAT 64 jaar oud te Veenendaal is over
leden E. H. van Leeuwen, oud-directeur der
wolindustrie van Gebr. van Leeuwen aldaar.
DAT de Ned. Bond van arbeiders in Land
bouw-, Tuinbouw- en Zuivelbedrijf telegra
fisch bij den ministerraad heeft aangedron
gen op een spoedige invoering van een
pensioenregeling voor het landbouwbedrijf.
DAT deze rubriek wordt vervolgd op pag. 2
gang van zaken op. Robert Gillon, voorzitter
van den Senaat, verklaarde, dat hef. parle
ment nooit onder bedreiging een wet zou
maken inzake den status der voormalige
krijgsgevangenen. De rust is weergekeerd^!»
Brussel.
Gisteren vertrok de directeur der K.L.M.,
dr. A. Plesman, met zijn echtgenoote per
„Paramaribo" naar Curacao, waar hij op
1 Maart de openingsplechtigheid van het
nieuwe gouvernementieele stationsgebouw
op het vliegveld „Hato" zal verrichten.
Opnieuw daling van temperatuur,
aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Aan
vankelijk op vele plaatsen sneeuw, later bre
kende en afnemende bewolking, doch nog
enkele plaatselijke sneeuwbuien, tijdelijk
krachtige, later geleidelijk afnemende wind,
hoofdzakelijk tusschen N»oord-Oost en
Noord-West. Opnieuw daling van tempera
tuur.
ZON EN MAAN.
Zaterdag 1 Maart. Zon op 7.38 en onder
18.18: Maan op 11.16 en onder 3.30 uur. Vrjj-
dag 7 Maart Voile Maan,
